(1)

W dniu 29 kwietnia 2021 r. Rada przyjęła decyzję (UE) 2021/689 (1) w sprawie zawarcia Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (2) (zwanej dalej „umową o handlu i współpracy"). Umowa o handlu i współpracy była stosowana tymczasowo od dnia 1 stycznia 2021 r. i weszła w życie w dniu 1 maja 2021 r.

(2)

Zgodnie z art. 8 ust. 4 lit. c) umowy o handlu i współpracy Specjalny Komitet ds. Energii (zwany dalej „Specjalnym Komitetem") może przyjmować decyzje i zalecenia w odniesieniu do wszystkich kwestii, w przypadku których umowa o handlu i współpracy lub jakakolwiek umowa uzupełniająca tak stanowi lub w odniesieniu do których Rada Partnerstwa przekazała mu uprawnienia, w sprawach związanych z jego obszarem kompetencji. Zgodnie z art. 10 ust. 2 umowy o handlu i współpracy, komitet przyjmuje decyzje i wydaje zalecenia za obopólną zgodą.

(3)

Art. 311 ust. 1 umowy o handlu i współpracy wymaga od każdej ze Stron zapewnienia, aby alokacja zdolności przesyłowych i zarządzanie ograniczeniami przesyłowymi na elektroenergetycznych połączeniach międzysystemowych odbywały się na zasadach rynkowych, w sposób przejrzysty i niedyskryminujący. Strony powinny między innymi i w razie potrzeby rozważyć kwestie wyznaczania zdolności przesyłowych, zarządzania ograniczeniami przesyłowymi i uzgodnień handlowych w odniesieniu do wszystkich odpowiednich przedziałów czasowych, w tym przedziałów czasowych rynku dnia następnego. Zgodnie z art. 311 ust. 1 lit. f) w związku z art. 311 ust. 2 umowy o handlu i współpracy każda ze Stron zapewnia, aby alokacja zdolności przesyłowych i zarządzanie ograniczeniami przesyłowymi w odniesieniu do elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych podlegały koordynacji operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (zwanych dalej „OSP") z Unii i ze Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do wszystkich odpowiednich ram czasowych, przy czym koordynacja ta nie obejmuje ani nie pociąga za sobą uczestnictwa OSP w odpowiednich procedurach unijnych.

(4)

Art. 312 ust. 1 umowy o handlu i współpracy wymaga, aby w odniesieniu do alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi na etapie dnia następnego Specjalny Komitet podjął, na zasadzie priorytetu, niezbędne działania zgodnie z art. 317 w celu zapewnienia, aby OSP opracowali uzgodnienia określające procedury techniczne dla przedziałów czasowych rynku dnia następnego.

(5)

W dniu 22 stycznia 2021 r. Dyrekcja Generalna ds. Energii Komisji Europejskiej i Departament Biznesu, Energii i Strategii Przemysłowej rządu Zjednoczonego Królestwa wydały OSP wstępne zalecenie przed rozpoczęciem prac przez Specjalny Komitet. W odniesieniu do wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych w przedziałach czasowych rynku dnia następnego, we wstępnym zaleceniu wezwano OSP do sporządzenia docelowego modelu rynku dnia następnego na podstawie koncepcji „wieloregionalnego luźnego łączenia wolumenów" zgodnie z art. 312 ust. 1, art. 317 ust. 2 i 3 oraz załącznikiem 29 do umowy o handlu i współpracy. W odniesieniu do wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych w przedziałach czasowych innych niż przedziały czasowe rynku dnia następnego, we wstępnym zaleceniu wezwano OSP Stron do wspólnego zaproponowania harmonogramu opracowania projektów procedur technicznych.

(6)

Biorąc pod uwagę, że Specjalny Komitet rozpoczął swoje działania w 2021 r., zgodnie z art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy Komitet powinien teraz potwierdzić jako swoje zalecenie dla Stron wstępne zalecenie wydane w dniu 22 stycznia 2021 r., przekazane przez Strony operatorom systemów przesyłowych, w którym Strony zwracają się do tych operatorów o rozpoczęcie przygotowywania procedur technicznych w celu skutecznego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych. Wstępne zalecenie, gdy zostanie potwierdzone jako zalecenie Specjalnego Komitetu, powinno nadal stanowić podstawę wszelkich dalszych prac OSP w tym zakresie.

(7)

Na podstawie wstępnego zalecenia z dnia 22 stycznia 2021 r. OSP obu Stron przedłożyli Komisji analizę kosztów i korzyści opcji dotyczących rozwoju wieloregionalnego luźnego łączenia wolumenów zgodnie z załącznikiem 29 do umowy o handlu i współpracy oraz zarys odpowiednich procedur technicznych. W dniu 7 maja 2021 r. Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki przedstawiła Komisji swoją nieformalną opinię w sprawie tej analizy.

(8)

Komisja przeanalizowała wyniki analizy kosztów i korzyści oraz opinię Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki pod kątem wymogów umowy o handlu i współpracy i przekazała Radzie swoje wstępne stanowisko. Stwierdziła, że poczynione przez OSP ustalenia wymagają dopracowania i potrzebne są dalsze informacje na temat wszystkich przeanalizowanych przez nich opcji. Zjednoczone Królestwo zgodziło się z tym wnioskiem na spotkaniu Specjalnego Komitetu w dniu 30 marca 2022 r.

(9)

Należy zatem poprzeć przyjęcie przez Specjalny Komitet zalecenia dla Stron dotyczącego zwrócenia się przez nie do OSP o dodatkowe informacje uzupełniające analizę kosztów i korzyści oraz zarys wniosków dotyczących procedur technicznych, aby wesprzeć Specjalny Komitet w wypełnieniu jego zobowiązań wynikających z art. 312 ust. 1 i art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy. Właściwe jest, by Unia wezwała OSP do dostarczenia takich dodatkowych informacji w ciągu pięciu miesięcy od daty wezwania.

(10)

Specjalny Komitet ma przyjąć wspomniane zalecenie dla każdej ze Stron dotyczące zwrócenia się przez nie do OSP o przygotowanie procedur technicznych w celu skutecznego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych tak szybko, jak to możliwe. Komitet ma przyjąć to zalecenie podczas swojego kolejnego posiedzenia albo w drodze procedury pisemnej, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej, po dopełnieniu przez każdą ze Stron procedur wewnętrznych.

(11)

Należy ustalić stanowisko, jakie ma być zajęte w imieniu Unii w ramach Specjalnego Komitetu w sprawie zalecenia dla każdej ze Stron dotyczącego ich wniosków do OSP, ponieważ planowane zalecenie będzie mogło w decydujący sposób wpływać na treść lub sposób wdrażania dorobku prawnego UE, w szczególności rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1222 (3),

(1)

Zgodnie z art. 8 ust. 4 lit. a) umowy o handlu i współpracy, Specjalny Komitet ds. Energii (zwany dalej „Specjalnym Komitetem") jest uprawniony do monitorowania i przeglądu wdrażania oraz do zapewniania właściwego funkcjonowania umowy o handlu i współpracy w obszarze swoich kompetencji. Zgodnie z art. 8 ust. 4 lit. c) Specjalny Komitet jest uprawniony do przyjmowania decyzji oraz zaleceń w odniesieniu do wszystkich kwestii, w przypadku których umowa o handlu i współpracy tak stanowi lub w odniesieniu do których Rada Partnerstwa przekazała swoje uprawnienia temu Specjalnemu Komitetowi zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. f). Zgodnie z art. 329 ust. 3 umowy o handlu i współpracy Specjalny Komitet wydaje zalecenia niezbędne do zapewnienia skutecznego wdrażania rozdziałów tytułu VIII umowy o handlu i współpracy, za które jest odpowiedzialny.

(2)

Mając na celu zapewnienie skutecznego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych oraz zmniejszanie barier w handlu między Stronami, w art. 311 ust. 1 umowy o handlu i współpracy ustanowiono zobowiązania między innymi w odniesieniu do alokacji zdolności przesyłowych, zarządzania ograniczeniami przesyłowymi i wyznaczania zdolności przesyłowych dla elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych, jak również do zawarcia porozumień, aby osiągnąć solidne i skuteczne rezultaty we wszystkich odpowiednich ramach czasowych.

(3)

W dniu 22 stycznia 2021 r. Dyrekcja Generalna ds. Energii Komisji Europejskiej i Departament Biznesu, Energii i Strategii Przemysłowej rządu Zjednoczonego Królestwa wydały swoim operatorom systemów przesyłowych energii elektrycznej (zwanym dalej „OSP") wstępne zalecenie (zwane dalej „wstępnym zaleceniem"), wzywając ich do wspólnego rozpoczęcia przygotowywania procedur technicznych dotyczących skutecznego wykorzystania elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych przed rozpoczęciem prac przez Specjalny Komitet. Biorąc pod uwagę, że Specjalny Komitet rozpoczął swoje działania w 2021 r., to wstępne zalecenie, przekazane OSP przez Strony, musi zostać potwierdzone przez Specjalny Komitet jako zalecenie dla Stron.

(4)

W odniesieniu do wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych w przedziałach czasowych rynku dnia następnego, we wstępnym zaleceniu wezwano OSP do sporządzenia docelowego modelu rynku dnia następnego na podstawie koncepcji „wieloregionalnego luźnego łączenia wolumenów" zgodnie z art. 312 ust. 1, art. 317 ust. 2 i 3 oraz załącznikiem 29 do umowy o handlu i współpracy.

(5)

W odniesieniu do wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych w przedziałach czasowych innych niż przedziały czasowe rynku dnia następnego, we wstępnym zaleceniu wezwano OSP Stron do wspólnego zaproponowania harmonogramu opracowania projektów procedur technicznych. Zalecenie to jest nadal przydatne jako punkt odniesienia i wytyczne do dalszych prac w tym zakresie, priorytetowo traktuje się jednak obrót energią elektryczną w przedziałach czasowych rynku dnia następnego.

(6)

Chociaż nie został dotrzymany harmonogram określony w załączniku 29, o którym mowa we wstępnym zaleceniu, to jednak Specjalny Komitet powinien wypełnić swoje zobowiązania wynikające z art. 312 ust. 1 i art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy.

(7)

OSP i organy regulacyjne Stron podjęły już prace w związku ze wstępnym zaleceniem. Biorąc pod uwagę postępy osiągnięte do tej pory przez OSP, niezbędne są dalsze informacje dotyczące analizy kosztów i korzyści oraz ogólne propozycje dotyczące procedur technicznych, aby Specjalny Komitet mógł wypełnić swoje zobowiązania wynikające z art. 312 ust. 1 i art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy.

(8)

Każda ze Stron powinna zatem wezwać swoich OSP do dostarczenia tych dalszych informacji,

1)

2)