KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

względniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (¹), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

1) W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 (²) ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w żywności. W rozporządzeniu tym wielokrotnie wprowadzano już istotne zmiany, a ponieważ mają być do niego wprowadzone nowe zmiany, należy je zastąpić.

(2) Najwyższe dopuszczalne poziomy powinny być określone na rygorystycznym poziomie, którego osiągnięcie jest rozsądnie możliwe dzięki korzystaniu z dobrych praktyk w zakresie rolnictwa, rybołówstwa i produkcji, oraz z uwzględnieniem ryzyka związanego z konsumpcją żywności. W przypadku możliwego ryzyka dla zdrowia najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powinny zostać ustalone na najniższym rozsądnie osiągalnym poziomie (wg zasady ALARA). Dzięki takiemu podejściu podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze będą stosować środki mające w jak największym stopniu zapobiegać zanieczyszczeniom i je ograniczać w celu ochrony zdrowia publicznego. Ponadto w celu ochrony zdrowia niemowląt i małych dzieci, które stanowią szczególnie wrażliwą grupę ludności, właściwe jest ustanowienie minimalnych najwyższych dopuszczalnych poziomów osiągalnych dzięki ścisłej selekcji surowców stosowanych do produkcji żywności przeznaczonej dla tej populacji, w połączeniu, w stosownych przypadkach, ze szczególnymi praktykami produkcyjnymi. Ta ścisła selekcja surowców jest również odpowiednia do produkcji określonej żywności wprowadzanej do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, w odniesieniu do której ustalono rygorystyczny najwyższy dopuszczalny poziom w celu ochrony szczególnie wrażliwych grup ludności.

(3) Aby zapewnić skuteczną ochronę zdrowia publicznego, żywność zawierająca zanieczyszczenia przekraczające najwyższe dopuszczalne poziomy nie tylko nie powinna być wprowadzana do obrotu jako taka, ale również nie powinna być stosowana jako składnik żywności ani mieszana z żywnością.

(4) Aby umożliwić stosowanie najwyższych dopuszczalnych poziomów do żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej i wieloskładnikowej, w odniesieniu do której nie zostały określone szczegółowe unijne najwyższe dopuszczalne poziomy, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny przedstawić właściwym organom konkretne współczynniki zatężenia, rozcieńczenia oraz przetworzenia, a w przypadku żywności wieloskładnikowej – proporcje składników, wraz z odpowiednimi danymi doświadczalnymi uzasadniającymi proponowane współczynniki.

(5) Ze względu na brak danych toksykologicznych i dowodów naukowych na bezpieczeństwo metabolitów powstałych w wyniku detoksykacji chemicznej należy zakazać takiej obróbki żywności.

(6) Uznaje się, że sortowanie lub inne rodzaje fizycznej obróbki umożliwiają zmniejszenie zawartości zanieczyszczeń w żywności. Aby zminimalizować wpływ na handel, należy dopuścić wyższe poziomy zanieczyszczeń w przypadku niektórych produktów, które nie są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub jako składnik żywności. W takich przypadkach najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powinny zostać ustalone z uwzględnieniem skuteczności wspomnianych obróbek pod względem obniżenia zawartości zanieczyszczeń w żywności do poziomu poniżej najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w odniesieniu do tych produktów wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub stosowanych jako składnik żywności. Aby uniknąć nadużywania tych podwyższonych najwyższych dopuszczalnych poziomów, należy ustanowić przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu, oznakowania i stosowania danych produktów.

(7) Niektóre towary mają zastosowania inne niż żywność i w odniesienie do nich stosuje się mniej rygorystyczne najwyższe dopuszczalne poziomy lub w ogóle nie stosuje się żadnych poziomów dla niektórych zanieczyszczeń. Aby umożliwić skuteczne egzekwowanie najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w tej żywności, należy ustanowić odpowiednie przepisy dotyczące oznakowania tych produktów.

(8) Niektóre gatunki ryb pochodzące z regionu Morza Bałtyckiego mogą zawierać wysokie poziomy dioksyn, dioksyno-podobnych polichlorowanych bifenyli (DL-PCB) i niedioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (NDL-PCB). W przypadku znacznej części tych gatunków ryb z regionu Morza Bałtyckiego najwyższe dopuszczalne poziomy są przekroczone i dlatego ryby te zostałyby wykluczone z diety, gdyby najwyższe dopuszczalne poziomy były stosowane. Wykluczenie ryb z diety może mieć jednak negatywny wpływ na zdrowie mieszkańców regionu Morza Bałtyckiego.

(9) Łotwa, Finlandia i Szwecja dysponują systemami zapewniającymi, aby konsumenci końcowi byli informowani o zaleceniach żywieniowych dla określonych szczególnie wrażliwych grup ludności dotyczących ograniczenia spożycia ryb z regionu Morza Bałtyckiego w celu uniknięcia ryzyka dla zdrowia. Dlatego należy utrzymać odstępstwo w przypadku Łotwy, Finlandii i Szwecji, pozwalając tym krajom na bezterminowe wydawanie zezwoleń na wprowadzanie na swój rynek dla konsumenta końcowego pewnych gatunków ryb pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziom określony w niniejszym rozporządzeniu. Aby umożliwić Komisji monitorowanie sytuacji, Łotwa, Finlandia i Szwecja powinny nadal przedkładać Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które kraje te przedsięwzięły, aby skutecznie informować konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych oraz zapewnić, aby wymienione ryby i produkty z nich otrzymywane niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich, jak również dotyczące skuteczności tych środków.

(10) Pomimo stosowania możliwie dobrych praktyk wędzarniczych osiągnięcie obowiązujących obecnie najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) nie jest możliwe w kilku państwach członkowskich w przypadku niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych oraz tradycyjnie wędzonych ryb i produktów rybołówstwa, w odniesieniu do których nie można zmienić praktyk wędzarniczych bez znaczącej zmiany właściwości organoleptycznych żywności. W konsekwencji, gdyby zastosowano najwyższe dopuszczalne poziomy, takie tradycyjnie wędzone produkty zniknęłyby z rynku, co spowodowałoby zamknięcie wielu małych i średnich przedsiębiorstw. Dotyczy to niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych wędzonych w Irlandii, Hiszpanii, Chorwacji, na Cyprze, na Łotwie, w Polsce, Portugalii, Słowacji, Finlandii i Szwecji oraz niektórych tradycyjnie wędzonych ryb i wędzonych produktów rybołówstwa na Łotwie, w Finlandii i Szwecji. W związku z tym należy przyznać odstępstwo bez ograniczeń czasowych w odniesieniu do lokalnej produkcji i spożycia niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych wędzonych oraz tradycyjnie wędzonych ryb i wędzonych produktów rybołówstwa wyłącznie w tych państwach członkowskich.

11) Państwa członkowskie mają gromadzić i przekazywać dane z kontroli urzędowych oraz z monitorowania zanieczyszczeń zgodnie z planami kontroli oraz ze szczegółowymi wymogami dotyczącymi urzędowych kontroli zanieczyszczeń, określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2022/931 (³) oraz w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2022/932 (⁴). W przypadku niektórych szczególnych zanieczyszczeń, w odniesieniu do których potrzeba więcej danych dotyczących ich występowania, zaleca się, aby państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony monitorowały i przekazywały dane o występowaniu, a także informowały o postępach w zakresie stosowania środków zapobiegawczych, aby umożliwić Komisji ocenę potrzeby modyfikacji istniejących środków lub przyjęcia dodatkowych. Z tych samych powodów państwa członkowskie powinny także przekazywać Komisji informacje, które zgromadziły w odniesieniu do innych zanieczyszczeń.

12) Najwyższe dopuszczalne poziomy określone obecnie w rozporządzeniu (WE) nr 1881/2006, z późniejszymi zmianami, powinny zostać utrzymane w niniejszym rozporządzeniu. Biorąc jednak pod uwagę doświadczenia zdobyte w związku z tym rozporządzeniem oraz w celu poprawy czytelności przepisów, należy z jednej strony uniknąć stosowania licznych przypisów, a z drugiej strony zwiększyć liczbę odesłań do załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁵) w odniesieniu do definicji kategorii.

(13) Ponadto biorąc pod uwagę doświadczenia zdobyte w związku z tym rozporządzeniem oraz w celu umożliwienia jednolitego egzekwowania najwyższych dopuszczalnych poziomów, konieczne jest doprecyzowanie, że, o ile nie określono inaczej, należy stosować dolne granice stężeń w przypadkach, gdy najwyższe dopuszczalne poziomy zostały ustalone w odniesieniu do wielu związków (suma stężeń), a także wyjaśnienie, do jakiej części ciała skorupiaków mają zastosowanie najwyższe dopuszczalne poziomy.

(14) W odniesieniu do kadmu należy rozszerzyć zwolnienie, jakim jest obecnie objęty słód, na wszystkie zboża wykorzystywane do produkcji piwa lub destylatów, pod warunkiem że niewykorzystane pozostałości zbóż nie są wprowadzane do obrotu jako żywność, ponieważ kadm pozostaje głównie w resztkach zboża i dlatego zawartość kadmu w piwie jest bardzo niska.

(15) W odniesieniu do WWA, opierając się na dostępnych danych analitycznych i metodzie produkcji, które wykazały, że w kawie instant/rozpuszczalnej stwierdzono nieznaczną ilość tych substancji, należy objąć kawę instant/rozpuszczalną wyłączeniem z najwyższego dopuszczalnego poziomu w żywności w proszku pochodzenia roślinnego do przygotowywania napojów. Ponadto, w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów WWA w preparatach do początkowego żywienia niemowląt, preparatach do dalszego żywienia niemowląt i preparatach do żywienia małych dzieci oraz w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego dla niemowląt i małych dzieci, obecnie poziomy te są określone w odniesieniu do produktów wprowadzanych do obrotu, bez rozróżnienia fizycznej postaci produktu. Należy zatem wyjaśnić, że te najwyższe dopuszczalne poziomy odnoszą się do produktów gotowych do użycia (wprowadzonych do obrotu jako takie lub po odtworzeniu zgodnie z instrukcją producenta).

(16) W odniesieniu do melaminy, Unia zaakceptowała przyjęty przez Kodeks Żywnościowy najwyższy dopuszczalny poziom nie tylko w odniesieniu do preparatów do początkowego żywienia niemowląt w proszku, ale także preparatów płynnych, który Unia zaakceptowała. Należy zatem odpowiednio zastosować ten najwyższy dopuszczalny poziom melaminy w preparatach do początkowego żywienia niemowląt i preparatach do dalszego żywienia niemowląt.

(17) Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(18) Kiedy Komisja określa nowe najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń w żywności, w stosownych przypadkach przewiduje środki przejściowe, aby umożliwić podmiotom gospodarczym przygotowanie się do stosowania nowych zasad. Aby zapewnić płynne przejście między rozporządzeniem (WE) nr 1881/2006 a niniejszym rozporządzeniem, należy utrzymać środki przejściowe w odniesieniu do tych najwyższych dopuszczalnych poziomów utrzymanych w niniejszym rozporządzeniu, dla których środki przejściowe nadal obowiązują.

(19) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

) „żywność” oznacza żywność zgodnie z definicją w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶);

b) „podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze” oznacza podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze zgodnie z definicją w art. 3 pkt 3 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

c) „wprowadzenie do obrotu” oznacza wprowadzenie na rynek zgodnie z definicją w art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

d) „konsument końcowy” oznacza konsumenta finalnego zgodnie z definicją w art. 3 pkt 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

e) „przetwarzanie” oznacza przetwarzanie zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. m) rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁷);

f) „produkty nieprzetworzone” oznaczają produkty nieprzetworzone zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. n) rozporządzenia (WE) nr 852/2004; oraz

g) „produkty przetworzone” oznaczają produkty przetworzone zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. o) rozporządzenia (WE) nr 852/2004.

Artykuł 2

Zasady ogólne

1. Żywność wymieniona w załączniku I nie może być wprowadzana do obrotu i nie może być stosowana jako surowiec do produkcji żywności lub jako składnik żywności, jeżeli zawiera zanieczyszczenie, którego poziom przekracza najwyższy dopuszczalny poziom określony w załączniku I.

2. Żywność zgodna z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami określonymi w załączniku I nie może być mieszana z żywnością, która przekracza te poziomy.

3. Najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I mają zastosowanie do żywności w postaci wprowadzanej do obrotu i do jadalnych części danej żywności, chyba że w załączniku tym określono inaczej.

4. W systemach, w których produkcja i przetwarzanie zbóż są zintegrowane w taki sposób, że wszystkie otrzymane partie są oczyszczane, sortowane i przetwarzane w tym samym zakładzie, najwyższe dopuszczalne poziomy mają zastosowanie do nieprzetworzonych zbóż w łańcuchu produkcyjnym na etapie poprzedzającym przetwarzanie wstępne.

Artykuł 3

Żywność suszona, rozcieńczona, przetworzona i wieloskładnikowa

1. W przypadku gdy w załączniku I nie określono szczegółowych unijnych najwyższych dopuszczalnych poziomów w odniesieniu do żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej (tj. złożonej z więcej niż jednego składnika), stosując najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I, należy uwzględnić następujące aspekty:

a) zmiany stężenia zanieczyszczenia, spowodowane procesami suszenia lub rozcieńczania;

b) zmiany stężenia zanieczyszczenia spowodowane przez proces przetwarzania;

c) względne proporcje składników w produkcie;

d) analityczną granicę oznaczalności.

2. W przypadku gdy właściwy organ przeprowadza kontrolę urzędową, podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze przedstawia i uzasadnia szczegółowe współczynniki zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia dotyczące danych procesów suszenia, rozcieńczania lub przetwarzania lub szczegółowe współczynniki zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia dotyczące danej żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej, jak również proporcje składników dotyczące danych procesów mieszania.

Jeżeli podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze nie przedstawi niezbędnego współczynnika zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia lub gdy właściwy organ uzna ten współczynnik za nieodpowiedni w świetle podanego uzasadnienia, to organ ten sam ustala taki współczynnik, na podstawie dostępnych informacji i mając na uwadze maksymalną ochronę zdrowia ludzkiego.

3. W przypadku gdy w załączniku I nie określono szczegółowych unijnych najwyższych dopuszczalnych poziomów w odniesieniu do żywności dla niemowląt i małych dzieci, państwa członkowskie mogą ustanowić bardziej rygorystyczne najwyższe dopuszczalne poziomy w odniesieniu do takiej żywności.

Artykuł 4

Zakaz detoksykacji

Żywność zawierająca zanieczyszczenia wymienione w załączniku I nie może być celowo poddawana detoksykacji poprzez obróbkę chemiczną.

Artykuł 5

Żywność, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności

1. W przypadku gdy najwyższy dopuszczalny poziom zanieczyszczenia jest określony w załączniku I specjalnie w odniesieniu do żywności, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności, taką żywność można wprowadzić do obrotu, pod warunkiem że:

a) żywność ta nie zostanie wprowadzona do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego ani nie będzie stosowana jako składnik żywności;

b) żywność ta jest zgodna z najwyższym dopuszczalnym poziomem określonym w załączniku I w odniesieniu do tego zanieczyszczenia w tej żywności, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności; oraz

c) żywność ta została opatrzona etykietą i oznakowana zgodnie z ust. 2.

2. Oznakowanie każdego jednostkowego opakowania wraz z oryginalnym dokument towarzyszącym żywności, o którym mowa w ust. 1 lit. c), musi wyraźnie wskazywać na jej zastosowanie i zawierać następującą informację: „Produkt podlega sortowaniu lub innej fizycznej obróbce w celu zmniejszenia zanieczyszczenia [nazwa zanieczyszczenia/zanieczyszczeń] przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności”.

Kod identyfikacyjny przesyłki/partii jest naniesiony w sposób trwały na każdym jednostkowym opakowaniu przesyłki i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym.

3. Żywność, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce w celu zmniejszenia poziomów zanieczyszczenia, przed tymi procesami nie może być mieszana z żywnością wprowadzaną do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub z żywnością przeznaczoną do zastosowania jako składnik żywności.

4. Żywność, która została poddana sortowaniu lub innej obróbce fizycznej w celu zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń, może być wprowadzona do obrotu pod warunkiem, że nie zostały przekroczone najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I w odniesieniu do żywności wprowadzanej do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub stosowanej jako składnik żywności oraz że zastosowana obróbka nie spowodowała obecności innych szkodliwych pozostałości.

Artykuł 6

Przepisy dotyczące oznakowania orzeszków ziemnych, innych nasion oleistych, ich produktów pochodnych i zbóż

1. Oznakowanie każdego jednostkowego opakowania i oryginalny dokument towarzyszący orzeszkom ziemnym, innym nasionom oleistym, ich produktom pochodnym i zbożom muszą zawierać wyraźne informacje na temat ich zamierzonego przeznaczenia.

Kod identyfikacyjny przesyłki/partii jest naniesiony w sposób trwały na każdym jednostkowym opakowaniu przesyłki i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym. Rodzaj działalności gospodarczej prowadzonej przez odbiorcę przesyłki, określony w dokumencie towarzyszącym, musi być zgodny z zamierzonym przeznaczeniem.

2. W przypadku braku wyraźnej informacji, że zamierzonym przeznaczeniem nie jest wprowadzenie do obrotu jako żywności, najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I mają zastosowanie do wszystkich wprowadzanych do obrotu orzeszków ziemnych, innych nasion oleistych i ich produktów pochodnych oraz zbóż.

3. Wyjątek od stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w załączniku I, jakim objęte są orzeszki ziemne i inne nasiona oleiste przeznaczone do tłoczenia, ma zastosowanie wyłącznie do przesyłek, które:

a) są wyraźnie oznakowane ze wskazaniem ich zamierzonego przeznaczenia;

b) zawierają następującą informację: „Produkt przeznaczony do tłoczenia do celów produkcji rafinowanego oleju roślinnego” w ramach oznakowania każdego jednostkowego opakowania oraz na oryginalnym dokumencie towarzyszącym; oraz

c) mają trafić do miejsca przeznaczenia, którym jest tłocznia.

Artykuł 7

Odstępstwa od art. 2

1. W drodze odstępstwa od art. 2 Łotwa, Finlandia i Szwecja mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, nie przekraczając swoich rocznych kwot określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 (⁸), dziko żyjącego łososia (Salmo salar) oraz produktów z niego otrzymywanych, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziomy określone w pkt 4.1.5 załącznika I, pod warunkiem że:

a) wprowadzono system zapewniający pełne informowanie konsumentów końcowych o krajowych zaleceniach żywieniowych w odniesieniu do ograniczeń spożycia dziko żyjącego łososia pochodzącego z regionu Morza Bałtyckiego oraz produktów z niego otrzymywanych przez wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności w celu uniknięcia potencjalnego ryzyka dla zdrowia;

b) Łotwa, Finlandia i Szwecja nadal stosują niezbędne środki w celu dopilnowania, aby dziko żyjący łosoś i produkty z niego otrzymywane niezgodne z pkt 4.1.5 załącznika I nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich;

c) Łotwa, Finlandia i Szwecja przedkładają Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które przedsięwzięły, aby skutecznie informować konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych oraz dopilnować, aby dziko żyjący łosoś i produkty z niego otrzymywane niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich oraz dostarczają dowody świadczące o skuteczności tych środków.

2. W drodze odstępstwa od art. 2 Finlandia i Szwecja mogą zezwalać na wprowadzanie na swoje odpowiednie rynki, nie przekraczając swoich rocznych kwot określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1380/2013, dziko żyjącego śledzia bałtyckiego o długości większej niż 17 cm (Clupea harengus membras), dziko żyjącego golca (Salvelinus spp.), dziko żyjącego minoga rzecznego (Lampetra fluviatilis) i dziko żyjącej troci (Salmo trutta) oraz produktów z nich otrzymywanych, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziomy określone w pkt 4.1.5 załącznika I, pod warunkiem że:

a) wprowadzono system zapewniający pełne informowanie konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych w odniesieniu do ograniczeń spożycia dziko żyjącego śledzia bałtyckiego o długości większej niż 17 cm, dziko żyjącego golca, dziko żyjącego minoga rzecznego i dziko żyjącej troci, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego oraz produktów z nich otrzymywanych przez wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności, w celu uniknięcia potencjalnego ryzyka dla zdrowia;

b) Finlandia i Szwecja nadal stosują niezbędne środki w celu dopilnowania, aby dziko żyjący śledź bałtycki o długości większej niż 17 cm, dziko żyjący golec, dziko żyjący minóg rzeczny i dziko żyjąca troć i produkty z nich otrzymywane, niezgodne z pkt 4.1.5 załącznika I nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich;

c) Finlandia i Szwecja przedkładają Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które przedsięwzięły, aby skutecznie informować wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności o zaleceniach żywieniowych oraz zapewnić, aby wymienione ryby i produkty z nich otrzymywane, niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich, a także dostarczają dowody świadczące o skuteczności tych środków.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 następujące państwa członkowskie mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego następujących tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych, wędzonych na swoim terytorium i wykazujących poziomy WWA wyższe od poziomów określonych w załączniku I pkt 5.1.6, o ile produkty te nie zawierają więcej niż 5,0 μg/kg benzo(a)pirenu oraz 30,0 μg/kg sumy benzo(a)pirenu, benz(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu:

a) Irlandia, Chorwacja, Cypr, Hiszpania, Polska i Portugalia: tradycyjnie wędzone mięsa i produkty mięsne;

b) Łotwa: tradycyjnie wędzone mięso wieprzowe, mięso z kurczaka wędzone na gorąco, kiełbasy wędzone na gorąco i mięso zwierząt dzikich wędzone na gorąco;

c) Słowacja: tradycyjnie wędzone mięso solone, tradycyjnie wędzony bekon, tradycyjnie wędzona kiełbasa (klobása), przy czym „tradycyjnie wędzone” oznacza uzyskiwanie dymu poprzez palenie drewna (polan, trocin, zrębków) w wędzarni;

d) Finlandia: mięsa i produkty mięsne tradycyjnie wędzone na gorąco;

e) Szwecja: mięso i produkty mięsne wędzone nad żarzącym się drewnem lub innymi materiałami roślinnymi.

Wymienione państwa członkowskie i właściwe podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze nadal monitorują obecność WWA w tradycyjnie wędzonych mięsach i produktach mięsnych wędzonych, o których mowa w akapicie pierwszym, i zapewniają, aby w miarę możliwości stosowano dobre praktyki wędzarnicze bez utraty typowych właściwości organoleptycznych tych produktów.

4. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 następujące państwa członkowskie mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego następujących tradycyjnie wędzonych ryb i produktów rybołówstwa, wędzonych na swoim terytorium i wykazujących poziomy WWA wyższe od poziomów określonych w załączniku I pkt 5.1.7, o ile te produkty wędzone nie zawierają więcej niż 5,0 μg/kg benzo(a)pirenu oraz 30,0 μg/kg sumy benzo(a)pirenu, benz(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu:

a) Łotwa: ryby tradycyjnie wędzone na gorąco;

b) Finlandia: małe ryby i produkty rybołówstwa z małych ryb tradycyjnie wędzone na gorąco;

c) Szwecja: ryby i produkty rybołówstwa wędzone nad żarzącym się drewnem lub innymi materiałami roślinnymi.

Wymienione państwa członkowskie i właściwe podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze nadal monitorują obecność WWA w tradycyjnie wędzonych rybach i wędzonych produktach rybołówstwa, o których mowa w akapicie pierwszym, i zapewniają, aby w miarę możliwości stosowano dobre praktyki wędzarnicze bez utraty typowych właściwości organoleptycznych tych produktów.

Artykuł 8

Monitorowanie i sprawozdawczość

1. Do dnia 1 lipca 2023 r. państwa członkowskie i zainteresowane strony przekazują Komisji wyniki prowadzonych dochodzeń oraz postępów poczynionych w zakresie stosowania środków zapobiegawczych pozwalających uniknąć zanieczyszczenia przetrwalnikami buławinki czerwonej i alkaloidami sporyszu w życie i produktach mielenia żyta oraz alkaloidami sporyszu w produktach mielenia ziaren jęczmienia, pszenicy, orkiszu i owsa.

Państwa członkowskie i zainteresowane strony regularnie zgłaszają Europejskiemu Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) dane dotyczące występowania przetrwalników buławinki czerwonej i alkaloidów sporyszu w życie i produktach mielenia żyta oraz alkaloidów sporyszu w produktach mielenia ziaren jęczmienia, pszenicy, orkiszu i owsa.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji na żądanie informacje na temat prowadzonych dochodzeń oraz odpowiednich źródeł zidentyfikowanych na podstawie zaleceń Komisji dotyczących monitorowania obecności zanieczyszczeń w żywności, a także na temat postępów poczynionych w zakresie zastosowania środków zapobiegawczych pozwalających uniknąć zanieczyszczenia.

3. Państwa członkowskie przekazują Urzędowi zebrane przez siebie dane dotyczące występowania zanieczyszczeń innych niż te, o których mowa w ust. 1. Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony mogą przedłożyć Urzędowi wspomniane dane dotyczące występowania zanieczyszczeń.

4. Państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony przedkładają Urzędowi dane dotyczące występowania zanieczyszczeń zgodnie z wymaganiami Urzędu dotyczącymi sprawozdawczości.

5. [1] Państwa członkowskie i zainteresowane strony przekazują Komisji do dnia 1 stycznia 2028 r. wyniki przeprowadzonych badań i informacje o postępach poczynionych w stosowaniu środków zapobiegawczych w celu zmniejszenia zanieczyszczenia owsa i produktów z owsa toksynami T-2 i HT-2.

Państwa członkowskie i zainteresowane strony regularnie zgłaszają Urzędowi dane dotyczące występowania toksyn T-2 i HT-2 w owsie i produktach z owsa.

Artykuł 9

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 traci moc.

Odesłania do uchylonego rozporządzenia traktuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia zgodnie z tabelą korelacji znajdującą się w załączniku II.

Artykuł 10

Środki przejściowe

1. Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed datami, o których mowa w lit. a)–k), może pozostać w obrocie do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia:

a) 19 września 2021 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w żywności dla dzieci i produktach zbożowych przetworzonych dla niemowląt i małych dzieci, zawierających kukurydzę lub jej produkty pochodne, określonych w załączniku I pkt 2.2.1;

b) 1 stycznia 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów przetrwalników buławinki czerwonej i alkaloidów sporyszu określonych w załączniku I pkt 1.8;

c) 3 maja 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów rtęci określonych załączniku I w pkt 3.3;

d) 1 lipca 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów opium określonych w załączniku I pkt 2.5;

e) 1 września 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych określonych w załączniku I pkt 2.2.2–2.2.9;

f) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów ochratoksyny A określonych w załączniku I pkt 1.2;

g) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów cyjanowodoru określonych w załączniku I pkt 2.3;

h) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy Δ⁹-THC oraz Δ⁹-THCA określonych w załączniku I pkt 2.6;

i) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn oraz sumy dioksyn i DL-PCB określonych w załączniku I pkt 4.1.1, 4.1.2, 4.1.11 i 4.1.12;

j) 1 stycznia 2023 r., w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy substancji perfluoroalkilowych określonych w załączniku I pkt 4.2;

k) 26 marca 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu określonych w załączniku I pkt 3.4.

2. Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed dniem 1 lipca 2022 r. może pozostać w obrocie do dnia 31 grudnia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów pirolizydynowych określonych w załączniku I pkt 2.4.

3. Ciężar udowodnienia daty wprowadzenia zgodnie z prawem produktów do obrotu spoczywa na podmiocie prowadzącym przedsiębiorstwo spożywcze.

Artykuł 11

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 25 kwietnia 2023 r.

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (¹), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 (²) ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w żywności. W rozporządzeniu tym wielokrotnie wprowadzano już istotne zmiany, a ponieważ mają być do niego wprowadzone nowe zmiany, należy je zastąpić.

(2) Najwyższe dopuszczalne poziomy powinny być określone na rygorystycznym poziomie, którego osiągnięcie jest rozsądnie możliwe dzięki korzystaniu z dobrych praktyk w zakresie rolnictwa, rybołówstwa i produkcji, oraz z uwzględnieniem ryzyka związanego z konsumpcją żywności. W przypadku możliwego ryzyka dla zdrowia najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powinny zostać ustalone na najniższym rozsądnie osiągalnym poziomie (wg zasady ALARA). Dzięki takiemu podejściu podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze będą stosować środki mające w jak największym stopniu zapobiegać zanieczyszczeniom i je ograniczać w celu ochrony zdrowia publicznego. Ponadto w celu ochrony zdrowia niemowląt i małych dzieci, które stanowią szczególnie wrażliwą grupę ludności, właściwe jest ustanowienie minimalnych najwyższych dopuszczalnych poziomów osiągalnych dzięki ścisłej selekcji surowców stosowanych do produkcji żywności przeznaczonej dla tej populacji, w połączeniu, w stosownych przypadkach, ze szczególnymi praktykami produkcyjnymi. Ta ścisła selekcja surowców jest również odpowiednia do produkcji określonej żywności wprowadzanej do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, w odniesieniu do której ustalono rygorystyczny najwyższy dopuszczalny poziom w celu ochrony szczególnie wrażliwych grup ludności.

(3) Aby zapewnić skuteczną ochronę zdrowia publicznego, żywność zawierająca zanieczyszczenia przekraczające najwyższe dopuszczalne poziomy nie tylko nie powinna być wprowadzana do obrotu jako taka, ale również nie powinna być stosowana jako składnik żywności ani mieszana z żywnością.

(4) Aby umożliwić stosowanie najwyższych dopuszczalnych poziomów do żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej i wieloskładnikowej, w odniesieniu do której nie zostały określone szczegółowe unijne najwyższe dopuszczalne poziomy, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny przedstawić właściwym organom konkretne współczynniki zatężenia, rozcieńczenia oraz przetworzenia, a w przypadku żywności wieloskładnikowej – proporcje składników, wraz z odpowiednimi danymi doświadczalnymi uzasadniającymi proponowane współczynniki.

(5) Ze względu na brak danych toksykologicznych i dowodów naukowych na bezpieczeństwo metabolitów powstałych w wyniku detoksykacji chemicznej należy zakazać takiej obróbki żywności.

(6) Uznaje się, że sortowanie lub inne rodzaje fizycznej obróbki umożliwiają zmniejszenie zawartości zanieczyszczeń w żywności. Aby zminimalizować wpływ na handel, należy dopuścić wyższe poziomy zanieczyszczeń w przypadku niektórych produktów, które nie są wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub jako składnik żywności. W takich przypadkach najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powinny zostać ustalone z uwzględnieniem skuteczności wspomnianych obróbek pod względem obniżenia zawartości zanieczyszczeń w żywności do poziomu poniżej najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w odniesieniu do tych produktów wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub stosowanych jako składnik żywności. Aby uniknąć nadużywania tych podwyższonych najwyższych dopuszczalnych poziomów, należy ustanowić przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu, oznakowania i stosowania danych produktów.

(7) Niektóre towary mają zastosowania inne niż żywność i w odniesienie do nich stosuje się mniej rygorystyczne najwyższe dopuszczalne poziomy lub w ogóle nie stosuje się żadnych poziomów dla niektórych zanieczyszczeń. Aby umożliwić skuteczne egzekwowanie najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w tej żywności, należy ustanowić odpowiednie przepisy dotyczące oznakowania tych produktów.

(8) Niektóre gatunki ryb pochodzące z regionu Morza Bałtyckiego mogą zawierać wysokie poziomy dioksyn, dioksyno-podobnych polichlorowanych bifenyli (DL-PCB) i niedioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (NDL-PCB). W przypadku znacznej części tych gatunków ryb z regionu Morza Bałtyckiego najwyższe dopuszczalne poziomy są przekroczone i dlatego ryby te zostałyby wykluczone z diety, gdyby najwyższe dopuszczalne poziomy były stosowane. Wykluczenie ryb z diety może mieć jednak negatywny wpływ na zdrowie mieszkańców regionu Morza Bałtyckiego.

(9) Łotwa, Finlandia i Szwecja dysponują systemami zapewniającymi, aby konsumenci końcowi byli informowani o zaleceniach żywieniowych dla określonych szczególnie wrażliwych grup ludności dotyczących ograniczenia spożycia ryb z regionu Morza Bałtyckiego w celu uniknięcia ryzyka dla zdrowia. Dlatego należy utrzymać odstępstwo w przypadku Łotwy, Finlandii i Szwecji, pozwalając tym krajom na bezterminowe wydawanie zezwoleń na wprowadzanie na swój rynek dla konsumenta końcowego pewnych gatunków ryb pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziom określony w niniejszym rozporządzeniu. Aby umożliwić Komisji monitorowanie sytuacji, Łotwa, Finlandia i Szwecja powinny nadal przedkładać Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które kraje te przedsięwzięły, aby skutecznie informować konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych oraz zapewnić, aby wymienione ryby i produkty z nich otrzymywane niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich, jak również dotyczące skuteczności tych środków.

(10) Pomimo stosowania możliwie dobrych praktyk wędzarniczych osiągnięcie obowiązujących obecnie najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) nie jest możliwe w kilku państwach członkowskich w przypadku niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych oraz tradycyjnie wędzonych ryb i produktów rybołówstwa, w odniesieniu do których nie można zmienić praktyk wędzarniczych bez znaczącej zmiany właściwości organoleptycznych żywności. W konsekwencji, gdyby zastosowano najwyższe dopuszczalne poziomy, takie tradycyjnie wędzone produkty zniknęłyby z rynku, co spowodowałoby zamknięcie wielu małych i średnich przedsiębiorstw. Dotyczy to niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych wędzonych w Irlandii, Hiszpanii, Chorwacji, na Cyprze, na Łotwie, w Polsce, Portugalii, Słowacji, Finlandii i Szwecji oraz niektórych tradycyjnie wędzonych ryb i wędzonych produktów rybołówstwa na Łotwie, w Finlandii i Szwecji. W związku z tym należy przyznać odstępstwo bez ograniczeń czasowych w odniesieniu do lokalnej produkcji i spożycia niektórych tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych wędzonych oraz tradycyjnie wędzonych ryb i wędzonych produktów rybołówstwa wyłącznie w tych państwach członkowskich.

(11) Państwa członkowskie mają gromadzić i przekazywać dane z kontroli urzędowych oraz z monitorowania zanieczyszczeń zgodnie z planami kontroli oraz ze szczegółowymi wymogami dotyczącymi urzędowych kontroli zanieczyszczeń, określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2022/931 (³) oraz w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2022/932 (⁴). W przypadku niektórych szczególnych zanieczyszczeń, w odniesieniu do których potrzeba więcej danych dotyczących ich występowania, zaleca się, aby państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony monitorowały i przekazywały dane o występowaniu, a także informowały o postępach w zakresie stosowania środków zapobiegawczych, aby umożliwić Komisji ocenę potrzeby modyfikacji istniejących środków lub przyjęcia dodatkowych. Z tych samych powodów państwa członkowskie powinny także przekazywać Komisji informacje, które zgromadziły w odniesieniu do innych zanieczyszczeń.

(12) Najwyższe dopuszczalne poziomy określone obecnie w rozporządzeniu (WE) nr 1881/2006, z późniejszymi zmianami, powinny zostać utrzymane w niniejszym rozporządzeniu. Biorąc jednak pod uwagę doświadczenia zdobyte w związku z tym rozporządzeniem oraz w celu poprawy czytelności przepisów, należy z jednej strony uniknąć stosowania licznych przypisów, a z drugiej strony zwiększyć liczbę odesłań do załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁵) w odniesieniu do definicji kategorii.

(13) Ponadto biorąc pod uwagę doświadczenia zdobyte w związku z tym rozporządzeniem oraz w celu umożliwienia jednolitego egzekwowania najwyższych dopuszczalnych poziomów, konieczne jest doprecyzowanie, że, o ile nie określono inaczej, należy stosować dolne granice stężeń w przypadkach, gdy najwyższe dopuszczalne poziomy zostały ustalone w odniesieniu do wielu związków (suma stężeń), a także wyjaśnienie, do jakiej części ciała skorupiaków mają zastosowanie najwyższe dopuszczalne poziomy.

(14) W odniesieniu do kadmu należy rozszerzyć zwolnienie, jakim jest obecnie objęty słód, na wszystkie zboża wykorzystywane do produkcji piwa lub destylatów, pod warunkiem że niewykorzystane pozostałości zbóż nie są wprowadzane do obrotu jako żywność, ponieważ kadm pozostaje głównie w resztkach zboża i dlatego zawartość kadmu w piwie jest bardzo niska.

(15) W odniesieniu do WWA, opierając się na dostępnych danych analitycznych i metodzie produkcji, które wykazały, że w kawie instant/rozpuszczalnej stwierdzono nieznaczną ilość tych substancji, należy objąć kawę instant/rozpuszczalną wyłączeniem z najwyższego dopuszczalnego poziomu w żywności w proszku pochodzenia roślinnego do przygotowywania napojów. Ponadto, w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów WWA w preparatach do początkowego żywienia niemowląt, preparatach do dalszego żywienia niemowląt i preparatach do żywienia małych dzieci oraz w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego dla niemowląt i małych dzieci, obecnie poziomy te są określone w odniesieniu do produktów wprowadzanych do obrotu, bez rozróżnienia fizycznej postaci produktu. Należy zatem wyjaśnić, że te najwyższe dopuszczalne poziomy odnoszą się do produktów gotowych do użycia (wprowadzonych do obrotu jako takie lub po odtworzeniu zgodnie z instrukcją producenta).

(16) W odniesieniu do melaminy, Unia zaakceptowała przyjęty przez Kodeks Żywnościowy najwyższy dopuszczalny poziom nie tylko w odniesieniu do preparatów do początkowego żywienia niemowląt w proszku, ale także preparatów płynnych, który Unia zaakceptowała. Należy zatem odpowiednio zastosować ten najwyższy dopuszczalny poziom melaminy w preparatach do początkowego żywienia niemowląt i preparatach do dalszego żywienia niemowląt.

(17) Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(18) Kiedy Komisja określa nowe najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń w żywności, w stosownych przypadkach przewiduje środki przejściowe, aby umożliwić podmiotom gospodarczym przygotowanie się do stosowania nowych zasad. Aby zapewnić płynne przejście między rozporządzeniem (WE) nr 1881/2006 a niniejszym rozporządzeniem, należy utrzymać środki przejściowe w odniesieniu do tych najwyższych dopuszczalnych poziomów utrzymanych w niniejszym rozporządzeniu, dla których środki przejściowe nadal obowiązują.

(19) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „żywność” oznacza żywność zgodnie z definicją w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶);

b) „podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze” oznacza podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze zgodnie z definicją w art. 3 pkt 3 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

c) „wprowadzenie do obrotu” oznacza wprowadzenie na rynek zgodnie z definicją w art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

d) „konsument końcowy” oznacza konsumenta finalnego zgodnie z definicją w art. 3 pkt 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

e) „przetwarzanie” oznacza przetwarzanie zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. m) rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (⁷);

f) „produkty nieprzetworzone” oznaczają produkty nieprzetworzone zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. n) rozporządzenia (WE) nr 852/2004; oraz

g) „produkty przetworzone” oznaczają produkty przetworzone zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. o) rozporządzenia (WE) nr 852/2004.

Artykuł 2

Zasady ogólne

1. Żywność wymieniona w załączniku I nie może być wprowadzana do obrotu i nie może być stosowana jako surowiec do produkcji żywności lub jako składnik żywności, jeżeli zawiera zanieczyszczenie, którego poziom przekracza najwyższy dopuszczalny poziom określony w załączniku I.

2. Żywność zgodna z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami określonymi w załączniku I nie może być mieszana z żywnością, która przekracza te poziomy.

3. Najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I mają zastosowanie do żywności w postaci wprowadzanej do obrotu i do jadalnych części danej żywności, chyba że w załączniku tym określono inaczej.

4. W systemach, w których produkcja i przetwarzanie zbóż są zintegrowane w taki sposób, że wszystkie otrzymane partie są oczyszczane, sortowane i przetwarzane w tym samym zakładzie, najwyższe dopuszczalne poziomy mają zastosowanie do nieprzetworzonych zbóż w łańcuchu produkcyjnym na etapie poprzedzającym przetwarzanie wstępne.

Artykuł 3

Żywność suszona, rozcieńczona, przetworzona i wieloskładnikowa

1. W przypadku gdy w załączniku I nie określono szczegółowych unijnych najwyższych dopuszczalnych poziomów w odniesieniu do żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej (tj. złożonej z więcej niż jednego składnika), stosując najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I, należy uwzględnić następujące aspekty:

a) zmiany stężenia zanieczyszczenia, spowodowane procesami suszenia lub rozcieńczania;

b) zmiany stężenia zanieczyszczenia spowodowane przez proces przetwarzania;

c) względne proporcje składników w produkcie;

d) analityczną granicę oznaczalności.

2. W przypadku gdy właściwy organ przeprowadza kontrolę urzędową, podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze przedstawia i uzasadnia szczegółowe współczynniki zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia dotyczące danych procesów suszenia, rozcieńczania lub przetwarzania lub szczegółowe współczynniki zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia dotyczące danej żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej, jak również proporcje składników dotyczące danych procesów mieszania.

Jeżeli podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze nie przedstawi niezbędnego współczynnika zatężenia, rozcieńczenia lub przetworzenia lub gdy właściwy organ uzna ten współczynnik za nieodpowiedni w świetle podanego uzasadnienia, to organ ten sam ustala taki współczynnik, na podstawie dostępnych informacji i mając na uwadze maksymalną ochronę zdrowia ludzkiego.

3. W przypadku gdy w załączniku I nie określono szczegółowych unijnych najwyższych dopuszczalnych poziomów w odniesieniu do żywności dla niemowląt i małych dzieci, państwa członkowskie mogą ustanowić bardziej rygorystyczne najwyższe dopuszczalne poziomy w odniesieniu do takiej żywności.

Artykuł 4

Zakaz detoksykacji

Żywność zawierająca zanieczyszczenia wymienione w załączniku I nie może być celowo poddawana detoksykacji poprzez obróbkę chemiczną.

Artykuł 5

Żywność, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności

1. W przypadku gdy najwyższy dopuszczalny poziom zanieczyszczenia jest określony w załączniku I specjalnie w odniesieniu do żywności, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności, taką żywność można wprowadzić do obrotu, pod warunkiem że:

a) żywność ta nie zostanie wprowadzona do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego ani nie będzie stosowana jako składnik żywności;

b) żywność ta jest zgodna z najwyższym dopuszczalnym poziomem określonym w załączniku I w odniesieniu do tego zanieczyszczenia w tej żywności, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności; oraz

c) żywność ta została opatrzona etykietą i oznakowana zgodnie z ust. 2.

2. Oznakowanie każdego jednostkowego opakowania wraz z oryginalnym dokument towarzyszącym żywności, o którym mowa w ust. 1 lit. c), musi wyraźnie wskazywać na jej zastosowanie i zawierać następującą informację: „Produkt podlega sortowaniu lub innej fizycznej obróbce w celu zmniejszenia zanieczyszczenia [nazwa zanieczyszczenia/zanieczyszczeń] przed wprowadzeniem do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub do zastosowania jako składnik żywności”.

Kod identyfikacyjny przesyłki/partii jest naniesiony w sposób trwały na każdym jednostkowym opakowaniu przesyłki i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym.

3. Żywność, która ma być sortowana lub poddana innej fizycznej obróbce w celu zmniejszenia poziomów zanieczyszczenia, przed tymi procesami nie może być mieszana z żywnością wprowadzaną do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub z żywnością przeznaczoną do zastosowania jako składnik żywności.

4. Żywność, która została poddana sortowaniu lub innej obróbce fizycznej w celu zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń, może być wprowadzona do obrotu pod warunkiem, że nie zostały przekroczone najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I w odniesieniu do żywności wprowadzanej do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego lub stosowanej jako składnik żywności oraz że zastosowana obróbka nie spowodowała obecności innych szkodliwych pozostałości.

Artykuł 6

Przepisy dotyczące oznakowania orzeszków ziemnych, innych nasion oleistych, ich produktów pochodnych i zbóż

1. Oznakowanie każdego jednostkowego opakowania i oryginalny dokument towarzyszący orzeszkom ziemnym, innym nasionom oleistym, ich produktom pochodnym i zbożom muszą zawierać wyraźne informacje na temat ich zamierzonego przeznaczenia.

Kod identyfikacyjny przesyłki/partii jest naniesiony w sposób trwały na każdym jednostkowym opakowaniu przesyłki i na oryginalnym dokumencie towarzyszącym. Rodzaj działalności gospodarczej prowadzonej przez odbiorcę przesyłki, określony w dokumencie towarzyszącym, musi być zgodny z zamierzonym przeznaczeniem.

2. W przypadku braku wyraźnej informacji, że zamierzonym przeznaczeniem nie jest wprowadzenie do obrotu jako żywności, najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I mają zastosowanie do wszystkich wprowadzanych do obrotu orzeszków ziemnych, innych nasion oleistych i ich produktów pochodnych oraz zbóż.

3. Wyjątek od stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów określonych w załączniku I, jakim objęte są orzeszki ziemne i inne nasiona oleiste przeznaczone do tłoczenia, ma zastosowanie wyłącznie do przesyłek, które:

a) są wyraźnie oznakowane ze wskazaniem ich zamierzonego przeznaczenia;

b) zawierają następującą informację: „Produkt przeznaczony do tłoczenia do celów produkcji rafinowanego oleju roślinnego” w ramach oznakowania każdego jednostkowego opakowania oraz na oryginalnym dokumencie towarzyszącym; oraz

c) mają trafić do miejsca przeznaczenia, którym jest tłocznia.

Artykuł 7

Odstępstwa od art. 2

1. W drodze odstępstwa od art. 2 Łotwa, Finlandia i Szwecja mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, nie przekraczając swoich rocznych kwot określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 (⁸), dziko żyjącego łososia (Salmo salar) oraz produktów z niego otrzymywanych, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziomy określone w pkt 4.1.5 załącznika I, pod warunkiem że:

a) wprowadzono system zapewniający pełne informowanie konsumentów końcowych o krajowych zaleceniach żywieniowych w odniesieniu do ograniczeń spożycia dziko żyjącego łososia pochodzącego z regionu Morza Bałtyckiego oraz produktów z niego otrzymywanych przez wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności w celu uniknięcia potencjalnego ryzyka dla zdrowia;

b) Łotwa, Finlandia i Szwecja nadal stosują niezbędne środki w celu dopilnowania, aby dziko żyjący łosoś i produkty z niego otrzymywane niezgodne z pkt 4.1.5 załącznika I nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich;

c) Łotwa, Finlandia i Szwecja przedkładają Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które przedsięwzięły, aby skutecznie informować konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych oraz dopilnować, aby dziko żyjący łosoś i produkty z niego otrzymywane niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich oraz dostarczają dowody świadczące o skuteczności tych środków.

2. W drodze odstępstwa od art. 2 Finlandia i Szwecja mogą zezwalać na wprowadzanie na swoje odpowiednie rynki, nie przekraczając swoich rocznych kwot określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1380/2013, dziko żyjącego śledzia bałtyckiego o długości większej niż 17 cm (Clupea harengus membras), dziko żyjącego golca (Salvelinus spp.), dziko żyjącego minoga rzecznego (Lampetra fluviatilis) i dziko żyjącej troci (Salmo trutta) oraz produktów z nich otrzymywanych, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego, w których poziom dioksyn, DL-PCB lub NDL-PCB jest wyższy niż poziomy określone w pkt 4.1.5 załącznika I, pod warunkiem że:

a) wprowadzono system zapewniający pełne informowanie konsumentów końcowych o zaleceniach żywieniowych w odniesieniu do ograniczeń spożycia dziko żyjącego śledzia bałtyckiego o długości większej niż 17 cm, dziko żyjącego golca, dziko żyjącego minoga rzecznego i dziko żyjącej troci, pochodzących z regionu Morza Bałtyckiego oraz produktów z nich otrzymywanych przez wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności, w celu uniknięcia potencjalnego ryzyka dla zdrowia;

b) Finlandia i Szwecja nadal stosują niezbędne środki w celu dopilnowania, aby dziko żyjący śledź bałtycki o długości większej niż 17 cm, dziko żyjący golec, dziko żyjący minóg rzeczny i dziko żyjąca troć i produkty z nich otrzymywane, niezgodne z pkt 4.1.5 załącznika I nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich;

c) Finlandia i Szwecja przedkładają Komisji coroczne sprawozdania dotyczące środków, które przedsięwzięły, aby skutecznie informować wskazane szczególnie wrażliwe grupy ludności o zaleceniach żywieniowych oraz zapewnić, aby wymienione ryby i produkty z nich otrzymywane, niezgodne z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami nie były wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich, a także dostarczają dowody świadczące o skuteczności tych środków.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 następujące państwa członkowskie mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego następujących tradycyjnie wędzonych mięs i produktów mięsnych, wędzonych na swoim terytorium i wykazujących poziomy WWA wyższe od poziomów określonych w załączniku I pkt 5.1.6, o ile produkty te nie zawierają więcej niż 5,0 μg/kg benzo(a)pirenu oraz 30,0 μg/kg sumy benzo(a)pirenu, benz(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu:

a) Irlandia, Chorwacja, Cypr, Hiszpania, Polska i Portugalia: tradycyjnie wędzone mięsa i produkty mięsne;

b) Łotwa: tradycyjnie wędzone mięso wieprzowe, mięso z kurczaka wędzone na gorąco, kiełbasy wędzone na gorąco i mięso zwierząt dzikich wędzone na gorąco;

c) Słowacja: tradycyjnie wędzone mięso solone, tradycyjnie wędzony bekon, tradycyjnie wędzona kiełbasa (klobása), przy czym „tradycyjnie wędzone” oznacza uzyskiwanie dymu poprzez palenie drewna (polan, trocin, zrębków) w wędzarni;

d) Finlandia: mięsa i produkty mięsne tradycyjnie wędzone na gorąco;

e) Szwecja: mięso i produkty mięsne wędzone nad żarzącym się drewnem lub innymi materiałami roślinnymi.

Wymienione państwa członkowskie i właściwe podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze nadal monitorują obecność WWA w tradycyjnie wędzonych mięsach i produktach mięsnych wędzonych, o których mowa w akapicie pierwszym, i zapewniają, aby w miarę możliwości stosowano dobre praktyki wędzarnicze bez utraty typowych właściwości organoleptycznych tych produktów.

4. Na zasadzie odstępstwa od art. 2 następujące państwa członkowskie mogą zezwalać na wprowadzanie do obrotu na swoich rynkach z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego następujących tradycyjnie wędzonych ryb i produktów rybołówstwa, wędzonych na swoim terytorium i wykazujących poziomy WWA wyższe od poziomów określonych w załączniku I pkt 5.1.7, o ile te produkty wędzone nie zawierają więcej niż 5,0 μg/kg benzo(a)pirenu oraz 30,0 μg/kg sumy benzo(a)pirenu, benz(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu:

a) Łotwa: ryby tradycyjnie wędzone na gorąco;

b) Finlandia: małe ryby i produkty rybołówstwa z małych ryb tradycyjnie wędzone na gorąco;

c) Szwecja: ryby i produkty rybołówstwa wędzone nad żarzącym się drewnem lub innymi materiałami roślinnymi.

Wymienione państwa członkowskie i właściwe podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze nadal monitorują obecność WWA w tradycyjnie wędzonych rybach i wędzonych produktach rybołówstwa, o których mowa w akapicie pierwszym, i zapewniają, aby w miarę możliwości stosowano dobre praktyki wędzarnicze bez utraty typowych właściwości organoleptycznych tych produktów.

Artykuł 8

Monitorowanie i sprawozdawczość

1. Do dnia 1 lipca 2023 r. państwa członkowskie i zainteresowane strony przekazują Komisji wyniki prowadzonych dochodzeń oraz postępów poczynionych w zakresie stosowania środków zapobiegawczych pozwalających uniknąć zanieczyszczenia przetrwalnikami buławinki czerwonej i alkaloidami sporyszu w życie i produktach mielenia żyta oraz alkaloidami sporyszu w produktach mielenia ziaren jęczmienia, pszenicy, orkiszu i owsa.

Państwa członkowskie i zainteresowane strony regularnie zgłaszają Europejskiemu Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) dane dotyczące występowania przetrwalników buławinki czerwonej i alkaloidów sporyszu w życie i produktach mielenia żyta oraz alkaloidów sporyszu w produktach mielenia ziaren jęczmienia, pszenicy, orkiszu i owsa.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji na żądanie informacje na temat prowadzonych dochodzeń oraz odpowiednich źródeł zidentyfikowanych na podstawie zaleceń Komisji dotyczących monitorowania obecności zanieczyszczeń w żywności, a także na temat postępów poczynionych w zakresie zastosowania środków zapobiegawczych pozwalających uniknąć zanieczyszczenia.

3. Państwa członkowskie przekazują Urzędowi zebrane przez siebie dane dotyczące występowania zanieczyszczeń innych niż te, o których mowa w ust. 1. Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony mogą przedłożyć Urzędowi wspomniane dane dotyczące występowania zanieczyszczeń.

4. Państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze i inne zainteresowane strony przedkładają Urzędowi dane dotyczące występowania zanieczyszczeń zgodnie z wymaganiami Urzędu dotyczącymi sprawozdawczości.

Artykuł 9

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 traci moc.

Odesłania do uchylonego rozporządzenia traktuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia zgodnie z tabelą korelacji znajdującą się w załączniku II.

Artykuł 10

Środki przejściowe

1. Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed datami, o których mowa w lit. a)–k), może pozostać w obrocie do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia:

a) 19 września 2021 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w żywności dla dzieci i produktach zbożowych przetworzonych dla niemowląt i małych dzieci, zawierających kukurydzę lub jej produkty pochodne, określonych w załączniku I pkt 2.2.1;

b) 1 stycznia 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów przetrwalników buławinki czerwonej i alkaloidów sporyszu określonych w załączniku I pkt 1.8;

c) 3 maja 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów rtęci określonych załączniku I w pkt 3.3;

d) 1 lipca 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów opium określonych w załączniku I pkt 2.5;

e) 1 września 2022 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych określonych w załączniku I pkt 2.2.2–2.2.9;

f) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów ochratoksyny A określonych w załączniku I pkt 1.2;

g) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów cyjanowodoru określonych w załączniku I pkt 2.3;

h) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy Δ⁹-THC oraz Δ⁹-THCA określonych w załączniku I pkt 2.6;

i) 1 stycznia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn oraz sumy dioksyn i DL-PCB określonych w załączniku I pkt 4.1.1, 4.1.2, 4.1.11 i 4.1.12;

j) 1 stycznia 2023 r., w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy substancji perfluoroalkilowych określonych w załączniku I pkt 4.2;

k) 26 marca 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu określonych w załączniku I pkt 3.4.

2. Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed dniem 1 lipca 2022 r. może pozostać w obrocie do dnia 31 grudnia 2023 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów pirolizydynowych określonych w załączniku I pkt 2.4.

3. Ciężar udowodnienia daty wprowadzenia zgodnie z prawem produktów do obrotu spoczywa na podmiocie prowadzącym przedsiębiorstwo spożywcze.

Artykuł 11

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 25 kwietnia 2023 r.