history Historia zmian
zamknij

Wersja obowiązująca od 2024-04-04    (Dz.U.2024.502 tekst jednolity)

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy lub czterokołowiec lekki (kategoria L6e), w zakresie prawa jazdy kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 245 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej zawierającej się pomiędzy 126 cm3 a 595 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg, albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [3] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2023 r. poz. 622, 1123, 1234, 1312, 1560 i 1872), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) [4] (uchylony);

11) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć długość co najmniej 16 m,

b) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

d) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

e) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

f) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,

g) mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

12) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[3] Przepis § 43 ust. 4 pkt 4 w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym stosuje się od dnia 31 grudnia 2018 r. na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. poz. 1720), które weszło w życie 1 stycznia 2014 r.

[4] Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560), zespół pojazdów przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, może odpowiadać dotychczasowym warunkom technicznym do 31 grudnia 2024 r., a dla ośrodków szkolenia kierowców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2034 r. Przepis stosuje się do pojazdów, w których dowodach rejestracyjnych dokonano adnotacji urzędowej o przystosowaniu pojazdów do nauki jazdy lub egzaminu państwowego do 31 marca 2020 r.

Wersja obowiązująca od 2024-04-04    (Dz.U.2024.502 tekst jednolity)

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy lub czterokołowiec lekki (kategoria L6e), w zakresie prawa jazdy kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 245 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej zawierającej się pomiędzy 126 cm3 a 595 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg, albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [3] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2023 r. poz. 622, 1123, 1234, 1312, 1560 i 1872), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) [4] (uchylony);

11) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć długość co najmniej 16 m,

b) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

d) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

e) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

f) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,

g) mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

12) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[3] Przepis § 43 ust. 4 pkt 4 w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym stosuje się od dnia 31 grudnia 2018 r. na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. poz. 1720), które weszło w życie 1 stycznia 2014 r.

[4] Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560), zespół pojazdów przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, może odpowiadać dotychczasowym warunkom technicznym do 31 grudnia 2024 r., a dla ośrodków szkolenia kierowców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2034 r. Przepis stosuje się do pojazdów, w których dowodach rejestracyjnych dokonano adnotacji urzędowej o przystosowaniu pojazdów do nauki jazdy lub egzaminu państwowego do 31 marca 2020 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-11-01 do 2024-04-03

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy lub czterokołowiec lekki (kategoria L6e), w zakresie prawa jazdy kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 245 cm3 [2] i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej zawierającej się pomiędzy 126 cm3 a 595 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg, albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, 904, 1241, 1579, 1948 i 2001), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) [3] (uchylony)

11) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć długość co najmniej 16 m,

b) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

d) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

e) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

f) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,

g) mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

12) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[2] § 43 ust. 4 pkt 3 lit. a) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 października 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1886). Zmiana weszła w życie 1 listopada 2020 r.

[3] Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560), zespół pojazdów przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, może odpowiadać dotychczasowym warunkom technicznym do 31 grudnia 2024 r., a dla ośrodków szkolenia kierowców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2034 r. Przepis stosuje się do pojazdów, w których dowodach rejestracyjnych dokonano adnotacji urzędowej o przystosowaniu pojazdów do nauki jazdy lub egzaminu państwowego do 31 marca 2020 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-01-15 do 2020-10-31

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) [29] motorower dwukołowy lub czterokołowiec lekki (kategoria L6e), w zakresie prawa jazdy kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) [30] silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej zawierającej się pomiędzy 126 cm3 a 595 cm3 i posiadający stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg, albo

b) [31] silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg; w przypadku pojazdów stosowanych do nauki jazdy dopuszcza się silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 11 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadający stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, 904, 1241, 1579, 1948 i 2001), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C powinien: [32]

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie prawa jazdy kategorii C1 powinien: [33]

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D powinien: [34]

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie prawa jazdy kategorii D1 powinien: [35]

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której: [36]

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) [37] (uchylony)

11) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć długość co najmniej 16 m,

b) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

d) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

e) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

f) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,

g) mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

12) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której: [38]

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której: [39]

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której: [40]

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) [41] zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[29] § 43 ust. 4 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. a) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[30] § 43 ust. 4 pkt 3 lit. a) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. b) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[31] § 43 ust. 4 pkt 3 lit. b) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. b) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[32] § 43 ust. 4 pkt 5 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. c) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[33] § 43 ust. 4 pkt 6 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. d) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[34] § 43 ust. 4 pkt 7 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. e) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[35] § 43 ust. 4 pkt 8 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. f) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[36] § 43 ust. 4 pkt 9 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. g) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[37] Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560), zespół pojazdów przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, może odpowiadać dotychczasowym warunkom technicznym do 31 grudnia 2024 r., a dla ośrodków szkolenia kierowców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2034 r. Przepis stosuje się do pojazdów, w których dowodach rejestracyjnych dokonano adnotacji urzędowej o przystosowaniu pojazdów do nauki jazdy lub egzaminu państwowego do 31 marca 2020 r.

[38] § 43 ust. 4 pkt 12 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. j) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[39] § 43 ust. 4 pkt 14 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. k) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[40] § 43 ust. 4 pkt 16 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. l) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

[41] § 43 ust. 4 pkt 18 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. m) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 15 stycznia 2020 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-01-01 do 2020-01-14

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, 904, 1241, 1579, 1948 i 2001), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) [6] być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) [7] (uchylony)

11) [8] zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć długość co najmniej 16 m,

b) być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

d) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

e) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

f) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,

g) mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[6] § 43 ust. 4 pkt 5 lit. e) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. c) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2020 r.

[7] § 43 ust. 4 pkt 10 uchylony przez § 1 pkt 14 lit. h) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2020 r.

Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560), zespół pojazdów przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, może odpowiadać dotychczasowym warunkom technicznym do 31 grudnia 2024 r., a dla ośrodków szkolenia kierowców Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2034 r. Przepis stosuje się do pojazdów, w których dowodach rejestracyjnych dokonano adnotacji urzędowej o przystosowaniu pojazdów do nauki jazdy lub egzaminu państwowego do 31 marca 2020 r.

[8] § 43 ust. 4 pkt 11 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 14 lit. i) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 2560). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2020 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2016-12-15 do 2019-12-31    (Dz.U.2016.2022 tekst jednolity)

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [5] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, 904, 1241, 1579, 1948 i 2001), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a-d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[5] Przepis § 43 ust. 4 pkt 4 w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym stosuje się od 31 grudnia 2018 r. na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. poz. 1720), które weszło w życie 1 stycznia 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2016-07-01 do 2016-12-14

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

2a. [45] Przepisu ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do ciągników rolniczych.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [46] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r. poz. 155), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[45] § 43 ust. 2a dodany przez § 1 pkt 17 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 6 maja 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 858). Zmiana weszła w życie 1 lipca 2016 r.

[46] W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720); w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym stosuje się od 31 grudnia 2018 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2015-03-05 do 2016-06-30    (Dz.U.2015.305 tekst jednolity)

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [5] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r. poz. 155), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[5] W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720); w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym stosuje się od 31 grudnia 2018 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2014-01-01 do 2015-03-04

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) [2] dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) [3] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii Al powinien osiągać prędkość co najmniej 90 km/h oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy nieprzekraczającej 11 kW, pojemności skokowej co najmniej 115 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy nieprzekraczającej 11 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,08 kW/kg;

3) [4] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2 powinien być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW, pojemności skokowej co najmniej 395 cm3 i posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 20 kW i nieprzekraczającej 35 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,15 kW/kg;

4) [5] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać masę własną przekraczającą 175 kg oraz być wyposażony w:

a) silnik spalinowy o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i pojemności skokowej co najmniej 595 cm3 albo

b) silnik elektryczny o mocy wynoszącej co najmniej 50 kW i posiadać stosunek mocy do masy własnej co najmniej 0,25 kW/kg;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) [6] być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) [7] być wyposażony w ręczną skrzynię biegów,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[2] § 43 ust. 1 pkt 5 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[3] § 43 ust. 4 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[4] § 43 ust. 4 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[5] § 43 ust. 4 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720) § 43 ust. 4 pkt 4 w brzmieniu nadanym ww. rozporządzeniem ma zastosowanie w zakresie masy własnej i mocy silnika w motocyklu dwukołowym od 31 grudnia 2018 r. Do 30 grudnia 2018 r. motocykl dwukołowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien posiadać silnik o mocy wynoszącej co najmniej 40 kW.

[6] § 43 ust. 4 pkt 5 lit. e) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[7] § 43 ust. 4 pkt 11 lit. b) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. c) rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. poz. 1720). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2013-09-30 do 2013-12-31

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien:

a) być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 120 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3, o mocy nieprzekraczającej 11 kW,

b) posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg,

c) osiągać prędkość co najmniej 90 km/h;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2:

a) powinien być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 400 cm3, o mocy co najmniej 25 kW i nieprzekraczającej 35 kW,

b) powinien posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg;

4) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 600 cm3 i mocy co najmniej 40 kW;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) [2] mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t i nieprzekraczającą 7,5 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) [3] mieć długość co najmniej 5 m i nieprzekraczającą 8 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[2] § 43 ust. 4 pkt 6 lit. a) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 30 września 2013 r.

[3] § 43 ust. 4 pkt 8 lit. b) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 30 września 2013 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2013-08-22 do 2013-09-29    (Dz.U.2013.951 tekst jednolity)

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania ] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien:

a) być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 120 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3, o mocy nieprzekraczającej 11 kW,

b) posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg,

c) osiągać prędkość co najmniej 90 km/h;

3) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2:

a) powinien być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 400 cm3, o mocy co najmniej 25 kW i nieprzekraczającej 35 kW,

b) powinien posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg;

4) motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 600 cm3 i mocy co najmniej 40 kW;

4a) pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2013-01-19 do 2013-08-21

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. [Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania] 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy;

przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) [2] do pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1–4;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) [3] motorower dwukołowy w zakresie kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;

2) [4] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A1 powinien:

a) być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 120 cm3 i nieprzekraczającej 125 cm3, o mocy nieprzekraczającej 11 kW,

b) posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,1 kW/kg,

c) osiągać prędkość co najmniej 90 km/h;

3) [5] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A2:

a) powinien być wyposażony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 400 cm3, o mocy co najmniej 25 kW i nieprzekraczającej 35 kW,

b) powinien posiadać stosunek mocy do masy własnej nieprzekraczający 0,2 kW/kg;

4) [6] motocykl dwukołowy w zakresie prawa jazdy kategorii A powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej co najmniej 600 cm3 i mocy co najmniej 40 kW;

4a) [7] pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną przekraczającą 350 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

4b) [8] samochód osobowy w zakresie prawa jazdy kategorii B powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t,

b) mieć długość przekraczającą 3,5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4c) [9] zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii B dla osób uzyskujących uprawnienia, w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.), powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i nieprzekraczającą 4,25 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 0,8 t;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. [10] Przepisów ust. 4 pkt 4b lit. b i c nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

[2] § 43 ust. 2 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[3] § 43 ust. 4 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[4] § 43 ust. 4 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[5] § 43 ust. 4 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[6] § 43 ust. 4 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[7] § 43 ust. 4 pkt 4a dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[8] § 43 ust. 4 pkt 4b dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[9] § 43 ust. 4 pkt 4c dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

[10] § 43 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. c) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 30). Zmiana weszła w życie 19 stycznia 2013 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2003-03-13 do 2013-01-18

Rozdział 13

Warunki dodatkowe dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

§ 43. 1. Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:

1) przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy;

przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

2) układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5–8 i 11;

3) dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;

4) dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;

5) dodatkowe lusterko wewnętrzne;

6) ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;

7) apteczkę doraźnej pomocy;

8) ogumione koło zapasowe.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

1) motocykla, trójkołowego lub czterokołowego pojazdu samochodowego o masie własnej nieprze-kraczającej 550 kg;

2) pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.

3. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

4. Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) motocykl w zakresie kategorii A powinien:

a) być wyposażony w silnik o pojemności przekraczającej 120 cm3,

b) osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

2) motocykl w zakresie kategorii A1 powinien być wyposażony w silnik:

a) o pojemności co najmniej 75 cm3,

b) o mocy nieprzekraczającej 11 kW;

3) samochód osobowy w zakresie kategorii B powinien mieć długość przekraczającą 3,5 m i osiągać prędkość co najmniej 100 km/h;

4) trójkołowy lub czterokołowy pojazd samochodowy w zakresie kategorii B1 powinien:

a) mieć masę własną nieprzekraczającą 550 kg,

b) osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

5) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,

b) mieć długość co najmniej 8 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

e) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

f) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,

g) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

6) samochód ciężarowy w zakresie kategorii C1 powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina;

7) autobus w zakresie kategorii D powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 10 m,

c) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

8) autobus w zakresie kategorii D1 powinien:

a) być przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą,

b) mieć długość co najmniej 5 m,

c) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 4 t,

d) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

9) zespół pojazdów w zakresie kategorii B+E powinien mieć dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 t i składać się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla oraz przyczepy, której:

a) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką jak pojazd lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych pojazdu,

b) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1 t,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

10) zespół pojazdów w zakresie kategorii C+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 5, i przyczepy o długości co najmniej 7,5 m, przy czym zespół pojazdów powinien:

a) mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,

b) mieć szerokość co najmniej 2,40 m,

c) osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,

d) mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t;

11) ciągnik siodłowy z naczepą w zakresie kategorii C+E powinien:

a) mieć długość co najmniej 14 m,

b) być wyposażony w skrzynię biegów z co najmniej 8 przełożeniami w jeździe do przodu,

c) jako zespół pojazdów spełniać warunki określone w pkt 10 lit. a–d;

12) zespół pojazdów w zakresie kategorii C1+E powinien składać się z samochodu ciężarowego, o którym mowa w pkt 6, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej taką samą jak kabina lub nieznacznie węższą, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

13) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 12, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h i mieć długość co najmniej 8 m;

14) zespół pojazdów w zakresie kategorii D+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 7, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) szerokość wynosi co najmniej 2,40 m,

c) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

d) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

15) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 14, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

16) zespół pojazdów w zakresie kategorii D1+E powinien składać się z autobusu, o którym mowa w pkt 8, oraz przyczepy, której:

a) dopuszczalna masa całkowita wynosi co najmniej 1,25 t,

b) skrzynia ładunkowa powinna być zamknięta i posiadać szerokość i wysokość co najmniej 2 m,

c) rzeczywista masa całkowita wynosi co najmniej 800 kg;

17) zespół pojazdów, o którym mowa w pkt 16, powinien osiągać prędkość co najmniej 80 km/h;

18) zespół pojazdów w zakresie kategorii T powinien składać się z ciągnika rolniczego i przyczepy wieloosiowej innej niż lekka oraz powinien mieć długość co najmniej 7,5 m;

19) pojazd szynowy w zakresie pozwolenia powinien być wieloczłonowy lub stanowić skład tramwajów co najmniej 2-wagonowy.

5. Przepisu ust. 4 pkt 3 nie stosuje się do samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić ten pojazd po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.