ZAŁĄCZNIK I

Definicje terminów używanych w załącznikach II–IV

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (Acceptable Means of Compliance, AMC)” oznaczają niewiążące normy przyjęte przez Agencję w celu przedstawienia sposobów spełnienia wymagań przedstawionych w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008 i jego przepisach wykonawczych;

2) „ rozporządzalna długość przerwanego startu (accelerate-stop distance available, ASDA)” oznacza rozporządzalną długość rozbiegu przy starcie powiększoną o długość zabezpieczenia przerwanego startu, o ile zabezpieczenie to jest dostępne;

3) „służba kontroli lotniska” oznacza służbę kontroli ruchu lotniczego (ATC) dla ruchu lotniskowego;

4) „wyposażenie lotniska” oznacza wszelkie wyposażenie, aparaturę, podzespoły, oprogramowanie lub urządzenia dodatkowe, które są używane lub mają zostać użyte na potrzeby operacji statków powietrznych na lotnisku;

5) „dane lotnicze” oznaczają fakty, pojęcia lub instrukcje lotnicze przedstawione w sposób sformalizowany, dostosowany do potrzeb komunikowania się, interpretowania lub przetwarzania;

6) „służba informacji lotniczej” oznacza służbę utworzoną w określonym obszarze, odpowiedzialną za zapewnienie informacji i danych lotniczych niezbędnych dla bezpieczeństwa, regularności i efektywności żeglugi powietrznej;

6a) „Biuletyn Informacji Lotniczej (ang. aeronautical information circular, AIC)” oznacza zawiadomienie zawierające informacje o charakterze niekwalifikującym ich do sporządzenia NOTAM lub włączenia do AIP, lecz dotyczące bezpieczeństwa lotów, żeglugi powietrznej lub zagadnień natury technicznej, administracyjnej lub prawnej;

6b) „produkt informacji lotniczej (ang. aeronautical information product)” oznacza dane i informacje lotnicze dostarczane albo jako cyfrowe zbiory danych, albo w ustandaryzowanej formie prezentacji na papierze bądź na nośnikach elektronicznych. Produktami informacji lotniczej są:

— AIP, wraz ze zmianami i suplementami,

— AIC,

— mapy lotnicze,

— NOTAM,

— cyfrowe zbiory danych;

6c) „zbiór informacji lotniczych (ang. aeronautical information publication, AIP)” oznacza publikację wydawaną przez organ państwa członkowskiego lub wraz z nim, zawierającą informacje lotnicze o charakterze trwałym, które mają istotne znaczenie dla żeglugi powietrznej;

7) „służby żeglugi powietrznej” oznaczają służby ruchu lotniczego; służby łączności, nawigacyjne i dozorowania; służby meteorologiczne dla żeglugi powietrznej; oraz służby informacji lotniczej;

8) „służby ruchu lotniczego” oznaczają różne służby informacji powietrznej, służby alarmowe, służby doradcze ruchu lotniczego i służby kontroli ruchu lotniczego (służby kontroli obszaru, zbliżania i lotniska);

9) „służba kontroli ruchu lotniczego (ATC)” oznacza służbę zapewnianą w celu:

1. zapobiegania kolizjom:

– między statkami powietrznymi, oraz

– między statkami powietrznymi i przeszkodami na polu manewrowym; oraz

2. usprawniania i utrzymywania uporządkowanego przepływu ruchu lotniczego;

10) „stanowisko postojowe” oznacza wyznaczony obszar na płycie postojowej przeznaczony do wykorzystania jako miejsce postojowe dla statku powietrznego;

11) „droga kołowania na stanowisko postojowe” oznacza część płyty postojowej wyznaczoną jako droga kołowania i przeznaczoną wyłącznie do zapewnienia dostępu do stanowisk postojowych;

12) „alternatywne sposoby spełnienia wymagań” oznaczają sposoby spełnienia wymagań, które są alternatywne w stosunku do istniejących akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań (Acceptable Means of Compliance, AMC) lub proponują nowe sposoby spełnienia wymagań rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych, dla których Agencja nie przyjęła jeszcze odpowiednich akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań (AMC);

13) „służba alarmowa” oznacza służbę zapewnianą w celu powiadamiania właściwych organizacji o statkach powietrznych potrzebujących pomocy w zakresie poszukiwania i ratownictwa oraz w celu współdziałania z tymi organizacjami stosownie do potrzeb;

14) „płytowa droga kołowania” oznacza część systemu dróg kołowania zlokalizowaną na płycie postojowej i przeznaczoną do zapewnienia trasy kołowania przez tę płytę;

15) „zabezpieczenie wydłużonego startu” oznacza określony prostokątny obszar na lądzie lub na wodzie, pozostający pod kontrolą właściwego podmiotu, wybrany lub przygotowany jako odpowiedni obszar, nad którym samolot może wykonać część fazy początkowego wznoszenia do określonej wysokości względnej;

15a) „zanieczyszczona droga startowa (ang. contaminated runway)” oznacza drogę startową, której nawierzchnia (niezależnie od tego, czy znajduje się na obszarach izolowanych czy też nie) w granicach wykorzystywanej długości i szerokości jest pokryta w znacznej części co najmniej jedną z substancji wymienionych w elementach opisowych warunków na nawierzchni drogi startowej;

16) „materiały niebezpieczne” oznaczają wyroby lub substancje, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska naturalnego, figurujące na liście materiałów niebezpiecznych w Instrukcjach Technicznych lub sklasyfikowane zgodnie z tymi instrukcjami;

16a) „wysokość bezwzględna decyzji” („DA”) lub „wysokość względna decyzji” („DH”) oznacza określoną wysokość bezwzględną lub wysokość względną podczas trójwymiarowej operacji podejścia do lądowania według wskazań przyrządów, na której należy zainicjować procedurę po nieudanym podejściu, jeżeli nie ustalono wymaganego wzrokowego punktu odniesienia do kontynuacji podejścia;

17) „jakość danych” oznacza stopień lub poziom pewności, że dostarczane dane spełniają wymagania ich użytkownika pod względem dokładności, rozdzielczości i integralności;

17a) „zbiór danych (ang. data set)” oznacza identyfikowalny zbiór danych;

18) „długości deklarowane” oznaczają:

– „rozporządzalną długość rozbiegu przy starcie (take-off run available – TORA)” ,

– „rozporządzalną długość startu (take-off distance available – TODA)”,

– „rozporządzalną długość przerwanego startu (accelerate-stop distance available – ASDA)”,

– „rozporządzalną długość lądowania (landing distance available – LDA)”;

18a) „sucho (ang. dry)” w odniesieniu do warunków na drodze startowej oznacza, że nawierzchnia drogi startowej w obrębie powierzchni przeznaczonej do użycia jest wolna od widocznej wilgoci i nie jest zanieczyszczona;

19) „służba informacji powietrznej” oznacza służbę ustanowioną w celu udzielania wskazówek i informacji użytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotów;

19a) „fragmenty przedmiotów obcych (ang. foreign object debris, FOD)” oznaczają obiekty nieożywione znajdujące się w polu ruchu naziemnego, które nie pełnią żadnej funkcji operacyjnej ani lotniczej i mogą potencjalnie stanowić zagrożenie dla operacji statków powietrznych;

20) „zasady czynnika ludzkiego” oznaczają zasady, które mają zastosowanie do projektowania, certyfikacji, szkoleń, operacji i obsługi w dziedzinie lotnictwa, a których zadaniem jest znalezienie bezpiecznego sposobu współdziałania elementów ludzkich z innymi elementami systemu poprzez odpowiednie uwzględnienie wydolności ludzkiej;

21) „wydolność ludzka” oznacza możliwości i ograniczenia ludzkie, które mają wpływ na bezpieczeństwo i efektywność operacji lotniczych;

22) „droga startowa przyrządowa” oznacza jeden z następujących rodzajów dróg startowych przeznaczonych dla statków powietrznych wykonujących operacje z wykorzystaniem procedur podejścia według wskazań przyrządów:

1. „droga startowa z podejściem nieprecyzyjnym”: droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i przynajmniej jedną pomoc niewzrokową, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu A;

2. „droga startowa z podejściem precyzyjnym kategorii I”: droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i przynajmniej jedną pomoc niewzrokową, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B CAT I;

3. „droga startowa z podejściem precyzyjnym kategorii II”: droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i przynajmniej jedną pomoc niewzrokową, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B CAT II;

4. „droga startowa z podejściem precyzyjnym kategorii III”: droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i przynajmniej jedną pomoc niewzrokową, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B CAT III;

23) „integralność” oznacza stopień pewności, że dane lotnicze i ich wartości nie zostały utracone bądź zmienione od czasu ich przekazania lub autoryzowanej zmiany;

24) „ rozporządzalna długość lądowania (landing distance available, LDA)” oznacza długość drogi startowej deklarowanej jako dostępna oraz odpowiednia dla dobiegu lądującego samolotu;

24a) „niezawodność systemu świetlnego (ang. lighting system reliability)” oznacza prawdopodobieństwo funkcjonowania wszystkich urządzeń w granicach określonej tolerancji i gotowość operacyjną całego systemu;

24b) „Wskaźniki lokalizacji (ang. Location Indicators)” oznaczają ostatnie obowiązujące wydanie dokumentu Doc 7910 („Location Indicators”) zatwierdzone i opublikowane przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego;

24c) „operacje przy ograniczonej widzialności (LVO)” oznaczają operacje podejścia lub startu na drodze startowej o zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszym niż 550 m lub o wysokości względnej decyzji mniejszej niż 200 stóp;

25) „procedury ograniczonej widzialności” oznaczają procedury stosowane na lotnisku w celu zapewnienia bezpieczeństwa podczas operacji przy ograniczonej widzialności;

26) „start przy ograniczonej widzialności (LVTO)” oznacza start przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszym niż 550 m;

27) (skreślony)

28) „pole manewrowe” oznacza część lotniska, z wyłączeniem płyt postojowych, przeznaczoną do startów, lądowań i kołowania statków powietrznych;

29) „ służby meteorologiczne” oznaczają urządzenia i usługi, które zapewniają statkowi powietrznemu prognozy, odprawy i obserwacje meteorologiczne, jak również wszelkie inne informacje i dane meteorologiczne zapewniane przez państwa do wykorzystania lotniczego;

30) „oznacznik” oznacza obiekt umieszczony w widocznym miejscu powyżej poziomu terenu w celu oznaczenia przeszkody lub wskazania granicy;

31) „ oznakowanie poziome” oznacza symbol lub grupę symboli umieszczonych w widoczny sposób na powierzchni pola ruchu naziemnego w celu przekazania informacji lotniczych;

32) „pole ruchu naziemnego” oznacza część lotniska przeznaczoną do startów, lądowań i kołowania statków powietrznych, składającą się z pola manewrowego i płyty postojowej (płyt postojowych);

33) „służby nawigacyjne” oznaczają urządzenia i usługi, które zapewniają statkowi powietrznemu informacje o pozycji i czasie;

34) „droga startowa nieprzyrządowa” oznacza drogę startową przeznaczoną dla statków powietrznych wykonujących operacje z wykorzystaniem procedur podejścia z widocznością;

34a) NOTAM (ang. notice to airmen)” oznacza wiadomość rozpowszechnianą za pomocą środków telekomunikacyjnych, zawierającą informacje o ustanowieniu, stanie lub zmianach urządzeń lotniczych, służbach, procedurach, a także o niebezpieczeństwie, których znajomość we właściwym czasie jest istotna dla personelu związanego z operacjami lotniczymi;

34b) kod NOTAM (ang. NOTAM code)” oznacza kod zawarty w ostatnim obowiązującym wydaniu dokumentu ICAO Doc 8400 „Procedury dla służb żeglugi powietrznej – Kody i skróty stosowane w międzynarodowym lotnictwie cywilnym” [Procedures for Air Navigation Services – ICAO Abbreviations and Codes (PANS ABC)] zatwierdzonym i opublikowanym przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego;

34c) „operacja z kredytem zaufania do działań operacyjnych” oznacza operację z wykorzystaniem określonego statku powietrznego lub sprzętu naziemnego lub kombinacji statku powietrznego i sprzętu naziemnego, która dopuszcza zastosowanie któregokolwiek z następujących rozwiązań:

a) stosowanie mniej rygorystycznych niż standardowe minimów operacyjnych lotniska w odniesieniu do konkretnej klasyfikacji operacji;

b) możliwość spełnienia lub ograniczenia wymogów dotyczących widzialności;

c) zmniejszenie wymaganej liczby urządzeń naziemnych;

35) (skreślony)

36) „ cykl planowania nadzoru” oznacza okres czasu, w trakcie którego weryfikuje się ciągłą zgodność z wymaganiami;

37) „droga kołowania szybkiego zjazdu” oznacza drogę kołowania połączoną pod kątem ostrym z drogą startową, tak aby umożliwić lądującym samolotom opuszczenie drogi startowej przy prędkościach większych niż osiągane na innych drogach kołowania przeznaczonych do zjazdu, zmniejszając dzięki temu do minimum czas zajmowania drogi startowej;

38) „droga startowa” oznacza określony prostokątny obszar wyznaczony na lotnisku lądowym, przygotowany do startów i lądowań statków powietrznych;

38a) „matryca oceny warunków na drodze startowej (ang. runway condition assessment matrix, RCAM)” oznacza matrycę umożliwiającą dokonanie oceny kodu określającego warunki na drodze startowej (kodu RWYCC) przy użyciu powiązanych procedur, na podstawie zaobserwowanych elementów warunków na nawierzchni drogi startowej i meldunku pilota dotyczącego siły hamowania;

38b) „kod określający warunki na drodze startowej (ang. runway condition code, RWYCC)” oznacza liczbę, którą należy wpisać w raporcie o warunkach na drodze startowej (RCR), odpowiadającą wpływowi warunków na nawierzchni drogi startowej na osiągi samolotu podczas hamowania i sterowanie w osi poprzecznej;

38c) „raport o warunkach na drodze startowej (ang. runway condition report, RCR)” oznacza wyczerpujący znormalizowany raport dotyczący warunków na nawierzchni drogi startowej i ich wpływu na osiągi samolotu podczas startu i lądowania, sporządzony przy użyciu kodów określających warunki na drodze startowej;

38d) „strefa bezpieczeństwa końca drogi startowej (ang. runway end safety area, RESA)” powierzchnia symetryczna w stosunku do linii centralnej drogi startowej i przylegająca do końca pasa drogi startowej, zmniejszająca ryzyko uszkodzenia samolotu, który przyziemił zbyt krótko lub przekroczył koniec drogi startowej;

38e) „miejsce oczekiwania przy drodze startowej (ang. runway holding position)” oznacza miejsce wyznaczone w celu ochrony drogi startowej, powierzchni ograniczającej przeszkody lub strefy ochronnej systemu lądowania według wskazań przyrządów (ILS) lub mikrofalowego systemu lądowania (MLS), gdzie kołujący statek powietrzny lub poruszający się pojazd musi się zatrzymać, chyba że organ kontroli lotniska wyda inne polecenie;

38f) „pas drogi startowej (ang. runway strip)” oznacza wyznaczoną powierzchnię (jeśli jest ona dostępna) obejmującą drogę startową oraz zabezpieczenie przerwanego startu, przeznaczoną do:

a) zmniejszenia ryzyka uszkodzenia statku powietrznego w przypadku zjechania z drogi startowej;

b) zapewnienia bezpieczeństwa statku powietrznego przelatującego nad tą powierzchnią w trakcie operacji startu lub lądowania;

38g) „warunki na nawierzchni drogi startowej (ang. runway surface condition)” oznaczają opis warunków na nawierzchni drogi startowej wykorzystany w RCR, który stanowi podstawę określenia kodu RWYCC na potrzeby osiągów samolotu;

38h) „elementy opisowe warunków na nawierzchni drogi startowej (ang. runway surface condition descriptors)” oznaczają jedną z następujących substancji występującą na nawierzchni drogi startowej:

a) ubity śnieg – śnieg, który został ubity w stałą masę, w której opony przejeżdżającego samolotu, przy ciśnieniu i obciążeniu eksploatacyjnym, nie spowodują znaczącego dalszego ubicia ani wgłębienia;

b) suchy śnieg – śnieg, z którego nie da się łatwo uformować kuli śniegowej;

c) szron – kryształki lodu powstałe z wilgoci zawartej w powietrzu na powierzchni, której temperatura jest równa temperaturze zamarzania lub jest od niej niższa; szron różni się od lodu tym, że jego kryształki tworzą się niezależnie i w związku z tym mają bardziej ziarnistą strukturę;

d) lód – woda, która zamarzła, lub ubity śnieg, który przekształcił się w lód w zimnych i suchych warunkach;

e) topniejący śnieg – śnieg nasycony wodą do tego stopnia, że woda wypływa z podniesionej garstki lub rozpryskuje się po mocnym nadepnięciu;

f) stojąca woda – woda o głębokości ponad 3 mm;

g) mokry lód – lód, na którego powierzchni występuje woda, lub topiący się lód;

h) mokry śnieg – śnieg, który zawiera wystarczającą ilość wody, aby uformować zbitą, twardą kulę śniegową, z której jednak nie będzie wyciekać woda;

39) „rodzaj drogi startowej” oznacza drogę startową przyrządową lub drogę startową nieprzyrządową;

40) „widzialność wzdłuż drogi startowej (Runway Visual Range, RVR)” oznacza odległość, do której pilot statku powietrznego znajdującego się na linii centralnej drogi startowej może dostrzec oznakowanie poziome na powierzchni drogi startowej lub światła wytyczające tę drogę albo wskazujące jej linię centralną;

41) „system zarządzania bezpieczeństwem” oznacza systematyczne podejście do zarządzania bezpieczeństwem, obejmujące niezbędne struktury organizacyjne, zakresy odpowiedzialności, strategie i procedury;

41a) „śliska mokra droga startowa (ang. slippery wet runway)” oznacza mokrą drogę startową, na znacznej części której stwierdzono pogorszenie charakterystyki tarcia nawierzchni;

41b) „SNOWTAM” oznacza NOTAM oddzielnej serii, zawiadamiający przy użyciu standardowego formularza do podawania warunków panujących na nawierzchni, o zaistnieniu lub ustaniu istnienia warunków niebezpiecznych w obrębie pola naziemnego ruchu lotniczego, spowodowanych przez: śnieg, lód, topniejący śnieg, szadź, stojącą wodę lub wodę powiązaną ze śniegiem, topniejącym śniegiem, lodem lub szadzią;

41c) „droga startowa specjalnie przygotowana do warunków zimowych (ang. specially prepared winter runway)” oznacza drogę startową charakteryzującą się suchą zmrożoną warstwą ubitego śniegu lub lodu, lub zarówno śniegu, jak i lodu, której nawierzchnię posypano piaskiem lub żwirem lub poddano nawierzchniowej obróbce mechanicznej w celu poprawy charakterystyki tarcia;

42) „zabezpieczenie przerwanego startu” oznacza określony prostokątny obszar na lądzie na końcu rozporządzalnej długości rozbiegu przy starcie, przygotowany jako odpowiedni obszar, na którym statek powietrzny może się zatrzymać w przypadku przerwanego startu;

43) „rozporządzalna długość startu (take-off distance available, TODA)” oznacza rozporządzalną długość rozbiegu przy starcie powiększoną o długość zabezpieczenia wydłużonego startu, o ile zabezpieczenie to jest dostępne;

44) „rozporządzalna długość rozbiegu przy starcie (take-off run available, TORA)” oznacza długość drogi startowej deklarowanej jako dostępna oraz odpowiednia dla rozbiegu startującego samolotu;

45) „droga kołowania” oznacza określoną drogę na lotnisku lądowym, wyznaczoną do kołowania statków powietrznych i zapewniającą połączenie między poszczególnymi częściami lotniska, obejmującą:

– drogę kołowania na stanowisko postojowe,

– płytową drogę kołowania,

– drogę kołowania szybkiego zjazdu;

46) „Instrukcje Techniczne” oznaczają ostatnie obowiązujące wydanie „Instrukcji technicznych dla bezpiecznego transportu materiałów niebezpiecznych drogą powietrzną” (Doc 9284-AN/905), łącznie z suplementem oraz wszelkimi dodatkami, zatwierdzone i opublikowane przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego;

47) „warunki certyfikatu (ang. terms of the certificate)” oznaczają następujące informacje:

— Wskaźniki lokalizacji ICAO,

— warunki eksploatacji (VFR/IFR, w dzień/w nocy),

— operacje wykonywane przez samoloty na drogach startowych specjalnie przygotowanych do warunków zimowych,

— droga startowa,

— długości deklarowane,

— rodzaje dróg startowych i zapewniane podejścia,

— kod referencyjny lotniska,

— zakres operacji statków powietrznych o wyższej literze kodu referencyjnego lotniska,

— zapewnienie służb zarządzania płytą postojową (tak/nie),

— poziom ochrony w zakresie służby ratowniczo-gaśniczej;

47a) „operacja podejścia według wskazań przyrządów typu A” oznacza operację podejścia według wskazań przyrządów przy minimalnej wysokości względnej zniżania lub wysokości względnej decyzji nie mniejszej niż 75 m (250 stóp);

47b) „operacja podejścia według wskazań przyrządów typu B” oznacza operację podejścia według wskazań przyrządów przy wysokości względnej decyzji mniejszej niż 75 m (250 stóp), w przypadku której wyróżnia się następujące kategorie:

1. kategoria I (CAT I): wysokość względna decyzji nie mniejsza niż 60 m (200 stóp) przy widzialności nie mniejszej niż 800 m albo zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej nie mniejszym niż 550 m;

2. kategoria II (CAT II): wysokość względna decyzji mniejsza niż 60 m (200 stóp), ale nie mniejsza niż 30 m (100 stóp), przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej nie mniejszym niż 300 m;

3. kategoria III (CAT III): wysokość względna decyzji mniejsza niż 30 m (100 stóp) bądź bez wysokości względnej decyzji i przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszym niż 300 m lub bez ograniczeń dotyczących widzialności wzdłuż drogi startowej.

48) „pomoce wzrokowe (ang. visual aids)” oznaczają wskaźniki i urządzenia sygnalizacyjne, oznakowanie poziome, światła, znaki pionowe i oznaczniki lub ich połączenie;

49) „mokra droga startowa (ang. wet runway)” oznacza drogę startową, której nawierzchnia w obrębie powierzchni przeznaczonej do użycia jest w jakimkolwiek widocznym miejscu wilgotna lub pokryta do 3 mm wody.

ZAŁĄCZNIK III

Część „Wymagania dla organizacji” (część ADR.OR) [4]

PODCZĘŚĆ A – WYMAGANIA OGÓLNE (ADR.OR.A)

ADR.OR.A.005 Zakres

Niniejszy załącznik ustanawia wymagania obowiązujące:

a) operatorów lotnisk podlegających przepisom rozporządzenia (WE) nr 216/2008 w zakresie ich certyfikacji, zarządzania, instrukcji i innych obowiązków; oraz

b) instytucje zapewniające służbę zarządzania płytą postojową.

ADR.OR.A.010 Właściwy organ

Na potrzeby niniejszej części właściwym organem jest instytucja wyznaczona przez państwo członkowskie, na terytorium którego położone jest dane lotnisko.

ADR.OR.A.015 Sposoby spełnienia wymagań

a) W celu zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i jego przepisami wykonawczymi operator lotniska lub instytucja zapewniająca służbę zarządzania płytą postojową może wykorzystywać sposoby spełnienia wymagań alternatywne do przyjętych przez Agencję.

b) W przypadku gdy operator lotniska lub instytucja zapewniająca służbę zarządzania płytą postojową pragnie osiągnąć zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i jego przepisami wykonawczymi za pomocą sposobów alternatywnych do akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań (AMC) przyjętych przez Agencję, przedstawia właściwemu organowi pełny opis tych alternatywnych sposobów spełnienia wymagań przed ich wdrożeniem. Opis ten zawiera wszelkie aktualizacje instrukcji lub procedur, które mogą mieć znaczenie, a także ocenę wykazującą zgodność z przepisami wykonawczymi.

Operator lotniska lub instytucja zapewniająca służbę zarządzania płytą postojową może stosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań po ich uprzednim zatwierdzeniu przez właściwy organ i po otrzymaniu powiadomienia zgodnie z ADR.AR.A.015 lit. d.

c) W przypadku gdy operator lotniska sam nie zapewnia służby zarządzania płytą postojową, wykorzystywanie alternatywnych sposobów spełnienia wymagań przez instytucje zapewniające takie służby zgodnie z lit. a) i lit. b) również wymaga uprzedniej zgody operatora lotniska, na którym taka służba jest zapewniana.

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKACJA – LOTNISKA I OPERATORZY LOTNISK (ADR.OR.B)

ADR.OR.B.005 Obowiązki lotnisk i operatorów lotnisk w zakresie certyfikacji

Przed rozpoczęciem użytkowania lotniska lub w przypadku cofnięcia zwolnienia wydanego zgodnie z art. 5, operator lotniska musi uzyskać stosowny(-e) certyfikat(-y) wydany(-e) przez właściwy organ.

ADR.OR.B.015 Wniosek o wydanie certyfikatu

a) Wniosek o wydanie certyfikatu jest składany w formie i w sposób ustalony przez właściwy organ.

b) Wnioskodawca przedstawia właściwemu organowi:

1) swoją nazwę oficjalną i handlową, adres oraz adres do korespondencji;

2) informacje i dane dotyczące:

(i) lokalizacji lotniska;

(ii) rodzaju operacji prowadzonych na lotnisku oraz w powiązanej z nim przestrzeni powietrznej; oraz

(iii) projektu i obiektów lotniska zgodnie ze stosownymi specyfikacjami certyfikacyjnymi ustanowionymi przez Agencję;

3) wszelkie proponowane odstępstwa od ustalonych stosownych specyfikacji certyfikacyjnych ustanowionych przez Agencję;

4) dokumentację pokazującą sposób spełnienia przez niego stosownych wymagań ustanowionych w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008 i jego przepisach wykonawczych. Dokumentacja ta obejmuje procedurę zawartą w instrukcji operacyjnej lotniska, opisującą sposób zarządzania zmianami niewymagającymi uprzedniego zatwierdzenia i ich zgłaszania właściwemu organowi; późniejsze zmiany tej procedury wymagają uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ;

5) dowody na adekwatność środków posiadanych przez operatora lotniska zgodnie ze stosownymi wymaganiami;

6) udokumentowane dowody pokazujące relacje miedzy wnioskodawcą i właścicielem lotniska i/lub właścicielem gruntu;

7) imię i nazwisko oraz odpowiednie informacje o kierowniku odpowiedzialnym i pozostałych osobach, których wyznaczenie jest wymagane na mocy ADR.OR.D.015; oraz

8) kopię instrukcji operacyjnej lotniska wymaganą na mocy ADR.OR.E.005.

c) Jeżeli właściwy organ wyrazi zgodę, informacje określone w pkt 7 i 8 mogą zostać przedstawione na późniejszym etapie ustalonym przez właściwy organ, przy czym następuje to przed wydaniem certyfikatu.

ADR.OR.B.025 Wykazanie zgodności

a) Operator lotniska:

1) wykonuje i dokumentuje wszystkie niezbędne działania, inspekcje, testy, oceny bezpieczeństwa bądź ćwiczenia, a także wykazuje przed właściwym organem:

(i) zgodność ze zgłoszoną podstawą certyfikacji, specyfikacjami certyfikacyjnymi mającymi zastosowanie do zmiany, wszelkimi wytycznymi bezpieczeństwa (stosownie do przypadku) oraz stosownymi wymaganiami rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych;

(ii) że lotnisko oraz powierzchnia ograniczająca przeszkody i powierzchnia zabezpieczenia przeszkodowego, a także inne obszary powiązane z lotniskiem, nie posiadają cech lub właściwości, które stwarzałyby zagrożenie dla operacji; oraz

(iii) że procedury lotu lotniska i powiązane zamiany tych procedur określono zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2017/373 (¹);

2) przedstawia właściwemu organowi sposoby, za pomocą których wykazano zgodność z przepisami; oraz

3) zgłasza właściwemu organowi zgodność z przepisem lit. a) pkt 1.

b) Odpowiednie informacje projektowe, w tym rysunki oraz sprawozdania z inspekcji, testów i inne odpowiednie sprawozdania, są przechowywane przez operatora lotniska do dyspozycji właściwego organu zgodnie z przepisami ADR.OR.D.035 i przedstawiane właściwemu organowi na jego żądanie.

ADR.OR.B.030 Warunki certyfikatu i uprawnienia posiadacza certyfikatu

Operator lotniska przestrzega zakresu i uprawnień określonych w warunkach certyfikatu dołączonych do certyfikatu.

ADR.OR.B.035 Ciągła ważność certyfikatu

a) Certyfikat zachowuje ważność pod warunkiem że:

1) operator lotniska zachowuje zgodność z odpowiednimi wymaganiami rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych, a lotnisko zachowuje zgodność z podstawą certyfikacji, z uwzględnieniem przepisów dotyczących podejmowania działań wobec wykrytych nieprawidłowości, jak określono w ADR.OR.C.020;

2) właściwy organ ma przyznany dostęp do organizacji operatora lotniska zgodnie z ADR.OR.C.015 w celu stwierdzenia ciągłej zgodności z odpowiednimi wymaganiami rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych; oraz

3) certyfikat nie został zwrócony ani cofnięty.

b) Z chwilą cofnięcia lub zwrócenia certyfikat zostaje niezwłocznie przekazany do właściwego organu.

ADR.OR.B.037

(uchylony)

ADR.OR.B.040 Zmiany

a) Każda zmiana:

1) mająca wpływ na warunki certyfikatu, podstawę certyfikacji oraz wyposażenie lotniska o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa; lub

2) mająca znaczący wpływ na elementy systemu zarządzania wykorzystywanego przez operatora lotniska, wymaganego na mocy ADR.OR.D.005 lit. b);

wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

b) W odniesieniu do innych zmian wymagających uprzedniego zatwierdzenia zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i jego przepisami wykonawczymi operator lotniska składa wniosek i uzyskuje od właściwego organu odpowiednie zatwierdzenie.

c) Wniosek o dokonanie zmiany zgodnie z lit. a) lub lit. b) składa się przed wprowadzeniem takiej zmiany, aby umożliwić właściwemu organowi stwierdzenie ciągłej zgodności z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i jego przepisami wykonawczymi oraz wprowadzenie ewentualnych zmian do certyfikatu i do dołączonych do niego odpowiednich warunków certyfikatu.

Zmianę można wprowadzić tylko po otrzymaniu od właściwego organu formalnego zatwierdzenia zgodnie z ADR.AR.C.040.

W trakcie wprowadzania zmian operator lotniska działa na warunkach zatwierdzonych przez właściwy organ.

d) Wszelkie zmiany niewymagające uprzedniego zatwierdzenia są zarządzane i zgłaszane do właściwego organu w sposób określony w procedurze zatwierdzonej przez właściwy organ zgodnie z ADR.AR.C.035 lit. h).

e) Operator lotniska przedstawia właściwemu organowi odpowiednią dokumentację zgodnie z lit. f) oraz ADR.OR.E.005.

f) W ramach stosowanego przez siebie systemu zarządzania, określonego w ADR.OR.D.005, operator lotniska proponujący zmianę dotyczącą lotniska, bądź jego użytkowania, organizacji lub systemu zarządzania, musi:

1) określić współzależności między wszystkimi zaangażowanymi stronami, a także zaplanować i przeprowadzić ocenę bezpieczeństwa w koordynacji z tymi organizacjami;

2) w sposób systematyczny dostosowywać założenia i środki łagodzące w stosunku do wszystkich zaangażowanych stron;

3) zapewnić wyczerpującą ocenę zmiany, w tym wszelkich niezbędnych interakcji; oraz

4) zapewnić, by ocena bezpieczeństwa została poparta kompletnymi i aktualnymi argumentami, dowodami i kryteriami bezpieczeństwa, a także, by zmiana, zawsze kiedy to możliwe, służyła podniesieniu poziomu bezpieczeństwa.

ADR.OR.B.050 Ciągła zgodność ze specyfikacjami certyfikacyjnymi wydanymi przez Agencję

Po wprowadzeniu zmian do specyfikacji certyfikacyjnych ustanowionych przez Agencję operator lotniska:

a) przeprowadza przegląd w celu ustalenia wszelkich specyfikacji certyfikacyjnych mających zastosowanie do danego lotniska; oraz

b) w odpowiednich przypadkach, inicjuje proces zmian zgodnie z ADR.OR.B.040 i wprowadza niezbędne zmiany na lotnisku.

ADR.OR.B.060

(uchylony)

ADR.OR.B.065 Zakończenie użytkowania lotniska

Operator zamierzający zakończyć użytkowanie lotniska:

a) niezwłocznie powiadamia o tym właściwy organ;

b) informuje o tym odpowiednią instytucję zapewniającą służby informacji lotniczej;

c) z dniem zakończenia użytkowania zwraca certyfikat właściwemu organowi; oraz

d) zapewnia, by podjęto odpowiednie działania uniemożliwiające niezamierzone użycie lotniska przez statki powietrzne, chyba że właściwy organ dopuścił to lotnisko do użytkowania w innych celach.

ADR.OR.B.070 Zakończenie zapewniania służby zarządzania płytą postojową

Operator lotniska:

a) wprowadza odpowiednie środki w celu zapewnienia oceny i złagodzenia ryzyka w zakresie bezpieczeństwa wynikającego z zakończenia operacji;

b) przekazuje informacje na temat środków, o których mowa w lit. a), odpowiedniej instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej.

PODCZĘŚĆ C – DODATKOWE OBOWIĄZKI OPERATORA LOTNISKA (ADR.OR.C)

ADR.OR.C.005 Obowiązki operatora lotniska

a) Operator lotniska odpowiada za bezpieczne użytkowanie i obsługę techniczną lotniska zgodnie z:

1) rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i jego przepisami wykonawczymi;

2) warunkami swojego certyfikatu;

3) treścią instrukcji operacyjnej lotniska; oraz

4) wszelkimi innymi instrukcjami dotyczącymi wyposażenia lotniska znajdującego się na lotnisku, stosownie do przypadku.

b) Operator lotniska zapewnia – bezpośrednio lub w drodze koordynacji poprzez niezbędne mechanizmy współpracy z odpowiedzialnymi podmiotami – świadczenie następujących usług:

1) zapewnianie służb żeglugi powietrznej odpowiednich do natężenia ruchu i warunków operacyjnych lotniska; oraz

2) opracowanie i utrzymanie procedur lotu, zgodnie ze stosownymi wymaganiami.

c) Operator lotniska, w koordynacji z właściwym organem, zapewnia, aby w instrukcji operacyjnej lotniska znajdowały się odpowiednie informacje dotyczące bezpieczeństwa statków powietrznych, które zostaną opublikowane w zależności od potrzeb. Obejmują one:

1) zwolnienia z przestrzegania stosownych wymagań lub odstępstwa od nich;

2) przepisy, dla których właściwy organ zaakceptował równoważny poziom bezpieczeństwa w ramach podstawy certyfikacji; oraz

3) warunki i ograniczenia specjalne dotyczące użytkowania lotniska.

d) W przypadku wystąpienia na lotnisku stanu zagrażającego bezpieczeństwu operator lotniska podejmuje niezwłocznie wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia, by części lotniska stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa nie były wykorzystywane przez statki powietrzne;

e) W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych na lotnisku, operator lotniska zapewnia i utrzymuje, bezpośrednio lub w drodze uzgodnień ze stronami trzecimi, pomoce wzrokowe i niewzrokowe, urządzenia meteorologiczne oraz wszelkie inne elementy wyposażenia, współmierne do rodzaju operacji wykonywanych na lotnisku.

ADR.OR.C.015 Dostęp

W celu ustalenia zgodności z odpowiednimi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi przyjętymi na jego podstawie operator lotniska udostępnia wszelkim osobom upoważnionym przez właściwy organ:

a) wszystkie obiekty, dokumenty, rejestry, dane, procedury bądź pozostałe materiały mające związek z jego/jej działalnością podlegającą certyfikatowi lub deklaracji, niezależnie od tego, czy jest to działalność zlecona, czy nie; oraz

b) możliwość przeprowadzenia wszelkich działań, inspekcji, testów, ocen lub ćwiczeń, które właściwy organ uzna za niezbędne, lub wzięcie w nich udziału.

ADR.OR.C.020 Nieprawidłowości i działania naprawcze

Po otrzymaniu powiadomienia o stwierdzonych nieprawidłowościach operator lotniska:

a) ustala przyczynę źródłową braku zgodności;

b) określa plan działań naprawczych; oraz

c) wykazuje właściwemu organowi w zadowalający sposób, że wdrożył(-a) działania naprawcze w terminie uzgodnionym z tym organem zgodnie z ADR.AR.C.055 lit. d).

ADR.OR.C.025 Natychmiastowa reakcja na zagrożenie bezpieczeństwa – zgodność z wytycznymi bezpieczeństwa

Operator lotniska wdraża wszelkie środki bezpieczeństwa, w tym wytyczne bezpieczeństwa, wprowadzone przez właściwy organ zgodnie z załącznikiem II pkt ADR.AR.A.030 lit. c) oraz pkt ADR.AR.A.040.

ADR.OR.C.030 Zgłaszanie zdarzeń

a) Operator lotniska zgłasza właściwemu organowi, a także innym organizacjom zgodnie z wymogami państwa, w którym znajduje się dane lotnisko, wszelkie wypadki, poważne incydenty i zdarzenia określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 (²) oraz w rozporządzeniu (UE) nr 376/2014.

b) Nie naruszając przepisu lit. a), operator zgłasza właściwemu organowi i organizacjom odpowiedzialnym za projektowanie wyposażenia lotniska wszelkie awarie, usterki techniczne, przekroczenia ograniczeń technicznych, zdarzenia lub inne niezwykłe okoliczności, które zagroziły lub mogły zagrozić bezpieczeństwu, a które nie skutkowały wypadkiem ani poważnym incydentem.

c) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 996/2010, dyrektywy 2003/42/WE, rozporządzenia Komisji (WE) nr 1321/2007 (³) i rozporządzenia Komisji (WE) nr 1330/2007 (⁴), zgłoszenia, o których mowa w lit. a) i lit. b), są dokonywane w formie ustalonej i w sposób ustalony przez właściwy organ i zawierają wszelkie informacje dotyczące stanu rzeczy znane operatorowi lotniska lub instytucji zapewniającej służbę zarządzania płytą postojową.

d) Operator lotniska dokonuje zgłoszeń w ciągu 72 godzin od momentu, gdy dowiedział się o zdarzeniu, do którego odnosi się dane zgłoszenie, chyba że uniemożliwiają to wyjątkowe okoliczności.

e) W stosownych przypadkach operator lotniska przedstawia, zaraz po ustaleniu działań, jakie zamierza podjąć w celu zapobieżenia występowaniu podobnych zdarzeń w przyszłości, zgłoszenie uzupełniające zawierające szczegóły tych działań. Formę i sposób przedstawiania zgłoszenia ustala państwo członkowskie.

ADR.OR.C.040 Zapobieganie pożarom

Operator lotniska ustanawia procedury w celu zapobieżenia:

a) paleniu w obrębie pola ruchu naziemnego, innych stref operacyjnych lotniska, bądź stref lotniska, w których składowane jest paliwo lub inne materiały łatwopalne;

b) używaniu otwartego płomienia lub podejmowaniu jakichkolwiek działań, które mogłyby wywołać zagrożenie pożarowe w obrębie:

1) stref lotniska, w których składowane jest paliwo lub inne materiały łatwopalne;

2) pola ruchu naziemnego bądź pozostałych stref operacyjnych lotniska, chyba że za zgodą operatora lotniska.

ADR.OR.C.045 Spożywanie alkoholu, stosowanie substancji psychoaktywnych i leków

a) Operator lotniska ustanawia procedury dotyczące poziomu spożywania alkoholu, stosowania substancji psychoaktywnych i leków przez:

1) personel zaangażowany w użytkowanie, obsługę ratowniczą i gaśniczą oraz obsługę techniczną lotniska;

2) osoby poruszające się bez eskorty w polu ruchu naziemnego lub innych strefach operacyjnych lotniska.

b) Procedury te obejmują wymagania, zgodnie z którymi osoby te:

1) nie mogą spożywać alkoholu w godzinach pracy; oraz

2) nie mogą wykonywać żadnych obowiązków w stanie pod wpływem:

(i) alkoholu bądź wszelkich substancji psychoaktywnych; lub

(ii) wszelkich leków mogących wpłynąć na ich sprawność w sposób niekorzystny z punktu widzenia bezpieczeństwa.

PODCZĘŚĆ D – ZARZĄDZANIE – OPERATORZY LOTNISK (ADR.OR.D)

ADR.OR.D.005 System zarządzania

a) Operator lotniska wdraża i utrzymuje system zarządzania zintegrowany z systemem zarządzania bezpieczeństwem.

b) System zarządzania obejmuje:

1) wyraźnie zdefiniowany zakres obowiązków i odpowiedzialności w ramach struktury operatora lotniska, w tym bezpośredniej odpowiedzialności kadry kierowniczej wyższego szczebla za kwestie bezpieczeństwa;

2) opis ogólnej filozofii i zasad przyjętych przez operatora lotniska w odniesieniu do bezpieczeństwa, określanych jako „polityka bezpieczeństwa”, podpisany przez kierownika odpowiedzialnego;

3) formalny proces zapewniający identyfikację zagrożeń operacyjnych;

4) formalny proces zapewniający analizę, ocenę i łagodzenie ryzyka w zakresie bezpieczeństwa użytkowania lotniska;

5) działania pozwalające na weryfikację skuteczności działania organizacji operatora lotniska w dziedzinie bezpieczeństwa poprzez odniesienie do wskaźników skuteczności działania w dziedzinie bezpieczeństwa oraz parametrów docelowych w zakresie bezpieczeństwa ustanowionych dla systemu zarządzania bezpieczeństwem, a także na walidację skuteczności kontroli ryzyka w dziedzinie bezpieczeństwa;

6) formalny proces pozwalający na:

(i) identyfikację zmian w organizacji operatora lotniska, systemie zarządzania, lotnisku lub jego użytkowaniu, które mogą mieć wpływ na ustanowione procesy, procedury i służby;

(ii) opisanie mechanizmów współpracy zapewniających skuteczność działania w dziedzinie bezpieczeństwa przed wprowadzeniem zmian; oraz

(iii) eliminowanie i modyfikację mechanizmów kontroli ryzyka, które nie są już potrzebne lub skuteczne z powodu zmian w środowisku operacyjnym;

7) formalny proces umożliwiające przegląd systemu zarządzania, o którym mowa w lit. a), identyfikację przyczyn niezadowalającego działania systemu zarządzania bezpieczeństwem, ustalenie implikacji takiego niezadowalającego działania dla użytkowania lotniska, a także eliminację lub łagodzenie tych przyczyn;

8) program szkolenia w zakresie bezpieczeństwa zapewniający personelowi zaangażowanemu w użytkowanie, obsługę ratowniczą i gaśniczą, a także obsługę techniczną lotniska i zarządzanie nim, odpowiednie przeszkolenie i kompetencje do wypełniania obowiązków związanych z systemem zarządzania bezpieczeństwem;

9) formalne środki służące do komunikacji w zakresie bezpieczeństwa, dzięki którym personel ma pełną świadomość funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem, pozwalające na przekazywanie krytycznych informacji w zakresie bezpieczeństwa oraz wyjaśniające przyczyny podejmowania poszczególnych działań z zakresu bezpieczeństwa oraz wprowadzania i zmiany procedur bezpieczeństwa;

10) koordynację działania systemu zarządzania bezpieczeństwem z planem działania w sytuacji zagrożenia dla lotniska, a także koordynację planu działania w sytuacji zagrożenia dla lotniska z planami działania w sytuacji zagrożenia organizacji, z którymi operator musi współdziałać podczas zapewniania służb lotniskowych; oraz

11) formalny proces monitorowania spełnienia przez daną organizację odpowiednich wymagań.

c) Operator lotniska dokumentuje wszystkie kluczowe procesy systemu zarządzania.

d) System zarządzania musi być proporcjonalny do wielkości organizacji i jej działalności, z uwzględnieniem zagrożeń i ryzyka charakterystycznych dla tej działalności.

e) Jeżeli operator lotniska posiada również certyfikat umożliwiający zapewnianie służb żeglugi powietrznej, operator ten zapewnia, by system zarządzania obejmował wszystkie działania objęte zakresem posiadanych przez niego certyfikatów.

ADR.OR.D.005A System zarządzania bezpieczeństwem informacji

Operator lotniska ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/1645 (⁵) w celu zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji, które może mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze.

ADR.OR.D.007 Zarządzanie danymi lotniczymi i informacjami lotniczymi

a) W ramach swojego systemu zarządzania operator lotniska wdraża i utrzymuje system zarządzania jakością obejmujący następujące działania:

1) działania prowadzone przez niego w zakresie danych lotniczych;

2) działania prowadzone przez niego w ramach udzielania informacji lotniczych.

b) W ramach swojego systemu zarządzania operator lotniska wprowadza system zarządzania ochroną, aby zapewnić ochronę otrzymywanych, generowanych lub wykorzystywanych w inny sposób danych operacyjnych przez ograniczenie dostępu do tych danych, tak aby miały go wyłącznie osoby upoważnione.

c) System zarządzania ochroną określa następujące elementy:

1) procedury związane z oceną i ograniczaniem ryzyka związanego z bezpieczeństwem danych, monitorowaniem ochrony i jej poprawą, przeglądami ochrony i upowszechnianiem informacji o zdobytych doświadczeniach;

2) środki służące wykrywaniu naruszeń w zakresie ochrony i powiadamianiu personelu o niebezpieczeństwie za pomocą odpowiednich ostrzeżeń;

3) środki służące kontroli skutków naruszeń w zakresie ochrony oraz określeniu działań naprawczych i procedur ograniczających, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu naruszeń.

d) Operator lotniska zapewnia, aby członkowie jego personelu posiadali poświadczenia bezpieczeństwa osobowego w odniesieniu do ochrony danych lotniczych.

e) Aspektami związanymi z bezpieczeństwem informacji zarządza się zgodnie z pkt ADR.OR.D.005A.

ADR.OR.D.010 Zlecone czynności

a) Zlecone czynności obejmują wszystkie czynności objęte zakresem działania operatora lotniska zgodnie z warunkami certyfikatu wykonywane przez inne organizacje, które albo same są certyfikowane do wykonywania tego typu czynności albo – w przypadku braku odpowiedniej certyfikacji – działają na mocy zatwierdzenia od operatora lotniska. Operator lotniska zapewnia, by w przypadku zlecenia lub zakupienia jakiejkolwiek części swojej działalności, zlecone bądź zakupione usługi lub wyposażenie lub system spełniały stosowne wymagania.

b) W przypadku gdy operator lotniska zleca prowadzenie części swojej działalności organizacji, która sama nie jest do tego certyfikowana zgodnie z przepisami niniejszej części, organizacja otrzymująca zlecenie działa na mocy zatwierdzenia udzielonego przez operatora lotniska i pod jego nadzorem. Operator lotniska zapewnia, aby właściwy organ miał dostęp do organizacji otrzymującej zlecenie w celu stwierdzenia zachowania ciągłej zgodności ze stosownymi wymaganiami.

ADR.OR.D.015 Wymagania dotyczące personelu

a) Operator lotniska wyznacza kierownika odpowiedzialnego, upoważnionego do zagwarantowania sfinansowania i przeprowadzenia wszystkich działań zgodnie ze stosownymi wymaganiami. Do obowiązków kierownika odpowiedzialnego należy ustanowienie i utrzymanie skutecznie funkcjonującego systemu zarządzania.

b) Operator lotniska wyznacza osoby odpowiedzialne za zarządzanie i nadzór nad następującymi obszarami:

1) służby operacyjne lotniska; oraz

2) obsługa techniczna lotniska.

c) Operator lotniska wyznacza osobę lub zespół osób odpowiadających za stworzenie, obsługę i bieżące kierowanie systemem zarządzania bezpieczeństwem.

Takie osoby działają niezależnie od innych kierowników w organizacji, mają bezpośredni dostęp do kierownika odpowiedzialnego i kadry zarządzającej właściwej w sprawach bezpieczeństwa oraz odpowiadają przed kierownikiem odpowiedzialnym.

d) Operator lotniska musi dysponować wystarczającą ilością wykwalifikowanego personelu na potrzeby wykonywania zaplanowanych zadań i czynności zgodnie ze stosownymi wymaganiami.

e) Operator lotniska wyznacza wystarczającą liczbę pracowników nadzorujących personel w zakresie wypełniania określonych zadań i obowiązków, biorąc przy tym pod uwagę swoją strukturę organizacyjną i liczbę zatrudnianych pracowników.

f) Operator lotniska zapewnia, aby personel biorący udział w użytkowaniu i utrzymaniu lotniska oraz w zarządzaniu nim był odpowiednio przeszkolony zgodnie z programem szkolenia.

ADR.OR.D.017 Programy szkolenia i sprawdziany umiejętności

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża program szkolenia dla personelu zaangażowanego w użytkowanie i obsługę techniczną lotniska oraz w zarządzanie nim, aby zapewnić stałe utrzymanie kompetencji i świadomości zasad i procedur istotnych dla funkcjonowania lotniska oraz związku funkcji i zadań danej osoby z funkcjonowaniem lotniska jako całości.

b) Szkolenia, o których mowa w lit. a):

1) obejmują szkolenie wstępne, okresowe, odświeżające i uzupełniające;

2) są odpowiednie do funkcji i zadań personelu;

3) obejmują obowiązujące procedury operacyjne i wymagania lotniska oraz prowadzenie pojazdów.

c) Operator lotniska dopilnowuje, aby cały pozostały personel, w tym personel innych organizacji, które prowadzą działalność lub świadczą usługi na terenie lotniska, mający dostęp bez eskorty do pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych lotniska, był odpowiednio wyszkolony i miał odpowiednie kwalifikacje do takiego dostępu bez eskorty.

d) Szkolenie, o którym mowa w lit. c):

1) obejmuje szkolenie wstępne, okresowe, odświeżające i uzupełniające;

2) obejmuje obowiązujące procedury operacyjne i wymagania lotniska oraz prowadzenie pojazdów.

e) Operator lotniska zapewnia, by personel, o którym mowa w lit. a) i c), ukończył z wynikiem pozytywnym niezbędne szkolenie wstępne zanim zostanie upoważniony do:

1) wykonywania obowiązków bez nadzoru;

2) dostępu bez eskorty do pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych lotniska.

Szkolenie wstępne obejmuje szkolenie teoretyczne i praktyczne o odpowiedniej długości oraz ocenę kompetencji personelu po zakończeniu szkolenia.

f) Aby nadal wykonywać swoje obowiązki bez nadzoru i posiadać dostęp bez eskorty do pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych lotniska oraz o ile w niniejszej części i w części ADR.OPS nie określono inaczej, operator lotniska dopilnowuje, by personel, o którym mowa w lit. a) i c), odbył szkolenie z zasad i procedur istotnych dla funkcjonowania lotniska, tj. ukończył z wynikiem pozytywnym:

1) szkolenia okresowe w odstępach nieprzekraczających 24 miesięcy po ukończeniu szkolenia wstępnego. Jeżeli szkolenie okresowe przeprowadzane jest w ciągu 3 ostatnich miesięcy kalendarzowych takiego odstępu, nowy okres liczy się od dnia zakończenia pierwotnego okresu;

2) szkolenie odświeżające, przed wykonywaniem obowiązków bez nadzoru lub uzyskaniem dostępu bez eskorty do pola ruchu naziemnego lub innej strefy operacyjnej lotniska, jeżeli nie wykonywał przedmiotowych obowiązków przez ponad 3 miesiące i nie dłużej niż 12 kolejnych miesięcy. W przypadku nieobecności dłuższej niż 12 kolejnych miesięcy taki personel odbywa szkolenie wstępne zgodnie z lit. c);

3) w razie potrzeby szkolenie uzupełniające wynikające ze zmian otoczenia operacyjnego lub przypisanych zadań.

g) Operator lotniska ustanawia i wdraża program sprawdzianów umiejętności dla personelu, o którym mowa w lit. a), i zapewnia, by personel, o którym mowa w lit. c), wykazał zdolności w zakresie wykonywania powierzonych mu zadań, zgodnie z programem sprawdzianów umiejętności, potwierdzając w ten sposób:

1) utrzymanie kompetencji;

2) świadomość zasad i procedur związanych z jego funkcjami i zadaniami.

O ile w niniejszej części i w części ADR.OPS nie określono inaczej, operator lotniska zapewnia, by po ukończeniu szkolenia wstępnego osoby, o których mowa w lit. a) i c), w odstępach nieprzekraczających 24 miesięcy przechodziły sprawdziany umiejętności.

h) Operator lotniska zapewnia, aby:

1) szkolenia prowadzili odpowiednio wykwalifikowani i doświadczeni instruktorzy, a oceny i sprawdziany umiejętności – odpowiednio wykwalifikowani i doświadczeni egzaminatorzy;

2) do prowadzenia szkoleń i w stosownych przypadkach do przeprowadzania sprawdzianów umiejętności wykorzystywano odpowiednie obiekty, środki i wyposażenie.

i) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury wdrożenia programów szkoleń i sprawdzianów umiejętności oraz:

1) prowadzi odpowiednie rejestry kwalifikacji, szkoleń i sprawdzianów umiejętności w celu wykazania zgodności z niniejszym wymaganiem;

2) na żądanie udostępnia dany rejestr zainteresowanym pracownikom;

3) w przypadku zatrudnienia danej osoby przez innego pracodawcę udostępnia rejestr dotyczący tej osoby nowemu pracodawcy na jego żądanie.

ADR.OR.D.020 Wymagania dotyczące zaplecza

a) Operator lotniska zapewnia swojemu personelowi oraz personelowi zatrudnionemu przez podmioty, którym zlecił zapewnienie służb operacyjnych i obsługi technicznej na lotnisku, dostęp do adekwatnego i odpowiedniego zaplecza.

b) Operator lotniska wyznacza, zgodnie z Instrukcjami Technicznymi, odpowiednie strefy lotniska przeznaczone do przechowywania materiałów niebezpiecznych transportowanych przez lotnisko.

ADR.OR.D.025 Koordynacja działań z innymi organizacjami

Operator lotniska:

a) zapewnia, by system zarządzania lotniskiem uwzględniał koordynację i współdziałanie z procedurami bezpieczeństwa innych organizacji działających lub świadczących usługi na terenie lotniska; oraz

b) zapewnia, by takie organizacje posiadały procedury bezpieczeństwa zgodne ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych oraz z wymaganiami określonymi w instrukcji operacyjnej lotniska.

ADR.OR.D.027 Programy bezpieczeństwa

Operator lotniska:

a) ustanawia, prowadzi i realizuje programy promujące bezpieczeństwo oraz wymianę informacji dotyczących bezpieczeństwa; oraz

b) zachęca organizacje działające lub świadczące usługi na terenie lotniska do udziału w tych programach.

ADR.OR.D.030 System zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem

a) Aby promować bezpieczeństwo na lotnisku oraz jego bezpieczne użytkowanie, operator lotniska ustanawia i wdraża system zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem na potrzeby wszystkich pracowników i organizacji działających lub świadczących usługi na terenie lotniska.

b) Operator lotniska, zgodnie z ADR.OR.D.005 lit. b) pkt 3, musi:

1) wymagać od pracowników i organizacji, o których mowa w lit. a), używania systemu zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem do celów obowiązkowego zgłaszania wszelkich wypadków, poważnych incydentów i zdarzeń; oraz

2) zapewnić, by system zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem mógł być wykorzystywany do dobrowolnego zgłaszania wszelkich defektów, wad i zagrożeń dla bezpieczeństwa mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo.

c) System zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem musi chronić tożsamość osób zgłaszających, zachęcać do dobrowolnego przekazywania zgłoszeń i zapewniać możliwość przekazywania ich w sposób anonimowy.

d) Operator lotniska:

1) rejestruje wszystkie zgłoszenia;

2) analizuje i ocenia zgłoszenia, stosownie do przypadku, w celu eliminowania niedociągnięć w zakresie bezpieczeństwa i określania trendów;

3) zapewnia, by wszystkie organizacje działające lub zapewniające służby na terenie lotniska, które mają wpływ na poziom bezpieczeństwa, uczestniczyły w analizie tych zgłoszeń oraz by wszelkie ustalone działania naprawcze i/lub zapobiegawcze były realizowane;

4) w stosownych przypadkach, przeprowadza dochodzenia na podstawie zgłoszeń; oraz

5) powstrzymuje się od przypisywania winy zgodnie z zasadami „just culture” .

ADR.OR.D.035 Prowadzenie rejestrów

a) Operator lotniska ustanawia odpowiedni system prowadzenia rejestrów, obejmujący wszystkie jego działania podejmowane na podstawie rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i jego przepisów wykonawczych.

b) Format tych rejestrów jest określany w instrukcji operacyjnej lotniska.

c) Rejestry przechowuje się w sposób zapewniający ochronę przed uszkodzeniem, zmianą i kradzieżą.

d) Rejestry są przechowywane przez co najmniej 5 lat, z wyjątkiem poniższych dokumentów, które przechowuje się następująco:

1) podstawa certyfikacji lotniska, wykorzystywane alternatywne sposoby spełnienia wymagań oraz aktualne certyfikaty lotniska lub operatora lotniska – przez okres ważności certyfikatu;

2) ustalenia dotyczące mechanizmów współpracy z innymi organizacjami – przez okres obowiązywania tych mechanizmów;

3) instrukcje dotyczące wyposażenia lotniska lub systemów wykorzystywanych na lotnisku – przez okres ich wykorzystywania na lotnisku;

4) sprawozdania z ocen bezpieczeństwa – przez cały okres stosowania systemu/procedury/działania;

5) rejestry szkoleń personelu, kwalifikacji i badań medycznych pracowników wraz z wynikami ich sprawdzianów umiejętności, stosownie do przypadku – przez co najmniej cztery lata od zakończenia zatrudnienia, lub do czasu przeprowadzenia przez właściwy organ audytu obszarów, za które ci pracownicy są odpowiedzialni; oraz

6) aktualna wersja rejestru zagrożeń;

7) uprawnienie do prowadzenia pojazdów i, w stosownych przypadkach, certyfikaty biegłości językowej – przez co najmniej cztery lata po zakończeniu zatrudnienia lub cofnięcia lub anulowania uprawnienia do kierowania, lub do czasu przeprowadzenia przez właściwy organ audytu tego obszaru działalności;

8) zezwolenia dla pojazdu i rejestry obsługi technicznej pojazdu operatora lotniska – przez co najmniej cztery lata po wycofaniu pojazdu z eksploatacji lub do czasu przeprowadzenia przez właściwy organ audytu tego obszaru.

e) Wszystkie rejestry muszą być zgodne ze stosownymi przepisami ochrony danych.

PODCZĘŚĆ E – INSTRUKCJA OPERACYJNA I DOKUMENTACJA LOTNISKA (ADR.OR.E)

ADR.OR.E.005 Instrukcja operacyjna lotniska

a) Operator lotniska ustanawia i utrzymuje instrukcję operacyjną lotniska.

b) Treść instrukcji operacyjnej lotniska musi odzwierciedlać podstawę certyfikacji oraz wymagania określone w niniejszej części i części ADR.OPS, stosownie do przypadku, i nie może być sprzeczna z warunkami certyfikatu. Instrukcja operacyjna lotniska zawiera wszelkie niezbędne informacje dotyczące bezpiecznego wykorzystania, użytkowania i obsługi technicznej lotniska, jego wyposażenia oraz powierzchni ograniczających przeszkody i powierzchni zabezpieczenia przeszkodowego, a także innych obszarów powiązanych z lotniskiem, bądź odsyła do tych informacji.

c) Instrukcja operacyjna lotniska może zostać wydana w oddzielnych częściach.

d) Operator lotniska zapewnia, by wszyscy pracownicy lotniska oraz pracownicy innych odpowiednich organizacji mieli łatwy dostęp do tych części instrukcji operacyjnej lotniska, które dotyczą ich zadań i obowiązków.

e) Operator lotniska:

1) przedstawia właściwemu organowi planowane zmiany i aktualizacje instrukcji operacyjnej lotniska dotyczące pozycji wymagających uprzedniego zatwierdzenia zgodnie z ADR.OR.B.040, przed ich wejściem w życie, a także zapewnia, by nie weszły one w życie przed uzyskaniem zatwierdzenia od właściwego organu; lub

2) przedstawia właściwemu organowi planowane zmiany i aktualizacje instrukcji operacyjnej lotniska przed ich wejściem w życie, jeżeli ich wprowadzenie wymaga jedynie powiadomienia właściwego organu zgodnie z ADR.OR.B.040 lit. d) oraz ADR.OR.B.015 lit. b).

f) Niezależnie od przepisów lit. e), w przypadku gdy interes bezpieczeństwa wymaga wprowadzenia zmian lub aktualizacji, można je opublikować i stosować niezwłocznie, pod warunkiem złożenia wniosków o wydanie odpowiednich zatwierdzeń.

g) Operator lotniska:

1) dokonuje przeglądu treści instrukcji operacyjnej lotniska oraz zapewnia, by była ona aktualizowana i zmieniana stosownie do potrzeb;

2) uwzględnia wszystkie zmiany i aktualizacje wymagane przez właściwy organ; oraz

3) informuje wszystkich pracowników lotniska i inne odpowiednie organizacje o zmianach dotyczących ich zadań i obowiązków.

h) Operator lotniska zapewnia, by wszelkie informacje pochodzące z innych zatwierdzonych dokumentów, a także ich zmiany, były odpowiednio odzwierciedlone w instrukcji operacyjnej lotniska. Wymaganie to nie uniemożliwia operatorowi lotniska stosowania w instrukcji operacyjnej lotniska bardziej ostrożnych danych i procedur.

i) Operator lotniska zapewnia, by:

1) instrukcja operacyjna lotniska została sporządzona w języku, który jest do przyjęcia dla właściwego organu; oraz

2) wszyscy pracownicy byli w stanie przeczytać i zrozumieć język, w jakim zostały sporządzone te części instrukcji operacyjnej lotniska i innych dokumentów operacyjnych, które dotyczą ich zadań i obowiązków.

j) Operator lotniska zapewnia, by instrukcja operacyjna lotniska:

1) została podpisana przez kierownika odpowiedzialnego lotniska;

2) została wydrukowana lub sporządzona w wersji elektronicznej i była łatwa do aktualizowania;

3) posiadała system kontroli zmian, który jest stosowany i przedstawiany w widoczny sposób w treści instrukcji operacyjnej lotniska; oraz

4) uwzględniała zasady czynnika ludzkiego i była zorganizowana w sposób ułatwiający jej opracowanie, używanie i aktualizowanie.

k) Operator lotniska przechowuje na lotnisku co najmniej jeden kompletny i aktualny egzemplarz instrukcji operacyjnej lotniska i udostępnia go do wglądu właściwemu organowi.

l) Treść instrukcji operacyjnej lotniska zawiera następujące elementy:

1) informacje ogólne;

2) informacje o systemie zarządzania lotniska oraz wymaganiach dotyczących kwalifikacji i szkolenia;

3) szczegółowe dane dotyczące lotniska;

4) szczegółowe dane dotyczące lotniska podlegające obowiązkowi zgłaszania służbie informacji lotniczej; oraz

5) szczegółowe dane dotyczące procedur operacyjnych lotniska, jego wyposażenia i stosowanych środków bezpieczeństwa.

ADR.OR.E.010 Wymagania dotyczące dokumentacji

a) Operator lotniska zapewnia dostępność całej pozostałej wymaganej dokumentacji i odpowiednich zmian.

b) Operator lotniska musi posiadać zdolność do bezzwłocznego przekazywania instrukcji operacyjnych i innych informacji.

PODCZĘŚĆ F – SŁUŻBA ZARZĄDZANIA PŁYTĄ POSTOJOWĄ (ADR.OR.F)

ADR.OR.F.001 Obowiązki organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS zapewnia służbę zarządzania płytą postojową zgodnie z:

a) wymaganiami określonymi w załączniku VII do rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz w załączniku III (część ADR.OR) i załączniku IV (część ADR.OPS) do niniejszego rozporządzenia;

b) przedłożoną deklaracją;

c) procedurami operacyjnymi zawartymi w instrukcji operacyjnej lotniska;

d) instrukcją dotyczącą systemu zarządzania, o której mowa w pkt ADR.OR.F.095;

e) wszelkimi innymi instrukcjami stosowanymi na potrzeby zapewniania służby zarządzania płytą postojową.

ADR.OR.F.005 Deklaracja organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS

a) W przypadku gdy organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS zamierza wydawać wytyczne dla statków powietrznych, co najmniej jak określono w pkt ADR.OPS.D.001 lit. a) pkt 1 i 2, musi przedłożyć odpowiednią deklarację właściwemu organowi przynajmniej 2 miesiące przed datą planowanego rozpoczęcia zapewniania tej służby. Deklaracja zawiera następujące informacje:

1) nazwę organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS;

2) dane kontaktowe organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS;

3) imię i nazwisko oraz dane kontaktowe kierownika odpowiedzialnego;

4) nazwy lotnisk w państwie członkowskim, w których zapewniania będzie ta służba;

5) wykaz lotnisk znajdujących się w innych państwach członkowskich, w których zapewniania jest ta służba;

6) datę planowanego rozpoczęcia zapewniania służby zarządzania płytą postojową;

7) oświadczenie potwierdzające, że zawarła formalne porozumienia z operatorem lotniska i z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego na lotnisku, na którym zamierza zapewniać służbę zarządzania płytą postojową;

8) oświadczenie potwierdzające, że organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS opracowała politykę bezpieczeństwa i będzie ją stosować podczas zapewniania służby objętej deklaracją, zgodnie z pkt ADR.OR.F.045 lit. b) pkt 2;

9) oświadczenie potwierdzające, że organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS spełnia i będzie – podczas zapewniania służby objętej deklaracją – nadal spełniać stosowne wymagania załącznika VII do rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz załącznika III (część ADR.OR) i załącznika IV (część ADR.OPS) do niniejszego rozporządzenia.

b) Na zasadzie odstępstwa od lit. a), jeżeli certyfikowany operator lotniska lub zatwierdzona instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zamierza zapewniać służbę zarządzania płytą postojową, to:

1) powiadamia o tym właściwy organ;

2) dokonuje przeglądu swojej polityki bezpieczeństwa w celu uwzględnienia kwestii zapewniania służby zarządzania płytą postojową;

3) przedkłada właściwemu organowi program szkolenia personelu, który ma uczestniczyć w zapewnianiu tej służby tej służby.

ADR.OR.F.010 Ciągłość ważności deklaracji

Deklaracja złożona przez organizację odpowiedzialną za zapewnianie AMS zgodnie z pkt ADR.OR.F.005 zachowuje ważność pod następującymi warunkami:

a) organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS spełnia wymagania określone w załączniku VII do rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz w załączniku III (część ADR.OR) i załączniku IV (część ADR.OPS) do niniejszego rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania w przypadku nieprawidłowości określonych w pkt ADR.OR.F.035 niniejszego załącznika;

b) właściwy organ otrzymuje dostęp do organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS zgodnie z pkt ADR.OR.F.030 niniejszego załącznika w celu ustalenia ciągłej zgodności z wymaganiami określonymi w załączniku VII do rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz w załączniku III (część ADR.OR) i załączniku IV (część ADR.OPS) do niniejszego rozporządzenia;

c) deklaracja ta nie została wycofana przez organizację odpowiedzialną za zapewnianie AMS ani też właściwy organ nie wydał powiadomienia o wstrzymaniu zapewniania niektórych lub wszystkich objętych nią służb.

ADR.OR.F.015 Rozpoczęcie zapewniania służby zarządzania płytą postojową

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS rozpoczyna zapewnianie służby zarządzania płytą postojową na lotnisku, gdy:

a) właściwy organ otrzymał deklarację;

b) zawarła formalne porozumienia z certyfikowanym operatorem lotniska i z zatwierdzoną instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego na lotnisku, na którym służba ta będzie zapewniania, zgodnie z – odpowiednio – pkt ADR.OR.F.085 oraz pkt ADR.OR.F.090;

c) przedstawi dowód na to, że członkowie jej personelu odbyli wymagane szkolenie wstępne i szkolenie w jednostce.

ADR.OR.F.020 Zakończenie zapewniania służby zarządzania płytą postojową

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS, która zamierza trwale zakończyć zapewnianie służby na lotnisku, musi:

a) możliwie najszybciej powiadomić o tym operatora lotniska i właściwy organ, aby umożliwić wprowadzenie odpowiednich środków w celu zapewnienia bezpiecznej kontynuacji tej służby;

b) przedłożyć właściwemu organowi zmienioną deklarację lub wniosek o wyrejestrowanie deklaracji z dniem zakończenia zapewniania służby.

ADR.OR.F.025 Zmiany

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS koordynuje z operatorem lotniska wszelkie zmiany informacji zawartych w deklaracji określonej w pkt ADR.OR.F.005 lit. a) oraz w programie szkolenia lub w instrukcji dotyczącej systemu zarządzania, o których mowa – odpowiednio – w pkt ADR.OR.F.005 lit. b) oraz w pkt ADR.OR.F.095.

b) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS niezwłocznie powiadamia właściwy organ o wszelkich zmianach określonych w lit. a) i – w razie konieczności – przedkłada zmienioną deklarację.

c) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS przedkłada właściwemu organowi odpowiednią dokumentację zgodnie z lit. d).

d) W ramach systemu zarządzania, o którym mowa w pkt ADR.OR.F.045, organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS, która proponuje wprowadzenie zmiany w swojej organizacji, swoim systemie zarządzania lub programie szkolenia, musi:

1) określić współzależności między wszystkimi zaangażowanymi stronami, a także zaplanować i przeprowadzić ocenę bezpieczeństwa w koordynacji z tymi organizacjami;

2) w sposób systematyczny dostosować założenia i środki łagodzące w stosunku do wszystkich zaangażowanych stron;

3) zapewnić wyczerpującą ocenę zmiany, w tym wszelkich niezbędnych interakcji;

4) zapewnić, by ocena bezpieczeństwa została poparta kompletnymi i aktualnymi argumentami, dowodami i kryteriami bezpieczeństwa, a także, by zmiana, zawsze kiedy to możliwe, służyła podniesieniu poziomu bezpieczeństwa.

ADR.OR.F.030 Dostęp

W celu ustalenia, czy organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS działa zgodnie ze swoją deklaracją, organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS zapewnia każdej osobie, która jest należycie upoważniona przez właściwy organ, w dowolnym momencie:

a) dostęp do wszystkich obiektów, dokumentów, rejestrów, danych, procedur bądź pozostałych materiałów istotnych z perspektywy jej działalności;

b) możliwość przeprowadzenia wszelkich działań, inspekcji, testów, ocen lub ćwiczeń, które właściwy organ uzna za niezbędne, lub wzięcie w nich udziału.

ADR.OR.F.035 Nieprawidłowości i działania naprawcze

a) Po zawiadomieniu przez właściwy organ organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS zgodnie z pkt ADR.AR.C.055 załącznika II organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS podejmuje następujące kroki w terminie określonym przez właściwy organ:

1) określa pierwotną przyczynę niezgodności;

2) określa plan działań naprawczych;

3) wykazuje właściwemu organowi w zadowalający sposób, że wdrożyła działania naprawcze w terminie uzgodnionym z tym organem zgodnie z pkt ADR.AR.C.055 lit. d) załącznika II.

b) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS informuje operatora lotniska o działaniach wymienionych w lit. a) oraz, w stosownych przypadkach, koordynuje te działania z operatorem lotniska.

ADR.OR.F.040 Natychmiastowa reakcja na zagrożenie bezpieczeństwa – zgodność z wytycznymi bezpieczeństwa

a) wdrożyć wszelkie środki bezpieczeństwa, w tym wytyczne bezpieczeństwa, wprowadzone przez właściwy organ zgodnie z załącznikiem II pkt ADR.AR.A.030 lit. c) oraz pkt ADR.AR.A.040;

b) wdrażając środki, o których mowa w lit. a), koordynować – w razie konieczności – swoje działania z operatorem lotniska i instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego.

ADR.OR.F.045 System zarządzania

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS, operator lotniska lub instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, w przypadku gdy ta ostatnia częściowo lub wyłącznie zapewnia służbę zarządzania płytą postojową, wdraża i utrzymuje system zarządzania, który uwzględnia system zarządzania bezpieczeństwem obejmujący również przedmiotowe działania.

b) System zarządzania obejmuje:

1) wyraźnie zdefiniowany zakres obowiązków i odpowiedzialności w ramach organizacji, w tym bezpośredniej odpowiedzialności kadry kierowniczej wyższego szczebla za kwestie bezpieczeństwa;

2) opis ogólnego podejścia i zasad przyjętych przez organizację odpowiedzialną za zapewnianie AMS w odniesieniu do bezpieczeństwa, określanych jako „polityka bezpieczeństwa”, podpisany przez kierownika odpowiedzialnego;

3) formalny proces zapewniający identyfikację zagrożeń operacyjnych;

4) formalny proces zapewniający analizę, ocenę i łagodzenie ryzyka w zakresie bezpieczeństwa w związku z zapewnianiem służby zarządzania płytą postojową;

5) działania pozwalające na weryfikację skuteczności działania organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS pod kątem bezpieczeństwa poprzez odniesienie do wskaźników skuteczności działania w dziedzinie bezpieczeństwa oraz parametrów docelowych w zakresie bezpieczeństwa ustanowionych dla systemu zarządzania bezpieczeństwem, a także na walidację skuteczności kontroli ryzyka w dziedzinie bezpieczeństwa;

6) formalny proces pozwalający na:

(i) identyfikację – w ramach organizacji, jej systemu zarządzania lub zapewniania służby zarządzania płytą postojową – zmian, które mogą mieć wpływ na ustanowione procesy, procedury i służby;

(ii) opisanie mechanizmów współpracy zapewniających skuteczność działania w dziedzinie bezpieczeństwa przed wprowadzeniem zmian;

(iii) eliminowanie i modyfikację mechanizmów kontroli ryzyka, które nie są już potrzebne lub skuteczne z powodu zmian w środowisku operacyjnym;

7) formalny proces umożliwiający przegląd systemu zarządzania, o którym mowa w lit. a), identyfikację przyczyn niezadowalającego działania systemu zarządzania bezpieczeństwem, ustalenie implikacji niezadowalającego działania dla użytkowania lotniska, a także eliminację lub łagodzenie przyczyn;

8) program szkolenia w zakresie bezpieczeństwa, zapewniający personelowi zaangażowanemu w zapewnianie służby zarządzania płytą postojową odpowiednie przeszkolenie i kompetencje do wypełniania obowiązków związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem;

9) formalne środki komunikacji w zakresie bezpieczeństwa, dzięki którym personel ma pełną świadomość funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem, pozwalające na przekazywanie krytycznych informacji w zakresie bezpieczeństwa oraz wyjaśniające przyczyny podejmowania poszczególnych działań z zakresu bezpieczeństwa oraz wprowadzania i zmiany procedur bezpieczeństwa;

10) formalny proces monitorowania spełnienia przez daną organizację odpowiednich wymagań.

c) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS dokumentuje w instrukcji wszystkie kluczowe procesy systemu zarządzania.

ADR.OR.F.045A System zarządzania bezpieczeństwem informacji

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnie z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2022/1645 w celu zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji, które może mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze.

ADR.OR.F.050 Zgłaszanie awarii systemów stosowanych na potrzeby zapewniania służby zarządzania płytą postojową

Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014, organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS zgłasza właściwemu organowi państwa, w którym znajduje się lotnisko, operatorowi lotniska i organizacji odpowiedzialnej za projektowanie elementów wyposażenia lotniska wykorzystywanych do zapewniania służby zarządzania płytą postojową wszelkie awarie, usterki techniczne, przekroczenia ograniczeń technicznych, zdarzenia lub inne nietypowe okoliczności, które zagroziły lub mogą zagrażać bezpieczeństwu, choć nie doprowadziły do wypadku lub poważnego incydentu.

ADR.OR.F.055 System zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS ustanawia i wdraża system zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem przez członków jej personelu.

b) W ramach procesu, o którym mowa w pkt ADR.OR.F.045 lit. b) pkt 3, organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS dopilnowuje, aby:

1) członkowie jej personelu korzystali z systemu zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem do celów obowiązkowego zgłaszania wszelkich wypadków, poważnych incydentów i zdarzeń;

2) system zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem mógł być wykorzystywany do dobrowolnego zgłaszania wszelkich defektów, wad i zagrożeń dla bezpieczeństwa mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo.

c) System zgłaszania spraw związanych z bezpieczeństwem musi chronić tożsamość osób zgłaszających, zachęcać do dobrowolnego przekazywania zgłoszeń i umożliwiać ich przekazywanie w sposób anonimowy.

d) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS:

1) rejestruje wszystkie zgłoszenia;

2) przekazuje zgłoszenia operatorowi lotniska oraz, w stosownych przypadkach, instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego;

3) we współpracy z operatorem lotniska lub instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, bądź oboma tymi podmiotami, analizuje i ocenia zgłoszenia w celu wyeliminowania niedociągnięć w zakresie bezpieczeństwa i określenia tendencji;

4) uczestniczy, w razie potrzeby, w dochodzeniach przeprowadzanych na podstawie zgłoszeń;

5) powstrzymuje się od przypisywania winy zgodnie z zasadami „just culture”.

ADR.OR.F.060 Programy bezpieczeństwa

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS uczestniczy w programach bezpieczeństwa ustanowionych przez operatora lotniska.

ADR.OR.F.065 Wymagania dotyczące personelu

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS:

1) wyznacza kierownika odpowiedzialnego, upoważnionego do zagwarantowania sfinansowania i przeprowadzenia wszystkich działań zgodnie ze stosownymi wymaganiami. Do obowiązków kierownika odpowiedzialnego należy ustanowienie i utrzymanie skutecznego systemu zarządzania;

2) wyznacza osobę odpowiedzialną za zarządzanie służbami operacyjnymi związanymi z zarządzaniem płytą postojową i nadzór nad nimi;

3) wyznacza osobę odpowiedzialną za stworzenie systemu zarządzania bezpieczeństwem, obsługę tego systemu i bieżące zarządzanie nim. Osoba ta działa niezależnie od innych kierowników w organizacji, ma bezpośredni dostęp do kierownika odpowiedzialnego i kadry zarządzającej właściwej w sprawach bezpieczeństwa oraz odpowiada przed kierownikiem odpowiedzialnym;

4) dysponuje wystarczającą ilością wykwalifikowanego personelu na potrzeby wykonywania zaplanowanych zadań i czynności zgodnie ze stosownymi wymaganiami;

5) wyznacza wystarczającą liczbę pracowników nadzorujących personel w zakresie wypełniania określonych zadań i obowiązków, biorąc przy tym pod uwagę strukturę organizacyjną i liczbę zatrudnianych pracowników;

6) dopilnowuje, aby personel zaangażowany w zapewnianie służby zarządzania płytą postojową został odpowiednio przeszkolony zgodnie z programem szkolenia.

b) W przypadku gdy operator lotniska lub instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewniają, częściowo lub wyłącznie, służbę zarządzania płytą postojową, to dopilnowują włączenia wymagań określonych w lit. a) do ustalonego przydziału obowiązków w ramach ich systemów zarządzania.

ADR.OR.F.075 Spożywanie alkoholu, stosowanie substancji psychoaktywnych i leków

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS wdraża procedury ustanowione przez operatora lotniska zgodnie z pkt ADR.OR.C.045 w odniesieniu do spożywania alkoholu oraz stosowania substancji psychoaktywnych i leków przez członków personelu zaangażowanego w zapewnianie służby zarządzania płytą postojową.

ADR.OR.F.080 Prowadzenie rejestrów

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS ustanawia odpowiedni system prowadzenia rejestrów obejmujący wszystkie działania podejmowane przez nią zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi przyjętymi na jego podstawie.

b) Format tych rejestrów jest określany w instrukcji dotyczącej systemu zarządzania.

c) Rejestry przechowuje się w sposób zapewniający ochronę przed uszkodzeniem, zmianą i kradzieżą.

d) Rejestry są przechowywane przez co najmniej 5 lat, z wyjątkiem:

1) bieżącej deklaracji, którą przechowuje się przez cały okres jej obowiązywania;

2) pisemnych umów z innymi organizacjami, które przechowuje się tak długo, jak długo pozostają one w mocy;

3) sprawozdań z ocen bezpieczeństwa, które przechowuje się przez cały okres stosowania systemu, procedury lub działania;

4) rejestrów szkoleń i kwalifikacji członków personelu, a także wyników sprawdzianów ich umiejętności, które przechowuje się przez co najmniej cztery lata od zakończenia zatrudnienia lub do czasu przeprowadzenia przez właściwy organ audytu obszarów, za które są oni odpowiedzialni.

e) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS ustanawia i prowadzi rejestr zagrożeń.

ADR.OR.F.085 Formalne porozumienie między organizacją odpowiedzialną za zapewnianie AMS a operatorem lotniska

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS musi zawrzeć formalne porozumienie z operatorem lotniska, na którym zamierza zapewniać służbę zarządzania płytą postojową.

b) Porozumienie zawiera się przed rozpoczęciem zapewniania służby.

c) Formalne porozumienie obejmuje co najmniej następujące kwestie:

1) czas obowiązywania porozumienia;

2) określenie obszaru, na którym zapewniania będzie służba zarządzania płytą postojową;

3) listę usług, które będą świadczone przez organizację odpowiedzialną za zapewnianie AMS;

4) metody wymiany informacji operacyjnych między operatorem lotniska a organizacją odpowiedzialną za zapewnianie AMS.

ADR.OR.F.090 Formalne porozumienie między organizacją odpowiedzialną za zapewnianie AMS a instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS musi zawrzeć formalne porozumienie z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego na lotnisku, na którym zamierza zapewniać służbę zarządzania płytą postojową.

b) Porozumienie zawiera się przed rozpoczęciem zapewniania służby.

c) Formalne porozumienie obejmuje co najmniej następujące kwestie:

1) czas obowiązywania porozumienia;

2) zakres wykonywanych usług, z uwzględnieniem koordynacji w zakresie zezwoleń na uruchomienie silnika, kołowanie i wypychanie statków powietrznych;

3) punkty przekazania między służbą zarządzania płytą postojową a instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego;

4) metody wymiany informacji operacyjnych między instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego a organizacją odpowiedzialną za zapewnianie AMS;

5) koordynacja w zakresie zezwoleń na uruchomienie silnika, kołowanie i wypychania statków powietrznych.

ADR.OR.F.095 Instrukcja dotycząca systemu zarządzania

a) Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS:

1) opracowuje i aktualizuje instrukcję dotyczącą systemu zarządzania;

2) zapewnia członkom personelu łatwy dostęp do tej instrukcji i powiadamia ich o wszelkich zmianach;

3) po przeprowadzeniu konsultacji i we współpracy z operatorem lotniska przedstawia właściwemu organowi planowane zmiany i aktualizacje instrukcji przed ich wejściem w życie;

4) dokonuje przeglądu treści instrukcji oraz zapewnia jej aktualizacje i zmiany stosownie do potrzeb;

5) uwzględnia wszystkie zmiany i aktualizacje instrukcji wymagane przez właściwy organ;

6) informuje inne zainteresowane organizacje o zmianach dotyczących ich zadań;

7) zapewnia, by wszelkie informacje pochodzące z innych zatwierdzonych dokumentów, a także ich zmiany, były odpowiednio odzwierciedlone w instrukcji;

8) zapewnia, by instrukcja została sporządzona w języku akceptowanym przez właściwy organ;

9) zapewnia, by wszyscy członkowie personelu byli w stanie przeczytać i zrozumieć język, w jakim zostały sporządzone te części instrukcji i innych dokumentów operacyjnych, które dotyczą ich zadań i obowiązków;

10) zapewnia, by instrukcja została podpisana przez kierownika odpowiedzialnego organizacji;

11) zapewnia, by instrukcja została wydrukowana lub sporządzona w wersji elektronicznej i była łatwa do aktualizowania;

12) zapewnia, by instrukcja posiadała system kontroli zmian, który jest stosowany i przedstawiany w widoczny sposób w treści instrukcji;

13) zapewnia, by instrukcja uwzględniała zasady czynnika ludzkiego i była zorganizowana w sposób ułatwiający jej opracowanie, używanie i aktualizowanie;

14) przechowuje co najmniej jeden kompletny i aktualny egzemplarz instrukcji na lotnisku, na którym zapewnia służbę, oraz udostępnia go do wglądu właściwemu organowi.

b) Treść instrukcji ma następującą strukturę:

1) część ogólna;

2) system zarządzania organizacji oraz wymagania dotyczące kwalifikacji.

c) W przypadku gdy operator lotniska lub instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewniają, częściowo lub wyłącznie, służbę zarządzania płytą postojową, to dopilnowują włączenia właściwych wymagań określonych w lit. b) do – odpowiednio – instrukcji operacyjnej lotniska lub instrukcji operacji służby ruchu lotniczego.

ADR.OR.F.100 Wymagania dotyczące dokumentacji

Organizacja odpowiedzialna za zapewnianie AMS:

a) udostępnia swojemu personelowi operacyjnemu części instrukcji operacyjnej lotniska dotyczące zapewniania służby zarządzania płytą postojową;

b) udostępnia wszelkie inne dokumenty wymagane przez właściwy organ i związane z nimi zmiany;

c) niezwłocznie rozpowszechnia instrukcje dotyczące operacji i inne informacje.

(¹) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/373 z dnia 1 marca 2017 r. ustanawiające wspólne wymogi dotyczące instytucji zapewniających zarządzanie ruchem lotniczym/służby żeglugi powietrznej i inne funkcje sieciowe zarządzania ruchem lotniczym oraz nadzoru nad nimi, uchylające rozporządzenie (WE) nr 482/2008, rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 1034/2011, (UE) nr 1035/2011 i (UE) 2016/1377 oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 677/2011 (Dz.U. L 62 z 8.3.2017, s. 1).

(²) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz zapobiegania im oraz uchylające dyrektywę 94/56/WE (Dz.U. L 295 z 12.11.2010, s. 35).

(³) Dz.U. L 294 z 13.11.2007, s. 3.

(⁴) Dz.U. L 295 z 14.11.2007, s. 7.

(⁵) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/1645 z dnia 14 lipca 2022 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 w odniesieniu do wymagań dotyczących zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji o potencjalnym wpływie na bezpieczeństwo lotnicze w odniesieniu do organizacji objętych zakresem stosowania rozporządzeń Komisji (UE) nr 748/2012 i (UE) nr 139/2014 oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012 i (UE) nr 139/2014 (Dz.U. L 248 z 26.9.2022, s. 18).

ZAŁĄCZNIK IV

Część „Wymagania operacyjne – Lotniska” (Część ADR.OPS)

PODCZĘŚĆ A – DANE DOTYCZĄCE LOTNISKA (ADR.OPS.A)

ADR.OPS.A.005 Dane dotyczące lotniska

Operator lotniska musi odpowiednio:

a) określać, dokumentować i zachowywać dane dotyczące lotniska i dostępnych na nim służb;

b) udostępniać dane dotyczące lotniska i dostępnych na nim służb użytkownikom, odpowiednim służbom ruchu lotniczego oraz służbom informacji lotniczej.

ADR.OPS.A.010 Wymagania dotyczące jakości danych

Operator lotniska wdraża formalne mechanizmy współpracy z organizacjami, z którymi prowadzi wymianę danych lub informacji lotniczych, i dba:

a) aby wszystkie przekazywane dane dotyczące lotniska i dostępnych na nim służb były wymaganej jakości; aby przy tworzeniu i transmisji danych przestrzegano wymagań dotyczących jakości danych;

b) aby dokładność danych lotniczych odpowiadała określonej w katalogu danych lotniczych;

c) aby zachować spójność danych lotniczych w trakcie całego procesu od ich utworzenia do transmisji, bazując na klasyfikacji spójności określonej w katalogu danych lotniczych. Dodatkowo wprowadza się procedury służące:

1) w przypadku danych zwykłych – zapobieganiu zniekształceniu danych podczas ich przetwarzania;

2) w przypadku danych ważnych – zapobieganiu zniekształceniu danych na każdym etapie ich przetwarzania oraz uwzględnieniu dodatkowych procesów obejmujących potencjalne ryzyka całościowej architektury systemu, aby zapewnić spójność danych na tym poziomie;

3) w przypadku danych krytycznych – zapobieganiu zniekształceniu danych na każdym etapie ich przetwarzania oraz uwzględnieniu dodatkowych procesów zapewnienia spójności, pozwalających na uniknięcie wszystkich skutków wystąpienia błędów, które identyfikuje się poprzez dogłębną analizę całościowej architektury systemu, jako potencjalne zagrożenia w zakresie spójności danych;

d) dopasowaniu rozdzielczości danych lotniczych do ich faktycznej dokładności;

e) identyfikowalności danych lotniczych;

f) czasowości danych lotniczych z uwzględnieniem wszelkich limitów okresu ich ważności;

g) kompletności danych lotniczych;

h) spełnieniu określonych wymagań odnośnie do formatu dostarczanych danych lotniczych.

ADR.OPS.A.015 Koordynacja działań między operatorami lotnisk i instytucjami zapewniającymi służby informacji lotniczej

a) W celu zapewnienia, by instytucje zapewniające służby informacji lotniczej otrzymywały informacje umożliwiające im dostarczanie aktualnych informacji przed lotem oraz zaspokajanie zapotrzebowania na informacje podczas lotu, operator lotniska wdraża mechanizmy przekazywania odpowiednim instytucjom zapewniającym służby informacji lotniczej, z jak najmniejszym opóźnieniem, następujących informacji:

1) informacje o warunkach panujących na lotnisku, usuwaniu unieruchomionych statków powietrznych, systemach ratowniczych i gaśniczych oraz systemie wzrokowych wskaźników ścieżki podejścia;

2) informacje o statusie operacyjnym odpowiednich urządzeń, służb i pomocy nawigacyjnych na lotnisku;

3) wszelkie pozostałe informacje, które uznano za ważne z operacyjnego punktu widzenia.

b) Przed wprowadzeniem zmian do systemu nawigacji lotniczej operator lotniska należycie uwzględnia czas potrzebny odpowiednim służbom informacji lotniczej na przygotowanie, sporządzenie i wydanie odpowiednich materiałów do rozpowszechniania.

ADR.OPS.A.020 Wspólne układy odniesienia

Do celów żeglugi powietrznej operator lotniska stosuje:

a) Światowy System Geodezyjny 1984 (WGS-84) jako poziomy układ odniesienia;

b) średni poziom morza jako pionowy układ odniesienia;

c) kalendarz gregoriański i uniwersalny czas koordynowany (UTC) jako czasowe układy odniesienia.

ADR.OPS.A.025 Wykrywanie błędów w danych i uwierzytelnianie danych

Podczas tworzenia, przetwarzania lub transmisji danych do instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej (AIS) operator lotniska:

a) dopilnowuje, aby podczas transmisji i przechowywania danych lotniczych wykorzystywano techniki wykrywania błędów w danych cyfrowych, aby utrzymać obowiązujące poziomy spójności danych;

b) dopilnowuje, aby przekazywanie danych lotniczych objęto odpowiednim procesem uwierzytelniania, który pozwoli odbiorcom upewnić się, że dane lub informacje zostały przekazane z upoważnionego źródła.

ADR.OPS.A.030 Katalog danych lotniczych

Podczas tworzenia, przetwarzania lub transmisji danych do instytucji zapewniającej AIS operator lotniska zapewnia, aby dane lotnicze, o których mowa w dodatku 1 do załącznika III (część ATM/ANS.OR) do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/373 (¹), odpowiadały specyfikacjom w katalogu danych.

ADR.OPS.A.035 Walidacja i weryfikacja danych

Podczas tworzenia, przetwarzania lub transmisji danych do instytucji zapewniającej AIS operator lotniska zapewnia, aby stosowano techniki walidacji i weryfikacji na potrzeby zapewnienia zgodności danych lotniczych z powiązanymi wymaganiami dotyczącymi jakości danych. Ponadto:

a) przeprowadza się weryfikację, aby sprawdzić, czy dane lotnicze odebrano bez zniekształceń i czy przetwarzanie tych danych nie spowodowało ich zniekształcenia;

b) dane i informacje lotnicze wprowadzane ręcznie podlegają niezależnej weryfikacji w celu identyfikacji wszelkich błędów, które mogły zostać wprowadzone;

c) w przypadku wykorzystywania danych lotniczych do uzyskania lub obliczenia nowych danych lotniczych, pierwotne dane są poddawane weryfikacji i walidacji, chyba że pochodzą z wiarygodnego źródła.

ADR.OPS.A.040 Wymagania dotyczące postępowania w przypadku błędów

Operator lotniska dopilnowuje, aby:

a) błędy stwierdzone podczas tworzenia danych oraz po ich dostarczeniu wyeliminowano, skorygowano lub usunięto;

b) w pierwszej kolejności eliminowano błędy w danych lotniczych krytycznych i ważnych.

ADR.OPS.A.045 Metadane

Operator lotniska dopilnowuje, aby metadane obejmowały co najmniej:

a) identyfikację organizacji lub podmiotów prowadzących dowolne działania z zakresu tworzenia, przekazywania lub przetwarzania danych lotniczych;

b) przeprowadzone działanie;

c) datę i godzinę przeprowadzenia danego działania.

ADR.OPS.A.050 Przesyłanie danych

Operator lotniska dopilnowuje, aby dane lotnicze przesyłano drogą elektroniczną.

ADR.OPS.A.055 Narzędzie i oprogramowanie komputerowe

Operator lotniska zapewnia, aby podczas tworzenia, przetwarzania lub przesyłania danych lotniczych do instytucji zapewniającej AIS narzędzia i oprogramowanie komputerowe wykorzystywane do celów wsparcia lub automatyzacji procesów przetwarzania danych spełniały swoje funkcje, nie wpływając negatywnie na jakość danych lotniczych.

ADR.OPS.A.057 Sporządzanie NOTAM

a) Operator lotniska:

1) ustanawia i wdraża procedury, zgodnie z którymi sporządza NOTAM wydawany przez właściwą instytucję zapewniającą służby informacji lotniczej:

(i) który zawiera informację o ustanowieniu, warunkach lub zmianie dotyczącą jakiegokolwiek obiektu lotniczego, usługi lotniczej, procedury lotniczej lub zagrożenia lotniczego, z którą zaznajomienie się w odpowiednim czasie jest niezbędne dla personelu zaangażowanego w operacje lotnicze;

(ii) który zawiera informację o charakterze tymczasowym lub krótkookresowym lub dotyczy zmian istotnych pod względem operacyjnym lub tymczasowych zmian o długim okresie obowiązywania dokonanych z krótkim wyprzedzeniem, z wyjątkiem rozbudowanego tekstu lub grafik;

2) wyznacza pracowników lotniska, którzy ukończyli z wynikiem pozytywnym właściwe szkolenie i wykazali swoje kompetencje, do sporządzania NOTAM i dostarczania właściwych informacji instytucjom zapewniającym służby informacji lotniczej, z którymi operator zawarł porozumienia;

3) dopilnowuje, aby wszyscy inni pracownicy lotniska, których obowiązki obejmują wykorzystywanie NOTAM, ukończyli z wynikiem pozytywnym właściwe szkolenie i wykazali swoje kompetencje w tym zakresie.

b) Operator lotniska sporządza NOTAM, gdy konieczne jest udostępnienie informacji na temat:

1) ustanowienia, zamknięcia lub istotnych zmian w użytkowaniu lotnisk, lotnisk dla śmigłowców lub dróg startowych;

2) ustanowienia, wycofania lub istotnych zmian w działaniu służb operacyjnych na lotnisku;

3) uruchomienia, wyłączenia lub istotnych zmian parametrów operacyjnych służb radionawigacyjnych i łączności powietrze-ziemia, za które operator lotniska jest odpowiedzialny;

4) braku dostępności zapasowych i wtórnych systemów, jeśli ma to bezpośrednie skutki operacyjne;

5) ustanowienia, wycofania lub istotnych zmian dotyczących użycia pomocy wzrokowych;

6) przerwy w działaniu lub włączenia do pracy głównych elementów systemów świetlnych lotniska;

7) ustanowienia, wycofania lub istotnych zmian procedur żeglugi powietrznej, za które operator lotniska jest odpowiedzialny;

8) zaistnienia lub usunięcia znacznych niesprawności lub utrudnień na polu manewrowym;

9) zmian i ograniczenia dostępności paliwa, oleju i tlenu;

10) wprowadzenia, wycofania lub przywrócenia do eksploatacji latarni ostrzegawczych znakujących przeszkody lotnicze;

11) planowanych emisji lasera, pokazów laserów i szperaczy w otoczeniu lotniska, jeśli będzie miało to negatywny wpływ na nocne widzenie pilotów;

12) wzniesienia, usunięcia lub zmiany przeszkód lotniczych w strefach startu, wznoszenia, nieudanego podejścia, podejścia oraz na pasie drogi startowej;

13) zmian kategorii służby ratowniczo-gaśniczej lotniska lub lotniska dla śmigłowców;

14) występowania, usunięcia lub istotnych zmian niebezpiecznych warunków spowodowanych śniegiem, topniejącym śniegiem, lodem, materiałem promieniotwórczym, toksycznymi chemikaliami, osiadaniem pyłu wulkanicznego lub wodą w obrębie pola ruchu naziemnego;

15) śliskiej mokrej drogi startowej lub jej części;

16) braku dostępności drogi startowej ze względu na prace z zakresu znakowania poziomego; lub informacje ile czasu potrzeba, aby udostępnić drogę startową; czy sprzęt wykorzystywany do takich prac można w razie konieczności usunąć;

17) występowania zagrożeń dla żeglugi powietrznej, w tym obecności zwierząt dzikich, przeszkód, pokazów i dużych imprez.

c) Do celów lit. b) operator lotniska zapewnia, aby:

1) NOTAM sporządzono, dając zaangażowanym stronom wystarczająco dużo czasu na podjęcie wszelkich wymaganych działań, z wyjątkiem przypadków wyłączenia z użytkowania, uwolnienia materiałów promieniotwórczych, toksycznych substancji chemicznych i innych zdarzeń, których nie można przewidzieć;

2) w NOTAM zawiadamiającym o wyłączeniu z użytkowania urządzeń towarzyszących, służb i pomocy nawigacyjnych na lotnisku podawano przewidywany czas trwania ich wyłączenia lub przewidywany czas ponownego uruchomienia lub wznowienia;

3) w ciągu trzech miesięcy od rozesłania stałego NOTAM informacje przedstawione w NOTAM włączano do odpowiednich produktów informacji lotniczej;

4) w ciągu trzech miesięcy od rozesłania tymczasowego NOTAM o długim terminie ważności informacje przedstawione w NOTAM włączano do suplementu do AIP;

5) sporządzano nowy NOTAM kiedy szacowany termin ważności NOTAM nieoczekiwanie przekroczy trzy miesiące, chyba że można się spodziewać utrzymania danego stanu przez co najmniej trzy kolejne miesiące – w takim przypadku operator lotniska zapewnia, aby informacje publikowano w suplemencie do AIP.

d) Ponadto operator lotniska dopilnowuje, aby:

1) z wyłączeniem sytuacji przewidzianych w lit. d) pkt 4 – każdy sporządzany przez niego NOTAM zawierał mające zastosowanie informacje podane w kolejności przedstawionej w formularzu NOTAM ustanowionym w dodatku 1 do niniejszego załącznika;

2) tekst NOTAM składał się ze znaczeń lub jednolitej skróconej frazeologii przypisanych do kodu NOTAM ICAO, uzupełnionych o skróty ICAO, wskaźniki, identyfikatory, oznaczenia, znaki wywoławcze, częstotliwości, cyfry oraz tekst otwarty;

3) NOTAM był sporządzany w języku angielskim lub w języku narodowym, zgodnie z ustaleniami poczynionymi z właściwą instytucją zapewniającą służby informacji lotniczej;

4) informacje dotyczące śniegu, topniejącego śniegu, lodu, szronu, stojącej wody lub wody zmieszanej ze śniegiem, topniejącym śniegiem, lodem lub szronem w obrębie pola ruchu naziemnego były rozprowadzane za pomocą SNOWTAM i zawierały informacje w kolejności przedstawionej w formularzu SNOWTAM ustanowionym w dodatku 2 do niniejszego załącznika;

5) w przypadku pojawienia się błędu w NOTAM w miejsce błędnego NOTAM sporządzono zastępujący go NOTAM opatrzony nowym numerem lub aby błędny NOTAM unieważniono i sporządzono nowy NOTAM;

6) w przypadku sporządzenia NOTAM w celu anulowania lub zastąpienia poprzedniego NOTAM:

a) podano serię i numer/rok poprzedniego NOTAM;

b) wskaźniki lokalizacji i temat obu NOTAM są te same;

7) tylko jeden NOTAM był unieważniony lub zastąpiony nowym NOTAM;

8) każdy sporządzony NOTAM dotyczył tylko jednego tematu i jednego aspektu tego tematu;

9) każdy sporządzony NOTAM był tak zwięzły, jak to możliwe, i sporządzony tak, aby jego znaczenie było jasne bez konieczności odniesienia się do innego dokumentu;

10) sporządzony NOTAM zawierający informacje o charakterze stałym lub tymczasowym oraz o długim okresie obowiązywania obejmował odpowiednie odniesienia do AIP lub suplementu do AIP;

11) wskaźnik lokalizacji ICAO zawarty w tekście sporządzonego NOTAM w odniesieniu do lotniska był tożsamy ze wskaźnikiem zawartym w dokumencie »Wskaźniki lokalizacji«. Nie stosuje się skróconych form tych oznaczeń.

e) Po publikacji sporządzonego przez siebie NOTAM operator lotniska dokonuje przeglądu jego treści w celu zapewnienia rzetelności zawartych w nim informacji oraz zapewnia przekazanie informacji wszystkim właściwym pracownikom lotniska i organizacjom funkcjonującym na lotnisku.

f) Operator lotniska prowadzi rejestry:

1) sporządzonych oraz wydanych przed niego NOTAM;

2) dotyczącą wdrażania lit. a) pkt 2 i 3.

ADR.OPS.A.060 Zgłaszanie zanieczyszczeń nawierzchni

Operator lotniska zgłasza służbom informacji lotniczej oraz organom służb ruchu lotniczego informacje, które mają znaczenie operacyjne dla statków powietrznych i mają wpływ na operacje lotniskowe w obrębie pola ruchu naziemnego, szczególnie dotyczące występowania następujących czynników:

a) wody;

b) śniegu;

c) topniejącego śniegu;

d) lodu;

e) szronu;

f) środków chemicznych do usuwania oblodzenia i zapobiegania oblodzeniu lub innych zanieczyszczeń;

g) zwałów lub zasp śniegu.

ADR.OPS.A.065 Zgłaszanie warunków na nawierzchni drogi startowej

a) Operator lotniska zgłasza warunki na nawierzchni drogi startowej w odniesieniu do każdej jednej trzeciej części drogi startowej, korzystając z raportu o warunkach na drodze startowej (RCR). Raport ten zawiera kod określający warunki na drodze startowej (kod RWYCC) wykorzystujący liczby od 0 do 6, pokrycie i głębokość zanieczyszczeń oraz opis z wykorzystaniem następujących terminów:

1) UBITY ŚNIEG;

2) SUCHO;

3) SUCHY ŚNIEG;

4) SUCHY ŚNIEG NA UBITYM ŚNIEGU;

5) SUCHY ŚNIEG NA LODZIE;

6) SZRON;

7) LÓD;

8) ŚLISKO MOKRO;

9) TOPNIEJĄCY ŚNIEG;

10) DROGA STARTOWA SPECJALNIE PRZYGOTOWANA DO WARUNKÓW ZIMOWYCH;

11) STOJĄCA WODA;

12) WODA NA UBITYM ŚNIEGU;

13) MOKRO;

14) MOKRY LÓD;

15) MOKRY ŚNIEG;

16) MOKRY ŚNIEG NA UBITYM ŚNIEGU;

17) MOKRY ŚNIEG NA LODZIE;

18) UŻYTO ŚRODKÓW CHEMICZNYCH;

19) LUŹNY PIASEK.

b) Zgłaszanie rozpoczyna się w momencie wystąpienia istotnej zmiany warunków na nawierzchni drogi startowej ze względu na wodę, śnieg, topniejący śnieg, lód lub szron.

c) Zgłaszanie warunków na nawierzchni drogi startowej należy kontynuować wskazując istotne zmiany do czasu, aż droga startowa przestanie być zanieczyszczona. W takiej sytuacji operator lotniska wydaje RCR, w którym odpowiednio stwierdza, że droga startowa jest mokra lub sucha.

d) Nie należy zgłaszać współczynników tarcia.

e) Gdy droga startowa o sztucznej nawierzchni lub jej część jest śliska mokra, operator lotniska udostępnia informacje o tym właściwym użytkownikom lotniska. Dokonuje tego sporządzając NOTAM wraz z opisem lokalizacji części, na której to zjawisko występuje.

ADR.OPS.A.070 Informacje na temat systemu oświetlenia lotniska

Operator lotniska przekazuje służbom informacji lotniczej informacje o częściach systemu oświetlenia lotniska, w przypadku których jednostki świetlne są wyposażone w diody elektroluminescencyjne (LED).

ADR.OPS.A.075 Mapy

Operator lotniska zapewnia, bezpośrednio lub w drodze uzgodnień ze stronami trzecimi, publikację w AIP istotnych dla lotniska map przez instytucję zapewniającą służby informacji lotniczej.

ADR.OPS.A.080 Informacje o pomocach radionawigacyjnych i środkach wspomagających lądowanie

a) Operator lotniska zapewnia, bezpośrednio lub w drodze uzgodnień ze stronami trzecimi, przekazywanie służbom informacji lotniczej informacji o pomocach radionawigacyjnych i środkach wspomagających lądowanie związanych z procedurami podejścia według wskazań przyrządów i procedurami stosowanymi w rejonie lotniska.

b) Informacje, o których mowa w lit. a), obejmują:

1) rodzaj pomocy;

2) deklinację magnetyczną zaokrągloną do najbliższego stopnia, w stosownych przypadkach;

3) rodzaj wspieranej operacji w odniesieniu do ILS/MLS/GLS, podstawowego GNSS i SBAS;

4) klasyfikację do ILS;

5) oznaczenie(-a) klasyfikacji obiektu i strefy podejścia w odniesieniu do GBAS;

6) w przypadku VOR/ILS/MLS również deklinację stacji zaokrągloną do najbliższego stopnia i stosowaną do technicznej kalibracji pomocy;

7) znak rozpoznawczy (jeżeli jest wymagany);

8) w stosownych przypadkach częstotliwość(-ci), numer(y) kanału(-ów), instytucję zapewniającą służby oraz identyfikator(-y) ścieżki odniesienia (RPI);

9) w stosownych przypadkach godziny pracy;

10) w stosownych przypadkach współrzędne geograficzne miejsca posadowienia anteny nadawczej, wyrażone w stopniach, minutach, sekundach i dziesiątych częściach sekundy;

11) wzniesienie anteny nadawczej DME zaokrąglone do najbliższych 30 m (100 ft), a dla radiodalmierza do precyzyjnego pomiaru odległości (DME/P) zaokrąglone do najbliższych 3 m (10 ft), wzniesienie punktu odniesienia GBAS zaokrąglone do najbliższego metra lub stopy oraz wysokość elipsoidy punktu zaokrągloną do najbliższego metra lub stopy; w przypadku SBAS, wysokość elipsoidy punktu progu lądowania (LTP) lub wirtualnego punktu progu (FTP) zaokrągloną do najbliższego metra lub stopy;

12) promień obszaru operacyjnego od punktu odniesienia GBAS zaokrąglony do najbliższego kilometra lub mili morskiej; oraz

13) uwagi.

ADR.OPS.A.085 Informacje na temat wymaganej widoczności powierzchni segmentu podejścia z widzialnością (VSS)

Operator lotniska zapewnia, bezpośrednio lub w drodze uzgodnień ze stronami trzecimi, przekazywanie służbom informacji lotniczej informacji na temat wymaganej widoczności powierzchni segmentu podejścia z widzialnością, w tym o odnośnych procedurach i minimach.

PODCZĘŚĆ B – SŁUŻBY OPERACYJNE, WYPOSAŻENIE I INSTALACJE LOTNISKA (ADR.OPS.B)

ADR.OPS.B.001 Zapewnienie służb

Służby, o których mowa w podczęści B niniejszego załącznika, są zapewniane na lotnisku pośrednio lub bezpośrednio przez operatora lotniska.

ADR.OPS.B.003 Przekazanie działań – dostarczanie informacji operacyjnych

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury przekazywania działań operacyjnych między pracownikami zaangażowanymi w użytkowanie i obsługę techniczną lotniska w celu zapewnienia przekazania wszystkim nowym pracownikom informacji operacyjnych związanych z ich zadaniami.

b) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury przekazywania organizacjom funkcjonującym lub świadczącym usługi na lotnisku informacji operacyjnych związanych z lotniskiem, które mogą wpływać na realizację zadań pracowników tych organizacji.

ADR.OPS.B.005 Plan działania w sytuacji zagrożenia dla lotniska

Operator lotniska posiada i realizuje plan działania w sytuacji zagrożenia dla lotniska, który:

a) jest współmierny do operacji statków powietrznych i pozostałych działań prowadzonych na lotnisku;

b) umożliwia koordynację działań prowadzonych przez odpowiednie organizacje w odpowiedzi na sytuacje awaryjne występujące na lotnisku lub w jego otoczeniu; oraz

c) zawiera procedury okresowego testowania adekwatności planu i przeglądu wyników w celu poprawy jego skuteczności.

ADR.OPS.B.010 Służby ratowniczo-gaśnicze

a) Operator lotniska zapewnia, by:

1) zapewniono służby oraz wyposażenie i obiekty ratownicze i gaśnicze;

2) odpowiednie wyposażenie, środki gaśnicze i wystarczający personel były dostępne na czas;

3) personel ratowniczy i gaśniczy był odpowiednio przeszkolony, wyposażony i wykwalifikowany do działania w środowisku lotniska; oraz

4) członkowie personelu ratowniczego i gaśniczego, od których potencjalnie wymaga się udziału w akcjach ratunkowych w lotnictwie, przechodzili badania lekarskie potwierdzające stan zdrowotny umożliwiający wykonywanie powierzonych zadań, z uwzględnieniem rodzaju działalności.

b) Operator lotniska opracowuje i wdraża program szkoleniowy dla osób zaangażowanych w służby ratowniczo-gaśnicze na lotnisku;

c) Program szkoleniowy prowadzi się zgodnie z pkt ADR.OR.D.017, z następującymi wyjątkami:

1) szkolenia okresowe obejmują szkolenia teoretyczne i ustawiczne szkolenia praktyczne;

2) po ukończeniu szkolenia wstępnego w odstępach nieprzekraczających 12 miesięcy przeprowadza się sprawdziany umiejętności.

d) Szkolenia dla personelu służby ratowniczo-gaśniczej opracowuje się w taki sposób, aby przekazać podstawową wiedzę i umiejętności praktyczne związane z wykonywaniem odnośnych obowiązków.

e) Tymczasowe zmniejszenie poziomu ochrony zapewnianego przez lotniskowe służby ratowniczo-gaśnicze z powodu nieprzewidzianych okoliczności nie wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

f) (uchylona)

ADR.OPS.B.015 Monitoring i inspekcje pola ruchu naziemnego i związanych z nim obiektów

a) Operator lotniska monitoruje warunki panujące w polu ruchu naziemnego i status operacyjny związanych z nim obiektów oraz przekazuje odpowiednim instytucjom zapewniającym służby ruchu lotniczego i instytucjom zapewniającym służby informacji lotniczej informacje dotyczące kwestii o znaczeniu operacyjnym, niezależnie od tego, czy mają one charakter tymczasowy, czy stały;

b) Operator lotniska przeprowadza regularne inspekcje pola ruchu naziemnego i związanych z nim obiektów.

ADR.OPS.B.016 Program kontroli fragmentów przedmiotów obcych

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża program kontroli fragmentów przedmiotów obcych oraz wymaga uczestnictwa w tym programie od organizacji funkcjonujących lub świadczących usługi na lotnisku.

b) W ramach programu kontroli fragmentów przedmiotów obcych operator lotniska:

1) zapewnia świadomość i uczestnictwo pracowników oraz dopilnowuje, by pracownicy ci ukończyli z wynikiem pozytywnym właściwe szkolenie i wykazali swoje kompetencje;

2) ustanawia i wdraża środki zapobiegania generowaniu fragmentów przedmiotów obcych;

3) ustanawia i wdraża procedury w zakresie:

(i) wykrywania fragmentów przedmiotów obcych, w tym monitorowania i inspekcji pola ruchu naziemnego lub stref przyległych zgodnie z harmonogramem inspekcji oraz zawsze, gdy taka inspekcja jest wymagana ze względu na działania, zjawiska pogody lub zdarzenia, które mogły doprowadzić do wygenerowania przedmiotów obcych;

(ii) niezwłocznego usuwania, ograniczenia rozprzestrzeniania i unieszkodliwiania fragmentów przedmiotów obcych oraz zapewniania wszystkich właściwych i niezbędnych środków;

(iii) jak najszybszego powiadamiania operatorów statków powietrznych w przypadku zidentyfikowania części statku powietrznego;

4) gromadzi i analizuje dane i informacje służące identyfikacji źródła przedmiotów obcych i tendencji w zakresie fragmentów przedmiotów obcych oraz wdraża środki naprawcze lub zapobiegawcze w celu zwiększenia skuteczności programu.

ADR.OPS.B.020 Zmniejszanie zagrożenia zderzeniem z dzikimi zwierzętami

Operator lotniska:

a) ocenia zagrożenie ze strony dzikich zwierząt na lotnisku i w jego otoczeniu;

b) ustanawia środki i procedury minimalizujące ryzyko kolizji między dzikimi zwierzętami i statkami powietrznymi na lotnisku; oraz

c) powiadamia odpowiednie organy, jeżeli ocena dotycząca dzikich zwierząt wskazuje na to, że warunki panujące w otoczeniu lotniska sprzyjają powstawaniu związanych z nimi zagrożeń.

ADR.OPS.B.024 Upoważnienia dla kierowców pojazdów

a) Oprócz sytuacji przewidzianych w lit. d) prowadzenie pojazdów w dowolnej części pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych lotniska wymaga upoważnienia wydanego kierowcy przez operatora tego lotniska. Upoważnienie do prowadzenia pojazdów wydaje się osobie, która:

1) ma przydzielone zadania, które obejmują prowadzenie pojazdów w tych strefach;

2) posiada ważne prawo jazdy i każdą inną licencję wymaganą do obsługi pojazdów specjalistycznych;

3) ukończyła z wynikiem pozytywnym właściwy program szkolenia kierowców i wykazała swoje kompetencje zgodnie z lit. b);

4) wykazała biegłość językową zgodnie z pkt ADR.OPS.B.029, jeśli osoba ta zamierza kierować pojazdem na polu manewrowym;

5) otrzymała od swojego pracodawcy szkolenie w zakresie użytkowania pojazdu przeznaczonego do eksploatacji na lotnisku.

b) Operator lotniska ustanawia i wdraża program szkolenia kierowców obsługujących płytę postojową lub inne strefy operacyjne, oprócz pola manewrowego, oraz kierowców, którzy obsługują pole manewrowe. Program szkoleniowy:

1) musi być adekwatny do cech i funkcjonowania lotniska, funkcji pełnionych przez kierowcę i zadań, które ma on realizować, oraz stref lotniska, do których obsługi mogą być upoważnieni kierowcy;

2) obejmuje:

(i) szkolenie teoretyczne i praktyczne o stosownej długości, co najmniej w następujących obszarach:

A) ramy regulacyjne i odpowiedzialność osobista;

B) normy w zakresie pojazdów, wymagania i procedury operacyjne dotyczące lotniska;

C) komunikacja;

D) radiotelefonia – dla kierowców obsługujących pole manewrowe;

E) możliwości i ograniczenia człowieka,

F) zapoznanie z otoczeniem operacyjnym;

(ii) ocenę kompetencji kierowców.

c) W upoważnieniu do prowadzenia pojazdów, które wydano zgodnie z lit. a), określa się części pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych, na których kierowca jest upoważniony do prowadzenia pojazdów, a zezwolenie to pozostaje ważne, dopóki:

1) spełniane są wymagania określone w lit. a) pkt 1 i 2;

2) posiadacz upoważnienia do prowadzenia pojazdów:

(i) przechodzi i kończy z wynikiem pozytywnym szkolenia i sprawdziany umiejętności zgodnie z pkt ADR.OR.D.017 lit. f) i g);

(ii) w stosownych przypadkach w dalszym ciągu wykazuje wymaganą biegłość językową zgodnie z pkt ADR.OPS.B.029.

d) Niezależnie od przepisów lit. a) operator lotniska może zezwolić danej osobie na tymczasowe kierowanie pojazdem w obrębie pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych, jeżeli:

1) osoba ta posiada ważne prawo jazdy i każdą inną licencję wymaganą do obsługi pojazdów specjalistycznych;

2) pojazd ten jest eskortowany przez pojazd prowadzony przez kierowcę upoważnionego zgodnie z lit. a).

e) Operator lotniska:

1) ustanawia system i wdraża procedury w zakresie:

(i) wydawania upoważnień do prowadzenia pojazdów i tymczasowych zezwoleń na prowadzenie pojazdów;

(ii) zapewniania, aby kierowcy, którym wydano upoważnienie do prowadzenia pojazdów, w dalszym ciągu spełniali wymagania określone w lit. c) pkt 1 i 2;

(iii) monitorowania przestrzegania przez kierowców wszelkich wymagań mających zastosowanie na lotnisku oraz podejmowania stosownych działań, w tym zawieszania i cofania upoważnień do prowadzenia pojazdów lub tymczasowych zezwoleń na prowadzenie pojazdów;

2) prowadzi stosowne rejestry.

ADR.OPS.B.025

(uchylony)

ADR.OPS.B.026 Zezwolenia dla pojazdów

a) Kierowanie pojazdem w obrębie pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych wymaga zezwolenia wydanego przez operatora lotniska. Zezwolenie może zostać wydane, jeżeli pojazd jest wykorzystywany do czynności związanych z funkcjonowaniem lotniska oraz:

1) jest sprawny i odpowiedni do zadań, do których jest przeznaczony;

2) spełnia wymagania w zakresie oznakowania oraz oświetlenia określone w pkt ADR.OPS.B.080;

3) jest wyposażony w urządzenie łączności radiowej umożliwiające dwustronną komunikację na odpowiedniej częstotliwości służb ruchu lotniczego i każdej innej niezbędnej częstotliwości, jeżeli jest ono przeznaczone do obsługi w którejkolwiek z następujących stref:

(i) pola manewrowego;

(ii) innych stref operacyjnych, gdy niezbędna jest komunikacja z organem służb ruchu lotniczego lub innymi organami operacyjnymi lotniska;

4) jest wyposażony w transponder lub inne urządzenie wspomagające dozór, jeżeli jest przeznaczony do obsługi na polu manewrowym, a lotnisko jest wyposażone w system kierowania i kontroli ruchu naziemnego, którego funkcjonowanie wymaga wykorzystanie transpondera lub innego sprzętu wspomagającego nadzór zamontowanego w pojazdach.

b) Operator lotniska ogranicza liczbę pojazdów posiadających zezwolenie na wykonywanie czynności w obrębie pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych do minimalnej liczby wymaganej dla bezpiecznego i wydajnego funkcjonowania lotniska.

c) Zezwolenie wydane zgodnie z lit. a):

1) określa części pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych, na których można obsługiwać pojazd;

2) pozostaje ważne, dopóki spełniane są warunki określone w lit. a).

d) Operator lotniska przypisuje znak wywoławczy pojazdowi posiadającemu zezwolenie zgodnie z lit. a) na potrzeby użytkowania na danym lotnisku, jeżeli jest wymagane, aby taki pojazd był wyposażony w urządzenia łączności radiowej. Znak wywoławczy przypisany do pojazdu:

1) nie może wprowadzać w błąd pod względem identyfikacji pojazdu;

2) musi być stosowny do pełnionej funkcji;

3) w przypadku pojazdów obsługiwanych na polu manewrowym musi znajdować się pod kontrolą organu służb ruchu lotniczego i zostać przekazany stosownym organizacjom funkcjonującym na lotnisku.

e) Na zasadzie odstępstwa od lit. a) operator lotniska może zezwolić, aby:

1) pojazd posiadający zezwolenie zgodnie z lit. a) pkt 1 i 2, którego nie wyposażono w urządzenia łączności radiowej wymagane na podstawie lit. a) pkt 3 ani w transponder lub inne wyposażenie wspomagające dozór wymagane na podstawie lit. a) pkt 4, był sporadycznie użytkowany w strefach, o których mowa w lit. a) pkt 3 i 4, pod warunkiem że:

(i) pojazd ten jest każdorazowo eskortowany przez posiadający zezwolenie pojazd, który spełnia wymóg określony w lit. a) pkt 3 oraz, w stosownych przypadkach, w lit. a) pkt 4;

(ii) pojazd eskortujący spełnia wymagania w zakresie oznakowania oraz oświetlenia określone w pkt ADR.OPS.B.080;

(iii) nie obowiązują procedury ograniczonej widzialności, jeżeli eskortowany pojazd ma być użytkowany na polu manewrowym;

2) pojazd został tymczasowo wprowadzony na lotnisko oraz był użytkowany w obrębie pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych, z zastrzeżeniem następujących warunków:

a) inspekcja wzrokowa tego pojazdu dowodzi, że jego stan nie zagraża bezpieczeństwu;

b) pojazd ten jest każdorazowo eskortowany przez posiadający zezwolenie pojazd, który:

(i) spełnia wymóg określony w lit. a) pkt 3 oraz, w stosownych przypadkach, w lit. a) pkt 4, gdy jest użytkowany w strefach, o których mowa w lit. a) pkt 3 i 4;

(ii) spełnia wymagania w zakresie oznakowania oraz oświetlenia określone w pkt ADR.OPS.B.080;

c) nie obowiązują procedury ograniczonej widzialności, jeżeli pojazd ma być użytkowany na polu manewrowym.

f) Operator lotniska:

1) ustanawia i wdraża procedury w zakresie:

(i) wydawania zezwoleń dla pojazdów oraz tymczasowego dopuszczania wprowadzania pojazdów na lotnisko oraz użytkowania tych pojazdów;

(ii) przypisywania pojazdom znaków wywoławczych;

(iii) monitorowania zgodności pojazdów z pkt ADR.OPS.B.026 oraz podejmowania stosownych działań, w tym zawieszania i cofania zezwoleń dla pojazdów lub upoważnień do tymczasowego użytkowania pojazdów;

2) prowadzenia stosownych rejestrów.

ADR.OPS.B.027 Użytkowanie pojazdów

a) Kierowca pojazdu znajdującego się na polu manewrowym użytkuje pojazd:

1) wyłącznie po uzyskaniu upoważnienia od organu służb ruchu lotniczego oraz zgodnie z instrukcjami wydanymi przez ten organ;

2) zgodnie ze wszystkimi obowiązkowymi instrukcjami przekazywanymi za pośrednictwem oznakowania poziomego i znaków pionowych, chyba że organ służb ruchu lotniczego ustali inaczej;

3) zgodnie z wszystkimi obowiązkowymi instrukcjami przekazywanymi za pośrednictwem oświetlenia.

b) Kierowca pojazdu znajdującego się na polu manewrowym użytkuje pojazd zgodnie z następującymi zasadami:

1) pojazdom ratowniczym udającym się w kierunku statków powietrznych znajdujących się w stanie zagrożenia w celu niesienia pomocy udziela się pierwszeństwa przed każdym innym ruchem naziemnym;

2) z zastrzeżeniem przepisów pkt 1:

(i) pojazdy i pojazdy holujące statki powietrzne ustępują pierwszeństwa statkom powietrznym lądującym, startującym lub kołującym;

(ii) pojazdy nieholujące statków powietrznych ustępują pierwszeństwa pojazdom holującym statki powietrzne;

(iii) pojazdy nieholujące statków powietrznych ustępują pierwszeństwa innym pojazdom nieholującym statków powietrznych zgodnie z instrukcjami wydawanymi przez organ służb ruchu lotniczego;

(iv) pojazdy i pojazdy holujące statki powietrzne stosują się do instrukcji wydawanych przez organ służb ruchu lotniczego, z zastrzeżeniem przepisów pkt (i), (ii) i (iii).

c) Kierowca pojazdu wyposażonego w urządzenia łączności radiowej zamierzający użytkować lub użytkujący pojazd na polu manewrowym:

1) nawiązuje zadowalającą dwukierunkową łączność radiową z organem służb ruchu lotniczego na odpowiedniej częstotliwości organu służb ruchu lotniczego przed wejściem na pole manewrowe, a także utrzymuje ciągły nasłuch na przypisanej częstotliwości;

2) przed wejściem na pole manewrowe otrzymuje upoważnienie od organu służb ruchu lotniczego i użytkuje pojazd wyłącznie zgodnie z upoważnieniem otrzymanym od organu służb ruchu lotniczego. Niezależnie od tego upoważnienia wejście na drogę startową lub na pas drogi startowej lub zmiana operacji, na którą wydano upoważnienie, wymaga uzyskania kolejnego, szczegółowego upoważnienia od organu służb ruchu lotniczego;

3) potwierdza przez powtórzenie personelowi służb ruchu lotniczego te części instrukcji otrzymanych drogą foniczną, które dotyczą zapewnienia bezpieczeństwa lotów. Instrukcje dotyczące wjazdu na drogę startową, oczekiwania przed drogą startową, przecięcia oraz wykonywania operacji na dowolnej drodze startowej, drodze kołowania lub na pasie drogi startowej zawsze potwierdza się przez powtórzenie;

4) potwierdza przez powtórzenie personelowi organu służb ruchu lotniczego lub potwierdza otrzymanie instrukcji innych niż instrukcje wymienione w pkt 3 w sposób wyraźnie wskazujący, że przyjął je do wiadomości, oraz zgodnie z nimi postępuje.

d) Kierowca pojazdu, który wykonuje operacje na polu manewrowym, w razie wątpliwości dotyczących położenia pojazdu w odniesieniu do pola manewrowego:

1) powiadamia organ służb ruchu lotniczego o tych okolicznościach, w tym o ostatnim znanym położeniu;

2) jednocześnie, o ile organ służb ruchu lotniczego nie wyda innych instrukcji, opuszcza drogę startową, drogę kołowania lub inną część pola manewrowego, oddalając się na bezpieczną odległość tak szybko, jak to możliwe;

3) po podjęciu działań, o których mowa w pkt 1 i 2, zatrzymuje pojazd.

e) Kierowca pojazdu znajdującego się na polu manewrowym:

1) użytkując pojazd na pasie drogi startowej, gdy pas ten jest wykorzystywany do lądowania lub startu, nie zbliża się do niego bliżej niż na odległość, na której dla tej drogi startowej ustalono miejsce oczekiwania przy drodze startowej lub dowolne miejsce oczekiwania na drodze ruchu kołowego;

2) gdy droga startowa jest wykorzystywana do lądowania lub startu, nie użytkuje pojazdu:

(i) w części pasa drogi startowej rozciągającej się poza końce tej drogi startowej;

(ii) w strefach bezpieczeństwa końca tej drogi startowej;

(iii) w strefie zabezpieczenia wydłużonego startu, jeżeli strefa ta jest dostępna, w odległości, która mogłaby zagrażać statkowi powietrznemu znajdującemu się w powietrzu.

f) Gdy wymaga tego lotnisko, kierowca pojazdu wyposażonego w urządzenia łączności radiowej znajdującego się na płycie postojowej:

1) nawiązuje zadowalającą dwukierunkową łączność radiową z odpowiedzialnym organem wyznaczonym przez operatora lotniska przed wejściem na płytę postojową;

2) utrzymuje ciągły nasłuch na przypisanej częstotliwości.

g) Kierowca pojazdu poruszającego się na płycie postojowej użytkuje pojazd zgodnie z następującymi zasadami:

1) wyłącznie po uzyskaniu upoważnienia od odpowiedzialnego organu wyznaczonego przez operatora lotniska oraz zgodnie z instrukcjami wydanymi przez ten organ;

2) zgodnie ze wszystkimi obowiązkowymi instrukcjami przekazywanymi za pośrednictwem oznakowania poziomego i znaków pionowych, chyba że organ służb ruchu lotniczego ustali inaczej;

3) zgodnie ze wszystkimi obowiązkowymi instrukcjami przekazywanymi za pośrednictwem oświetlenia;

4) ustępuje pierwszeństwa drogi pojazdowi ratowniczemu w akcji; statkowi powietrznemu, który kołuje, zamierza kołować, jest wypychany lub holowany;

5) ustępuje pierwszeństwa innym pojazdom zgodnie z miejscowymi przepisami ruchu kołowego;

6) zawsze udziela pierwszeństwa pojazdom ratowniczym w akcji.

h) Kierowca pojazdu znajdującego się w obrębie pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych:

1) prowadzi pojazd zgodnie z określonymi ograniczeniami prędkości i drogami przejazdu;

2) nie wykonuje czynności zakłócających ani rozpraszających podczas prowadzenia pojazdu;

3) przestrzega wymagań dotyczących łączności i procedur operacyjnych zawartych w instrukcji operacyjnej lotniska.

i) Kierowca pojazdu eskortującego inny pojazd dopilnowuje, aby kierowca eskortowanego pojazdu użytkował pojazd zgodnie z wydanymi instrukcjami.

j) Kierowca pojazdu parkuje pojazd wyłącznie w obszarach wyznaczonych przez operatora lotniska.

k) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury gwarantujące przestrzeganie przepisów lit. a)–j) przez kierowców wykonujących czynności w obrębie pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych.

ADR.OPS.B.028 Holowanie statku powietrznego

Operator lotniska:

a) ustanawia procedury manewrowania statkiem powietrznym oraz wyznacza drogi, z których należy korzystać podczas operacji holowania statku powietrznego w obrębie pola ruchu naziemnego, aby zapewnić bezpieczeństwo;

b) zapewnia przekazywanie adekwatnych i odpowiednich wytycznych w trakcie operacji holowania;

c) zapewnia, aby holowany statek powietrzny w trakcie operacji holowania miał włączone światła, zgodnie z przepisami pkt SERA.3215 załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 923/2012 (²);

d) ustanawia i wdraża procedury służące zapewnieniu właściwej łączności i koordynacji między organizacją wykonującą operację holowania, organami służb zarządzania płytą postojową i organem służb ruchu lotniczego, stosownie do operacji holowania;

e) ustanawia i wdraża procedury służące zapewnieniu bezpieczeństwa operacji holowania w niekorzystnych warunkach pogodowych lub meteorologicznych, w tym poprzez ograniczanie tych operacji lub niezezwalanie na nie.

ADR.OPS.B.029 Biegłość językowa

a) Osoba, która na podstawie pkt ADR.OPS.B.024 musi wykazać biegłość językową, wykazuje ją co najmniej na poziomie operacyjnym zarówno w zakresie zastosowania wyrażeń, jak i zwykłego języka, zgodnie z lit. b) w odniesieniu do języka:

1) angielskiego; oraz

2) dowolnego innego języka lub języków wykorzystywanych na lotnisku do celów łączności radiowej z organem służb ruchu lotniczego danego lotniska.

b) Kandydat musi wykazać się umiejętnością:

1) skutecznego porozumiewania się w formie wyłącznie głosowej oraz w kontaktach osobistych;

2) precyzyjnego i zrozumiałego porozumiewania się w zakresie tematów ogólnych i związanych z pracą;

3) wykorzystywania właściwych metod komunikowania się do wymiany komunikatów oraz rozpoznawania i wyjaśniania nieporozumień w kontekście ogólnym lub związanym z pracą;

4) skutecznego i stosunkowo łatwego radzenia sobie z wyzwaniami językowymi powstałymi w wyniku komplikacji lub nieoczekiwanego obrotu zdarzeń, które występują w rutynowych sytuacjach w pracy, lub z zadaniami komunikacyjnymi, które już zna;

5) używania dialektu lub akcentu zrozumiałego dla środowiska lotniczego.

c) Biegłość językową wykazuje się za pomocą certyfikatu wydanego przez organizację, która przeprowadziła ocenę, potwierdzającego znajomość języka lub języków, poziom lub poziomy biegłości oraz zawierającego datę przeprowadzenia oceny.

d) Poza osobami, które wykazały biegłość językową na poziomie eksperckim, biegłość językową ocenia się ponownie co każde:

1) cztery lata od przeprowadzenia oceny w przypadku kandydatów, którzy wykazali się poziomem operacyjnym;

2) sześć lat od przeprowadzenia oceny w przypadku kandydatów, którzy wykazali się poziomem rozszerzonym.

e) Biegłość językową wykazuje się na podstawie metody oceniania, która obejmuje:

1) proces przeprowadzania oceny;

2) kwalifikacje egzaminatorów przeprowadzających ocenę biegłości językowej;

3) procedurę odwoławczą.

f) Operator lotniska udostępnia kursy językowe, by utrzymać wymagany poziom biegłości językowej personelu.

g) Na zasadzie odstępstwa od lit. a) państwo członkowskie może postanowić, że do celów łączności radiowej z organem służb ruchu lotniczego danego lotniska biegła znajomość języka angielskiego nie jest konieczna w przypadku personelu, o którym mowa w pkt ADR.OPS.B.024. W takim przypadku przeprowadza ono ocenę bezpieczeństwa obejmującą co najmniej jedno lotnisko.

h) Operator lotniska może wydawać upoważnienie osobie, która nie wykazała zgodności z lit. a) i b), do dnia:

1) 7 stycznia 2026 r. w odniesieniu do języka angielskiego;

2) 7 stycznia 2023 r. w odniesieniu do każdego języka innego niż angielski.

ADR.OPS.B.030 System kierowania i kontroli ruchu naziemnego

a) Działanie systemu kontroli i kierowania ruchem w polu manewrowym lotniska (SMGCS) zapewnia na lotnisku operator lotniska. SMGCS:

1) uwzględnia charakterystykę projektową oraz warunki operacyjne i meteorologiczne lotniska, a także zasady uwzględniania czynnika ludzkiego;

2) jest zaprojektowany tak, aby pomagać w zapobieganiu:

(i) niezamierzonym wtargnięciom statków powietrznych i pojazdów na drogę startową w użyciu; oraz

(ii) kolizjom między statkami powietrznymi, jak również między statkami powietrznymi a pojazdami lub obiektami w dowolnej części pola ruchu naziemnego; oraz

3) jest wspomagany odpowiednimi środkami i procedurami.

b) W ramach systemu kierowania i kontroli ruchu naziemnego operator lotniska, we współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, ocenia potrzebę określenia standardowych dróg kołowania statku powietrznego na lotnisku. W przypadku, gdy standardowe drogi zostaną wyznaczone, operator lotniska:

1) dopilnowuje, aby były one odpowiednie i dostosowane do ruchu lotniskowego, projektu lotniska oraz planowanych operacji, a także aby były odpowiednio identyfikowane;

2) udziela instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej stosownych informacji celem ich opublikowania w AIP.

c) Gdy działanie systemu kierowania i kontroli ruchu naziemnego wymaga stosowania przez statek powietrzny znajdujący się w obrębie pola ruchu naziemnego transpondera, operator lotniska koordynuje z instytucją zapewniającą służby żeglugi powietrznej:

1) stosowne procedury operacyjne dotyczące transpondera, których mają przestrzegać operatorzy statków powietrznych;

2) udzielanie instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej stosownych informacji celem ich opublikowania w AIP.

d) Operator lotniska koordynuje opracowywanie procedur SMGCS na lotnisku z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego.

ADR.OPS.B.031 Łączność

a) Pojazdy i organ służb ruchu lotniczego komunikują się zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami sekcji 14 załącznika do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 923/2012.

b) Operator lotniska, we współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, ustanawia procedury łączności obejmujące:

1) częstotliwości oraz język lub języki stosowane do łączności między organem służb ruchu lotniczego a pojazdami, które zamierzają wykonywać lub wykonują operacje na polu manewrowym;

2) łączność między organem służb ruchu lotniczego a pieszymi zamierzającymi wykonywać lub wykonującymi operacje na polu manewrowym;

3) rozpowszechnianie istotnych informacji dotyczących lotniska, które mogą wpływać na bezpieczeństwo operacji wykonywanych na polu manewrowym, przy zastosowaniu łączności radiowej;

4) sygnały i inne środki łączności stosowane w każdych warunkach widoczności w przypadku braku łączności radiowej między organem służb ruchu lotniczego a pojazdami lub pieszymi znajdującymi się na polu manewrowym.

ADR.OPS.B.033 Kontrola pieszych

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury mające na celu:

1) ograniczenie dostępu do pola ruchu naziemnego i innych stref operacyjnych wyłącznie do osób, których obowiązki wymagają dostępu do tych stref;

2) zapewnienie, aby osoby te posiadały dostęp bez eskorty do tych stref wyłącznie jeśli odbyły stosowne szkolenie i wykazały swoje kompetencje;

3) kontrolowanie ruchu osób na płycie postojowej oraz zapewnienie, aby pasażerowie, którzy wsiadają do statku powietrznego, wysiadają z niego lub muszą przejść na płytę postojową, zejść z niej lub ją przekroczyć:

(i) byli eskortowani przez przeszkolony i kompetentny personel;

(ii) nie zakłócali pracy stojących statków powietrznych ani działań związanych z obsługą naziemną;

(iii) byli zabezpieczeni przed statkami powietrznymi w eksploatacji, w tym przed wpływem ich silników, a także przed pojazdami lub wykonywanymi czynnościami.

b) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury zapewniające:

1) zorganizowane i bezpieczne wejście na pole manewrowe personelu, którego zadania obejmują dostęp do tego obszaru bez używania pojazdu, i wykonywanie działań przez ten personel na polu manewrowym;

2) aby taki personel:

(i) podczas wykonywania tych operacji był odpowiednio wyposażony, m.in. w odzież o dużej widzialności, środki orientacyjne oraz środki umożliwiające dwustronną komunikację z organem służb ruchu lotniczego oraz odpowiednim organem operatora lotniska;

(ii) przed wejściem na pole manewrowe uzyskał od organu służb ruchu lotniczego upoważnienie. Niezależnie od takiego upoważnienia wejście na drogę startową lub pas drogi startowej lub zmiana operacji, na którą wydano upoważnienie, wymaga uzyskania kolejnego, szczegółowego upoważnienia od organu służb ruchu lotniczego;

(iii) nie wkraczał na pole manewrowe, gdy obowiązują procedury ograniczonej widzialności.

ADR.OPS.B.035 Operacje w warunkach zimowych

a) Jeżeli lotnisko ma funkcjonować w warunkach, w których w obrębie pola ruchu naziemnego może gromadzić się śnieg, topniejący śnieg lub lód, operator lotniska opracowuje i wdraża plan odśnieżania. W ramach planu odśnieżania operator lotniska:

1) określa zasady wykorzystania środków usuwania lodu i szronu lub zapobiegających ich powstawaniu lub środków poprawy charakterystyki tarcia nawierzchni drogi startowej;

2) na ile jest to praktyczne zapewnia usuwanie śniegu, topniejącego śniegu lub lodu z użytkowanych dróg startowych oraz innych części pola ruchu naziemnego przeznaczonych do wykonywania operacji przez statki powietrzne.

b) Operator lotniska udziela, do celów publikacji w AIP, informacji na temat:

1) dostępności urządzeń do usuwania śniegu oraz operacji kontroli śniegu i lodu;

2) w stosownych przypadkach zatwierdzenia statusu dotyczącego stosowania dróg startowych specjalnie przygotowanych do warunków zimowych;

3) rodzaju środków stosowanych w obrębie pola ruchu naziemnego do przygotowania nawierzchni.

ADR.OPS.B.036 Operacje na drogach startowych specjalnie przygotowanych do warunków zimowych

a) Pod warunkiem uzyskania uprzedniej zgody właściwego organu operator lotniska może ustanowić i stosować procedury operacji samolotów na drogach startowych specjalnie przygotowanych do warunków zimowych, gdy zanieczyszczenie jest spowodowane ubitym śniegiem lub lodem. Drogom startowym specjalnie przygotowanym do warunków zimowych można przypisać główny kod RWYCC 4; jeżeli jednak sposób przygotowania nie uzasadnia stosowania kodu RWYCC 4, stosuje się normalną procedurę zgodnie z pkt ADR.OPS.B.037.

b) Aby uzyskać uprzednią zgodę właściwego organu, operator lotniska:

1) ustanawia procedury obejmujące:

(i) rodzaj urządzenia lub rodzaj, jakość i ilość środka, lub jednego i drugiego, stosowane do poprawy warunków na nawierzchni drogi startowej oraz stosowaną metodę;

(ii) monitorowanie parametrów meteorologicznych;

(iii) zarządzanie luźnymi zanieczyszczeniami;

(iv) ocenę uzyskanych wyników;

2) uzyskuje dane dotyczące samolotu odnoszące się do parametrów zatrzymania na drodze startowej poddanej specjalnym zabiegom od co najmniej jednego operatora samolotu;

3) analizuje i przetwarza dane pozyskane w ramach pkt 2 w celu wykazania zdolności do określenia warunków na drodze startowej zgodnie z danym kodem RWYCC;

4) opracowuje program obsługi technicznej obejmujący zarówno prewencyjną obsługę techniczną i naprawę urządzeń wykorzystywanych do uzyskiwania spójnych osiągów.

c) Operator lotniska ustanawia i wdraża program w celu monitorowania ciągłej skuteczności tych procedur. W programie stosuje się raporty dotyczące siły hamowania na podstawie danych pochodzących z samolotu, które porównuje się ze zgłoszonymi warunkami na drodze startowej.

d) Po zakończeniu okresu zimowego operator lotniska ocenia wydajność operacji prowadzonych zimą, aby określić, czy istnieje potrzeba:

1) wprowadzenia dodatkowych wymagań dotyczących szkolenia;

2) aktualizacji procedur;

3) stosowania dodatkowych lub innych urządzeń lub materiałów.

ADR.OPS.B.037 Ocena warunków na nawierzchni drogi startowej oraz przypisywanie kodu określającego warunki na drodze startowej

W każdym przypadku, gdy zanieczyszczenia wymienione w pkt ADR.OPS.A.060 lit. a)–e) występują na nawierzchni drogi startowej, operator lotniska:

a) przypisuje kod RWYCC w oparciu o rodzaj i głębokość zanieczyszczenia oraz panującą temperaturę;

b) dokonuje inspekcji drogi startowej zawsze, gdy warunki na nawierzchni drogi startowej mogły zmienić się ze względu na warunki meteorologiczne, ocenia warunki na nawierzchni drogi startowej oraz przypisuje nowy kod RWYCC;

c) stosuje specjalne meldunki z powietrza, aby ocenić czy potrzeba zmienić kod RWYCC.

ADR.OPS.B.040 Operacje nocne

Operator lotniska zapewnia ustanowienie i wdrożenie środków i procedur gwarantujących bezpieczeństwo użytkowania lotniska podczas operacji nocnych.

ADR.OPS.B.045 Procedury ograniczonej widzialności

Operator lotniska zapewnia, aby lotnisko posiadało odpowiednie wyposażenie i urządzenia lotniskowe oraz aby ustanowiono i wdrożono odpowiednie procedury ograniczonej widzialności, jeżeli ma ono być wykorzystywane do którejkolwiek z następujących operacji:

1) starty przy ograniczonej widzialności;

2) operacje podejścia i lądowania przy widzialności poniżej 550 m RVR lub DH poniżej 200 stóp (60 m);

3) operacje z kredytem zaufania do działań operacyjnych, w których rzeczywista wartość RVR jest mniejsza niż 550 m.

Procedury ograniczonej widzialności wykorzystuje się do koordynacji ruchu statków powietrznych i pojazdów oraz ograniczenia lub zakazania czynności w polu ruchu naziemnego.

b) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury ograniczonej widzialności we współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego. Procedury ograniczonej widzialności obejmują kryteria dotyczące ich przygotowania, rozpoczynania i kończenia. Kryteria opierają się na wartościach RVR i pułapów chmur.

c) W stosownych przypadkach operator lotniska informuje instytucję zapewniającą służby informacji lotniczej i instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego o wszelkich zmianach stanu wyposażenia lotniska i obiektów, które mają wpływ na operacje przy ograniczonej widzialności.

d) Operator lotniska przekazuje instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej informacje na temat procedur ograniczonej widzialności do publikacji w AIP.

e) Procedury ograniczonej widzialności oraz wszelkie ich zmiany wymagają uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

ADR.OPS.B.050 Operacje w niekorzystnych warunkach pogodowych

Operator lotniska zapewnia ustanowienie i wdrożenie środków i procedur gwarantujących bezpieczeństwo użytkowania lotniska w niekorzystnych warunkach pogodowych.

ADR.OPS.B.055 Jakość paliwa

Operator lotniska sprawdza, czy organizacje zaangażowane w składowanie paliwa i zaopatrywanie w nie statków powietrznych posiadają procedury zapewniające, aby paliwo dostarczane statkom powietrznym było wolne od zanieczyszczeń i posiadało prawidłowe właściwości.

ADR.OPS.B.065 Pomoce wzrokowe i systemy elektryczne lotniska

Operator lotniska musi posiadać procedury zapewniające, by pomoce wzrokowe i systemy elektryczne lotniska funkcjonowały zgodnie z przeznaczeniem.

ADR.OPS.B.070 Bezpieczeństwo prac prowadzonych na lotnisku

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedury zapewniające, by:

1) prace prowadzone na lotnisku nie miały wpływu na bezpieczeństwo statków powietrznych; oraz

2) działania związane z użytkowaniem lotniska nie miały wpływu na bezpieczeństwo prac prowadzonych na lotnisku.

ADR.OPS.B.075 Zabezpieczenie lotniska

a) Na lotnisku i w jego otoczeniu operator lotniska monitoruje:

1) powierzchnie ograniczające przeszkody i powierzchnie zabezpieczenia przeszkodowego wyznaczone zgodnie z podstawą certyfikacji, oraz inne powierzchnie i obszary powiązane z lotniskiem, aby podejmować – w zakresie swoich kompetencji – odpowiednie działania łagodzące ryzyko związane z ingerencją w te powierzchnie i obszary;

2) oznakowanie poziome i oświetlenie przeszkód, aby móc podejmować stosowne działania w ramach swoich kompetencji; oraz

3) zagrożenia związane z działalnością człowieka i użytkowaniem gruntu, aby podejmować stosowne działania w ramach swoich kompetencji.

b) Operator lotniska musi posiadać procedury łagodzenia ryzyka związanego z przeszkodami, wydarzeniami i działaniami w obrębie monitorowanych obszarów, które mogą mieć wpływ na bezpieczne użytkowanie statków powietrznych wykonujących operacje na lotnisku, lądujących na lotnisku lub startujących z lotniska.

ADR.OPS.B.080 Oznakowanie oraz oświetlenie pojazdów i innych obiektów ruchomych

a) Operator lotniska zapewnia, aby w obrębie pola ruchu naziemnego lotniska pojazdy i inne obiekty ruchome, z wyłączeniem statków powietrznych, były:

1) oznaczone jaskrawymi kolorami lub wyposażone we właściwego rozmiaru flagi umieszczone w odpowiednim miejscu, o wzorze szachownicy i w kontrastujących kolorach;

2) oświetlone światłami przeszkodowymi niskiej intensywności, których typ i parametry są odpowiednie do pełnionej przez nie funkcji – jeżeli pojazdy i lotnisko są użytkowane w nocy lub w warunkach ograniczonej widzialności. Należy używać świateł w następujących kolorach:

(i) błyskający niebieski na pojazdach związanych z ratownictwem lub ochroną;

(ii) błyskający żółty na innych pojazdach, w tym na pojazdach eskortujących;

(iii) ciągły czerwony na obiektach przemieszczających się w ograniczonym stopniu.

b) Operator lotniska może odstąpić od stosowania lit. a) w odniesieniu do sprzętu służącego do obsługi statku powietrznego i pojazdów, które używane są wyłącznie na płycie postojowej.

ADR.OPS.B.090 Użytkowanie lotniska przez statki powietrzne o wyższej literze kodu

a) Z wyjątkiem sytuacji awaryjnych z udziałem statków powietrznych, operator lotniska może, za uprzednim zatwierdzeniem udzielonym przez właściwy organ, zezwolić na użytkowanie lotniska lub jego części przez statki powietrzne o wyższej literze kodu niż przewidziany w charakterystyce konstrukcyjnej lotniska określonej w warunkach certyfikatu.

b) Przy wykazywaniu zgodności z lit. a) zastosowanie mają przepisy ADR.OR.B.040.

PODCZĘŚĆ C – OBSŁUGA TECHNICZNA LOTNISKA (ADR.OPS.C)

ADR.OPS.C.005 Obsługa techniczna – przepisy ogólne

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża program obsługi technicznej, obejmujący, w stosownych przypadkach, prewencyjną obsługę techniczną, w celu utrzymania urządzeń, systemów i sprzętu lotniskowego, niezbędnych do obsługi lotniska, w stanie niezagrażającym bezpieczeństwu, regularności lub skuteczności nawigacji lotniczej. W trakcie opracowywania i wdrażania programu obsługi technicznej należy uwzględnić zagadnienia związane z czynnikiem ludzkim.

b) Operator lotniska zapewnia, aby na potrzeby skutecznego wdrażania programu obsługi technicznej udostępniono odpowiednie i wystarczające środki.

ADR.OPS.C.007 Obsługa techniczna pojazdów

a) Operator lotniska:

1) ustanawia i wdraża program obsługi technicznej, który obejmuje prewencyjną obsługę techniczną i w którym uwzględniono zagadnienia związane z czynnikiem ludzkim, w odniesieniu do pojazdów ratowniczo-gaśniczych, aby zapewnić optymalne funkcjonowanie pojazdów i ich wyposażenia oraz zapewnić przestrzeganie określonego czasu reakcji podczas całego okresu żywotności pojazdu;

2) zapewnia wdrożenie programu utrzymania dla swoich pozostałych pojazdów, wykorzystywanych w obrębie pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych.

b) Operator lotniska:

1) ustanawia procedury w celu wsparcia wdrażania programu utrzymania, o którym mowa w lit. a);

2) zapewnia udostępnienie właściwych i odpowiednich środków i urządzeń w celu skutecznego wdrożenia tego programu;

3) prowadzi ewidencję czynności obsługi technicznej w odniesieniu do każdego pojazdu.

c) Operator lotniska zapewnia, by organizacje, które prowadzą działalność lub świadczą usługi na terenie lotniska:

1) utrzymywały swoje pojazdy, wykorzystywane w obrębie pola ruchu naziemnego lub innych stref operacyjnych, na zasadach przewidzianych w ustalonym programie obsługi technicznej, w tym prewencyjnej obsługi technicznej;

2) prowadziły stosowną ewidencję czynności obsługi technicznej.

d) Operator lotniska zapewnia, by nie korzystano z niesprawnych pojazdów do celów operacji.

ADR.OPS.C.010 Obsługa techniczna nawierzchni sztucznych, pozostałych powierzchni na ziemi oraz systemów odprowadzania wody

a) Operator lotniska przeprowadza inspekcje nawierzchni wszystkich pól ruchu naziemnego, w tym nawierzchni sztucznych (dróg startowych, dróg kołowania i płyt postojowych), stref przyległych oraz systemów odprowadzania wody w celu regularnej oceny ich stanu w ramach programu prewencyjnej obsługi technicznej i napraw.

b) Operator lotniska:

1) utrzymuje nawierzchnie wszystkich pól ruchu naziemnego w sposób mający na celu uniknięcie i wyeliminowanie wszelkich fragmentów przedmiotów obcych mogących spowodować uszkodzenie statku powietrznego lub zakłócić działanie jego systemów;

2) utrzymuje nawierzchnie dróg startowych, dróg kołowania i płyt postojowych w celu zapobieżenia tworzeniu się szkodliwych nieprawidłowości;

3) utrzymuje drogę startową w takim stanie, aby zapewnić charakterystykę tarcia nawierzchni co najmniej na poziomie minimalnych norm;

4) okresowo kontroluje i dokumentuje charakterystykę tarcia nawierzchni drogi startowej do celów obsługi technicznej. Częstotliwość tych kontroli powinna być wystarczająca do ustalenia trendu zmian charakterystyki tarcia nawierzchni drogi startowej;

5) podejmuje naprawcze czynności obsługi technicznej, aby charakterystyka tarcia nawierzchni drogi startowej dla całej drogi startowej albo jej części, która nie została zanieczyszczona, nie spadała poniżej minimalnych norm.

ADR.OPS.C.015 Obsługa techniczna pomocy wzrokowych i systemów elektrycznych

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża program prewencyjnej obsługi technicznej i napraw, aby zapewnić niezawodność systemów elektrycznych i dostępność źródeł zasilania dla wszystkich urządzeń na lotnisku w sposób zapewniający bezpieczeństwo, regularność i efektywność nawigacji lotniczej.

b) Operator lotniska ustanawia i wdraża program prewencyjnej obsługi technicznej i napraw, aby zapewnić sprawność poszczególnych świateł i niezawodność systemu świetlnego lotniska, tak aby zagwarantować ciągłość prowadzenia i kontroli statków powietrznych i pojazdów, w następujący sposób:

1) w przypadku dróg startowych z podejściem precyzyjnym kategorii II i III celem systemu prewencyjnej obsługi technicznej jest zapewnienie niezawodności wszystkich świateł systemu podejścia i drogi startowej na każdym etapie operacji w warunkach kategorii II lub III oraz by w każdym przypadku co najmniej:

(i) 95 % świateł było sprawnych w każdym z poniższych elementów:

A) systemie świetlnym podejścia precyzyjnego kategorii II i III na długości pierwszych 450 m licząc od progu;

B) światłach linii środkowej drogi startowej;

C) światłach progu drogi startowej;

D) światłach krawędzi drogi startowej;

(ii) 90 % świateł było sprawnych w światłach strefy przyziemienia;

(iii) 85 % świateł systemu świetlnego podejścia miało zasięg powyżej 450 m, licząc od progu;

(iv) 75 % świateł końca drogi startowej było sprawnych;

2) światła, które mogą być niesprawne zgodnie z pkt 1, nie mogą fałszować podstawowego układu geometrycznego danego systemu świetlnego;

3) nie zezwala się na występowanie dwóch niesprawnych świateł znajdujących się obok siebie, z wyjątkiem baretki lub poprzeczki, gdzie dopuszczalne jest występowanie dwóch uszkodzonych świateł obok siebie;

4) w przypadku poprzeczki zatrzymania zainstalowanej w miejscu oczekiwania przy drodze startowej, którą wykorzystuje się w połączeniu z drogą startową przeznaczoną do użytkowania w warunkach widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszej niż 550 m, stosuje się następujące założenia systemu prewencyjnej obsługi technicznej:

(i) niesprawne mogą być nie więcej niż dwa światła;

(ii) dwa sąsiadujące światła nie mogą być niesprawne, chyba że odległość między światłami jest znacznie mniejsza niż wymagana;

5) w przypadku drogi kołowania przeznaczonej do użytkowania w warunkach widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszej niż 550 m w systemie prewencyjnej obsługi technicznej zakłada się, że nie zezwala się na występowanie dwóch niesprawnych sąsiadujących ze sobą świateł linii środkowej kołowania;

6) w przypadku dróg startowych z podejściem precyzyjnym kategorii I celem zastosowanego systemu prewencyjnej obsługi technicznej jest zapewnienie niezawodności wszystkich świateł systemu podejścia i drogi startowej na każdym etapie operacji w warunkach kategorii I oraz by w każdym przypadku:

(i) co najmniej 85 % świateł było sprawnych w każdym z poniższych elementów:

A) systemie świetlnym podejścia precyzyjnego kategorii I;

B) światłach progu drogi startowej;

C) światłach krawędzi drogi startowej;

D) światłach końca drogi startowej;

(ii) nie zezwala się na występowanie dwóch niesprawnych świateł znajdujących się obok siebie, chyba że odległość między światłami jest znacznie mniejsza niż wymagana;

7) w przypadku dróg startowych przeznaczonych wyłącznie do startów, użytkowanych w warunkach widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszej niż 550 m, celem systemu prewencyjnej obsługi technicznej jest zapewnienie niezawodności wszystkich świateł drogi startowej na każdym etapie operacji oraz by w każdym przypadku:

(i) co najmniej:

A) 95 % świateł linii środkowej drogi startowej (tam, gdzie są one zainstalowane) oraz świateł krawędzi drogi startowej było sprawnych;

B) 75 % świateł końca drogi startowej było sprawnych;

(ii) nie zezwala się na występowanie dwóch niesprawnych świateł znajdujących się obok siebie;

8) w przypadku dróg startowych przeznaczonych wyłącznie do startów, użytkowanych w warunkach widzialności wzdłuż drogi startowej równej lub większej niż 550 m, celem systemu prewencyjnej obsługi technicznej jest zapewnienie niezawodności wszystkich świateł drogi startowej na każdym etapie operacji oraz by w każdym przypadku:

(i) co najmniej 85 % świateł krawędzi i końca drogi startowej było sprawnych;

(ii) nie zezwala się na występowanie dwóch niesprawnych świateł znajdujących się obok siebie;

9) w przypadku dróg startowych wyposażonych w system wskaźników ścieżki podejścia celem systemu prewencyjnej obsługi technicznej jest zapewnienie niezawodności wszystkich jednostek na każdym etapie operacji. Jednostkę uznaje się za niesprawną, jeżeli liczba niesprawnych świateł jest na tyle duża, że jednostka nie spełnia zamierzonej funkcji prowadzenia statku powietrznego.

c) Do celów lit. b) światło uważa się za niesprawne, jeżeli:

1) średnia intensywność jego głównej wiązki jest mniejsza niż 50 % wartości określonej w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez agencję. W przypadku jednostek świetlnych, których średnia intensywność głównej wiązki jest większa niż wartość określona w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez agencję, 50 % wartości odnosi się do tej wartości projektowej;

2) brakuje filtra, który został zamontowany na świetle, lub filtr ten jest zniszczony bądź wiązka produkowana przez światło nie jest właściwego koloru.

d) Operator lotniska ustanawia i wdraża program prewencyjnej obsługi technicznej i napraw, aby zapewnić niezawodność i sprawność systemu oznakowania poziomego i znaków pionowych lotniska, tak aby zagwarantować ciągłość prowadzenia i kontroli statków powietrznych i pojazdów.

e) W czasie obowiązywania procedur ograniczonej widzialności na lotnisku nie wolno przeprowadzać prac budowlanych ani konserwacyjnych w pobliżu systemów elektrycznych lotniska.

f) Operator lotniska dopilnowuje, aby:

1) programy prewencyjnej obsługi technicznej, o których mowa w lit. a), b) i d), obejmowały właściwe inspekcje i kontrole poszczególnych elementów każdego systemu i samego systemu, które przeprowadza się zgodnie z ustalonymi procedurami i z ustaloną częstotliwością właściwymi dla zamierzonej operacji i systemu;

2) wprowadzone zostały działania naprawcze w celu wyeliminowania wszelkich wykrytych wad.

g) Operator lotniska prowadzi ewidencję odnośnych czynności obsługi technicznej.

PODCZĘŚĆ D – OPERACJE ZARZĄDZANIA PŁYTĄ POSTOJOWĄ

ADR.OPS.D.001 Działania związane z zarządzaniem bezpieczeństwem płyty postojowej

a) Operator lotniska zapewnia ustanowienie i wdrożenie na płycie postojowej środków i procedur mających na celu:

1) regulację ruchu w celu zapobiegania kolizjom między statkami powietrznymi oraz między statkami powietrznymi a przeszkodami;

2) regulację wjazdów statków powietrznych na płytę postojową oraz koordynację zjazdów statków powietrznych z płyty postojowej z organem kontroli lotniska;

3) zapewnienie bezpiecznego i sprawnego ruchu pojazdów;

4) oraz właściwe uregulowanie następujących czynności:

(i) przydzielanie statkom powietrznym stanowisk postojowych;

(ii) zapewnianie służby koordynacji ruchu naziemnego;

(iii) procedury parkowania statków powietrznych i opuszczania stanowiska postojowego;

(iv) tankowanie statku powietrznego;

(v) środki ochrony przed podmuchami silnika statku powietrznego oraz badania silników;

(vi) zezwolenia na uruchomienie silnika i instrukcje kołowania.

(b) W celu wykonania przepisów lit. a) operator lotniska może przydzielić obowiązki innym organizacjom. Jeżeli operator lotniska przydziela te obowiązki, to uwzględnia ten przydział w instrukcji operacyjnej lotniska.

ADR.OPS.D.005 Granice płyty postojowej

a) Operator lotniska, we współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, określa i przekazuje instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej granice płyty postojowej do publikacji w zbiorze informacji lotniczych (AIP).

b) Przy określaniu granic płyty postojowej uwzględniane są co najmniej następujące elementy:

1) układ lotniska;

2) konfiguracja drogi startowej i drogi kołowania oraz sposób ich użytkowania;

3) natężenie ruchu;

4) warunki pogodowe;

5) procedury operacyjne.

ADR.OPS.D.010 Koordynacja wjazdów statków powietrznych na płytę postojową/zjazdów statków powietrznych z płyty postojowej

a) Operator lotniska zapewnia, aby wjazdy statków powietrznych na płytę postojową oraz ich zjazdy z płyty postojowej były koordynowane z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, w przypadku gdy instytucja ta nie zarządza ruchem statków powietrznych na płycie postojowej. Koordynacja ta obejmuje:

1) wyznaczone punkty przekazania między służbą zarządzania płytą postojową a służbą ruchu lotniczego przylatujących i odlatujących statków powietrznych;

2) wyznaczone urządzenia łączności powietrze-ziemia do użytku na płycie postojowej;

3) miejsca oczekiwania dla przylatujących statków powietrznych, gdy nie są dostępne stanowiska postojowe statków powietrznych.

b) Operator lotniska przekazuje instytucji zapewniającej służby informacji lotniczej do publikacji w zbiorze informacji lotniczych (AIP):

1) wyznaczone punkty przekazania, o których mowa w lit. a) pkt 1;

2) wyznaczone urządzenia łączności powietrze-ziemia, o których mowa w lit. a) pkt 2.

ADR.OPS.D.015 Zarządzanie ruchem statków powietrznych na płycie postojowej

Operator lotniska zapewnia, by:

a) statki powietrzne otrzymywały instrukcje dotyczące trasy poruszania się po płycie postojowej;

b) udostępniano odpowiednie pomoce wzrokowe w celu umożliwienia załogom statków powietrznych identyfikacji wyznaczonej trasy;

c) zaplanowana trasa była wolna od wszelkich przeszkód mogących stwarzać ryzyko kolizji z przemieszczającym się statkiem powietrznym.

ADR.OPS.D.025 Przydzielanie statkom powietrznym stanowisk postojowych

a) Operator lotniska ustanawia i zapewnia wdrożenie procedur służących zagwarantowaniu, aby przydzielone stanowisko postojowe statku powietrznego było:

1) odpowiednie dla typu statku powietrznego, który ma z niego korzystać;

2) zgłaszane organizacji odpowiedzialnej za zapewnianie AMS, w przypadku jej ustanowienia, lub odpowiedniej instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego;

3) zgłaszane osobom odpowiedzialnym za manewrowanie statkiem powietrznym.

b) Operator lotniska zapewnia, by przy przydzielaniu stanowisk postojowych statkom powietrznym uwzględniano co najmniej następujące parametry:

1) cechy statku powietrznego;

2) systemy wspomagające parkowanie;

3) urządzenia obsługujące stanowisko postojowe statku powietrznego;

4) bliskość infrastruktury;

5) inne statki powietrzne zaparkowane na sąsiednich stanowiskach postojowych;

6) elementy zależne od stanowisk postojowych statków powietrznych.

ADR.OPS.D.030 Koordynacja ruchu naziemnego statków powietrznych

Operator lotniska zapewnia koordynację ruchu naziemnego statków powietrznych przy użyciu sygnałów kierowania ruchem naziemnym zgodnie z dodatkiem 1 do załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 923/2012 (*1).

ADR.OPS.D.035 Parkowanie statku powietrznego

Operator lotniska ustanawia i zapewnia wdrożenie procedur służących zapewnieniu, by:

a) obszar wyznaczony do parkowania statków powietrznych na płycie postojowej był monitorowany w celu zagwarantowania zachowania w trakcie manewru parkowania odległości wynikających z zezwolenia;

b) statki powietrzne prowadzono w sposób umożliwiający im bezpieczne parkowanie;

c) zautomatyzowane systemy naprowadzania przy parkowaniu, o ile są zainstalowane, działały prawidłowo;

d) osoby odpowiedzialne za kołowanie statku powietrznego otrzymywały ostrzeżenie nakazujące zatrzymanie statku powietrznego w przypadku niezachowania odległości wynikających z zezwolenia;

e) osoby, które nie są niezbędne do wspomagania procedury parkowania statku powietrznego, miały zakaz zbliżania się do statku powietrznego, gdy włączone są światła antykolizyjne i gdy pracują silniki;

f) na stanowisku postojowych statku powietrznego nie było fragmentów przedmiotów obcych (FOD), które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo.

ADR.OPS.D.040 Opuszczanie stanowiska postojowego przez statek powietrzny

Operator lotniska ustanawia i zapewnia wdrożenie procedur służących zagwarantowaniu, aby w trakcie opuszczania stanowiska postojowego przez statek powietrzny:

a) sprzęt do obsługi naziemnej – z wyjątkiem ciągników holowniczych, jeżeli są one niezbędne do przemieszczenia statku powietrznego – oraz pojazdy usunięto ze stanowiska postojowego lub zaparkowano w wyznaczonych miejscach;

b) wciągnięte były pomosty wejściowe dla pasażerów, jeżeli stanowisko postojowe statku powietrznego jest w nie wyposażone;

c) na wyznaczonej trasie wyjazdu ze stanowiska postojowego statku powietrznego nie było fragmentów przedmiotów obcych (FOD);

d) na stanowisku postojowym oraz na przylegających drogach wstrzymany został ruch pojazdów, z wyjątkiem ciągników holowniczych, jeżeli są one niezbędne do przemieszczenia statku powietrznego;

e) osoby, które nie są niezbędne do wspomagania opuszczania stanowiska postojowego przez statek powietrzny, miały zakaz zbliżania się do statku powietrznego, gdy włączone są światła antykolizyjne i gdy pracują silniki.

ADR.OPS.D.045 Przekazywanie informacji organizacjom wykonujących operacje na płycie postojowej

a) Operator lotniska przekazuje w odpowiednim czasie informacje o ograniczeniach operacji na płycie postojowej odpowiednim organizacjom wykonującym operacje na płycie postojowej.

b) Informacje, które należy przekazać, obejmują – stosownie do przypadku:

1) rodzaj ograniczenia;

2) czas trwania ograniczenia, jeżeli jest znany;

3) środki łagodzące, które należy zastosować;

4) wpływ ograniczenia na działania operacyjne;

5) dostępność stanowisk postojowych statków powietrznych;

6) ograniczenia dotyczące stanowisk postojowych statków powietrznych;

7) dostępność stałych instalacji na stanowiskach postojowych statków powietrznych;

8) specjalne procedury parkingowe;

9) tymczasowe zmiany tras jazdy pojazdów;

10) prace w toku;

11) wszelkie inne informacje, które mają znaczenie operacyjne dla użytkowników płyty postojowej.

ADR.OPS.D.050 Alarmowanie służb ratowniczych

a) Operator lotniska:

1) ustanawia i wdraża w planie awaryjnym lotniska procedurę alarmowania służb ratowniczych w razie wypadków i incydentów na płycie postojowej;

2) zapewnia odpowiednie środki i mechanizmy alarmowania właściwych służb ratowniczych.

b) Procedura ustanowiona przez operatora lotniska obejmuje co najmniej:

1) dane kontaktowe i środki wykorzystywane do alarmowania służb ratowniczych;

2) informacje, które muszą zostać przekazane służbom ratowniczym na potrzeby skutecznego postępowania w przypadku incydentu, takie jak:

(i) miejsce wypadku lub incydentu;

(ii) charakter wypadku lub incydentu;

(iii) szkody;

(iv) obrażenia doznane przez osoby;

(v) towary niebezpieczne.

ADR.OPS.D.055 Środki ochrony przed podmuchami silnika statku powietrznego

a) Operator lotniska informuje użytkowników płyty postojowej o zagrożeniach wynikających z podmuchów silnika statku powietrznego i działania sił aerodynamicznych śmigła.

b) Operator lotniska zobowiązuje użytkowników płyty postojowej do prawidłowego zabezpieczenia urządzeń oraz do wyznaczenia stref parkingowych w sposób ograniczający do minimum efekt podmuchów silnika statku powietrznego i działania sił aerodynamicznych śmigła.

c) Przy projektowaniu układu płyty postojowej lub wprowadzaniu w nim zmian operator lotniska bierze pod uwagę efekt podmuchów silnika statku powietrznego i działania sił aerodynamicznych śmigła.

d) Operator lotniska identyfikuje miejsca, gdzie występuje ryzyko podmuchów silnika statku powietrznego i albo publikuje skierowane do pilotów żądanie stosowania minimalnego ciągu albo podejmuje odpowiednie środki łagodzące w celu zminimalizowania efektu podmuchów silnika statku powietrznego.

ADR.OPS.D.060 Tankowanie statku powietrznego

a) Operator lotniska ustanawia procedurę tankowania statków powietrznych.

b) Procedura ta obejmuje:

1) zakaz stosowania otwartego ognia oraz stosowania narzędzi elektrycznych lub podobnych narzędzi, które mogą powodować iskrzenie lub łuki w strefie tankowania;

2) zakaz uruchamiania naziemnych jednostek mocy podczas tankowania;

3) wytyczenie swobodnej drogi od statku powietrznego, aby w sytuacji awaryjnej umożliwić szybkie usunięcie mobilnych cystern paliwowych i osób;

4) prawidłowe podłączenie statku powietrznego do źródeł zaopatrzenia w paliwo oraz prawidłowe stosowanie procedur uziemienia;

5) niezwłoczne powiadamianie nadzorującego tankowanie w przypadku wycieku paliwa oraz szczegółowe instrukcje dotyczące postępowania w przypadku wycieków paliwa;

6) umieszczenie sprzętu do obsługi naziemnej w taki sposób, aby wyjścia awaryjne były wolne od przeszkód, umożliwiając szybką ewakuację pasażerów, jeżeli pasażerowie wsiadają, wysiadają lub przebywają na pokładzie statku powietrznego podczas tankowania;

7) stałą gotowość gaśnic przeciwpożarowych odpowiedniego typu przynajmniej do początkowej interwencji w razie pożaru paliwa;

8) zaprzestanie operacji tankowania, jeżeli na lotnisku lub w jego pobliżu wystąpią burze z wyładowaniami elektrycznymi.

ADR.OPS.D.065 Badanie silnika

a) Operator lotniska ustanawia i wdraża procedurę badania silnika.

b) Procedura ta uwzględnia:

1) osobę uprawnioną do zatwierdzania badań silnika;

2) miejsca, gdzie przeprowadza się badania silnika;

3) środki bezpieczeństwa, które należy podjąć.

ADR.OPS.D.070 Odzież o dużej widzialności

Operator lotniska zobowiązuje wszystkich pracujących na zewnątrz członków personelu, którzy poruszają się pieszo, w polu ruchu naziemnego, do noszenia odzieży o dużej widzialności.

ADR.OPS.D.075 Zezwolenia na uruchomienie silnika i instrukcje kołowania

a) Operator lotniska zapewnia, aby zezwolenia na uruchomienie silnika, zezwolenia na wypychanie statku powietrznego, o ile są wymagane, oraz instrukcje kołowania były koordynowane z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, w przypadku gdy instytucja ta nie zarządza ruchem statków powietrznych na płycie postojowej.

b) W takim przypadku operator lotniska we współpracy z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego ustanawia i wdraża procedurę, która obejmuje:

1) określenie organu wydającego zezwolenia na uruchomienie silnika;

2) środki służące wzajemnemu informowaniu się o wydanych zezwoleniach na uruchomienie silnika;

3) środki służące wzajemnemu informowaniu się o wydanych zezwoleniach na wypychanie statku powietrznego i instrukcjach kołowania.

ADR.OPS.D.080 Programy szkolenia i kontroli umiejętności dla koordynatorów ruchu naziemnego i kierowców pojazdów „FOLLOW-ME”

a) Operator lotniska ustanawia i zapewnia wdrożenie programu szkolenia osób zapewniających:

1) służbę koordynacji ruchu naziemnego;

2) służbę pojazdów prowadzących „FOLLOW-ME”.

b) Program szkolenia jest wdrażany zgodnie z pkt ADR.OR.D.017 załącznika III.

c) Szkolenia opracowuje się w taki sposób, aby przekazać podstawową wiedzę i umiejętności praktyczne związane z wykonywaniem odnośnych obowiązków.

d) Operator lotniska zapewnia wdrożenie programu kontroli umiejętności personelu, o którym mowa w lit. a), aby zapewnić w przypadku tego personelu:

1) utrzymanie kompetencji;

2) świadomość zasad i procedur związanych z jego funkcjami i zadaniami. Operator lotniska zapewnia, by po ukończeniu szkolenia wstępnego osoby, o których mowa w lit. a), w odstępach nieprzekraczających 12 miesięcy przechodziły sprawdziany umiejętności.

ADR.OPS.D.085 Program szkolenia i kontroli umiejętności personelu przekazującego statkom powietrznym instrukcje kołowania za pomocą radiotelefonu

a) Operator lotniska zapewnia, by:

1) osoby przekazujące statkom powietrznym instrukcje kołowania na płycie postojowej za pomocą radiotelefonu, z wykorzystaniem przypisanych radiowych częstotliwości lotniczych, były odpowiednio przeszkolone i posiadały odpowiednie kwalifikacje;

2) program szkolenia był wdrażany zgodnie z pkt ADR.OR.D.017 załącznika III, z następującymi wyjątkami:

(i) po szkoleniu wstępnym następuje szkolenie w jednostce, które obejmuje następujące etapy:

A) etap szkolenia przygotowawczego, mającego na celu przede wszystkim przekazanie wiedzy dotyczącej procedur operacyjnych specyficznych dla danego miejsca i specyficznych aspektów zadań oraz umożliwienie ich zrozumienia;

B) etap szkolenia operacyjnego, będący ostatnim etapem szkolenia w jednostce, na którym wcześniej uzyskana wiedza na temat czynności rutynowych i umiejętności związanych z pracą jest stosowana w praktyce pod nadzorem wykwalifikowanego instruktora w rzeczywistych sytuacjach w ruchu;

(ii) szkolenie okresowe odbywa się w odstępach czasu nieprzekraczających 12 miesięcy kalendarzowych i obejmuje powtórzenie zakresu szkolenia wstępnego;

(iii) szkolenie odświeżające przeprowadza się, gdy dana osoba nie wykonywała przedmiotowych obowiązków przez ponad 12 miesięcy, i obejmuje ono cały zakres szkolenia wstępnego.

b) Osoby, o których mowa w lit. a) pkt 1, muszą wykazać biegłość językową co najmniej na poziomie operacyjnym zarówno w zakresie zastosowania wyrażeń, jak i zwykłego języka, zgodnie z lit. c), w językach używanych na lotnisku do komunikacji powietrze-ziemia.

c) Kandydat musi wykazać się umiejętnością:

1) skutecznego porozumiewania się w formie wyłącznie głosowej oraz w kontaktach osobistych;

2) precyzyjnego i zrozumiałego porozumiewania się w zakresie tematów ogólnych i związanych z pracą;

3) wykorzystywania właściwych metod komunikowania się do wymiany komunikatów oraz rozpoznawania i wyjaśniania nieporozumień w kontekście ogólnym lub związanym z pracą;

4) skutecznego i stosunkowo łatwego radzenia sobie z wyzwaniami językowymi powstałymi w wyniku komplikacji lub nieoczekiwanego obrotu zdarzeń, które występują w rutynowych sytuacjach w pracy, lub z zadaniami komunikacyjnymi, które już zna;

5) używania dialektu lub akcentu zrozumiałego dla środowiska lotniczego.

d) Biegłość językową wykazuje się za pomocą certyfikatu wydanego przez organizację, która przeprowadziła ocenę, potwierdzającego znajomość języka lub języków, poziom lub poziomy biegłości oraz zawierającego datę przeprowadzenia oceny.

e) Poza osobami, które wykazały biegłość językową na poziomie eksperckim, biegłość językową ocenia się ponownie co każde:

1) cztery lata od przeprowadzenia oceny w przypadku kandydatów, którzy wykazali się poziomem operacyjnym;

2) sześć lat od przeprowadzenia oceny w przypadku kandydatów, którzy wykazali się poziomem rozszerzonym.

f) Biegłość językową wykazuje się na podstawie metody oceniania, która obejmuje:

1) proces przeprowadzania oceny;

2) kwalifikacje egzaminatorów przeprowadzających ocenę biegłości językowej;

3) procedurę odwoławczą.

g) Operator lotniska udostępnia kursy językowe, by utrzymać wymagany poziom biegłości językowej personelu.

h) Operator lotniska zapewnia wdrożenie programu kontroli umiejętności personelu, o którym mowa w lit. a) pkt 1, aby zapewnić w przypadku tego personelu:

1) utrzymanie kompetencji;

2) świadomość zasad i procedur związanych z jego funkcjami i zadaniami. Operator lotniska zapewnia, by po ukończeniu szkolenia wstępnego osoby, o których mowa w lit. a), w odstępach nieprzekraczających 12 miesięcy przechodziły sprawdziany umiejętności.

(¹) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/373 z dnia 1 marca 2017 r. ustanawiające wspólne wymogi dotyczące instytucji zapewniających zarządzanie ruchem lotniczym/służby żeglugi powietrznej i inne funkcje sieciowe zarządzania ruchem lotniczym oraz nadzoru nad nimi, uchylające rozporządzenie (WE) nr 482/2008, rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 1034/2011, (UE) nr 1035/2011 i (UE) 2016/1377 oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 677/2011 (Dz.U. L 62 z 8.3.2017, s. 1).

(²) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 923/2012 z dnia 26 września 2012 r. ustanawiające wspólne zasady w odniesieniu do przepisów lotniczych i operacyjnych dotyczących służb i procedur żeglugi powietrznej oraz zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 1035/2011 oraz rozporządzenia (WE) nr 1265/2007, (WE) nr 1794/2006, (WE) nr 730/2006, (WE) nr 1033/2006 i (UE) nr 255/2010 (Dz.U. L 281 z 13.10.2012, s. 1).