PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 179,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Praktyka bezpośredniego lub pośredniego wiązania udzielanej pomocy z zakupem towarów i usług za środki otrzymane w ramach tej pomocy w kraju udzielającym pomocy zmniejsza jej skuteczność i jest niezgodna z polityką popierania rozwoju w krajach ubogich. Odejście od wiązania pomocy nie powinno być traktowane jako cel sam w sobie, ale jako narzędzie dla wzmocnienia innych elementów walki z ubóstwem, takich jak własność, integracja regionalna i wzmacnianie potencjału, z naciskiem na wzmacnianie pozycji lokalnych i regionalnych dostawców towarów i usług w krajach rozwijających się.

(2) W marcu 2001 r. Komitet Pomocy Rozwojowej (DAC) Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przyjął „Zalecenie dotyczące odejścia od wiązania oficjalnej pomocy rozwojowej dla krajów najmniej rozwiniętych” (³). Państwa Członkowskie przyjęły to zalecenie, a Komisja uznała ideę tego zalecenia za wskazówkę dla pomocy wspólnotowej.

(3) W dniu 14 marca 2002 r. Rada ds. Ogólnych obradująca jednocześnie z Radą Europejską w Barcelonie, przygotowując się do Międzynarodowej Konferencji na temat Finansowania Rozwoju, zwołanej na 18– 22 marca 2002 r. w Monterrey, stwierdziła, że Unia Europejska będzie „wprowadzać w życie zalecenie DAC dotyczące niewiązania pomocy dla krajów najmniej rozwiniętych i kontynuować dyskusje na temat dalszego odchodzenia od wiązania pomocy bilateralnej. UE rozważy również podjęcie kroków zmierzających do dalszego odejścia od wiązania pomocy wspólnotowej, z jednoczesnym utrzymaniem istniejącego systemu preferencji cenowych w ramach UE-AKP”.

(4) W dniu 18 listopada 2002 r. Komisja przyjęła komunikat dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Odejście od wiązania: czynnik zwiększający skuteczność pomocy”. Komunikat ten przedstawiał poglądy Komisji w tej sprawie, a także możliwe opcje wprowadzania w życie wspomnianego wyżej zobowiązania barcelońskiego w ramach systemu pomocy UE.

(5) W Konkluzjach dotyczących odejścia od wiązania pomocy z dnia 20 maja 2003 r. Rada podkreśliła konieczność dalszego odchodzenia od wiązania pomocy wspólnotowej. Zgodziła się na warunki przedstawione we wspomnianym wyżej komunikacie i podjęła decyzję w sprawie proponowanych opcji.

(6) W dniu 4 września 2003 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie powyższego komunikatu Komisji (⁴), w której odnotowana została potrzeba dalszego odejścia od wiązania pomocy wspólnotowej. W rezolucji tej poparto warunki określone w tym komunikacie i wyrażono zgodę na zaproponowane opcje. Podkreślono potrzebę dalszej dyskusji zmierzającej do większego ograniczenia wiązania pomocy w oparciu o dalsze badania i udokumentowane propozycje oraz dobitnie wezwano do „wyraźnego preferowania współpracy lokalnej i regionalnej, przy jednoczesnym nadaniu priorytetu – w ustalonej kolejności – dostawcom z państwa przyjmującego, sąsiednich państw rozwijających się oraz innych państw rozwijających się”, w celu wsparcia wysiłków krajów otrzymujących pomoc, zmierzających do wzmocnienia produkcji własnej na poziomie krajowym, regionalnym, lokalnym i rodzinnym, a także działań zmierzających do poprawy dostępności i dostępu do środków spożywczych oraz podstawowych usług odpowiadających miejscowym zwyczajom i systemom produkcji oraz handlu.

(7) W celu określenia dostępu do wspólnotowej pomocy zagranicznej należy zwrócić uwagę na kilka elementów. Kryteria kwalifikujące określające dostęp osób są zawarte w art. 3. Reguły określające angażowanie ekspertów i pochodzenie dostaw i materiałów nabywanych przez osoby kwalifikujące się są zawarte odpowiednio w art. 4 i 5. Definicja i warunki wprowadzania w życie zasady wzajemności są zawarte w art. 6. Odstępstwa i ich zastosowanie są określone w art. 7. Przepisy szczególne dotyczące operacji finansowanych przez organizacje międzynarodowe lub organizacje regionalne, lub współfinansowanych przez państwa trzecie są określone w art. 8. Przepisy szczególne dotyczące pomocy humanitarnej są określone w art. 9.

(8) Dostęp do wspólnotowej pomocy zagranicznej jest określony w podstawowych aktach regulujących pomoc zagraniczną, w związku z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵) (zwanym dalej rozporządzeniem finansowym). Zmiany dokonane przez to rozporządzenie w dostępie do pomocy wspólnotowej wymagają zmian we wszystkich tych aktach prawnych. Wszystkie zmiany podstawowych aktów prawnych mających tu zastosowanie są wymienione w załączniku I do niniejszego rozporządzenia.

(9) Przy udzielaniu zamówień w oparciu o instrumenty wspólnotowe należy zwrócić szczególną uwagę na poszanowanie międzynarodowych ustaleń z zakresu podstawowych standardów pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), np. konwencji dotyczących prawa zrzeszania się i rozwiązywania sporów zbiorowych, zniesienia pracy przymusowej, eliminacji dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu, a także eliminowania pracy dzieci.

(10) Przy udzielaniu zamówień w oparciu o instrumenty wspólnotowe należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie następujących międzynarodowych konwencji z zakresu ochrony środowiska: Konwencja o ochronie różnorodności biologicznej z 1992 r., Protokół z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym z 2000 r. oraz Protokół z Kioto do Konwencji Ramowej ONZ w sprawie zmian klimatu z 1997 r.,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres

[1] Niniejsze rozporządzenie ustala zasady dostępu przez zainteresowane strony do instrumentów pomocy zagranicznej Wspólnoty finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej, wymienionych w załączniku I.

Artykuł 2

Definicje

Dla interpretacji terminów używanych w niniejszym rozporządzeniu należy się odnieść do rozporządzenia finansowego i do rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁶).

Artykuł 3

Kryteria kwalifikujące

1. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje, finansowanych w ramach instrumentu wspólnotowego, jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z Państw Członkowskich Wspólnoty Europejskiej, w jednym z oficjalnych krajach kandydujących, uznanych za takie przez Wspólnotę Europejską, lub jednym z Państw Członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

2. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych o zasięgu tematycznym, zgodnie z definicją zawartą w części A załącznika I, jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z krajów rozwijających się, zgodnie z listą Komitetu Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD/DAC) zawartą w załączniku II, a ponadto dla tych osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie odpowiedniego instrumentu.

3. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych o zasięgu geograficznym, określonych w części B załącznika I jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z krajów rozwijających się, zgodnie z listą OECD/DAC zawartą w załączniku II, i które są wyraźnie wymienione jako kwalifikujące się, a ponadto dla tych osób prawnych, które są już określone jako kwalifikujące się na podstawie odpowiedniego instrumentu.

4. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w którymkolwiek kraju poza wymienionymi w ust. 1, 2 i 3 niniejszego artykułu, pod warunkiem że na podstawie art. 6 został ustalony wzajemny dostęp do ich pomocy zagranicznej.

5. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych jest otwarty dla organizacji międzynarodowych.

6. Powyższe pozostaje bez uszczerbku dla udziału kategorii organizacji, które mogą zostać zakwalifikowane do jakiejkolwiek umowy, oraz nie ma wpływu na przepisy stanowiące odstępstwo, przewidziane w art. 114 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

Artykuł 4

Eksperci

Wszyscy eksperci zaangażowani przez oferentów, jak określono w art. 3 i 8, nie podlegają żadnym ograniczeniom w kwestii obywatelstwa. Niniejszy artykuł nie stanowi uszczerbku dla wymogów jakościowych i finansowych określonych w przepisach wspólnotowych dotyczących zamówień publicznych.

Artykuł 5

Reguły pochodzenia

Wszelkie dostawy i materiały zakupione w ramach umowy finansowanej z instrumentów Wspólnoty muszą pochodzić ze Wspólnoty lub kraju kwalifikującego się na podstawie art. 3 i 7 niniejszego rozporządzenia. Do celów niniejszego rozporządzenia pojęcie „pochodzenie” jest określone w odpowiednich przepisach Wspólnoty dotyczących pochodzenia dla potrzeb celnych.

Artykuł 6

Wzajemność wobec państw trzecich

1. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty zapewnia się krajowi, który spełnia warunki określone w art. 3 ust. 4, ilekroć taki kraj zapewnia kwalifikowanie się na równych zasadach Państwom Członkowskim i zainteresowanemu krajowi otrzymującemu pomoc.

2. Zapewnienie wzajemnego dostępu do pomocy zagranicznej Wspólnoty opiera się na porównaniu między UE a innymi udzielającymi pomocy i następuje na poziomie sektorowym, zgodnie z kategoriami określonymi przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD, lub krajowym, niezależnie od tego, czy dany kraj udziela pomocy czy ją otrzymuje. Decyzja o przyznaniu takiej wzajemności krajowi udzielającemu pomocy opiera się na przejrzystości, spójności i proporcjonalności pomocy przyznawanej przez ten kraj, zarówno pod względem jakości, jak i wielkości pomocy.

3. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty ustala się na podstawie konkretnej decyzji dotyczącej danego kraju lub danej grupy regionalnej krajów. Taką decyzję przyjmuje się zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁷) na podstawie procedur dotyczących danego instrumentu i przez odpowiedni komitet związany z tym instrumentem. Prawo Parlamentu Europejskiego do regularnego otrzymywania informacji, stosownie do art. 7 ust. 3 tej decyzji, jest w pełni przestrzegane. Taka decyzja obowiązuje przez okres co najmniej jednego roku.

4. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty w krajach najmniej rozwiniętych określonych w załączniku II przyznaje się automatycznie państwom trzecim wymienionym w załączniku III.

5. W ramach procedury opisanej w ust. 1, 2 i 3 przeprowadza się konsultacje z krajami otrzymującymi pomoc.

Artykuł 7

Odstępstwa od kryteriów kwalifikujących i reguł pochodzenia

1. W należycie uzasadnionych wyjątkowych przypadkach Komisja może rozszerzyć uprawnienia na osoby prawne z państw niekwalifikujących się na podstawie art. 3.

2. W należycie uzasadnionych wyjątkowych przypadkach Komisja może zezwolić na zakup dostaw i materiałów pochodzących z krajów niekwalifikujących się na podstawie art. 3.

3. Odstępstwa na podstawie ust. 1 i 2 mogą być uzasadnione niedostępnością produktów i usług na rynkach krajów, o których jest mowa, koniecznością natychmiastowego działania lub tym, że stosowanie kryteriów kwalifikacji uniemożliwiłoby realizację projektu, programu lub działania, lub znacznie utrudniłoby ich realizację.

Artykuł 8

Operacje, w których biorą udział instytucje międzynarodowe lub obejmujące współfinansowanie

1. We wszystkich przypadkach gdy fundusze Wspólnoty są wykorzystywane w operacjach przeprowadzanych przez organizacje międzynarodowe, uczestnictwo w odpowiednich procedurach umownych powinno być otwarte dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie artykułu 3, a także dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się zgodnie z regulaminem takiej organizacji. Należy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie równego dostępu wszystkim krajom udzielającym pomocy. Takie same reguły dotyczą dostaw, materiałów i ekspertów.

2. We wszystkich przypadkach gdy fundusze Wspólnoty są wykorzystywane w operacjach współfinansowanych przez państwo trzecie, pod warunkiem zapewnienia wzajemności zgodnie z art. 6, lub przez organizację regionalną albo Państwo Członkowskie, uczestnictwo w odpowiednich procedurach zawierania umów jest otwarte dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie art. 3, a także dla wszystkich osób prawnych kwalifikujących się na mocy przepisów tego państwa trzeciego, organizacji regionalnej lub Państwa Członkowskiego. Takie same reguły dotyczą dostaw towarów, materiałów i ekspertów.

3. W odniesieniu do operacji pomocy żywnościowej zastosowanie niniejszego artykułu ograniczone jest do operacji nagłych.

Artykuł 9

Pomoc humanitarna i organizacje pozarządowe

1. Przepisy art. 3 nie mają zastosowania do kryteriów kwalifikacji ustalonych dla wyboru beneficjentów dotacji w przypadku pomocy humanitarnej w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/96 z 20 czerwca 1996 r. w sprawie pomocy humanitarnej (⁸), a także w przypadku pomocy dostarczanej bezpośrednio przez organizacje pozarządowe w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 1658/98 z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie współfinansowania działań wraz z europejskimi pozarządowymi organizacjami ds. rozwoju w dziedzinach dotyczących krajów rozwijających się (⁹).

2. Do beneficjentów tych dotacji stosuje się zasady ustalone w niniejszym rozporządzeniu, w przypadku gdy prowadzenie akcji humanitarnej przy wykorzystaniu środków pomocowych i dostarczenie pomocy bezpośrednio przez organizacje pozarządowe w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1658/98 wymaga udzielenia zamówienia publicznego.

Artykuł 10

Poszanowanie zasad podstawowych i wzmacnianie rynków lokalnych

1. W celu przyspieszenia eliminacji ubóstwa w drodze propagowania lokalnych możliwości rozwoju oraz działań rynkowych i nabywczych, zwraca się szczególną uwagę na przetargi na poziomie lokalnym i regionalnym w krajach partnerskich.

2. Oferenci, którym udzielono zamówienia, przestrzegają międzynarodowych norm z zakresu podstawowych standardów pracy, np. podstawowych standardów pracy MOP, konwencji dotyczących prawa zrzeszania się i rozwiązywania sporów zbiorowych, zniesienia pracy przymusowej, eliminacji dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu, a także eliminowania pracy dzieci.

3. Dostęp krajów rozwijających się do pomocy zagranicznej Wspólnoty umożliwia się poprzez każdą stosowną pomoc techniczną.

Artykuł 11

Wykonanie rozporządzenia

Niniejsze rozporządzenie zmienia i reguluje odpowiednie części wszystkich istniejących instrumentów wspólnotowych wymienionych w załączniku I. Komisja zmienia od czasu do czasu załączniki II–IV do niniejszego rozporządzenia w celu uwzględnienia wszelkich zmian wprowadzonych w tekstach OECD.

Artykuł 12

Wejście w życie

[2] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 14 grudnia 2005 r.

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 179 i 181a,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Praktyka bezpośredniego lub pośredniego wiązania udzielanej pomocy z zakupem towarów i usług za środki otrzymane w ramach tej pomocy w kraju udzielającym pomocy zmniejsza jej skuteczność i jest niezgodna z polityką popierania rozwoju w krajach ubogich. Odejście od wiązania pomocy nie powinno być traktowane jako cel sam w sobie, ale jako narzędzie dla wzmocnienia innych elementów walki z ubóstwem, takich jak własność, integracja regionalna i wzmacnianie potencjału, z naciskiem na wzmacnianie pozycji lokalnych i regionalnych dostawców towarów i usług w krajach rozwijających się.

(2) W marcu 2001 r. Komitet Pomocy Rozwojowej (DAC) Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przyjął „Zalecenie dotyczące odejścia od wiązania oficjalnej pomocy rozwojowej dla krajów najmniej rozwiniętych” (³). Państwa Członkowskie przyjęły to zalecenie, a Komisja uznała ideę tego zalecenia za wskazówkę dla pomocy wspólnotowej.

(3) W dniu 14 marca 2002 r. Rada ds. Ogólnych obradująca jednocześnie z Radą Europejską w Barcelonie, przygotowując się do Międzynarodowej Konferencji na temat Finansowania Rozwoju, zwołanej na 18– 22 marca 2002 r. w Monterrey, stwierdziła, że Unia Europejska będzie „wprowadzać w życie zalecenie DAC dotyczące niewiązania pomocy dla krajów najmniej rozwiniętych i kontynuować dyskusje na temat dalszego odchodzenia od wiązania pomocy bilateralnej. UE rozważy również podjęcie kroków zmierzających do dalszego odejścia od wiązania pomocy wspólnotowej, z jednoczesnym utrzymaniem istniejącego systemu preferencji cenowych w ramach UE-AKP”.

(4) W dniu 18 listopada 2002 r. Komisja przyjęła komunikat dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Odejście od wiązania: czynnik zwiększający skuteczność pomocy”. Komunikat ten przedstawiał poglądy Komisji w tej sprawie, a także możliwe opcje wprowadzania w życie wspomnianego wyżej zobowiązania barcelońskiego w ramach systemu pomocy UE.

(5) W Konkluzjach dotyczących odejścia od wiązania pomocy z dnia 20 maja 2003 r. Rada podkreśliła konieczność dalszego odchodzenia od wiązania pomocy wspólnotowej. Zgodziła się na warunki przedstawione we wspomnianym wyżej komunikacie i podjęła decyzję w sprawie proponowanych opcji.

(6) W dniu 4 września 2003 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie powyższego komunikatu Komisji (⁴), w której odnotowana została potrzeba dalszego odejścia od wiązania pomocy wspólnotowej. W rezolucji tej poparto warunki określone w tym komunikacie i wyrażono zgodę na zaproponowane opcje. Podkreślono potrzebę dalszej dyskusji zmierzającej do większego ograniczenia wiązania pomocy w oparciu o dalsze badania i udokumentowane propozycje oraz dobitnie wezwano do „wyraźnego preferowania współpracy lokalnej i regionalnej, przy jednoczesnym nadaniu priorytetu – w ustalonej kolejności – dostawcom z państwa przyjmującego, sąsiednich państw rozwijających się oraz innych państw rozwijających się”, w celu wsparcia wysiłków krajów otrzymujących pomoc, zmierzających do wzmocnienia produkcji własnej na poziomie krajowym, regionalnym, lokalnym i rodzinnym, a także działań zmierzających do poprawy dostępności i dostępu do środków spożywczych oraz podstawowych usług odpowiadających miejscowym zwyczajom i systemom produkcji oraz handlu.

(7) W celu określenia dostępu do wspólnotowej pomocy zagranicznej należy zwrócić uwagę na kilka elementów. Kryteria kwalifikujące określające dostęp osób są zawarte w art. 3. Reguły określające angażowanie ekspertów i pochodzenie dostaw i materiałów nabywanych przez osoby kwalifikujące się są zawarte odpowiednio w art. 4 i 5. Definicja i warunki wprowadzania w życie zasady wzajemności są zawarte w art. 6. Odstępstwa i ich zastosowanie są określone w art. 7. Przepisy szczególne dotyczące operacji finansowanych przez organizacje międzynarodowe lub organizacje regionalne, lub współfinansowanych przez państwa trzecie są określone w art. 8. Przepisy szczególne dotyczące pomocy humanitarnej są określone w art. 9.

(8) Dostęp do wspólnotowej pomocy zagranicznej jest określony w podstawowych aktach regulujących pomoc zagraniczną, w związku z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁵) (zwanym dalej rozporządzeniem finansowym). Zmiany dokonane przez to rozporządzenie w dostępie do pomocy wspólnotowej wymagają zmian we wszystkich tych aktach prawnych. Wszystkie zmiany podstawowych aktów prawnych mających tu zastosowanie są wymienione w załączniku I do niniejszego rozporządzenia.

(9) Przy udzielaniu zamówień w oparciu o instrumenty wspólnotowe należy zwrócić szczególną uwagę na poszanowanie międzynarodowych ustaleń z zakresu podstawowych standardów pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), np. konwencji dotyczących prawa zrzeszania się i rozwiązywania sporów zbiorowych, zniesienia pracy przymusowej, eliminacji dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu, a także eliminowania pracy dzieci.

(10) Przy udzielaniu zamówień w oparciu o instrumenty wspólnotowe należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie następujących międzynarodowych konwencji z zakresu ochrony środowiska: Konwencja o ochronie różnorodności biologicznej z 1992 r., Protokół z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym z 2000 r. oraz Protokół z Kioto do Konwencji Ramowej ONZ w sprawie zmian klimatu z 1997 r.,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres

Niniejsze rozporządzenie ustala zasady dostępu przez zainteresowane strony do instrumentów pomocy zagranicznej Wspólnoty finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej, wymienionych w załączniku I.

Artykuł 2

Definicje

Dla interpretacji terminów używanych w niniejszym rozporządzeniu należy się odnieść do rozporządzenia finansowego i do rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁶).

Artykuł 3

Kryteria kwalifikujące

1. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje, finansowanych w ramach instrumentu wspólnotowego, jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z Państw Członkowskich Wspólnoty Europejskiej, w jednym z oficjalnych krajach kandydujących, uznanych za takie przez Wspólnotę Europejską, lub jednym z Państw Członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

2. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych o zasięgu tematycznym, zgodnie z definicją zawartą w części A załącznika I, jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z krajów rozwijających się, zgodnie z listą Komitetu Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD/DAC) zawartą w załączniku II, a ponadto dla tych osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie odpowiedniego instrumentu.

3. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych o zasięgu geograficznym, określonych w części B załącznika I jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w jednym z krajów rozwijających się, zgodnie z listą OECD/DAC zawartą w załączniku II, i które są wyraźnie wymienione jako kwalifikujące się, a ponadto dla tych osób prawnych, które są już określone jako kwalifikujące się na podstawie odpowiedniego instrumentu.

4. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych jest otwarty dla wszystkich osób prawnych mających siedzibę w którymkolwiek kraju poza wymienionymi w ust. 1, 2 i 3 niniejszego artykułu, pod warunkiem że na podstawie art. 6 został ustalony wzajemny dostęp do ich pomocy zagranicznej.

5. Udział w procedurach przetargowych lub w przyznawaniu umów o dotacje finansowanych w ramach instrumentów wspólnotowych jest otwarty dla organizacji międzynarodowych.

6. Powyższe pozostaje bez uszczerbku dla udziału kategorii organizacji, które mogą zostać zakwalifikowane do jakiejkolwiek umowy, oraz nie ma wpływu na przepisy stanowiące odstępstwo, przewidziane w art. 114 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

Artykuł 4

Eksperci

Wszyscy eksperci zaangażowani przez oferentów, jak określono w art. 3 i 8, nie podlegają żadnym ograniczeniom w kwestii obywatelstwa. Niniejszy artykuł nie stanowi uszczerbku dla wymogów jakościowych i finansowych określonych w przepisach wspólnotowych dotyczących zamówień publicznych.

Artykuł 5

Reguły pochodzenia

Wszelkie dostawy i materiały zakupione w ramach umowy finansowanej z instrumentów Wspólnoty muszą pochodzić ze Wspólnoty lub kraju kwalifikującego się na podstawie art. 3 i 7 niniejszego rozporządzenia. Do celów niniejszego rozporządzenia pojęcie „pochodzenie” jest określone w odpowiednich przepisach Wspólnoty dotyczących pochodzenia dla potrzeb celnych.

Artykuł 6

Wzajemność wobec państw trzecich

1. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty zapewnia się krajowi, który spełnia warunki określone w art. 3 ust. 4, ilekroć taki kraj zapewnia kwalifikowanie się na równych zasadach Państwom Członkowskim i zainteresowanemu krajowi otrzymującemu pomoc.

2. Zapewnienie wzajemnego dostępu do pomocy zagranicznej Wspólnoty opiera się na porównaniu między UE a innymi udzielającymi pomocy i następuje na poziomie sektorowym, zgodnie z kategoriami określonymi przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD, lub krajowym, niezależnie od tego, czy dany kraj udziela pomocy czy ją otrzymuje. Decyzja o przyznaniu takiej wzajemności krajowi udzielającemu pomocy opiera się na przejrzystości, spójności i proporcjonalności pomocy przyznawanej przez ten kraj, zarówno pod względem jakości, jak i wielkości pomocy.

3. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty ustala się na podstawie konkretnej decyzji dotyczącej danego kraju lub danej grupy regionalnej krajów. Taką decyzję przyjmuje się zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁷) na podstawie procedur dotyczących danego instrumentu i przez odpowiedni komitet związany z tym instrumentem. Prawo Parlamentu Europejskiego do regularnego otrzymywania informacji, stosownie do art. 7 ust. 3 tej decyzji, jest w pełni przestrzegane. Taka decyzja obowiązuje przez okres co najmniej jednego roku.

4. Wzajemny dostęp do pomocy zagranicznej Wspólnoty w krajach najmniej rozwiniętych określonych w załączniku II przyznaje się automatycznie państwom trzecim wymienionym w załączniku III.

5. W ramach procedury opisanej w ust. 1, 2 i 3 przeprowadza się konsultacje z krajami otrzymującymi pomoc.

Artykuł 7

Odstępstwa od kryteriów kwalifikujących i reguł pochodzenia

1. W należycie uzasadnionych wyjątkowych przypadkach Komisja może rozszerzyć uprawnienia na osoby prawne z państw niekwalifikujących się na podstawie art. 3.

2. W należycie uzasadnionych wyjątkowych przypadkach Komisja może zezwolić na zakup dostaw i materiałów pochodzących z krajów niekwalifikujących się na podstawie art. 3.

3. Odstępstwa na podstawie ust. 1 i 2 mogą być uzasadnione niedostępnością produktów i usług na rynkach krajów, o których jest mowa, koniecznością natychmiastowego działania lub tym, że stosowanie kryteriów kwalifikacji uniemożliwiłoby realizację projektu, programu lub działania, lub znacznie utrudniłoby ich realizację.

Artykuł 8

Operacje, w których biorą udział instytucje międzynarodowe lub obejmujące współfinansowanie

1. We wszystkich przypadkach gdy fundusze Wspólnoty są wykorzystywane w operacjach przeprowadzanych przez organizacje międzynarodowe, uczestnictwo w odpowiednich procedurach umownych powinno być otwarte dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie artykułu 3, a także dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się zgodnie z regulaminem takiej organizacji. Należy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie równego dostępu wszystkim krajom udzielającym pomocy. Takie same reguły dotyczą dostaw, materiałów i ekspertów.

2. We wszystkich przypadkach gdy fundusze Wspólnoty są wykorzystywane w operacjach współfinansowanych przez państwo trzecie, pod warunkiem zapewnienia wzajemności zgodnie z art. 6, lub przez organizację regionalną albo Państwo Członkowskie, uczestnictwo w odpowiednich procedurach zawierania umów jest otwarte dla wszystkich osób prawnych, które kwalifikują się na podstawie art. 3, a także dla wszystkich osób prawnych kwalifikujących się na mocy przepisów tego państwa trzeciego, organizacji regionalnej lub Państwa Członkowskiego. Takie same reguły dotyczą dostaw towarów, materiałów i ekspertów.

3. W odniesieniu do operacji pomocy żywnościowej zastosowanie niniejszego artykułu ograniczone jest do operacji nagłych.

Artykuł 9

Pomoc humanitarna i organizacje pozarządowe

1. Przepisy art. 3 nie mają zastosowania do kryteriów kwalifikacji ustalonych dla wyboru beneficjentów dotacji w przypadku pomocy humanitarnej w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/96 z 20 czerwca 1996 r. w sprawie pomocy humanitarnej (⁸), a także w przypadku pomocy dostarczanej bezpośrednio przez organizacje pozarządowe w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 1658/98 z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie współfinansowania działań wraz z europejskimi pozarządowymi organizacjami ds. rozwoju w dziedzinach dotyczących krajów rozwijających się (⁹).

2. Do beneficjentów tych dotacji stosuje się zasady ustalone w niniejszym rozporządzeniu, w przypadku gdy prowadzenie akcji humanitarnej przy wykorzystaniu środków pomocowych i dostarczenie pomocy bezpośrednio przez organizacje pozarządowe w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1658/98 wymaga udzielenia zamówienia publicznego.

Artykuł 10

Poszanowanie zasad podstawowych i wzmacnianie rynków lokalnych

1. W celu przyspieszenia eliminacji ubóstwa w drodze propagowania lokalnych możliwości rozwoju oraz działań rynkowych i nabywczych, zwraca się szczególną uwagę na przetargi na poziomie lokalnym i regionalnym w krajach partnerskich.

2. Oferenci, którym udzielono zamówienia, przestrzegają międzynarodowych norm z zakresu podstawowych standardów pracy, np. podstawowych standardów pracy MOP, konwencji dotyczących prawa zrzeszania się i rozwiązywania sporów zbiorowych, zniesienia pracy przymusowej, eliminacji dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu, a także eliminowania pracy dzieci.

3. Dostęp krajów rozwijających się do pomocy zagranicznej Wspólnoty umożliwia się poprzez każdą stosowną pomoc techniczną.

Artykuł 11

Wykonanie rozporządzenia

Niniejsze rozporządzenie zmienia i reguluje odpowiednie części wszystkich istniejących instrumentów wspólnotowych wymienionych w załączniku I. Komisja zmienia od czasu do czasu załączniki II–IV do niniejszego rozporządzenia w celu uwzględnienia wszelkich zmian wprowadzonych w tekstach OECD.

Artykuł 12

Wejście w życie

[1] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 14 grudnia 2005 r.