history Historia zmian
zamknij

Wersja obowiązująca od 2009-12-30 do dnia notyfikacji

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1,

uwzględniając inicjatywę Republiki Federalnej Niemiec (1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Unia Europejska postawiła sobie za cel utrzymanie i dalszy rozwój przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której ramach zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego ustanawiania tej przestrzeni Wspólnota podejmuje między innymi środki niezbędne do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych.

(2) Właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga, aby współpraca między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów została usprawniona, a w szczególności uproszczona i przyspieszona.

(3) Rada Europejska na swym posiedzeniu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. przypomniała, że powinny zostać opracowane nowe przepisy prawno-procesowe w sprawach o charakterze transgranicznym, w szczególności w zakresie przeprowadzania dowodów.

(4) Dziedzina ta objęta jest zakresem stosowania art. 65 Traktatu.

(5) Cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa współpracy między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, nie może być osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Wspólnoty. Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(6) W dziedzinie przeprowadzania dowodów nie ma dotychczas wiążącej umowy między wszystkimi państwami członkowskimi. Konwencja haska z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych obowiązuje tylko między jedenastoma państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

(7) Ponieważ dla orzeczenia w postępowaniu w sprawie cywilnej lub handlowej zawisłej przed sądem państwa członkowskiego często istotne jest przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim, działania Wspólnoty nie mogą ograniczać się do dziedziny przekazywania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych objętej zakresem rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych w państwach członkowskich (4). Konieczne jest więc dalsze usprawnianie współpracy sadów państw członkowskich w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(8) Skuteczność postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych wymaga, aby przekazywanie i wykonywanie wniosków o przeprowadzenie dowodów następowało bezpośrednio i poprzez możliwie najszybsze środki między sądami państw członkowskich.

(9) Szybkość przekazywania wniosków o przeprowadzenie dowodów uzasadnia użycie wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że przestrzegane są pewne warunki dotyczące czytelności i pewności otrzymanego dokumentu. W celu zapewnienia jak najwyższego stopnia jasności i pewności prawnej wnioski o przeprowadzenie dowodów muszą być przekazywane na formularzu, który ma być wypełniony w języku państwa członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku dopuszczonym przez to państwo. Z tych samych względów formularze powinny być stosowane, w miarę możliwości, także dla dalszego komunikowania się między właściwymi sądami.

(10) Wniosek o przeprowadzenie dowodu powinien być wykonany szybko. Jeżeli wniosek nie może być wykonany w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia do sądu wezwanego, sąd ten powinien zawiadomić o tym sąd wzywający, podając przyczyny, które stoją na przeszkodzie szybkiemu wykonaniu wniosku.

(11) W celu zapewnienia skuteczności niniejszego rozporządzenia możliwość odmowy wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodu musi być ograniczona do ściśle określonych wyjątkowych sytuacji.

(12) Sąd wezwany powinien wykonać wniosek zgodnie z prawem swego państwa członkowskiego.

(13) Strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby móc śledzić tok postępowania, tak jak w przypadku przeprowadzania dowodu w państwie członkowskim sądu wzywającego. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu. Warunki uczestniczenia powinny jednak zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego.

(14) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepszą możliwość oceny dowodów. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, przy zachowaniu warunków ustalonych przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu.

(15) W celu ułatwienia przeprowadzania dowodów sąd w państwie członkowskim powinien mieć możliwość, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, przeprowadzenia dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, za jego zgodą, przy czym zachowane muszą być warunki ustalone przez jednostkę centralną lub inny właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego.

(16) Wykonanie wniosku zgodnie z art. 10 nie powinno być podstawą żądania zwrotu opłat lub kosztów. Jeżeli jednak sąd wezwany żąda takiego zwrotu, wynagrodzenia biegłych i tłumaczy, jak również koszty wynikające z zastosowania art. 10 ust. 3 i 4 nie powinny być ponoszone przez ten sąd. W takim wypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby zapewnić niezwłoczny zwrot. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów.

(17) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed postanowieniami konwencji międzynarodowych zawartych między państwami członkowskimi w zakresie jego stosowania. Państwa członkowskie powinny móc zawierać między sobą umowy lub porozumienia mające na celu dalsze ułatwienie współpracy w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(18) Informacje przekazywane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny być chronione. Ponieważ zastosowanie mają: dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (5) oraz dyrektywa 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (6), szczególne przepisy o ochronie danych w niniejszym rozporządzeniu nie są potrzebne.

(19) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać podjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. (7) ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.

(20) W celu zapewnienia właściwego stosowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu jego stosowania i zaproponować zmiany, które okażą się niezbędne.

(21) Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, że chciałyby uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(22) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, które dlatego nie jest dla tego państwa wiążące i nie stosuje się do niego,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

[1] 1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie w sprawach cywilnych lub handlowych, jeżeli sąd państwa członkowskiego, zgodnie z przepisami tego państwa:

a) występuje z wnioskiem do właściwego sądu innego państwa członkowskiego o przeprowadzenie dowodu; lub

b) występuje z wnioskiem o to, aby móc przeprowadzić dowód bezpośrednio w innym państwie członkowskim.

2. Nie można wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu, jeżeli nie jest on przeznaczony do wykorzystania w postępowaniu sądowym, które już się toczy lub które ma zostać wszczęte.

3. W niniejszym rozporządzeniu pojęcie „państwo członkowskie” oznacza państwa członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 2

Bezpośrednie przesyłanie między sądami

1. Wnioski przewidziane w art. 1 ust. 1 lit. a) (dalej zwane „wnioskami”) przesyłane są przez sąd, w którym postępowanie zostało wszczęte lub ma zostać wszczęte (dalej zwany „sądem wzywającym”), bezpośrednio do właściwego sądu innego państwa członkowskiego (dalej zwanego „sądem wezwanym”), w celu przeprowadzenia dowodu.

2. Każde państwo członkowskie sporządza wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W wykazie należy także wskazać obszar właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, szczególną właściwość tych sądów.

Artykuł 3

Jednostka centralna

1. Każde państwo członkowskie wyznacza jednostkę centralną odpowiedzialną za:

a) udzielanie informacji sądom;

b) poszukiwanie rozwiązań w przypadku jakichkolwiek trudności, które mogą pojawić się w związku z wnioskiem;

c) przekazywanie wniosku właściwemu sądowi, w wyjątkowych przypadkach, na wniosek sądu wzywającego.

2. Państwa federacyjne, państwa z kilkoma systemami prawnymi lub państwa z autonomicznymi jednostkami terytorialnymi mogą wyznaczyć kilka jednostek centralnych.

3. Każde państwo członkowskie wyznacza ponadto jednostkę centralną, o której mowa w ust. 1, lub jeden bądź kilka właściwych organów jako jednostki odpowiedzialne za rozstrzygnięcia o wnioskach przewidzianych w art. 17.

ROZDZIAŁ II

PRZEKAZYWANIE I WYKONYWANIE WNIOSKÓW

Sekcja 1

Przekazywanie wniosku

Artykuł 4

Forma i treść wniosku

1. Wniosek składa się przy użyciu formularza A lub, w stosownych przypadkach, formularza I, znajdujących się w załączniku. Zawiera on następujące dane:

a) sąd wzywający oraz, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) nazwisko i adres stron oraz ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy, jak również zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego;

d) określenie dowodu, który ma być przeprowadzony;

e) w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

- nazwisko i adres osoby lub osób, które mają być przesłuchane,

- pytania, które mają zostać skierowane do osoby lub osób, które mają być przesłuchane, lub fakty, co do których mają być one przesłuchane,

- w stosownych przypadkach, wskazanie na prawo odmowy zeznań zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego,

- w stosownych przypadkach, wniosek o przesłuchanie z przyrzeczeniem lub zapewnieniem z mocą przyrzeczenia oraz ewentualnie formę, jaką należy przy tym zastosować,

- w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uważa za niezbędne;

f) w przypadku wniosku o przeprowadzenie innych dowodów, dokumenty lub inne przedmioty, które mają zostać zbadane;

g) w stosownych przypadkach, wnioski przewidziane w art. 10 ust. 3 i 4 oraz art. 11 i 12, oraz wszelkie informacje niezbędne do ich zastosowania.

2. Wniosek, jak również wszelkie załączone do wniosku dokumenty, zwolnione są z wymogu legalizacji lub innej równoważnej formalności.

3. Do dokumentów, których załączenie sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, należy dołączyć tłumaczenie na język, w którym sporządzony został wniosek.

Artykuł 5

Język

Wniosek oraz zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu sporządza się w języku urzędowym wezwanego państwa członkowskiego lub, jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym ma zostać przeprowadzony dowód, którego dotyczy wniosek, lub w innym języku, który został wskazany przez wezwane państwo członkowskie jako dopuszczalny. Każde państwo członkowskie wskazuje język urzędowy lub języki urzędowe organów Wspólnoty Europejskiej, inne niż jego własne, które dopuszcza dla celów wypełnienia formularza.

Artykuł 6

Przekazywanie wniosków i pozostałych zawiadomień

Wnioski i zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przekazuje się przy użyciu najszybszych możliwych środków, które wezwane państwo członkowskie wskazało jako dopuszczalne. Przekazywanie może następować przy użyciu wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że otrzymany dokument dokładnie odzwierciedla treść przekazanego dokumentu, a wszystkie zawarte w nim informacje są czytelne.

Sekcja 2

Odbiór wniosku

Artykuł 7

Odbiór wniosku

1. W ciągu siedmiu dni od wpłynięcia wniosku właściwy sąd wezwany przesyła sądowi wzywającemu potwierdzenie odbioru przy użyciu formularza B w załączniku. Jeżeli wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, sąd wezwany umieszcza odpowiednią adnotację na potwierdzeniu odbioru.

2. Jeżeli wykonanie wniosku złożonego przy użyciu formularza A w załączniku, który spełnia warunki określone w art. 5, nie należy do właściwości sądu, do którego wniosek został przekazany, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego państwa członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza A w załączniku.

Artykuł 8

Niekompletny wniosek

1. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz zwraca się do niego o przekazanie brakujących informacji, które należy wskazać w sposób możliwie najbardziej dokładny.

2. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ wymagana jest kaucja lub zaliczka zgodnie z art. 18 ust. 3, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz informuje sąd wzywający w jaki sposób uiszczona ma być kaucja lub zaliczka. Sąd wezwany niezwłocznie potwierdza wpłynięcie kaucji lub zaliczki, nie później jednak niż w ciągu 10 dni od otrzymania kaucji lub zaliczki, przy użyciu formularza D.

Artykuł 9

Uzupełnienie wniosku

1. Jeżeli sąd wezwany zaznaczył na potwierdzeniu odbioru przewidzianym w art. 7 ust. 1, że wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, lub zawiadomił zgodnie z art. 8 sąd wzywający, że wniosek nie może zostać wykonany ponieważ nie zawiera wszystkich informacji przewidzianych w art. 4, termin przewidziany w art. 10 ust. 1 rozpoczyna bieg od wpłynięcia do sądu wezwanego prawidłowo wypełnionego wniosku.

2. Jeżeli sąd wezwany zwrócił się o kaucję lub zaliczkę zgodnie z art. 18 ust. 3, termin ten rozpoczyna bieg od złożenia kaucji lub wpłynięcia zaliczki.

Sekcja 3

Przeprowadzanie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł 10

Przepisy ogólne dotyczące wykonywania wniosku

1. Sąd wezwany niezwłocznie wykonuje wniosek, nie później jednak niż w ciągu 90 dni od wpłynięcia wniosku.

2. Sąd wezwany wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

3. Sąd wzywający może zwrócić się, przy użyciu formularza A w załączniku, o wykonanie wniosku zgodnie ze szczególną formą, którą przewiduje prawo jego państwa członkowskiego. Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że forma ta jest niezgodna z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub nie jest to możliwe z powodu poważnych trudności praktycznych. Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o przeprowadzenie dowodu przy użyciu technologii komunikacyjnych, w szczególności w drodze wideokonferencji lub telekonferencji.

Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że jest to niezgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub występują poważne trudności praktyczne.

Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z tych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany nie ma dostępu do środków technicznych, o których mowa powyżej, sądy mogą je sobie udostępniać na podstawie wzajemnego porozumienia.

Artykuł 11

Wykonanie w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, strony i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może również zostać przekazane w każdej innej właściwej chwili.

3. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział w przeprowadzaniu dowodu stron i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10, warunki ich uczestnictwa.

4. Sąd wezwany zawiadamia strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, przy użyciu formularza F w załączniku, o miejscu i czasie przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich mogą w nim uczestniczyć.

5. Ust. 1–4 nie naruszają możliwości sądu wezwanego, aby ten zobowiązał strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, do obecności przy przeprowadzaniu dowodu lub udziału w nim, jeżeli taka możliwość jest przewidziana przez prawo jego państwa członkowskiego.

Artykuł 12

Wykonanie w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. Jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele sądu wzywającego mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Na użytek niniejszego artykułu, pojęcie „przedstawiciel” obejmuje członków sądu wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego. Sąd wzywający może wyznaczyć, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, także inne osoby, na przykład biegłego.

3. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że jego przedstawiciele będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może zostać również przekazane w każdej innej właściwej chwili.

4. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział przedstawicieli sądu wzywającego w przeprowadzaniu dowodu, sąd wezwany określa warunki ich uczestnictwa, zgodnie z art. 10.

5. Sąd wezwany zawiadamia sąd wzywający, przy użyciu formularza F w załączniku, o czasie i miejscu przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich przedstawiciele mogą w nim uczestniczyć.

Artykuł 13

Środki przymusu

Jeżeli jest to niezbędne, sąd wezwany stosuje przy wykonywaniu wniosku odpowiednie środki przymusu w przypadkach i w zakresie, w jakim przewiduje to prawo państwa członkowskiego sądu wezwanego dla wykonania złożonego w tym samym celu wniosku organu krajowego lub strony uczestniczącej w postępowaniu.

Artykuł 14

Odmowa wykonania

1. Wniosek o przesłuchanie osoby nie zostaje wykonany, jeżeli dana osoba powoła się na prawo odmowy zeznań lub zakaz zeznań, które lub który:

a) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wezwanego; lub

b) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego i prawo takie zostało wskazane we wniosku lub, w razie potrzeby, potwierdzone przez sąd wzywający na wniosek sądu wezwanego.

2. Poza przyczynami, o których mowa w ust. 1, można odmówić wykonania wniosku, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1; lub

b) wykonanie wniosku zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego nie należy do zakresu działania sądów; lub

c) sąd wzywający nie zastosował się do wezwania sądu wezwanego o uzupełnienie wniosku, przewidzianego w art. 8, w ciągu 30 dni po tym, jak sąd wezwany wystąpił do sądu wzywającego o uzupełnienie wniosku; lub

d) kaucja lub zaliczka, o które zwrócono się zgodnie z art. 18 ust. 3, nie zostały złożone bądź wpłacone w ciągu 60 dni od odpowiedniego żądania sądu wezwanego.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie z tej przyczyny, że zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego sądowi tego państwa członkowskiego przysługuje w sprawie jurysdykcja wyłączna lub prawo tego państwa członkowskiego nie dopuszcza postępowania, dla którego celów złożony został wniosek.

4. Jeżeli odmówiono wykonania wniosku z jednej z przyczyn, o których mowa ust. 2, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający w ciągu 60 dni od wpłynięcia wniosku do sądu wezwanego, przy użyciu formularza H w załączniku.

Artykuł 15

Zawiadomienie o opóźnieniach

Jeżeli sąd wezwany nie jest w stanie wykonać wniosku w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza G w załączniku. Należy przy tym podać przyczyny opóźnienia, jak również przypuszczalny okres czasu, który według oceny sądu wezwanego będzie potrzebny do wykonania wniosku.

Artykuł 16

Postępowanie po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany niezwłocznie przekazuje sądowi wzywającemu dokumenty, z których wynika wykonanie wniosku oraz, w stosownych przypadkach, odsyła dokumenty, które otrzymał od sądu wzywającego. Do dokumentów tych należy załączyć potwierdzenie wykonania przy użyciu formularza H w załączniku.

Sekcja 4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

Artykuł 17

1. Jeżeli sąd występuje o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, przekazuje odpowiedni wniosek jednostce centralnej lub właściwemu organowi w tym państwie, o których mowa w art. 3 ust. 3, przy użyciu formularza I w załączniku.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy może nastąpić dobrowolnie i bez środków przymusu.

Jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przesłuchanie to jest dobrowolne.

3. Dowód przeprowadzany jest przez członka sądu lub przez jakąkolwiek inną osobę, na przykład biegłego, wyznaczonych zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego.

4. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego zawiadamiają sąd wzywający w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza J w załączniku, o tym, czy wniosek jest uwzględniony, oraz, w razie potrzeby, na jakich warunkach dana czynność ma być wykonana według prawa ich państwa członkowskiego.

Jednostka centralna lub właściwy organ mogą w szczególności wyznaczyć sąd swojego państwa członkowskiego, który ma uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu w celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszego artykułu i dochowania warunków, które zostały określone.

Jednostka centralna lub właściwy organ wspiera stosowanie technologii komunikacyjnej, takich jak wideokonferencje i telekonferencje.

5. Jednostka centralna lub właściwy organ mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1;

b) wniosek nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, którego dotyczy wniosek, jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich państwa członkowskiego.

Bez uszczerbku dla warunków określonych zgodnie z ust. 4, sąd wzywający wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

Sekcja 5

Koszty

Artykuł 18

1. Nie można żądać zwrotu opłat lub kosztów za wykonanie wniosku zgodnie z art. 10.

2. Jeżeli jednak żąda tego sąd wezwany, sąd wzywający niezwłocznie zapewnia zwrot:

- wynagrodzeń biegłych i tłumaczy, oraz

- kosztów zaistniałych wskutek zastosowania art. 10 ust. 3 i 4.

Obowiązek stron poniesienia tych wynagrodzeń oraz kosztów podlega prawu państwa członkowskiego sądu wzywającego.

3. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów biegłego. We wszystkich innych wypadkach wykonanie wniosku nie może być uzależniane od kaucji lub zaliczki.

Kaucję lub zaliczkę składają bądź wpłacają strony, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 19

Przepisy wykonawcze

1. Komisja sporządza i regularnie aktualizuje podręcznik, który udostępniony jest także w formie elektronicznej i zawiera informacje przekazane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 22, a także umowy i porozumienia pozostające w mocy zgodnie z art. 21.

2. Aktualizacja lub techniczne zmiany formularzy znajdujących się w załączniku dokonywane są zgodnie z procedurą doradczą przewidzianą w art. 20 ust. 2.

Artykuł 20

Komitet

1. Komisja jest wspierana przez komitet.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 3 i 7 decyzji 1999/468/WE.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Artykuł 21

Stosunek do obowiązujących lub przyszłych umów lub porozumień między państwami członkowskimi

1. W stosunkach między państwami członkowskimi, które są stronami odnośnych dwu- lub wielostronnych umów i porozumień zawartych przez państwa członkowskie, w szczególności Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954 r. dotyczącej procedury cywilnej i Konwencji haskiej z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych, niniejsze rozporządzenie ma, w odniesieniu do spraw, do których się stosuje, pierwszeństwo przed postanowieniami zawartymi w wymienionych umowach lub porozumieniach.

2. Niniejsze rozporządzenie nie stanowi przeszkody dla utrzymania lub zawierania przez państwa członkowskie umów lub porozumień między nimi, w celu dalszego ułatwiania przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że są one zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji:

a) do dnia 1 lipca 2003 r. – kopie utrzymanych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2;

b) kopie zawartych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2, oraz projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają przyjąć; oraz

c) każde wypowiedzenie lub zmianę tych umów lub porozumień.

Artykuł 22

Przekazywanie informacji

Do dnia 1 lipca 2003 r. każde państwo członkowskie dostarcza Komisji następujące informacje:

1) wykaz zgodnie z art. 2 ust. 2 wskazujący obszary właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, właściwość szczególną sądów;

2) nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych organów zgodnie z art. 3, ze wskazaniem obszaru ich właściwości miejscowej;

3) środki techniczne, jakimi dysponują sądy wskazane w wykazie według art. 2 ust. 2 dla celów przyjmowania wniosków;

4) języki, które są dopuszczone dla wniosków, przewidziane w art. 5.

Państwa członkowskie zawiadamiają Komisję o wszelkich późniejszych zmianach tych informacji.

Artykuł 23

Przegląd

Najpóźniej w dniu 1 stycznia 2007 r., a następnie co pięć lat, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia, zwracając szczególną uwagę na praktyczne stosowanie art. 3 ust. 1 lit. c) i ust. 3 oraz art. 17 i 18.

Artykuł 24

Wejście w życie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2001 r.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 19, 21 i 22, które stosuje się od dnia 1 lipca 2001 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 maja 2001 r.

[1] Rozporządzenie w brzmieniu ustalonym przez sprostowanie do rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (Dz.Urz.UE L 351 z 30.12.2009, str. 6). Zmiana weszła w życie 30 grudnia 2009 r.

Wersja obowiązująca od 2009-12-30 do dnia notyfikacji

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1,

uwzględniając inicjatywę Republiki Federalnej Niemiec (1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Unia Europejska postawiła sobie za cel utrzymanie i dalszy rozwój przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której ramach zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego ustanawiania tej przestrzeni Wspólnota podejmuje między innymi środki niezbędne do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych.

(2) Właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga, aby współpraca między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów została usprawniona, a w szczególności uproszczona i przyspieszona.

(3) Rada Europejska na swym posiedzeniu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. przypomniała, że powinny zostać opracowane nowe przepisy prawno-procesowe w sprawach o charakterze transgranicznym, w szczególności w zakresie przeprowadzania dowodów.

(4) Dziedzina ta objęta jest zakresem stosowania art. 65 Traktatu.

(5) Cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa współpracy między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, nie może być osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Wspólnoty. Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(6) W dziedzinie przeprowadzania dowodów nie ma dotychczas wiążącej umowy między wszystkimi państwami członkowskimi. Konwencja haska z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych obowiązuje tylko między jedenastoma państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

(7) Ponieważ dla orzeczenia w postępowaniu w sprawie cywilnej lub handlowej zawisłej przed sądem państwa członkowskiego często istotne jest przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim, działania Wspólnoty nie mogą ograniczać się do dziedziny przekazywania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych objętej zakresem rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych w państwach członkowskich (4). Konieczne jest więc dalsze usprawnianie współpracy sadów państw członkowskich w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(8) Skuteczność postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych wymaga, aby przekazywanie i wykonywanie wniosków o przeprowadzenie dowodów następowało bezpośrednio i poprzez możliwie najszybsze środki między sądami państw członkowskich.

(9) Szybkość przekazywania wniosków o przeprowadzenie dowodów uzasadnia użycie wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że przestrzegane są pewne warunki dotyczące czytelności i pewności otrzymanego dokumentu. W celu zapewnienia jak najwyższego stopnia jasności i pewności prawnej wnioski o przeprowadzenie dowodów muszą być przekazywane na formularzu, który ma być wypełniony w języku państwa członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku dopuszczonym przez to państwo. Z tych samych względów formularze powinny być stosowane, w miarę możliwości, także dla dalszego komunikowania się między właściwymi sądami.

(10) Wniosek o przeprowadzenie dowodu powinien być wykonany szybko. Jeżeli wniosek nie może być wykonany w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia do sądu wezwanego, sąd ten powinien zawiadomić o tym sąd wzywający, podając przyczyny, które stoją na przeszkodzie szybkiemu wykonaniu wniosku.

(11) W celu zapewnienia skuteczności niniejszego rozporządzenia możliwość odmowy wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodu musi być ograniczona do ściśle określonych wyjątkowych sytuacji.

(12) Sąd wezwany powinien wykonać wniosek zgodnie z prawem swego państwa członkowskiego.

(13) Strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby móc śledzić tok postępowania, tak jak w przypadku przeprowadzania dowodu w państwie członkowskim sądu wzywającego. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu. Warunki uczestniczenia powinny jednak zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego.

(14) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepszą możliwość oceny dowodów. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, przy zachowaniu warunków ustalonych przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu.

(15) W celu ułatwienia przeprowadzania dowodów sąd w państwie członkowskim powinien mieć możliwość, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, przeprowadzenia dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, za jego zgodą, przy czym zachowane muszą być warunki ustalone przez jednostkę centralną lub inny właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego.

(16) Wykonanie wniosku zgodnie z art. 10 nie powinno być podstawą żądania zwrotu opłat lub kosztów. Jeżeli jednak sąd wezwany żąda takiego zwrotu, wynagrodzenia biegłych i tłumaczy, jak również koszty wynikające z zastosowania art. 10 ust. 3 i 4 nie powinny być ponoszone przez ten sąd. W takim wypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby zapewnić niezwłoczny zwrot. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów.

(17) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed postanowieniami konwencji międzynarodowych zawartych między państwami członkowskimi w zakresie jego stosowania. Państwa członkowskie powinny móc zawierać między sobą umowy lub porozumienia mające na celu dalsze ułatwienie współpracy w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(18) Informacje przekazywane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny być chronione. Ponieważ zastosowanie mają: dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (5) oraz dyrektywa 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (6), szczególne przepisy o ochronie danych w niniejszym rozporządzeniu nie są potrzebne.

(19) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać podjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. (7) ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.

(20) W celu zapewnienia właściwego stosowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu jego stosowania i zaproponować zmiany, które okażą się niezbędne.

(21) Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, że chciałyby uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(22) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, które dlatego nie jest dla tego państwa wiążące i nie stosuje się do niego,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

[1] 1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie w sprawach cywilnych lub handlowych, jeżeli sąd państwa członkowskiego, zgodnie z przepisami tego państwa:

a) występuje z wnioskiem do właściwego sądu innego państwa członkowskiego o przeprowadzenie dowodu; lub

b) występuje z wnioskiem o to, aby móc przeprowadzić dowód bezpośrednio w innym państwie członkowskim.

2. Nie można wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu, jeżeli nie jest on przeznaczony do wykorzystania w postępowaniu sądowym, które już się toczy lub które ma zostać wszczęte.

3. W niniejszym rozporządzeniu pojęcie „państwo członkowskie” oznacza państwa członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 2

Bezpośrednie przesyłanie między sądami

1. Wnioski przewidziane w art. 1 ust. 1 lit. a) (dalej zwane „wnioskami”) przesyłane są przez sąd, w którym postępowanie zostało wszczęte lub ma zostać wszczęte (dalej zwany „sądem wzywającym”), bezpośrednio do właściwego sądu innego państwa członkowskiego (dalej zwanego „sądem wezwanym”), w celu przeprowadzenia dowodu.

2. Każde państwo członkowskie sporządza wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W wykazie należy także wskazać obszar właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, szczególną właściwość tych sądów.

Artykuł 3

Jednostka centralna

1. Każde państwo członkowskie wyznacza jednostkę centralną odpowiedzialną za:

a) udzielanie informacji sądom;

b) poszukiwanie rozwiązań w przypadku jakichkolwiek trudności, które mogą pojawić się w związku z wnioskiem;

c) przekazywanie wniosku właściwemu sądowi, w wyjątkowych przypadkach, na wniosek sądu wzywającego.

2. Państwa federacyjne, państwa z kilkoma systemami prawnymi lub państwa z autonomicznymi jednostkami terytorialnymi mogą wyznaczyć kilka jednostek centralnych.

3. Każde państwo członkowskie wyznacza ponadto jednostkę centralną, o której mowa w ust. 1, lub jeden bądź kilka właściwych organów jako jednostki odpowiedzialne za rozstrzygnięcia o wnioskach przewidzianych w art. 17.

ROZDZIAŁ II

PRZEKAZYWANIE I WYKONYWANIE WNIOSKÓW

Sekcja 1

Przekazywanie wniosku

Artykuł 4

Forma i treść wniosku

1. Wniosek składa się przy użyciu formularza A lub, w stosownych przypadkach, formularza I, znajdujących się w załączniku. Zawiera on następujące dane:

a) sąd wzywający oraz, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) nazwisko i adres stron oraz ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy, jak również zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego;

d) określenie dowodu, który ma być przeprowadzony;

e) w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

- nazwisko i adres osoby lub osób, które mają być przesłuchane,

- pytania, które mają zostać skierowane do osoby lub osób, które mają być przesłuchane, lub fakty, co do których mają być one przesłuchane,

- w stosownych przypadkach, wskazanie na prawo odmowy zeznań zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego,

- w stosownych przypadkach, wniosek o przesłuchanie z przyrzeczeniem lub zapewnieniem z mocą przyrzeczenia oraz ewentualnie formę, jaką należy przy tym zastosować,

- w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uważa za niezbędne;

f) w przypadku wniosku o przeprowadzenie innych dowodów, dokumenty lub inne przedmioty, które mają zostać zbadane;

g) w stosownych przypadkach, wnioski przewidziane w art. 10 ust. 3 i 4 oraz art. 11 i 12, oraz wszelkie informacje niezbędne do ich zastosowania.

2. Wniosek, jak również wszelkie załączone do wniosku dokumenty, zwolnione są z wymogu legalizacji lub innej równoważnej formalności.

3. Do dokumentów, których załączenie sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, należy dołączyć tłumaczenie na język, w którym sporządzony został wniosek.

Artykuł 5

Język

Wniosek oraz zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu sporządza się w języku urzędowym wezwanego państwa członkowskiego lub, jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym ma zostać przeprowadzony dowód, którego dotyczy wniosek, lub w innym języku, który został wskazany przez wezwane państwo członkowskie jako dopuszczalny. Każde państwo członkowskie wskazuje język urzędowy lub języki urzędowe organów Wspólnoty Europejskiej, inne niż jego własne, które dopuszcza dla celów wypełnienia formularza.

Artykuł 6

Przekazywanie wniosków i pozostałych zawiadomień

Wnioski i zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przekazuje się przy użyciu najszybszych możliwych środków, które wezwane państwo członkowskie wskazało jako dopuszczalne. Przekazywanie może następować przy użyciu wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że otrzymany dokument dokładnie odzwierciedla treść przekazanego dokumentu, a wszystkie zawarte w nim informacje są czytelne.

Sekcja 2

Odbiór wniosku

Artykuł 7

Odbiór wniosku

1. W ciągu siedmiu dni od wpłynięcia wniosku właściwy sąd wezwany przesyła sądowi wzywającemu potwierdzenie odbioru przy użyciu formularza B w załączniku. Jeżeli wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, sąd wezwany umieszcza odpowiednią adnotację na potwierdzeniu odbioru.

2. Jeżeli wykonanie wniosku złożonego przy użyciu formularza A w załączniku, który spełnia warunki określone w art. 5, nie należy do właściwości sądu, do którego wniosek został przekazany, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego państwa członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza A w załączniku.

Artykuł 8

Niekompletny wniosek

1. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz zwraca się do niego o przekazanie brakujących informacji, które należy wskazać w sposób możliwie najbardziej dokładny.

2. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ wymagana jest kaucja lub zaliczka zgodnie z art. 18 ust. 3, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz informuje sąd wzywający w jaki sposób uiszczona ma być kaucja lub zaliczka. Sąd wezwany niezwłocznie potwierdza wpłynięcie kaucji lub zaliczki, nie później jednak niż w ciągu 10 dni od otrzymania kaucji lub zaliczki, przy użyciu formularza D.

Artykuł 9

Uzupełnienie wniosku

1. Jeżeli sąd wezwany zaznaczył na potwierdzeniu odbioru przewidzianym w art. 7 ust. 1, że wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, lub zawiadomił zgodnie z art. 8 sąd wzywający, że wniosek nie może zostać wykonany ponieważ nie zawiera wszystkich informacji przewidzianych w art. 4, termin przewidziany w art. 10 ust. 1 rozpoczyna bieg od wpłynięcia do sądu wezwanego prawidłowo wypełnionego wniosku.

2. Jeżeli sąd wezwany zwrócił się o kaucję lub zaliczkę zgodnie z art. 18 ust. 3, termin ten rozpoczyna bieg od złożenia kaucji lub wpłynięcia zaliczki.

Sekcja 3

Przeprowadzanie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł 10

Przepisy ogólne dotyczące wykonywania wniosku

1. Sąd wezwany niezwłocznie wykonuje wniosek, nie później jednak niż w ciągu 90 dni od wpłynięcia wniosku.

2. Sąd wezwany wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

3. Sąd wzywający może zwrócić się, przy użyciu formularza A w załączniku, o wykonanie wniosku zgodnie ze szczególną formą, którą przewiduje prawo jego państwa członkowskiego. Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że forma ta jest niezgodna z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub nie jest to możliwe z powodu poważnych trudności praktycznych. Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o przeprowadzenie dowodu przy użyciu technologii komunikacyjnych, w szczególności w drodze wideokonferencji lub telekonferencji.

Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że jest to niezgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub występują poważne trudności praktyczne.

Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z tych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany nie ma dostępu do środków technicznych, o których mowa powyżej, sądy mogą je sobie udostępniać na podstawie wzajemnego porozumienia.

Artykuł 11

Wykonanie w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, strony i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może również zostać przekazane w każdej innej właściwej chwili.

3. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział w przeprowadzaniu dowodu stron i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10, warunki ich uczestnictwa.

4. Sąd wezwany zawiadamia strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, przy użyciu formularza F w załączniku, o miejscu i czasie przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich mogą w nim uczestniczyć.

5. Ust. 1–4 nie naruszają możliwości sądu wezwanego, aby ten zobowiązał strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, do obecności przy przeprowadzaniu dowodu lub udziału w nim, jeżeli taka możliwość jest przewidziana przez prawo jego państwa członkowskiego.

Artykuł 12

Wykonanie w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. Jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele sądu wzywającego mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Na użytek niniejszego artykułu, pojęcie „przedstawiciel” obejmuje członków sądu wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego. Sąd wzywający może wyznaczyć, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, także inne osoby, na przykład biegłego.

3. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że jego przedstawiciele będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może zostać również przekazane w każdej innej właściwej chwili.

4. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział przedstawicieli sądu wzywającego w przeprowadzaniu dowodu, sąd wezwany określa warunki ich uczestnictwa, zgodnie z art. 10.

5. Sąd wezwany zawiadamia sąd wzywający, przy użyciu formularza F w załączniku, o czasie i miejscu przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich przedstawiciele mogą w nim uczestniczyć.

Artykuł 13

Środki przymusu

Jeżeli jest to niezbędne, sąd wezwany stosuje przy wykonywaniu wniosku odpowiednie środki przymusu w przypadkach i w zakresie, w jakim przewiduje to prawo państwa członkowskiego sądu wezwanego dla wykonania złożonego w tym samym celu wniosku organu krajowego lub strony uczestniczącej w postępowaniu.

Artykuł 14

Odmowa wykonania

1. Wniosek o przesłuchanie osoby nie zostaje wykonany, jeżeli dana osoba powoła się na prawo odmowy zeznań lub zakaz zeznań, które lub który:

a) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wezwanego; lub

b) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego i prawo takie zostało wskazane we wniosku lub, w razie potrzeby, potwierdzone przez sąd wzywający na wniosek sądu wezwanego.

2. Poza przyczynami, o których mowa w ust. 1, można odmówić wykonania wniosku, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1; lub

b) wykonanie wniosku zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego nie należy do zakresu działania sądów; lub

c) sąd wzywający nie zastosował się do wezwania sądu wezwanego o uzupełnienie wniosku, przewidzianego w art. 8, w ciągu 30 dni po tym, jak sąd wezwany wystąpił do sądu wzywającego o uzupełnienie wniosku; lub

d) kaucja lub zaliczka, o które zwrócono się zgodnie z art. 18 ust. 3, nie zostały złożone bądź wpłacone w ciągu 60 dni od odpowiedniego żądania sądu wezwanego.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie z tej przyczyny, że zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego sądowi tego państwa członkowskiego przysługuje w sprawie jurysdykcja wyłączna lub prawo tego państwa członkowskiego nie dopuszcza postępowania, dla którego celów złożony został wniosek.

4. Jeżeli odmówiono wykonania wniosku z jednej z przyczyn, o których mowa ust. 2, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający w ciągu 60 dni od wpłynięcia wniosku do sądu wezwanego, przy użyciu formularza H w załączniku.

Artykuł 15

Zawiadomienie o opóźnieniach

Jeżeli sąd wezwany nie jest w stanie wykonać wniosku w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza G w załączniku. Należy przy tym podać przyczyny opóźnienia, jak również przypuszczalny okres czasu, który według oceny sądu wezwanego będzie potrzebny do wykonania wniosku.

Artykuł 16

Postępowanie po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany niezwłocznie przekazuje sądowi wzywającemu dokumenty, z których wynika wykonanie wniosku oraz, w stosownych przypadkach, odsyła dokumenty, które otrzymał od sądu wzywającego. Do dokumentów tych należy załączyć potwierdzenie wykonania przy użyciu formularza H w załączniku.

Sekcja 4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

Artykuł 17

1. Jeżeli sąd występuje o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, przekazuje odpowiedni wniosek jednostce centralnej lub właściwemu organowi w tym państwie, o których mowa w art. 3 ust. 3, przy użyciu formularza I w załączniku.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy może nastąpić dobrowolnie i bez środków przymusu.

Jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przesłuchanie to jest dobrowolne.

3. Dowód przeprowadzany jest przez członka sądu lub przez jakąkolwiek inną osobę, na przykład biegłego, wyznaczonych zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego.

4. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego zawiadamiają sąd wzywający w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza J w załączniku, o tym, czy wniosek jest uwzględniony, oraz, w razie potrzeby, na jakich warunkach dana czynność ma być wykonana według prawa ich państwa członkowskiego.

Jednostka centralna lub właściwy organ mogą w szczególności wyznaczyć sąd swojego państwa członkowskiego, który ma uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu w celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszego artykułu i dochowania warunków, które zostały określone.

Jednostka centralna lub właściwy organ wspiera stosowanie technologii komunikacyjnej, takich jak wideokonferencje i telekonferencje.

5. Jednostka centralna lub właściwy organ mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1;

b) wniosek nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, którego dotyczy wniosek, jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich państwa członkowskiego.

Bez uszczerbku dla warunków określonych zgodnie z ust. 4, sąd wzywający wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

Sekcja 5

Koszty

Artykuł 18

1. Nie można żądać zwrotu opłat lub kosztów za wykonanie wniosku zgodnie z art. 10.

2. Jeżeli jednak żąda tego sąd wezwany, sąd wzywający niezwłocznie zapewnia zwrot:

- wynagrodzeń biegłych i tłumaczy, oraz

- kosztów zaistniałych wskutek zastosowania art. 10 ust. 3 i 4.

Obowiązek stron poniesienia tych wynagrodzeń oraz kosztów podlega prawu państwa członkowskiego sądu wzywającego.

3. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów biegłego. We wszystkich innych wypadkach wykonanie wniosku nie może być uzależniane od kaucji lub zaliczki.

Kaucję lub zaliczkę składają bądź wpłacają strony, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 19

Przepisy wykonawcze

1. Komisja sporządza i regularnie aktualizuje podręcznik, który udostępniony jest także w formie elektronicznej i zawiera informacje przekazane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 22, a także umowy i porozumienia pozostające w mocy zgodnie z art. 21.

2. Aktualizacja lub techniczne zmiany formularzy znajdujących się w załączniku dokonywane są zgodnie z procedurą doradczą przewidzianą w art. 20 ust. 2.

Artykuł 20

Komitet

1. Komisja jest wspierana przez komitet.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 3 i 7 decyzji 1999/468/WE.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Artykuł 21

Stosunek do obowiązujących lub przyszłych umów lub porozumień między państwami członkowskimi

1. W stosunkach między państwami członkowskimi, które są stronami odnośnych dwu- lub wielostronnych umów i porozumień zawartych przez państwa członkowskie, w szczególności Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954 r. dotyczącej procedury cywilnej i Konwencji haskiej z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych, niniejsze rozporządzenie ma, w odniesieniu do spraw, do których się stosuje, pierwszeństwo przed postanowieniami zawartymi w wymienionych umowach lub porozumieniach.

2. Niniejsze rozporządzenie nie stanowi przeszkody dla utrzymania lub zawierania przez państwa członkowskie umów lub porozumień między nimi, w celu dalszego ułatwiania przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że są one zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji:

a) do dnia 1 lipca 2003 r. – kopie utrzymanych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2;

b) kopie zawartych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2, oraz projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają przyjąć; oraz

c) każde wypowiedzenie lub zmianę tych umów lub porozumień.

Artykuł 22

Przekazywanie informacji

Do dnia 1 lipca 2003 r. każde państwo członkowskie dostarcza Komisji następujące informacje:

1) wykaz zgodnie z art. 2 ust. 2 wskazujący obszary właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, właściwość szczególną sądów;

2) nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych organów zgodnie z art. 3, ze wskazaniem obszaru ich właściwości miejscowej;

3) środki techniczne, jakimi dysponują sądy wskazane w wykazie według art. 2 ust. 2 dla celów przyjmowania wniosków;

4) języki, które są dopuszczone dla wniosków, przewidziane w art. 5.

Państwa członkowskie zawiadamiają Komisję o wszelkich późniejszych zmianach tych informacji.

Artykuł 23

Przegląd

Najpóźniej w dniu 1 stycznia 2007 r., a następnie co pięć lat, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia, zwracając szczególną uwagę na praktyczne stosowanie art. 3 ust. 1 lit. c) i ust. 3 oraz art. 17 i 18.

Artykuł 24

Wejście w życie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2001 r.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 19, 21 i 22, które stosuje się od dnia 1 lipca 2001 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 maja 2001 r.

[1] Rozporządzenie w brzmieniu ustalonym przez sprostowanie do rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (Dz.Urz.UE L 351 z 30.12.2009, str. 6). Zmiana weszła w życie 30 grudnia 2009 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2008-12-04 do 2009-12-29

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1,

uwzględniając inicjatywę rządu Republiki Federalnej Niemiec (1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Unia Europejska za cel wyznaczyła sobie utrzymanie i rozwój Unii Europejskiej jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego ustanawiania takiego obszaru, Wspólnota ma przyjąć, między innymi, niezbędne dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego środki dotyczące współpracy sądowej w sprawach cywilnych.

(2) W celu właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego należy usprawnić współpracę między sądami przy przeprowadzaniu dowodów, w szczególności współpraca ta powinna ulec w tym zakresie uproszczeniu i przyspieszeniu.

(3) Na spotkaniu w Tampere dnia 15 i 16 października 1999 r., Rada Europejska przypomniała, że należy przygotować nowe uregulowania proceduralne w sprawach transgranicznych, w szczególności w kwestii przeprowadzania dowodów.

(4) Obszar tych zagadnień mieści się w zakresie art. 65 Traktatu.

(5) Cel proponowanych działań, a mianowicie usprawnienie współpracy między sądami przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, nie może być osiągnięty w wystarczającym stopniu przez Państwa Członkowskie, ale może być lepiej zrealizowany na poziomie Wspólnoty. Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w niniejszym artykule, rozporządzenie nie wykracza poza działania niezbędne do osiągnięcia tych celów.

(6) Do chwili obecnej nie ma uregulowań wiążących wszystkie Państwa Członkowskie w sprawie przeprowadzania dowodów. Konwencja haska z dnia 18 marca 1970 r., o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych ma zastosowanie tylko do 11 Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

(7) Często sprawą zasadniczą dla decyzji w sprawie cywilnej lub handlowej toczącej się przed sądem w Państwie Członkowskim jest przeprowadzenie dowodów w innym Państwie Członkowskim, dlatego działanie Wspólnoty nie może ograniczać się do przekazywania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych, które mieszczą się w zakresie rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r., w sprawie doręczania w Państwach Członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych (4). Zachodzi, zatem potrzeba dalszego usprawniania współpracy między sądami Państw Członkowskich przy przeprowadzania dowodów.

(8) Skuteczność procedur sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych wymaga, aby przekazywanie i realizacja wniosków o przeprowadzenie dowodów odbywały się między sądami Państw Członkowskich bezpośrednio i za pomocą możliwie najszybszych środków.

(9) Szybkość przekazywania wniosków o przeprowadzenie dowodów wymaga korzystania ze wszelkich stosownych środków, pod warunkiem że zachowane są pewne warunki dotyczące czytelności i wiarygodności otrzymanego dokumentu. Aby zapewnić największą przejrzystość i pewność prawną, wniosek o przeprowadzanie dowodów musi zostać przekazany na formularzu wypełnionym w języku Państwa Członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku akceptowanym przez to Państwo. Z tych samych powodów, na tyle na ile to możliwe, w dalszych kontaktach między danymi sądami powinny również być używane formularze.

(10) Wniosek o przeprowadzenia dowodów powinien zostać wykonany szybko. Jeżeli nie jest możliwe, aby wniosek ten został wykonany w ciągu 90 dni od daty jego otrzymania przez sąd wezwany, sąd ten powinien zawiadomić o tym sąd wzywający podając przyczyny uniemożliwiające szybkie wykonanie wniosku.

(11) Aby zapewnić skuteczność niniejszego rozporządzenia, możliwość odmowy wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodów powinna być ograniczona do ściśle ograniczonych sytuacji.

(12) Sąd wezwany powinien wykonać wniosek zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego.

(13) Strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, powinny mieć możliwość obecności przy przeprowadzaniu dowodów, jeżeli takie rozwiązanie dopuszcza prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, aby móc obserwować postępowanie sądowe w sposób podobny jak przy przeprowadzaniu dowodów w Państwie Członkowskim sądu wzywającego. Powinni oni również mieć prawo do uczestnictwa w celu odgrywania bardziej aktywnej roli w procesie przeprowadzania dowodów. Jednakże warunki, na jakich strony te mogłyby uczestniczyć w tym procesie powinny zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego.

(14) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni mieć możliwość obecności przy przeprowadzaniu dowodów, o ile jest to zgodne z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepsze możliwości oceny tych dowodów. Powinni oni mieć także prawo żądania uczestnictwa przy przeprowadzaniu dowodów na warunkach ustalonych przez sąd wezwany, zgodnie z prawem obowiązującym w jego Państwie Członkowskim, aby mogli pełnić bardziej aktywną rolę w procesie przeprowadzaniu dowodów.

(15) Aby ułatwić proces przeprowadzania dowodów, sąd w danym Państwie Członkowskim, zgodnie z prawem tego państwa, powinien mieć możliwość przeprowadzania dowodów bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim na warunkach określonych przez jednostki centralne lub właściwe władze wezwanego Państwa Członkowskiego, o ile to Państwo wyrazi zgodę.

(16) Wykonanie wniosku, zgodnie z art. 10, nie powinno powodować powstania roszczeń o zwrot jakichkolwiek opłat lub kosztów. Niemniej jednak, jeżeli sąd wezwany zażąda zwrotu, to wynagrodzenia biegłych i tłumaczy, a także koszty związane ze stosowaniem art. 10 ust. 3 i 4 nie powinny obciążać tego sądu i powinny zostać zwrócone. W takim przypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby bezzwłocznie zapewnić zwrot. Jeśli potrzebna jest opinia biegłego, sąd wezwany, przed przystąpieniem do przeprowadzania dowodu, może zwrócić się do sądu wzywającego o złożenie depozytu lub wpłacenie zaliczki w związku ze spodziewanymi kosztami pozyskania takich opinii.

(17) Niniejsze rozporządzenie ma pierwszeństwo w stosunku do przepisów konwencji międzynarodowych zawartych przez Państwa Członkowskie w tym obszarze zagadnień. Państwa Członkowskie powinny mieć swobodę w zawieraniu umów lub porozumień pozwalających na dalsze usprawnienia we współpracy w zakresie przeprowadzania dowodów.

(18) Informacje przekazywane stosownie do niniejszego rozporządzenia powinny być należycie chronione. Od momentu obowiązywania dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r., w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (5) oraz dyrektywy 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r., dotyczącej przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (6), nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych przepisów w tej sprawie w niniejszym rozporządzeniu.

(19) Środki niezbędne dla wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r., (7) ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.

(20) Do celów sprawnego funkcjonowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu jego stosowania i zaproponować zmiany, jakie mogą okazać się konieczne.

(21) Zjednoczone Królestwo i Irlandia, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, powiadomiły o zamiarze przyjęcia i stosowania niniejszego rozporządzenia.

(22) Dania, zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, nie przyjmuje niniejszego rozporządzenia i w związku z tym, nie jest nim związana ani nie podlega jego przepisom,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się w sprawach cywilnych i handlowych, w przypadku gdy sąd jednego z Państw Członkowskich, zgodnie z obowiązującym w tym państwie prawem, zwróci się:

a) do właściwego sądu innego Państwa Członkowskiego o przeprowadzenie dowodu; lub

b) o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim.

2. Nie można zwracać się z wnioskiem w celu uzyskania dowodu, który nie jest przeznaczony do wykorzystania w toczącym się lub przyszłym postępowaniu.

3. W niniejszym rozporządzeniu wyrazy „Państwo Członkowskie” oznacza Państwa Członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 2

Bezpośrednie przekazywanie wniosków między sądami

1. Wnioski zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a), zwane dalej „wnioskami”, są przekazywane przez sąd, przed którym toczy się lub będzie się toczyć postępowanie, zwany dalej „sądem wzywającym” bezpośrednio do właściwego sądu innego Państwa Członkowskiego, zwanego dalej „sądem wezwanym”, w celu przeprowadzania dowodów.

2. Każde Państwo Członkowskie sporządzi wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów stosownie do niniejszego rozporządzenia. Wykaz ten będzie zawierał również informacje o właściwości miejscowej tych sądów oraz, w stosownych przypadkach, o ich właściwości szczególnej.

Artykuł 3

Jednostka centralna

1. Każde Państwo Członkowskie wyznaczy jednostkę centralną odpowiedzialną za:

a) dostarczanie informacji sądom;

b) poszukiwanie rozwiązań dla wszelkich trudności, jakie mogą powstać w związku z wnioskiem;

c) w wyjątkowych przypadkach, przesyłanie wniosku do właściwego sądu na żądanie sądu wzywającego.

2. Państwa federacyjne, państwa, w których obowiązuje więcej niż jeden system prawny lub państwa, w skład, których wchodzą autonomiczne jednostki terytorialne, mogą wskazać kilka jednostek centralnych.

3. Każde Państwo Członkowskie wyznacza również jednostkę centralną, określoną w ust. 1 lub jeden bądź więcej właściwy organ, który będzie odpowiedzialny za podejmowanie decyzji w sprawie wniosków, zgodnie art. 17.

ROZDZIAŁ II

PRZEKAZYWANIE I WYKONANIE WNIOSKÓW

Sekcja 1

Przekazywanie wniosków

Artykuł 4

Forma i treść wniosku

1. Wniosek jest sporządzany przy wykorzystaniu formularza A, lub w stosownych przypadkach, formularza I, których wzory podane są załączniku. Wniosek zawiera następujące dane szczegółowe:

a) sąd wzywający i, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) nazwiska i adresy stron postępowania oraz ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy oraz krótkie przedstawienie faktów;

d) opis dowodów, jakie mają być przeprowadzone;

e) w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

– nazwiska oraz adresy osób, które mają być przesłuchane,

– pytania, które mają być zadane osobom przesłuchiwanym oraz opis faktów, co do których mają oni być przesłuchani,

– w stosownych przypadkach, powołanie się na prawo do odmowy składania zeznań zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego,

– wszelkie wymagania dotyczące tego, czy zeznania mają być składane pod przysięgą, czy z przyrzeczeniem oraz wskazanie szczególnej formy tej przysięgi lub przyrzeczenia,

– w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uznaje za potrzebne;

f) jeżeli wniosek dotyczy innej formy przeprowadzenia dowodów, dokumenty lub przedmioty, które mają być sprawdzone;

g) w stosownych przypadkach, wszelkie inne wnioski zgodnie z art. 10 ust. 3 i 4, oraz art. 11 i 12 oraz wszelkie informacje potrzebne do stosowania tych artykułów.

2. Wniosek oraz wszelkie dołączone do niego dokumenty są wyłączone z obowiązku uwierzytelnienia lub wszelkich innych równoważnych formalności.

3. Załączone dokumenty, które sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, są tłumaczone na język, w którym wniosek jest sformułowany.

Artykuł 5

Język

Wniosek oraz wszelkie informacje, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, sporządzane są w języku urzędowym wezwanego Państwa Członkowskiego lub, jeżeli w tym Państwie Członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym mają być przeprowadzone dowody, lub w innym języku, który wezwane Państwo Członkowskie wskazało. Każde Państwo Członkowskie wskazuje język urzędowy lub języki urzędowe instytucji Wspólnoty Europejskiej inne niż swój własny, które są przez to państwo akceptowane przy wypełnianiu formularzy.

Artykuł 6

Przekazywanie wniosków i innych informacji

Wnioski i inne informacje, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem przekazywane są w możliwie najszybszy sposób, który Państwo Członkowskie wskaże jako możliwy do zaakceptowania. Przekazanie może odbywać się przy wykorzystaniu wszystkich stosownych środków, pod warunkiem że otrzymany dokument dokładnie oddaje zawartość wysłanego dokumentu, oraz że wszystkie informacje w nim podane są czytelne.

Sekcja 2

Otrzymywanie wniosków

Artykuł 7

Otrzymywanie wniosków

1. W ciągu siedmiu dni od otrzymania wniosku, właściwy sąd wezwany wysyła do sądu wzywającego potwierdzenie otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza B, którego wzór podany jest w załączniku. Jeżeli wniosek nie odpowiada wymaganiom ustanowionym w art. 5 i 6, sąd wezwany umieszcza w tym potwierdzeniu odpowiedni wpis.

2. Jeżeli wykonanie wniosku spełniającego wymagania ustanowione w art. 5 i sporządzonego na formularzu A, którego wzór podany jest w załączniku, nie podlega jurysdykcji sądu, do którego wniosek ten został skierowany, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego Państwa Członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 8

Wniosek niekompletny

1. Jeżeli wniosek nie może być wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji zgodnie z art. 4, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza C, którego wzór podany jest w załączniku oraz zwraca się o dostarczenie przez sąd wzywający brakujących informacji, które powinny zostać podane w sposób możliwie najbardziej precyzyjny.

2. Jeżeli wniosek nie może być wykonany, ponieważ wymagane jest złożenie depozytu lub wpłacenie zaliczki zgodnie z art. 18 ust. 3, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza C, którego wzór podany jest w załączniku oraz zawiadamia sąd wzywający o sposobie złożenia depozytu lub wpłacenia zaliczki. Sąd wezwany potwierdza otrzymanie depozytu lub zaliczki bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 10 dni od otrzymania depozytu lub zaliczki, używając formularza D, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 9

Uzupełnienie wniosku

1. Jeżeli sąd wezwany, zgodnie z art. 7 ust. 1, dokonał na potwierdzeniu otrzymania wniosku wpisu o niespełnieniu w otrzymanym wniosku warunków ustanowionych w art. 5 i 6 lub zawiadomił sąd wzywający zgodnie z art. 8, że wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji, zgodnie z art. 4, wtedy termin, określony w art. 10, zaczyna biec od momentu, w którym sąd wezwany otrzyma właściwie wypełniony wniosek.

2. Jeżeli sąd wezwany zwrócił się o wniesienie depozytu lub wpłacenie zaliczki zgodnie z art. 18 ust. 3, termin zaczyna biec od momentu dokonania tych wpłat przez sąd wzywający.

Sekcja 3

Przeprowadzenie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł 10

Przepisy ogólne dotyczące wykonania wniosku

1. Sąd wezwany wykonuje wniosek bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 90 dni od jego otrzymania.

2. Sąd wezwany, wykonuje wniosek zgodnie z prawem obowiązującym w jego Państwie Członkowskim.

3. Sąd wzywający, może zwrócić się o wykonanie wniosku zgodnie ze specjalną procedurą przewidzianą przez prawo jego Państwa Członkowskiego, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Sąd wezwany zastosuje się do takich wymogów, chyba że procedura taka jest niezgodna z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego lub występują inne poważne trudności praktyczne. Jeżeli sąd wezwany nie zastosuje się do takich wymogów na skutek jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza E, którego wzór podany jest w załączniku.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o korzystanie z technik łączności przy przeprowadzaniu dowodów, w szczególności z możliwości wideokonferencji i telekonferencji.

Sąd wezwany stosuje się do takiego wymogu sądu wzywającego, chyba że procedura taka nie jest zgodna z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego albo istnieją inne poważne trudności praktyczne.

Jeżeli sąd wezwany, nie zastosuje się do takiego wymogu na skutek jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza E, którego wzór podany jest w załączniku.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany, nie ma dostępu do środków technicznych, określonych powyżej, sąd mający dostęp do nich, może udostępnić je na mocy wzajemnego porozumienia.

Artykuł 11

Wykonanie wniosku w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego to przewiduje, strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodów przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia we wniosku sąd wezwany, że strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, będą obecni i, gdzie jest to właściwe, że ich udział jest wymagany, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Informacja taka może być podana w innym stosownym terminie.

3. Jeżeli udział stron i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, jest wymagany przy przeprowadzaniu dowodów, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10, warunki takiego uczestnictwa.

4. Sąd wezwany powiadamia strony i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, o czasie i miejscu postępowania oraz, gdzie jest to właściwe, o warunkach, na jakich ich udział będzie możliwy, używając w tym celu formularza F, którego wzór podany jest w załączniku.

5. Przepisy ust. 1-4 nie pozbawiają sądu wezwanego możliwości żądania stawienia się i udziału stron i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, podczas przeprowadzania dowodu, jeżeli taka możliwość jest przewidziana przez prawo jego Państwa Członkowskiego.

Artykuł 12

Wykonanie wniosku w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. O ile jest to zgodne z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele tego sądu mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Do celów niniejszego artykułu termin „przedstawiciel” obejmuje sędziów wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego. Sąd wzywający może również wyznaczyć, zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego, inną osobę, taką jak biegły.

3. Sąd wzywający zawiadamia we wniosku sąd wezwany, że jego przedstawiciele będą obecni oraz, gdzie jest to właściwe, że ich udział przy przeprowadzaniu dowodów jest wymagany, korzystając w tym celu z formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Informacja ta może być również podana w innym stosownym terminie.

4. Jeżeli przy przeprowadzaniu dowodów wymagany jest udział przedstawicieli sądu wzywającego, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10 warunki tego udziału.

5. Sąd wezwany powiadamia sąd wzywający o czasie i miejscu postępowania oraz, gdzie jest to właściwe, o warunkach, na których jego przedstawiciele mogą uczestniczyć w postępowaniu, używając w tym celu formularza F, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 13

Środki przymusu

W miarę potrzeby sąd wezwany wykonując wniosek, stosuje właściwe środki przymusu w przypadkach i w zakresie przewidzianym przez prawo jego Państwa Członkowskiego dla wykonywania wniosków złożonych przez władze krajowe sądu wezwanego lub przez zainteresowane strony.

Artykuł 14

Odmowa wykonania wniosku

1. Wniosek o przesłuchanie osoby nie będzie wykonany, jeśli dana osoba skorzysta z prawa do odmowy składania zeznań lub nie może składać zeznań:

a) zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego;

b) zgodnie z określonym we wniosku prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego lub, w razie potrzeby, zgodnie z potwierdzonym na wniosek sądu wezwanego prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

2. W uzupełnieniu podstaw, określonych w ust. 1, można odmówić wykonania wniosku tylko wtedy, gdy:

a) wniosek nie wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia jak ustalono w art. 1; lub

b) wykonanie wniosku zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego nie podlega władzy sądowniczej; lub

c) sąd wzywający, zgodnie z art. 8, w terminie 30 dni od zwrócenia się przez sąd wezwany o uzupełnienie wniosku, nie stosuje się do żądania sądu wezwanego; lub

d) depozyt lub zaliczka nie zostały wpłacone, zgodnie z art. 18 ust. 3, w terminie 60 dni od zwrócenia się o wpłacenie przez sąd wezwany.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie na tej podstawie, że na mocy prawa jego Państwa Członkowskiego, sąd tego państwa posiada wyłączną jurysdykcję w danej sprawie lub, że prawo tego Państwa Członkowskiego nie dopuszcza możliwości postępowania w tej sprawie.

4. Jeżeli odmówiono wykonania wniosku na podstawie jednego z powodów określonych w ust. 2, sąd wezwany powiadamia o tym sąd wzywający w ciągu 60 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza H, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 15

Powiadamianie o opóźnieniu

Jeżeli sąd wezwany, nie jest w stanie wykonać wniosku w terminie 90 dni od otrzymania, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza G, którego wzór podany jest w załączniku. W zawiadomieniu sąd wezwany podaje przyczyny opóźnienia a także szacowany czas, jaki uznaje za niezbędny dla wykonania wniosku.

Artykuł 16

Procedura po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany wysyła bezzwłocznie do sądu wzywającego dokumenty świadczące o wykonaniu wniosku oraz, gdzie jest to właściwe, zwraca dokumenty otrzymane od sądu wzywającego. Do dokumentów tych załącza się potwierdzenie wykonania wniosku, sporządzone na formularzu H, którego wzór podany jest w załączniku.

Sekcja 4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

Artykuł 17

1. Jeżeli sąd zwraca się o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim, przedstawia wniosek jednostce centralnej tego Państwa lub właściwym władzom, określonym w art. 3 ust. 3, używając w tym celu formularza I, którego wzór podany jest w załączniku.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu może mieć miejsce tylko wtedy, jeżeli może ono zostać wykonane na zasadzie dobrowolności, bez potrzeby stosowania środków przymusu.

Jeśli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający zawiadamia tę osobę, że przeprowadzenie dowodu odbywa się na zasadzie dobrowolności.

3. Dowód przeprowadza sędzia lub inna osoba, taka jak biegły, która zostanie wyznaczona zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

4. W ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, jednostka centralna lub właściwe władze Państwa Członkowskiego sądu wezwanego, zawiadamiają sąd wzywający o tym, czy wniosek został przyjęty i, jeśli zachodzi taka potrzeba, na jakich warunkach zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego, ma być wykonany; używając w tym celu formularza J, którego wzór podany jest w załączniku.

W szczególności jednostka centralna lub właściwe władze mogą wyznaczyć sąd swego Państwa Członkowskiego, który będzie uczestniczył w przeprowadzaniu dowodów tak, aby zapewnić należyte stosowanie się do niniejszego artykułu i do warunków, jakie zostały ustalone.

Jednostka centralna lub właściwe władze, wspierają wykorzystywanie technik łączności, takich jak wideokonferencje czy telekonferencje.

5. Jednostka centralna lub właściwe władze, mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzania dowodów tylko wtedy, gdy:

a) wniosek nie wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia, jak ustalono w art. 1;

b) wniosek nie zawiera wszelkich niezbędnych informacji, zgodnie z art. 4; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie wnioskowanego dowodu jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich Państwa Członkowskiego.

6. Bez uszczerbku dla warunków ustanowionych zgodnie z ust. 4, sąd wzywający wykonuje wniosek zgodnie z prawem swego Państwa Członkowskiego.

Sekcja 5

Koszty

Artykuł 18

1. Wykonanie wniosku, zgodnie z art. 10, nie powoduje powstania roszczeń o zwrot jakichkolwiek opłat lub kosztów.

2. Niemniej jednak, jeżeli sąd wezwany wymaga tego, sąd wzywający zapewnia zwrot, bez opóźnienia;

– wynagrodzeń wypłaconych biegłym i tłumaczom, oraz

– kosztów wynikłych w związku ze stosowaniem art. 10 ust. 3 i 4.

Obowiązek pokrycia wynagrodzeń lub kosztów, regulowany jest przez prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

3. W przypadku konieczności wydania opinii przez biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku, zwrócić się do sądu wzywającego o złożenie odpowiedniego depozytu lub zaliczki na żądane opłaty. We wszystkich innych przypadkach, depozyt lub zaliczka nie są warunkami wykonania wniosku.

Depozyt lub zaliczka wpłacane są przez strony, jeśli jest to przewidziane przez prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 19

Przepisy wykonawcze

1. Komisja opracowuje i regularnie aktualizuje podręcznik, dostępny również w wersji elektronicznej, który zawiera informacje przekazane przez Państwa Członkowskie zgodnie z art. 22 i z obowiązującymi porozumieniami lub umowami zgodnie z art. 21.

2. [1] Aktualizacji lub zmian technicznych w standardowych formularzach zawartych w załączniku dokonuje Komisja. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 20 ust. 2.

Artykuł 20

[2] 1. Komisja jest wspierana przez komitet.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5a ust. 1–4 oraz art. 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem jej art. 8.

Artykuł 21

Związek z istniejącymi lub przyszłymi umowami bądź porozumieniami między Państwami Członkowskimi

1. Niniejsze rozporządzenie w sprawach, których dotyczy, ma pierwszeństwo w stosunku do przepisów określonych w dwustronnych lub wielostronnych umowach bądź porozumieniach zawartych przez Państwa Członkowskie, w szczególności w Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954 r., dotyczącej procedury cywilnej i w Konwencji haskiej o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych z dnia 18 marca 1970 r., w stosunkach między Państwami Członkowskimi, które są ich stronami.

2. Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw Państw Członkowskich do utrzymywania w mocy lub zawierania umów bądź porozumień między dwoma lub więcej państwami w celu dalszego usprawnienia przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że są one zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa Członkowskie przesyłają do Komisji:

a) do dnia 1 lipca 2003 r. kopie umów lub porozumień utrzymanych w mocy między Państwami Członkowskimi, określonych w ust. 2;

b) kopie umów lub porozumień zawartych między Państwami Członkowskimi, określonych w ust. 2, a także projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają przyjąć; i

c) wszelkie wypowiedzenia lub zmiany takich umów lub porozumień.

Artykuł 22

Informowanie

Do dnia 1 lipca 2003 r., każde Państwo Członkowskie przekaże Komisji następujące dane:

a) wykaz sądów, zgodnie z art. 2 ust. 2, z podaniem ich właściwości miejscowej i, gdzie jest to właściwe, właściwości szczególnej;

b) nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych władz, zgodnie z art. 3, z podaniem ich właściwości miejscowej;

c) środki techniczne służące do przyjmowania wniosków dostępne w sądach podanych w wykazie, zgodnie z art. 2 ust. 2;

d) języki akceptowane dla wniosków, określone w art. 5.

Państwa Członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich zaistniałych zmianach w tych danych.

Artykuł 23

Kontrola

Nie później niż dnia 1 stycznia 2007 r., a następnie, co pięć lat, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia ze szczególnym zwróceniem uwagi na praktyczne stosowanie art. 3 ust. 1 lit. c) i ust. 3 oraz art. 17 i 18.

Artykuł 24

Wejście w życie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2001 r.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 19, 21 i 22, które stosuje się od dnia 1 lipca 2001 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w Państwach Członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli, dnia 28 maja 2001 r.

[1] Art. 19 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1103/2008 z dnia 22 października 2008 r. dostosowującego do decyzji Rady 1999/468/WE niektóre akty podlegające procedurze, przewidzianej w art. 251 Traktatu, w zakresie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą (Dz.Urz.UE L 304 z 14.11.2008, str. 80). Zmiana weszła w życie 4 grudnia 2008 r.

[2] Art. 20 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1103/2008 z dnia 22 października 2008 r. dostosowującego do decyzji Rady 1999/468/WE niektóre akty podlegające procedurze, przewidzianej w art. 251 Traktatu, w zakresie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą (Dz.Urz.UE L 304 z 14.11.2008, str. 80). Zmiana weszła w życie 4 grudnia 2008 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2001-07-01 do 2008-12-03

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust.  1,

uwzględniając inicjatywę rządu Republiki Federalnej Niemiec (1),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  Unia Europejska za cel wyznaczyła sobie utrzymanie i rozwój Unii Europejskiej jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego ustanawiania takiego obszaru, Wspólnota ma przyjąć, między innymi, niezbędne dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego środki dotyczące współpracy sądowej w sprawach cywilnych.

(2) W celu właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego należy usprawnić współpracę między sądami przy przeprowadzaniu dowodów, w szczególności współpraca ta powinna ulec w tym zakresie uproszczeniu i przyspieszeniu.

(3) Na spotkaniu w Tampere dnia 15 i 16 października 1999 r., Rada Europejska przypomniała, że należy przygotować nowe uregulowania proceduralne w sprawach transgranicznych, w szczególności w kwestii przeprowadzania dowodów.

(4)  Obszar tych zagadnień mieści się w zakresie art. 65 Traktatu.

(5) Cel proponowanych działań, a mianowicie usprawnienie współpracy między sądami przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, nie może być osiągnięty w wystarczającym stopniu przez Państwa Członkowskie, ale może być lepiej zrealizowany na poziomie Wspólnoty. Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w niniejszym artykule, rozporządzenie nie wykracza poza działania niezbędne do osiągnięcia tych celów.

(6) Do chwili obecnej nie ma uregulowań wiążących wszystkie Państwa Członkowskie w sprawie przeprowadzania dowodów. Konwencja haska z dnia 18 marca 1970 r., o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych ma zastosowanie tylko do 11 Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

(7) Często sprawą zasadniczą dla decyzji w sprawie cywilnej lub handlowej toczącej się przed sądem w Państwie Członkowskim jest przeprowadzenie dowodów w innym Państwie Członkowskim, dlatego działanie Wspólnoty nie może ograniczać się do przekazywania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych, które mieszczą się w zakresie rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000  r., w sprawie doręczania w Państwach Członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych (4). Zachodzi, zatem potrzeba dalszego usprawniania współpracy między sądami Państw Członkowskich przy przeprowadzania dowodów.

(8)  Skuteczność procedur sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych wymaga, aby przekazywanie i realizacja wniosków o przeprowadzenie dowodów odbywały się między sądami Państw Członkowskich bezpośrednio i za pomocą możliwie najszybszych środków.

(9)  Szybkość przekazywania wniosków o przeprowadzenie dowodów wymaga korzystania ze wszelkich stosownych środków, pod warunkiem że zachowane są pewne warunki dotyczące czytelności i wiarygodności otrzymanego dokumentu. Aby zapewnić największą przejrzystość i pewność prawną, wniosek o przeprowadzanie dowodów musi zostać przekazany na formularzu wypełnionym w języku Państwa Członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku akceptowanym przez to Państwo. Z tych samych powodów, na tyle na ile to możliwe, w dalszych kontaktach między danymi sądami powinny również być używane formularze.

(10) Wniosek o przeprowadzenia dowodów powinien zostać wykonany szybko. Jeżeli nie jest możliwe, aby wniosek ten został wykonany w ciągu 90 dni od daty jego otrzymania przez sąd wezwany, sąd ten powinien zawiadomić o tym sąd wzywający podając przyczyny uniemożliwiające szybkie wykonanie wniosku.

(11)  Aby zapewnić skuteczność niniejszego rozporządzenia, możliwość odmowy wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodów powinna być ograniczona do ściśle ograniczonych sytuacji.

(12)  Sąd wezwany powinien wykonać wniosek zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego.

(13) Strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, powinny mieć możliwość obecności przy przeprowadzaniu dowodów, jeżeli takie rozwiązanie dopuszcza prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, aby móc obserwować postępowanie sądowe w sposób podobny jak przy przeprowadzaniu dowodów w Państwie Członkowskim sądu wzywającego. Powinni oni również mieć prawo do uczestnictwa w celu odgrywania bardziej aktywnej roli w procesie przeprowadzania dowodów. Jednakże warunki, na jakich strony te mogłyby uczestniczyć w tym procesie powinny zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego.

(14) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni mieć możliwość obecności przy przeprowadzaniu dowodów, o ile jest to zgodne z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepsze możliwości oceny tych dowodów. Powinni oni mieć także prawo żądania uczestnictwa przy przeprowadzaniu dowodów na warunkach ustalonych przez sąd wezwany, zgodnie z prawem obowiązującym w jego Państwie Członkowskim, aby mogli pełnić bardziej aktywną rolę w procesie przeprowadzaniu dowodów.

(15) Aby ułatwić proces przeprowadzania dowodów, sąd w danym Państwie Członkowskim, zgodnie z prawem tego państwa, powinien mieć możliwość przeprowadzania dowodów bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim na warunkach określonych przez jednostki centralne lub właściwe władze wezwanego Państwa Członkowskiego, o ile to Państwo wyrazi zgodę.

(16)  Wykonanie wniosku, zgodnie z art. 10, nie powinno powodować powstania roszczeń o zwrot jakichkolwiek opłat lub kosztów. Niemniej jednak, jeżeli sąd wezwany zażąda zwrotu, to wynagrodzenia biegłych i tłumaczy, a także koszty związane ze stosowaniem art. 10 ust. 3 i 4 nie powinny obciążać tego sądu i powinny zostać zwrócone. W takim przypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby bezzwłocznie zapewnić zwrot. Jeśli potrzebna jest opinia biegłego, sąd wezwany, przed przystąpieniem do przeprowadzania dowodu, może zwrócić się do sądu wzywającego o złożenie depozytu lub wpłacenie zaliczki w związku ze spodziewanymi kosztami pozyskania takich opinii.

(17) Niniejsze rozporządzenie ma pierwszeństwo w stosunku do przepisów konwencji międzynarodowych zawartych przez Państwa Członkowskie w tym obszarze zagadnień. Państwa Członkowskie powinny mieć swobodę w zawieraniu umów lub porozumień pozwalających na dalsze usprawnienia we współpracy w zakresie przeprowadzania dowodów.

(18) Informacje przekazywane stosownie do niniejszego rozporządzenia powinny być należycie chronione. Od momentu obowiązywania dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r., w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (5) oraz dyrektywy 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r., dotyczącej przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (6), nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych przepisów w tej sprawie w niniejszym rozporządzeniu.

(19)  Środki niezbędne dla wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999  r., (7) ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.

(20)  Do celów sprawnego funkcjonowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu jego stosowania i zaproponować zmiany, jakie mogą okazać się konieczne.

(21)  Zjednoczone Królestwo i Irlandia, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, powiadomiły o zamiarze przyjęcia i stosowania niniejszego rozporządzenia.

(22) Dania, zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, nie przyjmuje niniejszego rozporządzenia i w związku z tym, nie jest nim związana ani nie podlega jego przepisom,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się w sprawach cywilnych i handlowych, w przypadku gdy sąd jednego z Państw Członkowskich, zgodnie z obowiązującym w tym państwie prawem, zwróci się:

a)  do właściwego sądu innego Państwa Członkowskiego o przeprowadzenie dowodu; lub

b) o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim.

2. Nie można zwracać się z wnioskiem w celu uzyskania dowodu, który nie jest przeznaczony do wykorzystania w toczącym się lub przyszłym postępowaniu.

3. W niniejszym rozporządzeniu wyrazy „Państwo Członkowskie” oznacza Państwa Członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 2

Bezpośrednie przekazywanie wniosków między sądami

1. Wnioski zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a), zwane dalej „wnioskami”, są przekazywane przez sąd, przed którym toczy się lub będzie się toczyć postępowanie, zwany dalej „sądem wzywającym” bezpośrednio do właściwego sądu innego Państwa Członkowskiego, zwanego dalej „sądem wezwanym”, w celu przeprowadzania dowodów.

2. Każde Państwo Członkowskie sporządzi wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów stosownie do niniejszego rozporządzenia. Wykaz ten będzie zawierał również informacje o właściwości miejscowej tych sądów oraz, w stosownych przypadkach, o ich właściwości szczególnej.

Artykuł 3

Jednostka centralna

1.  Każde Państwo Członkowskie wyznaczy jednostkę centralną odpowiedzialną za:

a) dostarczanie informacji sądom;

b)  poszukiwanie rozwiązań dla wszelkich trudności, jakie mogą powstać w związku z wnioskiem;

c) w wyjątkowych przypadkach, przesyłanie wniosku do właściwego sądu na żądanie sądu wzywającego.

2.  Państwa federacyjne, państwa, w których obowiązuje więcej niż jeden system prawny lub państwa, w skład, których wchodzą autonomiczne jednostki terytorialne, mogą wskazać kilka jednostek centralnych.

3. Każde Państwo Członkowskie wyznacza również jednostkę centralną, określoną w ust.  1 lub jeden bądź więcej właściwy organ, który będzie odpowiedzialny za podejmowanie decyzji w sprawie wniosków, zgodnie art. 17.

ROZDZIAŁ II

PRZEKAZYWANIE I WYKONANIE WNIOSKÓW

Sekcja 1

Przekazywanie wniosków

Artykuł 4

Forma i treść wniosku

1. Wniosek jest sporządzany przy wykorzystaniu formularza A, lub w stosownych przypadkach, formularza I, których wzory podane są załączniku. Wniosek zawiera następujące dane szczegółowe:

a) sąd wzywający i, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) nazwiska i adresy stron postępowania oraz ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy oraz krótkie przedstawienie faktów;

d)  opis dowodów, jakie mają być przeprowadzone;

e)  w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

–  nazwiska oraz adresy osób, które mają być przesłuchane,

–  pytania, które mają być zadane osobom przesłuchiwanym oraz opis faktów, co do których mają oni być przesłuchani,

–  w stosownych przypadkach, powołanie się na prawo do odmowy składania zeznań zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego,

–  wszelkie wymagania dotyczące tego, czy zeznania mają być składane pod przysięgą, czy z przyrzeczeniem oraz wskazanie szczególnej formy tej przysięgi lub przyrzeczenia,

– w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uznaje za potrzebne;

f)  jeżeli wniosek dotyczy innej formy przeprowadzenia dowodów, dokumenty lub przedmioty, które mają być sprawdzone;

g)  w stosownych przypadkach, wszelkie inne wnioski zgodnie z art. 10 ust. 3 i 4, oraz art. 11 i 12 oraz wszelkie informacje potrzebne do stosowania tych artykułów.

2. Wniosek oraz wszelkie dołączone do niego dokumenty są wyłączone z obowiązku uwierzytelnienia lub wszelkich innych równoważnych formalności.

3. Załączone dokumenty, które sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, są tłumaczone na język, w którym wniosek jest sformułowany.

Artykuł 5

Język

Wniosek oraz wszelkie informacje, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, sporządzane są w języku urzędowym wezwanego Państwa Członkowskiego lub, jeżeli w tym Państwie Członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym mają być przeprowadzone dowody, lub w innym języku, który wezwane Państwo Członkowskie wskazało. Każde Państwo Członkowskie wskazuje język urzędowy lub języki urzędowe instytucji Wspólnoty Europejskiej inne niż swój własny, które są przez to państwo akceptowane przy wypełnianiu formularzy.

Artykuł 6

Przekazywanie wniosków i innych informacji

Wnioski i inne informacje, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem przekazywane są w możliwie najszybszy sposób, który Państwo Członkowskie wskaże jako możliwy do zaakceptowania. Przekazanie może odbywać się przy wykorzystaniu wszystkich stosownych środków, pod warunkiem że otrzymany dokument dokładnie oddaje zawartość wysłanego dokumentu, oraz że wszystkie informacje w nim podane są czytelne.

Sekcja 2

Otrzymywanie wniosków

Artykuł 7

Otrzymywanie wniosków

1. W ciągu siedmiu dni od otrzymania wniosku, właściwy sąd wezwany wysyła do sądu wzywającego potwierdzenie otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza B, którego wzór podany jest w załączniku. Jeżeli wniosek nie odpowiada wymaganiom ustanowionym w art. 5 i 6, sąd wezwany umieszcza w tym potwierdzeniu odpowiedni wpis.

2.  Jeżeli wykonanie wniosku spełniającego wymagania ustanowione w art.  5 i sporządzonego na formularzu A, którego wzór podany jest w załączniku, nie podlega jurysdykcji sądu, do którego wniosek ten został skierowany, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego Państwa Członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 8

Wniosek niekompletny

1. Jeżeli wniosek nie może być wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji zgodnie z art. 4, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza C, którego wzór podany jest w załączniku oraz zwraca się o dostarczenie przez sąd wzywający brakujących informacji, które powinny zostać podane w sposób możliwie najbardziej precyzyjny.

2. Jeżeli wniosek nie może być wykonany, ponieważ wymagane jest złożenie depozytu lub wpłacenie zaliczki zgodnie z art. 18 ust. 3, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza C, którego wzór podany jest w załączniku oraz zawiadamia sąd wzywający o sposobie złożenia depozytu lub wpłacenia zaliczki. Sąd wezwany potwierdza otrzymanie depozytu lub zaliczki bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 10 dni od otrzymania depozytu lub zaliczki, używając formularza D, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 9

Uzupełnienie wniosku

1.  Jeżeli sąd wezwany, zgodnie z art. 7 ust. 1, dokonał na potwierdzeniu otrzymania wniosku wpisu o niespełnieniu w otrzymanym wniosku warunków ustanowionych w art. 5 i 6 lub zawiadomił sąd wzywający zgodnie z art. 8, że wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji, zgodnie z art. 4, wtedy termin, określony w art. 10, zaczyna biec od momentu, w którym sąd wezwany otrzyma właściwie wypełniony wniosek.

2. Jeżeli sąd wezwany zwrócił się o wniesienie depozytu lub wpłacenie zaliczki zgodnie z art.  18 ust. 3, termin zaczyna biec od momentu dokonania tych wpłat przez sąd wzywający.

Sekcja 3

Przeprowadzenie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł 10

Przepisy ogólne dotyczące wykonania wniosku

1. Sąd wezwany wykonuje wniosek bezzwłocznie, najpóźniej w ciągu 90 dni od jego otrzymania.

2. Sąd wezwany, wykonuje wniosek zgodnie z prawem obowiązującym w jego Państwie Członkowskim.

3. Sąd wzywający, może zwrócić się o wykonanie wniosku zgodnie ze specjalną procedurą przewidzianą przez prawo jego Państwa Członkowskiego, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Sąd wezwany zastosuje się do takich wymogów, chyba że procedura taka jest niezgodna z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego lub występują inne poważne trudności praktyczne. Jeżeli sąd wezwany nie zastosuje się do takich wymogów na skutek jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza E, którego wzór podany jest w załączniku.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o korzystanie z technik łączności przy przeprowadzaniu dowodów, w szczególności z możliwości wideokonferencji i telekonferencji.

Sąd wezwany stosuje się do takiego wymogu sądu wzywającego, chyba że procedura taka nie jest zgodna z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego albo istnieją inne poważne trudności praktyczne.

Jeżeli sąd wezwany, nie zastosuje się do takiego wymogu na skutek jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza E, którego wzór podany jest w załączniku.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany, nie ma dostępu do środków technicznych, określonych powyżej, sąd mający dostęp do nich, może udostępnić je na mocy wzajemnego porozumienia.

Artykuł 11

Wykonanie wniosku w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego to przewiduje, strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodów przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia we wniosku sąd wezwany, że strony i ich pełnomocnicy, jeśli zostali ustanowieni, będą obecni i, gdzie jest to właściwe, że ich udział jest wymagany, używając w tym celu formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Informacja taka może być podana w innym stosownym terminie.

3. Jeżeli udział stron i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, jest wymagany przy przeprowadzaniu dowodów, sąd wezwany określa, zgodnie z art.  10, warunki takiego uczestnictwa.

4. Sąd wezwany powiadamia strony i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, o czasie i miejscu postępowania oraz, gdzie jest to właściwe, o warunkach, na jakich ich udział będzie możliwy, używając w tym celu formularza F, którego wzór podany jest w załączniku.

5. Przepisy ust. 1-4 nie pozbawiają sądu wezwanego możliwości żądania stawienia się i udziału stron i ich pełnomocników, jeśli zostali ustanowieni, podczas przeprowadzania dowodu, jeżeli taka możliwość jest przewidziana przez prawo jego Państwa Członkowskiego.

Artykuł 12

Wykonanie wniosku w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. O ile jest to zgodne z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele tego sądu mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Do celów niniejszego artykułu termin „przedstawiciel” obejmuje sędziów wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego. Sąd wzywający może również wyznaczyć, zgodnie z prawem jego Państwa Członkowskiego, inną osobę, taką jak biegły.

3. Sąd wzywający zawiadamia we wniosku sąd wezwany, że jego przedstawiciele będą obecni oraz, gdzie jest to właściwe, że ich udział przy przeprowadzaniu dowodów jest wymagany, korzystając w tym celu z formularza A, którego wzór podany jest w załączniku. Informacja ta może być również podana w innym stosownym terminie.

4. Jeżeli przy przeprowadzaniu dowodów wymagany jest udział przedstawicieli sądu wzywającego, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10 warunki tego udziału.

5.  Sąd wezwany powiadamia sąd wzywający o czasie i miejscu postępowania oraz, gdzie jest to właściwe, o warunkach, na których jego przedstawiciele mogą uczestniczyć w postępowaniu, używając w tym celu formularza F, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 13

Środki przymusu

W miarę potrzeby sąd wezwany wykonując wniosek, stosuje właściwe środki przymusu w przypadkach i w zakresie przewidzianym przez prawo jego Państwa Członkowskiego dla wykonywania wniosków złożonych przez władze krajowe sądu wezwanego lub przez zainteresowane strony.

Artykuł 14

Odmowa wykonania wniosku

1. Wniosek o przesłuchanie osoby nie będzie wykonany, jeśli dana osoba skorzysta z prawa do odmowy składania zeznań lub nie może składać zeznań:

a) zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego;

b) zgodnie z określonym we wniosku prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego lub, w razie potrzeby, zgodnie z potwierdzonym na wniosek sądu wezwanego prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

2. W uzupełnieniu podstaw, określonych w ust. 1, można odmówić wykonania wniosku tylko wtedy, gdy:

a) wniosek nie wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia jak ustalono w art. 1; lub

b)  wykonanie wniosku zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego nie podlega władzy sądowniczej; lub

c) sąd wzywający, zgodnie z art. 8, w terminie 30 dni od zwrócenia się przez sąd wezwany o uzupełnienie wniosku, nie stosuje się do żądania sądu wezwanego; lub

d) depozyt lub zaliczka nie zostały wpłacone, zgodnie z art. 18 ust. 3, w terminie 60 dni od zwrócenia się o wpłacenie przez sąd wezwany.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie na tej podstawie, że na mocy prawa jego Państwa Członkowskiego, sąd tego państwa posiada wyłączną jurysdykcję w danej sprawie lub, że prawo tego Państwa Członkowskiego nie dopuszcza możliwości postępowania w tej sprawie.

4. Jeżeli odmówiono wykonania wniosku na podstawie jednego z powodów określonych w ust. 2, sąd wezwany powiadamia o tym sąd wzywający w ciągu 60 dni od otrzymania wniosku, używając w tym celu formularza H, którego wzór podany jest w załączniku.

Artykuł 15

Powiadamianie o opóźnieniu

Jeżeli sąd wezwany, nie jest w stanie wykonać wniosku w terminie 90 dni od otrzymania, zawiadamia o tym sąd wzywający, używając w tym celu formularza G, którego wzór podany jest w załączniku. W zawiadomieniu sąd wezwany podaje przyczyny opóźnienia a także szacowany czas, jaki uznaje za niezbędny dla wykonania wniosku.

Artykuł 16

Procedura po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany wysyła bezzwłocznie do sądu wzywającego dokumenty świadczące o wykonaniu wniosku oraz, gdzie jest to właściwe, zwraca dokumenty otrzymane od sądu wzywającego. Do dokumentów tych załącza się potwierdzenie wykonania wniosku, sporządzone na formularzu H, którego wzór podany jest w załączniku.

Sekcja 4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

Artykuł 17

1. Jeżeli sąd zwraca się o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym Państwie Członkowskim, przedstawia wniosek jednostce centralnej tego Państwa lub właściwym władzom, określonym w art. 3 ust.  3, używając w tym celu formularza I, którego wzór podany jest w załączniku.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu może mieć miejsce tylko wtedy, jeżeli może ono zostać wykonane na zasadzie dobrowolności, bez potrzeby stosowania środków przymusu.

Jeśli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający zawiadamia tę osobę, że przeprowadzenie dowodu odbywa się na zasadzie dobrowolności.

3.  Dowód przeprowadza sędzia lub inna osoba, taka jak biegły, która zostanie wyznaczona zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

4. W ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, jednostka centralna lub właściwe władze Państwa Członkowskiego sądu wezwanego, zawiadamiają sąd wzywający o tym, czy wniosek został przyjęty i, jeśli zachodzi taka potrzeba, na jakich warunkach zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego sądu wezwanego, ma być wykonany; używając w tym celu formularza J, którego wzór podany jest w załączniku.

W szczególności jednostka centralna lub właściwe władze mogą wyznaczyć sąd swego Państwa Członkowskiego, który będzie uczestniczył w przeprowadzaniu dowodów tak, aby zapewnić należyte stosowanie się do niniejszego artykułu i do warunków, jakie zostały ustalone.

Jednostka centralna lub właściwe władze, wspierają wykorzystywanie technik łączności, takich jak wideokonferencje czy telekonferencje.

5. Jednostka centralna lub właściwe władze, mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzania dowodów tylko wtedy, gdy:

a) wniosek nie wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia, jak ustalono w art. 1;

b) wniosek nie zawiera wszelkich niezbędnych informacji, zgodnie z art. 4; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie wnioskowanego dowodu jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich Państwa Członkowskiego.

6. Bez uszczerbku dla warunków ustanowionych zgodnie z ust. 4, sąd wzywający wykonuje wniosek zgodnie z prawem swego Państwa Członkowskiego.

Sekcja 5

Koszty

Artykuł 18

1. Wykonanie wniosku, zgodnie z art. 10, nie powoduje powstania roszczeń o zwrot jakichkolwiek opłat lub kosztów.

2. Niemniej jednak, jeżeli sąd wezwany wymaga tego, sąd wzywający zapewnia zwrot, bez opóźnienia;

– wynagrodzeń wypłaconych biegłym i tłumaczom, oraz

– kosztów wynikłych w związku ze stosowaniem art. 10 ust. 3 i 4.

Obowiązek pokrycia wynagrodzeń lub kosztów, regulowany jest przez prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

3. W przypadku konieczności wydania opinii przez biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku, zwrócić się do sądu wzywającego o złożenie odpowiedniego depozytu lub zaliczki na żądane opłaty. We wszystkich innych przypadkach, depozyt lub zaliczka nie są warunkami wykonania wniosku.

Depozyt lub zaliczka wpłacane są przez strony, jeśli jest to przewidziane przez prawo Państwa Członkowskiego sądu wzywającego.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 19

Przepisy wykonawcze

1.  Komisja opracowuje i regularnie aktualizuje podręcznik, dostępny również w wersji elektronicznej, który zawiera informacje przekazane przez Państwa Członkowskie zgodnie z art. 22 i z obowiązującymi porozumieniami lub umowami zgodnie z art. 21.

2. Aktualizacja tych informacji lub wprowadzanie zmian technicznych w standardowych formularzach ustalonych w załączniku, odbywa się zgodnie z procedurą doradczą ustaloną w art.  20 ust. 2.

Artykuł 20

Komitet

1. Komisję wspiera Komitet Doradczy.

2. W przypadku dokonania odniesienia do niniejszego ustępu, stosuje się art. 3 i 7 decyzji 1999/468/WE.

3. Komitet przyjmuje własny regulamin.

Artykuł 21

Związek z istniejącymi lub przyszłymi umowami bądź porozumieniami między Państwami Członkowskimi

1. Niniejsze rozporządzenie w sprawach, których dotyczy, ma pierwszeństwo w stosunku do przepisów określonych w dwustronnych lub wielostronnych umowach bądź porozumieniach zawartych przez Państwa Członkowskie, w szczególności w Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954  r., dotyczącej procedury cywilnej i w Konwencji haskiej o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych z dnia 18 marca 1970 r., w stosunkach między Państwami Członkowskimi, które są ich stronami.

2. Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw Państw Członkowskich do utrzymywania w mocy lub zawierania umów bądź porozumień między dwoma lub więcej państwami w celu dalszego usprawnienia przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że są one zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa Członkowskie przesyłają do Komisji:

a)  do dnia 1 lipca 2003 r. kopie umów lub porozumień utrzymanych w mocy między Państwami Członkowskimi, określonych w ust. 2;

b)  kopie umów lub porozumień zawartych między Państwami Członkowskimi, określonych w ust. 2, a także projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają przyjąć; i

c) wszelkie wypowiedzenia lub zmiany takich umów lub porozumień.

Artykuł 22

Informowanie

Do dnia 1 lipca 2003 r., każde Państwo Członkowskie przekaże Komisji następujące dane:

a)  wykaz sądów, zgodnie z art. 2 ust. 2, z podaniem ich właściwości miejscowej i, gdzie jest to właściwe, właściwości szczególnej;

b)  nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych władz, zgodnie z art.  3, z podaniem ich właściwości miejscowej;

c) środki techniczne służące do przyjmowania wniosków dostępne w sądach podanych w wykazie, zgodnie z art. 2 ust. 2;

d) języki akceptowane dla wniosków, określone w art. 5.

Państwa Członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich zaistniałych zmianach w tych danych.

Artykuł 23

Kontrola

Nie później niż dnia 1 stycznia 2007 r., a następnie, co pięć lat, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia ze szczególnym zwróceniem uwagi na praktyczne stosowanie art. 3 ust. 1 lit. c) i ust.  3 oraz art. 17 i 18.

Artykuł 24

Wejście w życie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2001 r.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 19, 21 i 22, które stosuje się od dnia 1 lipca 2001 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w Państwach Członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli, dnia 28 maja 2001  r.