Procedura SME. Kiedy przedsiębiorca może ubiegać się o zwolnienie z VAT?
Od 1 stycznia 2025 roku małe i średnie przedsiębiorstwa mogą korzystać ze zwolnienia z VAT nie tylko w kraju, gdzie mają siedzibę działalności gospodarczej, ale również w innych państwach UE. Podatnicy są wówczas zobowiązani – poza limitem krajowym – do przestrzegania także ogólnego limitu unijnego (100 tys. euro). Kiedy przedsiębiorca może ubiegać się o zwolnienie z VAT w ramach procedury szczególnej SME?
Przewodnik po zmianach w vat i akcyzie - sprawdź co się zmienia w 2025 roku >>>
Procedura SME - jakie warunki należy spełnić
W ramach procedury szczególnej SME od 1 stycznia 2025 r. polski podatnik może ubiegać się o zwolnienie z podatku VAT w innych państwach członkowskich UE, które wprowadziły na swoim terytorium możliwość korzystania ze zwolnienia, jeżeli:
- całkowita roczna wartość dostaw towarów i/lub świadczenia usług dokonanych w roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium UE (w tym również Polska), z wyłączeniem kwoty podatku VAT, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 000 euro;
- spełniasz warunki określone przez każde z państw członkowskich, w których zamierzasz korzystać ze zwolnienia z podatku VAT (w tym Twój roczny obrót nie przekroczył progu krajowego określonego przez te państwa członkowskie).
Podatnicy korzystający ze zwolnienia w państwie członkowskim, w którym nie posiadają siedziby działalności gospodarczej, są obowiązani – poza limitem krajowym zwolnienia – do przestrzegania także ogólnego limitu unijnego (100 tys. euro). Po przekroczeniu jednego z tych limitów prawo do zwolnienia przestanie przysługiwać.
Do przeliczenia na euro wartości sprzedaży w złotych lub w innych walutach stosujemy pierwszy kurs euro opublikowany przez EBC w 2025 r., który wyniósł 4, 2753 zł.
Każde z państw członkowskich UE może wprowadzić różne warunki korzystania ze zwolnienia na swoim terytorium. Co istotne, warunki zwolnienia, w tym progi ustalone w danym państwie członkowskim UE, nie mogą wprowadzać rozróżnienia między podatnikami posiadającymi siedzibę działalności gospodarczej i podatnikami nieposiadającymi siedziby działalności gospodarczej na terytorium danego państwa członkowskiego UE.
Polska spółka X chciałaby korzystać ze zwolnienia podmiotowego w Austrii. Jest to możliwe, jeżeli łącznie realizuje dwa warunki, tj.:
- spełnia określone przepisami czeskimi warunki korzystania ze zwolnienia podmiotowego, czyli m.in. limit sprzedaży w Austrii nie przekroczył w poprzednim i bieżącym roku kwoty 55 000 euro, oraz
- jej obrót na terytorium Unii Europejskiej nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 000 euro.
Zasady ubiegania się o zwolnienie z VAT w innym państwie UE
W celu skorzystania z tej preferencji podatnik musi złożyć powiadomienie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia (tzw. uprzednie powiadomienie) do naczelnika II US Warszawa Śródmieście. Do złożenia powiadomienia służy formularz SME-P. Nie można go składać w wersji papierowej, ale wyłącznie za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
W celu skorzystania z procedury SME polski podatnik musi w pierwszej kolejności złożyć uprzednie powiadomienie naczelnikowi drugiego urzędu skarbowego, wyłącznie za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście po otrzymaniu uprzedniego powiadomienia oraz uwzględnieniu wszystkich informacji otrzymanych od organów podatkowych państw członkowskich UE, w których podatnik ubiega się o zwolnienie, poinformuje o:
- nadaniu indywidualnego polskiego numeru identyfikacyjnego EX albo
- potwierdzeniu indywidualnego polskiego numeru identyfikacyjnego EX (jeżeli numer został już nadany w odniesieniu do innego państwa członkowskiego UE) albo
- odmowie nadania polskiego numeru identyfikacyjnego EX albo
- odmowie skorzystania ze zwolnienia w państwie lub państwach członkowskich UE (w przypadku gdy w którymkolwiek z państw członkowskich UE nie spełnisz warunków korzystania ze zwolnienia).
Na weryfikację naczelnik drugiego urzędu skarbowego ma co do zasady 35 dni roboczych następujących po otrzymaniu uprzedniego powiadomienia. Jeżeli jednak warunki uprawniające do nadania lub potwierdzenia polskiego numeru identyfikacyjnego EX będą wymagały dodatkowego zweryfikowania, termin może zostać przedłużony do czasu zakończenia weryfikacji.
Od kiedy można korzystać ze zwolnienia
Zwolnienie z VAT w ramach procedury SME przysługuje od dnia, w którym podatnik:
1. zostanie poinformowany o nadaniu polskiego numeru identyfikacyjnego EX na potrzeby korzystania ze zwolnienia z VAT:
- jeżeli państwo członkowskie UE, w którym zamierza korzystać ze zwolnienia, potwierdziło prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie;
- co najmniej jedno z państw członkowskich UE, w którym podatnika zamierza korzystać ze zwolnienia, potwierdziło prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie – w przypadku gdy w uprzednim powiadomieniu wskazał więcej niż jedno państwo członkowskie UE,
2. potwierdzony został polski numer identyfikacyjny EX na potrzeby korzystania ze zwolnienia z VAT – w przypadku, gdy w uprzednim powiadomieniu podatnik wskazał więcej niż jedno państwo członkowskie UE, w którym zamierzasz korzystać ze zwolnienia, i polski numer identyfikacyjny EX został już nadany.
Z procedury SME mogą korzystać zarówno podatnicy, którzy w Polsce rozliczają podatek jako podatnicy VAT czynni, jak i podatnicy zwolnieni z VAT. Dlatego też, przedsiębiorca, który do tej pory korzystał w Polsce ze zwolnienia i nie jest zarejestrowany do VAT, przed złożeniem uprzedniego powiadomienia powinien złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R.
Oprac. Katarzyna Bogucka
Przeczytaj więcej na ten temat w najnowszym wydaniu Biuletynu VAT:
