Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2024-01-26
Wersja aktualna od 2024-01-26
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA1)
z dnia 17 lutego 2010 r.
w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
z dnia 17 lutego 2010 r. (Dz.U. z 2010 r., Nr 34, poz. 186)
t.j. z dnia 26 stycznia 2024 r. (Dz.U. z 2024 r., poz. 99)
Na podstawie art. 28 ust. 13 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336, 1688 i 1890) zarządza się, co następuje:
§ 1. [Zakres regulacji] Rozporządzenie określa dla obszaru Natura 2000, zwanego dalej „obszarem”:
1) tryb sporządzania projektu planu zadań ochronnych;
2) zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu zadań ochronnych;
3) tryb dokonywania zmian w planie zadań ochronnych.
§ 2. [Tryb sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru] Tryb sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru obejmuje dokonanie następujących czynności:
1) ustalenie terenu objętego projektem planu zadań ochronnych oraz przedmiotów ochrony obszaru;
2) sformułowanie założeń do sporządzenia projektu planu zadań ochronnych;
3) podanie do publicznej wiadomości informacji o zamiarze przystąpienia do sporządzenia projektu planu zadań ochronnych;
4) identyfikację zainteresowanych osób i podmiotów prowadzących działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar;
5) sformułowanie projektu planu zadań ochronnych;
6) (uchylony).
§ 3. [Zakres prac koniecznych do sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru] Zakres prac koniecznych do sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru obejmuje:
1) opisanie granic obszaru w postaci wykazu współrzędnych punktów załamania granicy, w państwowym systemie odniesień przestrzennych w układzie współrzędnych płaskich prostokątnych PL-1992, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1752, 1615, 1688 i 1762);
2) zgromadzenie, zweryfikowanie i uzupełnienie informacji o obszarze i przedmiotach ochrony, istotnych dla ochrony, w tym dotyczących:
a) uwarunkowań geograficznych, przyrodniczych, społecznych, gospodarczych i kulturowych, kierunków rozwoju społecznego i gospodarczego, a także uwarunkowań wynikających z istniejących form ochrony przyrody innych niż obszar i celów ochrony obszaru,
b) występowania przedmiotów ochrony oraz opisu ich stanu, zagrożeń, wymogów i możliwości ochrony,
c) istniejących i projektowanych planów, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, strategii i programów dotyczących obszaru lub mogących mieć na niego wpływ;
3) ocenę stanu ochrony przedmiotów ochrony, dokonywaną na podstawie dostępnych informacji i niezbędnych prac terenowych uzupełniających inwentaryzację, charakterystyki jakościowe lub rozpoznanie uwarunkowań funkcjonowania przedmiotów ochrony, polegającą na łącznej ocenie stanu ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków:
a) w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych:
- ustaleniu parametru powierzchni i rozmieszczenia siedliska przyrodniczego w obszarze, z uwzględnieniem jego fragmentacji, trendu zachodzących zmian oraz fragmentacji poszczególnych wydzieleń siedliska przyrodniczego,
- ustaleniu parametru struktury poszczególnych wydzieleń siedliska przyrodniczego, z uwzględnieniem stanu ochrony jego typowych gatunków oraz procesów ekologicznych zachodzących w tym wydzieleniu, w porównaniu ze strukturą i procesami typowymi dla właściwego stanu ochrony siedliska,
- ocenie parametru szans zachowania siedliska przyrodniczego w przyszłości,
b) w odniesieniu do gatunków:
- ustaleniu parametru stanu populacji, z uwzględnieniem liczebności i rozmieszczenia gatunku w obszarze oraz trendu zachodzących zmian tej liczebności, oszacowaniu, a także uwzględnieniu cech populacji gatunku, właściwych dla danej populacji gatunku,
- ustaleniu parametru siedliska gatunku, z uwzględnieniem wielkości i jakości poszczególnych wydzieleń siedliska gatunku w porównaniu z cechami siedliska gatunku typowymi dla właściwego stanu ochrony,
- ocenę parametru szans zachowania gatunku w przyszłości;
4) ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń dla utrzymania lub osiągnięcia właściwego stanu przedmiotów ochrony, z uwzględnieniem oceny, o której mowa w pkt 3, oraz oceny prawdopodobnych kierunków zmian uwarunkowań przyrodniczych, społecznych, gospodarczych i ich możliwego wpływu na parametry;
5) ustalenie celów działań ochronnych do osiągnięcia w okresie, na jaki jest sporządzany plan zadań ochronnych, umożliwiające monitoring i weryfikację ich osiągnięcia, z uwzględnieniem:
a) konieczności utrzymania właściwego stanu ochrony, likwidacji, ograniczenia istniejących lub potencjalnych zagrożeń dla przedmiotu ochrony lub zapobieżenia im - jeżeli obecny stan przedmiotów ochrony w obszarze został oceniony jako właściwy,
b) potrzeby osiągnięcia właściwego stanu ochrony, konieczności likwidacji, ograniczenia istniejących lub potencjalnych zagrożeń odpowiedzialnych za niewłaściwy stan ochrony przedmiotu ochrony lub zapobieżeniu im - jeżeli obecny stan przedmiotów ochrony w obszarze został oceniony jako niezadowalający lub zły, z wyjątkiem sytuacji, gdy ze względów przyrodniczych jest niemożliwe lub nieuzasadnione polepszenie tego stanu,
c) konieczności uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiocie ochrony i konieczności likwidacji, ograniczenia zagrożeń dla przedmiotu ochrony lub zapobieżenia im - jeżeli stan ochrony przedmiotu ochrony nie jest możliwy do oceny,
d) konieczności zachowania integralności obszaru, łączności ekologicznej siedlisk w obszarze i łączności ekologicznej obszaru z obszarami sąsiednimi;
6) ustalenie działań ochronnych wynikających z ustalonych celów działań ochronnych, w tym wskazanie:
a) działań ochronnych zapewniających możliwość monitoringu osiągnięcia celów działań ochronnych, a zwłaszcza monitoringu przyjętych parametrów stanu ochrony przedmiotów ochrony, a dla obszaru znajdującego się na terenie gospodarstwa rolnego lub jego części z podziałem na działania:
- obligatoryjne,
- fakultatywne,
b) zakresu prac przewidzianych do realizacji,
c) terenu lub miejsca realizacji,
d) terminu oraz częstotliwości realizacji,
e) podmiotu odpowiedzialnego za wykonanie i monitoring,
f) szacowanych kosztów realizacji działań,
g) technicznych uwarunkowań realizacji działań,
h) podmiotów, których współdziałanie przy realizacji działań ochronnych jest niezbędne;
7) ustalenie, w oparciu o analizę obowiązujących studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, wskazań do zmiany tych studiów lub planów, których realizacja uniemożliwi osiągnięcie celów działań ochronnych, naruszy lub stworzy ryzyko naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 33 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zwanej dalej „ustawą”;
8) ocenę potrzeby sporządzenia planu ochrony dla części lub całości obszaru oraz określenie terminu jego sporządzenia, z uwzględnieniem konieczności:
a) przeprowadzenia inwentaryzacji lub badań przedmiotów ochrony lub
b) zaplanowania ochrony w okresie 20 lat, lub
c) unormowania zagadnień wchodzących w zakres planu ochrony, a niemieszczących się w zakresie planu zadań ochronnych, lub
d) zmiany granic obszaru lub przedmiotu ochrony;
9) sporządzenie dokumentacji projektu planu zadań ochronnych w formie elektronicznej, opracowanej w formie opisu tekstowego, zestawień tabelarycznych, przedstawień graficznych, map, baz danych, w tym cyfrowych warstw informacyjnych.
§ 4. [Sprawdzenie przesłanek do nieobejmowania części obszaru projektem planu zadań ochronnych przy ustalaniu terenu objętego tym projektem] 1. Ustalając teren objęty projektem planu zadań ochronnych, o którym mowa w § 2 pkt 1, sprawdza się przesłanki do nieobejmowania części obszaru projektem planu zadań ochronnych, o których mowa w art. 28 ust. 11 ustawy.
2. Ustalenie przedmiotów ochrony obszaru, o których mowa w § 2 pkt 1, polega na przeanalizowaniu danych o obszarze przekazanych do Komisji Europejskiej, z uwzględnieniem ich znaczenia dla zachowania lub odtworzenia zasobów siedlisk przyrodniczych lub gatunków, dla których wyznaczono obszar.
3. Ustalenia, o których mowa w ust. 2, mogą być zmienione w toku prac nad projektem planu zadań ochronnych, jeżeli wynikają z nowych danych.
§ 5.[Stosowanie skali oceny] W ocenie, o której mowa w § 3 pkt 3, stosuje się skalę oceny stanu ochrony określoną w załączniku do rozporządzenia.
§ 6.[Tryb zmian w planie zadań ochronnych] Zmiany w planie zadań ochronnych przeprowadza się w trybie, o którym mowa w § 2.
§ 7. [Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1) Obecnie działem administracji rządowej - środowisko kieruje Minister Klimatu i Środowiska, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Klimatu i Środowiska (Dz. U. poz. 2726).
Załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 17 lutego 2010 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 99)
SKALA OCENY STANU OCHRONY
I. Stan ochrony siedliska przyrodniczego w obszarze Natura 2000 jest scharakteryzowany następującymi parametrami:
1) parametr 1: powierzchnia siedliska;
2) parametr 2: struktura i funkcja;
3) parametr 3: szanse zachowania siedliska.
Każdy z parametrów jest oceniany w skali: FV = właściwy, U1 = niezadowalający, U2 = zły. W przypadku braku danych zapisuje się XX = nieznany.
Parametr 1: „powierzchnia siedliska” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 1. Powierzchnia siedliska | Nie zmniejsza się, nie jest antropogenicznie pofragmentowana | Wykazuje powolny trend spadkowy lub jest antropogenicznie pofragmentowana | Wykazuje szybki trend spadkowy lub jest silnie antropogenicznie pofragmentowana |
Występowania siedliska w formie rozproszonych wydzieleń uwarunkowanych warunkami siedliskowymi (np. rzeźbą terenu) nie uznaje się za antropogeniczną fragmentację.
Parametr 2: „struktura i funkcja” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 2. Struktura i funkcja | W dobrym stanie, brak znaczących zaburzeń, zachodzą typowe dla siedliska procesy ekologiczne, stan typowych gatunków właściwy, różnorodność biologiczna związana z siedliskiem niezubożona | Niewielkie zaburzenia, np. nieoptymalne zagospodarowanie, niewielkie zubożenie strukturalne, zaburzenie typowych dla siedliska procesów ekologicznych, zubożenie różnorodności biologicznej, upośledzenie funkcji, niezadowalający stan niektórych typowych gatunków | Istotne, głębokie zaburzenia, np. brak właściwego zagospodarowania, zubożenie strukturalne, brak typowych dla siedliska procesów ekologicznych, głębokie zubożenie różnorodności biologicznej, utrata funkcji, zły stan typowych gatunków lub wyraźne zubożenie ich zestawu |
Do oceny struktury i funkcji siedliska przyrodniczego stosuje się, możliwe do zastosowania na danym obszarze Natura 2000, zestawy wskaźników przyjęte na podstawie wiedzy naukowej do celów monitoringu, o którym mowa w art. 112 ust. 2 ustawy, i raportów, o których mowa w art. 38 ustawy, uzupełnione w razie konieczności wskaźnikami specyficznymi dla danego obszaru Natura 2000.
Parametr 3: „szanse zachowania siedliska” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 3. Szanse zachowania siedliska | Brak zagrożeń i negatywnych trendów. Zachowanie siedliska w stanie niepogorszonym w perspektywie 10-20 lat jest niemal pewne | Zachowanie siedliska w stanie niepogorszonym w perspektywie 10-20 lat nie jest pewne, ale jest prawdopodobne, o ile uda się zapobiec istniejącym zagrożeniom | Zachowanie siedliska w stanie niepogorszonym w perspektywie 10-20 lat będzie bardzo trudne: zaawansowane procesy recesji, silne negatywne trendy lub znaczne zagrożenia |
Łączna ocena stanu ochrony jest ustalana na podstawie parametrów 1-3, wg następującego schematu wnioskowania:
1) jeżeli choć jeden z trzech parametrów jest oceniony jako U2, to ocena globalna = U2;
2) jeżeli nie zachodzi powyższe, ale choć jeden z trzech parametrów jest oceniony jako U1, to ocena globalna = U1;
3) jeżeli nie zachodzi powyższe, ale dwa lub trzy parametry są ocenione jako XX, to ocena globalna = XX;
4) jeżeli nie zachodzi powyższe (tj. wszystkie trzy parametry są ocenione jako FV albo dwa parametry są ocenione jako FV, a jeden jako XX), to ocena globalna = FV.
II. Stan ochrony gatunku w obszarze Natura 2000 jest scharakteryzowany następującymi parametrami:
1) parametr 1: populacja;
2) parametr 2: siedlisko;
3) parametr 3: szanse zachowania gatunku.
Każdy z parametrów jest oceniany w skali: FV = właściwy, U1 = niezadowalający, U2 = zły. W przypadku braku danych zapisuje się XX = nieznany.
Parametr 1: „populacja” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 1. Populacja | Liczebność jest stabilna w dłuższym okresie (mogą występować naturalne fluktuacje) oraz populacja wykorzystuje potencjalne możliwości obszaru, oraz struktura wiekowa, rozrodczość i śmiertelność prawdopodobnie nie odbiegają od normy | Liczebność wykazuje powolny trend spadkowy lub jest znacznie niższa od potencjalnych możliwości obszaru lub struktura, rozrodczość albo śmiertelność są antropogenicznie zaburzone | Liczebność wykazuje silny trend spadkowy lub struktura wiekowa, rozrodczość i śmiertelność są zaburzone w sposób zagrażający powstaniem takiego trendu w najbliższej przyszłości |
Do oceny naturalności lub zaburzenia cech populacji stosuje się, możliwe do zastosowania na danym obszarze Natura 2000, zestawy wskaźników przyjęte na podstawie wiedzy naukowej do celów monitoringu, o którym mowa w art. 112 ust. 2 ustawy, i raportów, o których mowa w art. 38 ustawy, uzupełnione w razie konieczności wskaźnikami specyficznymi dla danego obszaru Natura 2000.
Parametr 2: „siedlisko” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 2. Siedlisko | Wielkość wystarczająco duża i jakość odpowiednio dobra dla długoterminowego przetrwania gatunku | Wielkość i jakość siedliska antropogenicznie pogorszona tak, że nie jest optymalna dla gatunku | Wielkość zdecydowanie zbyt mała lub jakość niewątpliwie niezapewniająca długoterminowego przetrwania gatunku |
Do oceny wielkości i jakości siedliska gatunku stosuje się, możliwe do zastosowania na danym obszarze Natura 2000, zestawy wskaźników przyjęte na podstawie wiedzy naukowej do celów monitoringu, o którym mowa w art. 112 ust. 2 ustawy, i raportów, o których mowa w art. 38 ustawy, uzupełnione w razie konieczności wskaźnikami specyficznymi dla danego obszaru Natura 2000.
Parametr 3: „szanse zachowania gatunku” ocenia się wg następującej skali:
| Parametr | FV (właściwy) | U1 (niezadowalający) | U2 (zły) |
| 3. Szanse zachowania gatunku | Brak istotnych negatywnych oddziaływań i nie przewiduje się większych zagrożeń w przyszłości, nie obserwuje się negatywnych zmian w populacji i siedlisku. Zachowanie gatunku w perspektywie 10-20 lat jest niemal pewne | Zachowanie gatunku w perspektywie 10-20 lat nie jest pewne, ale jest prawdopodobne, o ile uda się zapobiec istniejącym negatywnym oddziaływaniom i przewidywanym umiarkowanym zagrożeniom | Zachowanie gatunku w perspektywie 10-20 lat będzie bardzo trudne, silne negatywne zmiany w populacji i siedlisku lub przewidywane znaczne zagrożenia w przyszłości (praktycznie nie do wyeliminowania) |
Parametr 3: „szanse zachowania gatunku” ocenia się wg następującej skali:
III. Łączna ocena stanu ochrony jest ustalana na podstawie parametrów 1-3 wg następującego schematu wnioskowania:
1) jeżeli choć jeden z trzech parametrów jest oceniony jako U2, to ocena globalna = U2;
2) jeżeli nie zachodzi powyższe, ale choć jeden z trzech parametrów jest oceniony jako U1, to ocena globalna = U1;
3) jeżeli nie zachodzi powyższe, ale dwa lub trzy parametry są ocenione jako XX, to ocena globalna = XX;
4) jeżeli nie zachodzi powyższe (tj. wszystkie trzy parametry są ocenione jako FV albo dwa parametry są ocenione jako FV, a jeden jako XX), to ocena globalna = FV.
