KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFRROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFRROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

ba) zmiany do planu finansowania związane z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a), b) i ba) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 8a

1. Państwa członkowskie zamierzające dokonać zmian związanych z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgłaszają Komisji zmieniony plan finansowania zawierający zwiększone stawki wkładu EFRROW, które zostaną zastosowane w 2009 r.

Procedura przewidziana w art. 9 niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie do zmian zgłoszonych zgodnie z akapitem pierwszym.

2. Po otrzymaniu ostatniej deklaracji wydatków za 2009 r., którą – zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (⁶) – należy złożyć do dnia 31 stycznia 2010 r., Komisja oblicza maksymalne stawki wkładu EFRROW, które można zastosować w pozostałej części okresu programowania w celu zachowania ogólnych maksymalnych stawek wkładu EFRROW przewidzianych w art. 70 ust. 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wynik tych obliczeń i szczegółowe informacje na ich temat zostaną przekazane państwom członkowskim do dnia 15 lutego 2010 r.

3. Do dnia 15 marca 2010 r. państwa członkowskie zgłoszą Komisji nowy plan finansowania zawierający nowe stawki wkładu EFRROW na pozostałą część okresu programowania zgodne z maksymalnymi stawkami obliczonymi przez Komisję na podstawie ust. 2.

Jeśli dane państwo członkowskie nie zgłosi nowego planu finansowania w powyższym terminie lub jeśli zgłoszony plan finansowania nie jest zgodny z obliczonymi przez Komisję maksymalnymi stawkami, z chwilą deklaracji wydatków poniesionych przez agencję płatniczą w pierwszym kwartale 2010 r. i do momentu otrzymania poprawionego planu finansowania zgodnego ze stawkami współfinansowania obliczonymi przez Komisję, do programu rozwoju obszarów wiejskich tego państwa członkowskiego automatycznie zastosowanie będą mieć maksymalne stawki.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 3 % [1] całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 3 % [2], o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w akapicie pierwszym, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w akapicie drugim, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

5. [3] Po dniu 31 grudnia 2013 r. nie podejmuje się nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów na podstawie art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁷) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 16a

Do celów art. 26 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku inwestycji w produkcję w gospodarstwach rolnych energii termicznej lub elektrycznej ze źródeł odnawialnych, urządzenia produkcji energii odnawialnej kwalifikują się do wsparcia, wyłącznie jeżeli ich zdolności produkcyjne nie przekraczają ekwiwalentu łącznego średniego rocznego zużycia energii termicznej i elektrycznej w danym gospodarstwie rolnym, łącznie z gospodarstwem domowym.

W przypadku inwestycji w produkcję biopaliw w gospodarstwach rolnych w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE (⁸), urządzenia produkcji energii odnawialnej kwalifikują sie do wsparcia, wyłącznie jeżeli ich zdolności produkcyjne nie przekraczają ekwiwalentu średniego rocznego zużycia paliwa transportowego w danym gospodarstwie rolnym.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w ust. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. [4] Po dniu 31 grudnia 2013 r. nie podejmuje się nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów na podstawie art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁹);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (¹⁰);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (¹¹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹²).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹³) i 92/43/EWG (¹⁴).

Artykuł 26a

1. W odniesieniu do wdrażania dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁵), rodzaje operacji kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 31 tego rozporządzenia.

2. Wsparcia na mocy art. 38 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 związanego z dyrektywą 2000/60/WE udziela się wyłącznie w odniesieniu do poniesionych kosztów i utraconych dochodów wynikających z niedogodności związanych ze szczegółowymi wymogami, które:

a) zostały wprowadzone dyrektywą 2000/60/WE, są zgodne z programami środków przewidzianych w planach gospodarowania wodami w dorzeczu sporządzonych z zamiarem osiągnięcia celów środowiskowych wymienionej dyrektywy oraz wykraczają poza środki wymagane do wdrożenia prawodawstwa Unii dotyczącego ochrony wód;

b) wykraczają poza podstawowe wymogi zarządzania i zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska określone w art. 5 i 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (¹⁶) oraz w załącznikach II i III do tego rozporządzenia;

c) wykraczają poza poziom ochrony przewidziany w prawodawstwie Unii obowiązującym w chwili przyjęcia dyrektywy 2000/60/WE, zgodnie z art. 4 ust. 9 wymienionej dyrektywy; oraz które

d) narzucają zasadnicze zmiany dotyczące rodzaju użytkowania gruntów lub zasadnicze ograniczenia odnoszące się do praktyki rolnej, które powodują znaczne straty dochodu.

3. W odniesieniu do rocznej kwoty wsparcia zastosowanie mają następujące warunki:

a) kwota wsparcia ustalana jest w wysokości przekraczającej minimalny poziom wynoszący 50 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalna kwota wsparcia nie przekracza kwoty w wysokości 200 EUR na hektar użytków rolnych.

Na zasadzie odstępstwa od lit. b) akapit pierwszy:

a) początkowa maksymalna kwota wsparcia w okresie do pięciu lat nie przekracza kwoty w wysokości 500 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalne kwoty można zwiększyć, uwzględniając szczególne okoliczności, które należy uzasadnić w programach rozwoju obszarów wiejskich.

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁷), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Dostosowania takie mogą także przyjąć formę przedłużenia czasu trwania zobowiązania. Przedłużenie takie nie może wykraczać poza koniec okresu, do którego odnosi się wniosek o płatność z 2014 r. [5]

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V . Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

5. [6] Po dniu 31 grudnia 2013 r. nie podejmuje się nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów na podstawie art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, także w przypadku gdy środki te są wdrażane przez lokalne grupy działania zgodnie z art. 63 lit. a) tego rozporządzenia.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Po dniu 31 grudnia 2013 r. nie podejmuje się nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów na podstawie art. 45 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, także w przypadku gdy środki te są wdrażane przez lokalne grupy działania zgodnie z art. 63 lit. a) tego rozporządzenia. [7]

Artykuł 32a

Do celów art. 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie mogą zezwolić, aby zobowiązania leśnośrodowiskowe były przedłużane do końca okresu, do którego odnosi się wniosek o płatność z 2014 r. [8]

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola roślinności, trzebież, zróżnicowanie struktury roślinnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

5. Do celów art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 decyzje w sprawie wyboru projektów podejmowane przez organ decyzyjny lokalnych grup działania są podejmowane w drodze głosowania, w którym partnerzy gospodarczy i społeczni, jak również inni przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, jak przewidziano w art. 62 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, muszą dysponować co najmniej 50 % głosów. W podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru projektów przestrzega się odpowiednich zasad gwarantujących przejrzystość i umożliwiających uniknięcie sytuacji wystąpienia konfliktu interesów.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

1. Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

2. Państwa członkowskie mogą na żądanie wypłacić zaliczkę lokalnym grupom działania. Kwota zaliczki nie może przekraczać 20 % pomocy publicznej na pokrycie kosztów, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, a jej wypłata wymaga ustanowienia gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. Gwarancja zostaje zwolniona najpóźniej z chwilą zamknięcia lokalnej strategii rozwoju.

Artykuł 24 ust. 6 rozporządzenia Komisji (UE) nr 65/2011 (¹⁸) nie stosuje się do płatności, o której mowa w akapicie pierwszym.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFRROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Artykuł 41a

[9] 1. Do celów art. 66 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 działalność dotycząca przygotowania programu wsparcia, w odniesieniu do okresu programowania następującego po okresie programowania na lata 2007–2013, obejmuje:

a) wydatki związane z oceną ex ante programów;

b) koszty przygotowania strategii rozwoju na szczeblu lokalnym;

c) wydatki związane z innymi działaniami przygotowawczymi, o ile są one:

(i) bezpośrednio związane z działaniami bieżących programów rozwoju obszarów wiejskich; oraz

(ii) niezbędne do zapewnienia ciągłości wdrażania polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz do sprawnego przejścia z jednego okresu programowania do drugiego.

2. Stosowanie ust. 1 wymaga włączenia odpowiedniego przepisu do programów rozwoju obszarów wiejskich.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 41b

[10] 1. Jeżeli kwota przyznana na programy lub środki zostanie wykorzystana przed ostatecznym terminem kwalifikowalności ustalonym w art. 71 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie nie podejmują nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów.

2. Państwa członkowskie nie podejmują nowych zobowiązań prawnych wobec beneficjentów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 od dnia, w którym zaczynają podejmować zobowiązania prawne wobec beneficjentów zgodnie z ramami prawnymi dla okresu programowania 2014–2020.

Państwa członkowskie mogą stosować akapit pierwszy albo na poziomie programu, albo na poziomie środka.

3. W odniesieniu do programu LEADER państwa członkowskie mogą stosować ust. 2 na poziomie lokalnej grupy działania, o której mowa w art. 62 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Ustępu 2 nie stosuje się do wsparcia przygotowawczego dla programu LEADER ani do wsparcia technicznego.

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem;

c) w przypadku gdy – w celu ochrony środowiska – gospodarstwo beneficjenta podlega pełnemu lub częściowemu przekazaniu na rzecz organizacji zajmującej się głównie zarządzeniem środowiskiem, pod warunkiem że przekazanie to służy trwałej zmianie zagospodarowania gruntów na rzecz ochrony środowiska i przyniesie znaczną korzyść środowisku.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Zmniejszenie obszaru gospodarstwa o nie więcej niż 10 % względem obszaru objętego zobowiązaniem jest uznawane za niewielką zmianę do celów akapitu pierwszego.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian.

Klauzulę weryfikacji ustala się, począwszy od 2012 r., w odniesieniu do zobowiązań podjętych na okres od pięciu do siedmiu lat, zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które wykraczają poza koniec obecnego okresu programowania, w celu umożliwienia ich dostosowania do ram prawnych następnego okresu programowania. Państwa członkowskie mogą jednak podjąć decyzję o wprowadzeniu takiej klauzuli weryfikacji już w roku 2011. Akapit drugi stosuje się również w odniesieniu do niniejszego akapitu.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁹) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (²⁰).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Zastosowana stopa współfinansowania musi odpowiadać stopie współfinansowania środka, na który przeznaczony jest fundusz. Jeżeli fundusz przeznaczony jest na większą liczbę środków o różnych stopach współfinansowania, stopy te stosuje się proporcjonalnie do udziału odpowiednich wydatków kwalifikujących się.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym zgodnie z akapitem pierwszym a wydatkami kwalifikującymi się zgodnie z akapitem drugim lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania finansowego za ostatni rok wdrożenia programu. W sprawozdaniu tym ujmuje się niezbędne szczegółowe informacje finansowe.

2. W przypadku gdy EFRROW współfinansuje działania obejmujące fundusze gwarancji dla inwestycji podlegających zwrotowi, zgodnie z art. 50 niniejszego rozporządzenia, przeprowadza się odpowiednią ocena ex ante oczekiwanych strat, biorąc pod uwagę obecne praktyki rynkowe dla podobnych operacji dla danego rodzaju inwestycji i rynku. Ocenę spodziewanych strat można poddać przeglądowi, jeśli jest to uzasadnione późniejszymi warunkami rynkowymi. Zasoby przeznaczone na uwzględnienie gwarancji muszą odzwierciedlać taką ocenę.

3. Zasoby zwrócone na rzecz operacji w okresie programowania z inwestycji dokonanych przez fundusze lub pozostałe po uwzględnieniu gwarancji są ponownie wykorzystywane przez fundusz zgodnie z umową o finansowaniu, o której mowa w art. 51 ust. 6 niniejszego rozporządzenia, lub rozliczane w ramach rocznego sprawozdania finansowego. Po dacie końcowej kwalifikowalności programu rozwoju obszarów wiejskich zasoby zwrócone na rzecz operacji z inwestycji dokonanych przez fundusze lub pozostałych po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają wykorzystane przez państwa członkowskie na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Odsetki uzyskane z tytułu płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się zgodnie z akapitem pierwszym.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 27, 31, 37–41 i 43–49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

Bez uszczerbku dla obowiązujących merytorycznych i proceduralnych zasad dotyczących pomocy państwa, akapit pierwszy stosuje się również do inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego oraz z rozwojem miejsc o dużej wartości przyrodniczej, o których mowa w art. 57 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. Wkład niepieniężny beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub dokumentami o równoważnej wartości dowodowej, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych, pozwoleń i licencji.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (²¹), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, uprawnień do płatności, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikują się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Jednakże w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt (vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt oraz inwestycje odtworzeniowe mogą być wydatkami kwalifikującymi się.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 24 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 65/2011 państwa członkowskie mogą na żądanie wypłacić zaliczkę beneficjentom środków wsparcia inwestycji. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego zaliczki te mogą być wypłacane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom, władzom regionalnym oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczek nie może przekraczać 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją, a ich wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki.

Instrument przedłożony jako gwarancja przez organ publiczny uznaje się za równoważny gwarancji, o której mowa w akapicie pierwszym, pod warunkiem że organ zobowiązuje się do zapłaty kwoty objętej udzieloną gwarancją w przypadku braku uprawnienia do otrzymania wypłaconej zaliczki.

3. Gwarancja może być zwolniona, jeżeli właściwa agencja płatnicza stwierdzi, że kwota rzeczywistych wydatków odpowiadających pomocy publicznej związanej z inwestycją przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (²²), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (²³).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁴). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFRROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFRROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

ba) zmiany do planu finansowania związane z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a), b) i ba) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 8a

1. Państwa członkowskie zamierzające dokonać zmian związanych z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgłaszają Komisji zmieniony plan finansowania zawierający zwiększone stawki wkładu EFRROW, które zostaną zastosowane w 2009 r.

Procedura przewidziana w art. 9 niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie do zmian zgłoszonych zgodnie z akapitem pierwszym.

2. Po otrzymaniu ostatniej deklaracji wydatków za 2009 r., którą – zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (⁶) – należy złożyć do dnia 31 stycznia 2010 r., Komisja oblicza maksymalne stawki wkładu EFRROW, które można zastosować w pozostałej części okresu programowania w celu zachowania ogólnych maksymalnych stawek wkładu EFRROW przewidzianych w art. 70 ust. 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wynik tych obliczeń i szczegółowe informacje na ich temat zostaną przekazane państwom członkowskim do dnia 15 lutego 2010 r.

3. Do dnia 15 marca 2010 r. państwa członkowskie zgłoszą Komisji nowy plan finansowania zawierający nowe stawki wkładu EFRROW na pozostałą część okresu programowania zgodne z maksymalnymi stawkami obliczonymi przez Komisję na podstawie ust. 2.

Jeśli dane państwo członkowskie nie zgłosi nowego planu finansowania w powyższym terminie lub jeśli zgłoszony plan finansowania nie jest zgodny z obliczonymi przez Komisję maksymalnymi stawkami, z chwilą deklaracji wydatków poniesionych przez agencję płatniczą w pierwszym kwartale 2010 r. i do momentu otrzymania poprawionego planu finansowania zgodnego ze stawkami współfinansowania obliczonymi przez Komisję, do programu rozwoju obszarów wiejskich tego państwa członkowskiego automatycznie zastosowanie będą mieć maksymalne stawki.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w akapicie pierwszym, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w akapicie drugim, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁷) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 16a

[1] Do celów art. 26 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku inwestycji w produkcję w gospodarstwach rolnych energii termicznej lub elektrycznej ze źródeł odnawialnych, urządzenia produkcji energii odnawialnej kwalifikują się do wsparcia, wyłącznie jeżeli ich zdolności produkcyjne nie przekraczają ekwiwalentu łącznego średniego rocznego zużycia energii termicznej i elektrycznej w danym gospodarstwie rolnym, łącznie z gospodarstwem domowym.

W przypadku inwestycji w produkcję biopaliw w gospodarstwach rolnych w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE (⁸), urządzenia produkcji energii odnawialnej kwalifikują sie do wsparcia, wyłącznie jeżeli ich zdolności produkcyjne nie przekraczają ekwiwalentu średniego rocznego zużycia paliwa transportowego w danym gospodarstwie rolnym.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w ust. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁹);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (¹⁰);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (¹¹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹²).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹³) i 92/43/EWG (¹⁴).

Artykuł 26a

1. W odniesieniu do wdrażania dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁵), rodzaje operacji kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 31 tego rozporządzenia.

2. Wsparcia na mocy art. 38 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 związanego z dyrektywą 2000/60/WE udziela się wyłącznie w odniesieniu do poniesionych kosztów i utraconych dochodów wynikających z niedogodności związanych ze szczegółowymi wymogami, które:

a) zostały wprowadzone dyrektywą 2000/60/WE, są zgodne z programami środków przewidzianych w planach gospodarowania wodami w dorzeczu sporządzonych z zamiarem osiągnięcia celów środowiskowych wymienionej dyrektywy oraz wykraczają poza środki wymagane do wdrożenia prawodawstwa Unii dotyczącego ochrony wód;

b) wykraczają poza podstawowe wymogi zarządzania i zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska określone w art. 5 i 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (¹⁶) oraz w załącznikach II i III do tego rozporządzenia;

c) wykraczają poza poziom ochrony przewidziany w prawodawstwie Unii obowiązującym w chwili przyjęcia dyrektywy 2000/60/WE, zgodnie z art. 4 ust. 9 wymienionej dyrektywy; oraz które

d) narzucają zasadnicze zmiany dotyczące rodzaju użytkowania gruntów lub zasadnicze ograniczenia odnoszące się do praktyki rolnej, które powodują znaczne straty dochodu.

3. W odniesieniu do rocznej kwoty wsparcia zastosowanie mają następujące warunki:

a) kwota wsparcia ustalana jest w wysokości przekraczającej minimalny poziom wynoszący 50 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalna kwota wsparcia nie przekracza kwoty w wysokości 200 EUR na hektar użytków rolnych.

Na zasadzie odstępstwa od lit. b) akapit pierwszy:

a) początkowa maksymalna kwota wsparcia w okresie do pięciu lat nie przekracza kwoty w wysokości 500 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalne kwoty można zwiększyć, uwzględniając szczególne okoliczności, które należy uzasadnić w programach rozwoju obszarów wiejskich.

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁷), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Dostosowania takie mogą także przyjąć formę przedłużenia czasu trwania zobowiązania. Przedłużenie takie nie może wykraczać poza koniec okresu, do którego odnosi się wniosek o płatność z 2013 r. [2]

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V . Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 32a

[3] Do celów art. 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie mogą zezwolić, aby zobowiązania leśnośrodowiskowe były przedłużane do końca okresu, do którego odnosi się wniosek o płatność z 2013 r.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola roślinności, trzebież, zróżnicowanie struktury roślinnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

[4] 5. Do celów art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 decyzje w sprawie wyboru projektów podejmowane przez organ decyzyjny lokalnych grup działania są podejmowane w drodze głosowania, w którym partnerzy gospodarczy i społeczni, jak również inni przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, jak przewidziano w art. 62 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, muszą dysponować co najmniej 50 % głosów. W podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru projektów przestrzega się odpowiednich zasad gwarantujących przejrzystość i umożliwiających uniknięcie sytuacji wystąpienia konfliktu interesów.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

1. Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

2. [5] Państwa członkowskie mogą na żądanie wypłacić zaliczkę lokalnym grupom działania. Kwota zaliczki nie może przekraczać 20 % pomocy publicznej na pokrycie kosztów, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, a jej wypłata wymaga ustanowienia gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. Gwarancja zostaje zwolniona najpóźniej z chwilą zamknięcia lokalnej strategii rozwoju.

Artykuł 24 ust. 6 rozporządzenia Komisji (UE) nr 65/2011 (¹⁸) nie stosuje się do płatności, o której mowa w akapicie pierwszym.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFRROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem;

c) w przypadku gdy – w celu ochrony środowiska – gospodarstwo beneficjenta podlega pełnemu lub częściowemu przekazaniu na rzecz organizacji zajmującej się głównie zarządzeniem środowiskiem, pod warunkiem że przekazanie to służy trwałej zmianie zagospodarowania gruntów na rzecz ochrony środowiska i przyniesie znaczną korzyść środowisku.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Zmniejszenie obszaru gospodarstwa o nie więcej niż 10 % względem obszaru objętego zobowiązaniem jest uznawane za niewielką zmianę do celów akapitu pierwszego. [6]

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian.

Klauzulę weryfikacji ustala się, począwszy od 2012 r., w odniesieniu do zobowiązań podjętych na okres od pięciu do siedmiu lat, zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które wykraczają poza koniec obecnego okresu programowania, w celu umożliwienia ich dostosowania do ram prawnych następnego okresu programowania. Państwa członkowskie mogą jednak podjąć decyzję o wprowadzeniu takiej klauzuli weryfikacji już w roku 2011. Akapit drugi stosuje się również w odniesieniu do niniejszego akapitu. [7]

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁹) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (²⁰).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

[8] 1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Zastosowana stopa współfinansowania musi odpowiadać stopie współfinansowania środka, na który przeznaczony jest fundusz. Jeżeli fundusz przeznaczony jest na większą liczbę środków o różnych stopach współfinansowania, stopy te stosuje się proporcjonalnie do udziału odpowiednich wydatków kwalifikujących się.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym zgodnie z akapitem pierwszym a wydatkami kwalifikującymi się zgodnie z akapitem drugim lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania finansowego za ostatni rok wdrożenia programu. W sprawozdaniu tym ujmuje się niezbędne szczegółowe informacje finansowe.

2. W przypadku gdy EFRROW współfinansuje działania obejmujące fundusze gwarancji dla inwestycji podlegających zwrotowi, zgodnie z art. 50 niniejszego rozporządzenia, przeprowadza się odpowiednią ocena ex ante oczekiwanych strat, biorąc pod uwagę obecne praktyki rynkowe dla podobnych operacji dla danego rodzaju inwestycji i rynku. Ocenę spodziewanych strat można poddać przeglądowi, jeśli jest to uzasadnione późniejszymi warunkami rynkowymi. Zasoby przeznaczone na uwzględnienie gwarancji muszą odzwierciedlać taką ocenę.

3. Zasoby zwrócone na rzecz operacji w okresie programowania z inwestycji dokonanych przez fundusze lub pozostałe po uwzględnieniu gwarancji są ponownie wykorzystywane przez fundusz zgodnie z umową o finansowaniu, o której mowa w art. 51 ust. 6 niniejszego rozporządzenia, lub rozliczane w ramach rocznego sprawozdania finansowego. Po dacie końcowej kwalifikowalności programu rozwoju obszarów wiejskich zasoby zwrócone na rzecz operacji z inwestycji dokonanych przez fundusze lub pozostałych po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają wykorzystane przez państwa członkowskie na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Odsetki uzyskane z tytułu płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się zgodnie z akapitem pierwszym.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 27, 31, 37–41 i 43–49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów. [9]

Bez uszczerbku dla obowiązujących merytorycznych i proceduralnych zasad dotyczących pomocy państwa, akapit pierwszy stosuje się również do inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego oraz z rozwojem miejsc o dużej wartości przyrodniczej, o których mowa w art. 57 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. Wkład niepieniężny beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub dokumentami o równoważnej wartości dowodowej, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki: [10]

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych, pozwoleń i licencji.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (²¹), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. [11] W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, uprawnień do płatności, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikują się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Jednakże w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt (vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt oraz inwestycje odtworzeniowe mogą być wydatkami kwalifikującymi się.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

[12] 1. W drodze odstępstwa od art. 24 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 65/2011 państwa członkowskie mogą na żądanie wypłacić zaliczkę beneficjentom środków wsparcia inwestycji. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego zaliczki te mogą być wypłacane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom, władzom regionalnym oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczek nie może przekraczać 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją, a ich wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki.

Instrument przedłożony jako gwarancja przez organ publiczny uznaje się za równoważny gwarancji, o której mowa w akapicie pierwszym, pod warunkiem że organ zobowiązuje się do zapłaty kwoty objętej udzieloną gwarancją w przypadku braku uprawnienia do otrzymania wypłaconej zaliczki.

3. Gwarancja może być zwolniona, jeżeli właściwa agencja płatnicza stwierdzi, że kwota rzeczywistych wydatków odpowiadających pomocy publicznej związanej z inwestycją przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (²²), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (²³).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁴). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFRROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFRROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

ba) zmiany do planu finansowania związane z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a), b) i ba) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 8a

1. Państwa członkowskie zamierzające dokonać zmian związanych z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgłaszają Komisji zmieniony plan finansowania zawierający zwiększone stawki wkładu EFRROW, które zostaną zastosowane w 2009 r.

Procedura przewidziana w art. 9 niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie do zmian zgłoszonych zgodnie z akapitem pierwszym.

2. Po otrzymaniu ostatniej deklaracji wydatków za 2009 r., którą – zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (⁶) – należy złożyć do dnia 31 stycznia 2010 r., Komisja oblicza maksymalne stawki wkładu EFRROW, które można zastosować w pozostałej części okresu programowania w celu zachowania ogólnych maksymalnych stawek wkładu EFRROW przewidzianych w art. 70 ust. 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wynik tych obliczeń i szczegółowe informacje na ich temat zostaną przekazane państwom członkowskim do dnia 15 lutego 2010 r.

3. Do dnia 15 marca 2010 r. państwa członkowskie zgłoszą Komisji nowy plan finansowania zawierający nowe stawki wkładu EFRROW na pozostałą część okresu programowania zgodne z maksymalnymi stawkami obliczonymi przez Komisję na podstawie ust. 2.

Jeśli dane państwo członkowskie nie zgłosi nowego planu finansowania w powyższym terminie lub jeśli zgłoszony plan finansowania nie jest zgodny z obliczonymi przez Komisję maksymalnymi stawkami, z chwilą deklaracji wydatków poniesionych przez agencję płatniczą w pierwszym kwartale 2010 r. i do momentu otrzymania poprawionego planu finansowania zgodnego ze stawkami współfinansowania obliczonymi przez Komisję, do programu rozwoju obszarów wiejskich tego państwa członkowskiego automatycznie zastosowanie będą mieć maksymalne stawki.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w akapicie pierwszym, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w akapicie drugim, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁷) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w ust. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁸);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁹);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (¹⁰);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹¹).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹²) i 92/43/EWG (¹³).

Artykuł 26a

[1] 1. W odniesieniu do wdrażania dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁴), rodzaje operacji kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 31 tego rozporządzenia.

2. Wsparcia na mocy art. 38 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 związanego z dyrektywą 2000/60/WE udziela się wyłącznie w odniesieniu do poniesionych kosztów i utraconych dochodów wynikających z niedogodności związanych ze szczegółowymi wymogami, które:

a) zostały wprowadzone dyrektywą 2000/60/WE, są zgodne z programami środków przewidzianych w planach gospodarowania wodami w dorzeczu sporządzonych z zamiarem osiągnięcia celów środowiskowych wymienionej dyrektywy oraz wykraczają poza środki wymagane do wdrożenia prawodawstwa Unii dotyczącego ochrony wód;

b) wykraczają poza podstawowe wymogi zarządzania i zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska określone w art. 5 i 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (¹⁵) oraz w załącznikach II i III do tego rozporządzenia;

c) wykraczają poza poziom ochrony przewidziany w prawodawstwie Unii obowiązującym w chwili przyjęcia dyrektywy 2000/60/WE, zgodnie z art. 4 ust. 9 wymienionej dyrektywy; oraz które

d) narzucają zasadnicze zmiany dotyczące rodzaju użytkowania gruntów lub zasadnicze ograniczenia odnoszące się do praktyki rolnej, które powodują znaczne straty dochodu.

3. W odniesieniu do rocznej kwoty wsparcia zastosowanie mają następujące warunki:

a) kwota wsparcia ustalana jest w wysokości przekraczającej minimalny poziom wynoszący 50 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalna kwota wsparcia nie przekracza kwoty w wysokości 200 EUR na hektar użytków rolnych.

Na zasadzie odstępstwa od lit. b) akapit pierwszy:

a) początkowa maksymalna kwota wsparcia w okresie do pięciu lat nie przekracza kwoty w wysokości 500 EUR na hektar użytków rolnych;

b) maksymalne kwoty można zwiększyć, uwzględniając szczególne okoliczności, które należy uzasadnić w programach rozwoju obszarów wiejskich.

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁶), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V . Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola roślinności, trzebież, zróżnicowanie struktury roślinnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

1. Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

2. Lokalne grupy działania mogą złożyć wniosek do właściwych agencji płatniczych o wypłatę zaliczki, jeśli taka możliwość jest przewidziana w programie rozwoju obszarów wiejskich. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % pomocy publicznej na pokrycie kosztów bieżących, a jej wypłata podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. Gwarancja zostaje zwolniona najpóźniej z chwilą zamknięcia lokalnej strategii rozwoju.

Artykuł 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁷) nie stosuje się do płatności, o której mowa w akapicie pierwszym.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFRROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem;

c) w przypadku gdy – w celu ochrony środowiska – gospodarstwo beneficjenta podlega pełnemu lub częściowemu przekazaniu na rzecz organizacji zajmującej się głównie zarządzeniem środowiskiem, pod warunkiem że przekazanie to służy trwałej zmianie zagospodarowania gruntów na rzecz ochrony środowiska i przyniesie znaczną korzyść środowisku.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁸) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁷).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37–41 i 43–49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

Bez uszczerbku dla obowiązujących merytorycznych i proceduralnych zasad dotyczących pomocy państwa, akapit pierwszy stosuje się również do inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego oraz z rozwojem miejsc o dużej wartości przyrodniczej, o których mowa w art. 57 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych, pozwoleń i licencji.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (²⁰), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (²¹), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. W przypadku inwestycji, której pomoc przyznano na podstawie indywidualnej decyzji podjętej w 2009 r. lub w 2010 r., kwota zaliczek może zostać podniesiona do 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (²²), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (²³).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁴). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFRROW [1] między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFRROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

ba) zmiany do planu finansowania związane z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a), b) i ba) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 8a

1. Państwa członkowskie zamierzające dokonać zmian związanych z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgłaszają Komisji zmieniony plan finansowania zawierający zwiększone stawki wkładu EFRROW, które zostaną zastosowane w 2009 r.

Procedura przewidziana w art. 9 niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie do zmian zgłoszonych zgodnie z akapitem pierwszym.

2. Po otrzymaniu ostatniej deklaracji wydatków za 2009 r., którą – zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (⁶) – należy złożyć do dnia 31 stycznia 2010 r., Komisja oblicza maksymalne stawki wkładu EFRROW, które można zastosować w pozostałej części okresu programowania w celu zachowania ogólnych maksymalnych stawek wkładu EFRROW przewidzianych w art. 70 ust. 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wynik tych obliczeń i szczegółowe informacje na ich temat zostaną przekazane państwom członkowskim do dnia 15 lutego 2010 r.

3. Do dnia 15 marca 2010 r. państwa członkowskie zgłoszą Komisji nowy plan finansowania zawierający nowe stawki wkładu EFRROW na pozostałą część okresu programowania zgodne z maksymalnymi stawkami obliczonymi przez Komisję na podstawie ust. 2.

Jeśli dane państwo członkowskie nie zgłosi nowego planu finansowania w powyższym terminie lub jeśli zgłoszony plan finansowania nie jest zgodny z obliczonymi przez Komisję maksymalnymi stawkami, z chwilą deklaracji wydatków poniesionych przez agencję płatniczą w pierwszym kwartale 2010 r. i do momentu otrzymania poprawionego planu finansowania zgodnego ze stawkami współfinansowania obliczonymi przez Komisję, do programu rozwoju obszarów wiejskich tego państwa członkowskiego automatycznie zastosowanie będą mieć maksymalne stawki.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w akapicie pierwszym, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w akapicie drugim, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu. [2]

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁷) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w ust. 2 tego artykułu. [3]

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁸);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁹);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (¹⁰);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹¹).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹²) i 92/43/EWG (¹³).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁴), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V . Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) [4] praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola roślinności, trzebież, zróżnicowanie struktury roślinnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

1. Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

2. Lokalne grupy działania mogą złożyć wniosek do właściwych agencji płatniczych o wypłatę zaliczki, jeśli taka możliwość jest przewidziana w programie rozwoju obszarów wiejskich. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % pomocy publicznej na pokrycie kosztów bieżących, a jej wypłata podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. Gwarancja zostaje zwolniona najpóźniej z chwilą zamknięcia lokalnej strategii rozwoju.

Artykuł 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁵) nie stosuje się do płatności, o której mowa w akapicie pierwszym.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFRROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem;

c) w przypadku gdy – w celu ochrony środowiska – gospodarstwo beneficjenta podlega pełnemu lub częściowemu przekazaniu na rzecz organizacji zajmującej się głównie zarządzeniem środowiskiem, pod warunkiem że przekazanie to służy trwałej zmianie zagospodarowania gruntów na rzecz ochrony środowiska i przyniesie znaczną korzyść środowisku.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁶) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁷).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37–41 i 43–49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

Bez uszczerbku dla obowiązujących merytorycznych i proceduralnych zasad dotyczących pomocy państwa, akapit pierwszy stosuje się również do inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego oraz z rozwojem miejsc o dużej wartości przyrodniczej, o których mowa w art. 57 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) [5] kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych, pozwoleń i licencji.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁸), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁹), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. W przypadku inwestycji, której pomoc przyznano na podstawie indywidualnej decyzji podjętej w 2009 r. lub w 2010 r., kwota zaliczek może zostać podniesiona do 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (²⁰), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (²¹).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²²). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFFROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFFROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

ba) [1] zmiany do planu finansowania związane z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) [2] inne zmiany nieobjęte lit. a), b) i ba) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 8a

[3] 1. Państwa członkowskie zamierzające dokonać zmian związanych z wdrożeniem art. 70 ust. 4b rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgłaszają Komisji zmieniony plan finansowania zawierający zwiększone stawki wkładu EFRROW, które zostaną zastosowane w 2009 r.

Procedura przewidziana w art. 9 niniejszego rozporządzenia ma zastosowanie do zmian zgłoszonych zgodnie z akapitem pierwszym.

2. Po otrzymaniu ostatniej deklaracji wydatków za 2009 r., którą – zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (⁶) – należy złożyć do dnia 31 stycznia 2010 r., Komisja oblicza maksymalne stawki wkładu EFRROW, które można zastosować w pozostałej części okresu programowania w celu zachowania ogólnych maksymalnych stawek wkładu EFRROW przewidzianych w art. 70 ust. 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wynik tych obliczeń i szczegółowe informacje na ich temat zostaną przekazane państwom członkowskim do dnia 15 lutego 2010 r.

3. Do dnia 15 marca 2010 r. państwa członkowskie zgłoszą Komisji nowy plan finansowania zawierający nowe stawki wkładu EFRROW na pozostałą część okresu programowania zgodne z maksymalnymi stawkami obliczonymi przez Komisję na podstawie ust. 2.

Jeśli dane państwo członkowskie nie zgłosi nowego planu finansowania w powyższym terminie lub jeśli zgłoszony plan finansowania nie jest zgodny z obliczonymi przez Komisję maksymalnymi stawkami, z chwilą deklaracji wydatków poniesionych przez agencję płatniczą w pierwszym kwartale 2010 r. i do momentu otrzymania poprawionego planu finansowania zgodnego ze stawkami współfinansowania obliczonymi przez Komisję, do programu rozwoju obszarów wiejskich tego państwa członkowskiego automatycznie zastosowanie będą mieć maksymalne stawki.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁷) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁸);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁹);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (¹⁰);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹¹).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹²) i 92/43/EWG (¹³).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁴), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola wegetacji, trzebież, zróżnicowanie struktury wegetacyjnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

[4] 1. Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

2. Lokalne grupy działania mogą złożyć wniosek do właściwych agencji płatniczych o wypłatę zaliczki, jeśli taka możliwość jest przewidziana w programie rozwoju obszarów wiejskich. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % pomocy publicznej na pokrycie kosztów bieżących, a jej wypłata podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. Gwarancja zostaje zwolniona najpóźniej z chwilą zamknięcia lokalnej strategii rozwoju.

Artykuł 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁵) nie stosuje się do płatności, o której mowa w akapicie pierwszym.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFFROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem;

c) [5] w przypadku gdy – w celu ochrony środowiska – gospodarstwo beneficjenta podlega pełnemu lub częściowemu przekazaniu na rzecz organizacji zajmującej się głównie zarządzeniem środowiskiem, pod warunkiem że przekazanie to służy trwałej zmianie zagospodarowania gruntów na rzecz ochrony środowiska i przyniesie znaczną korzyść środowisku.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁶) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁷).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. [6] W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37–41 i 43–49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

Bez uszczerbku dla obowiązujących merytorycznych i proceduralnych zasad dotyczących pomocy państwa, akapit pierwszy stosuje się również do inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego oraz z rozwojem miejsc o dużej wartości przyrodniczej, o których mowa w art. 57 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych i pozwoleń.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁸), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁹), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. W przypadku inwestycji, której pomoc przyznano na podstawie indywidualnej decyzji podjętej w 2009 r. lub w 2010 r., kwota zaliczek może zostać podniesiona do 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (²⁰), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (²¹).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²²). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFFROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFFROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. [1] Z wyłączeniem sektora mlecznego, jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity, nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 3a

[2] Zmiany w krajowych planach strategicznych zgodnie z art. 12a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują zmianę istotnych elementów, o których mowa w art. 11 ust. 3 tego rozporządzenia, powiązanych z priorytetami przewidzianymi w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, a w szczególności głównych celów określonych ilościowo.

Krajowa strategia określa przybliżony i orientacyjny wkład EFRROW, o którym mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przydzielony każdemu z priorytetów, o których mowa w art. 16a ust. 1 tego rozporządzenia, w danym państwie członkowskim, oraz zawiera właściwe objaśnienia dotyczące przydziałów kwot.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. [3] Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 i 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a) i b) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) [4] zmiany odnoszą się do pierwszego wdrożenia art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

e) [5] zmiana wprowadza dodatkowy potencjalny skutek, niewymieniony w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, powiązany z priorytetami, o których mowa w art. 16a tego rozporządzenia.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 9

1. [6] Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach osi, jak również zmiany niefinansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków i rodzajów operacji, wycofania istniejących środków lub rodzajów operacji, zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, lub informacji na temat środków występujących w programie oraz ich opisu.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁶) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁷);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁸);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (⁹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹⁰).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 24a

[7] Plany biznesowe, o których mowa w art. 35a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) opisują główne aspekty przewidzianej restrukturyzacji, w tym dywersyfikacji w kierunku działalności pozarolniczej;

b) określają szczegółowe cele.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹¹) i 92/43/EWG (¹²).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. [8] W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹³), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola wegetacji, trzebież, zróżnicowanie struktury wegetacyjnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFFROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Niniejszy artykuł stosuje się również do zobowiązań objętych zniesieniem środka wyłączenie spod uprawy z chwilą wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 73/2009. Na wniosek beneficjenta dopuszcza się dostosowanie tych zobowiązań również w przypadkach, dla których nie przewidziano zmian. [9]

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁴) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁵).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach, państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37 do 41, i 43 do 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych i pozwoleń.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁶), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁷), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki. W przypadku inwestycji, której pomoc przyznano na podstawie indywidualnej decyzji podjętej w 2009 r. lub w 2010 r., kwota zaliczek może zostać podniesiona do 50 % pomocy publicznej związanej z tą inwestycją. [10]

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. [11] Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować płatności dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu na rzecz środków na podstawie art. 25, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie ze środków krajowych, nieobjęte zakresem art. 36 Traktatu, na rzecz środków na podstawie art. 25, 27, 43–49 oraz 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na podstawie art. 21, 24, 28, 29, 30 i 35a tego rozporządzenia, jedynie jeżeli pomoc państwa została określona zgodnie z pkt 9 ppkt B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (¹⁸), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 59a

[12] Do celów art. 78 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 »istotne propozycje zmian« obejmują zmiany, w przypadku których Komisja ma obowiązek wydać decyzję oraz zmiany, o których mowa w art. 9 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem zmian dotyczących wyjątku, o którym mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz informacji na temat środków występujących w programie i ich opisu.

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

W przypadku środków obejmujących rodzaje operacji określone na mocy art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wskaźniki produktu i cele indykatywne w zakresie wskaźników produktu zostają rozbite według rodzaju operacji. [13]

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (¹⁹).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁰). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwo członkowskie może przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. O zamiarze przesłania dokumentów w formie wydruku lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej należy wcześniej poinformować Komisję. [14]

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFFROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFFROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFOGR), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a) i b) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiana wprowadza zmiany związane z wyjątkami, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach jednej osi, jak również zmiany inne niż finansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków, zaprzestania realizacji istniejących środków lub informacji na temat istniejących w programie środków oraz ich opisu w programie.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁶) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁷);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁸);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (⁹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹⁰).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹¹) i 92/43/EWG (¹²).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. Środki rolnośrodowiskowe na gruntach odłogowanych na mocy art. 54 lub art. 107 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 kwalifikują się do uzyskania wsparcia, jedynie jeśli zobowiązania rolnośrodowiskowe wykraczają poza główne wymogi określone w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia.

W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹³), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola wegetacji, trzebież, zróżnicowanie struktury wegetacyjnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFFROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁴) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁵).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach, państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37 do 41, i 43 do 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych i pozwoleń.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁶), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁷), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. [1] Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dostarczenia przez państwa członkowskie wkładu finansowego jako odpowiednika wspólnotowego wsparcia zgodnie z art. 88 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków zgodnie z art. 25, 43-49 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 21, 24, 28, 29 i 30 tego rozporządzenia lub dodatkowe finansowanie krajowe zgodnie z art. 89 tego rozporządzenia na rzecz środków zgodnie z art. 25, 27, 43-49 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 21, 24, 28, 29 i 30 tego rozporządzenia, które nie są objęte zakresem art. 36 Traktatu, jedynie jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (¹⁸), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (¹⁹).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁰). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. [2] W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwa członkowskie mogą przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku lub za pomocą właściwych środków komunikacji elektronicznej. Takie przekazanie dokumentów wymaga uprzedniej i formalnej zgody Komisji.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku lub za pomocą właściwego środka komunikacji elektronicznej.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFFROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFFROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFOGR), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a) i b) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiana wprowadza zmiany związane z wyjątkami, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach jednej osi, jak również zmiany inne niż finansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków, zaprzestania realizacji istniejących środków lub informacji na temat istniejących w programie środków oraz ich opisu w programie.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁶) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁷);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁸);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (⁹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹⁰).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Artykuł 25a

[1] 1. Wsparcie na świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej, o których mowa w załączniku VIII sekcja I D Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii można przyznać organom i jednostkom świadczącym te usługi na rzecz rolników. Dotyczy to zwłaszcza sporządzania biznesplanów, pomocy przy wypełnianiu wniosków o środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej związanych z przestrzeganiem zasad dobrej kultury rolnej i środowiskowej oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania określonych w art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz w załącznikach III i IV do tego rozporządzenia.

2. Organy i jednostki wybrane w celu świadczenia na rzecz rolników usług z zakresu doradztwa rolniczego i upowszechniania wiedzy rolniczej mają do dyspozycji odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, administracji, bazy technicznej oraz posiadają doświadczenie w zakresie świadczenia usług i wiarygodność w odniesieniu do usług, jakie mają świadczyć.

3. W okresie 2007-2009 Bułgaria i Rumunia mogą wprowadzać, w odniesieniu do świadczenia na rzecz rolników usług doradztwa, niniejszy środek lub środek »korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów«, o którym mowa w art. 20 lit. a) pkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹¹) i 92/43/EWG (¹²).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. Środki rolnośrodowiskowe na gruntach odłogowanych na mocy art. 54 lub art. 107 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 kwalifikują się do uzyskania wsparcia, jedynie jeśli zobowiązania rolnośrodowiskowe wykraczają poza główne wymogi określone w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia.

W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹³), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;

b) działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie Wspólnoty;

c) działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze obejmujące organizacje pozarządowe i inne odpowiednie zainteresowane strony, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

4. Do celów niniejszego artykułu, stosuje się następujące definicje:

a) „ochrona insitu” oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach przyrodniczych, a także zachowanie oraz odtworzenie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz, w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych, w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b) „ochrona insitu/w gospodarstwie” oznacza ochronę i udoskonalenie in situ na poziomie gospodarstwa;

c) „ochrona exsitu” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

d) „gromadzenie exsitu” oznacza gromadzenie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

Artykuł 29

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

Artykuł 30

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10%, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 510 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

a) lasy lub inne grunty zalesione należące do władz centralnych lub regionalnych, lub do przedsiębiorstw państwowych;

b) lasy i inne grunty zalesione będące własnością państwa;

c) lasy będące własnością osób prawnych, których co najmniej 50 % kapitału należy do jednej z instytucji, o których mowa w lit. a) i b).

Artykuł 31

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Artykuł 32

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

Artykuł 33

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

a) utworzenie infrastruktury ochronnej takiej jak ścieżki leśne drogi leśne, punkty poboru wody, pasy przeciwpożarowe, obszary objęte cięciami i wyrębem drzew oraz rozpoczęcie działań związanych z utrzymaniem pasów przeciwpożarowych oraz obszarów objętych cięciami i wyrębem;

b) praktyki ochrony lasów, takie jak kontrola wegetacji, trzebież, zróżnicowanie struktury wegetacyjnej;

c) instalowanie lub modernizacja stałych urządzeń do monitorowania pożarów lasów i sprzętu do komunikacji.

Artykuł 34

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Podsekcja 3

Oś 3

Artykuł 35

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Artykuł 36

Partnerstwa publicznoprywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

a) opracowują lokalne strategie rozwoju dla obszaru wiejskiego o zasięgu mniejszym niż regionalny;

b) reprezentują podmioty publiczne i prywatne zidentyfikowane na poziomie, o którym mowa w lit. a) niniejszego artykułu;

c) koszty bieżące nie mogą przekroczyć 15 % wydatków publicznych związanych z lokalną strategią rozwoju każdego partnerstwa publicznoprywatnego.

Podsekcja 4

Oś 4

Artykuł 37

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu. W Bułgarii i Rumunii pierwsze nabory wniosków organizuje się nie później niż trzy lata po zatwierdzeniu programu. [2]

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 37a

[3] W Bułgarii i Rumunii nabywanie umiejętności, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może również obejmować koszty związane z tworzeniem reprezentatywnych lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju, opracowywanie zintegrowanych strategii rozwoju, finansowanie badań naukowych i sporządzanie wniosków dotyczących wyboru lokalnych grup działania. Koszty takie kwalifikują się do lokalnych grup działania.

Artykuł 38

Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

Artykuł 39

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publicznoprywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

a) obecność lokalnej grupy na obszarze geograficznym aktywnie działającej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i zdolnej do opracowania strategii rozwoju dla danego obszaru;

b) organizacja takiej lokalnej grupy oparta jest na partnerstwie podmiotów lokalnych.

3. Współpraca obejmuje wdrożenie wspólnego przedsięwzięcia.

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

Podsekcja 4a

Przejściowy środek dodatkowy dla Bułgarii i Rumunii

Artykuł 39a

[4] Warunki kwalifikowalności dla przyznawania wsparcia w ramach środka przewidzianego w sekcji I pkt E załącznika VIII do Aktu przystąpienia Bułgarii i Rumunii <<Uzupełnienia do płatności bezpośrednich>> są zdefiniowane decyzją Komisji zatwierdzającą dodatkowe krajowe płatności bezpośrednie.

Podsekcja 5

Pomoc techniczna

Artykuł 40

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFFROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

Artykuł 41

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Sekcja 2

Przepisy wspólne mające zastosowanie dla wielu środków

Artykuł 42

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

Artykuł 43

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

Artykuł 44

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

a) w przypadku, gdy beneficjent, który wypełnił już znaczną część swojego zobowiązania, ostatecznie zaprzestaje działalności rolniczej a przejęcie zobowiązania przez następcę jest niewykonalne;

b) w przypadku, gdy przekazanie części gospodarstwa beneficjenta ma miejsce w okresie rozszerzenia zobowiązania zgodnie z art. 27 ust. 12 akapit drugi i przekazanie nie dotyczy więcej niż 50 % powierzchni objętej zobowiązaniem przed rozszerzeniem.

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

Artykuł 45

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

a) jest korzystne dla danego środka;

b) jest uzasadnione ze względu na rodzaj zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowej powierzchni;

c) nie utrudnia ono skuteczności kontroli mających na celu zapewnienie zgodności z warunkami przyznania pomocy.

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

Artykuł 46

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

Artykuł 47

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

ROZDZIAŁ IV

Kwalifikowalność i przepisy administracyjne

Sekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków oraz zasady kwalifikowalności

Podsekcja 1

Weryfikowalność i kontrola środków

Artykuł 48

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Podsekcja 2

Dotacje na spłatę odsetek

Artykuł 49

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (¹⁴) ponoszą państwa członkowskie.

Podsekcja 3

Pozostałe działania w zakresie inżynierii finansowej

Artykuł 50

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 51

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (¹⁵).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji,

polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

Artykuł 52

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

a) wszelkich płatności na rzecz inwestycji w przedsiębiorstwa z każdego funduszu lub wszelkich udzielonych gwarancji w tym kwot przeznaczonych na gwarancje przez fundusze gwarancji;

b) kwalifikujących się kosztów zarządzania.

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Podsekcja 4

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

Artykuł 53

1. W stosownych przypadkach, państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37 do 41, i 43 do 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

a) obejmują jedynie elementy dające się zweryfikować;

b) oparte są na danych liczbowych opracowanych na podstawie odpowiedniej wiedzy;

c) wskazują wyraźnie źródło danych liczbowych;

d) są zróżnicowane w sposób uwzględniający odpowiednio specyficzne warunki, regionalne lub lokalne obszarów i faktyczne użytkowanie gruntów;

e) w odniesieniu do środków zgodnie z art. 31, 37 do 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie obejmują elementów związanych ze stałymi kosztami inwestycyjnymi.

Artykuł 54

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) wkład polega na udostępnieniu ziemi, lub nieruchomości, sprzętu lub surowców, działalności naukowobadawczej bądź zawodowej, lub też bezpłatnego wolontariatu;

b) wkład nie jest dokonany w ramach działań inżynierii finansowej, o których mowa w art. 50;

c) wartość wkładu może być poddana niezależnej ocenie i weryfikacji.

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

Podsekcja 5

Inwestycje

Artykuł 55

1. W przypadku inwestycji, kwalifikujące się wydatki ograniczają się do:

a) kosztów budowy, nabycia, włącznie z leasingiem, lub modernizacji nieruchomości;

b) kosztów zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń i wyposażenia, w tym oprogramowania komputerowego, do wartości rynkowej majątku. Inne koszty związane z umową leasingu, takie jak marża finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące i opłaty ubezpieczeniowe, nie kwalifikują się do współfinansowania;

c) kosztów ogólnych związanych z wydatkami, o których mowa w lit. a) i b), takich jak honoraria architektów, inżynierów, opłaty za konsultacje, studia wykonalności, nabycie praw patentowych i pozwoleń.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (¹⁶), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

Proste inwestycje odtworzeniowe nie są kwalifikującymi się wydatkami.

Podsekcja 6

Zapłata zaliczek na wsparcie inwestycyjne

Artykuł 56

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (¹⁷), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

Sekcja 2

Pomoc państwa

Artykuł 57

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie wkładu finansowego dostarczanego przez państwa członkowskie jako odpowiednika wspólnotowego wsparcia zgodnie z art. 88 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków zgodnie z art. 25 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 28 i 29 tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie krajowe zgodnie z art. 89 tego rozporządzenia na rzecz środków zgodnie z art. 25, 27 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 28 i 29 tego rozporządzenia, które nie są objęte zakresem art. 36 Traktatu, jedynie jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (¹⁸), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

Sekcja 3

Informowanie i rozpowszechnianie informacji

Artykuł 58

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

a) cele oraz grupy docelowe;

b) zawartość i strategię działań komunikacyjnych i informacyjnych oraz środki, które należy podjąć;

c) jego indykatywny budżet;

d) służby administracji lub organy odpowiedzialne za realizację;

e) kryteria, które zostaną wykorzystane do oceny wpływu działań informacyjnych i promocyjnych pod względem przejrzystości, świadomości społeczeństwa na temat programów rozwoju obszarów wiejskich oraz roli, jaką odgrywa Komisja.

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Artykuł 59

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Sekcja 4

Monitorowanie i ocena

Artykuł 60

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 61

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

Artykuł 62

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

a) wymogi związane z monitorowaniem;

b) organizację oceny exante, oceny śródokresowej i oceny expost oraz kwestie dotyczące wspólnej oceny dla każdego środka rozwoju obszarów wiejskich;

c) wytyczne dotyczące systemu składania sprawozdań w celu dokonania oceny postępów w zakresie wskaźników;

d) dokumenty przedstawiające, w odniesieniu do każdego środka, logikę interwencji i różne wskaźniki;

e) dokumenty opisujące wskaźniki bazowe, wskaźniki produktów, rezultatów i oddziaływania.

Sekcja 5

Elektroniczna wymiana informacji i dokumentów

Artykuł 63

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (¹⁹).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁰). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwa członkowskie mogą przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku. Takie przekazanie dokumentów w formie wydruku wymaga uprzedniej i formalnej zgody Komisji.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku, za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku.

ROZDZIAŁ V

Przepisy końcowe

Artykuł 64

Rozporządzenie (WE) nr 817/2004 uchyla się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 65

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 15 grudnia 2006 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowiło jednolite ramy prawne dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW w całej Wspólnocie. Należy uzupełnić ramy prawne szczegółowymi przepisami wykonawczymi.

(2) W odniesieniu do spójności z środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, należy określić szczegółowe przepisy dotyczące wyjątków dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności przepisy dotyczące wyjątków, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Wsparcie inwestycji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich uwzględnia wszelkie sektorowe limity lub ograniczenia oraz nie prowadzi do tworzenia nadmiaru zdolności produkcyjnych w danych sektorach.

(3) Istnieje potrzeba ustanowienia zasad dotyczących uaktualniania krajowych planów strategicznych w odniesieniu do treści, procedur i harmonogramu.

(4) Aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji szybkie i skuteczne wprowadzenie nowych ram programowych, należy określić terminy między złożeniem programów rozwoju obszarów wiejskich a ich zatwierdzeniem przez Komisję.

(5) Należy przyjąć szczegółowe zasady przedkładania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich przeglądu. W celu ułatwienia sporządzania programów rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rozpatrywania i zatwierdzania przez Komisję, należy ustanowić wspólne zasady dotyczące struktury i treści tych programów na podstawie wymogów określonych w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Ponadto należy ustanowić szczegółowe przepisy w odniesieniu do ram krajowych, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(6) Przedmiotem decyzji Komisji powinny być jedynie istotne zmiany w programach, przesunięcie środków finansowych EFFROW między osiami w ramach programu i zmiany stóp współfinansowania z EFFROW. Decyzje dotyczące innych zmian powinny podejmować państwa członkowskie i informować o nich Komisję. Należy ustanowić procedurę dotyczącą zatwierdzania takich notyfikacji.

(7) Aby zapewnić sprawne i regularne monitorowanie, państwa członkowskie powinny udostępniać Komisji ujednoliconą i zaktualizowaną elektroniczną wersję swoich dokumentów programowania.

(8) Rozporządzenie (WE) nr 1698/2005 określa warunki mające zastosowanie do wsparcia młodych rolników. Należy określić terminy, w których warunki te muszą być spełnione, w szczególności długość okresu, który państwa członkowskie mogą przyznać niektórym beneficjentom na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę, że wsparcie dla młodych rolników jest uwarunkowane złożeniem przez młodych rolników biznesplanu należy ustanowić szczegółowe zasady w odniesieniu do biznesplanu oraz przestrzegania jego założeń przez młodych rolników.

(9) W odniesieniu do warunków dotyczących wsparcia na przejście na wcześniejszą emeryturę, należy rozwiązać określone problemy związane z przekazywaniem gospodarstwa przez kilku przekazujących oraz z przekazywaniem gospodarstwa przez dzierżawcę rolnego. Nietowarowa działalność rolnicza przekazującego nie powinna kwalifikować się do wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

(10) Należy określić umiejętności i zasoby, które muszą posiadać instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego kwalifikujących się do uzyskania wsparcia.

(11) W odniesieniu do wsparcia na rzecz tworzenia systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, należy ustanowić metodę obliczania degresji wsparcia.

(12) W odniesieniu do inwestycji służących modernizacji gospodarstw rolnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych oraz w przypadku, gdy młodzi rolnicy mają spełnić istniejące normy, należy ustalić termin, do którego normy te mają zostać spełnione.

(13) W odniesieniu do inwestycji służących podwyższaniu wartości gospodarczej lasów, należy określić plany zarządzania lasami oraz wyznaczyć rodzaje kwalifikujących się inwestycji. Plany należy opracować zgodnie z ogólnoeuropejskimi wytycznymi dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej, ustanowionymi w załączniku 2 do Rezolucji L2 (ogólnoeuropejskie kryteria, wskaźniki i wytyczne dla szczebla operacyjnego w sprawie zrównoważonej gospodarki leśnej) Trzeciej Konferencji Ministerialnej w sprawie Ochrony Lasów w Europie, która odbyła się w Lizbonie (2, 3 i 4 czerwca 1998 r.) (²).

(14) W odniesieniu do inwestycji służących zwiększaniu wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu spełnienia niedawno wprowadzonych norm wspólnotowych w mikroprzedsiębiorstwach, należy ustalić datę, do której normy te mają zostać spełnione. Należy wprowadzić wyraźne rozróżnienie między inwestycjami związanymi z leśnictwem korzystającymi ze stawki wsparcia ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005 a innymi inwestycjami w sektorze drewna.

(15) W odniesieniu do współpracy na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, należy orientacyjnie określić kwalifikujące się koszty.

(16) W odniesieniu do spełnienia norm, poziom wsparcia dla rolników powinien być regulowany przez państwo członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy; koszty inwestycyjne nie powinny kwalifikować się do wsparcia.

(17) W odniesieniu do wsparcia dla rolników biorących udział w systemie jakości żywności, należy określić systemy wspólnotowe i kryteria dotyczące systemów krajowych, produkty objęte takim wsparciem oraz rodzaje stałych kosztów, które mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty pomocy.

(18) W celu zapewnienia komplementarności między działaniami promocyjnymi określonymi w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 a zasadami dotyczącymi działań informacyjnych i promocyjnych ustanowionymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2826/2000 z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym (³), należy ustanowić szczegółowe wymogi wspierania promocji produktów wysokiej jakości, w szczególności w odniesieniu do beneficjentów i kwalifikujących się działań. Ponadto w celu uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania, działania informacyjne i promocyjne wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie powinny kwalifikować się do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

(19) W odniesieniu do wsparcia rolnictwa niskotowarowego, należy określić treść biznesplanów i warunki ich wdrażania.

(20) W odniesieniu do wsparcia grup producentów na Malcie, należy ustanowić szczegółowe zasady uwzględniające specyficzne cechy maltańskiego sektora rolnego.

(21) W odniesieniu do wsparcia dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zgodnie z art. 93 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 system wsparcia wprowadzony rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającym i uchylającym niektóre rozporządzenia (⁴) pozostaje w mocy do dnia 31 grudnia 2009 r., z zastrzeżeniem aktu Rady przyjętego zgodnie z procedurą określoną w art. 37 Traktatu. Artykuł 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (⁵) powinien zatem nadal mieć zastosowanie do czasu przyjęcia tego aktu przez Radę.

(22) Należy ustanowić przepis w celu uniknięcia pokrywania się wsparcia dla rolników na spełnienie norm, z jednej strony, i płatności dla obszarów Natura 2000, z drugiej strony.

(23) W odniesieniu do wsparcia rolnośrodowiskowego i dobrostanu zwierząt, minimalne wymogi, które beneficjenci muszą spełnić w związku z różnymi zobowiązaniami rolnośrodowiskowymi i dotyczącymi dobrostanu zwierząt, powinny zapewniać harmonijne stosowanie wsparcia uwzględniające jego cele i przyczyniać się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. W tym zakresie ważne jest ustanowienie metody obliczania dodatkowych kosztów, utraconych dochodów i odpowiednich kosztów transakcjyjnych powstałych na mocy zobowiązań. Jeżeli zobowiązania oparte są na ograniczeniach środków produkcji, wsparcie powinno być przyznawane jedynie wtedy, gdy można ocenić takie ograniczenia w sposób zapewniający wystarczającą pewność, że zobowiązanie jest spełnione.

(24) W odniesieniu do wsparcia na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, należy podać szczegółowe informacje dotyczące kwalifikujących się operacji oraz opis beneficjentów. Należy ustanowić przepis umożliwiający uniknięcie pokrywania się tej pomocy z pomocą udzielaną w ramach wsparcia działań rolnośrodowiskowych i wyłączyć ze wsparcia działania, które kwalifikują się do pomocy w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

(25) Należy określić inwestycje nieprodukcyjne ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych.

(26) W celu zapewnienia jednorodnego podejścia do środków dotyczących leśnictwa, należy posługiwać się wspólną definicją lasów i obszarów zalesionych. Definicja ta musi być zgodna z definicją używaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Eurostat, stosowaną w publikacji z 2005 r. oceny światowych zasobów leśnych (Global Forest Resources Assessment Update). Lasy i obszary zalesione wykluczone ze wsparcia na mocy art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny zostać zdefiniowane bardziej szczegółowo.

(27) Należy ustanowić szczegółowe warunki dotyczące wsparcia na rzecz zalesiania gruntów rolnych w szczególności w powiązaniu z definicją gruntów przeznaczonych do zalesienia, kosztów założenia, rolnika i gatunków szybkorosnących.

(28) W odniesieniu do wsparcia na rzecz gruntów rolnych, na których po raz pierwszy ustanawia się systemy rolnoleśne państwa członkowskie powinny określić maksymalną gęstość plantacji drzew leśnych, biorąc pod uwagę niektóre parametry.

(29) Wsparcie na rzecz przywracania potencjału leśnego oraz działań zapobiegawczych w lasach sklasyfikowanych jako lasy wysokiego lub średniego zagrożenia pożarowego powinno być uzależnione od zgodności z planami ochrony przeciwpożarowej lasów ustanowionymi przez państwa członkowskie. Należy zapewnić wspólne podejście do definicji działań zapobiegających pożarom lasów.

(30) W odniesieniu do obszarów wyznaczonych w art. 50 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy określić warunki ich wyznaczania. Należy zadbać o to, aby zalesianie nie było szkodliwe dla różnorodności biologicznej i aby nie powodowało innych szkód środowiskowych.

(31) W celu umożliwienia odpowiedniego wykorzystania środka mającego na celu różnicowanie w kierunku działalności nierolniczych, o którym mowa w art. 52 lit. a) ppk i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, należy ustanowić wyczerpującą definicję członka gospodarstwa domowego, o którym mowa w art. 53 tego rozporządzenia.

(32) Partnerstwa publicznoprywatne korzystające ze wsparcia na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 powinny spełniać określone szczegółowe warunki.

(33) W odniesieniu do osi Leader, procedury wyboru lokalnych grup działania powinny być przejrzyste i opierać się na konkurencji w celu zapewnienia trafności i wysokiej jakości strategii rozwoju wybieranych do wsparcia na poziomie lokalnym. W zależności od lokalnych warunków, należy zasadniczo wyznaczyć minimalne i maksymalne ograniczenia dotyczące liczby mieszkańców na obszarach objętych lokalnymi grupami działania.

(34) Aby umożliwić jak najszersze wdrożenie lokalnych strategii rozwoju, należy ograniczyć wsparcie na rzecz kosztów bieżących lokalnych grup działania.

(35) Projekty współpracy realizowane przez lokalne grupy działania powinny spełniać określone warunki. Należy ustanowić skoordynowaną procedurę między Komisją a państwami członkowskimi w celu ułatwienia wyboru międzynarodowych projektów współpracy.

(36) W odniesieniu do pomocy technicznej, należy przewidzieć systemy współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i inne regiony, jak również szczegółowe opcje i termin ustanowienia krajowej sieci obszarów wiejskich.

(37) Dla niektórych środków należy ustanowić wspólne przepisy, w szczególności dotyczące: wdrażania zintegrowanych operacji, środków inwestycyjnych, przekazania gospodarstwa w okresie, w którym zobowiązanie stanowi warunek otrzymania pomocy, zwiększenia powierzchni gospodarstwa i definicji różnych kategorii siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności.

(38) Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne działania i wprowadzić odpowiednie przepisy w celu zagwarantowania weryfikacji i kontroli wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie powinny gwarantować, że wprowadzone przez nie przepisy dotyczące kontroli dają wystarczającą pewność spełnienia wszystkich kryteriów kwalifikacji i innych zobowiązań. W szczególności w odniesieniu do obliczania płatności w ramach niektórych środków państwa członkowskie powinny gwarantować, że obliczenia są właściwe i poparte odpowiednią wiedzą.

(39) Tam, gdzie to stosowne, należy określić szczegółowe zasady dotyczące dotacji na spłatę odsetek od pożyczek i niektórych form inżynierii finansowej. Aby zapewnić skuteczne i jednolite zarządzanie, należy również określić warunki, w których organy zarządzające mogą stosować standardowe koszty i uważać wkłady niepieniężne za kwalifikujące się wydatki. Aby operacje inwestycyjne były bardziej ukierunkowane, należy udostępnić zestaw wspólnych zasad dotyczących definicji i kwalifikujących się wydatków. W przypadku, gdy właściwe organy państwa członkowskiego decydują się na wypłacenie zaliczki beneficjentom wsparcia inwestycyjnego, konieczne jest również ustanowienie wspólnych zasad.

(40) W celu zapewnienia zgodności z przepisami i procedurami dotyczącymi pomocy państwa, należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące niektórych środków współfinansowanych przez EFRROW i dodatkowego finansowania krajowego.

(41) W celu zapewnienia informacji i rozpowszechniania działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich korzystających ze wsparcia EFRROW, programy rozwoju obszarów wiejskich powinny zawierać plan działań informacyjnych, których treść powinna zostać dokładnie określona. W celu zapewnienia najspójniejszego podejścia, należy w tym względzie określić obowiązki władz odpowiedzialnych za zarządzanie i obowiązki beneficjentów.

(42) W celu wzmocnienia przejrzystości odnośnie korzystania ze wsparcia EFRROW, lista beneficjentów, nazwy operacji oraz kwota wydatków publicznych przyznanych na operacje powinna zostać opublikowana corocznie przez państwa członkowskie w formie elektronicznej lub za pomocą innych środków. Publiczne udostępnienie takich informacji ma na celu poprawienie przejrzystości działań Wspólnoty w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, wzmocnienie należytego finansowego zarządzania danymi wydatkami publicznymi oraz w szczególności wzmocnienie kontroli wykorzystanych zasobów państwowych, i w końcu uniknięcie zakłóceń konkurencji między beneficjentami środków rozwoju obszarów wiejskich. Biorąc pod uwagę nadrzędność celów jakie mają zostać osiągnięte uzasadnione jest, ze względu na zasadę proporcjonalności oraz wymóg ochrony danych osobowych, zapewnienie ogólnodostępnej publikacji odnośnych informacji w rozmiarze, w jakim nie wykracza to poza to, co jest niezbędne w ramach społeczeństwa demokratycznego w celu zapobiegania naruszeń.

(43) W odniesieniu do monitorowania, należy określić szczegółowe informacje dotyczące rocznego sprawozdania z postępu prac przewidzianego w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jak również wspólne wskaźniki stanowiące element wspólnych ram monitorowania i oceny, o których mowa w art. 80 tego rozporządzenia.

(44) Należy ustanowić system informacji w celu zapewnienia bezpiecznej elektronicznej wymiany danych między Komisją a państwami członkowskimi. Należy określić zawartość i funkcjonowanie tego systemu oraz prawa dostępu do niego.

(45) Nowe przepisy wykonawcze powinny zastąpić przepisy ustanowione w odniesieniu do zastosowania rozporządzenia (WE) nr 1257/1999. Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 817/2004 z dniem 1 stycznia 2007 r.

(46) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

Zakres

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

ROZDZIAŁ II

Zasady ogólne

Sekcja 1

Komplementarność, spójność i zgodność

Artykuł 2

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

a) między środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich, z jednej strony, a środkami wdrażanymi w ramach innych wspólnotowych instrumentów wsparcia, w szczególności środkami realizowanymi w ramach bezpośrednich i innych systemów wsparcia wspólnej polityki rolnej i środków zdrowia zwierząt i roślin, z drugiej strony;

b) między różnymi środkami wspierającymi rozwój obszarów wiejskich.

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFOGR), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Sekcja 2

Strategia i programowanie

Artykuł 3

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

a) aktualizacja dotyczy jednego lub wielu elementów wymienionych w art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i/lub jednej lub wielu strategicznych wytycznych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 tego rozporządzenia;

b) aktualizacja wprowadza zmiany w jednym lub wielu programach rozwoju obszarów wiejskich, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia.

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

Artykuł 4

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

Artykuł 5

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 3

Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich

Artykuł 6

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

a) zmiany, o których mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

b) zmiany wynikające z procedur koordynacji dotyczących absorpcji środków finansowych, o której mowa w art. 77 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

c) inne zmiany nieobjęte lit. a) i b) niniejszego ustępu.

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

a) przyczyny i trudności we wdrażaniu uzasadniające zmianę;

b) oczekiwane wyniki zmiany;

c) związek między zmianą a krajowym planem strategicznym.

Artykuł 7

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

a) zmiana przekracza pułap elastyczności między osiami, o którym mowa w art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia;

b) zmiana zmienia stawki współfinansowania wspólnotowego, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidziane w zatwierdzonym programie rozwoju obszarów wiejskich;

c) zmiana zmienia całkowity wkład Wspólnoty na cały okres programowania i/lub jego roczny podział, nie zmieniając wkładu na lata poprzednie;

d) zmiana wprowadza zmiany związane z wyjątkami, o których mowa w art. 5 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

Artykuł 8

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju

Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

a) całkowity wkład EFRROW na program na cały okres programowania nie ulega zmianie;

b) całkowita alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego nie ulega zmianie;

c) podział wkładu na poszczególne lata programu na lata poprzedzające rok zmiany nie ulega zmianie;

d) roczna alokacja EFRROW dla danego państwa członkowskiego jest zachowana;

e) w stosownych przypadkach, budżet przewidziany do osiągnięcia celu konwergencji wspomnianego w krajowym planie strategicznym zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie jest zmniejszony.

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

Artykuł 9

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach jednej osi, jak również zmiany inne niż finansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków, zaprzestania realizacji istniejących środków lub informacji na temat istniejących w programie środków oraz ich opisu w programie.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

a) ich zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 1698/2005;

b) ich spójność z właściwym krajowym planem strategicznym;

c) ich zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

Artykuł 10

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 11

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

Artykuł 12

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

ROZDZIAŁ III

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Sekcja 1

Środki na rzecz rozwoju obszarów wiejskich WEDŁUG osi

Podsekcja 1

Oś 1

Artykuł 13

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

a) opis sytuacji wyjściowej gospodarstwa rolnego oraz określone etapy i cele dotyczące rozwoju działalności nowego gospodarstwa;

b) informacje szczegółowe dotyczące inwestycji, szkolenia, doradztwa i wszelkich innych działań koniecznych do rozwoju działalności gospodarstwa rolnego.

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

Artykuł 14

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 15

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr

1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (⁶) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 16

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

Artykuł 17

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

Artykuł 18

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 19

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Artykuł 20

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

Artykuł 21

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Artykuł 22

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 2092/91 (⁷);

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 (⁸);

c) rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 (⁹);

d) tytuł VI rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 (¹⁰).

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) specyfika produktu końcowego wytworzonego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod hodowlanych i uprawowych, które gwarantują:

- cechy charakterystyczne, łącznie z procesem produkcyjnym, lub

- jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska naturalnego;

b) systemy obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontroli;

c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów;

d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość odtworzenia historii produktów;

e) systemy odpowiadają bieżącej lub przewidywanej koniunkturze na rynku.

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

Artykuł 23

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

Artykuł 24

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

a) zawierają dowód, że gospodarstwo może stać się rentowne, biorąc pod uwagę, w stosownych przypadkach, komplementarność innych źródeł dochodów gospodarstwa rolnego;

b) zawiera szczegółowy opis wymaganych inwestycji;

c) określa szczególne cele pośrednie i końcowe.

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

Artykuł 25

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Podsekcja 2

Oś 2

Artykuł 26

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (¹¹) i 92/43/EWG (¹²).

Artykuł 27

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

a) gospodarowanie na użytkach zielonych jest kontynuowane;

b) stosunek powierzchni spasanej do liczby dużych jednostek przeliczeniowych (DJP) jest utrzymany tak, aby uniknąć zarówno nadmiernego wypasu jak i zbyt ekstensywnego użytkowania;

c) obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub, w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania biogenów, wszystkich zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie istotnych z punktu widzenia danego zobowiązania.

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

4. Wsparcie może dotyczyć następujących zobowiązań:

a) hodowli zwierząt gospodarskich ras lokalnych, pochodzących z danego obszaru, która jest zagrożona;

b) zachowania genetycznych zasobów roślinnych naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych

w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. Środki rolnośrodowiskowe na gruntach odłogowanych na mocy art. 54 lub art. 107 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 kwalifikują się do uzyskania wsparcia, jedynie jeśli zobowiązania rolnośrodowiskowe wykraczają poza główne wymogi określone w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia.

W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹³), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

a) dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt;

b) warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne;

c) dostęp do wybiegu;

d) brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi;

e) zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

a) ustalić limit w stosunku do liczby jednostek na hektar gospodarstwa, do którego ma zastosowanie zobowiązanie rolnośrodowiskowe; lub

b) określić ogólną maksymalną kwotę w stosunku do każdego uczestniczącego gospodarstwa i zapewnić zgodność płatności dla każdego gospodarstwa z tym limitem.

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

a) jakakolwiek tego rodzaju zmiana stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt, lub obu;

b) istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c) zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

Artykuł 28

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

a) działania celowe: działania wspierające ochronę exsitu i insitu, opis, gromadzenie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie, łącznie z wykazami zasobów genetycznych obecnie zachowanych insitu na stronie internetowej wraz z ochroną in situ/w gospodarstwie, i wykazów zbiorów exsitu (banków genów) i baz danych;