PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2 oraz art. 207,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z postanowieniami Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. („UNCLOS” ) oraz Umowy Narodów Zjednoczonych w sprawie wykonania postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r., odnoszących się do ochrony i zarządzania zasobami rybnymi międzystrefowymi i zasobami rybnymi masowo migrującymi z dnia 4 sierpnia 1995 r. („Umowa Narodów Zjednoczonych o zasobach ryb”), zarządzanie niektórymi wspólnymi, międzystrefowymi i masowo migrującymi stadami ryb wymaga współpracy wszystkich państw, w których wodach stada te występują (państwa przybrzeżne), oraz państw, których floty eksploatują te stada (państwa prowadzące połowy). Współpracę tę można nawiązać w ramach regionalnych organizacji ds. rybołówstwa lub – w przypadku gdy organizacje te nie mają kompetencji w odniesieniu do danego stada – w drodze ustaleń ad hoc pomiędzy państwami zainteresowanymi danymi połowami.

(2) W przypadku gdy państwo trzecie zainteresowane połowami obejmującymi stado będące przedmiotem wspólnego zainteresowania tego państwa i Unii pozwala, bez należytego uwzględnienia istniejących sposobów prowadzenia połowów lub praw, obowiązków i interesów innych państw i Unii, na prowadzenie działań połowowych zagrażających zrównoważonemu charakterowi tego stada oraz nie współpracuje z innymi państwami i z Unią w zarządzaniu nim, należy przyjąć specjalne środki mające na celu zachęcenie tego państwa do podjęcia działań na rzecz ochrony tego stada.

(3) Stada ryb należy uznać za mające niezrównoważony charakter, gdy nie są stale utrzymywane na poziomie zapewniającym maksymalny podtrzymywalny połów lub powyżej tego poziomu, lub – jeżeli poziomu tego nie da się oszacować – gdy stada nie są stale utrzymywane w bezpiecznych granicach biologicznych.

(4) Konieczne jest zdefiniowanie warunków, na jakich dane państwo może zostać uznane za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy i podlegające środkom na mocy niniejszego rozporządzenia, w tym procedury przyznającej zainteresowanym państwom prawo do przedstawienia uwag oraz umożliwiającej im podjęcie działań naprawczych.

(5) Ponadto konieczne jest zdefiniowanie rodzaju środków, które można podjąć w odniesieniu do państw pozwalających na niezrównoważone połowy, oraz ustanowienie warunków ogólnych podejmowania takich środków, tak aby były one oparte na obiektywnych kryteriach, sprawiedliwe, opłacalne i zgodne z prawem międzynarodowym, w szczególności z Porozumieniem ustanawiającym Światową Organizację Handlu.

(6) Środki takie powinny mieć na celu zlikwidowanie zachęt dla państw pozwalających na niezrównoważone połowy do poławiania stad będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Można to osiągnąć między innymi poprzez ograniczenie przywozu produktów z ryb złowionych przez statki poławiające stada będące przedmiotem wspólnego zainteresowania znajdujące się pod kontrolą państwa pozwalającego na niezrównoważone połowy, poprzez ograniczenie dostępu do portów dla tych statków lub zapobieganie sytuacji, w której unijne statki rybackie lub unijny sprzęt rybacki mogą być wykorzystane do połowów stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania znajdującego się pod kontrolą państwa pozwalającego na niezrównoważone połowy.

(7) Aby zapewnić skuteczne i spójne działanie Unii na rzecz ochrony stad ryb, ważne jest, aby uwzględnić środki ustanowione w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiającym wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania (³).

(8) Aby zagwarantować ekologiczny charakter, skuteczność i proporcjonalność środków przyjętych wobec państwa na mocy niniejszego rozporządzenia oraz ich zgodność z zasadami międzynarodowymi, konieczne jest poprzedzenie ich przyjęcia oceną przewidywanych skutków środowiskowych, handlowych, gospodarczych i społecznych.

(9) Jeżeli środki przyjęte wobec państwa na mocy niniejszego rozporządzenia nie przynoszą skutków i państwo to nadal jest uważane za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy, możliwe jest przyjęcie dalszych środków zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(10) Należy wstrzymać stosowanie środków przyjętych wobec państwa na mocy niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy państwo pozwalające na niezrównoważone połowy podejmie działania niezbędne dla przyczynienia się przez to państwo do ochrony stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania.

(11) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie identyfikowania państwa pozwalającego na niezrównoważone połowy, przyjmowania środków w stosunku do takiego państwa oraz decydowania o zaprzestaniu stosowania tych środków. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (⁴).

(12) Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli, w uzasadnionych przypadkach związanych z zaprzestaniem stosowania środków podjętych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

1. W niniejszym rozporządzeniu określa się ramy dla przyjmowania określonych środków dotyczących związanych z rybołówstwem działań i praktyk państw trzecich w celu zapewnienia długoterminowej ochrony stad ryb będących przedmiotem wspólnego zainteresowania Unii i tych państw trzecich.

2. Środki przyjęte zgodnie z niniejszym rozporządzeniem mogą mieć zastosowanie we wszystkich przypadkach, w których wymagana jest współpraca pomiędzy państwami trzecimi a Unią przy wspólnym zarządzaniu stadami będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym również w przypadku, gdy współpraca ma miejsce w ramach regionalnej organizacji ds. rybołówstwa lub podobnej instytucji.

Artykuł 2

Definicje

Na potrzeby niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a) „stado będące przedmiotem wspólnego zainteresowania” oznacza stado ryb, które przez swoje położenie geograficzne jest dostępne zarówno dla Unii, jak i państw trzecich, i zarządzanie którym wymaga dwu- lub wielostronnej współpracy między takimi państwami a Unią;

b) [1] „gatunki powiązane” oznaczają wszelkie ryby należące do tego samego ekosystemu co stado będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, które żerują na tym stadzie lub stanowią żer dla tego stada, lub konkurują z nim o żywność i przestrzeń życiową, lub współegzystują na tym samym obszarze połowowym i są eksploatowane lub poławiane przypadkiem, w tym przyławiane, podczas tych samych połowów;

c) „regionalna organizacja ds. rybołówstwa” oznacza organizację subregionalną, regionalną lub podobną, właściwą w rozumieniu prawa międzynarodowego do ustanawiania środków ochrony i zarządzania w odniesieniu do żywych zasobów morskich, za które jest odpowiedzialna na mocy konwencji lub porozumienia, na mocy którego powstała;

d) „przywóz” oznacza wprowadzanie ryb lub produktów rybołówstwa na terytorium Unii, w tym w celu przeładunku w portach znajdujących się na jej terytorium;

e) „przeładunek” oznacza rozładowanie wszystkich lub pewnej części ryb lub produktów rybołówstwa znajdujących się na statku rybackim na inny statek rybacki;

f) [2] „niezrównoważony charakter” oznacza stan, w którym stado nie jest stale utrzymywane na poziomie zapewniającym maksymalny podtrzymywalny połów lub powyżej tego poziomu, lub – jeżeli poziomu tego nie da się oszacować – gdy stado nie jest stale utrzymywane w bezpiecznych granicach biologicznych, zgodnie z podejściem ostrożnościowym do zarządzania rybołówstwem, o którym mowa w art. 6 Umowy Narodów Zjednoczonych o zasobach ryb; liczebność stada decydującą o tym, czy stado ma charakter niezrównoważony, określa się w oparciu o najlepsze dostępne opinie naukowe;

g) „bezpieczne granice biologiczne” oznaczają granice rozmiarów stada, w których obrębie stado to może z dużym prawdopodobieństwem odnowić się, zapewniając jednocześnie wysoki poziom połowów;

h) „ państwo” oznacza państwo trzecie, w tym terytoria posiadające status autonomiczny i posiadające uprawnienia w dziedzinie ochrony żywych zasobów morskich i zarządzania nimi;

i) [3] „niepodjęcie współpracy” oznacza brak zaangażowania się w dobrej wierze przez państwa oraz brak przeprowadzenia przez nie konstruktywnych konsultacji, w tym w ramach regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem, w ramach których podejmowane są znaczące starania w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii przyjęcia niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi, a przykłady niepodjęcia współpracy obejmują między innymi:

1) odmowę podjęcia konsultacji z wszystkimi zainteresowanymi państwami przybrzeżnymi i państwami prowadzącymi połowy, lub odmowę objęcia ich konsultacjami;

2) bezpodstawne jednostronne przerwanie konsultacji;

3) nieuzasadnione opóźnienia, w tym w odpowiedzi na wnioski lub w prowadzeniu konsultacji;

4) zatajanie informacji istotnych dla konsultacji;

5) zgłaszanie nieuzasadnionych wniosków o udzielenie informacji;

6) nieprzestrzeganie uzgodnionych procedur;

7) systematyczną odmowę rozważenia kontrpropozycji lub interesów innych stron;

8) systematyczne obstawanie przy swoim stanowisku przez dłuższy okres, niezależnie od elastyczności oferowanej przez inne strony w ramach konsultacji;

9) odmowę uwzględnienia najlepszych dostępnych opinii naukowych lub historii działalności połowowej dotyczących danego stada lub stad;

10) podczas gdy konsultacje w sprawie kompleksowych ustaleń dotyczących podziału uprawnień do połowów są w toku – prowadzenie konsultacji z myślą o zawarciu częściowych ustaleń dotyczących podziału uprawnień do połowów lub następnie zawarciu takich częściowych ustaleń dotyczących podziału uprawnień do połowów, z wyłączeniem niektórych zainteresowanych państw przybrzeżnych lub państw prowadzących połowy w odniesieniu do stad będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.

Artykuł 3

Państwa pozwalające na niezrównoważone połowy

Państwo może być uznane za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy, jeżeli:

a) nie współpracuje w zarządzaniu stadami będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania przy zachowaniu pełnej zgodności z postanowieniami UNCLOS i Umowy Narodów Zjednoczonych o zasobach ryb lub wszelkich innych umów międzynarodowych lub norm prawa międzynarodowego; oraz

b) państwo to:

(i) [4] nie przyjęło, nie wdrożyło lub nie wyegzekwowało niezbędnych środków zarządzania zasobami rybnymi, w tym środków kontroli zapewniających skuteczną ochronę stad będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i zarządzanie nimi, w tym w ramach regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem lub w przypadku gdy środki te uzgodnione są dwustronnie lub wielostronnie; lub

(ii) [5] przyjęło środki zarządzania zasobami rybnymi, takie jak kwoty lub środki dyskryminacyjne, bez należytego uwzględnienia praw, interesów i obowiązków innych państw i Unii, a te środki zarządzania zasobami rybnymi, brane pod uwagę w połączeniu ze środkami podejmowanymi przez inne państwa i Unię, prowadzą do takiej działalności połowowej, która mogłaby spowodować niezrównoważony charakter stada; uznaje się, że warunek ten został spełniony również w przypadku, gdy środki zarządzania zasobami rybnymi przyjęte przez to państwo nie doprowadziły do niezrównoważonego charakteru wyłącznie na skutek środków przyjętych przez innych.

Artykuł 4

Środki wobec państw pozwalających na niezrównoważone połowy

1. Komisja może przyjąć, w drodze aktów wykonawczych, następujące środki wobec państwa pozwalającego na niezrównoważone połowy:

a) uznające to państwo za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy;

b) określające, w razie potrzeby, konkretne statki lub floty tego państwa, do których mają zastosowanie dane środki;

c) nakładające ograniczenia ilościowe na przywóz ryb pochodzących ze stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania, których złowienie podlegało kontroli tego państwa, i na przywóz produktów rybołówstwa wytworzonych lub zawierających takie ryby;

d) nakładające ograniczenia ilościowe na przywóz ryb należących do jakiegokolwiek gatunku powiązanego oraz produktów rybołówstwa wytworzonych z takich ryb lub je zawierających, jeżeli ryby te pochodzą z połowów stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania, prowadzonych pod kontrolą tego państwa; podejmując taki środek Komisja określa, zgodnie z art. 5 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, stosując zasadę proporcjonalności, które gatunki i ich połowy są objęte zakresem tego środka;

e) nakładające ograniczenia na korzystanie z portów unijnych dla statków pływających pod banderą tego państwa, poławiających stado będące przedmiotem wspólnego zainteresowania lub gatunki powiązane oraz dla statków przewożących ryby i produkty rybołówstwa pochodzące ze stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania lub gatunków powiązanych, złowione przez statki pływające pod banderą tego państwa albo przez statki upoważnione do połowów przez to państwo, a pływające pod inną banderą; ograniczenia te nie mają zastosowania w przypadkach siły wyższej lub niebezpieczeństwa w rozumieniu art. 18 UNCLOS w zakresie usług niezbędnych w tych sytuacjach;

f) zakazujące kupowania przez unijne podmioty gospodarcze statków rybackich pływających pod banderą tego państwa;

g) zakazujące zmiany bandery statkom rybackim pływającym pod banderą państwa członkowskiego na banderę tego państwa;

h) zakazujące zezwalania przez państwa członkowskie na zawieranie umów czarterowych, na podstawie których unijne podmioty gospodarcze czarterują swe statki podmiotom gospodarczym tego państwa;

i) zakazujące wywozu do tego państwa statków rybackich pływających pod banderą państwa członkowskiego lub narzędzi połowowych i materiałów potrzebnych do połowów stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania;

j) zakazujące zawierania prywatnych umów handlowych między unijnymi podmiotami gospodarczymi a tym państwem, które umożliwiają statkom rybackim pływającym pod banderą państwa członkowskiego wykorzystanie uprawnień do połowów przysługujących temu państwu;

k) zakazujące wspólnych operacji połowowych z udziałem statków rybackich pływających pod banderą państwa członkowskiego i statków rybackich pływających pod banderą tego państwa.

2. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 8 ust. 2.

Artykuł 5

Wymogi ogólne dotyczące środków przyjmowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem

1. Środki, o których mowa w art. 4, muszą być:

a) związane z ochroną stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania;

b) skuteczne w powiązaniu z ograniczeniami dla statków Unii dotyczącymi połowów gatunków, w zakresie których przyjęto środki, lub ograniczeniami dotyczącymi unijnej produkcji lub konsumpcji ryb i produktów rybnych wytworzonych z takich ryb lub je zawierających;

c) proporcjonalne do realizowanych celów i zgodne z zobowiązaniami wynikającymi z umów międzynarodowych, których Unia jest stroną, oraz z innymi odpowiednimi normami prawa międzynarodowego.

2. Środki, o których mowa w art. 4, muszą uwzględniać środki podjęte już zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1005/2008.

3. Środki, o których mowa w art. 4, nie mogą być stosowane w sposób, który prowadziłby do arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji państw, w których panują te same warunki, lub do ukrytych ograniczeń w handlu międzynarodowym.

4. Przyjmując środki, o których mowa w art. 4, Komisja, w celu zapewnienia, by środki te były ekologiczne, skuteczne, proporcjonalne i zgodne z zasadami międzynarodowymi, dokonuje oceny skutków tych środków środowiskowych, handlowych, gospodarczych i społecznych w perspektywie krótko- i długoterminowej oraz obciążeń administracyjnych związanych z ich wdrażaniem.

5. Środki, o których mowa w art. 4, muszą przewidywać odpowiedni system ich egzekwowania przez właściwe organy.

Artykuł 6

Procedury poprzedzające przyjęcie środków względem państw pozwalających na niezrównoważone połowy i następujące po ich przyjęciu [6]

1. [7] W przypadku gdy Komisja uzna za konieczne przyjęcie środków, o których mowa w art. 4, powiadamia zainteresowane państwo o zamiarze uznania je za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy. W takich przypadkach natychmiast powiadamia się Parlament Europejski i Radę oraz regularnie przekazuje się im aktualne informacje o wszelkich zmianach i podjętych działaniach.

2. Powiadomienie to zawiera informacje o powodach uznania tego państwa za państwo pozwalające na niezrównoważone połowy oraz opis środków, które zgodnie z niniejszym rozporządzeniem można w związku z tym przyjąć.

2a. [8] W przypadku gdy stado będące przedmiotem wspólnego zainteresowania jest objęte zakresem działania regionalnej organizacji ds. zarządzania rybołówstwem, w celu zaradzenia sytuacji Komisja, w stosownych przypadkach, porusza z organem ds. zgodności z przepisami tej regionalnej organizacji ds. zarządzania rybołówstwem kwestię państwa pozwalającego na niezrównoważone połowy przed przekazaniem powiadomienia przewidzianego w ust. 1.

3. [9] Przed przyjęciem środków zgodnie z art. 4 Komisja zapewnia zainteresowanemu państwu rozsądną możliwość udzielenia pisemnej odpowiedzi na powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz przekazania wszelkich istotnych informacji.

4. [10] Komisja wyznacza zainteresowanemu państwu termin maksymalnie 90 dni na udzielenie odpowiedzi na powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, a także wyznacza mu rozsądny czas na zaradzenie sytuacji.

5. [11] Po przyjęciu środków zgodnie z art. 4 Komisja kontynuuje kontakt i utrzymuje otwarty dialog z zainteresowanym państwem oraz promuje współpracę dwustronną i wielostronną, z myślą o tym, aby państwo to przestało pozwalać na niezrównoważone połowy.

6. [12] W przypadku gdy zainteresowane państwo rozpoczyna konsultacje z Unią w dobrej wierze, Komisja bezzwłocznie przystępuje do takich konsultacji.

Artykuł 7

Okres stosowania środków względem państw pozwalających na niezrównoważone połowy

1. [13] Środki, o których mowa w art. 4, przestają mieć zastosowanie, gdy państwo pozwalające na niezrównoważone połowy przyjmie odpowiednie środki naprawcze niezbędne w celu ochrony stada będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania i zarządzania nim, a te środki naprawcze:

a) zostały przyjęte w sposób niezależny albo zostały uzgodnione w ramach konsultacji z Unią oraz – w stosownych przypadkach – z innymi zainteresowanymi państwami, lub w ramach regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem; oraz

b) nie osłabiają skutków środków podjętych przez Unię, samodzielnie, we współpracy z innymi państwami albo w ramach regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem, w celu ochrony danych stad ryb.

2. Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające, czy warunki określone w ust. 1 zostały spełnione, oraz, w razie potrzeby, przewidujące zaprzestanie stosowania środków przyjętych w stosunku do danego kraju zgodnie z art. 4. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 8 ust. 2.

W przypadku należycie uzasadnionej szczególnie pilnej potrzeby związanej z nieprzewidzianymi zakłóceniami gospodarczymi lub społecznymi Komisja przyjmuje akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 8 ust. 3, przewidujące zaprzestanie stosowania środków przyjętych zgodnie z art. 4.

Artykuł 8

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 8 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w związku z jego art. 5.

4. Wyniki oceny, o której mowa w art. 5 ust. 4, są udostępniane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 10 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 wraz z przewidzianymi w nim dokumentami.

Artykuł 9

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 25 października 2012 r.