Wersja obowiązująca od 2023-04-20 (Dz.U.2023.742 tekst jednolity)

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

2a. Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli rektor poinformuje ministra o spełnianiu przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a.

2b. Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli uczelnia spełnia łącznie warunki, o których mowa w art. 16 ust. 1a, na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, oraz spełniała je w zakresie art. 16 ust. 1a:

1) pkt 2–5 – w okresie 2 lat akademickich,

2) pkt 6 – w okresie 3 lat akademickich

– poprzedzających rok akademicki, w którym przekazano informację.

2c. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, weryfikacja spełniania przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a, jest przeprowadzana na podstawie danych zawartych w systemie, o którym mowa w art. 342 ust. 1, według stanu na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, a w odniesieniu do lat akademickich w okresach wskazanych w ust. 2b – na podstawie danych wprowadzonych do tego systemu w poszczególnych latach.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2022-03-11 do 2023-04-19 (Dz.U.2022.574 tekst jednolity)

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

2a. Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli rektor poinformuje ministra o spełnianiu przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a.

2b. Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli uczelnia spełnia łącznie warunki, o których mowa w art. 16 ust. 1a, na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, oraz spełniała je w zakresie art. 16 ust. 1a:

1) pkt 2–5 – w okresie 2 lat akademickich,

2) pkt 6 – w okresie 3 lat akademickich

– poprzedzających rok akademicki, w którym przekazano informację.

2c. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, weryfikacja spełniania przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a, jest przeprowadzana na podstawie danych zawartych w systemie, o którym mowa w art. 342 ust. 1, według stanu na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, a w odniesieniu do lat akademickich w okresach wskazanych w ust. 2b – na podstawie danych wprowadzonych do tego systemu w poszczególnych latach.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2021-09-21 do 2022-03-10

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

2a. [14] Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli rektor poinformuje ministra o spełnianiu przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a.

2b. [15] Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli uczelnia spełnia łącznie warunki, o których mowa w art. 16 ust. 1a, na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, oraz spełniała je w zakresie art. 16 ust. 1a:

1) pkt 2–5 – w okresie 2 lat akademickich,

2) pkt 6 – w okresie 3 lat akademickich

– poprzedzających rok akademicki, w którym przekazano informację.

2c. [16] W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, weryfikacja spełniania przez uczelnię warunków, o których mowa w art. 16 ust. 1a, jest przeprowadzana na podstawie danych zawartych w systemie, o którym mowa w art. 342 ust. 1, według stanu na dzień przekazania informacji, o której mowa w ust. 2a, a w odniesieniu do lat akademickich w okresach wskazanych w ust. 2b – na podstawie danych wprowadzonych do tego systemu w poszczególnych latach.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

[14] Art. 35 ust. 2a dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1630). Zmiana weszła w życie 21 września 2021 r.

[15] Art. 35 ust. 2b dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1630). Zmiana weszła w życie 21 września 2021 r.

[16] Art. 35 ust. 2c dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1630). Zmiana weszła w życie 21 września 2021 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2021-03-16 do 2021-09-20 (Dz.U.2021.478 tekst jednolity)

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-01-20 do 2021-03-15 (Dz.U.2020.85 tekst jednolity)

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2019-04-01 do 2020-01-19

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. [3] Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, po zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej instytutu badawczego, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

9a. [4] Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu badawczego włączonego do uczelni publicznej następuje na wniosek rektora tej uczelni.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.

[3] Art. 35 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 96 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz (Dz.U. poz. 534). Zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2019 r.

[4] Art. 35 ust. 9a dodany przez art. 96 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz (Dz.U. poz. 534). Zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2019 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2018-10-01 do 2019-03-31

Art. 35. [Publiczna uczelnia akademicka] 1. Publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy.

2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, tworzy publiczną uczelnię zawodową lub zmienia jej nazwę.

3. Uczelnia publiczna może być utworzona w wyniku połączenia uczelni publicznych, instytutów badawczych lub instytutów PAN.

4. Publiczną uczelnię akademicką włącza się do uczelni publicznej w drodze ustawy.

5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w porozumieniu z ministrem nadzorującym uczelnię lub instytut badawczy, w drodze rozporządzenia, włącza publiczną uczelnię zawodową lub instytut badawczy do uczelni publicznej.

6. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w drodze rozporządzenia, na wniosek Prezesa PAN lub dyrektora instytutu PAN i po zasięgnięciu opinii wydziału właściwego ze względu na specjalność naukową instytutu, włącza do uczelni publicznej instytut PAN.

7. W rozporządzeniu w sprawie utworzenia publicznej uczelni zawodowej określa się:

1) nazwę uczelni;

2) siedzibę uczelni;

3) składniki mienia, w które będzie wyposażona uczelnia.

8. Pierwszy statut nadaje minister.

9. Uczelnia publiczna, do której nastąpiło włączenie innej uczelni publicznej, instytutu badawczego lub instytutu PAN, wstępuje w prawa i obowiązki tej uczelni lub tego instytutu, w tym w prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

10. W rozporządzeniu w sprawie włączenia publicznej uczelni zawodowej, instytutu badawczego lub instytutu PAN do uczelni publicznej określa się skutki włączenia, w szczególności:

1) wygaśnięcie kadencji organów kolegialnych i jednoosobowych podmiotu włączanego;

2) przeznaczenie mienia podmiotu włączanego;

3) możliwość prowadzenia studiów utworzonych przez uczelnię włączaną;

4) warunki kontynuacji kształcenia przez studentów uczelni włączanej;

5) warunki kontynuacji stosunków pracy pracowników podmiotu włączanego.

11. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, 5 i 6, bierze się pod uwagę potrzeby wynikające z polityki naukowej państwa oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych.