Finanse publiczne. Komentarz do ustawy - art. 5

[Zakres regulacji] Klasyfikacja przyjęta w art. 5 ust. 1 u.f.p. dzieli środki publiczne na trzy podstawowe kategorie. Środkami publicznymi są:

● dochody publiczne (mają one charakter podstawowy, są bezzwrotne, stanowią zasilenie finansowe władz publicznych),

● przychody publiczne (mają charakter uzupełniający i najczęściej są zwrotne),

● środki pochodzące z budżetu UE i inne bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych.

Każda z tych kategorii została uszczegółowiona w kolejnych ustępach art. 5 u.f.p. Katalog środków publicznych ma charakter otwarty, na co wskazują zapisy art. 5 ust. 5-6 u.f.p. dotyczące środków pochodzących z budżetu UE i innych bezzwrotnych środków ze źródeł zagranicznych.

[Dochody publiczne] Za dochody publiczne należy uznać wszelkiego rodzaju środki, które przypisane zostały beneficjentowi, czyli podmiotowi, uprawnionemu do ich wykorzystania, który wchodzi w skład sektora finansów publicznych, lub innemu podmiotowi uprawnionemu do korzystania ze środków publicznych, oczywiście zgodnie z przepisami prawa i obowiązującymi procedurami. Klasyfikacja takich dochodów jest bardzo bogata i wynika z rozbudowanych procesów przepływów finansowych oraz zaangażowania jednostek sektora finansów publicznych w procesy gospodarcze i finansowe zachodzące w państwie.

Pojęcie środków publicznych to pojęcie na tyle uniwersalne, że stosowane jest zarówno potocznie, jak i w innych aktach prawnych. Systematyka analizowanych w tym przepisie środków wskazuje na pewien dualizm. Mianowicie przepis wymienia w jednej grupie wszystkie dochody publiczne, a następnie jako pozostałe wymienia środki pochodzące ze źródeł zagranicznych (m.in. UE).

[Poszczególne kategorie dochodów] Rozwinięcie katalogu dochodów publicznych zawarte jest w ust. 2 komentowanego artykułu. Do dochodów publicznych zalicza się daniny publiczne, do których należą:

1) podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw;