(1)

Umowa między Unią Europejską a Republiką Vanuatu dotycząca zniesienia wiz krótkoterminowych (1) (zwana dalej "Umową") została podpisana w dniu 28 maja 2015 r. i została zawarta w dniu 12 lutego 2016 r. w drodze decyzji Rady (UE) 2016/272 (2). Umowa ułatwia podróżowanie obywatelom Vanuatu do Unii, a obywatelom Unii - do Vanuatu.

(2)

Umowa jest wyrazem wspólnego dążenia Umawiających się Stron do wspierania rozwoju kontaktów międzyludzkich oraz ożywienia turystyki i stymulowania relacji gospodarczych między Unią a Vanuatu.

(3)

Zgodnie z art. 8 ust. 4 Umowy każda z Umawiających się Stron może zawiesić stosowanie wszystkich lub niektórych postanowień Umowy, w szczególności ze względu na porządek publiczny i ochronę bezpieczeństwa narodowego. O decyzji w sprawie zawieszenia powiadamia się drugą Umawiającą się Stronę nie później niż 2 miesiące przed jej planowanym wejściem w życie. Z chwilą ustania powodów zawieszenia Umawiająca się Strona, która zawiesiła stosowanie Umowy, niezwłocznie informuje o tym fakcie drugą Umawiającą się Stronę i przywraca stosowanie Umowy.

(4)

Vanuatu prowadzi programy obywatelstwa dla inwestorów, w ramach których obywatelstwo vanuackie przyznaje się obywatelom innych państw niemającym wcześniejszych związków z Vanuatu, wydając pozytywne decyzje w sprawie zdecydowanej większości wniosków. Na podstawie informacji otrzymanych z Urzędu Paszportowego Vanuatu w dniu 14 czerwca 2021 r., do marca 2021 r. Vanuatu wydało ponad 10 500 paszportów w ramach takich programów, a odsetek wniosków odrzuconych był bardzo niski. Budzi to wątpliwości co do wiarygodności kontroli pod kątem bezpieczeństwa przeprowadzanych przez organy Vanuatu oraz dokładania przez nie należytej staranności.

(5)

W toku wymiany informacji, która miały miejsce w październiku 2017 r., listopadzie 2019 r., czerwcu 2020 r. i marcu 2021 r., Komisja wyraziła poważne zastrzeżenia i ostrzegła rząd Vanuatu o możliwości ponownego wprowadzenia obowiązku wizowego. Wyjaśnienia przedstawione przez Vanuatu nie były wystarczające, aby wyeliminować te zastrzeżenia.

(6)

Przyznanie obywatelstwa wnioskodawcom figurującym w bazach danych Interpolu jest sprzeczne z wcześniejszymi zapewnieniami organów Vanuatu dotyczącymi kontroli pod kątem bezpieczeństwa i budzi dalsze zastrzeżenia co do wiarygodności procedur kontroli pod kątem bezpieczeństwa przeprowadzanych w ramach programów.

(7)

Wśród wnioskodawców, którym przyznano obywatelstwo vanuackie, znajdują się osoby posiadające obywatelstwo kilku państw, których obywatele zobowiązani są do posiadania wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych Unii. Ponadto Komisja wyraziła zastrzeżenia w odniesieniu do braku wymogów dotyczących fizycznej obecności lub zamieszkania, krótkiego czasu trwania procedury rozpatrywania wniosków w ramach programów oraz braku systematycznej wymiany informacji z państwami pochodzenia wnioskodawców lub państwami, które wcześniej były głównym miejscem zamieszkania wnioskodawców. Komisja doszła do wniosku, że kontrola wniosków składanych w ramach programów obywatelstwa dla inwestorów w Vanuatu nie gwarantuje wysokiego poziomu bezpieczeństwa.

(8)

Zawieszenie stosowania Umowy powinno ograniczać się do paszportów zwykłych wydanych począwszy od dnia 25 maja 2015 r., kiedy liczba osób, których wnioski składane w ramach prowadzonych przez Vanuatu programów obywatelstwa dla inwestorów są rozpatrywane pozytywnie, zaczęła znacząco wzrastać.

(9)

Należy zatem zawiesić stosowanie Umowy w odniesieniu do obywateli Vanuatu posiadających paszport zwykły wydany przez Vanuatu począwszy od dnia 25 maja 2015 r.

(10)

Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE (3); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jej przyjęciu i nie jest nią związana ani jej nie stosuje,