KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (¹), w szczególności jego art. 3 ust. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Na mocy rozporządzenia Komisji (WE) nr 1725/2003 (²) przyjęto określone międzynarodowe standardy i interpretacje istniejące na dzień 14 września 2002 r.

(2) W dniu 17 grudnia 2003 r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) opublikowała zmieniony Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR) 32 "Instrumenty finansowe: ujawnianie i prezentacja". MSR 32 ustanawia podstawowe zasady klasyfikacji instrumentów jako zobowiązania lub kapitał własny; został on przyjęty przez Komisję Europejską rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2237/2004 (³) na dzień 29 grudnia 2004 r.

(3) W następstwie rozmów dwustronnych z przedstawicielami środowisk spółdzielczych oraz na wniosek Komisji, IASB poprosiła Międzynarodowy Komitet ds. Interpretacji Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF) o opracowanie interpretacji ułatwiającej stosowanie zmienionego MSR 32.

(4) Interpretacja KIMSF-2 "Udziały członkowskie w spółdzielniach i podobne instrumenty" została opublikowana dnia 25 listopada 2004 r. Interpretacja ta wyjaśnia, że zaklasyfikowanie udziałów członków jako zobowiązań finansowych lub kapitału własnego zależy od cech szczególnych takich udziałów, w szczególności tych dotyczących ich wykupu. Data wejścia w życie tej interpretacji jest taka sama jak dla MSR 32, zgodnie z tym co zostało wskazane w motywie 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2237/2004 z dnia 29 grudnia 2004 r. przyjmującym MSR 32.

(5) Konsultacje z ekspertami w tej dziedzinie potwierdzają, że interpretacja KIMSF-2 "Udziały członkowskie w spółdzielniach i podobne instrumenty" spełnia techniczne kryteria przyjęcia określone w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1606/2002.

(6) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1725/2003.

(7) Zmiana taka wyjątkowo powinna zacząć obowiązywać w odniesieniu do okresu obrotowego spółki rozpoczynającego się w dniu 1 stycznia 2005 r. i później, tj. od momentu poprzedzającego opublikowanie niniejszego rozporządzenia. Wsteczne zastosowanie jest wyjątkowo usprawiedliwione tym, że ma ono umożliwić spółdzielniom przygotowanie sprawozdań finansowych zgodnie z MSR 32, jak wyjaśnia KIMSF-2, oraz tym, że przedmiotowe spółki mogły zgodnie z prawem oczekiwać takiego zastosowania już w momencie przyjęcia MSR 32.

(8) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu Regulacyjnego ds. Rachunkowości,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1725/2003 wprowadza się następujące zmiany:

włącza się tekst interpretacji KIMSF-2 "Udziały członkowskie w spółdzielniach i podobne instrumenty" zamieszczony w Załączniku do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

[1] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się w okresach obrotowych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2005 r. i później.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 7 lipca 2005 r.

ZAŁĄCZNIK

Powielanie dozwolone w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wszystkie istniejące prawa zastrzeżone poza EOG, za wyjątkiem prawa do powielania dla celów osobistego użytku lub innych uczciwych celów. Więcej informacji można uzyskać w IASB na stronie www.iasb.org.uk

INTERPRETACJA KIMSF-2

Udziały członkowskie w spółdzielniach i podobne instrumenty

Dotyczy

- MSR 32 Instrumenty finansowe: ujawnianie i prezentacja (zaktualizowany w 2003 r.)

- MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena (zaktualizowany w 2003 r.)

Wprowadzenie

1. Spółdzielnie i inne podobne do nich jednostki tworzone są przez grupy osób na potrzeby zaspokajania określonych potrzeb gospodarczych i społecznych tworzących je osób. Krajowe przepisy zazwyczaj definiują spółdzielnię jako społeczność dążącą do promowania rozwoju gospodarczego własnych członków poprzez podejmowanie wspólnych działań gospodarczych (zasada samopomocy). Udziały członkowskie w spółdzielni określa się zwykle mianem udziałów lub jednostek członkowskich itp. i na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto określenie "udziały członkowskie".

2. MSR 32 określa zasady, na podstawie których dokonuje się klasyfikacji instrumentów finansowych na zobowiązania finansowe i kapitał własny. W szczególności zasady te stosuje się w odniesieniu do instrumentów z opcją sprzedaży, która daje posiadaczowi możliwość sprzedaży tych instrumentów emitentowi w zamian za środki pieniężne bądź inne instrumenty finansowe. Zastosowanie tych zasad w odniesieniu do udziałów członkowskich w spółdzielni oraz do podobnych instrumentów jest trudne. Niektórzy użytkownicy standardów zwrócili się do Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości o pomoc w zrozumieniu, w jaki sposób zasady MSR 32 stosują się do udziałów członkowskich i podobnych instrumentów posiadających określone cechy oraz w zrozumieniu okoliczności, w których cechy te wpływają na zaklasyfikowanie instrumentów jako zobowiązań lub kapitału własnego.

Zakres

3. Niniejsza interpretacja stosuje się w odniesieniu do instrumentów finansowych objętych postanowieniami MSR 32, w tym także do instrumentów finansowych wyemitowanych dla członków spółdzielni, które stwierdzają właścicielskie prawa członków do udziału w jednostce. Interpretacja nie stosuje się do instrumentów finansowych, które będą lub mogą być rozliczone poprzez wydanie własnych instrumentów kapitałowych jednostki.

Problem

4. Wiele instrumentów finansowych, w tym udziały członkowskie posiadają cechy instrumentów kapitałowych, przykładowo prawa głosu oraz prawa do otrzymywania dywidend. Niektóre instrumenty finansowe dają ich posiadaczowi prawo domagania się wykupu w zamian za środki pieniężne lub inny składnik aktywów finansowych, ale mogą zawierać w sobie ograniczenia lub podlegać ograniczeniom w zakresie prawa ich wykupu. W jaki sposób należy więc traktować warunki wykupu przy określaniu, czy instrumenty finansowe należy zaklasyfikować jako zobowiązania finansowe lub kapitał własny?

Uzgodnione stanowisko

5. Umowne prawo posiadacza instrumentu finansowego (w tym udziałów członkowskich w spółdzielni) do żądania wykupu nie sprawia samo w sobie, że ten instrument finansowy należy zaklasyfikować jako zobowiązanie finansowe. Jednostka powinna raczej rozważyć wszystkie postanowienia i warunki związane z danym instrumentem finansowym, aby na ich podstawie zaklasyfikować go jako zobowiązanie finansowe lub kapitał własny. Te postanowienia i warunki dotyczą odnośnych lokalnych przepisów prawa, regulacji oraz statutu jednostki, które obowiązują na dzień przeprowadzania klasyfikacji, nie uwzględniając oczekiwanych w przyszłości zmian tych przepisów, regulacji lub statutu.

6. Udziały członkowskie, które zostałyby zaklasyfikowane jako kapitał własny, gdyby członkowie nie posiadali prawa żądania ich wykupu, stanowią kapitał własny, o ile występują warunki przedstawione w paragrafach 7 i 8. Depozyty płatne na żądanie, w tym rachunki bieżące, depozyty terminowe oraz podobne kontrakty powstające w sytuacji, kiedy członkowie spółdzielni występują w charakterze klientów, są zobowiązaniami finansowymi jednostki (spółdzielni).

7. Udziały członkowskie stanowią kapitał własny, jeśli jednostka posiada bezwarunkowe prawo odmowy wykupu udziałów członkowskich.

8. Lokalne przepisy prawa, regulacje lub też statut jednostki mogą nakładać różne rodzaje ograniczeń w zakresie wykupu udziałów członkowskich, np. ograniczenia bezwarunkowe lub ograniczenia uzależnione od spełnienia kryteriów utrzymania płynności. Jeżeli wykup jest bezwarunkowo zakazany przez lokalnie obowiązujące przepisy prawa, regulacje lub statut jednostki, udziały członkowskie uznaje się za kapitał własny. Tym niemniej, jeśli lokalnie obowiązujące przepisy prawa, regulacje lub statut jednostki zakazują wykupu tylko w przypadku spełnienia (lub niespełnienia) pewnych warunków - np. ograniczeń związanych z płynnością - wówczas udziałów członkowskich nie uznaje się za kapitał własny.

9. Bezwarunkowy zakaz może być całkowity, w którym to przypadku wszelkie wykupy są zakazane. Bezwarunkowy zakaz może być częściowy, to jest może zakazywać wykupu udziałów członkowskich, jeżeli ich wykup doprowadziłby do tego, że liczba udziałów członkowskich lub kwota wpłaconego kapitału utworzonego z udziałów członkowskich spadłaby poniżej określonego poziomu. Udziały członkowskie powyżej wielkości objętej zakazem wykupu stanowią zobowiązani chyba że jednostka posiada bezwarunkowe prawo odmowy wykupu zgodnie z postanowieniami paragrafu 7. W niektórych przypadkach liczba udziałów lub kwota kapitału wpłaconego ograniczające możliwość wykupu mogą zmieniać się w czasie. Tego rodzaju zmiana w zakresie obowiązywania zakazu wykupu prowadzi do przeniesienia pomiędzy pozycjami zobowiązań finansowych i kapitału własnego.

10. W momencie początkowego ujęcia jednostka wycenia swoje zobowiązanie finansowe do wykupu w wartości godziwej. W przypadku udziałów członkowskich posiadających cechę wykupu, jednostka wycenia wartość godziwą zobowiązania finansowego do wykupu w kwocie nie mniejszej niż maksymalna kwota przypadająca do zapłaty na podstawie statutu jednostki lub mających zastosowanie przepisów prawa, zdyskontowana począwszy od pierwszego dnia, w którym kwota ta byłaby wymagana do zapłaty (patrz: przykład 3).

11. Zgodnie z wymogami paragrafu 35 MSR 32 wypłaty na rzecz posiadaczy instrumentów kapitałowych ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym po potrąceniu korzyści z tytułu podatku dochodowego. Udziały, dywidendy i innego rodzaju zwroty dotyczące instrumentów finansowych zaklasyfikowanych jako zobowiązania finansowe stanowią koszty, niezależnie od tego, czy w rozumieniu prawa kwoty te posiadają cechy dywidend, udziałów czy innych świadczeń.

12. Załącznik stanowiący integralną część uzgodnionego stanowiska zawiera przykłady jego zastosowania.

Ujawnianie informacji

13. Jeśli zmiana w zakresie obowiązywania zakazu wykupu powoduje przeniesienie pomiędzy pozycjami zobowiązań finansowych oraz kapitału własnego, jednostka osobno ujawnia kwotę, terminy oraz przyczyny powodujące przeniesienie.

Data wejścia w życie

14. Data wejścia w życie i przepisy przejściowe dotyczące niniejszej interpretacji są takie same jak w przypadku MSR 32 (zaktualizowanego w 2003 r.). Jednostka stosuje niniejszą interpretację w odniesieniu do rocznych okresów obrotowych rozpoczynających się 1 stycznia 2005 r. i później. Jeśli jednostka zastosuje niniejszą interpretację w odniesieniu do okresu rozpoczynającego się przed 1 stycznia 2005 r., to fakt ten ujawnia. Interpretację niniejszą stosuje się retrospektywnie.