RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 118a,

uwzględniając wniosek Komisji (¹) przedstawiony po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy,

we współpracy z Parlamentem Europejskim (²),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

artykuł 118 Traktatu przewiduje przyjęcie przez Radę, w formie dyrektyw, minimalnych wymagań dla propagowania poprawy warunków, w szczególności w środowisku pracy, w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

dyrektywy te, zgodnie ze wspomnianym artykułem, nie powinny narzucać ograniczeń administracyjnych, finansowych i prawnych, utrudniających tworzenie i prowadzenie małych i średnich przedsiębiorstw;

komunikat Komisji w sprawie programu dotyczącego bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁴) przewiduje przyjęcie dyrektywy mającej na celu wdrożenie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych i ruchomych budowach;

Rada, w swojej uchwale z dnia 21 grudnia 1987 r. dotyczącej bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁵), przyjęła do wiadomości zamiar przedstawienia przez Komisję w najbliższej przyszłości minimalnych wymagań dotyczących tymczasowych lub ruchomych budów;

tymczasowe lub ruchome budowy są miejscami pracy o szczególnie wysokim stopniu zagrożenia;

niewłaściwe zagospodarowanie budowy oraz zła organizacja pracy odgrywały znaczącą rolę w ponad połowie wypadków przy pracy, jakie zdarzyły się na terenach budów we Wspólnocie;

we wszystkich Państwach Członkowskich Wspólnoty organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo i ochronę zdrowia podczas pracy muszą być każdorazowo informowane o zamiarze rozpoczęcia prac na odpowiednio dużą skalę;

przyczyną dużej części wypadków przy pracy podczas realizacji inwestycji może być niewłaściwa koordynacja różnych przedsięwzięć wykonywanych jednocześnie lub kolejno na tej samej tymczasowej lub ruchomej budowie;

istnieje konieczność poprawy koordynacji działań różnych zespołów, zarówno na etapie przygotowania inwestycji, jak i podczas jej realizacji;

przestrzeganie minimalnych wymagań, opracowanych w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach, jest konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawcy, którzy są osobiście zaangażowani w realizację prac na terenie tymczasowych lub ruchomych budów, mogą swoją działalnością powodować zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników;

konieczne jest rozszerzenie odpowiednich postanowień dyrektywy Rady 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga szczegółowa dyrektywa) (⁶) oraz dyrektywy Rady 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochronnego (trzecia szczegółowa dyrektywa) (⁷), na osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawców w zakresie ich osobistego zaangażowania w realizację prac na tymczasowych lub ruchomych budowach;

niniejsza dyrektywa jest dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (⁸), gdyż jej ustalenia w pełni odnoszą się do tymczasowych lub ruchomych budów, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej szczegółowych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie;

niniejsza dyrektywa stanowi praktyczny krok w kierunku poprawy warunków pracy w państwach wspólnego rynku, zwłaszcza w odniesieniu do przedmiotu dyrektywy Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (⁹) oraz przedmiotu dyrektywy Rady 89/440/EWG, z dnia 18 lipca 1989 r., zmieniającej dyrektywę Rady 71/305/EWG dotyczącą koordynacji procedur przyznawania kontraktów na roboty publiczne (¹⁰);

zgodnie z decyzją Rady 74/325/EWG (¹¹) Komisja skonsultuje się z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy w celu opracowywania wniosków w tym obszarze,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsza dyrektywa, która jest ósmą dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG, określa minimalne wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach zdefiniowane w art. 2 lit. a).

2. Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do wierceń i eksploatacji złóż w przemyśle wydobywczym w rozumieniu art. 1 ust. 2 decyzji Rady 74/326/EWG, z dnia 27 czerwca 1974 r., w sprawie poszerzenia obowiązków Komisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Kopalniach na wszystkie zakłady wydobywcze (¹²).

3. Postanowienia dyrektywy 89/391/EWG mają zastosowanie do całego zakresu określonego w ust. 1, bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych i/lub szczególnych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy określa się znaczenie następujących terminów:

a) „tymczasowe lub ruchome budowy” (zwane dalej „budowami”) oznaczają wszystkie budowy, na których są wykonywane prace budowlano-inżynieryjne, niepełną listę takich prac podano w zał. I;

b) „inwestor” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, dla której realizowana jest inwestycja;

c) „inwestor zastępczy” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną za projektowanie i/lub wykonawstwo i/lub nadzór nad wykonaniem inwestycji, działającą w imieniu inwestora;

d) „osoba prowadząca działalność na własny rachunek” oznacza dowolną osobę, niewymienioną w art. 3 lit. a) oraz b) dyrektywy 89/391/EWG, która uczestniczy zawodowo w procesie realizacji inwestycji;

e) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 5 podczas przygotowania projektu inwestycji;

f) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie wykonywania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 6 podczas wykonywania inwestycji.

Artykuł 3

Wyznaczanie koordynatorów – Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – Wstępne zawiadomienie

1. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do wyznaczenia co najmniej jednego koordynatora do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zgodnie z definicją w art. 2 lit. e) oraz f), na każdej budowie, na której prace prowadzi więcej niż jeden inwestor.

2. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do dopilnowania, aby przed rozpoczęciem prac na budowie został sporządzony plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z art. 5 lit. b).

Państwa Członkowskie mogą po konsultacjach z przedstawicielami pracodawców i pracowników, odstąpić od postanowień ust. 1, z wyjątkiem:

– tych budów, na których są wykonywane szczególnie niebezpieczne prace wymienione w załączniku II

lub

– prac dla których konieczna jest uprzednia opinia zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu.

3. W przypadku budów:

– na których planuje się prowadzenie prac trwających dłużej niż trzydzieści dni roboczych i jednocześnie zatrudnionych ma być więcej niż dwudziestu pracowników, lub

– na których planowany zakres prac przekracza 500 osobodni, inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do przekazania władzom, przed rozpoczęciem prac, wstępnego zawiadomienia sporządzonego zgodnie z zał. III.

Wstępne zawiadomienie musi być umieszczone na budowie w widocznym miejscu i, jeśli zaistnieje potrzeba, okresowo uaktualniane.

Artykuł 4

Etap przygotowania inwestycji: zasady ogólne

Inwestor zastępczy albo, w stosownych przypadkach, inwestor zobowiązany jest do uwzględnienia ogólnych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podanych w dyrektywie 89/39 1/EWG na wszystkich etapach projektowania i przygotowania inwestycji, a zwłaszcza:

– przy opracowywaniu architektonicznych, technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac.

W uzasadnionych wypadkach należy uwzględnić również wszystkie plany bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz dokumenty sporządzone zgodnie z art. 5 lit. b) lub c) wraz z ewentualnymi korektami wprowadzonymi zgodnie z art. 6 lit. c).

Artykuł 5

Etap przygotowania inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania realizacji zadań wynikających z postanowień art. 4;

b) sporządzenia lub spowodowania sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zawierającego zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przystosowane do danej budowy z uwzględnieniem, w uzasadnionych wypadkach, prowadzonej na budowie produkcji przemysłowej; plan ten musi również zawierać specyficzne działania dotyczące prac, które zaliczają się do co najmniej jednej z kategorii wymienionych w zał. II;

c) przygotowania dokumentu zawierającego właściwe informacje, z uwzględnieniem charakteru inwestycji, dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, które należy wziąć pod uwagę we wszystkich kolejnych pracach.

Artykuł 6

Etap realizacji inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie realizacji inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania wprowadzania podstawowych zasad prewencji i zapewnienia bezpieczeństwa:

– przy opracowywaniu technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac,

b) koordynowania wprowadzania odpowiednich postanowień zapewniających, że pracodawcy i, jeśli to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników, również osoby prowadzące działalność na własny rachunek:

– konsekwentnie stosują zasady wymienione w art. 8,

– przestrzegają, tam gdzie jest to wymagane, zasad zawartych w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionym w art. 5 lit. b),

c) wprowadzenia lub spowodowania wprowadzenia wszelkich niezbędnych korekt do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionego w art. 5 lit. b) oraz do dokumentu wymienionego w art. 5 lit. c), uwzględniając postęp robót i wszelkie zaistniałe zmiany;

d) organizowania współpracy między pracodawcami, z uwzględnieniem kolejnych pracodawców na tej samej budowie, koordynowania ich działań w sprawach ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu oraz wymiany informacji zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy 89/391/EWG (włączając w te działania, w uzasadnionych wypadkach, osoby prowadzące działalność na własny rachunek);

e) koordynowania przedsięwzięć mających na celu sprawdzenie prawidłowości wprowadzania planów pracy;

f) podjęcia niezbędnych kroków w celu uniemożliwienia wstępu na budowę osobom nie upoważnionym.

Artykuł 7

Odpowiedzialność inwestora, inwestora zastępczego i pracodawcy

1. Fakt wyznaczenia przez inwestora lub inwestora zastępczego koordynatora(ów) wykonującego(ych) obowiązki wymienione w art. 5 i 6 nie zwalnia go z odpowiedzialności w tym zakresie.

2. Wykonanie art. 5 i 6 oraz ust. 1 niniejszego artykułu nie narusza zasady odpowiedzialności pracodawcy określonej w dyrektywie 89/39 1/EWG.

Artykuł 8

Wdrażanie art. 6 dyrektywy 89/391/EWG

Podczas wykonywania prac stosuje się zasady określone w art. 6 dyrektywy 89/391/EWG, a zwłaszcza w odniesieniu do:

a) utrzymywania na budowie właściwego porządku i satysfakcjonującego stanu czystości;

b) ustalenia rozmieszczenia stanowisk pracy, z uwzględnieniem odpowiedniego dostępu do nich, oraz rozplanowania dróg i stref pracy i przemieszczania się maszyn;

c) dostępu do różnych materiałów i warunków ich użytkowania w trakcie pracy;

d) utrzymania właściwego stanu technicznego, wstępnego komisyjnego sprawdzenia i regularnych przeglądów instalacji i wyposażenia w celu uniknięcia nieprawidłowości, które mogłyby wpływać na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników;

e) oddzielenia i rozmieszczenia stref magazynowania i składowania różnych materiałów, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów i substancji niebezpiecznych;

f) warunków przemieszczania stosowanych materiałów niebezpiecznych;

g) przechowywania i wywożenia lub usuwania odpadków i gruzu;

h) korygowania, w miarę postępu robót na budowie, aktualnego rozplanowania prac lub etapów prac;

i) współpracy między pracodawcami i osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek;

j) współdziałania z przedsiębiorstwami przemysłowymi, na których terenie lub w których sąsiedztwie znajduje się budowa.

Artykuł 9

Obowiązki pracodawcy

W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, w warunkach określonych w artykułach 6 i 7, pracodawcy zobowiązani są do:

a) podjęcia działań zgodnych z minimalnymi wymaganiami określonymi w zał. IV, w szczególności w zakresie art. 8;

b) uwzględniania zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 10

Obowiązki innych grup osób

1. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, osoby prowadzące działalność na własny rachunek zobowiązane są do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) wymagań art. 6 ust. 4 i atr. 13 dyrektywy 89/391/EWG oraz art. 8 i zał. IV niniejszej dyrektywy;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1-4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

2. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, pracodawcy, jeśli są osobiście zaangażowani w wykonywanie pracy na budowie, są zobowiązani do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) art. 13 dyrektywy 89/391 /EWG;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1, 2, 3, 4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 11

Informacje dla pracowników

1. Bez uszczerbku dla art. 10 dyrektywy 89/391/EWG pracownicy i/lub ich przedstawiciele są informowani o wszystkich podejmowanych działaniach dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników na budowach.

2. Informacja musi być zrozumiała dla zainteresowanych pracowników.

Artykuł 12

Konsultacje z pracownikami i ich udział

Konsultacje oraz udział pracowników i/lub ich przedstawicieli odbywają się zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/391/EWG w sprawach objętych artykułami 6, 8 i 9 niniejszej dyrektywy, w celu zapewnienia, jeśli jest to konieczne, właściwej koordynacji przedsięwzięć realizowanych w miejscu pracy, z uwzględnieniem stopnia ryzyka prac oraz rozmiarów miejsca pracy.

Artykuł 13

Zmiany w załączniku IV

[1] Komisja jest uprawniona do przyjmowania, zgodnie z art. 13a, aktów delegowanych w celu dokonywania zmian natury ściśle technicznej w załączniku IV, aby uwzględnić harmonizację i normalizację techniczną odnośnie do tymczasowych lub ruchomych budów, jak również postęp techniczny, zmiany w międzynarodowych przepisach lub specyfikacjach oraz stan wiedzy w dziedzinie tymczasowych lub ruchomych budów.

Jeżeli w należycie uzasadnionych i wyjątkowych przypadkach związanych z możliwymi w najbliższej przyszłości bezpośrednimi i poważnymi zagrożeniami dla fizycznego zdrowia i bezpieczeństwa pracowników i innych osób, ze względu na szczególnie pilną potrzebę konieczne jest podjęcie działania w bardzo krótkim czasie, do aktów delegowanych przyjmowanych na podstawie niniejszego artykułu ma zastosowanie procedura przewidziana w art. 13b.

Artykuł 13a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

[2] 1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 13, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 26 lipca 2019 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 13, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (¹³).

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 13 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 13b

Tryb pilny

[3] 1. Akty delegowane przyjęte w trybie niniejszego artykułu wchodzą w życie niezwłocznie i mają zastosowanie, dopóki nie zostanie wyrażony sprzeciw zgodnie z ust. 2. Przekazując akt delegowany Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, podaje się powody zastosowania trybu pilnego.

2. Parlament Europejski lub Rada mogą wyrazić sprzeciw wobec aktu delegowanego zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 13a ust. 6. W takim przypadku Komisja uchyla akt natychmiast po powiadomieniu jej przez Parlament Europejski lub Radę o decyzji o sprzeciwie.

Artykuł 14

Postanowienia końcowe

1. Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne konieczne do przestrzegania niniejszej dyrektywy nie później niż do dnia 30 grudnia 1993 r. i niezwłocznie poinformują o tym Komisję.

2. W przypadku wprowadzenia w życie przez Państwa Członkowskie tych środków, powinny one zawierać odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie to powinno towarzyszyć ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

3. Państwa Członkowskie informują Komisję o treści przepisów prawa krajowego, przyjmowanych lub już przyjętych, dotyczących zakresu niniejszej dyrektywy.

4. (uchylony)

5. (uchylony)

Artykuł 15

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 24 czerwca 1992 r.

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 118a,

uwzględniając wniosek Komisji (¹) przedstawiony po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy,

we współpracy z Parlamentem Europejskim (²),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

artykuł 118 Traktatu przewiduje przyjęcie przez Radę, w formie dyrektyw, minimalnych wymagań dla propagowania poprawy warunków, w szczególności w środowisku pracy, w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

dyrektywy te, zgodnie ze wspomnianym artykułem, nie powinny narzucać ograniczeń administracyjnych, finansowych i prawnych, utrudniających tworzenie i prowadzenie małych i średnich przedsiębiorstw;

komunikat Komisji w sprawie programu dotyczącego bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁴) przewiduje przyjęcie dyrektywy mającej na celu wdrożenie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych i ruchomych budowach;

Rada, w swojej uchwale z dnia 21 grudnia 1987 r. dotyczącej bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁵), przyjęła do wiadomości zamiar przedstawienia przez Komisję w najbliższej przyszłości minimalnych wymagań dotyczących tymczasowych lub ruchomych budów;

tymczasowe lub ruchome budowy są miejscami pracy o szczególnie wysokim stopniu zagrożenia;

niewłaściwe zagospodarowanie budowy oraz zła organizacja pracy odgrywały znaczącą rolę w ponad połowie wypadków przy pracy, jakie zdarzyły się na terenach budów we Wspólnocie;

we wszystkich Państwach Członkowskich Wspólnoty organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo i ochronę zdrowia podczas pracy muszą być każdorazowo informowane o zamiarze rozpoczęcia prac na odpowiednio dużą skalę;

przyczyną dużej części wypadków przy pracy podczas realizacji inwestycji może być niewłaściwa koordynacja różnych przedsięwzięć wykonywanych jednocześnie lub kolejno na tej samej tymczasowej lub ruchomej budowie;

istnieje konieczność poprawy koordynacji działań różnych zespołów, zarówno na etapie przygotowania inwestycji, jak i podczas jej realizacji;

przestrzeganie minimalnych wymagań, opracowanych w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach, jest konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawcy, którzy są osobiście zaangażowani w realizację prac na terenie tymczasowych lub ruchomych budów, mogą swoją działalnością powodować zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników;

konieczne jest rozszerzenie odpowiednich postanowień dyrektywy Rady 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga szczegółowa dyrektywa) (⁶) oraz dyrektywy Rady 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochronnego (trzecia szczegółowa dyrektywa) (⁷), na osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawców w zakresie ich osobistego zaangażowania w realizację prac na tymczasowych lub ruchomych budowach;

niniejsza dyrektywa jest dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (⁸), gdyż jej ustalenia w pełni odnoszą się do tymczasowych lub ruchomych budów, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej szczegółowych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie;

niniejsza dyrektywa stanowi praktyczny krok w kierunku poprawy warunków pracy w państwach wspólnego rynku, zwłaszcza w odniesieniu do przedmiotu dyrektywy Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (⁹) oraz przedmiotu dyrektywy Rady 89/440/EWG, z dnia 18 lipca 1989 r., zmieniającej dyrektywę Rady 71/305/EWG dotyczącą koordynacji procedur przyznawania kontraktów na roboty publiczne (¹⁰);

zgodnie z decyzją Rady 74/325/EWG (¹¹) Komisja skonsultuje się z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy w celu opracowywania wniosków w tym obszarze,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsza dyrektywa, która jest ósmą dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG, określa minimalne wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach zdefiniowane w art. 2 lit. a).

2. Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do wierceń i eksploatacji złóż w przemyśle wydobywczym w rozumieniu art. 1 ust. 2 decyzji Rady 74/326/EWG, z dnia 27 czerwca 1974 r., w sprawie poszerzenia obowiązków Komisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Kopalniach na wszystkie zakłady wydobywcze (¹²).

3. Postanowienia dyrektywy 89/391/EWG mają zastosowanie do całego zakresu określonego w ust. 1, bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych i/lub szczególnych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy określa się znaczenie następujących terminów:

a) „tymczasowe lub ruchome budowy” (zwane dalej „budowami”) oznaczają wszystkie budowy, na których są wykonywane prace budowlano-inżynieryjne, niepełną listę takich prac podano w zał. I;

b) „inwestor” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, dla której realizowana jest inwestycja;

c) „inwestor zastępczy” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną za projektowanie i/lub wykonawstwo i/lub nadzór nad wykonaniem inwestycji, działającą w imieniu inwestora;

d) „osoba prowadząca działalność na własny rachunek” oznacza dowolną osobę, niewymienioną w art. 3 lit. a) oraz b) dyrektywy 89/391/EWG, która uczestniczy zawodowo w procesie realizacji inwestycji;

e) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 5 podczas przygotowania projektu inwestycji;

f) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie wykonywania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 6 podczas wykonywania inwestycji.

Artykuł 3

Wyznaczanie koordynatorów – Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – Wstępne zawiadomienie

1. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do wyznaczenia co najmniej jednego koordynatora do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zgodnie z definicją w art. 2 lit. e) oraz f), na każdej budowie, na której prace prowadzi więcej niż jeden inwestor.

2. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do dopilnowania, aby przed rozpoczęciem prac na budowie został sporządzony plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z art. 5 lit. b).

Państwa Członkowskie mogą po konsultacjach z przedstawicielami pracodawców i pracowników, odstąpić od postanowień ust. 1, z wyjątkiem:

– tych budów, na których są wykonywane szczególnie niebezpieczne prace wymienione w załączniku II

lub

– prac dla których konieczna jest uprzednia opinia zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu.

3. W przypadku budów:

– na których planuje się prowadzenie prac trwających dłużej niż trzydzieści dni roboczych i jednocześnie zatrudnionych ma być więcej niż dwudziestu pracowników, lub

– na których planowany zakres prac przekracza 500 osobodni, inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do przekazania władzom, przed rozpoczęciem prac, wstępnego zawiadomienia sporządzonego zgodnie z zał. III.

Wstępne zawiadomienie musi być umieszczone na budowie w widocznym miejscu i, jeśli zaistnieje potrzeba, okresowo uaktualniane.

Artykuł 4

Etap przygotowania inwestycji: zasady ogólne

Inwestor zastępczy albo, w stosownych przypadkach, inwestor zobowiązany jest do uwzględnienia ogólnych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podanych w dyrektywie 89/39 1/EWG na wszystkich etapach projektowania i przygotowania inwestycji, a zwłaszcza:

– przy opracowywaniu architektonicznych, technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac.

W uzasadnionych wypadkach należy uwzględnić również wszystkie plany bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz dokumenty sporządzone zgodnie z art. 5 lit. b) lub c) wraz z ewentualnymi korektami wprowadzonymi zgodnie z art. 6 lit. c).

Artykuł 5

Etap przygotowania inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania realizacji zadań wynikających z postanowień art. 4;

b) sporządzenia lub spowodowania sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zawierającego zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przystosowane do danej budowy z uwzględnieniem, w uzasadnionych wypadkach, prowadzonej na budowie produkcji przemysłowej; plan ten musi również zawierać specyficzne działania dotyczące prac, które zaliczają się do co najmniej jednej z kategorii wymienionych w zał. II;

c) przygotowania dokumentu zawierającego właściwe informacje, z uwzględnieniem charakteru inwestycji, dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, które należy wziąć pod uwagę we wszystkich kolejnych pracach.

Artykuł 6

Etap realizacji inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie realizacji inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania wprowadzania podstawowych zasad prewencji i zapewnienia bezpieczeństwa:

– przy opracowywaniu technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac,

b) koordynowania wprowadzania odpowiednich postanowień zapewniających, że pracodawcy i, jeśli to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników, również osoby prowadzące działalność na własny rachunek:

– konsekwentnie stosują zasady wymienione w art. 8,

– przestrzegają, tam gdzie jest to wymagane, zasad zawartych w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionym w art. 5 lit. b),

c) wprowadzenia lub spowodowania wprowadzenia wszelkich niezbędnych korekt do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionego w art. 5 lit. b) oraz do dokumentu wymienionego w art. 5 lit. c), uwzględniając postęp robót i wszelkie zaistniałe zmiany;

d) organizowania współpracy między pracodawcami, z uwzględnieniem kolejnych pracodawców na tej samej budowie, koordynowania ich działań w sprawach ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu oraz wymiany informacji zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy 89/391/EWG (włączając w te działania, w uzasadnionych wypadkach, osoby prowadzące działalność na własny rachunek);

e) koordynowania przedsięwzięć mających na celu sprawdzenie prawidłowości wprowadzania planów pracy;

f) podjęcia niezbędnych kroków w celu uniemożliwienia wstępu na budowę osobom nie upoważnionym.

Artykuł 7

Odpowiedzialność inwestora, inwestora zastępczego i pracodawcy

1. Fakt wyznaczenia przez inwestora lub inwestora zastępczego koordynatora(ów) wykonującego(ych) obowiązki wymienione w art. 5 i 6 nie zwalnia go z odpowiedzialności w tym zakresie.

2. Wykonanie art. 5 i 6 oraz ust. 1 niniejszego artykułu nie narusza zasady odpowiedzialności pracodawcy określonej w dyrektywie 89/39 1/EWG.

Artykuł 8

Wdrażanie art. 6 dyrektywy 89/391/EWG

Podczas wykonywania prac stosuje się zasady określone w art. 6 dyrektywy 89/391/EWG, a zwłaszcza w odniesieniu do:

a) utrzymywania na budowie właściwego porządku i satysfakcjonującego stanu czystości;

b) ustalenia rozmieszczenia stanowisk pracy, z uwzględnieniem odpowiedniego dostępu do nich, oraz rozplanowania dróg i stref pracy i przemieszczania się maszyn;

c) dostępu do różnych materiałów i warunków ich użytkowania w trakcie pracy;

d) utrzymania właściwego stanu technicznego, wstępnego komisyjnego sprawdzenia i regularnych przeglądów instalacji i wyposażenia w celu uniknięcia nieprawidłowości, które mogłyby wpływać na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników;

e) oddzielenia i rozmieszczenia stref magazynowania i składowania różnych materiałów, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów i substancji niebezpiecznych;

f) warunków przemieszczania stosowanych materiałów niebezpiecznych;

g) przechowywania i wywożenia lub usuwania odpadków i gruzu;

h) korygowania, w miarę postępu robót na budowie, aktualnego rozplanowania prac lub etapów prac;

i) współpracy między pracodawcami i osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek;

j) współdziałania z przedsiębiorstwami przemysłowymi, na których terenie lub w których sąsiedztwie znajduje się budowa.

Artykuł 9

Obowiązki pracodawcy

W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, w warunkach określonych w artykułach 6 i 7, pracodawcy zobowiązani są do:

a) podjęcia działań zgodnych z minimalnymi wymaganiami określonymi w zał. IV, w szczególności w zakresie art. 8;

b) uwzględniania zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 10

Obowiązki innych grup osób

1. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, osoby prowadzące działalność na własny rachunek zobowiązane są do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) wymagań art. 6 ust. 4 i atr. 13 dyrektywy 89/391/EWG oraz art. 8 i zał. IV niniejszej dyrektywy;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1-4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

2. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, pracodawcy, jeśli są osobiście zaangażowani w wykonywanie pracy na budowie, są zobowiązani do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) art. 13 dyrektywy 89/391 /EWG;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1, 2, 3, 4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 11

Informacje dla pracowników

1. Bez uszczerbku dla art. 10 dyrektywy 89/391/EWG pracownicy i/lub ich przedstawiciele są informowani o wszystkich podejmowanych działaniach dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników na budowach.

2. Informacja musi być zrozumiała dla zainteresowanych pracowników.

Artykuł 12

Konsultacje z pracownikami i ich udział

Konsultacje oraz udział pracowników i/lub ich przedstawicieli odbywają się zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/391/EWG w sprawach objętych artykułami 6, 8 i 9 niniejszej dyrektywy, w celu zapewnienia, jeśli jest to konieczne, właściwej koordynacji przedsięwzięć realizowanych w miejscu pracy, z uwzględnieniem stopnia ryzyka prac oraz rozmiarów miejsca pracy.

Artykuł 13

Zmiany do załączników

1. Zmiany do załączników I, II i III są przyjmowane przez Radę zgodnie z procedurą określoną w art. 118a Traktatu.

2. Zmiany natury czysto technicznej do zał. IV spowodowane:

– przyjęciem dyrektyw o technicznej zgodności i normalizacji, związanych z tymczasowymi lub ruchomymi budowami i/lub

– postępem technicznym, zmianami w międzynarodowych przepisach, a także dokumentach lub wiedzy w zakresie tymczasowych lub ruchomych budów

są przyjmowane zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 17 dyrektywy 89/391/EWG.

Artykuł 14

Postanowienia końcowe

1. Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne konieczne do przestrzegania niniejszej dyrektywy nie później niż do dnia 30 grudnia 1993 r. i niezwłocznie poinformują o tym Komisję.

2. W przypadku wprowadzenia w życie przez Państwa Członkowskie tych środków, powinny one zawierać odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie to powinno towarzyszyć ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

3. Państwa Członkowskie informują Komisję o treści przepisów prawa krajowego, przyjmowanych lub już przyjętych, dotyczących zakresu niniejszej dyrektywy.

4. [1] (uchylony)

5. [2] (uchylony)

Artykuł 15

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 24 czerwca 1992 r.

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 118a,

uwzględniając wniosek Komisji (¹) przedstawiony po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy,

we współpracy z Parlamentem Europejskim (²),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

artykuł 118 Traktatu przewiduje przyjęcie przez Radę, w formie dyrektyw, minimalnych wymagań dla propagowania poprawy warunków, w szczególności w środowisku pracy, w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

dyrektywy te, zgodnie ze wspomnianym artykułem, nie powinny narzucać ograniczeń administracyjnych, finansowych i prawnych, utrudniających tworzenie i prowadzenie małych i średnich przedsiębiorstw;

komunikat Komisji w sprawie programu dotyczącego bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁴) przewiduje przyjęcie dyrektywy mającej na celu wdrożenie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych i ruchomych budowach;

Rada, w swojej uchwale z dnia 21 grudnia 1987 r. dotyczącej bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia w miejscu pracy (⁵), przyjęła do wiadomości zamiar przedstawienia przez Komisję w najbliższej przyszłości minimalnych wymagań dotyczących tymczasowych lub ruchomych budów;

tymczasowe lub ruchome budowy są miejscami pracy o szczególnie wysokim stopniu zagrożenia;

niewłaściwe zagospodarowanie budowy oraz zła organizacja pracy odgrywały znaczącą rolę w ponad połowie wypadków przy pracy, jakie zdarzyły się na terenach budów we Wspólnocie;

we wszystkich Państwach Członkowskich Wspólnoty organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo i ochronę zdrowia podczas pracy muszą być każdorazowo informowane o zamiarze rozpoczęcia prac na odpowiednio dużą skalę;

przyczyną dużej części wypadków przy pracy podczas realizacji inwestycji może być niewłaściwa koordynacja różnych przedsięwzięć wykonywanych jednocześnie lub kolejno na tej samej tymczasowej lub ruchomej budowie;

istnieje konieczność poprawy koordynacji działań różnych zespołów, zarówno na etapie przygotowania inwestycji, jak i podczas jej realizacji;

przestrzeganie minimalnych wymagań, opracowanych w celu zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach, jest konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawcy, którzy są osobiście zaangażowani w realizację prac na terenie tymczasowych lub ruchomych budów, mogą swoją działalnością powodować zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników;

konieczne jest rozszerzenie odpowiednich postanowień dyrektywy Rady 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga szczegółowa dyrektywa) (⁶) oraz dyrektywy Rady 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochronnego (trzecia szczegółowa dyrektywa) (⁷), na osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz pracodawców w zakresie ich osobistego zaangażowania w realizację prac na tymczasowych lub ruchomych budowach;

niniejsza dyrektywa jest dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (⁸), gdyż jej ustalenia w pełni odnoszą się do tymczasowych lub ruchomych budów, bez naruszania bardziej rygorystycznych i/lub bardziej szczegółowych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie;

niniejsza dyrektywa stanowi praktyczny krok w kierunku poprawy warunków pracy w państwach wspólnego rynku, zwłaszcza w odniesieniu do przedmiotu dyrektywy Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (⁹) oraz przedmiotu dyrektywy Rady 89/440/EWG, z dnia 18 lipca 1989 r., zmieniającej dyrektywę Rady 71/305/EWG dotyczącą koordynacji procedur przyznawania kontraktów na roboty publiczne (¹⁰);

zgodnie z decyzją Rady 74/325/EWG (¹¹) Komisja skonsultuje się z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy w celu opracowywania wniosków w tym obszarze,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot

1. Niniejsza dyrektywa, która jest ósmą dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG, określa minimalne wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach zdefiniowane w art. 2 lit. a).

2. Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do wierceń i eksploatacji złóż w przemyśle wydobywczym w rozumieniu art. 1 ust. 2 decyzji Rady 74/326/EWG, z dnia 27 czerwca 1974 r., w sprawie poszerzenia obowiązków Komisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Kopalniach na wszystkie zakłady wydobywcze (¹²).

3. Postanowienia dyrektywy 89/391/EWG mają zastosowanie do całego zakresu określonego w ust. 1, bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych i/lub szczególnych postanowień zawartych w niniejszej dyrektywie.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy określa się znaczenie następujących terminów:

a) „tymczasowe lub ruchome budowy” (zwane dalej „budowami”) oznaczają wszystkie budowy, na których są wykonywane prace budowlano-inżynieryjne, niepełną listę takich prac podano w zał. I;

b) „inwestor” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, dla której realizowana jest inwestycja;

c) „inwestor zastępczy” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną za projektowanie i/lub wykonawstwo i/lub nadzór nad wykonaniem inwestycji, działającą w imieniu inwestora;

d) „osoba prowadząca działalność na własny rachunek” oznacza dowolną osobę, niewymienioną w art. 3 lit. a) oraz b) dyrektywy 89/391/EWG, która uczestniczy zawodowo w procesie realizacji inwestycji;

e) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 5 podczas przygotowania projektu inwestycji;

f) „koordynator do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie wykonywania inwestycji” oznacza dowolną osobę fizyczną lub prawną, której inwestor i/lub inwestor zastępczy powierza obowiązki wymienione w art. 6 podczas wykonywania inwestycji.

Artykuł 3

Wyznaczanie koordynatorów – Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – Wstępne zawiadomienie

1. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do wyznaczenia co najmniej jednego koordynatora do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zgodnie z definicją w art. 2 lit. e) oraz f), na każdej budowie, na której prace prowadzi więcej niż jeden inwestor.

2. Inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do dopilnowania, aby przed rozpoczęciem prac na budowie został sporządzony plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z art. 5 lit. b).

Państwa Członkowskie mogą po konsultacjach z przedstawicielami pracodawców i pracowników, odstąpić od postanowień ust. 1, z wyjątkiem:

– tych budów, na których są wykonywane szczególnie niebezpieczne prace wymienione w załączniku II

lub

– prac dla których konieczna jest uprzednia opinia zgodnie z ustępem 3 niniejszego artykułu.

3. W przypadku budów:

– na których planuje się prowadzenie prac trwających dłużej niż trzydzieści dni roboczych i jednocześnie zatrudnionych ma być więcej niż dwudziestu pracowników, lub

– na których planowany zakres prac przekracza 500 osobodni, inwestor lub inwestor zastępczy jest zobowiązany do przekazania władzom, przed rozpoczęciem prac, wstępnego zawiadomienia sporządzonego zgodnie z zał. III.

Wstępne zawiadomienie musi być umieszczone na budowie w widocznym miejscu i, jeśli zaistnieje potrzeba, okresowo uaktualniane.

Artykuł 4

Etap przygotowania inwestycji: zasady ogólne

Inwestor zastępczy albo, w stosownych przypadkach, inwestor zobowiązany jest do uwzględnienia ogólnych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podanych w dyrektywie 89/39 1/EWG na wszystkich etapach projektowania i przygotowania inwestycji, a zwłaszcza:

– przy opracowywaniu architektonicznych, technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac.

W uzasadnionych wypadkach należy uwzględnić również wszystkie plany bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz dokumenty sporządzone zgodnie z art. 5 lit. b) lub c) wraz z ewentualnymi korektami wprowadzonymi zgodnie z art. 6 lit. c).

Artykuł 5

Etap przygotowania inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie przygotowania inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania realizacji zadań wynikających z postanowień art. 4;

b) sporządzenia lub spowodowania sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zawierającego zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przystosowane do danej budowy z uwzględnieniem, w uzasadnionych wypadkach, prowadzonej na budowie produkcji przemysłowej; plan ten musi również zawierać specyficzne działania dotyczące prac, które zaliczają się do co najmniej jednej z kategorii wymienionych w zał. II;

c) przygotowania dokumentu zawierającego właściwe informacje, z uwzględnieniem charakteru inwestycji, dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, które należy wziąć pod uwagę we wszystkich kolejnych pracach.

Artykuł 6

Etap realizacji inwestycji: obowiązki koordynatorów

Koordynator(rzy) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na etapie realizacji inwestycji, wyznaczony(eni) zgodnie z art. 3 ust. 1, zobowiązany(i) jest(są) do:

a) koordynowania wprowadzania podstawowych zasad prewencji i zapewnienia bezpieczeństwa:

– przy opracowywaniu technicznych i/lub organizacyjnych założeń planowanych prac lub etapów prac, które mają przebiegać jednocześnie lub kolejno,

– przy szacowaniu czasu wymaganego do zakończenia tych prac lub etapów prac,

b) koordynowania wprowadzania odpowiednich postanowień zapewniających, że pracodawcy i, jeśli to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników, również osoby prowadzące działalność na własny rachunek:

– konsekwentnie stosują zasady wymienione w art. 8,

– przestrzegają, tam gdzie jest to wymagane, zasad zawartych w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionym w art. 5 lit. b),

c) wprowadzenia lub spowodowania wprowadzenia wszelkich niezbędnych korekt do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wymienionego w art. 5 lit. b) oraz do dokumentu wymienionego w art. 5 lit. c), uwzględniając postęp robót i wszelkie zaistniałe zmiany;

d) organizowania współpracy między pracodawcami, z uwzględnieniem kolejnych pracodawców na tej samej budowie, koordynowania ich działań w sprawach ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu oraz wymiany informacji zgodnie z art. 6 ust. 4 dyrektywy 89/391/EWG (włączając w te działania, w uzasadnionych wypadkach, osoby prowadzące działalność na własny rachunek);

e) koordynowania przedsięwzięć mających na celu sprawdzenie prawidłowości wprowadzania planów pracy;

f) podjęcia niezbędnych kroków w celu uniemożliwienia wstępu na budowę osobom nie upoważnionym.

Artykuł 7

Odpowiedzialność inwestora, inwestora zastępczego i pracodawcy

1. Fakt wyznaczenia przez inwestora lub inwestora zastępczego koordynatora(ów) wykonującego(ych) obowiązki wymienione w art. 5 i 6 nie zwalnia go z odpowiedzialności w tym zakresie.

2. Wykonanie art. 5 i 6 oraz ust. 1 niniejszego artykułu nie narusza zasady odpowiedzialności pracodawcy określonej w dyrektywie 89/39 1/EWG.

Artykuł 8

Wdrażanie art. 6 dyrektywy 89/391/EWG

Podczas wykonywania prac stosuje się zasady określone w art. 6 dyrektywy 89/391/EWG, a zwłaszcza w odniesieniu do:

a) utrzymywania na budowie właściwego porządku i satysfakcjonującego stanu czystości;

b) ustalenia rozmieszczenia stanowisk pracy, z uwzględnieniem odpowiedniego dostępu do nich, oraz rozplanowania dróg i stref pracy i przemieszczania się maszyn;

c) dostępu do różnych materiałów i warunków ich użytkowania w trakcie pracy;

d) utrzymania właściwego stanu technicznego, wstępnego komisyjnego sprawdzenia i regularnych przeglądów instalacji i wyposażenia w celu uniknięcia nieprawidłowości, które mogłyby wpływać na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników;

e) oddzielenia i rozmieszczenia stref magazynowania i składowania różnych materiałów, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów i substancji niebezpiecznych;

f) warunków przemieszczania stosowanych materiałów niebezpiecznych;

g) przechowywania i wywożenia lub usuwania odpadków i gruzu;

h) korygowania, w miarę postępu robót na budowie, aktualnego rozplanowania prac lub etapów prac;

i) współpracy między pracodawcami i osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek;

j) współdziałania z przedsiębiorstwami przemysłowymi, na których terenie lub w których sąsiedztwie znajduje się budowa.

Artykuł 9

Obowiązki pracodawcy

W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, w warunkach określonych w artykułach 6 i 7, pracodawcy zobowiązani są do:

a) podjęcia działań zgodnych z minimalnymi wymaganiami określonymi w zał. IV, w szczególności w zakresie art. 8;

b) uwzględniania zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 10

Obowiązki innych grup osób

1. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, osoby prowadzące działalność na własny rachunek zobowiązane są do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) wymagań art. 6 ust. 4 i atr. 13 dyrektywy 89/391/EWG oraz art. 8 i zał. IV niniejszej dyrektywy;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1-4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

2. W celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, pracodawcy, jeśli są osobiście zaangażowani w wykonywanie pracy na budowie, są zobowiązani do:

a) przestrzegania, uwzględniając istniejące różnice, w szczególności:

i) art. 13 dyrektywy 89/391 /EWG;

ii) art. 4 dyrektywy 89/655/EWG i odpowiednich postanowień jej załącznika;

iii) art. 3, art. 4 ustępy 1, 2, 3, 4 i ust. 9 oraz art. 5 dyrektywy 89/656/EWG;

b) uwzględnienia zaleceń koordynatora(ów) do spraw bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Artykuł 11

Informacje dla pracowników

1. Bez uszczerbku dla art. 10 dyrektywy 89/391/EWG pracownicy i/lub ich przedstawiciele są informowani o wszystkich podejmowanych działaniach dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników na budowach.

2. Informacja musi być zrozumiała dla zainteresowanych pracowników.

Artykuł 12

Konsultacje z pracownikami i ich udział

Konsultacje oraz udział pracowników i/lub ich przedstawicieli odbywają się zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/391/EWG w sprawach objętych artykułami 6, 8 i 9 niniejszej dyrektywy, w celu zapewnienia, jeśli jest to konieczne, właściwej koordynacji przedsięwzięć realizowanych w miejscu pracy, z uwzględnieniem stopnia ryzyka prac oraz rozmiarów miejsca pracy.

Artykuł 13

Zmiany do załączników

1. Zmiany do załączników I, II i III są przyjmowane przez Radę zgodnie z procedurą określoną w art. 118a Traktatu.

2. Zmiany natury czysto technicznej do zał. IV spowodowane:

– przyjęciem dyrektyw o technicznej zgodności i normalizacji, związanych z tymczasowymi lub ruchomymi budowami i/lub

– postępem technicznym, zmianami w międzynarodowych przepisach, a także dokumentach lub wiedzy w zakresie tymczasowych lub ruchomych budów

są przyjmowane zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 17 dyrektywy 89/391/EWG.

Artykuł 14

Postanowienia końcowe

1. Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne konieczne do przestrzegania niniejszej dyrektywy nie później niż do dnia 30 grudnia 1993 r. i niezwłocznie poinformują o tym Komisję.

2. W przypadku wprowadzenia w życie przez Państwa Członkowskie tych środków, powinny one zawierać odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie to powinno towarzyszyć ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

3. Państwa Członkowskie informują Komisję o treści przepisów prawa krajowego, przyjmowanych lub już przyjętych, dotyczących zakresu niniejszej dyrektywy.

4. Państwa Członkowskie co cztery lata przedstawiają Komisji sprawozdanie na temat praktycznego wprowadzania postanowień niniejszej dyrektywy, określając w nim punkty widzenia pracodawców i pracowników.

Komisja informuje o tym Parlament Europejski, Radę, Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Doradczy ds. Bezpieczeństwa, Higieny i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy.

5. Komisja okresowo przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdania z wprowadzania postanowień niniejszej dyrektywy uwzględniając ustępy 1, 2, 3 i 4.

Artykuł 15

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 24 czerwca 1992 r.