Wersja obowiązująca od 2024-02-22

Art. 4. [Nadanie numeru PESEL] 1. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL, o którym mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2022 r. poz. 1191 oraz z 2023 r. poz. 497, 1394 i 1941).

1a. Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, któremu numer PESEL nadano przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nadaje się w rejestrze PESEL, na jego wniosek, o którym mowa w ust. 1, status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, i wprowadza się jego dane do rejestru, o którym mowa w art. 6 ust. 1.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, obywatel Ukrainy składa osobiście w siedzibie organu wykonawczego gminy w terminie 30 dni od dnia przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek składa się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem wnioskodawcy, wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika organu wykonawczego gminy na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku w siedzibie organu wykonawczego gminy, organ ten zapewnia możliwość złożenia wniosku w miejscu pobytu tej osoby.

3. W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o nadanie numeru PESEL albo osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie samodzielnie złożyć wniosku, wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy, o którym mowa w art. 25, lub osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem, a w przypadku braku takich osób numer PESEL może zostać nadany z urzędu.

3a. Złożenie w siedzibie organu gminy wniosku, o którym mowa w ust. 1, w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga jej obecności przy składaniu wniosku. Wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 12. roku życia, chyba że potwierdzenie tożsamości następuje na podstawie oświadczenia, o którym mowa w ust. 13 zdanie trzecie.

4. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) imię (imiona);

2) nazwisko;

3) unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński;

4) obywatelstwo;

5) imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

6) nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

7) imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

8) nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;

9) numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;

10) datę urodzenia;

11) (uchylony)

12) kraj urodzenia;

13) płeć;

14) datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

14a) datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), niebędącej granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie nastąpił bezpośrednio z terytorium Ukrainy;

15) datę złożenia wniosku;

16) adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;

17) adnotację o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji, o której mowa w ust. 14;

18) informacje o osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem obejmujące numer PESEL oraz dane, o których mowa w pkt 1, 2, 4, 10, 13 i art. 8 pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, oraz wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;

19) oświadczenie o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;

20) oświadczenie o byciu:

a) małżonkiem obywatela Ukrainy określonym w art. 1 ust. 2,

b) członkiem najbliższej rodziny obywatela Ukrainy, który posiada Kartę Polaka, określonym w art. 2 ust. 2,

c) dzieckiem urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w art. 2 ust. 1;

20a) oświadczenie o braku posiadania tytułów pobytowych, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 1, lub wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 2 i 3;

21) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;

22) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;

23) własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu.

5. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może zawierać:

1) adres poczty elektronicznej;

2) numer telefonu komórkowego;

3) zgodę na:

a) wprowadzenie danych, o których mowa w pkt 1 lub 2, do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57, 1123, 1234 i 1703),

b) potwierdzenie profilu zaufanego, o którym mowa w art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

6. Do danych, o których mowa w ust. 4, stosuje się sposób transliteracji określony w art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1326).

7. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się fotografię, spełniającą wymagania określone w art. 29 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2022 r. poz. 671 oraz z 2023 r. poz. 1234 i 1941).

8. Podczas składania wniosku, o którym mowa w ust. 1, pobiera się od osoby, której dotyczy wniosek, odciski palców. W przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku, o którym mowa w ust. 1, w siedzibie organu gminy, organ gminy zapewnia możliwość pobrania odcisków palców w miejscu pobytu tej osoby.

9. Odcisków palców nie pobiera się od osoby:

1) która nie ukończyła 12. roku życia;

2) od której chwilowo fizycznie nie jest możliwe pobranie odcisków któregokolwiek z palców;

3) od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe.

10. Odciski palców pobiera się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 54 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

11. Organ gminy potwierdza tożsamość na podstawie dokumentu podróży, Karty Polaka lub innego dokumentu ze zdjęciem umożliwiającego ustalenie tożsamości, a w przypadku osób, które nie ukończyły 18. roku życia, również dokumentu potwierdzającego urodzenie, i wprowadza dane do rejestru PESEL.

12. Potwierdzenie tożsamości może nastąpić na podstawie dokumentu unieważnionego, jeżeli umożliwia on ustalenie tożsamości osoby.

13. Oświadczenia, o których mowa w ust. 4, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzula, o której mowa w ust. 4 pkt 21, zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. W przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 11, potwierdzenie tożsamości następuje na podstawie oświadczenia.

14. Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji danych osoby, której ma zostać nadany numer PESEL, z danymi zgromadzonymi w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

15. Kopię dokumentu, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, lub oświadczenie, o którym mowa w ust. 13, przechowuje organ gminy wraz z wnioskiem.

16. Organ gminy odmawia w drodze decyzji nadania numeru PESEL, w przypadku gdy:

1) fotografia załączona do wniosku nie spełnia wymagań określonych w art. 29 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych;

2) nie zostały pobrane odciski palców, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 9;

3) potwierdzenie tożsamości nastąpiło na podstawie oświadczenia, o którym mowa w ust. 13, a w wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 14, ustalono, że w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 3, zamieszczono serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy.

17. Od decyzji, o której mowa w ust. 16, nie służy odwołanie.

17a. Status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, zwany dalej „statusem UKR”, jest automatycznie zmieniany na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. c tej ustawy, po przekazaniu przez Komendanta Głównego Straży Granicznej z rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, informacji o:

1) wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 ust. 2;

2) posiadaniu przez obywatela Ukrainy dokumentu, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 1;

3) złożeniu lub zamiarze złożenia wniosku, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 2;

4) korzystaniu przez obywatela Ukrainy z ochrony czasowej, o której mowa w art. 2 ust. 3 pkt 3.

17b. W przypadku automatycznej zmiany statusu, o której mowa w ust. 17a, jeżeli osoba, której nadano numer PESEL, potwierdzi, że jej pobyt poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej nie trwał dłużej niż okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2, status UKR może zostać przywrócony w trybie art. 11 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

17c. W przypadku wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 11 ust. 2, w ramach granic wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej z państwami strefy Schengen, status UKR może zostać zmieniony na podstawie oświadczenia o wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2, złożonego przez osobę, której nadano ten status, lub osobę ją reprezentującą.

17d. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 17c, zawiera imię, nazwisko, numer PESEL osoby, która posiada status UKR, oraz wskazanie kraju wyjazdu, rodzaj wyjazdu, deklarowaną datę tego wyjazdu oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 4 pkt 21. Kraj wyjazdu i data wyjazdu rejestrowane są w rejestrze PESEL jako wyjazd na pobyt stały lub czasowy na okres powyżej 6 miesięcy.

17e. Przepis ust. 17c stosuje się odpowiednio do wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez granice zewnętrzne strefy Schengen. W takim przypadku Komendant Główny Straży Granicznej zapewnia możliwość weryfikacji daty wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17f. Osobom, którym zmieniono status UKR, w wyniku czynności, o których mowa w ust. 17a lub 17e, na inny, status ten może zostać ponownie nadany w wyniku przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Opuszczenie terytorium Ukrainy musi zostać udokumentowane lub zarejestrowane w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

17g. W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, jeżeli ponowny wjazd nastąpił przez granice Rzeczypospolitej Polskiej będące zewnętrznymi granicami strefy Schengen, ponowne nadanie statusu UKR następuje automatycznie w wyniku przekazania informacji z rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3, wraz ze wskazaniem daty wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

17h. W przypadku, o którym mowa w ust. 17f, status UKR może zostać ponownie nadany na skutek ponownego złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Danych obywatela Ukrainy nie wprowadza się ponownie do rejestru, o którym mowa w art. 6 ust. 1, z wyjątkiem odcisków palców, jeżeli nie pobrano ich przy nadaniu numeru PESEL, oraz fotografii, jeżeli wizerunek osoby uległ zmianie w sposób utrudniający ustalenie jej tożsamości.

17i. Rejestracji danych, o której mowa w ust. 17b, 17c, 17e i 17f, dokonuje dowolny organ wykonawczy gminy. Organem rejestrującym dane na podstawie ust. 17a i 17g, o którym mowa w art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, jest Komendant Główny Straży Granicznej.

17j. Informacja, o której mowa w ust. 17c, przekazywana jest do rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

17k. W przypadku ujawnienia, że obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej został nadany numer PESEL, na podstawie ust. 1, lub że takiemu obywatelowi został nadany status UKR, na podstawie ust. 1a, status UKR jest zmieniany w trybie art. 11 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności na status, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. a tej ustawy.

18. Minister właściwy do spraw informatyzacji udostępni w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej:

1) wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1;

1a) wzór wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 1a;

2) wzór wydruku, o którym mowa w art. 9 ust. 3 pkt 2;

3) wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 17c.

19. Wzory, o których mowa w ust. 18, są sporządzane w języku polskim i ukraińskim, a także mogą być sporządzone również w innych językach.

20. Dane, o których mowa w art. 8 pkt 1, 2, 3a–6, 9–11, 24, pkt 24a lit. d ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, minister właściwy do spraw informatyzacji przekazuje z rejestru PESEL do rejestru, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

20a. W okresie do dnia 30 czerwca 2024 r. [5] organ gminy może upoważnić, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, pracowników administracji publicznej lub jednostek organizacyjnych danej gminy, zgłoszonych przez ich pracodawców jako wolontariuszy do wykonywania czynności wynikających z art. 4 niniejszej ustawy i art. 10 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Upoważnienie wydaje się na czas określony, nieprzekraczający terminu wskazanego w zdaniu pierwszym.

21. W sprawach dotyczących numeru PESEL nieuregulowanych ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

22. Zadania, o których mowa w ust. 1–21, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

[5] Art. 4 ust. 20a w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. poz. 232). Zmiana weszła w życie 22 lutego 2024 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2024-02-09 do 2024-02-21 (Dz.U.2024.167 tekst jednolity)