Finanse publiczne. Komentarz do ustawy - art. 11

[Samodzielność jednostek budżetowych] Jednostki budżetowe prowadzą działalność na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, czyli ustaw oraz wydawanych do nich aktów wykonawczych oraz aktów prawa wewnętrznego konstytuujących ich działalność, czyli statutów. Jednostki budżetowe mogą być tworzone na każdym szczeblu działalności jednostek samorządu terytorialnego. Różnorodny i niejednolity jest także charakter przedmiotowej działalności tej formy funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. W ustawie o finansach publicznych ustawodawca nie przypisał tym podmiotom konkretnych działań, niemniej jednak przepisy regulujące określone sfery funkcjonowania życia publicznego wskazują, że działalność taka może być prowadzona tylko w formie jednostki budżetowej.

Przykład

Zgodnie z art. 79 ustawy o systemie oświaty, przedszkola, szkoły i placówki publiczne zakładane i prowadzone przez ministrów i jednostki samorządu terytorialnego są jednostkami budżetowymi.

Jednostki budżetowe powiązane są finansowo z budżetem jednostki samorządu terytorialnego, co wynika z zależności powodującej konieczność odprowadzania pobranych dochodów na rachunek odpowiednio: dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Zależność ta wyraża się także w powiązaniu planowanych do wydatkowania kwot. Jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu. Komentowany przepis wyznacza więc, pomimo uznania odrębności organizacyjnej, oczywistą zależność pomiędzy jednostką a budżetem podmiotu założycielskiego.

[Podmiot założycielski] Byt jednostki budżetowej uzależniony jest od woli ośrodka decyzyjnego w postaci podmiotu - założyciela jednostki budżetowej.

Założycielami jednostek budżetowych mogą być:

● Skarb Państwa,

● jednostka samorządu terytorialnego.

Podmioty założycielskie wskazane są w art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 u.f.p. Należą do nich:

● ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych ustaw - państwowe jednostki budżetowe,