Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2022-07-25
Wersja aktualna od 2022-07-25
obowiązujący
Alerty
DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2022/1296
z dnia 1 lipca 2022 r.
w sprawie stosowania art. 34 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE do udzielania zamówień na wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego w Rumunii
(notyfikowana jako dokument nr C(2022) 4485)
(Jedynie tekst w języku rumuńskim jest autentyczny)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającą dyrektywę 2004/17/WE (1), w szczególności jej art. 35 ust. 3,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Doradczego ds. Zamówień Publicznych,
a także mając na uwadze, co następuje:
1. STAN FAKTYCZNY
2. RAMY PRAWNE
3. OCENA
3.1. Nieograniczony dostęp do rynku
3.2. Ocena zgodności z regułami konkurencji
3.2.1. Definicja właściwego rynku produktowego
| (20) | Wnioskodawca twierdzi, że właściwymi rynkami produktowymi są: a) rynek produkcji ropy naftowej oraz b) rynek produkcji gazu ziemnego (7). |
| (21) | Wnioskodawca twierdzi ponadto, że produkcja ropy naftowej i gazu ziemnego obejmuje: a) rozwój, tj. tworzenie odpowiedniej infrastruktury, takiej jak platformy, rurociągi i instalacje odbiorcze, na potrzeby przyszłej produkcji, oraz b) produkcję i sprzedaż, tj. eksploatację rezerw i pierwszą sprzedaż (hurtową) ropy naftowej i gazu ziemnego. |
Ropa naftowa
| (22) | W swojej dotychczasowej praktyce decyzyjnej Komisja definiowała hurtowe dostawy ropy naftowej na rynku wyższego szczebla jako odrębny rynek od hurtowych dostaw gazu ziemnego na rynku wyższego szczebla, ponieważ gaz i ropa naftowa mają różne zastosowania i podlegają różnym politykom cenowym oraz ograniczeniom kosztowym (8). Komisja zauważyła, że rynek hurtowych dostaw ropy naftowej wyższego szczebla obejmuje działalność w zakresie rozwoju, produkcji i sprzedaży hurtowej ropy naftowej (9). |
| (23) | W związku z powyższym, na potrzeby oceny warunków określonych w art. 34 dyrektywy 2014/25/UE oraz bez uszczerbku dla unijnego prawa konkurencji ani dla stosowania jakiegokolwiek innego obszaru prawa Unii, Komisja uznaje, że właściwym rynkiem produktowym jest rynek produkcji ropy naftowej. |
Gaz ziemny
3.2.2. Definicja właściwego rynku geograficznego
Ropa naftowa
| (26) | Wnioskodawca twierdzi, że rynek produkcji ropy naftowej ma zasięg ogólnoświatowy. |
| (27) | Komisja uważała wcześniej, że rynek wyższego szczebla hurtowych dostaw ropy naftowej ma zasięg ogólnoświatowy (14). W przypadku niektórych "trudno dostępnych" odbiorców, takich jak rafinerie w niektórych śródlądowych państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), Komisja uznała, że zasięg geograficzny może być ograniczony do konkretnego rurociągu dostawczego, takiego jak rurociąg "Przyjaźń" (15). |
| (28) | Na potrzeby oceny warunków określonych w art. 34 dyrektywy 2014/25/UE oraz bez uszczerbku dla unijnego prawa konkurencji ani dla stosowania jakiegokolwiek innego obszaru prawa Unii, Komisja uznaje, że właściwy rynek geograficzny produkcji ropy naftowej jest ogólnoświatowy. |
Gaz ziemny
3.2.3. Analiza rynkowa
Ropa naftowa
| (32) | Jak wynika z dostępnych informacji (20), łączna dzienna produkcja ropy naftowej na świecie wyniosła 82 168 mln baryłek w 2019 r. i 76 000 mln baryłek w 2020 r. W 2019 r. spółka OMV Petrom produkowała ogółem 65,90 tys. baryłek dziennie, co dało jej udział w rynku na poziomie 0,08 % (21). W 2020 r. spółka OMV Petrom produkowała ogółem 63,87 tys. baryłek dziennie, co daje jej taki sam udział w rynku jak w 2019 r. Dla celów niniejszej analizy istotne jest uwzględnienie stopnia koncentracji i przedmiotowego rynku jako całości. W tym kontekście Komisja zwraca uwagę, że rynek produkcji ropy naftowej charakteryzuje się obecnością dużych państwowych spółek i trzech innych międzynarodowych przedsiębiorstw prywatnych zintegrowanych pionowo (ang. super majors: BP, ExxonMobil i Shell, których udział w produkcji ropy naftowej wynosił w 2019 r. odpowiednio 1 %, 3 % i 2 %) (22), a także pewnej liczby dużych przedsiębiorstw(ang. majors) (23). Czynniki te wskazują, że na rynku tym działa szereg przedsiębiorstw, które mają zdolność do wywierania presji konkurencyjnej na rynek. Jednocześnie czynniki specyficzne dla tego rynku, tj. praktyka stosowania cen opartych na notowaniach międzynarodowych, jak również brak istotnych barier w transakcjach dotyczących ropy naftowej, przemawiają za tym, że jest to rynek o niskim stopniu koncentracji, na którym działa szereg podmiotów, między którymi można założyć istnienie efektywnej konkurencji. |
| (33) | Ponadto konkurencyjny charakter rynku właściwego w Rumunii potwierdza również fakt, że w poprzedniej rundzie przetargowej w latach 2009-2010 na działalność związaną z poszukiwaniem, rozwojem i produkcją ropy naftowej umowy dotyczące ropy naftowej zostały udzielone spółkom innym niż rumuńskie w drodze procedur przetargu konkurencyjnego przeprowadzonych przez Krajowy Urząd ds. Surowców Mineralnych (24). Stanowi to dodatkowe potwierdzenie otwartości rynku na przedsiębiorstwa zagraniczne, gdyż większość notowanych podmiotów to spółki zależne międzynarodowych grup kapitałowych lub spółki, których akcjonariuszami większościowymi są przedsiębiorstwa międzynarodowe. |
| (34) | Konkurencyjny charakter rynku rumuńskiego potwierdza również fakt, że ropa naftowa przetwarzana w zakładach wnioskodawcy nie jest wykorzystywana wyłącznie do jego własnej produkcji (25). Wnioskodawca przetwarza zarówno krajową, jak i importowaną ropę naftową. W latach 2017-2019 importowana ropa naftowa stanowiła odpowiednio 20,13 %, 9,58 % i 14,28 % całkowitej ilości ropy naftowej przetwarzanej w Rumunii (26). |
| (35) | W odniesieniu do eksportu ropy naftowej wnioskodawca podnosi, że w kontekście rynku światowego nie istnieją żadne bariery dla eksportu między Rumunią a innymi państwami członkowskimi, nawet poza Unię. W praktyce, jak sugeruje wnioskodawca, roczna krajowa produkcja ropy naftowej nie pokrywa ilości przetwarzanych przez niego na niższym szczeblu (27). |
Gaz ziemny
4. WNIOSEK
| (39) | W świetle czynników przeanalizowanych w motywach 4-37 należy uznać, że warunek bezpośredniego podlegania konkurencji określony w art. 34 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE jest spełniony w Rumunii w odniesieniu do następujących rodzajów działalności:
|
| (40) | Jako że warunek nieograniczonego dostępu do rynku uznaje się za spełniony, dyrektywa 2014/25/UE nie powinna mieć zastosowania w sytuacji, gdy podmioty zamawiające udzielają zamówień mających na celu umożliwienie prowadzenia w Rumunii działalności, o której mowa w motywie 38 lit. a) i b) niniejszej decyzji, ani gdy w tych regionach geograficznych organizowane są konkursy na prowadzenie takiej działalności. |
| (41) | Niniejsza decyzja pozostaje bez uszczerbku dla stosowania unijnych reguł konkurencji i przepisów w innych obszarach prawa Unii. W szczególności kryteria i metodyka wykorzystane do celów oceny bezpośredniego podlegania konkurencji zgodnie z art. 34 dyrektywy 2014/25/UE nie zawsze są identyczne z tymi stosowanymi do celów oceny dokonywanej na podstawie art. 101 lub 102 Traktatu lub rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (37), co potwierdził Sąd (38), |
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Dyrektywa 2014/25/UE nie ma zastosowania do zamówień udzielanych przez podmioty zamawiające w celu umożliwienia wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego w Rumunii.
Artykuł 2
Niniejsza decyzja skierowana jest do Rumunii.
Sporządzono w Brukseli dnia 1 lipca 2022 r.
W imieniu Komisji
Thierry BRETON
Członek Komisji
(1) Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243.
(2) Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2016/1804 z dnia 10 października 2016 r. dotycząca szczegółowych zasad stosowania art. 34 i 35 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 275 z 12.10.2016, s. 39).
(3) Dyrektywa 94/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (Dz.U. L 164 z 30.6.1994, s. 3).
(4) Ustawa o ropie naftowej nr 238/2004 z dnia 7 czerwca 2004 r. opublikowana w Dzienniku Urzędowym Rumunii nr 535 z dnia 15 czerwca 2014 r.; decyzja rządu nr 2075/2004 w sprawie zatwierdzenia przepisów wykonawczych (lub norm metodycznych) dotyczących stosowania ustawy o ropie naftowej nr 238/2004, opublikowana w Dzienniku Urzędowym Rumunii nr 1170 z dnia 10 grudnia 2004 r.; nadzwyczajne rozporządzenie rządu nr 27/2020 w sprawie zmiany i uzupełnienia ustawy o ropie naftowej nr 238/2004, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Rumunii nr 161 z dnia 27 lutego 2020 r.
(5) Zob. pkt 3.2 punktu widzenia rumuńskiej Rady ds. Konkurencji.
(6) Zob. m.in. decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2015/2177 z dnia 20 listopada 2015 r. wyłączająca poszukiwanie ropy naftowej i gazu w Portugalii z zakresu stosowania dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 307 z 25.11.2015, s. 27); decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2015/1120 z dnia 8 lipca 2015 r. wyłączająca poszukiwanie ropy naftowej i gazu w Grecji z zakresu stosowania dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 182 z 10.7.2015, s. 88); decyzja wykonawcza Komisji 2013/39/UE z dnia 18 stycznia 2013 r. wyłączająca poszukiwanie ropy naftowej i gazu na Cyprze z zakresu stosowania dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 18 z 22.1.2013, s. 19).
(7) Wniosek, s. 6, pkt 15.
(8) COMP/M. 9175 - Total/Chevron Denmark; s. 6, pkt 21.
(9) Decyzja Komisji z dnia 10 września 2014 r. w sprawie M.7316 - Det Norske Oljeselskap/Marathon Oil Norge, pkt 6.
(10) COMP/M. 9175 - Total/Chevron Denmark; pkt 23.
(11) Decyzja Komisji z dnia 10 września 2014 r. w sprawie M.7316 - Det Norske Oljeselskap/Marathon Oil Norge, pkt 7.
(12) Zob. decyzje w sprawach COMP/M.8773 - Letterone Holdings/BASF/Wintershall Dea i COMP/M.7631 - Royal Dutch Shell/BG Group.
(13) Transgaz (rumuński operator krajowego systemu przesyłowego gazu) ogłosił, że do 2028 r. rumuński system przesyłowy gazu ziemnego zostanie podłączony do instalacji odbiorczej LNG zlokalizowanej na rumuńskim wybrzeżu Morza Czarnego. Wniosek, pkt 92.
(14) Decyzja Komisji z dnia 3 września 2014 r. w sprawie M.7318 - Rosneft/Morgan Stanley Global Oil Merchanting Unit, pkt 11; decyzja Komisji z dnia 11 grudnia 2009 r. w sprawie M.5629 - Normeston/MOL/MET JV, pkt 13.
(15) Decyzja Komisji z dnia 8 marca 2013 r. w sprawie M.6801 - Rosneft/TNK-BP, pkt 19.
(16) Wniosek, pkt 29.
(17) Wniosek, pkt 31.
(18) Decyzja Komisji z dnia 29 września 1999 r. w sprawie M.1383 - Exxon/Mobil, pkt 18; decyzja Komisji z dnia 29 września 1999 r. w sprawie M.1532 - BP-Amoco/Arco, pkt 16-17. W obu decyzjach Komisja zwróciła jednak uwagę, że ze względu na politykę zakupów dotyczącą pochodzenia gazu, która opiera się na bezpieczeństwie dostaw, niektóre przepisy wprowadzają ograniczenia ilości gazu pochodzącego z tego samego państwa.
(19) Decyzja Komisji z dnia 8 marca 2013 r. w sprawie M.6801 - Rosneft/TNK-BP, pkt 12; decyzja Komisji z dnia 3 maja 2007 r. w sprawie M.4545 - Statoil/Hydro, pkt 13-16.
(20) Dodatkowe informacje przekazane przez OMV Petrom w dniu 25 lutego 2022 r., szacunki na podstawie publicznie dostępnych danych, zgodnie z szacunkami amerykańskiej Agencji Informacji Energetycznej (ang. U.S. Energy Information Administration), s. 3.
(21) Dodatkowe informacje przekazane przez OMV Petrom w dniu 25 lutego 2022 r., s. 3.
(22) Zob. pkt 4.1 s. 12 punktu widzenia rumuńskiej Rady ds. Konkurencji, dołączonego do wniosku.
(23) Ich udziały w rynku są mniejsze od udziałów największych przedsiębiorstw (ang. super majors).
(24) Spośród 27 udzielonych umów dotyczących ropy naftowej, 23 zawarto z przedsiębiorstwami zarejestrowanymi poza Rumunią. Zob. w tej kwestii dodatek 4 dołączony do wniosku, zawierający komunikat prasowy Krajowego Urzędu ds. Surowców Mineralnych (ANRM), w którym ogłoszono zwycięzców dziesiątej rundy i który zawiera szczegółowe informacje na temat ich działalności.
(25) Według wnioskodawcy większość produkowanej przez niego ropy naftowej jest faktycznie wykorzystywana w jego własnych procesach rafinacji i nie jest sprzedawana. Zob. w tej kwestii pkt 81 wniosku.
(26) Wniosek, pkt 84.
(27) Wniosek, pkt 85.
(28) Dane dotyczące wielkości rynku zawarte w poniższym wniosku zostały pozyskane przez amerykańską Agencję Informacji Energetycznej (ang. U.S. Energy Information Administration) (dane publicznie dostępne na dzień 25 lutego 2022 r.). Dane EIA wyrażono w miliardach stóp sześciennych. Dlatego OMV Petrom przeliczyła te dane na miliardy metrów sześciennych, aby zachować spójność z systemem metrycznym stosowanym w jej wniosku.
(29) Standardowy metr sześcienny.
(30) Dodatkowe informacje przekazane przez OMV Petrom w dniu 25 lutego 2022 r., s. 5.
(31) Dodatkowe informacje przekazane przez OMV Petrom w dniu 25 lutego 2022 r., s. 5.
(32) Dodatkowe informacje przekazane przez OMV Petrom w dniu 25 lutego 2022 r., s. 5.
(33) Zgodnie z dodatkowymi informacjami przekazanymi przez wnioskodawcę w dniu 27 stycznia 2022 r. w przypadku Sonatrach udziały w rynku oszacowano przy założeniu, że całkowite ilości produkcji opublikowane w sprawozdaniach rocznych dotyczą Algierii, ponieważ Sonatrach jest przedsiębiorstwem państwowym, które prowadzi działalność głównie w tym państwie.
(34) Przy braku znaczących przepływów eksportowych produkcja krajowa mogłaby być albo magazynowana wewnętrznie, co wiązałoby się z wyższymi kosztami, albo oferowana po konkurencyjnych cenach.
(35) Dane podano na podstawie informacji publikowanych przez Krajowy Urząd Regulacji Energii (ANRE) w jego miesięcznych sprawozdaniach. Zob. w tej kwestii pkt 90 wniosku.
(36) Rumuńską część przyszłego gazociągu Bułgaria-Rumunia-Węgry-Austria ("BRUA") uruchomiono w grudniu 2020 r., wzmacniając dwukierunkowe połączenia międzysystemowe między Rumunią i Węgrami oraz między Rumunią i Bułgarią. Dzięki dwukierunkowemu charakterowi I etapu BRUA poprawiła się płynność rynku (ponieważ możliwy jest transport gazu nie tylko z Węgier do Rumunii, ale także z Rumunii na Węgry).
(37) Rozporządzenie Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1).
(38) Wyrok Sądu z dnia 27 kwietnia 2016 r., Österreichische Post AG/Komisja, T-463/14, EU:T:2016:243, pkt 28. Zob. również motyw 44 dyrektywy 2014/25/UE.
