Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann - przewodniczący,

Krzysztof Kolasiński - sprawozdawca,

Andrzej Mączyński,

Ferdynand Rymarz,

Jadwiga Skórzewska-Łosiak,

protokolant: Joanna Szymczak,

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2000 r. na rozprawie sprawy z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, z udziałem umocowanych przedstawicieli uczestników postępowania: wnioskodawcy, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Prokuratora Generalnego, o stwierdzenie:

1) niezgodności art. 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w części uprawniającej naczelnika urzędu skarbowego do żądania w związku z postępowaniem podatkowym wszczętym przez urząd skarbowy przekazania przez bank, dom maklerski, towarzystwo powiernicze i fundusze inwestycyjne informacji dotyczących - nie będących rachunkami rozliczeniowymi podmiotów gospodarczych prowadzonymi na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 z późn. zm.) - rachunków podatnika, w stosunku do którego nie jest prowadzone postępowanie karne lub karne skarbowe, w zakresie:

a) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych oraz rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków, zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych, nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa oraz obrotu tymi papierami wartościowymi i obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi (art. 182 § 1),

b) posiadanych w domach maklerskich rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków i nabytych za pośrednictwem tych domów akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi (art. 182 § 2),

c) umorzonych jednostek uczestnictwa w towarzystwach funduszy powierniczych i towarzystwach funduszy inwestycyjnych (art. 182 § 3),

- z art.47, art. 49 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustanawiającymi zasady ochrony prywatności i ochrony tajemnicy komunikowania się i określającymi zakres możliwych ograniczeń tych zasad;

2) niezgodności art. 183 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) uprawniającego naczelnika urzędu skarbowego do żądania ujawnienia przez podatnika, o którym mowa w pkt 1 niniejszego wniosku, wskazanych w tym punkcie informacji albo do upoważnienia urzędu skarbowego do wystąpienia do instytucji finansowych o przekazanie tych informacji - z art. 47, art. 51 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustanawiającymi zasady ochrony prywatności oraz ujawniania informacji o samym sobie i określającymi zakres możliwych ograniczeń tych zasad;

3) niezgodności art. 182 i art. 183 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącym, że - z wyjątkami przewidzianymi w ustawie - strona ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, oraz z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącym, że ustawa nie może zamykać nikomu drogi sądowej do dochodzenia naruszonych praw,

orzeka:

Przepisy art. 182 i art. 183 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062) są zgodne z art. 47, art. 31 ust. 3, art. 49, art. 51 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.