KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE) (¹ ), w szczególności jego art. 65 ust. 9,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) EIOPA musi być w stanie stosować jasne kryteria i czynniki przy ustalaniu, czy występują poważne obawy co do ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków finansowych lub dla stabilności całego unijnego systemu finansowego lub części tego systemu. W niniejszym rozporządzeniu doprecyzowuje się te kryteria i czynniki, w tym te wymienione w art. 65 ust. 9 akapit drugi lit. a), b), c) i d) rozporządzenia (UE) 2019/1238.

(2) Niezbędne jest zapewnienie spójnego podejścia w całej Unii, a zarazem umożliwienie podejmowania odpowiednich działań przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych niekorzystnych zdarzeń lub okoliczności, spójnych z art. 65 ust. 9 rozporządzenia (UE) 2019/1238. Komisja zwróciła się do EIOPA o wydanie opinii technicznej w dziedzinie ogólnoeuropejskich indywidualnych produktów emerytalnych (OIPE).

(3) Istnienie "zagrożenia", które stanowi jeden z warunków wstępnych interwencji EIOPA w kontekście prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków finansowych lub rynków towarowych lub stabilności systemu finansowego, wymaga dokonania bardziej starannej oceny niż w przypadku poważnej obawy", której istnienie stanowi warunek wstępny w przypadku interwencji EIOPA w celu zapewnienia ochrony inwestorów. EIOPA powinien mieć możliwość interweniowania w sytuacji, gdy co najmniej jeden z czynników lub co najmniej jedno z kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu prowadzi do takiej obawy lub takiego zagrożenia.

(4) Należy również uwzględnić konkretną sytuację i okoliczności dostawcy OIPE lub dystrybutora OIPE w odniesieniu do ich potencjalnego przyczynienia się do obaw lub zagrożeń, o których mowa w art. 65 ust. 9 rozporządzenia (UE) 2019/1238,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie stopnia złożoności OIPE:

a) długoterminowy charakter emerytalny OIPE;

b) rodzaj i stopień przejrzystości aktywów bazowych;

c) stopień przejrzystości kosztów i opłat związanych z OIPE;

d) stosowanie technik przyciągających uwagę oszczędzających w ramach OIPE do nieistotnych cech w prezentacji OIPE;

e) charakter i przejrzystość ryzyka;

f) stosowanie nazw produktów, terminologii lub innych informacji, które sugerują wyższy poziom bezpieczeństwa lub rentowności niż faktycznie możliwy lub prawdopodobny, lub stosowanie wprowadzających w błąd cech produktu;

g) to, czy informacje dotyczące OIPE były niewystarczające lub niewystarczająco wiarygodne, aby umożliwić uczestnikom rynku, do których były skierowane, sformułowanie własnego osądu, przy uwzględnieniu charakteru i rodzaju OIPE;

h) złożoność obliczeń wyników, uwzględniając w szczególności kwestię, czy zwrot jest uzależniony od wyników jednego lub większej liczby aktywów bazowych, na które z kolei wpływ wywierają inne czynniki;

i) charakter i skalę ryzyka;

j) to, czy OIPE jest połączony z innymi produktami lub usługami;

k) złożoność ewentualnych warunków dotyczących OIPE;

l) istnienie i stopień rozbieżności między spodziewanym zwrotem z OIPE a ryzykiem straty, uwzględniając, co następuje:

1) strukturę kosztów i inne koszty;

2) rozbieżność w stosunku do ryzyka dostawcy, które zachowuje dostawca;

3) profil ryzyka i zwrotu;

m) kształtowanie ceny i powiązane koszty OIPE, uwzględniając, co następuje:

1) stosowanie ukrytych lub wtórnych opłat;

2) opłaty, które nie odzwierciedlają poziomu świadczonej usługi;

3) koszty gwarancji lub koszty, które nie odzwierciedlają kosztu rzeczywistego lub wartości godziwej gwarancji kapitałowej w przypadku podstawowego OIPE;

n) łatwość, z jaką oszczędzający w ramach OIPE może korzystać z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE, oraz związany z tym koszt, uwzględniając, co następuje:

1) korzystanie z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE w odniesieniu do etapu, na którym dana usługa jest wykorzystywana, opłaty i należności mające zastosowanie lub utrata korzyści i ulg;

2) fakt, że korzystanie z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE nie jest dozwolone lub jest praktycznie niemożliwe.

Artykuł 2

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie związku pomiędzy OIPE a rodzajem oszczędzającego w ramach OIPE, któremu jest oferowany lub sprzedawany OIPE:

a) charakterystykę umiejętności i zdolności oszczędzającego w ramach OIPE, w tym poziom wykształcenia, wiedzę i doświadczenie w zakresie innych produktów emerytalnych, długoterminowych produktów inwestycyjnych lub praktyków sprzedaży oraz podatność oszczędzającego w ramach OIPE na zagrożenia;

b) charakterystykę sytuacji ekonomicznej oszczędzającego w ramach OIPE, w tym jego dochody, majątek oraz stopień, w jakim OIPE ma zapewnić odpowiedni dochód emerytalny;

c) główne cele finansowe oszczędzającego w ramach OIPE, w tym oszczędzanie na emeryturę i konieczność pokrycia ryzyka, w tym ryzyka biometrycznego;

d) to, czy OIPE sprzedaje się oszczędzającemu w ramach OIPE poza zamierzonym rynkiem docelowym lub czy rynek docelowy nie został odpowiednio określony;

e) kwalifikowalność do objęcia krajowym systemem gwarancyjnym, jeżeli takie systemy istnieją.

Artykuł 3

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie stopnia innowacyjności OIPE lub działalności lub praktyki:

a) stopień innowacyjności związany ze strukturą i cechami OIPE, w szczególności stopień innowacyjności technik ograniczania ryzyka lub form wypłat lub struktury innych świadczeń z OIPE;

b) stopień dyfuzji innowacji, w tym to, czy OIPE jest innowacyjny dla konkretnych kategorii oszczędzających w ramach OIPE;

c) innowacje obejmujące dźwignię finansową;

d) dotychczasowe doświadczenia rynku z podobnymi OIPE lub praktykami sprzedaży OIPE.

Artykuł 4

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie efektu dźwigni, jaki zapewnia OIPE lub praktyka:

a) konkretne cechy aktywów bazowych OIPE, uwzględniając dźwignię finansową wbudowaną w OIPE;

b) dźwignię finansową wynikającą z finansowania;

c) charakterystykę transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych.

Artykuł 5

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie wielkości lub całkowitej kwoty kapitału zgromadzonego w ramach OIPE:

a) skalę potencjalnych negatywnych skutków z perspektywy indywidualnego oszczędzającego w ramach OIPE oraz, w przypadku dużej liczby obecnych i potencjalnych oszczędzających w ramach OIPE, potencjalne negatywne skutki dla grupy oszczędzających w ramach OIPE, uwzględniając w szczególności:

b) wielkość i całkowitą kwotę kapitału zgromadzonego w ramach OIPE;

c) wartość nominalną OIPE;

d) prawdopodobieństwo, skalę i charakter ewentualnej szkody, w tym kwotę potencjalnie poniesionych strat;

e) przewidywany czas trwania negatywnych skutków;

f) wolumen składek;

g) liczbę zaangażowanych pośredników oraz dotyczące ich wymogi w zakresie kompetencji i reputacji;

h) wzrost rynku lub sprzedaży;

i) średnią kwotę zainwestowaną w OIPE przez każdego z oszczędzających w ramach OIPE;

j) poziom gwarancji określony w krajowych przepisach dotyczących ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych, jeżeli takie systemy istnieją;

k) wartość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w odniesieniu do OIPE;

l) kwestię, czy aktywa bazowe OIPE stwarzają istotne ryzyko dla wyniku transakcji zawieranych przez uczestników lub oszczędzających w ramach OIPE na danym rynku;

m) kwestię, czy charakterystyka OIPE sprawia, że jest on szczególnie podatny na wykorzystywanie do celów przestępstw finansowych, w szczególności, czy taka charakterystyka może potencjalnie sprzyjać wykorzystywaniu OIPE do celów:

1) oszustwa lub nieuczciwego zachowania;

2) nadużyć na rynku finansowym lub niewłaściwego wykorzystania informacji w odniesieniu do rynku finansowego;

3) rozporządzania dochodami z przestępstwa;

4) finansowania terroryzmu.

Artykuł 6

EIOPA bierze również pod uwagę następujące czynniki, które mogą mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i integralność rynków finansowych:

a) kwestię, czy działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają szczególnie istotne ryzyko dla odporności lub sprawnego funkcjonowania rynków;

b) kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE mogą prowadzić do znaczącej i sztucznej rozbieżności między cenami instrumentu pochodnego a cenami na rynku instrumentu bazowego;

c) kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają istotne ryzyko dla infrastruktury rynku lub infrastruktury systemów płatności, w tym systemów obrotu, rozliczania i rozrachunku;

d) kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE mogą zagrażać zaufaniu oszczędzających w ramach OIPE do systemu finansowego;

e) kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają istotne ryzyko zakłócenia działalności instytucji finansowych, które uznaje się za ważne dla systemu finansowego Unii.

Artykuł 7

EIOPA bierze również pod uwagę następujące czynniki mające zastosowanie do konkretnej sytuacji i okoliczności dostawcy OIPE lub dystrybutora OIPE, uwzględniając, co następuje:

a) jego sytuację finansową i wypłacalność;

b) jego działalność finansową lub praktyki finansowe;

c) jego model biznesowy, w tym zrównoważony charakter i przejrzystość tego modelu;

d) adekwatność rozwiązań w zakresie reasekuracji i gwarancji w odniesieniu do OIPE;

e) uzależnienie dostawcy OIPE od osób trzecich w odniesieniu do ważnych cech OIPE, takich jak pokrycie ryzyka biometrycznego, gwarancje i możliwość przenoszenia OIPE;

f) praktyki sprzedaży związane z OIPE, z uwzględnieniem:

1) wykorzystywanych kanałów komunikacyjnych i kanałów dystrybucji;

2) materiałów informacyjnych, marketingowych lub innych materiałów promocyjnych;

3) stopnia innowacyjności związanej z modelem dystrybucji, w tym długość łańcucha pośrednictwa lub poleganie na innowacyjnych technikach związanych z modelem dystrybucji.

Artykuł 8

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 24 lutego 2021 r.