Finanse publiczne. Komentarz do ustawy - art. 9

[Specyfika sektora finansów publicznych] W rzeczywistości społecznej i gospodarczej funkcjonują różne płaszczyzny interakcji podmiotów uczestniczących w życiu publicznym i prywatnym. Zakresy stosunków cywilnoprawnych i administracyjno-prawnych wzajemnie się przenikają, a uczestniczące w nim podmioty należą do różnych sfer działalności publicznej i prywatnej.

Generalnie przyjmuje się obowiązujący powszechnie podział na sferę publiczną i prywatną z wyodrębnieniem i zróżnicowaniem organizacyjnym i prawnym uczestniczących w nich podmiotów. Podział na te sfery funkcjonuje zarówno w zakresie nauk prawnych, jak i ekonomicznych, stąd mowa jest często o ekonomii podmiotów sektora finansów publicznych, jak i prawie publicznym podmiotów tego sektora. Ustawa o finansach publicznych stanowi swoistego rodzaju kodeks podmiotów sektora finansów publicznych nie tylko w zakresie samych finansów, ale także wyznaczenia ram instytucjonalnych i organizacyjno-prawnych dla podmiotów tego sektora.

W przepisach prawa brak jest definicji prawnej jednostek sektora finansów publicznych, co nie zmienia faktu, że podział ten jest bardzo czytelny i obowiązujący zarówno w orzecznictwie sądowym, administracyjnym czy piśmiennictwie. Sektor finansów publicznych to według powszechnego rozumienia tej definicji zbiór państwowych i samorządowych osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, finansowanych głównie lub wyłącznie ze środków budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W sektorze finansów publicznych można wyodrębnić sektor rządowy oraz samorządowy. Sektor samorządowy to jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz podległe tym organom jednostki organizacyjne, wskazane w przepisach prawa.

Omawiany przepis określa faktycznie zakres podmiotowy sektora finansów publicznych w formie przyjętego przez ustawodawcę zamkniętego katalogu podmiotów. Katalog ten wyznacza spektrum przyporządkowanych poszczególnym kategoriom podmiotów regulacji prawnych szczegółowo wskazujących organizację, strukturę oraz prawa i obowiązki tych podmiotów, o czym będzie mowa w dalszej części.