history Historia zmian
zamknij

Wersja obowiązująca od 2023-01-02

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców (1), w szczególności jej art. 4, art. 6 ust. 4, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przepisy dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego oraz obrotu takim materiałem powinny uwzględniać różne cykle produkcyjne różnych rodzajów i gatunków objętych niniejszą dyrektywą.

(2) Konieczne jest zapewnienie zgodności materiału przedelitarnego z bardzo surowymi wymogami dotyczącymi zdrowia i jakości w celu zapewnienia zdrowia i jakości materiału rozmnożeniowego oraz roślin sadowniczych pochodzących z materiału przedelitarnego.

(3) W celu zapewnienia identyfikacji i jakości materiału przedelitarnego należy określić zasady dotyczące stwierdzania i weryfikacji jego zgodności odmianowej w odniesieniu do odmiany, do której należy dany materiał. Ponadto identyfikację i jakość materiału przedelitarnego należy zapewnić poprzez stosowanie zasad dotyczących jego rozmnażania, które mogą obejmować odnowienie i namnażanie. W celu zapewnienia zdrowia materiału przedelitarnego ważne jest określenie zasad dotyczących braku agrofagów, inspekcji, pobierania próbek i badań odpowiednio dla danych rodzajów i gatunków. Ponadto jakość tego materiału należy zapewnić poprzez przyjęcie zasad dotyczących wad.

(4) Aby zapewnić identyfikację i jakość podkładek nienależących do danej odmiany, podkładki te powinny być zgodne z opisem gatunków, do których należą.

(5) Konieczne jest zapewnienie identyfikacji roślin, z których zamierza się pobrać materiał do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego, innych niż rośliny sadownicze. Rośliny te określa się jako „rośliny mateczne”. Rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału przedelitarnego („przedelitarne rośliny mateczne”) powinny spełniać takie same wymogi jak materiał przedelitarny. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny powinny podlegać identyfikacji w całym procesie produkcji. Właściwy organ powinien ustalić zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Ponadto zgodność z opisem danej odmiany przedelitarnej rośliny matecznej i pozyskanego materiału przedelitarnego należy regularnie weryfikować.

(6) W przypadku materiału przeznaczonego do kwalifikacji zgodność z opisem odmiany należy ustalić w oparciu o opis urzędowy danej odmiany, który zapewnia odrębność, wyrównanie i trwałość tej odmiany, opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany lub o prawo do ochrony odmian roślin lub opis uznany urzędowo. W przypadku odmiany z opisem uznanym urzędowo należy wymagać włączenia odmiany do rejestru krajowego w celu zapewnienia, by opis ten był odpowiedni dla materiału poddawanego kwalifikacji.

(7) W przypadku materiału przedelitarnego i materiału elitarnego ustalenie zgodności z opisem odmiany powinno być również możliwe w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany w państwie członkowskim oraz w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o prawo do ochrony odmian roślin, pod warunkiem że sprawozdanie wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany jest już dostępne w Unii lub w państwie trzecim. Zapewnienie takiej możliwości ma na celu przyspieszenie początkowych etapów procesu kwalifikacji w przypadkach, gdy rejestracja odmiany jest bliska zakończenia, ale nadal w toku. W celu zapewnienia użytkownikom tego materiału przejrzystości i możliwości świadomego wyboru obrót tym materiałem należy jednak umożliwić dopiero po zakończeniu rejestracji odmiany.

(8) Należy stosować surowe przepisy w zakresie ochrony materiału przedelitarnego przed wszelkimi rodzajami zakażeń wywołanych przez agrofagi. W związku z tym dostawcy powinni utrzymywać przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w specjalnych obiektach zabezpieczonych przez dostępem owadów i zapewniających warunki zapobiegające zakażeniu przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną lub inne możliwe źródła zakażenia. Z tego samego powodu przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny należy uprawiać lub produkować w odizolowaniu od gleby, w donicach pozbawionych gleby lub na sterylnych podłożach uprawowych. W celu uwzględnienia szczególnych potrzeb dotyczących produkcji należy jednak pozwolić państwom członkowskim na występowanie o zezwolenie na uprawę przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polach, pod warunkiem że zapewnione są odpowiednie środki zapobiegające zakażeniom wywołanym przez odpowiednie agrofagi.

(9) Dyrektywa Rady 2000/29/WE (2) określa zasady zapobiegające wprowadzaniu do Unii niektórych organizmów szkodliwych i ich rozprzestrzenianiu się w Unii. Obejmuje to wymogi dotyczące niektórych rodzajów i gatunków stanowiące uzupełnienie wymogów w zakresie kwalifikacji określonych w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych dyrektywą 2000/29/WE. Należy określić dodatkowe zasady odnoszące się do innych organizmów szkodliwych. W przypadku gdy agrofag może spowodować niedopuszczalną szkodę dla zdrowia lub użyteczności materiału przedelitarnego danego rodzaju lub gatunku, należy wymagać jego nieobecności. Agrofagi te należy wymienić w wykazie. W przypadku gdy dany agrofag może spowodować takie szkody, tylko jeżeli jego występowanie przekracza pewien poziom, należy zakazać jedynie jego występowania w ilościach przekraczających ten poziom. Agrofagi te należy wymienić oddzielnie, w innym wykazie niż te, co do których wymaga się nieobecności.

(10) Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne stanowią początek procesu produkcji i kwalifikacji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych. Z tego powodu powinny one być przedmiotem najsurowszych wymogów fitosanitarnych mających na celu zapewnienie nieobecności odnośnych agrofagów. W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku I. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z każdej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń. Każdą roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną należy zbadać pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku II w celu zapewnienia nieobecności odnośnych agrofagów. Bardzo podobne wymogi powinny mieć zastosowanie do przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie ze względu na ich znaczenie dla dalszych etapów procesu produkcji i kwalifikacji.

(11) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego pod względem występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z przedelitarnych roślin matecznych i z materiału przedelitarnego i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń.

(12) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy ustanowić odpowiednie zasady dotyczące częstotliwości inspekcji wzrokowych, pobierania próbek i badań elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Zasady te powinny opierać się na doświadczeniu zdobytym przez właściwe organy urzędowe i producentów roślin sadowniczych podczas stosowania krajowych systemów kwalifikacji. Zasady te powinny uwzględniać potrzeby użytkowników poszczególnych kategorii.

(13) Obecność pewnych agrofagów, w szczególności nicieni, w glebie może powodować niedopuszczalne szkody dla zdrowia i użyteczności danych roślin, w przypadku gdy agrofagi te są żywicielami wirusów atakujących dane rodzaje lub gatunki. W związku z tym agrofagi te należy wymienić i zidentyfikować oddzielnie, a ich obecność w odpowiedniej glebie nie powinna być dozwolona, o ile badania nie wykażą, że są one wolne od odnośnych wirusów. Pobieranie próbek i badania powinny wykazać ewentualną obecność tych agrofagów lub odnośnych wirusów. Przy ustalaniu reguł dotyczących pobierania próbek i badań należy uwzględnić różne kategorie materiału rozmnożeniowego roślin sadowniczych. Dopuszczenie, pod pewnymi warunkami, aby pobierania próbek i badań nie przeprowadzać w miejscach, w których rośliny będące żywicielami nie były uprawiane na polu uprawy przez okres co najmniej pięciu lat stanowi jednak proporcjonalny środek.

(14) W przypadku gdy przeprowadza się pobieranie próbek i badanie, czynności te powinny odbywać się zgodnie z protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. Jest to niezbędne w celu zapewnienia aktualności praktyki pobierania próbek i badań w Unii w stosunku do rozwoju naukowego i technicznego na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie są dostępne, pobieranie próbek i badania powinny odbywać się zgodnie z odpowiednimi protokołami ustanowionymi na poziomie krajowym.

(15) Zranienia, zmiany zabarwienia, blizny, wysuszenie i inne wady mogą wpływać na jakość i użyteczność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. W związku z tym należy określić, że przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny muszą być praktycznie wolne od wszelkich takich wad.

(16) Aby zagwarantować odpowiednią jakość materiału rozmnożeniowego, należy określić reguły utrzymywania go we właściwych warunkach. Warunki te powinny zależeć od kategorii materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych poddawanych kwalifikacji. W świetle niedawnych zmian należy zezwolić także na stosowanie metody utrzymania polegającej na chłodzeniu do bardzo niskich temperatur, zwanej krioprezerwacją. Uznaje się ją za przydatne rozwiązanie alternatywne w stosunku do hodowli in vitro, ponieważ właściwości materiału rozmnożeniowego pozostaną niezmienione podczas przechowywania w tych temperaturach.

(17) Materiał elitarny stanowi kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału elitarnego („elitarne rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub namnażania z innych elitarnych roślin matecznych.

(18) Wymogi w zakresie identyfikacji, zdrowia i jakości dotyczące materiału elitarnego powinny być takie same jak wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, ponieważ wymogi te są mają równie istotne znaczenie dla zdrowia i użyteczności materiału elitarnego. Należy jednak zezwolić na produkcję materiału elitarnego na otwartych polach w celu ułatwienia jego skutecznego rozmnażania i uzyskania kolejnych pokoleń i kategorii. W związku z tym wymogi dotyczące utrzymywania materiału elitarnego powinny dopuszczać utrzymywanie go w obiektach zabezpieczonych przed dostępem owadów lub na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

(19) Należy zezwolić na namnażanie przez kilka pokoleń elitarnych roślin matecznych hodowanych z materiału przedelitarnego, aby osiągnąć liczbę elitarnych roślin matecznych niezbędną do produkcji materiału elitarnego i kwalifikowanego. Różne pokolenia elitarnych roślin matecznych należy utrzymywać oddzielnie i zapewnić możliwość ich identyfikacji w trakcie całego procesu produkcji.

(20) Materiał kwalifikowany i kwalifikowane rośliny sadownicze mogą stanowić kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym lub materiale elitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału kwalifikowanego („kwalifikowane rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub materiału elitarnego.

(21) Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę stwierdzania i weryfikacji zgodności z opisem danej odmiany, należy przyjąć minimalne wymogi odnoszące się do materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych, które mają być zakwalifikowane jako materiał CAC. Wymogi te powinny być mniej rygorystyczne niż wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego, ponieważ materiał CAC wzbudza w użytkownikach mniejsze oczekiwania w zakresie jego aspektów zdrowotnych i jakościowych, gdyż w jego przypadku stosuje się prostsze procedury i etapy produkcji. Dostawcy powinni jednak zapewnić identyfikację materiału przeznaczonego do rozmnażania. Ponadto należy zapewnić stosowanie norm dotyczących jakości i zdrowia, odpowiednich w odniesieniu do uprawy materiału CAC oraz oczekiwań użytkowników tego materiału rozmnożeniowego. W świetle charakteru agrofagów atakujących niektóre gatunki Citrus L, Fortunella Swingle i Pondrus Raf. konieczne jest określenie szczegółowych zasad inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań w celu zapewnienia właściwej jakości i zdrowia odpowiedniego materiału rozmnożeniowego lub odpowiednich roślin sadowniczych.

(22) Aby umożliwić właściwemu organowi przeprowadzanie inspekcji urzędowych i sprawdzenie, czy materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają normy jakości i zdrowia roślin do celów urzędowej kwalifikacji określone w niniejszej dyrektywie, dostawca powinien wprowadzić plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych w procesie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków oraz prowadzić rejestry tego monitorowania. Plan i rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań należy przechowywać przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy lub rośliny sadownicze pozostają pod kontrolą dostawcy, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych. Okres ten jest niezbędny, aby umożliwić wykrywanie agrofagów na roślinach drzewiastych, w przypadkach gdy objawy mogą stać się widoczne dopiero kilka lat po wystąpieniu zakażenia.

(23) Państwa członkowskie powinny zapewnić urzędowe inspekcje materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych podczas produkcji i obrotu, aby zweryfikować zgodność z wymogami i warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie. Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę przeprowadzania inspekcji urzędowych, należy określić reguły odnoszące się do inspekcji wzrokowej i, w stosownych przypadkach, pobierania próbek i badań.

(24) Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w handlu, należy umożliwić państwom członkowskim zezwalanie, przez okres przejściowy, na obrót na ich własnym terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub z roślin matecznych CAC, które istniały już w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy, nawet jeśli ten materiał lub te rośliny sadownicze nie spełniają nowych warunków.

(25) Należy uchylić dyrektywy Komisji 93/48/EWG (3) i 93/64/EWG (4).

(26) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego oraz Roślin Rodzajów i Gatunków Owocowych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

ROZDZIAŁ 1

DEFINICJE I PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) „roślina mateczna” oznacza zidentyfikowaną roślinę przeznaczoną do rozmnażania;

2) „roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną” oznacza roślinę mateczną, w odniesieniu do której dostawca zamierza uzyskać dopuszczenie jako przedelitarnej rośliny matecznej;

3) „przedelitarną roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału przedelitarnego;

4) „elitarna roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału elitarnego;

5) „kwalifikowana roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału kwalifikowanego;

6) „agrofag” oznacza jakikolwiek gatunek, szczep lub biotyp rośliny, zwierzęcia lub patogenu wyrządzający szkodę roślinom lub produktom roślinnym i wymieniony w załącznikach I, II i III;

7) „inspekcja wzrokowa” oznacza badanie roślin lub części roślin z wykorzystaniem nieuzbrojonego oka, soczewki, stereoskopu lub mikroskopu;

8) „badanie” oznacza badanie inne niż inspekcja wzrokowa;

9) „roślina owocująca” oznacza roślinę rozmnożoną z rośliny matecznej i uprawianą z przeznaczeniem na produkcję owoców w celu umożliwienia weryfikacji tożsamości odmianowej danej rośliny matecznej;

10) „kategoria” oznacza materiał przedelitarny, materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC;

11) „namnażanie” oznacza wegetatywną produkcję roślin matecznych w celu uzyskania wystarczającej liczby roślin matecznych w tej samej kategorii;

12) „odnowienie rośliny matecznej” oznacza zastąpienie rośliny matecznej rośliną wyprodukowaną z niej w sposób wegetatywny;

13) „mikrorozmnażanie” oznacza namnażanie materiału roślinnego w celu wytworzenia większej liczby roślin z zastosowaniem hodowli in vitro odróżniających się wegetatywnych pąków lub odróżniających się wegetatywnych merystemów pochodzących z danej rośliny;

14) „praktycznie wolny od wad” oznacza stan, w którym wady mogące obniżyć jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego lub roślin sadowniczych występują na poziomie równym poziomowi wynikającemu z dobrych praktyk uprawy i postępowania lub niższym, a poziom ten jest zgodny z dobrymi praktykami uprawy i postępowania;

15) „praktycznie wolny od agrofagów” oznacza stan, w którym stopień występowania agrofagów w materiale rozmnożeniowym lub roślinach sadowniczych jest wystarczająco niski, aby zapewnić dopuszczalną jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego;

16) „laboratorium” oznacza każdy obiekt wykorzystywany w celu badania materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych;

17) „krioprezerwacja” oznacza utrzymywanie materiału roślinnego poprzez schłodzenie do bardzo niskiej temperatury w celu zachowania żywotności materiału.

Artykuł 2

Przepisy ogólne

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były zgodne odpowiednio z art. 3–27 tej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych należących do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE dostawcy przestrzegali wymogów określonych w art. 28 i 29.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były poddawane urzędowej inspekcji zgodnie z art. 30.

4. Materiał rozmnożeniowy spełniający wymogi danej kategorii nie może być mieszany z materiałem z innych kategorii.

ROZDZIAŁ 2

WYMOGI DLA MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO ORAZ, W STOSOWNYCH PRZYPADKACH, DLA ROŚLIN SADOWNICZYCH

SEKCJA 1

Wymogi dotyczące materiału przedelitarnego

Artykuł 3

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) został bezpośrednio rozmnożony z rośliny matecznej zgodnie z art. 13 lub art. 14;

b) jest zgodny z opisem swojej odmiany i zgodność z opisem tej odmiany została zweryfikowana zgodnie z art. 7;

c) jest utrzymywany zgodnie z art. 8;

d) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodny z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 5 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy przedelitarna roślina mateczna lub materiał przedelitarny przestały spełniać wymogi art. 7–12, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełniają one wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 4

Wymogi dotyczące kwalifikacji podkładek nienależących do danej odmiany jako materiału przedelitarnego

1. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia ona następujące wymogi:

a) została bezpośrednio rozmnożona w drodze rozmnażania wegetatywnego lub płciowego z rośliny matecznej; w przypadku rozmnażania płciowego drzewa zapylające (zapylacze) produkuje się bezpośrednio z rośliny matecznej w drodze rozmnażania wegetatywnego;

b) jest zgodna z opisem swojego gatunku;

c) jest utrzymywana zgodnie z art. 8;

d) jest zgodna z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodna z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 6 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy podkładka, która jest przedelitarna rośliną mateczną lub materiałem przedelitarnym, przestała spełniać wymogi art. 8–12, dostawca usuwają z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Tę usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 5

Wymogi dotyczące dopuszczenia przedelitarnej rośliny matecznej

1. Właściwy organ dopuszcza roślinę jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z art. 7–12 i jeżeli jej zgodność z opisem jej odmiany została ustalona zgodnie z ust. 2, 3 i 4.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur zgodnie z art. 30.

2. Właściwy organ ustala zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) urzędowym opisie w przypadku odmian zarejestrowanych w którymkolwiek rejestrze krajowym oraz odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin;

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w art. 5 ust. 1 dyrektywy wykonawczej Komisji 2014/97/UE (5);

c) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację prawa do ochrony odmian roślin;

d) opisie uznanym urzędowo, jeżeli odmiana będąca przedmiotem tego opisu jest zarejestrowana w rejestrze krajowym.

3. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 2 lit. b) lub c), przedelitarna roślina mateczna zostaje dopuszczona, tylko jeżeli dostępne jest sprawozdanie sporządzone przez właściwy organ w Unii lub w państwie trzecim wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany. W trakcie rejestracji odmiany dana roślina mateczna i wyprodukowany z niej materiał mogą jednak zostać wykorzystane wyłącznie do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego i nie mogą znajdować się w obrocie jako materiał przedelitarny, elitarny lub kwalifikowany.

4. W przypadku gdy ustalenie zgodności z opisem odmiany jest możliwe jedynie w oparciu o cechy charakterystyczne rośliny owocującej, obserwację ekspresji cech charakterystycznych odmiany przeprowadza się na owocach rośliny owocującej rozmnożonej z przedelitarnej rośliny matecznej. Wspomniane rośliny owocujące należy przechowywać oddzielnie od przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego.

Rośliny owocujące poddaje się inspekcji wzrokowej w najbardziej odpowiednich okresach roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące roślin należących do danych rodzajów i gatunków.

Artykuł 6

Wymogi dotyczące dopuszczania podkładek nienależących do danej odmiany

Właściwy organ dopuszcza podkładkę nienależącą do danej odmiany jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z opisem swojego gatunku i z przepisami art. 8–12.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur stosowanych przez dostawcę zgodnie z art. 30.

Artykuł 7

Weryfikacja zgodności z opisem odmiany

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca regularnie weryfikują zgodność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego z opisem ich odmiany, zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 odpowiednio do danej odmiany i zastosowanej metody rozmnażania.

Poza regularną weryfikacją przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca po każdym odnowieniu weryfikują przedelitarne rośliny mateczne będące wynikiem tego odnowienia.

Artykuł 8

Wymagania dotyczące utrzymania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Dostawcy utrzymują przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w obiektach, które są wyznaczone dla danych rodzajów lub gatunków oraz są zabezpieczone przed dostępem owadów i zapewniają ochronę przed zakażeniem przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia w trakcie całego procesu produkcji.

Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne utrzymuje się w warunkach zabezpieczających przed dostępem owadów, fizycznie odizolowane od przedelitarnych roślin matecznych utrzymywanych w obiektach, o których mowa w akapicie pierwszym, do czasu zakończenia wszystkich badań dotyczących zgodności z art. 9 ust. 1 i 2.

2. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny utrzymuje się w sposób zapewniający ich indywidualną identyfikację w trakcie całego procesu produkcji.

3. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uprawia się lub produkuje się w odizolowaniu od gleby, w donicach zawierających pozbawione gleby lub sterylizowane podłoża uprawowe. Identyfikuje się je za pomocą etykiet zapewniających ich identyfikowalność.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, 2 i 3 państwo członkowskie w odniesieniu do określonych rodzajów i gatunków może uzyskać zezwolenie na produkcję przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polu, w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów. Materiał taki identyfikuje się za pomocą etykiet, aby zapewnić jego identyfikowalność. Zezwolenia tego udziela się pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewnia zastosowanie właściwych środków mających na celu zapobieganie zakażeniu roślin przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

5. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można utrzymywać przez zastosowanie krioprezerwacji.

6. Przedelitarne rośliny mateczne można stosować wyłącznie przez okres obliczony z uwzględnieniem trwałości odmiany lub warunków środowiskowych, w których się je uprawia, i wszelkich innych uwarunkowań mających wpływ na trwałość odmiany.

Artykuł 9

Wymogi dotyczące zdrowia roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne i przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie

1. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach.

Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną.

2. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie odbywa się w najbardziej odpowiednim okresie roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące danej rośliny oraz biologię agrofagów właściwych dla tej rośliny. W razie wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów pobieranie próbek i badanie odbywa się również w dowolnym momencie w roku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 i 2 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

Metodą badania na obecność wirusów, wiroidów, chorób wirusopodobnych i fitoplazm w odniesieniu do roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne są testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych. Inne metody badania można zastosować, jeżeli na podstawie poddanych wzajemnej ocenie informacji naukowych państwo członkowskie uznaje, że dają one równie wiarygodne wyniki jak testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, w przypadku gdy roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną jest siewką, inspekcja wzrokowa, pobieranie próbek i badania przeprowadza się tylko w odniesieniu do wirusów, wiroidów i chorób wirusopodobnych przenoszonych przez pyłek i wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, pod warunkiem że urzędowa inspekcja potwierdziła, iż dana siewka została wyhodowana z nasienia wydanego przez roślinę wolną od objawów wywoływanych przez te wirusy, wiroidy i choroby wirusopodobne i że siewkę tę utrzymywano zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3.

5. Ust. 1 i 3 stosuje się również do przedelitarnej rośliny matecznej wyprodukowanej przez odnowienie.

Przedelitarną roślina mateczna wyprodukowana przez odnowienie musi być wolna od wirusów i wiroidów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Taka przedelitarną roślina mateczna zostaje uznana za wolną od tych wirusów i wiroidów na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Artykuł 10

Wymogi dotyczące zdrowia przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od regulowanych agrofagów niekwarantannowych (RNQP), wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki przedelitarnej rośliny matecznej lub materiału przedelitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na podstawie art. 3 ust. 3 lub art. 4 ust. 3 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [1] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego podczas krioprezerwacji;

b) materiału przedelitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 11

Wymogi dotyczące gleby w przypadku przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Brak takich agrofagów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych przedelitarnych roślin matecznych lub danego materiału przedelitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 12

Wymogi dotyczące wad mogących obniżyć jakość

Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uznaje się za praktycznie wolne od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 13

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych

1. Dostawca może namnażać lub odnawiać przedelitarną roślinę mateczną dopuszczoną zgodnie z art. 5 ust. 1.

2. Dostawca może rozmnażać przedelitarną roślinę mateczną w celu wytworzenia materiału przedelitarnego.

3. Namnażanie, odnowienie i rozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych odbywają się zgodnie z protokołami, o których mowa w ust. 4.

4. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych. Państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Protokoły, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, muszą zostać przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za odpowiedni dla tych rodzajów i gatunków. Okres ten uznaje się za odpowiedni, jeżeli umożliwia on fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

5. Dostawca może dokonać odnowienia przedelitarnej rośliny matecznej wyłącznie przed końcem okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 6.

Artykuł 14

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych

1. W przypadku namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych w celu produkcji innych przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego odbywa się ono zgodnie z protokołami określonymi w ust. 2.

2. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące mikrorozmnażania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego, które są protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Państwa członkowskie stosują wyłącznie protokoły przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za wystarczający, aby umożliwiał fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

SEKCJA 2

Wymogi dotyczące materiału elitarnego

Artykuł 15

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału elitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż elitarne rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał elitarny, jeżeli spełnienia wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy rozmnaża się z elitarnej rośliny matecznej.

Elitarna roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego; lub

b) została wyprodukowana poprzez namnażanie z elitarnej rośliny matecznej zgodnie z art. 19.

3. Materiał rozmnożeniowy spełnia wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 i art. 12.

4. Materiał rozmnożeniowy spełnia dodatkowe wymogi dotyczące:

a) zdrowia, określone w art. 16;

b) gleby, określone w art. 17;

c) utrzymywania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, określone w art. 18; oraz

d) szczegółowych warunków rozmnażania, określone w art. 19.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał elitarny, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 2 i 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 16, 17, 18 i 19.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do elitarnych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału elitarnego.

7. W przypadku gdy elitarna roślina mateczna lub materiał elitarny przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia on wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest elitarną rośliną mateczną lub stanowi materiał elitarny, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 16

Wymogi dotyczące zdrowia elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki elitarnej rośliny matecznej lub materiału elitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego na podstawie art. 15 ust. 7 lub art. 15 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [2] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego podczas krioprezerwacji;

b) materiału elitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 17

Wymogi dotyczące gleby w przypadku elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od jakichkolwiek agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych elitarnych roślin matecznych lub danego materiału elitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 18

Wymagania dotyczące utrzymania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny utrzymuje się na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

2. Odległość, na jaką odizolowane są pola, o których mowa w ust. 1, zależy od uwarunkowań regionalnych, rodzaju materiału rozmnożeniowego, obecności agrofagów na danym obszarze i odnośnych rodzajów ryzyka określonych przez właściwy organ na podstawie inspekcji urzędowej.

Artykuł 19

Warunki namnażania

1. Elitarne rośliny mateczne wyhodowane z materiału przedelitarnego w rozumieniu art. 15 ust. 2 lit. a) można namnażać przez kilka pokoleń, aby uzyskać niezbędną liczbę elitarnych roślin matecznych. Elitarne rośliny mateczne namnaża się zgodnie z art. 13 lub namnaża się przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14. Maksymalna dozwolona liczba pokoleń i maksymalna dozwolona długość życia elitarnych roślin matecznych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków są określone w załączniku V.

2. W przypadku gdy dozwolone jest wyhodowanie kilku pokoleń roślin matecznych, każde pokolenie poza pokoleniem pierwszym może pochodzić od któregokolwiek z poprzednich pokoleń.

3. Materiał rozmnożeniowy różnych pokoleń przechowuje się osobno.

SEKCJA 3

Wymogi dotyczące materiału kwalifikowanego

Artykuł 20

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału kwalifikowanego

1. Materiał rozmnożeniowy, inny niż rośliny mateczne, oraz rośliny sadownicze są, na wniosek, urzędowo kwalifikowane jako materiał kwalifikowany, jeżeli spełniają wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej.

Kwalifikowana roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego;

b) została wyhodowana z materiału elitarnego.

3. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22.

4. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi dotyczące zdrowia określone w art. 21.

Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej, która spełnia wymogi dotyczące gleby określone w art. 22.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał kwalifikowany, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 21 i 22.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do kwalifikowanych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału kwalifikowanego.

7. W przypadku gdy kwalifikowana roślina mateczna lub materiał kwalifikowany przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest kwalifikowaną rośliną mateczną lub stanowi materiał kwalifikowany, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 21

Wymogi dotyczące zdrowia kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego

1. Kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki kwalifikowanej rośliny matecznej lub materiału kwalifikowanego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego na podstawie art. 20 ust. 7 lub art. 20 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [3] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego podczas krioprezerwacji;

b) materiału elitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 22

Wymogi dotyczące gleby w przypadku kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego

1. Kwalifikowane rośliny mateczne można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danej kwalifikowanej rośliny matecznej i powtarza się je podczas jej wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

O ile nie stwierdzono inaczej, pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku kwalifikowanych roślin sadowniczych.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

SEKCJA 4

Wymogi dotyczące materiału CAC

Artykuł 23

Warunki dotyczące materiału CAC innego niż podkładki nienależące do danej odmiany

1. Materiał CAC inny niż podkładki nienależące do danej odmiany może znajdować się w obrocie, wyłącznie jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) jest rozmnażany z materiału pochodzącego ze zidentyfikowanego źródła zarejestrowanego przez dostawcę;

b) jest zgodny z opisem odmiany, zgodnie z art. 25;

c) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

d) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał być zgodny z wymogami ust. 1, dostawca przeprowadza jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 24

Warunki dotyczące materiału CAC w przypadku podkładek nienależących do danej odmiany

1. W przypadku podkładek nienależących do danej odmiany materiał CAC spełnia następujące wymogi:

a) jest zgodny z opisem swojego gatunku;

b) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

c) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał spełniać wymogi ust. 1, dostawca podejmuje jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 25

Zgodność z opisem odmiany

1. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany ustala się poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) opisie urzędowym w przypadku zarejestrowanych odmian, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE, i odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin; lub

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian, które są przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE;

c) opisie towarzyszącym wnioskowi o przyznanie prawa do ochrony odmian roślin;

d) uznanym urzędowo opisie odmiany, o którym mowa w art. 7 ust. 2 lit. c) ppkt (iii) dyrektywy 2008/90/WE.

2. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany weryfikuje się regularnie poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany w danym materiale CAC.

Artykuł 26

Wymogi dotyczące zdrowia w przypadku materiału CAC

1. Materiał CAC uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej przez dostawcę na etapie produkcji w obiektach, na polach i w partiach – za praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załącznikach I II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, o ile załącznik IV nie stanowi inaczej.

Dostawca pobiera próbki materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub materiału CAC i bada je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W razie wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I dostawca przeprowadza pobranie próbek i badanie materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub danego materiału CAC.

Po etapie produkcji materiał rozmnożeniowy CAC i rośliny sadownicze CAC w partiach są wprowadzane do obrotu wyłącznie w przypadku, gdy zostaną uznane za wolne od oznak lub objawów występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzonej przez dostawcę.

Dostawca stosuje środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 na podstawie załącznika IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

2. [4] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) materiału CAC podczas krioprezerwacji;

b) materiału CAC, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 27

Wymogi dotyczące wad

Materiał CAC uznaje się za praktycznie wolny od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 27a

Wymogi dotyczące punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru

Oprócz wymogów dotyczących zdrowia i gleby, ustanowionych w art. 9, 10, 11, 16, 17, 21, 22 i 26, materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze są produkowane zgodnie z wymogami dotyczącymi punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru, określonymi w załączniku IV, w celu ograniczenia występowania RNQP wymienionych w tym załączniku w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

ROZDZIAŁ 3

SZCZEGÓŁOWE WYMOGI DOTYCZĄCE DOSTAWCÓW ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRODUKCJĄ LUB REPRODUKCJĄ MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I ROŚLIN SADOWNICZYCH

Artykuł 28

Plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji

Podczas produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy wprowadzili plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji odpowiednio do odnośnych rodzajów i gatunków. Plan ten dotyczy co najmniej następujących elementów:

a) lokalizacji i liczby roślin;

b) ram czasowych ich uprawy;

c) działań związanych z rozmnażaniem;

d) działań związanych z pakowaniem, przechowywaniem i transportem.

Artykuł 29

Przechowywanie informacji dotyczących monitorowania i udostępnianie ich do zbadania

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy prowadzili dokumentację zawierającą informacje na temat monitorowania punktów krytycznych zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE i udostępniali ją do zbadania na żądanie.

2. Dokumentacja jest dostępna przez okres co najmniej trzech lat od produkcji danego materiału.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy przechowywali rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze pozostają pod ich kontrolą, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych.

ROZDZIAŁ 4

INSPEKCJE URZĘDOWE

Artykuł 30

Ogólne wymogi dotyczące inspekcji urzędowych

1. Inspekcje urzędowe obejmują inspekcje wzrokowe oraz w stosownych przypadkach pobieranie próbek i badanie.

2. Podczas inspekcji urzędowej właściwy organ zwraca szczególną uwagę na:

a) przydatność metod i ich faktyczne stosowanie przez dostawcę do celów kontroli punktów krytycznych procesu produkcji;

b) ogólne kompetencje personelu dostawcy w zakresie wykonywania działań określonych w art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy sporządzały i przechowywały rejestry wyników i dat wszystkich inspekcji polowych, pobrań próbek i badań, które organy te przeprowadziły.

ROZDZIAŁ 5

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 31

Transpozycja

1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2017 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 32

Środki przejściowe

[5] Państwa członkowskie mogą do dnia 31 grudnia 2029 r. zezwalać na obrót nasionami i siewkami wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub materiału CAC, które istniały przed dniem 1 stycznia 2017 r. i zostały urzędowo zakwalifikowane jako materiał CAC lub spełniały warunki tej kwalifikacji przed dniem 31 grudnia 2029 r. Przy wprowadzaniu do obrotu takie materiały identyfikuje się poprzez odniesienie do niniejszego artykułu na etykiecie i w dokumencie.

Artykuł 33

Uchylenie

Dyrektywa 93/48/EWG i dyrektywa 93/64/EWG tracą moc.

Artykuł 34

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 35

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 października 2014 r.

[1] Art. 10 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[2] Art. 16 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[3] Art. 21 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 3 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[4] Art. 26 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 4 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[5] Art. 32 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 5 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

Wersja obowiązująca od 2023-01-02

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców (1), w szczególności jej art. 4, art. 6 ust. 4, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przepisy dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego oraz obrotu takim materiałem powinny uwzględniać różne cykle produkcyjne różnych rodzajów i gatunków objętych niniejszą dyrektywą.

(2) Konieczne jest zapewnienie zgodności materiału przedelitarnego z bardzo surowymi wymogami dotyczącymi zdrowia i jakości w celu zapewnienia zdrowia i jakości materiału rozmnożeniowego oraz roślin sadowniczych pochodzących z materiału przedelitarnego.

(3) W celu zapewnienia identyfikacji i jakości materiału przedelitarnego należy określić zasady dotyczące stwierdzania i weryfikacji jego zgodności odmianowej w odniesieniu do odmiany, do której należy dany materiał. Ponadto identyfikację i jakość materiału przedelitarnego należy zapewnić poprzez stosowanie zasad dotyczących jego rozmnażania, które mogą obejmować odnowienie i namnażanie. W celu zapewnienia zdrowia materiału przedelitarnego ważne jest określenie zasad dotyczących braku agrofagów, inspekcji, pobierania próbek i badań odpowiednio dla danych rodzajów i gatunków. Ponadto jakość tego materiału należy zapewnić poprzez przyjęcie zasad dotyczących wad.

(4) Aby zapewnić identyfikację i jakość podkładek nienależących do danej odmiany, podkładki te powinny być zgodne z opisem gatunków, do których należą.

(5) Konieczne jest zapewnienie identyfikacji roślin, z których zamierza się pobrać materiał do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego, innych niż rośliny sadownicze. Rośliny te określa się jako „rośliny mateczne”. Rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału przedelitarnego („przedelitarne rośliny mateczne”) powinny spełniać takie same wymogi jak materiał przedelitarny. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny powinny podlegać identyfikacji w całym procesie produkcji. Właściwy organ powinien ustalić zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Ponadto zgodność z opisem danej odmiany przedelitarnej rośliny matecznej i pozyskanego materiału przedelitarnego należy regularnie weryfikować.

(6) W przypadku materiału przeznaczonego do kwalifikacji zgodność z opisem odmiany należy ustalić w oparciu o opis urzędowy danej odmiany, który zapewnia odrębność, wyrównanie i trwałość tej odmiany, opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany lub o prawo do ochrony odmian roślin lub opis uznany urzędowo. W przypadku odmiany z opisem uznanym urzędowo należy wymagać włączenia odmiany do rejestru krajowego w celu zapewnienia, by opis ten był odpowiedni dla materiału poddawanego kwalifikacji.

(7) W przypadku materiału przedelitarnego i materiału elitarnego ustalenie zgodności z opisem odmiany powinno być również możliwe w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany w państwie członkowskim oraz w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o prawo do ochrony odmian roślin, pod warunkiem że sprawozdanie wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany jest już dostępne w Unii lub w państwie trzecim. Zapewnienie takiej możliwości ma na celu przyspieszenie początkowych etapów procesu kwalifikacji w przypadkach, gdy rejestracja odmiany jest bliska zakończenia, ale nadal w toku. W celu zapewnienia użytkownikom tego materiału przejrzystości i możliwości świadomego wyboru obrót tym materiałem należy jednak umożliwić dopiero po zakończeniu rejestracji odmiany.

(8) Należy stosować surowe przepisy w zakresie ochrony materiału przedelitarnego przed wszelkimi rodzajami zakażeń wywołanych przez agrofagi. W związku z tym dostawcy powinni utrzymywać przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w specjalnych obiektach zabezpieczonych przez dostępem owadów i zapewniających warunki zapobiegające zakażeniu przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną lub inne możliwe źródła zakażenia. Z tego samego powodu przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny należy uprawiać lub produkować w odizolowaniu od gleby, w donicach pozbawionych gleby lub na sterylnych podłożach uprawowych. W celu uwzględnienia szczególnych potrzeb dotyczących produkcji należy jednak pozwolić państwom członkowskim na występowanie o zezwolenie na uprawę przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polach, pod warunkiem że zapewnione są odpowiednie środki zapobiegające zakażeniom wywołanym przez odpowiednie agrofagi.

(9) Dyrektywa Rady 2000/29/WE (2) określa zasady zapobiegające wprowadzaniu do Unii niektórych organizmów szkodliwych i ich rozprzestrzenianiu się w Unii. Obejmuje to wymogi dotyczące niektórych rodzajów i gatunków stanowiące uzupełnienie wymogów w zakresie kwalifikacji określonych w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych dyrektywą 2000/29/WE. Należy określić dodatkowe zasady odnoszące się do innych organizmów szkodliwych. W przypadku gdy agrofag może spowodować niedopuszczalną szkodę dla zdrowia lub użyteczności materiału przedelitarnego danego rodzaju lub gatunku, należy wymagać jego nieobecności. Agrofagi te należy wymienić w wykazie. W przypadku gdy dany agrofag może spowodować takie szkody, tylko jeżeli jego występowanie przekracza pewien poziom, należy zakazać jedynie jego występowania w ilościach przekraczających ten poziom. Agrofagi te należy wymienić oddzielnie, w innym wykazie niż te, co do których wymaga się nieobecności.

(10) Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne stanowią początek procesu produkcji i kwalifikacji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych. Z tego powodu powinny one być przedmiotem najsurowszych wymogów fitosanitarnych mających na celu zapewnienie nieobecności odnośnych agrofagów. W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku I. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z każdej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń. Każdą roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną należy zbadać pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku II w celu zapewnienia nieobecności odnośnych agrofagów. Bardzo podobne wymogi powinny mieć zastosowanie do przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie ze względu na ich znaczenie dla dalszych etapów procesu produkcji i kwalifikacji.

(11) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego pod względem występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z przedelitarnych roślin matecznych i z materiału przedelitarnego i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń.

(12) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy ustanowić odpowiednie zasady dotyczące częstotliwości inspekcji wzrokowych, pobierania próbek i badań elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Zasady te powinny opierać się na doświadczeniu zdobytym przez właściwe organy urzędowe i producentów roślin sadowniczych podczas stosowania krajowych systemów kwalifikacji. Zasady te powinny uwzględniać potrzeby użytkowników poszczególnych kategorii.

(13) Obecność pewnych agrofagów, w szczególności nicieni, w glebie może powodować niedopuszczalne szkody dla zdrowia i użyteczności danych roślin, w przypadku gdy agrofagi te są żywicielami wirusów atakujących dane rodzaje lub gatunki. W związku z tym agrofagi te należy wymienić i zidentyfikować oddzielnie, a ich obecność w odpowiedniej glebie nie powinna być dozwolona, o ile badania nie wykażą, że są one wolne od odnośnych wirusów. Pobieranie próbek i badania powinny wykazać ewentualną obecność tych agrofagów lub odnośnych wirusów. Przy ustalaniu reguł dotyczących pobierania próbek i badań należy uwzględnić różne kategorie materiału rozmnożeniowego roślin sadowniczych. Dopuszczenie, pod pewnymi warunkami, aby pobierania próbek i badań nie przeprowadzać w miejscach, w których rośliny będące żywicielami nie były uprawiane na polu uprawy przez okres co najmniej pięciu lat stanowi jednak proporcjonalny środek.

(14) W przypadku gdy przeprowadza się pobieranie próbek i badanie, czynności te powinny odbywać się zgodnie z protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. Jest to niezbędne w celu zapewnienia aktualności praktyki pobierania próbek i badań w Unii w stosunku do rozwoju naukowego i technicznego na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie są dostępne, pobieranie próbek i badania powinny odbywać się zgodnie z odpowiednimi protokołami ustanowionymi na poziomie krajowym.

(15) Zranienia, zmiany zabarwienia, blizny, wysuszenie i inne wady mogą wpływać na jakość i użyteczność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. W związku z tym należy określić, że przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny muszą być praktycznie wolne od wszelkich takich wad.

(16) Aby zagwarantować odpowiednią jakość materiału rozmnożeniowego, należy określić reguły utrzymywania go we właściwych warunkach. Warunki te powinny zależeć od kategorii materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych poddawanych kwalifikacji. W świetle niedawnych zmian należy zezwolić także na stosowanie metody utrzymania polegającej na chłodzeniu do bardzo niskich temperatur, zwanej krioprezerwacją. Uznaje się ją za przydatne rozwiązanie alternatywne w stosunku do hodowli in vitro, ponieważ właściwości materiału rozmnożeniowego pozostaną niezmienione podczas przechowywania w tych temperaturach.

(17) Materiał elitarny stanowi kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału elitarnego („elitarne rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub namnażania z innych elitarnych roślin matecznych.

(18) Wymogi w zakresie identyfikacji, zdrowia i jakości dotyczące materiału elitarnego powinny być takie same jak wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, ponieważ wymogi te są mają równie istotne znaczenie dla zdrowia i użyteczności materiału elitarnego. Należy jednak zezwolić na produkcję materiału elitarnego na otwartych polach w celu ułatwienia jego skutecznego rozmnażania i uzyskania kolejnych pokoleń i kategorii. W związku z tym wymogi dotyczące utrzymywania materiału elitarnego powinny dopuszczać utrzymywanie go w obiektach zabezpieczonych przed dostępem owadów lub na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

(19) Należy zezwolić na namnażanie przez kilka pokoleń elitarnych roślin matecznych hodowanych z materiału przedelitarnego, aby osiągnąć liczbę elitarnych roślin matecznych niezbędną do produkcji materiału elitarnego i kwalifikowanego. Różne pokolenia elitarnych roślin matecznych należy utrzymywać oddzielnie i zapewnić możliwość ich identyfikacji w trakcie całego procesu produkcji.

(20) Materiał kwalifikowany i kwalifikowane rośliny sadownicze mogą stanowić kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym lub materiale elitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału kwalifikowanego („kwalifikowane rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub materiału elitarnego.

(21) Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę stwierdzania i weryfikacji zgodności z opisem danej odmiany, należy przyjąć minimalne wymogi odnoszące się do materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych, które mają być zakwalifikowane jako materiał CAC. Wymogi te powinny być mniej rygorystyczne niż wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego, ponieważ materiał CAC wzbudza w użytkownikach mniejsze oczekiwania w zakresie jego aspektów zdrowotnych i jakościowych, gdyż w jego przypadku stosuje się prostsze procedury i etapy produkcji. Dostawcy powinni jednak zapewnić identyfikację materiału przeznaczonego do rozmnażania. Ponadto należy zapewnić stosowanie norm dotyczących jakości i zdrowia, odpowiednich w odniesieniu do uprawy materiału CAC oraz oczekiwań użytkowników tego materiału rozmnożeniowego. W świetle charakteru agrofagów atakujących niektóre gatunki Citrus L, Fortunella Swingle i Pondrus Raf. konieczne jest określenie szczegółowych zasad inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań w celu zapewnienia właściwej jakości i zdrowia odpowiedniego materiału rozmnożeniowego lub odpowiednich roślin sadowniczych.

(22) Aby umożliwić właściwemu organowi przeprowadzanie inspekcji urzędowych i sprawdzenie, czy materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają normy jakości i zdrowia roślin do celów urzędowej kwalifikacji określone w niniejszej dyrektywie, dostawca powinien wprowadzić plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych w procesie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków oraz prowadzić rejestry tego monitorowania. Plan i rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań należy przechowywać przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy lub rośliny sadownicze pozostają pod kontrolą dostawcy, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych. Okres ten jest niezbędny, aby umożliwić wykrywanie agrofagów na roślinach drzewiastych, w przypadkach gdy objawy mogą stać się widoczne dopiero kilka lat po wystąpieniu zakażenia.

(23) Państwa członkowskie powinny zapewnić urzędowe inspekcje materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych podczas produkcji i obrotu, aby zweryfikować zgodność z wymogami i warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie. Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę przeprowadzania inspekcji urzędowych, należy określić reguły odnoszące się do inspekcji wzrokowej i, w stosownych przypadkach, pobierania próbek i badań.

(24) Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w handlu, należy umożliwić państwom członkowskim zezwalanie, przez okres przejściowy, na obrót na ich własnym terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub z roślin matecznych CAC, które istniały już w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy, nawet jeśli ten materiał lub te rośliny sadownicze nie spełniają nowych warunków.

(25) Należy uchylić dyrektywy Komisji 93/48/EWG (3) i 93/64/EWG (4).

(26) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego oraz Roślin Rodzajów i Gatunków Owocowych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

ROZDZIAŁ 1

DEFINICJE I PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) „roślina mateczna” oznacza zidentyfikowaną roślinę przeznaczoną do rozmnażania;

2) „roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną” oznacza roślinę mateczną, w odniesieniu do której dostawca zamierza uzyskać dopuszczenie jako przedelitarnej rośliny matecznej;

3) „przedelitarną roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału przedelitarnego;

4) „elitarna roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału elitarnego;

5) „kwalifikowana roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału kwalifikowanego;

6) „agrofag” oznacza jakikolwiek gatunek, szczep lub biotyp rośliny, zwierzęcia lub patogenu wyrządzający szkodę roślinom lub produktom roślinnym i wymieniony w załącznikach I, II i III;

7) „inspekcja wzrokowa” oznacza badanie roślin lub części roślin z wykorzystaniem nieuzbrojonego oka, soczewki, stereoskopu lub mikroskopu;

8) „badanie” oznacza badanie inne niż inspekcja wzrokowa;

9) „roślina owocująca” oznacza roślinę rozmnożoną z rośliny matecznej i uprawianą z przeznaczeniem na produkcję owoców w celu umożliwienia weryfikacji tożsamości odmianowej danej rośliny matecznej;

10) „kategoria” oznacza materiał przedelitarny, materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC;

11) „namnażanie” oznacza wegetatywną produkcję roślin matecznych w celu uzyskania wystarczającej liczby roślin matecznych w tej samej kategorii;

12) „odnowienie rośliny matecznej” oznacza zastąpienie rośliny matecznej rośliną wyprodukowaną z niej w sposób wegetatywny;

13) „mikrorozmnażanie” oznacza namnażanie materiału roślinnego w celu wytworzenia większej liczby roślin z zastosowaniem hodowli in vitro odróżniających się wegetatywnych pąków lub odróżniających się wegetatywnych merystemów pochodzących z danej rośliny;

14) „praktycznie wolny od wad” oznacza stan, w którym wady mogące obniżyć jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego lub roślin sadowniczych występują na poziomie równym poziomowi wynikającemu z dobrych praktyk uprawy i postępowania lub niższym, a poziom ten jest zgodny z dobrymi praktykami uprawy i postępowania;

15) „praktycznie wolny od agrofagów” oznacza stan, w którym stopień występowania agrofagów w materiale rozmnożeniowym lub roślinach sadowniczych jest wystarczająco niski, aby zapewnić dopuszczalną jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego;

16) „laboratorium” oznacza każdy obiekt wykorzystywany w celu badania materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych;

17) „krioprezerwacja” oznacza utrzymywanie materiału roślinnego poprzez schłodzenie do bardzo niskiej temperatury w celu zachowania żywotności materiału.

Artykuł 2

Przepisy ogólne

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były zgodne odpowiednio z art. 3–27 tej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych należących do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE dostawcy przestrzegali wymogów określonych w art. 28 i 29.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były poddawane urzędowej inspekcji zgodnie z art. 30.

4. Materiał rozmnożeniowy spełniający wymogi danej kategorii nie może być mieszany z materiałem z innych kategorii.

ROZDZIAŁ 2

WYMOGI DLA MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO ORAZ, W STOSOWNYCH PRZYPADKACH, DLA ROŚLIN SADOWNICZYCH

SEKCJA 1

Wymogi dotyczące materiału przedelitarnego

Artykuł 3

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) został bezpośrednio rozmnożony z rośliny matecznej zgodnie z art. 13 lub art. 14;

b) jest zgodny z opisem swojej odmiany i zgodność z opisem tej odmiany została zweryfikowana zgodnie z art. 7;

c) jest utrzymywany zgodnie z art. 8;

d) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodny z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 5 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy przedelitarna roślina mateczna lub materiał przedelitarny przestały spełniać wymogi art. 7–12, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełniają one wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 4

Wymogi dotyczące kwalifikacji podkładek nienależących do danej odmiany jako materiału przedelitarnego

1. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia ona następujące wymogi:

a) została bezpośrednio rozmnożona w drodze rozmnażania wegetatywnego lub płciowego z rośliny matecznej; w przypadku rozmnażania płciowego drzewa zapylające (zapylacze) produkuje się bezpośrednio z rośliny matecznej w drodze rozmnażania wegetatywnego;

b) jest zgodna z opisem swojego gatunku;

c) jest utrzymywana zgodnie z art. 8;

d) jest zgodna z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodna z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 6 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy podkładka, która jest przedelitarna rośliną mateczną lub materiałem przedelitarnym, przestała spełniać wymogi art. 8–12, dostawca usuwają z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Tę usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 5

Wymogi dotyczące dopuszczenia przedelitarnej rośliny matecznej

1. Właściwy organ dopuszcza roślinę jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z art. 7–12 i jeżeli jej zgodność z opisem jej odmiany została ustalona zgodnie z ust. 2, 3 i 4.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur zgodnie z art. 30.

2. Właściwy organ ustala zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) urzędowym opisie w przypadku odmian zarejestrowanych w którymkolwiek rejestrze krajowym oraz odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin;

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w art. 5 ust. 1 dyrektywy wykonawczej Komisji 2014/97/UE (5);

c) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację prawa do ochrony odmian roślin;

d) opisie uznanym urzędowo, jeżeli odmiana będąca przedmiotem tego opisu jest zarejestrowana w rejestrze krajowym.

3. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 2 lit. b) lub c), przedelitarna roślina mateczna zostaje dopuszczona, tylko jeżeli dostępne jest sprawozdanie sporządzone przez właściwy organ w Unii lub w państwie trzecim wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany. W trakcie rejestracji odmiany dana roślina mateczna i wyprodukowany z niej materiał mogą jednak zostać wykorzystane wyłącznie do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego i nie mogą znajdować się w obrocie jako materiał przedelitarny, elitarny lub kwalifikowany.

4. W przypadku gdy ustalenie zgodności z opisem odmiany jest możliwe jedynie w oparciu o cechy charakterystyczne rośliny owocującej, obserwację ekspresji cech charakterystycznych odmiany przeprowadza się na owocach rośliny owocującej rozmnożonej z przedelitarnej rośliny matecznej. Wspomniane rośliny owocujące należy przechowywać oddzielnie od przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego.

Rośliny owocujące poddaje się inspekcji wzrokowej w najbardziej odpowiednich okresach roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące roślin należących do danych rodzajów i gatunków.

Artykuł 6

Wymogi dotyczące dopuszczania podkładek nienależących do danej odmiany

Właściwy organ dopuszcza podkładkę nienależącą do danej odmiany jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z opisem swojego gatunku i z przepisami art. 8–12.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur stosowanych przez dostawcę zgodnie z art. 30.

Artykuł 7

Weryfikacja zgodności z opisem odmiany

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca regularnie weryfikują zgodność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego z opisem ich odmiany, zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 odpowiednio do danej odmiany i zastosowanej metody rozmnażania.

Poza regularną weryfikacją przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca po każdym odnowieniu weryfikują przedelitarne rośliny mateczne będące wynikiem tego odnowienia.

Artykuł 8

Wymagania dotyczące utrzymania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Dostawcy utrzymują przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w obiektach, które są wyznaczone dla danych rodzajów lub gatunków oraz są zabezpieczone przed dostępem owadów i zapewniają ochronę przed zakażeniem przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia w trakcie całego procesu produkcji.

Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne utrzymuje się w warunkach zabezpieczających przed dostępem owadów, fizycznie odizolowane od przedelitarnych roślin matecznych utrzymywanych w obiektach, o których mowa w akapicie pierwszym, do czasu zakończenia wszystkich badań dotyczących zgodności z art. 9 ust. 1 i 2.

2. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny utrzymuje się w sposób zapewniający ich indywidualną identyfikację w trakcie całego procesu produkcji.

3. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uprawia się lub produkuje się w odizolowaniu od gleby, w donicach zawierających pozbawione gleby lub sterylizowane podłoża uprawowe. Identyfikuje się je za pomocą etykiet zapewniających ich identyfikowalność.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, 2 i 3 państwo członkowskie w odniesieniu do określonych rodzajów i gatunków może uzyskać zezwolenie na produkcję przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polu, w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów. Materiał taki identyfikuje się za pomocą etykiet, aby zapewnić jego identyfikowalność. Zezwolenia tego udziela się pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewnia zastosowanie właściwych środków mających na celu zapobieganie zakażeniu roślin przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

5. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można utrzymywać przez zastosowanie krioprezerwacji.

6. Przedelitarne rośliny mateczne można stosować wyłącznie przez okres obliczony z uwzględnieniem trwałości odmiany lub warunków środowiskowych, w których się je uprawia, i wszelkich innych uwarunkowań mających wpływ na trwałość odmiany.

Artykuł 9

Wymogi dotyczące zdrowia roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne i przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie

1. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach.

Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną.

2. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie odbywa się w najbardziej odpowiednim okresie roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące danej rośliny oraz biologię agrofagów właściwych dla tej rośliny. W razie wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów pobieranie próbek i badanie odbywa się również w dowolnym momencie w roku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 i 2 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

Metodą badania na obecność wirusów, wiroidów, chorób wirusopodobnych i fitoplazm w odniesieniu do roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne są testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych. Inne metody badania można zastosować, jeżeli na podstawie poddanych wzajemnej ocenie informacji naukowych państwo członkowskie uznaje, że dają one równie wiarygodne wyniki jak testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, w przypadku gdy roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną jest siewką, inspekcja wzrokowa, pobieranie próbek i badania przeprowadza się tylko w odniesieniu do wirusów, wiroidów i chorób wirusopodobnych przenoszonych przez pyłek i wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, pod warunkiem że urzędowa inspekcja potwierdziła, iż dana siewka została wyhodowana z nasienia wydanego przez roślinę wolną od objawów wywoływanych przez te wirusy, wiroidy i choroby wirusopodobne i że siewkę tę utrzymywano zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3.

5. Ust. 1 i 3 stosuje się również do przedelitarnej rośliny matecznej wyprodukowanej przez odnowienie.

Przedelitarną roślina mateczna wyprodukowana przez odnowienie musi być wolna od wirusów i wiroidów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Taka przedelitarną roślina mateczna zostaje uznana za wolną od tych wirusów i wiroidów na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Artykuł 10

Wymogi dotyczące zdrowia przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od regulowanych agrofagów niekwarantannowych (RNQP), wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki przedelitarnej rośliny matecznej lub materiału przedelitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na podstawie art. 3 ust. 3 lub art. 4 ust. 3 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [1] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego podczas krioprezerwacji;

b) materiału przedelitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 11

Wymogi dotyczące gleby w przypadku przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Brak takich agrofagów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych przedelitarnych roślin matecznych lub danego materiału przedelitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 12

Wymogi dotyczące wad mogących obniżyć jakość

Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uznaje się za praktycznie wolne od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 13

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych

1. Dostawca może namnażać lub odnawiać przedelitarną roślinę mateczną dopuszczoną zgodnie z art. 5 ust. 1.

2. Dostawca może rozmnażać przedelitarną roślinę mateczną w celu wytworzenia materiału przedelitarnego.

3. Namnażanie, odnowienie i rozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych odbywają się zgodnie z protokołami, o których mowa w ust. 4.

4. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych. Państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Protokoły, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, muszą zostać przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za odpowiedni dla tych rodzajów i gatunków. Okres ten uznaje się za odpowiedni, jeżeli umożliwia on fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

5. Dostawca może dokonać odnowienia przedelitarnej rośliny matecznej wyłącznie przed końcem okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 6.

Artykuł 14

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych

1. W przypadku namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych w celu produkcji innych przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego odbywa się ono zgodnie z protokołami określonymi w ust. 2.

2. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące mikrorozmnażania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego, które są protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Państwa członkowskie stosują wyłącznie protokoły przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za wystarczający, aby umożliwiał fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

SEKCJA 2

Wymogi dotyczące materiału elitarnego

Artykuł 15

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału elitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż elitarne rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał elitarny, jeżeli spełnienia wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy rozmnaża się z elitarnej rośliny matecznej.

Elitarna roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego; lub

b) została wyprodukowana poprzez namnażanie z elitarnej rośliny matecznej zgodnie z art. 19.

3. Materiał rozmnożeniowy spełnia wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 i art. 12.

4. Materiał rozmnożeniowy spełnia dodatkowe wymogi dotyczące:

a) zdrowia, określone w art. 16;

b) gleby, określone w art. 17;

c) utrzymywania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, określone w art. 18; oraz

d) szczegółowych warunków rozmnażania, określone w art. 19.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał elitarny, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 2 i 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 16, 17, 18 i 19.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do elitarnych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału elitarnego.

7. W przypadku gdy elitarna roślina mateczna lub materiał elitarny przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia on wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest elitarną rośliną mateczną lub stanowi materiał elitarny, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 16

Wymogi dotyczące zdrowia elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki elitarnej rośliny matecznej lub materiału elitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego na podstawie art. 15 ust. 7 lub art. 15 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [2] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego podczas krioprezerwacji;

b) materiału elitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 17

Wymogi dotyczące gleby w przypadku elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od jakichkolwiek agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych elitarnych roślin matecznych lub danego materiału elitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 18

Wymagania dotyczące utrzymania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny utrzymuje się na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

2. Odległość, na jaką odizolowane są pola, o których mowa w ust. 1, zależy od uwarunkowań regionalnych, rodzaju materiału rozmnożeniowego, obecności agrofagów na danym obszarze i odnośnych rodzajów ryzyka określonych przez właściwy organ na podstawie inspekcji urzędowej.

Artykuł 19

Warunki namnażania

1. Elitarne rośliny mateczne wyhodowane z materiału przedelitarnego w rozumieniu art. 15 ust. 2 lit. a) można namnażać przez kilka pokoleń, aby uzyskać niezbędną liczbę elitarnych roślin matecznych. Elitarne rośliny mateczne namnaża się zgodnie z art. 13 lub namnaża się przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14. Maksymalna dozwolona liczba pokoleń i maksymalna dozwolona długość życia elitarnych roślin matecznych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków są określone w załączniku V.

2. W przypadku gdy dozwolone jest wyhodowanie kilku pokoleń roślin matecznych, każde pokolenie poza pokoleniem pierwszym może pochodzić od któregokolwiek z poprzednich pokoleń.

3. Materiał rozmnożeniowy różnych pokoleń przechowuje się osobno.

SEKCJA 3

Wymogi dotyczące materiału kwalifikowanego

Artykuł 20

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału kwalifikowanego

1. Materiał rozmnożeniowy, inny niż rośliny mateczne, oraz rośliny sadownicze są, na wniosek, urzędowo kwalifikowane jako materiał kwalifikowany, jeżeli spełniają wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej.

Kwalifikowana roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego;

b) została wyhodowana z materiału elitarnego.

3. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22.

4. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi dotyczące zdrowia określone w art. 21.

Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej, która spełnia wymogi dotyczące gleby określone w art. 22.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał kwalifikowany, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 21 i 22.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do kwalifikowanych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału kwalifikowanego.

7. W przypadku gdy kwalifikowana roślina mateczna lub materiał kwalifikowany przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest kwalifikowaną rośliną mateczną lub stanowi materiał kwalifikowany, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 21

Wymogi dotyczące zdrowia kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego

1. Kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki kwalifikowanej rośliny matecznej lub materiału kwalifikowanego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego na podstawie art. 20 ust. 7 lub art. 20 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. [3] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego podczas krioprezerwacji;

b) materiału elitarnego, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 22

Wymogi dotyczące gleby w przypadku kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego

1. Kwalifikowane rośliny mateczne można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danej kwalifikowanej rośliny matecznej i powtarza się je podczas jej wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

O ile nie stwierdzono inaczej, pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku kwalifikowanych roślin sadowniczych.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

SEKCJA 4

Wymogi dotyczące materiału CAC

Artykuł 23

Warunki dotyczące materiału CAC innego niż podkładki nienależące do danej odmiany

1. Materiał CAC inny niż podkładki nienależące do danej odmiany może znajdować się w obrocie, wyłącznie jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) jest rozmnażany z materiału pochodzącego ze zidentyfikowanego źródła zarejestrowanego przez dostawcę;

b) jest zgodny z opisem odmiany, zgodnie z art. 25;

c) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

d) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał być zgodny z wymogami ust. 1, dostawca przeprowadza jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 24

Warunki dotyczące materiału CAC w przypadku podkładek nienależących do danej odmiany

1. W przypadku podkładek nienależących do danej odmiany materiał CAC spełnia następujące wymogi:

a) jest zgodny z opisem swojego gatunku;

b) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

c) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał spełniać wymogi ust. 1, dostawca podejmuje jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 25

Zgodność z opisem odmiany

1. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany ustala się poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) opisie urzędowym w przypadku zarejestrowanych odmian, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE, i odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin; lub

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian, które są przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE;

c) opisie towarzyszącym wnioskowi o przyznanie prawa do ochrony odmian roślin;

d) uznanym urzędowo opisie odmiany, o którym mowa w art. 7 ust. 2 lit. c) ppkt (iii) dyrektywy 2008/90/WE.

2. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany weryfikuje się regularnie poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany w danym materiale CAC.

Artykuł 26

Wymogi dotyczące zdrowia w przypadku materiału CAC

1. Materiał CAC uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej przez dostawcę na etapie produkcji w obiektach, na polach i w partiach – za praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załącznikach I II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, o ile załącznik IV nie stanowi inaczej.

Dostawca pobiera próbki materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub materiału CAC i bada je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W razie wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I dostawca przeprowadza pobranie próbek i badanie materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub danego materiału CAC.

Po etapie produkcji materiał rozmnożeniowy CAC i rośliny sadownicze CAC w partiach są wprowadzane do obrotu wyłącznie w przypadku, gdy zostaną uznane za wolne od oznak lub objawów występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzonej przez dostawcę.

Dostawca stosuje środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 na podstawie załącznika IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

2. [4] Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:

a) materiału CAC podczas krioprezerwacji;

b) materiału CAC, jeżeli materiał ten wyprodukowano na obszarach, o których wiadomo lub w odniesieniu do których ustalono, że są wolne od danych agrofagów zgodnie z odpowiednimi międzynarodowymi standardami dla środków fitosanitarnych (Wymogi dotyczące ustanawiania obszarów wolnych od agrofagów. ISPM nr 4 (1995), Rzym, IPPC, FAO 2017).

Artykuł 27

Wymogi dotyczące wad

Materiał CAC uznaje się za praktycznie wolny od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 27a

Wymogi dotyczące punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru

Oprócz wymogów dotyczących zdrowia i gleby, ustanowionych w art. 9, 10, 11, 16, 17, 21, 22 i 26, materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze są produkowane zgodnie z wymogami dotyczącymi punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru, określonymi w załączniku IV, w celu ograniczenia występowania RNQP wymienionych w tym załączniku w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

ROZDZIAŁ 3

SZCZEGÓŁOWE WYMOGI DOTYCZĄCE DOSTAWCÓW ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRODUKCJĄ LUB REPRODUKCJĄ MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I ROŚLIN SADOWNICZYCH

Artykuł 28

Plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji

Podczas produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy wprowadzili plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji odpowiednio do odnośnych rodzajów i gatunków. Plan ten dotyczy co najmniej następujących elementów:

a) lokalizacji i liczby roślin;

b) ram czasowych ich uprawy;

c) działań związanych z rozmnażaniem;

d) działań związanych z pakowaniem, przechowywaniem i transportem.

Artykuł 29

Przechowywanie informacji dotyczących monitorowania i udostępnianie ich do zbadania

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy prowadzili dokumentację zawierającą informacje na temat monitorowania punktów krytycznych zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE i udostępniali ją do zbadania na żądanie.

2. Dokumentacja jest dostępna przez okres co najmniej trzech lat od produkcji danego materiału.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy przechowywali rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze pozostają pod ich kontrolą, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych.

ROZDZIAŁ 4

INSPEKCJE URZĘDOWE

Artykuł 30

Ogólne wymogi dotyczące inspekcji urzędowych

1. Inspekcje urzędowe obejmują inspekcje wzrokowe oraz w stosownych przypadkach pobieranie próbek i badanie.

2. Podczas inspekcji urzędowej właściwy organ zwraca szczególną uwagę na:

a) przydatność metod i ich faktyczne stosowanie przez dostawcę do celów kontroli punktów krytycznych procesu produkcji;

b) ogólne kompetencje personelu dostawcy w zakresie wykonywania działań określonych w art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy sporządzały i przechowywały rejestry wyników i dat wszystkich inspekcji polowych, pobrań próbek i badań, które organy te przeprowadziły.

ROZDZIAŁ 5

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 31

Transpozycja

1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2017 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 32

Środki przejściowe

[5] Państwa członkowskie mogą do dnia 31 grudnia 2029 r. zezwalać na obrót nasionami i siewkami wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub materiału CAC, które istniały przed dniem 1 stycznia 2017 r. i zostały urzędowo zakwalifikowane jako materiał CAC lub spełniały warunki tej kwalifikacji przed dniem 31 grudnia 2029 r. Przy wprowadzaniu do obrotu takie materiały identyfikuje się poprzez odniesienie do niniejszego artykułu na etykiecie i w dokumencie.

Artykuł 33

Uchylenie

Dyrektywa 93/48/EWG i dyrektywa 93/64/EWG tracą moc.

Artykuł 34

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 35

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 października 2014 r.

[1] Art. 10 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[2] Art. 16 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[3] Art. 21 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 3 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[4] Art. 26 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 4 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

[5] Art. 32 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 5 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. zmieniającej dyrektywę 93/49/EWG i dyrektywę wykonawczą 2014/98/UE w odniesieniu do regulowanych agrofagów niekwarantannowych dla Unii na materiale rozmnożeniowym roślin ozdobnych, materiale rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinach sadowniczych przeznaczonych do produkcji owoców (Dz.Urz.UE L 319 z 13.12.2022, str. 54). Zmiana weszła w życie 2 stycznia 2023 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-02-16 do 2023-01-01

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców (1), w szczególności jej art. 4, art. 6 ust. 4, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przepisy dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego oraz obrotu takim materiałem powinny uwzględniać różne cykle produkcyjne różnych rodzajów i gatunków objętych niniejszą dyrektywą.

(2) Konieczne jest zapewnienie zgodności materiału przedelitarnego z bardzo surowymi wymogami dotyczącymi zdrowia i jakości w celu zapewnienia zdrowia i jakości materiału rozmnożeniowego oraz roślin sadowniczych pochodzących z materiału przedelitarnego.

(3) W celu zapewnienia identyfikacji i jakości materiału przedelitarnego należy określić zasady dotyczące stwierdzania i weryfikacji jego zgodności odmianowej w odniesieniu do odmiany, do której należy dany materiał. Ponadto identyfikację i jakość materiału przedelitarnego należy zapewnić poprzez stosowanie zasad dotyczących jego rozmnażania, które mogą obejmować odnowienie i namnażanie. W celu zapewnienia zdrowia materiału przedelitarnego ważne jest określenie zasad dotyczących braku agrofagów, inspekcji, pobierania próbek i badań odpowiednio dla danych rodzajów i gatunków. Ponadto jakość tego materiału należy zapewnić poprzez przyjęcie zasad dotyczących wad.

(4) Aby zapewnić identyfikację i jakość podkładek nienależących do danej odmiany, podkładki te powinny być zgodne z opisem gatunków, do których należą.

(5) Konieczne jest zapewnienie identyfikacji roślin, z których zamierza się pobrać materiał do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego, innych niż rośliny sadownicze. Rośliny te określa się jako „rośliny mateczne”. Rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału przedelitarnego („przedelitarne rośliny mateczne”) powinny spełniać takie same wymogi jak materiał przedelitarny. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny powinny podlegać identyfikacji w całym procesie produkcji. Właściwy organ powinien ustalić zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Ponadto zgodność z opisem danej odmiany przedelitarnej rośliny matecznej i pozyskanego materiału przedelitarnego należy regularnie weryfikować.

(6) W przypadku materiału przeznaczonego do kwalifikacji zgodność z opisem odmiany należy ustalić w oparciu o opis urzędowy danej odmiany, który zapewnia odrębność, wyrównanie i trwałość tej odmiany, opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany lub o prawo do ochrony odmian roślin lub opis uznany urzędowo. W przypadku odmiany z opisem uznanym urzędowo należy wymagać włączenia odmiany do rejestru krajowego w celu zapewnienia, by opis ten był odpowiedni dla materiału poddawanego kwalifikacji.

(7) W przypadku materiału przedelitarnego i materiału elitarnego ustalenie zgodności z opisem odmiany powinno być również możliwe w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany w państwie członkowskim oraz w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o prawo do ochrony odmian roślin, pod warunkiem że sprawozdanie wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany jest już dostępne w Unii lub w państwie trzecim. Zapewnienie takiej możliwości ma na celu przyspieszenie początkowych etapów procesu kwalifikacji w przypadkach, gdy rejestracja odmiany jest bliska zakończenia, ale nadal w toku. W celu zapewnienia użytkownikom tego materiału przejrzystości i możliwości świadomego wyboru obrót tym materiałem należy jednak umożliwić dopiero po zakończeniu rejestracji odmiany.

(8) Należy stosować surowe przepisy w zakresie ochrony materiału przedelitarnego przed wszelkimi rodzajami zakażeń wywołanych przez agrofagi. W związku z tym dostawcy powinni utrzymywać przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w specjalnych obiektach zabezpieczonych przez dostępem owadów i zapewniających warunki zapobiegające zakażeniu przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną lub inne możliwe źródła zakażenia. Z tego samego powodu przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny należy uprawiać lub produkować w odizolowaniu od gleby, w donicach pozbawionych gleby lub na sterylnych podłożach uprawowych. W celu uwzględnienia szczególnych potrzeb dotyczących produkcji należy jednak pozwolić państwom członkowskim na występowanie o zezwolenie na uprawę przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polach, pod warunkiem że zapewnione są odpowiednie środki zapobiegające zakażeniom wywołanym przez odpowiednie agrofagi.

(9) Dyrektywa Rady 2000/29/WE (2) określa zasady zapobiegające wprowadzaniu do Unii niektórych organizmów szkodliwych i ich rozprzestrzenianiu się w Unii. Obejmuje to wymogi dotyczące niektórych rodzajów i gatunków stanowiące uzupełnienie wymogów w zakresie kwalifikacji określonych w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych dyrektywą 2000/29/WE. Należy określić dodatkowe zasady odnoszące się do innych organizmów szkodliwych. W przypadku gdy agrofag może spowodować niedopuszczalną szkodę dla zdrowia lub użyteczności materiału przedelitarnego danego rodzaju lub gatunku, należy wymagać jego nieobecności. Agrofagi te należy wymienić w wykazie. W przypadku gdy dany agrofag może spowodować takie szkody, tylko jeżeli jego występowanie przekracza pewien poziom, należy zakazać jedynie jego występowania w ilościach przekraczających ten poziom. Agrofagi te należy wymienić oddzielnie, w innym wykazie niż te, co do których wymaga się nieobecności.

(10) Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne stanowią początek procesu produkcji i kwalifikacji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych. Z tego powodu powinny one być przedmiotem najsurowszych wymogów fitosanitarnych mających na celu zapewnienie nieobecności odnośnych agrofagów. W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku I. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z każdej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń. Każdą roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną należy zbadać pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku II w celu zapewnienia nieobecności odnośnych agrofagów. Bardzo podobne wymogi powinny mieć zastosowanie do przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie ze względu na ich znaczenie dla dalszych etapów procesu produkcji i kwalifikacji.

(11) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego pod względem występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z przedelitarnych roślin matecznych i z materiału przedelitarnego i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń.

(12) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy ustanowić odpowiednie zasady dotyczące częstotliwości inspekcji wzrokowych, pobierania próbek i badań elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Zasady te powinny opierać się na doświadczeniu zdobytym przez właściwe organy urzędowe i producentów roślin sadowniczych podczas stosowania krajowych systemów kwalifikacji. Zasady te powinny uwzględniać potrzeby użytkowników poszczególnych kategorii.

(13) Obecność pewnych agrofagów, w szczególności nicieni, w glebie może powodować niedopuszczalne szkody dla zdrowia i użyteczności danych roślin, w przypadku gdy agrofagi te są żywicielami wirusów atakujących dane rodzaje lub gatunki. W związku z tym agrofagi te należy wymienić i zidentyfikować oddzielnie, a ich obecność w odpowiedniej glebie nie powinna być dozwolona, o ile badania nie wykażą, że są one wolne od odnośnych wirusów. Pobieranie próbek i badania powinny wykazać ewentualną obecność tych agrofagów lub odnośnych wirusów. Przy ustalaniu reguł dotyczących pobierania próbek i badań należy uwzględnić różne kategorie materiału rozmnożeniowego roślin sadowniczych. Dopuszczenie, pod pewnymi warunkami, aby pobierania próbek i badań nie przeprowadzać w miejscach, w których rośliny będące żywicielami nie były uprawiane na polu uprawy przez okres co najmniej pięciu lat stanowi jednak proporcjonalny środek.

(14) W przypadku gdy przeprowadza się pobieranie próbek i badanie, czynności te powinny odbywać się zgodnie z protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. Jest to niezbędne w celu zapewnienia aktualności praktyki pobierania próbek i badań w Unii w stosunku do rozwoju naukowego i technicznego na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie są dostępne, pobieranie próbek i badania powinny odbywać się zgodnie z odpowiednimi protokołami ustanowionymi na poziomie krajowym.

(15) Zranienia, zmiany zabarwienia, blizny, wysuszenie i inne wady mogą wpływać na jakość i użyteczność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. W związku z tym należy określić, że przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny muszą być praktycznie wolne od wszelkich takich wad.

(16) Aby zagwarantować odpowiednią jakość materiału rozmnożeniowego, należy określić reguły utrzymywania go we właściwych warunkach. Warunki te powinny zależeć od kategorii materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych poddawanych kwalifikacji. W świetle niedawnych zmian należy zezwolić także na stosowanie metody utrzymania polegającej na chłodzeniu do bardzo niskich temperatur, zwanej krioprezerwacją. Uznaje się ją za przydatne rozwiązanie alternatywne w stosunku do hodowli in vitro, ponieważ właściwości materiału rozmnożeniowego pozostaną niezmienione podczas przechowywania w tych temperaturach.

(17) Materiał elitarny stanowi kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału elitarnego („elitarne rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub namnażania z innych elitarnych roślin matecznych.

(18) Wymogi w zakresie identyfikacji, zdrowia i jakości dotyczące materiału elitarnego powinny być takie same jak wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, ponieważ wymogi te są mają równie istotne znaczenie dla zdrowia i użyteczności materiału elitarnego. Należy jednak zezwolić na produkcję materiału elitarnego na otwartych polach w celu ułatwienia jego skutecznego rozmnażania i uzyskania kolejnych pokoleń i kategorii. W związku z tym wymogi dotyczące utrzymywania materiału elitarnego powinny dopuszczać utrzymywanie go w obiektach zabezpieczonych przed dostępem owadów lub na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

(19) Należy zezwolić na namnażanie przez kilka pokoleń elitarnych roślin matecznych hodowanych z materiału przedelitarnego, aby osiągnąć liczbę elitarnych roślin matecznych niezbędną do produkcji materiału elitarnego i kwalifikowanego. Różne pokolenia elitarnych roślin matecznych należy utrzymywać oddzielnie i zapewnić możliwość ich identyfikacji w trakcie całego procesu produkcji.

(20) Materiał kwalifikowany i kwalifikowane rośliny sadownicze mogą stanowić kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym lub materiale elitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału kwalifikowanego („kwalifikowane rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub materiału elitarnego.

(21) Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę stwierdzania i weryfikacji zgodności z opisem danej odmiany, należy przyjąć minimalne wymogi odnoszące się do materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych, które mają być zakwalifikowane jako materiał CAC. Wymogi te powinny być mniej rygorystyczne niż wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego, ponieważ materiał CAC wzbudza w użytkownikach mniejsze oczekiwania w zakresie jego aspektów zdrowotnych i jakościowych, gdyż w jego przypadku stosuje się prostsze procedury i etapy produkcji. Dostawcy powinni jednak zapewnić identyfikację materiału przeznaczonego do rozmnażania. Ponadto należy zapewnić stosowanie norm dotyczących jakości i zdrowia, odpowiednich w odniesieniu do uprawy materiału CAC oraz oczekiwań użytkowników tego materiału rozmnożeniowego. W świetle charakteru agrofagów atakujących niektóre gatunki Citrus L, Fortunella Swingle i Pondrus Raf. konieczne jest określenie szczegółowych zasad inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań w celu zapewnienia właściwej jakości i zdrowia odpowiedniego materiału rozmnożeniowego lub odpowiednich roślin sadowniczych.

(22) Aby umożliwić właściwemu organowi przeprowadzanie inspekcji urzędowych i sprawdzenie, czy materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają normy jakości i zdrowia roślin do celów urzędowej kwalifikacji określone w niniejszej dyrektywie, dostawca powinien wprowadzić plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych w procesie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków oraz prowadzić rejestry tego monitorowania. Plan i rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań należy przechowywać przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy lub rośliny sadownicze pozostają pod kontrolą dostawcy, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych. Okres ten jest niezbędny, aby umożliwić wykrywanie agrofagów na roślinach drzewiastych, w przypadkach gdy objawy mogą stać się widoczne dopiero kilka lat po wystąpieniu zakażenia.

(23) Państwa członkowskie powinny zapewnić urzędowe inspekcje materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych podczas produkcji i obrotu, aby zweryfikować zgodność z wymogami i warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie. Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę przeprowadzania inspekcji urzędowych, należy określić reguły odnoszące się do inspekcji wzrokowej i, w stosownych przypadkach, pobierania próbek i badań.

(24) Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w handlu, należy umożliwić państwom członkowskim zezwalanie, przez okres przejściowy, na obrót na ich własnym terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub z roślin matecznych CAC, które istniały już w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy, nawet jeśli ten materiał lub te rośliny sadownicze nie spełniają nowych warunków.

(25) Należy uchylić dyrektywy Komisji 93/48/EWG (3) i 93/64/EWG (4).

(26) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego oraz Roślin Rodzajów i Gatunków Owocowych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

ROZDZIAŁ 1

DEFINICJE I PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) „roślina mateczna” oznacza zidentyfikowaną roślinę przeznaczoną do rozmnażania;

2) „roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną” oznacza roślinę mateczną, w odniesieniu do której dostawca zamierza uzyskać dopuszczenie jako przedelitarnej rośliny matecznej;

3) „przedelitarną roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału przedelitarnego;

4) „elitarna roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału elitarnego;

5) „kwalifikowana roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału kwalifikowanego;

6) „agrofag” oznacza jakikolwiek gatunek, szczep lub biotyp rośliny, zwierzęcia lub patogenu wyrządzający szkodę roślinom lub produktom roślinnym i wymieniony w załącznikach I, II i III;

7) „inspekcja wzrokowa” oznacza badanie roślin lub części roślin z wykorzystaniem nieuzbrojonego oka, soczewki, stereoskopu lub mikroskopu;

8) „badanie” oznacza badanie inne niż inspekcja wzrokowa;

9) „roślina owocująca” oznacza roślinę rozmnożoną z rośliny matecznej i uprawianą z przeznaczeniem na produkcję owoców w celu umożliwienia weryfikacji tożsamości odmianowej danej rośliny matecznej;

10) „kategoria” oznacza materiał przedelitarny, materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC;

11) „namnażanie” oznacza wegetatywną produkcję roślin matecznych w celu uzyskania wystarczającej liczby roślin matecznych w tej samej kategorii;

12) „odnowienie rośliny matecznej” oznacza zastąpienie rośliny matecznej rośliną wyprodukowaną z niej w sposób wegetatywny;

13) „mikrorozmnażanie” oznacza namnażanie materiału roślinnego w celu wytworzenia większej liczby roślin z zastosowaniem hodowli in vitro odróżniających się wegetatywnych pąków lub odróżniających się wegetatywnych merystemów pochodzących z danej rośliny;

14) „praktycznie wolny od wad” oznacza stan, w którym wady mogące obniżyć jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego lub roślin sadowniczych występują na poziomie równym poziomowi wynikającemu z dobrych praktyk uprawy i postępowania lub niższym, a poziom ten jest zgodny z dobrymi praktykami uprawy i postępowania;

15) „praktycznie wolny od agrofagów” oznacza stan, w którym stopień występowania agrofagów w materiale rozmnożeniowym lub roślinach sadowniczych jest wystarczająco niski, aby zapewnić dopuszczalną jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego;

16) „laboratorium” oznacza każdy obiekt wykorzystywany w celu badania materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych;

17) „krioprezerwacja” oznacza utrzymywanie materiału roślinnego poprzez schłodzenie do bardzo niskiej temperatury w celu zachowania żywotności materiału.

Artykuł 2

Przepisy ogólne

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były zgodne odpowiednio z art. 3–27 tej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych należących do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE dostawcy przestrzegali wymogów określonych w art. 28 i 29.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były poddawane urzędowej inspekcji zgodnie z art. 30.

4. Materiał rozmnożeniowy spełniający wymogi danej kategorii nie może być mieszany z materiałem z innych kategorii.

ROZDZIAŁ 2

WYMOGI DLA MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO ORAZ, W STOSOWNYCH PRZYPADKACH, DLA ROŚLIN SADOWNICZYCH

SEKCJA 1

Wymogi dotyczące materiału przedelitarnego

Artykuł 3

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) został bezpośrednio rozmnożony z rośliny matecznej zgodnie z art. 13 lub art. 14;

b) jest zgodny z opisem swojej odmiany i zgodność z opisem tej odmiany została zweryfikowana zgodnie z art. 7;

c) jest utrzymywany zgodnie z art. 8;

d) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodny z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 5 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy przedelitarna roślina mateczna lub materiał przedelitarny przestały spełniać wymogi art. 7–12, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełniają one wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 4

Wymogi dotyczące kwalifikacji podkładek nienależących do danej odmiany jako materiału przedelitarnego

1. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia ona następujące wymogi:

a) została bezpośrednio rozmnożona w drodze rozmnażania wegetatywnego lub płciowego z rośliny matecznej; w przypadku rozmnażania płciowego drzewa zapylające (zapylacze) produkuje się bezpośrednio z rośliny matecznej w drodze rozmnażania wegetatywnego;

b) jest zgodna z opisem swojego gatunku;

c) jest utrzymywana zgodnie z art. 8;

d) jest zgodna z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodna z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 6 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy podkładka, która jest przedelitarna rośliną mateczną lub materiałem przedelitarnym, przestała spełniać wymogi art. 8–12, dostawca usuwają z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Tę usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 5

Wymogi dotyczące dopuszczenia przedelitarnej rośliny matecznej

1. Właściwy organ dopuszcza roślinę jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z art. 7–12 i jeżeli jej zgodność z opisem jej odmiany została ustalona zgodnie z ust. 2, 3 i 4.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur zgodnie z art. 30.

2. Właściwy organ ustala zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) urzędowym opisie w przypadku odmian zarejestrowanych w którymkolwiek rejestrze krajowym oraz odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin;

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w art. 5 ust. 1 dyrektywy wykonawczej Komisji 2014/97/UE (5);

c) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację prawa do ochrony odmian roślin;

d) opisie uznanym urzędowo, jeżeli odmiana będąca przedmiotem tego opisu jest zarejestrowana w rejestrze krajowym.

3. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 2 lit. b) lub c), przedelitarna roślina mateczna zostaje dopuszczona, tylko jeżeli dostępne jest sprawozdanie sporządzone przez właściwy organ w Unii lub w państwie trzecim wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany. W trakcie rejestracji odmiany dana roślina mateczna i wyprodukowany z niej materiał mogą jednak zostać wykorzystane wyłącznie do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego i nie mogą znajdować się w obrocie jako materiał przedelitarny, elitarny lub kwalifikowany.

4. W przypadku gdy ustalenie zgodności z opisem odmiany jest możliwe jedynie w oparciu o cechy charakterystyczne rośliny owocującej, obserwację ekspresji cech charakterystycznych odmiany przeprowadza się na owocach rośliny owocującej rozmnożonej z przedelitarnej rośliny matecznej. Wspomniane rośliny owocujące należy przechowywać oddzielnie od przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego.

Rośliny owocujące poddaje się inspekcji wzrokowej w najbardziej odpowiednich okresach roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące roślin należących do danych rodzajów i gatunków.

Artykuł 6

Wymogi dotyczące dopuszczania podkładek nienależących do danej odmiany

Właściwy organ dopuszcza podkładkę nienależącą do danej odmiany jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z opisem swojego gatunku i z przepisami art. 8–12.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur stosowanych przez dostawcę zgodnie z art. 30.

Artykuł 7

Weryfikacja zgodności z opisem odmiany

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca regularnie weryfikują zgodność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego z opisem ich odmiany, zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 odpowiednio do danej odmiany i zastosowanej metody rozmnażania.

Poza regularną weryfikacją przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca po każdym odnowieniu weryfikują przedelitarne rośliny mateczne będące wynikiem tego odnowienia.

Artykuł 8

Wymagania dotyczące utrzymania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Dostawcy utrzymują przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w obiektach, które są wyznaczone dla danych rodzajów lub gatunków oraz są zabezpieczone przed dostępem owadów i zapewniają ochronę przed zakażeniem przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia w trakcie całego procesu produkcji.

Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne utrzymuje się w warunkach zabezpieczających przed dostępem owadów, fizycznie odizolowane od przedelitarnych roślin matecznych utrzymywanych w obiektach, o których mowa w akapicie pierwszym, do czasu zakończenia wszystkich badań dotyczących zgodności z art. 9 ust. 1 i 2.

2. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny utrzymuje się w sposób zapewniający ich indywidualną identyfikację w trakcie całego procesu produkcji.

3. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uprawia się lub produkuje się w odizolowaniu od gleby, w donicach zawierających pozbawione gleby lub sterylizowane podłoża uprawowe. Identyfikuje się je za pomocą etykiet zapewniających ich identyfikowalność.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, 2 i 3 państwo członkowskie w odniesieniu do określonych rodzajów i gatunków może uzyskać zezwolenie na produkcję przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polu, w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów. Materiał taki identyfikuje się za pomocą etykiet, aby zapewnić jego identyfikowalność. Zezwolenia tego udziela się pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewnia zastosowanie właściwych środków mających na celu zapobieganie zakażeniu roślin przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

5. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można utrzymywać przez zastosowanie krioprezerwacji.

6. Przedelitarne rośliny mateczne można stosować wyłącznie przez okres obliczony z uwzględnieniem trwałości odmiany lub warunków środowiskowych, w których się je uprawia, i wszelkich innych uwarunkowań mających wpływ na trwałość odmiany.

Artykuł 9

Wymogi dotyczące zdrowia roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne i przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie

1. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach.

Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną.

2. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie odbywa się w najbardziej odpowiednim okresie roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące danej rośliny oraz biologię agrofagów właściwych dla tej rośliny. W razie wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów pobieranie próbek i badanie odbywa się również w dowolnym momencie w roku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 i 2 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

Metodą badania na obecność wirusów, wiroidów, chorób wirusopodobnych i fitoplazm w odniesieniu do roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne są testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych. Inne metody badania można zastosować, jeżeli na podstawie poddanych wzajemnej ocenie informacji naukowych państwo członkowskie uznaje, że dają one równie wiarygodne wyniki jak testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, w przypadku gdy roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną jest siewką, inspekcja wzrokowa, pobieranie próbek i badania przeprowadza się tylko w odniesieniu do wirusów, wiroidów i chorób wirusopodobnych przenoszonych przez pyłek i wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, pod warunkiem że urzędowa inspekcja potwierdziła, iż dana siewka została wyhodowana z nasienia wydanego przez roślinę wolną od objawów wywoływanych przez te wirusy, wiroidy i choroby wirusopodobne i że siewkę tę utrzymywano zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3.

5. Ust. 1 i 3 stosuje się również do przedelitarnej rośliny matecznej wyprodukowanej przez odnowienie.

Przedelitarną roślina mateczna wyprodukowana przez odnowienie musi być wolna od wirusów i wiroidów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Taka przedelitarną roślina mateczna zostaje uznana za wolną od tych wirusów i wiroidów na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Artykuł 10

Wymogi dotyczące zdrowia przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

[1] 1. Przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od regulowanych agrofagów niekwarantannowych (RNQP), wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki przedelitarnej rośliny matecznej lub materiału przedelitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną przedelitarną roślinę mateczną lub materiał przedelitarny z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na podstawie art. 3 ust. 3 lub art. 4 ust. 3 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 11

Wymogi dotyczące gleby w przypadku przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego [2]

1. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Brak takich agrofagów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych przedelitarnych roślin matecznych lub danego materiału przedelitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 12

Wymogi dotyczące wad mogących obniżyć jakość

Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uznaje się za praktycznie wolne od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 13

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych

1. Dostawca może namnażać lub odnawiać przedelitarną roślinę mateczną dopuszczoną zgodnie z art. 5 ust. 1.

2. Dostawca może rozmnażać przedelitarną roślinę mateczną w celu wytworzenia materiału przedelitarnego.

3. Namnażanie, odnowienie i rozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych odbywają się zgodnie z protokołami, o których mowa w ust. 4.

4. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych. Państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Protokoły, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, muszą zostać przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za odpowiedni dla tych rodzajów i gatunków. Okres ten uznaje się za odpowiedni, jeżeli umożliwia on fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

5. Dostawca może dokonać odnowienia przedelitarnej rośliny matecznej wyłącznie przed końcem okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 6.

Artykuł 14

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych

1. W przypadku namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych w celu produkcji innych przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego odbywa się ono zgodnie z protokołami określonymi w ust. 2.

2. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące mikrorozmnażania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego, które są protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Państwa członkowskie stosują wyłącznie protokoły przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za wystarczający, aby umożliwiał fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

SEKCJA 2

Wymogi dotyczące materiału elitarnego

Artykuł 15

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału elitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż elitarne rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał elitarny, jeżeli spełnienia wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy rozmnaża się z elitarnej rośliny matecznej.

Elitarna roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego; lub

b) została wyprodukowana poprzez namnażanie z elitarnej rośliny matecznej zgodnie z art. 19.

3. Materiał rozmnożeniowy spełnia wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 i art. 12.

4. Materiał rozmnożeniowy spełnia dodatkowe wymogi dotyczące:

a) zdrowia, określone w art. 16;

b) gleby, określone w art. 17;

c) utrzymywania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, określone w art. 18; oraz

d) szczegółowych warunków rozmnażania, określone w art. 19.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał elitarny, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 2 i 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 16, 17, 18 i 19.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do elitarnych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału elitarnego.

7. W przypadku gdy elitarna roślina mateczna lub materiał elitarny przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia on wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest elitarną rośliną mateczną lub stanowi materiał elitarny, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 16

Wymogi dotyczące zdrowia elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

[3] 1. Elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki elitarnej rośliny matecznej lub materiału elitarnego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną elitarną roślinę mateczną lub materiał elitarny z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego na podstawie art. 15 ust. 7 lub art. 15 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 17

Wymogi dotyczące gleby w przypadku elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego [4]

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od jakichkolwiek agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych elitarnych roślin matecznych lub danego materiału elitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 18

Wymagania dotyczące utrzymania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny utrzymuje się na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

2. Odległość, na jaką odizolowane są pola, o których mowa w ust. 1, zależy od uwarunkowań regionalnych, rodzaju materiału rozmnożeniowego, obecności agrofagów na danym obszarze i odnośnych rodzajów ryzyka określonych przez właściwy organ na podstawie inspekcji urzędowej.

Artykuł 19

Warunki namnażania

1. Elitarne rośliny mateczne wyhodowane z materiału przedelitarnego w rozumieniu art. 15 ust. 2 lit. a) można namnażać przez kilka pokoleń, aby uzyskać niezbędną liczbę elitarnych roślin matecznych. Elitarne rośliny mateczne namnaża się zgodnie z art. 13 lub namnaża się przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14. Maksymalna dozwolona liczba pokoleń i maksymalna dozwolona długość życia elitarnych roślin matecznych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków są określone w załączniku V.

2. W przypadku gdy dozwolone jest wyhodowanie kilku pokoleń roślin matecznych, każde pokolenie poza pokoleniem pierwszym może pochodzić od któregokolwiek z poprzednich pokoleń.

3. Materiał rozmnożeniowy różnych pokoleń przechowuje się osobno.

SEKCJA 3

Wymogi dotyczące materiału kwalifikowanego

Artykuł 20

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału kwalifikowanego

1. Materiał rozmnożeniowy, inny niż rośliny mateczne, oraz rośliny sadownicze są, na wniosek, urzędowo kwalifikowane jako materiał kwalifikowany, jeżeli spełniają wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej.

Kwalifikowana roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego;

b) została wyhodowana z materiału elitarnego.

3. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22.

4. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi dotyczące zdrowia określone w art. 21.

Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej, która spełnia wymogi dotyczące gleby określone w art. 22.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał kwalifikowany, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 21 i 22.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do kwalifikowanych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału kwalifikowanego.

7. W przypadku gdy kwalifikowana roślina mateczna lub materiał kwalifikowany przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest kwalifikowaną rośliną mateczną lub stanowi materiał kwalifikowany, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 21

Wymogi dotyczące zdrowia kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego

[5] 1. Kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach – za wolne od RNQP, wymienionych w załącznikach I i II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca.

Właściwy organ oraz, w stosownych przypadkach, dostawca pobierają próbki kwalifikowanej rośliny matecznej lub materiału kwalifikowanego i badają je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W przypadku wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i, w stosownych przypadkach, dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

3. W przypadku dodatniego wyniku badania w odniesieniu do któregokolwiek RNQP wymienionego w załącznikach I i II, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, dostawca usuwa porażoną kwalifikowaną roślinę mateczną lub materiał kwalifikowany z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego na podstawie art. 20 ust. 7 lub art. 20 ust. 8 lub stosuje odpowiednie środki na podstawie załącznika IV.

4. Środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 są określone w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

5. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 22

Wymogi dotyczące gleby w przypadku kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego [6]

1. Kwalifikowane rośliny mateczne można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danej kwalifikowanej rośliny matecznej i powtarza się je podczas jej wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

O ile nie stwierdzono inaczej, pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku kwalifikowanych roślin sadowniczych. [7]

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

SEKCJA 4

Wymogi dotyczące materiału CAC

Artykuł 23

Warunki dotyczące materiału CAC innego niż podkładki nienależące do danej odmiany

1. Materiał CAC inny niż podkładki nienależące do danej odmiany może znajdować się w obrocie, wyłącznie jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) jest rozmnażany z materiału pochodzącego ze zidentyfikowanego źródła zarejestrowanego przez dostawcę;

b) jest zgodny z opisem odmiany, zgodnie z art. 25;

c) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

d) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał być zgodny z wymogami ust. 1, dostawca przeprowadza jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 24

Warunki dotyczące materiału CAC w przypadku podkładek nienależących do danej odmiany

1. W przypadku podkładek nienależących do danej odmiany materiał CAC spełnia następujące wymogi:

a) jest zgodny z opisem swojego gatunku;

b) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

c) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał spełniać wymogi ust. 1, dostawca podejmuje jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 25

Zgodność z opisem odmiany

1. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany ustala się poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) opisie urzędowym w przypadku zarejestrowanych odmian, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE, i odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin; lub

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian, które są przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE;

c) opisie towarzyszącym wnioskowi o przyznanie prawa do ochrony odmian roślin;

d) uznanym urzędowo opisie odmiany, o którym mowa w art. 7 ust. 2 lit. c) ppkt (iii) dyrektywy 2008/90/WE.

2. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany weryfikuje się regularnie poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany w danym materiale CAC.

Artykuł 26

Wymogi dotyczące zdrowia w przypadku materiału CAC

[8] 1. Materiał CAC uznaje się – na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej przez dostawcę na etapie produkcji w obiektach, na polach i w partiach – za praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załącznikach I II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, o ile załącznik IV nie stanowi inaczej.

Dostawca pobiera próbki materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub materiału CAC i bada je na obecność RNQP wymienionych w załączniku II i objętych wymogami załącznika IV, w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

W razie wątpliwości dotyczących obecności RNQP wymienionych w załączniku I dostawca przeprowadza pobranie próbek i badanie materiału pochodzącego z zidentyfikowanego źródła lub danego materiału CAC.

Po etapie produkcji materiał rozmnożeniowy CAC i rośliny sadownicze CAC w partiach są wprowadzane do obrotu wyłącznie w przypadku, gdy zostaną uznane za wolne od oznak lub objawów występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzonej przez dostawcę.

Dostawca stosuje środki mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 na podstawie załącznika IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku oraz kategorii.

2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do materiału CAC podczas krioprezerwacji.

Artykuł 27

Wymogi dotyczące wad

Materiał CAC uznaje się za praktycznie wolny od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 27a

Wymogi dotyczące punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru

[9] Oprócz wymogów dotyczących zdrowia i gleby, ustanowionych w art. 9, 10, 11, 16, 17, 21, 22 i 26, materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze są produkowane zgodnie z wymogami dotyczącymi punktu produkcji, miejsca produkcji lub obszaru, określonymi w załączniku IV, w celu ograniczenia występowania RNQP wymienionych w tym załączniku w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

ROZDZIAŁ 3

SZCZEGÓŁOWE WYMOGI DOTYCZĄCE DOSTAWCÓW ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRODUKCJĄ LUB REPRODUKCJĄ MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I ROŚLIN SADOWNICZYCH

Artykuł 28

Plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji

Podczas produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy wprowadzili plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji odpowiednio do odnośnych rodzajów i gatunków. Plan ten dotyczy co najmniej następujących elementów:

a) lokalizacji i liczby roślin;

b) ram czasowych ich uprawy;

c) działań związanych z rozmnażaniem;

d) działań związanych z pakowaniem, przechowywaniem i transportem.

Artykuł 29

Przechowywanie informacji dotyczących monitorowania i udostępnianie ich do zbadania

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy prowadzili dokumentację zawierającą informacje na temat monitorowania punktów krytycznych zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE i udostępniali ją do zbadania na żądanie.

2. Dokumentacja jest dostępna przez okres co najmniej trzech lat od produkcji danego materiału.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy przechowywali rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze pozostają pod ich kontrolą, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych.

ROZDZIAŁ 4

INSPEKCJE URZĘDOWE

Artykuł 30

Ogólne wymogi dotyczące inspekcji urzędowych

1. Inspekcje urzędowe obejmują inspekcje wzrokowe oraz w stosownych przypadkach pobieranie próbek i badanie.

2. Podczas inspekcji urzędowej właściwy organ zwraca szczególną uwagę na:

a) przydatność metod i ich faktyczne stosowanie przez dostawcę do celów kontroli punktów krytycznych procesu produkcji;

b) ogólne kompetencje personelu dostawcy w zakresie wykonywania działań określonych w art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy sporządzały i przechowywały rejestry wyników i dat wszystkich inspekcji polowych, pobrań próbek i badań, które organy te przeprowadziły.

ROZDZIAŁ 5

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 31

Transpozycja

1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2017 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 32

Środki przejściowe

Państwa członkowskie mogą do dnia 31 grudnia 2022 r. zezwalać na obrót na ich terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub materiału CAC, które istniały przed dniem 1 stycznia 2017 r. i zostały urzędowo zakwalifikowane jako materiał CAC lub spełniały warunki tej kwalifikacji przed dniem 31 grudnia 2022 r. Przy wprowadzaniu do obrotu taki materiał rozmnożeniowy i takie rośliny sadownicze identyfikuje się poprzez odniesienie do niniejszego artykułu na etykiecie i w dokumencie.

Artykuł 33

Uchylenie

Dyrektywa 93/48/EWG i dyrektywa 93/64/EWG tracą moc.

Artykuł 34

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 35

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 października 2014 r.

[1] Art. 10 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 1 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[2] Tytuł art. 11 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 2 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[3] Art. 16 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 3 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[4] Tytuł art. 17 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 4 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[5] Art. 21 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 5 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[6] Tytuł art. 22 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 6 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[7] Art. 22 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 7 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[8] Art. 26 w brzmieniu ustalonym przez art. 10 pkt 8 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

[9] Art. 27a dodany przez art. 10 pkt 9 dyrektywy wykonawczej Komisji (UE) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywy Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 68/193/EWG, 2002/55/WE, 2002/56/WE i 2002/57/WE, dyrektywy Komisji 93/49/EWG i 93/61/EWG oraz dyrektywy wykonawcze 2014/21/UE i 2014/98/UE w odniesieniu do agrofagów roślin występujących na nasionach i innym materiale rozmnożeniowym roślin (Dz.Urz.UE L 41 z 13.02.2020, str. 1). Zmiana weszła w życie 16 lutego 2020 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2014-11-05 do 2020-02-15

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców (1), w szczególności jej art. 4, art. 6 ust. 4, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Przepisy dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego oraz obrotu takim materiałem powinny uwzględniać różne cykle produkcyjne różnych rodzajów i gatunków objętych niniejszą dyrektywą.

(2) Konieczne jest zapewnienie zgodności materiału przedelitarnego z bardzo surowymi wymogami dotyczącymi zdrowia i jakości w celu zapewnienia zdrowia i jakości materiału rozmnożeniowego oraz roślin sadowniczych pochodzących z materiału przedelitarnego.

(3) W celu zapewnienia identyfikacji i jakości materiału przedelitarnego należy określić zasady dotyczące stwierdzania i weryfikacji jego zgodności odmianowej w odniesieniu do odmiany, do której należy dany materiał. Ponadto identyfikację i jakość materiału przedelitarnego należy zapewnić poprzez stosowanie zasad dotyczących jego rozmnażania, które mogą obejmować odnowienie i namnażanie. W celu zapewnienia zdrowia materiału przedelitarnego ważne jest określenie zasad dotyczących braku agrofagów, inspekcji, pobierania próbek i badań odpowiednio dla danych rodzajów i gatunków. Ponadto jakość tego materiału należy zapewnić poprzez przyjęcie zasad dotyczących wad.

(4) Aby zapewnić identyfikację i jakość podkładek nienależących do danej odmiany, podkładki te powinny być zgodne z opisem gatunków, do których należą.

(5) Konieczne jest zapewnienie identyfikacji roślin, z których zamierza się pobrać materiał do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego, innych niż rośliny sadownicze. Rośliny te określa się jako „rośliny mateczne”. Rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału przedelitarnego („przedelitarne rośliny mateczne”) powinny spełniać takie same wymogi jak materiał przedelitarny. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny powinny podlegać identyfikacji w całym procesie produkcji. Właściwy organ powinien ustalić zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Ponadto zgodność z opisem danej odmiany przedelitarnej rośliny matecznej i pozyskanego materiału przedelitarnego należy regularnie weryfikować.

(6) W przypadku materiału przeznaczonego do kwalifikacji zgodność z opisem odmiany należy ustalić w oparciu o opis urzędowy danej odmiany, który zapewnia odrębność, wyrównanie i trwałość tej odmiany, opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany lub o prawo do ochrony odmian roślin lub opis uznany urzędowo. W przypadku odmiany z opisem uznanym urzędowo należy wymagać włączenia odmiany do rejestru krajowego w celu zapewnienia, by opis ten był odpowiedni dla materiału poddawanego kwalifikacji.

(7) W przypadku materiału przedelitarnego i materiału elitarnego ustalenie zgodności z opisem odmiany powinno być również możliwe w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany w państwie członkowskim oraz w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o prawo do ochrony odmian roślin, pod warunkiem że sprawozdanie wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany jest już dostępne w Unii lub w państwie trzecim. Zapewnienie takiej możliwości ma na celu przyspieszenie początkowych etapów procesu kwalifikacji w przypadkach, gdy rejestracja odmiany jest bliska zakończenia, ale nadal w toku. W celu zapewnienia użytkownikom tego materiału przejrzystości i możliwości świadomego wyboru obrót tym materiałem należy jednak umożliwić dopiero po zakończeniu rejestracji odmiany.

(8) Należy stosować surowe przepisy w zakresie ochrony materiału przedelitarnego przed wszelkimi rodzajami zakażeń wywołanych przez agrofagi. W związku z tym dostawcy powinni utrzymywać przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w specjalnych obiektach zabezpieczonych przez dostępem owadów i zapewniających warunki zapobiegające zakażeniu przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną lub inne możliwe źródła zakażenia. Z tego samego powodu przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny należy uprawiać lub produkować w odizolowaniu od gleby, w donicach pozbawionych gleby lub na sterylnych podłożach uprawowych. W celu uwzględnienia szczególnych potrzeb dotyczących produkcji należy jednak pozwolić państwom członkowskim na występowanie o zezwolenie na uprawę przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polach, pod warunkiem że zapewnione są odpowiednie środki zapobiegające zakażeniom wywołanym przez odpowiednie agrofagi.

(9) Dyrektywa Rady 2000/29/WE (2) określa zasady zapobiegające wprowadzaniu do Unii niektórych organizmów szkodliwych i ich rozprzestrzenianiu się w Unii. Obejmuje to wymogi dotyczące niektórych rodzajów i gatunków stanowiące uzupełnienie wymogów w zakresie kwalifikacji określonych w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych dyrektywą 2000/29/WE. Należy określić dodatkowe zasady odnoszące się do innych organizmów szkodliwych. W przypadku gdy agrofag może spowodować niedopuszczalną szkodę dla zdrowia lub użyteczności materiału przedelitarnego danego rodzaju lub gatunku, należy wymagać jego nieobecności. Agrofagi te należy wymienić w wykazie. W przypadku gdy dany agrofag może spowodować takie szkody, tylko jeżeli jego występowanie przekracza pewien poziom, należy zakazać jedynie jego występowania w ilościach przekraczających ten poziom. Agrofagi te należy wymienić oddzielnie, w innym wykazie niż te, co do których wymaga się nieobecności.

(10) Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne stanowią początek procesu produkcji i kwalifikacji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych. Z tego powodu powinny one być przedmiotem najsurowszych wymogów fitosanitarnych mających na celu zapewnienie nieobecności odnośnych agrofagów. W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku I. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z każdej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń. Każdą roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną należy zbadać pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku II w celu zapewnienia nieobecności odnośnych agrofagów. Bardzo podobne wymogi powinny mieć zastosowanie do przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie ze względu na ich znaczenie dla dalszych etapów procesu produkcji i kwalifikacji.

(11) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego pod względem występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z przedelitarnych roślin matecznych i z materiału przedelitarnego i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń.

(12) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy ustanowić odpowiednie zasady dotyczące częstotliwości inspekcji wzrokowych, pobierania próbek i badań elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Zasady te powinny opierać się na doświadczeniu zdobytym przez właściwe organy urzędowe i producentów roślin sadowniczych podczas stosowania krajowych systemów kwalifikacji. Zasady te powinny uwzględniać potrzeby użytkowników poszczególnych kategorii.

(13) Obecność pewnych agrofagów, w szczególności nicieni, w glebie może powodować niedopuszczalne szkody dla zdrowia i użyteczności danych roślin, w przypadku gdy agrofagi te są żywicielami wirusów atakujących dane rodzaje lub gatunki. W związku z tym agrofagi te należy wymienić i zidentyfikować oddzielnie, a ich obecność w odpowiedniej glebie nie powinna być dozwolona, o ile badania nie wykażą, że są one wolne od odnośnych wirusów. Pobieranie próbek i badania powinny wykazać ewentualną obecność tych agrofagów lub odnośnych wirusów. Przy ustalaniu reguł dotyczących pobierania próbek i badań należy uwzględnić różne kategorie materiału rozmnożeniowego roślin sadowniczych. Dopuszczenie, pod pewnymi warunkami, aby pobierania próbek i badań nie przeprowadzać w miejscach, w których rośliny będące żywicielami nie były uprawiane na polu uprawy przez okres co najmniej pięciu lat stanowi jednak proporcjonalny środek.

(14) W przypadku gdy przeprowadza się pobieranie próbek i badanie, czynności te powinny odbywać się zgodnie z protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. Jest to niezbędne w celu zapewnienia aktualności praktyki pobierania próbek i badań w Unii w stosunku do rozwoju naukowego i technicznego na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie są dostępne, pobieranie próbek i badania powinny odbywać się zgodnie z odpowiednimi protokołami ustanowionymi na poziomie krajowym.

(15) Zranienia, zmiany zabarwienia, blizny, wysuszenie i inne wady mogą wpływać na jakość i użyteczność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. W związku z tym należy określić, że przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny muszą być praktycznie wolne od wszelkich takich wad.

(16) Aby zagwarantować odpowiednią jakość materiału rozmnożeniowego, należy określić reguły utrzymywania go we właściwych warunkach. Warunki te powinny zależeć od kategorii materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych poddawanych kwalifikacji. W świetle niedawnych zmian należy zezwolić także na stosowanie metody utrzymania polegającej na chłodzeniu do bardzo niskich temperatur, zwanej krioprezerwacją. Uznaje się ją za przydatne rozwiązanie alternatywne w stosunku do hodowli in vitro, ponieważ właściwości materiału rozmnożeniowego pozostaną niezmienione podczas przechowywania w tych temperaturach.

(17) Materiał elitarny stanowi kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału elitarnego („elitarne rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub namnażania z innych elitarnych roślin matecznych.

(18) Wymogi w zakresie identyfikacji, zdrowia i jakości dotyczące materiału elitarnego powinny być takie same jak wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, ponieważ wymogi te są mają równie istotne znaczenie dla zdrowia i użyteczności materiału elitarnego. Należy jednak zezwolić na produkcję materiału elitarnego na otwartych polach w celu ułatwienia jego skutecznego rozmnażania i uzyskania kolejnych pokoleń i kategorii. W związku z tym wymogi dotyczące utrzymywania materiału elitarnego powinny dopuszczać utrzymywanie go w obiektach zabezpieczonych przed dostępem owadów lub na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

(19) Należy zezwolić na namnażanie przez kilka pokoleń elitarnych roślin matecznych hodowanych z materiału przedelitarnego, aby osiągnąć liczbę elitarnych roślin matecznych niezbędną do produkcji materiału elitarnego i kwalifikowanego. Różne pokolenia elitarnych roślin matecznych należy utrzymywać oddzielnie i zapewnić możliwość ich identyfikacji w trakcie całego procesu produkcji.

(20) Materiał kwalifikowany i kwalifikowane rośliny sadownicze mogą stanowić kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym lub materiale elitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału kwalifikowanego („kwalifikowane rośliny mateczne”) powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub materiału elitarnego.

(21) Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę stwierdzania i weryfikacji zgodności z opisem danej odmiany, należy przyjąć minimalne wymogi odnoszące się do materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych, które mają być zakwalifikowane jako materiał CAC. Wymogi te powinny być mniej rygorystyczne niż wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego, ponieważ materiał CAC wzbudza w użytkownikach mniejsze oczekiwania w zakresie jego aspektów zdrowotnych i jakościowych, gdyż w jego przypadku stosuje się prostsze procedury i etapy produkcji. Dostawcy powinni jednak zapewnić identyfikację materiału przeznaczonego do rozmnażania. Ponadto należy zapewnić stosowanie norm dotyczących jakości i zdrowia, odpowiednich w odniesieniu do uprawy materiału CAC oraz oczekiwań użytkowników tego materiału rozmnożeniowego. W świetle charakteru agrofagów atakujących niektóre gatunki Citrus L, Fortunella Swingle i Pondrus Raf. konieczne jest określenie szczegółowych zasad inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań w celu zapewnienia właściwej jakości i zdrowia odpowiedniego materiału rozmnożeniowego lub odpowiednich roślin sadowniczych.

(22) Aby umożliwić właściwemu organowi przeprowadzanie inspekcji urzędowych i sprawdzenie, czy materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają normy jakości i zdrowia roślin do celów urzędowej kwalifikacji określone w niniejszej dyrektywie, dostawca powinien wprowadzić plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych w procesie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków oraz prowadzić rejestry tego monitorowania. Plan i rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań należy przechowywać przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy lub rośliny sadownicze pozostają pod kontrolą dostawcy, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych. Okres ten jest niezbędny, aby umożliwić wykrywanie agrofagów na roślinach drzewiastych, w przypadkach gdy objawy mogą stać się widoczne dopiero kilka lat po wystąpieniu zakażenia.

(23) Państwa członkowskie powinny zapewnić urzędowe inspekcje materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych podczas produkcji i obrotu, aby zweryfikować zgodność z wymogami i warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie. Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę przeprowadzania inspekcji urzędowych, należy określić reguły odnoszące się do inspekcji wzrokowej i, w stosownych przypadkach, pobierania próbek i badań.

(24) Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w handlu, należy umożliwić państwom członkowskim zezwalanie, przez okres przejściowy, na obrót na ich własnym terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub z roślin matecznych CAC, które istniały już w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy, nawet jeśli ten materiał lub te rośliny sadownicze nie spełniają nowych warunków.

(25) Należy uchylić dyrektywy Komisji 93/48/EWG (3) i 93/64/EWG (4).

(26) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego oraz Roślin Rodzajów i Gatunków Owocowych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

ROZDZIAŁ 1

DEFINICJE I PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) „roślina mateczna” oznacza zidentyfikowaną roślinę przeznaczoną do rozmnażania;

2) „roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną” oznacza roślinę mateczną, w odniesieniu do której dostawca zamierza uzyskać dopuszczenie jako przedelitarnej rośliny matecznej;

3) „przedelitarną roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału przedelitarnego;

4) „elitarna roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału elitarnego;

5) „kwalifikowana roślina mateczna” oznacza roślinę mateczną przeznaczoną do produkcji materiału kwalifikowanego;

6) „agrofag” oznacza jakikolwiek gatunek, szczep lub biotyp rośliny, zwierzęcia lub patogenu wyrządzający szkodę roślinom lub produktom roślinnym i wymieniony w załącznikach I, II i III;

7) „inspekcja wzrokowa” oznacza badanie roślin lub części roślin z wykorzystaniem nieuzbrojonego oka, soczewki, stereoskopu lub mikroskopu;

8) „badanie” oznacza badanie inne niż inspekcja wzrokowa;

9) „roślina owocująca” oznacza roślinę rozmnożoną z rośliny matecznej i uprawianą z przeznaczeniem na produkcję owoców w celu umożliwienia weryfikacji tożsamości odmianowej danej rośliny matecznej;

10) „kategoria” oznacza materiał przedelitarny, materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC;

11) „namnażanie” oznacza wegetatywną produkcję roślin matecznych w celu uzyskania wystarczającej liczby roślin matecznych w tej samej kategorii;

12) „odnowienie rośliny matecznej” oznacza zastąpienie rośliny matecznej rośliną wyprodukowaną z niej w sposób wegetatywny;

13) „mikrorozmnażanie” oznacza namnażanie materiału roślinnego w celu wytworzenia większej liczby roślin z zastosowaniem hodowli in vitro odróżniających się wegetatywnych pąków lub odróżniających się wegetatywnych merystemów pochodzących z danej rośliny;

14) „praktycznie wolny od wad” oznacza stan, w którym wady mogące obniżyć jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego lub roślin sadowniczych występują na poziomie równym poziomowi wynikającemu z dobrych praktyk uprawy i postępowania lub niższym, a poziom ten jest zgodny z dobrymi praktykami uprawy i postępowania;

15) „praktycznie wolny od agrofagów” oznacza stan, w którym stopień występowania agrofagów w materiale rozmnożeniowym lub roślinach sadowniczych jest wystarczająco niski, aby zapewnić dopuszczalną jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego;

16) „laboratorium” oznacza każdy obiekt wykorzystywany w celu badania materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych;

17) „krioprezerwacja” oznacza utrzymywanie materiału roślinnego poprzez schłodzenie do bardzo niskiej temperatury w celu zachowania żywotności materiału.

Artykuł 2

Przepisy ogólne

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były zgodne odpowiednio z art. 3–27 tej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych należących do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE dostawcy przestrzegali wymogów określonych w art. 28 i 29.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby w czasie produkcji i obrotu materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze należące do rodzajów i gatunków wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2008/90/WE były poddawane urzędowej inspekcji zgodnie z art. 30.

4. Materiał rozmnożeniowy spełniający wymogi danej kategorii nie może być mieszany z materiałem z innych kategorii.

ROZDZIAŁ 2

WYMOGI DLA MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO ORAZ, W STOSOWNYCH PRZYPADKACH, DLA ROŚLIN SADOWNICZYCH

SEKCJA 1

Wymogi dotyczące materiału przedelitarnego

Artykuł 3

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) został bezpośrednio rozmnożony z rośliny matecznej zgodnie z art. 13 lub art. 14;

b) jest zgodny z opisem swojej odmiany i zgodność z opisem tej odmiany została zweryfikowana zgodnie z art. 7;

c) jest utrzymywany zgodnie z art. 8;

d) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodny z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 5 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy przedelitarna roślina mateczna lub materiał przedelitarny przestały spełniać wymogi art. 7–12, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełniają one wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 4

Wymogi dotyczące kwalifikacji podkładek nienależących do danej odmiany jako materiału przedelitarnego

1. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał przedelitarny, jeżeli stwierdzono, że spełnia ona następujące wymogi:

a) została bezpośrednio rozmnożona w drodze rozmnażania wegetatywnego lub płciowego z rośliny matecznej; w przypadku rozmnażania płciowego drzewa zapylające (zapylacze) produkuje się bezpośrednio z rośliny matecznej w drodze rozmnażania wegetatywnego;

b) jest zgodna z opisem swojego gatunku;

c) jest utrzymywana zgodnie z art. 8;

d) jest zgodna z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 10;

e) w przypadku gdy Komisja przyznała na podstawie art. 8 ust. 4 odstępstwo dotyczące uprawy przedelitarnych roślin matecznych oraz materiału przedelitarnego na polu w warunkach niezabezpieczających przez dostępem owadów, gleba spełnia wymogi art. 11;

f) jest zgodna z art. 12 w odniesieniu do wad.

2. Roślina mateczna, o której mowa w ust. 1 lit. a), została dopuszczona zgodnie z art. 6 albo została uzyskana przez namnażanie zgodnie z art. 13 lub przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14.

3. W przypadku gdy podkładka, która jest przedelitarna rośliną mateczną lub materiałem przedelitarnym, przestała spełniać wymogi art. 8–12, dostawca usuwają z sąsiedztwa innych przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. Tę usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał elitarny, materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 5

Wymogi dotyczące dopuszczenia przedelitarnej rośliny matecznej

1. Właściwy organ dopuszcza roślinę jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z art. 7–12 i jeżeli jej zgodność z opisem jej odmiany została ustalona zgodnie z ust. 2, 3 i 4.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur zgodnie z art. 30.

2. Właściwy organ ustala zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) urzędowym opisie w przypadku odmian zarejestrowanych w którymkolwiek rejestrze krajowym oraz odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin;

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w art. 5 ust. 1 dyrektywy wykonawczej Komisji 2014/97/UE (5);

c) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian będących przedmiotem wniosku o rejestrację prawa do ochrony odmian roślin;

d) opisie uznanym urzędowo, jeżeli odmiana będąca przedmiotem tego opisu jest zarejestrowana w rejestrze krajowym.

3. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 2 lit. b) lub c), przedelitarna roślina mateczna zostaje dopuszczona, tylko jeżeli dostępne jest sprawozdanie sporządzone przez właściwy organ w Unii lub w państwie trzecim wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany. W trakcie rejestracji odmiany dana roślina mateczna i wyprodukowany z niej materiał mogą jednak zostać wykorzystane wyłącznie do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego i nie mogą znajdować się w obrocie jako materiał przedelitarny, elitarny lub kwalifikowany.

4. W przypadku gdy ustalenie zgodności z opisem odmiany jest możliwe jedynie w oparciu o cechy charakterystyczne rośliny owocującej, obserwację ekspresji cech charakterystycznych odmiany przeprowadza się na owocach rośliny owocującej rozmnożonej z przedelitarnej rośliny matecznej. Wspomniane rośliny owocujące należy przechowywać oddzielnie od przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego.

Rośliny owocujące poddaje się inspekcji wzrokowej w najbardziej odpowiednich okresach roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące roślin należących do danych rodzajów i gatunków.

Artykuł 6

Wymogi dotyczące dopuszczania podkładek nienależących do danej odmiany

Właściwy organ dopuszcza podkładkę nienależącą do danej odmiany jako przedelitarna roślinę mateczną, jeżeli jest ona zgodna z opisem swojego gatunku i z przepisami art. 8–12.

Dopuszczenie to odbywa się na podstawie wyników urzędowej inspekcji i badań oraz rejestrów i procedur stosowanych przez dostawcę zgodnie z art. 30.

Artykuł 7

Weryfikacja zgodności z opisem odmiany

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca regularnie weryfikują zgodność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego z opisem ich odmiany, zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 odpowiednio do danej odmiany i zastosowanej metody rozmnażania.

Poza regularną weryfikacją przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca po każdym odnowieniu weryfikują przedelitarne rośliny mateczne będące wynikiem tego odnowienia.

Artykuł 8

Wymagania dotyczące utrzymania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Dostawcy utrzymują przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w obiektach, które są wyznaczone dla danych rodzajów lub gatunków oraz są zabezpieczone przed dostępem owadów i zapewniają ochronę przed zakażeniem przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia w trakcie całego procesu produkcji.

Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne utrzymuje się w warunkach zabezpieczających przed dostępem owadów, fizycznie odizolowane od przedelitarnych roślin matecznych utrzymywanych w obiektach, o których mowa w akapicie pierwszym, do czasu zakończenia wszystkich badań dotyczących zgodności z art. 9 ust. 1 i 2.

2. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny utrzymuje się w sposób zapewniający ich indywidualną identyfikację w trakcie całego procesu produkcji.

3. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uprawia się lub produkuje się w odizolowaniu od gleby, w donicach zawierających pozbawione gleby lub sterylizowane podłoża uprawowe. Identyfikuje się je za pomocą etykiet zapewniających ich identyfikowalność.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, 2 i 3 państwo członkowskie w odniesieniu do określonych rodzajów i gatunków może uzyskać zezwolenie na produkcję przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polu, w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów. Materiał taki identyfikuje się za pomocą etykiet, aby zapewnić jego identyfikowalność. Zezwolenia tego udziela się pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewnia zastosowanie właściwych środków mających na celu zapobieganie zakażeniu roślin przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

5. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można utrzymywać przez zastosowanie krioprezerwacji.

6. Przedelitarne rośliny mateczne można stosować wyłącznie przez okres obliczony z uwzględnieniem trwałości odmiany lub warunków środowiskowych, w których się je uprawia, i wszelkich innych uwarunkowań mających wpływ na trwałość odmiany.

Artykuł 9

Wymogi dotyczące zdrowia roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne i przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie

1. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku I w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach.

Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną.

2. Roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną musi być wolna od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną uznaje się za wolną od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach i na polach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie odbywa się w najbardziej odpowiednim okresie roku, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne i uprawowe dotyczące danej rośliny oraz biologię agrofagów właściwych dla tej rośliny. W razie wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów pobieranie próbek i badanie odbywa się również w dowolnym momencie w roku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 i 2 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

Metodą badania na obecność wirusów, wiroidów, chorób wirusopodobnych i fitoplazm w odniesieniu do roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne są testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych. Inne metody badania można zastosować, jeżeli na podstawie poddanych wzajemnej ocenie informacji naukowych państwo członkowskie uznaje, że dają one równie wiarygodne wyniki jak testy biologiczne na roślinach wskaźnikowych.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, w przypadku gdy roślina kandydacka na przedelitarną roślinę mateczną jest siewką, inspekcja wzrokowa, pobieranie próbek i badania przeprowadza się tylko w odniesieniu do wirusów, wiroidów i chorób wirusopodobnych przenoszonych przez pyłek i wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, pod warunkiem że urzędowa inspekcja potwierdziła, iż dana siewka została wyhodowana z nasienia wydanego przez roślinę wolną od objawów wywoływanych przez te wirusy, wiroidy i choroby wirusopodobne i że siewkę tę utrzymywano zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3.

5. Ust. 1 i 3 stosuje się również do przedelitarnej rośliny matecznej wyprodukowanej przez odnowienie.

Przedelitarną roślina mateczna wyprodukowana przez odnowienie musi być wolna od wirusów i wiroidów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Taka przedelitarną roślina mateczna zostaje uznana za wolną od tych wirusów i wiroidów na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach oraz na podstawie pobrania próbek i badania.

Inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Artykuł 10

Wymogi dotyczące zdrowia przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego

1. Przedelitarną roślina mateczna lub materiał przedelitarny muszą być wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną przedelitarną roślinę mateczną lub dany materiał przedelitarny uznaje się za wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Odsetek przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego porażonych przez agrofagi wymienione w załączniku I część B nie może przekraczać określonych tam poziomów. Dane przedelitarne rośliny mateczne lub dany materiał przedelitarny uznaje się za zgodne z tymi poziomami na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach i w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badania przedelitarnej rośliny matecznej lub materiału przedelitarnego, jak określono w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

4. Ust. 1 nie stosuje się do przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 11

Wymogi dotyczące gleby

1. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Brak takich agrofagów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych przedelitarnych roślin matecznych lub danego materiału przedelitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych przedelitarnych roślin matecznych i danego materiału przedelitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 12

Wymogi dotyczące wad mogących obniżyć jakość

Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny uznaje się za praktycznie wolne od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

Artykuł 13

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych

1. Dostawca może namnażać lub odnawiać przedelitarną roślinę mateczną dopuszczoną zgodnie z art. 5 ust. 1.

2. Dostawca może rozmnażać przedelitarną roślinę mateczną w celu wytworzenia materiału przedelitarnego.

3. Namnażanie, odnowienie i rozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych odbywają się zgodnie z protokołami, o których mowa w ust. 4.

4. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania przedelitarnych roślin matecznych. Państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Protokoły, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, muszą zostać przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za odpowiedni dla tych rodzajów i gatunków. Okres ten uznaje się za odpowiedni, jeżeli umożliwia on fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

5. Dostawca może dokonać odnowienia przedelitarnej rośliny matecznej wyłącznie przed końcem okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 6.

Artykuł 14

Wymogi dotyczące namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych

1. W przypadku namnażania, odnowienia i rozmnażania poprzez mikrorozmnażanie przedelitarnych roślin matecznych w celu produkcji innych przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego odbywa się ono zgodnie z protokołami określonymi w ust. 2.

2. Państwa członkowskie stosują protokoły dotyczące mikrorozmnażania przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego, które są protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Państwa członkowskie stosują wyłącznie protokoły przetestowane na danych rodzajach i gatunkach przez okres uznawany za wystarczający, aby umożliwiał fenotypową walidację roślin w odniesieniu do zgodności z opisem odmiany na podstawie obserwacji produkcji owoców lub wegetatywnego rozwoju podkładek.

SEKCJA 2

Wymogi dotyczące materiału elitarnego

Artykuł 15

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału elitarnego

1. Materiał rozmnożeniowy inny niż elitarne rośliny mateczne i inny niż podkładki nienależące do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowany jako materiał elitarny, jeżeli spełnienia wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy rozmnaża się z elitarnej rośliny matecznej.

Elitarna roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego; lub

b) została wyprodukowana poprzez namnażanie z elitarnej rośliny matecznej zgodnie z art. 19.

3. Materiał rozmnożeniowy spełnia wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 i art. 12.

4. Materiał rozmnożeniowy spełnia dodatkowe wymogi dotyczące:

a) zdrowia, określone w art. 16;

b) gleby, określone w art. 17;

c) utrzymywania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, określone w art. 18; oraz

d) szczegółowych warunków rozmnażania, określone w art. 19.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał elitarny, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 2 i 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 16, 17, 18 i 19.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do elitarnych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału elitarnego.

7. W przypadku gdy elitarna roślina mateczna lub materiał elitarny przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia on wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest elitarną rośliną mateczną lub stanowi materiał elitarny, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 2 i 6 oraz art. 12, 16 i 17, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego. Usuniętą podkładkę można wykorzystać jako materiał kwalifikowany lub materiał CAC, pod warunkiem że spełnia ona wymogi określone w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do odpowiednich kategorii.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 16

Wymogi dotyczące zdrowia

1. Elitarna roślina mateczna lub materiał elitarny muszą być wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną elitarną roślinę mateczną lub dany materiał elitarny uznaje się za wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach lub w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Odsetek elitarnych roślin matecznych lub materiału elitarnego porażonych przez agrofagi wymienione w załączniku I część B nie może przekraczać określonych tam poziomów tolerancji. Dane elitarne rośliny mateczne lub dany materiał elitarny uznaje się za zgodne z tymi poziomami na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach, na polach i w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badania elitarnej rośliny matecznej lub materiału elitarnego, jak określono w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

4. Ust. 1 nie stosuje się do elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 17

Wymogi dotyczące gleby

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od jakichkolwiek agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danych elitarnych roślin matecznych lub danego materiału elitarnego oraz powtarza się je podczas ich wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych elitarnych roślin matecznych i danego materiału elitarnego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Artykuł 18

Wymagania dotyczące utrzymania elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego

1. Elitarne rośliny mateczne i materiał elitarny utrzymuje się na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.

2. Odległość, na jaką odizolowane są pola, o których mowa w ust. 1, zależy od uwarunkowań regionalnych, rodzaju materiału rozmnożeniowego, obecności agrofagów na danym obszarze i odnośnych rodzajów ryzyka określonych przez właściwy organ na podstawie inspekcji urzędowej.

Artykuł 19

Warunki namnażania

1. Elitarne rośliny mateczne wyhodowane z materiału przedelitarnego w rozumieniu art. 15 ust. 2 lit. a) można namnażać przez kilka pokoleń, aby uzyskać niezbędną liczbę elitarnych roślin matecznych. Elitarne rośliny mateczne namnaża się zgodnie z art. 13 lub namnaża się przez mikrorozmnażanie zgodnie z art. 14. Maksymalna dozwolona liczba pokoleń i maksymalna dozwolona długość życia elitarnych roślin matecznych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków są określone w załączniku V.

2. W przypadku gdy dozwolone jest wyhodowanie kilku pokoleń roślin matecznych, każde pokolenie poza pokoleniem pierwszym może pochodzić od któregokolwiek z poprzednich pokoleń.

3. Materiał rozmnożeniowy różnych pokoleń przechowuje się osobno.

SEKCJA 3

Wymogi dotyczące materiału kwalifikowanego

Artykuł 20

Wymogi dotyczące kwalifikacji materiału kwalifikowanego

1. Materiał rozmnożeniowy, inny niż rośliny mateczne, oraz rośliny sadownicze są, na wniosek, urzędowo kwalifikowane jako materiał kwalifikowany, jeżeli spełniają wymogi określone w ust. 2, 3 i 4.

2. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej.

Kwalifikowana roślina mateczna spełnia jeden z następujących wymogów:

a) została wyhodowana z materiału przedelitarnego;

b) została wyhodowana z materiału elitarnego.

3. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi określone w art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22.

4. Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają wymogi dotyczące zdrowia określone w art. 21.

Materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze rozmnaża się z kwalifikowanej rośliny matecznej, która spełnia wymogi dotyczące gleby określone w art. 22.

5. Podkładka nienależąca do danej odmiany zostaje, na wniosek, urzędowo zakwalifikowana jako materiał kwalifikowany, jeżeli jest zgodna z opisem swojego gatunku i spełnia wymogi określone w art. 8 ust. 6 oraz dodatkowe wymogi określone w art. 12, 21 i 22.

6. Do celów niniejszej sekcji wszelkie odniesienia do przedelitarnych roślin matecznych zawarte w przepisach, o których mowa w ust. 3 i 5, odczytuje się jako odniesienia do kwalifikowanych roślin matecznych, a wszelkie odniesienia do materiału przedelitarnego odczytuje się jako odniesienia do materiału kwalifikowanego.

7. W przypadku gdy kwalifikowana roślina mateczna lub materiał kwalifikowany przestały spełniać wymogi art. 7, art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa je z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę roślinę mateczną lub ten materiał dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej rośliny matecznej lub tego materiału ze wspomnianymi wymogami.

8. W przypadku gdy podkładka nienależąca do danej odmiany jest kwalifikowaną rośliną mateczną lub stanowi materiał kwalifikowany, które przestały spełniać wymogi art. 8 ust. 6 oraz art. 12, 21 i 22, dostawca usuwa ją z sąsiedztwa innych kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Usuniętą roślinę mateczną lub usunięty materiał można wykorzystać jako materiał CAC, pod warunkiem że spełnia wymogi określone w sekcji 4.

Zamiast usuwać tę podkładkę dostawca może zastosować odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić zgodność tej podkładki ze wspomnianymi wymogami.

Artykuł 21

Wymogi dotyczące zdrowia

1. Kwalifikowana roślina mateczna lub materiał kwalifikowany muszą być wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Daną kwalifikowaną roślinę mateczną lub dany materiał kwalifikowany uznaje się za wolne od agrofagów wymienionych w załączniku I część A i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej w obiektach, na polach lub w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Odsetek kwalifikowanych roślin matecznych lub materiału kwalifikowanego porażonych przez agrofagi wymienione w załączniku I część B nie może przekraczać określonych tam poziomów tolerancji. Dane kwalifikowane rośliny mateczne i dany materiał kwalifikowany uznaje się za zgodne z tymi poziomami na podstawie inspekcji wzrokowej w obiektach, na polach i w partiach. Inspekcję wzrokową przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają pobranie próbek i badanie danych kwalifikowanych elitarnych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przeprowadzają inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie kwalifikowanej rośliny matecznej lub materiału kwalifikowanego, jak określono w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

3. W odniesieniu do pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, właściwy organ stosuje odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

Właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca przekazują próbki do laboratoriów urzędowo zatwierdzonych przez właściwy organ.

4. Ust. 1 nie stosuje się do kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego podczas krioprezerwacji.

Artykuł 22

Wymogi dotyczące gleby

1. Kwalifikowane rośliny mateczne można uprawiać wyłącznie w glebie wolnej od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku i będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek. Niewystępowanie takich agrofagów będących żywicielami wirusów stwierdza się na podstawie pobrania próbek i badania.

Pobranie próbek przeprowadza właściwy organ i w stosownych przypadkach dostawca.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się przed zasadzeniem danej kwalifikowanej rośliny matecznej i powtarza się je podczas jej wzrastania, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie obecności agrofagów, o których mowa w akapicie pierwszym.

Pobieranie próbek i badanie przeprowadza się z uwzględnieniem warunków klimatycznych i biologii agrofagów wymienionych w załączniku III, w przypadkach gdy agrofagi te są właściwe dla danych kwalifikowanych roślin matecznych i danego materiału kwalifikowanego.

2. Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku, gdy rośliny, które są żywicielami agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, nie były uprawiane w glebie wykorzystywanej do produkcji przez okres co najmniej pięciu lat, i w przypadku, gdy nie ma żadnych wątpliwości, że dane agrofagi nie są obecne w tej glebie.

Pobierania próbek i badań nie przeprowadza się, jeżeli właściwy organ uznaje na podstawie inspekcji urzędowej, że gleba jest wolna od wszelkich agrofagów wymienionych w załączniku III w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku, będących żywicielami wirusów atakujących dany rodzaj lub gatunek.

Pobierania próbek i badania nie przeprowadza się w przypadku kwalifikowanych roślin sadowniczych.

3. W przypadku pobierania próbek i badania określonych w ust. 1 państwa członkowskie stosują protokoły Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub inne protokoły uznane na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie istnieją, państwa członkowskie stosują odpowiednie protokoły ustanowione na poziomie krajowym. W tym przypadku państwa członkowskie udostępniają te protokoły innym państwom członkowskim i Komisji na ich wniosek.

SEKCJA 4

Wymogi dotyczące materiału CAC

Artykuł 23

Warunki dotyczące materiału CAC innego niż podkładki nienależące do danej odmiany

1. Materiał CAC inny niż podkładki nienależące do danej odmiany może znajdować się w obrocie, wyłącznie jeżeli stwierdzono, że spełnia on następujące wymogi:

a) jest rozmnażany z materiału pochodzącego ze zidentyfikowanego źródła zarejestrowanego przez dostawcę;

b) jest zgodny z opisem odmiany, zgodnie z art. 25;

c) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

d) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał być zgodny z wymogami ust. 1, dostawca przeprowadza jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 24

Warunki dotyczące materiału CAC w przypadku podkładek nienależących do danej odmiany

1. W przypadku podkładek nienależących do danej odmiany materiał CAC spełnia następujące wymogi:

a) jest zgodny z opisem swojego gatunku;

b) jest zgodny z wymogami dotyczącymi zdrowia określonymi w art. 26;

c) jest zgodny z art. 27 odnośnie do wad.

2. Działania mające na celu zapewnienie zgodności z wymogami ust. 1 przeprowadza dostawca.

3. W przypadku gdy materiał CAC przestał spełniać wymogi ust. 1, dostawca podejmuje jedno z następujących działań:

a) usuwa ten materiał z sąsiedztwa innego materiału CAC; lub

b) stosuje odpowiednie środki, aby ponownie zapewnić spełnienie tych wymogów przez ten materiał.

Artykuł 25

Zgodność z opisem odmiany

1. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany ustala się poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Obserwacja ta opiera się na następujących elementach:

a) opisie urzędowym w przypadku zarejestrowanych odmian, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE, i odmian prawnie chronionych prawem do ochrony odmian roślin; lub

b) opisie towarzyszącym wnioskowi w przypadku odmian, które są przedmiotem wniosku o rejestrację w którymkolwiek państwie członkowskim, o których mowa w dyrektywie wykonawczej 2014/97/UE;

c) opisie towarzyszącym wnioskowi o przyznanie prawa do ochrony odmian roślin;

d) uznanym urzędowo opisie odmiany, o którym mowa w art. 7 ust. 2 lit. c) ppkt (iii) dyrektywy 2008/90/WE.

2. Zgodność materiału CAC z opisem jego odmiany weryfikuje się regularnie poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany w danym materiale CAC.

Artykuł 26

Wymogi dotyczące zdrowia

1. Materiał CAC musi być praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załączniku I i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

Dany materiał CAC uznaje się za praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załączniku I i w załączniku II w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku na podstawie inspekcji wzrokowej przeprowadzanej przez dostawcę w obiektach, na polach i w partiach.

W przypadku wątpliwości związanych z obecnością tych agrofagów dostawca przeprowadza pobranie próbek i badanie danego materiału CAC.

2. Dostawca przeprowadza inspekcję wzrokową, pobranie próbek i badanie materiału CAC, jak określono w załączniku IV w odniesieniu do danego rodzaju lub gatunku.

3. Ust. 1 nie stosuje się do materiału CAC podczas krioprezerwacji.

4. Oprócz wymogów określonych w ust. 1 i 2 materiał CAC należący do gatunków Citrus L, Fortunella Swingle i Pondrus Raf. spełnia wszystkie następujące wymogi:

a) jest wyprodukowany z materiału pochodzącego ze zidentyfikowanego źródła, które na podstawie pobierania próbek i badań uznano za wolne od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do tych gatunków;

b) od rozpoczęcia ostatniego cyklu wegetacji jest uznany, na podstawie inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań, za praktycznie wolny od agrofagów wymienionych w załączniku II w odniesieniu do danego gatunku.

Artykuł 27

Wymogi dotyczące wad

Materiał CAC uznaje się za praktycznie wolny od wad na podstawie inspekcji wzrokowej. Zranienia, odbarwienia, blizny lub wysuszenie są uznawane za wady, jeżeli mają wpływ na jakość i użyteczność materiału rozmnożeniowego.

ROZDZIAŁ 3

SZCZEGÓŁOWE WYMOGI DOTYCZĄCE DOSTAWCÓW ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRODUKCJĄ LUB REPRODUKCJĄ MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I ROŚLIN SADOWNICZYCH

Artykuł 28

Plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji

Podczas produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy wprowadzili plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych procesu produkcji odpowiednio do odnośnych rodzajów i gatunków. Plan ten dotyczy co najmniej następujących elementów:

a) lokalizacji i liczby roślin;

b) ram czasowych ich uprawy;

c) działań związanych z rozmnażaniem;

d) działań związanych z pakowaniem, przechowywaniem i transportem.

Artykuł 29

Przechowywanie informacji dotyczących monitorowania i udostępnianie ich do zbadania

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy prowadzili dokumentację zawierającą informacje na temat monitorowania punktów krytycznych zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE i udostępniali ją do zbadania na żądanie.

2. Dokumentacja jest dostępna przez okres co najmniej trzech lat od produkcji danego materiału.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby dostawcy przechowywali rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze pozostają pod ich kontrolą, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych.

ROZDZIAŁ 4

INSPEKCJE URZĘDOWE

Artykuł 30

Ogólne wymogi dotyczące inspekcji urzędowych

1. Inspekcje urzędowe obejmują inspekcje wzrokowe oraz w stosownych przypadkach pobieranie próbek i badanie.

2. Podczas inspekcji urzędowej właściwy organ zwraca szczególną uwagę na:

a) przydatność metod i ich faktyczne stosowanie przez dostawcę do celów kontroli punktów krytycznych procesu produkcji;

b) ogólne kompetencje personelu dostawcy w zakresie wykonywania działań określonych w art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/90/WE.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy sporządzały i przechowywały rejestry wyników i dat wszystkich inspekcji polowych, pobrań próbek i badań, które organy te przeprowadziły.

ROZDZIAŁ 5

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 31

Transpozycja

1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2017 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 32

Środki przejściowe

Państwa członkowskie mogą do dnia 31 grudnia 2022 r. zezwalać na obrót na ich terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub materiału CAC, które istniały przed dniem 1 stycznia 2017 r. i zostały urzędowo zakwalifikowane jako materiał CAC lub spełniały warunki tej kwalifikacji przed dniem 31 grudnia 2022 r. Przy wprowadzaniu do obrotu taki materiał rozmnożeniowy i takie rośliny sadownicze identyfikuje się poprzez odniesienie do niniejszego artykułu na etykiecie i w dokumencie.

Artykuł 33

Uchylenie

Dyrektywa 93/48/EWG i dyrektywa 93/64/EWG tracą moc.

Artykuł 34

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 35

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 października 2014 r.