(1)

W kontekście działań przyjętych przez Unię w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 decyzją Komisji (UE, Euratom) 2021/625 ustanowiono sieć głównych dealerów (2), która ma pełnić funkcję kwalifikowanej sieci instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, do których Komisja zwraca się o pierwotne plasowanie dłużnych papierów wartościowych, promowanie takiego plasowania oraz, w zależności od przypadku, świadczenie odpowiednich usług finansowych, takich jak udzielanie rzetelnych porad i przedstawianie badań rynkowych.

(2)

Zgodnie z art. 220a rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2022/2434 (3), pożyczki zatwierdzone na podstawie art. 5 ust. 1 decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/2053 (4) oraz, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków, operacje zaciągania pożyczek i zarządzania długiem w celu finansowania programów pomocy finansowej powinny być realizowane przez Komisję zgodnie ze zróżnicowaną strategią finansowania. Zróżnicowana strategia finansowania jest ogólną metodą zaciągania pożyczek umożliwiającą elastyczność pod względem terminów realizacji i zapadalności pojedynczych transakcji finansowania oraz regularne i stałe wypłaty na rzecz beneficjentów.

(3)

Po dwóch latach funkcjonowania sieci głównych dealerów konieczne są pewne usprawnienia, w szczególności w odniesieniu do procesu powiadamiania przez głównych dealerów oraz w odniesieniu do zawieszenia lub wykluczenia głównego dealera z sieci.

(4)

Komisja wykorzystuje rynki kapitałowe na dużą skalę i bardzo często prowadzi emisje. W związku z tym operacje finansowania należy zorganizować w elastyczny sposób.

(5)

Główni dealerzy dopuszczeni do sieci uprawnieni są do udziału w aukcjach prowadzonych przez Komisję w celu zaciągania pożyczek na rynkach kapitałowych. Definicja kryteriów kwalifikowalności uwzględnia doświadczenie Komisji w wyborze instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych w ramach istniejących programów pomocy finansowej. Ponadto uwzględnia ona najlepsze praktyki emitentów obligacji państwowych i ponadnarodowych.

(6)

Instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne powinny być uprawnione do członkostwa w sieci głównych dealerów, jeżeli spełniają kryteria kwalifikowalności. Kryteria te mają zagwarantować skuteczne wypełnianie funkcji głównych dealerów, w szczególności sprawne prowadzenie operacji rynkowych i przestrzeganie zobowiązań w zakresie gwarantowania emisji. W tym względzie kluczowe znaczenie ma to, aby kwalifikujący się główni dealerzy wykazali się solidną strukturą organizacyjną, potencjałem zawodowym i zarządczym, znaczącą działalnością rynkową w zakresie gwarantowania emisji obligacji państwowych i ponadnarodowych oraz przestrzeganiem odpowiednich ram regulacyjnych, zwłaszcza w odniesieniu do unijnych wymogów ostrożnościowych (5) i nadzoru nad ich przestrzeganiem (6). Zgodnie z zasadą przejrzystości kryteria te oraz decyzje o dopuszczeniu instytucji kredytowej lub firmy inwestycyjnej jako głównego dealera należy opublikować w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(7)

Członkostwo w sieciach głównych dealerów obsługiwanych przez emitenta, jakim jest państwo członkowskie, lub emitenta ponadnarodowego uprawnia instytucję kredytową lub firmę inwestycyjną do udziału w publicznych aukcjach dłużnych papierów wartościowych takiego emitenta. Regularny i aktywny udział w państwowych lub ponadnarodowych procedurach aukcyjnych w sposób wiarygodny dowodzi doświadczenia w zakresie operacji zarządzania dłużnymi papierami wartościowymi. Kwalifikowanie się do członkostwa w unijnej sieci głównych dealerów powinno być zatem uwarunkowane członkostwem w co najmniej jednej sieci głównych dealerów emitenta, jakim jest państwo członkowskie, lub europejskiego ponadnarodowego emitenta lub w co najmniej jednym mechanizmie głównej działalności dealerskiej emitenta państwa członkowskiego lub europejskiego ponadnarodowego emitenta.

(8)

Po dopuszczeniu do sieci głównych dealerów należy zezwolić głównym dealerom na posługiwanie się tytułem „Członka sieci głównych dealerów Unii Europejskiej" oraz na udział we wszystkich aukcjach dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu. Ci dealerzy powinni zakupić minimalną średnią ważoną wolumenów sprzedawanych na aukcji i spełniać określone obowiązki sprawozdawcze.

(9)

Główni dealerzy powinni również przestrzegać ogólnych warunków uczestnictwa w sieci głównych dealerów, w szczególności praw, zobowiązań i obowiązków członków sieci głównych dealerów, warunków rocznego przeglądu, obowiązków sprawozdawczych, a także zasad dotyczących kontroli, zawieszenia członkostwa, wykluczenia oraz możliwości wycofania się z sieci głównych dealerów.

(10)

Oprócz aukcji emisja dłużnych papierów wartościowych w ramach programów pożyczkowych prowadzona jest przez konsorcjum lub w drodze ofert na rynku niepublicznym. Dlatego do celów każdej transakcji zaciągania pożyczek Komisja wyznacza instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne spełniające ustalone wymogi kwalifikowalności dotyczące transakcji konsorcjalnych i ofert na rynku niepublicznym.

(11)

Członkowie sieci głównych dealerów, którzy nabywają wyższy średni ważony odsetek wolumenów sprzedawanych na aukcji niż wymagany, aby zostać członkiem sieci głównych dealerów, i którzy utrzymują wystarczający udział w rynku wtórnym w postaci dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu i spełniają minimalne wymogi ustaleń dotyczących kwotowania, powinni kwalifikować się jako kierownicy konsorcjów organizujących transakcje konsorcjalne. Taka grupa dealerów powinna również zobowiązać się do wspierania płynności dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu przez pełnienie dodatkowo funkcji animatora rynku, do udzielania Komisji rzetelnych porad i przedstawiania badań rynkowych oraz do promowania emisji Unii i Euratomu wśród inwestorów.

(12)

Zadania związane z funkcjami kierownika i współkierownika konsorcjum należy uznać za usługi finansowe, o których mowa w rozdziale 1 sekcja 2 pkt 11.1 lit. j) załącznika I do rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. Wyznaczenie kwalifikujących się głównych dealerów na członków konsorcjum na potrzeby konkretnej transakcji emisji powinno zatem następować zgodnie z procedurą negocjacyjną bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu. Procedura wyznaczenia kierowników konsorcjów powinna obejmować wysyłanie zaproszenia do składania wniosków do kwalifikujących się dealerów oraz ocenę wniosków otrzymanych przez Komisję.

(13)

Biorąc pod uwagę spodziewaną wysoką częstotliwość korzystania przez Komisję z rynków kapitałowych, konieczne jest ustanowienie sprawnego, szybkiego i skutecznego mechanizmu wyznaczania banków jako kierowników konsorcjów organizujących transakcje konsorcjalne. Należy zatem zapewnić sprawiedliwą i przejrzystą podstawę ograniczenia zaproszenia do składania wniosków do podgrupy głównych dealerów kwalifikujących się do udziału w konsorcjach. Ta dodatkowa selekcja jest konieczna, aby zrównoważyć potrzebę konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia na usługi wsparcia konsorcjum z potrzebą skutecznego przygotowania transakcji, w których istotnym czynnikiem jest czas, a także aby uniknąć powielania wysiłków głównych dealerów przy składaniu ofert dotyczących upoważnień konsorcjalnych. Taki wybór banków powinien opierać się na kryteriach jakościowych i ilościowych dotyczących udokumentowanej zdolności kwalifikujących się głównych dealerów do wspierania emisji państwowych i ponadnarodowych na rynkach pierwotnych i wtórnych oraz ich zdolności do dystrybucji dłużnych papierów wartościowych wśród inwestorów. Proces ten powinien również zapewniać zasadę rotacji gwarantującą równe szanse uczestnictwa wszystkim kwalifikującym się głównym dealerom.

(14)

Główni dealerzy powinni powiadamiać Komisję o wszelkich przypadkach postępowania niezgodnie z praktykami rynkowymi i etyką branżową, w tym powiadamiać Komisję o wszelkich postępowaniach, wyrokach, decyzjach lub sankcjach dotyczących stosownych przepisów rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 związanych z systemem wczesnego wykrywania i wykluczania, w szczególności art. 135-142 tego rozporządzenia. Powiadomienia te powinny dotyczyć wyłącznie samych głównych dealerów i ich spółek dominujących. Takie powiadomienie powinno pozostawać bez uszczerbku dla ciążącego na głównych dealerach obowiązku bezzwłocznego powiadamiania Komisji o wszelkich zmianach sytuacji zadeklarowanej w chwili składania wniosku.

(15)

Aby zapewnić większą płynność na rynku wtórnym dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu oraz poprawić opracowywanie informacji na temat przyszłych cen rynkowych na podstawie rynków terminowych oraz przejrzystość, należy wprowadzić ustalenia dotyczące kwotowania, które powinny zachęcać głównych dealerów do działania jako animatorzy rynku oraz kwotowania dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu na uznanych platformach elektronicznych. Członkom sieci głównych dealerów należy zapewnić odpowiednie zachęty, aby angażowali się oni w pełnienie takiej funkcji animatora rynku. W tym celu należy ustanowić kryteria wypełniania ustaleń dotyczących kwotowania.

(16)

Aby zapewnić wszystkim głównym dealerom dodatkowe zachęty dopełnienia funkcji animatora rynku, należy zagwarantować łatwiejszy dostęp do upoważnień do współkierowania transakcjami konsorcjalnymi również tym głównym dealerom, którzy wspierają płynność na rynku wtórnym dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu oraz spełniają minimalne kryteria ustaleń dotyczących kwotowania, lecz nie spełniają kryteriów kwalifikowalności, aby kierować transakcjami konsorcjalnymi. Taki dostęp do upoważnień do współkierowania umożliwiłby Komisji zapewnienie dodatkowych zachęt szerszej grupie członków sieci głównych dealerów, którzy podejmują kroki w celu wspierania emisji długu Unii i Euratomu. Należy zatem ustanowić kryteria kwalifikowalności dotyczące upoważnień do współkierowania transakcjami konsorcjalnymi. Komisja powinna rozważyć udzielenie upoważnienia do współkierowania co najmniej jedną transakcją w okresie objętym planem finansowania ustanowionym zgodnie z art. 4 decyzji wykonawczej Komisji (UE, Euratom) 2022/2544 (7).

(17)

Należy jasno określić i rozróżnić zobowiązania związane z upoważnieniami do kierowania i współkierowania i sprawić, aby kryteria kwalifikowalności dotyczące współkierowania były proporcjonalne do korzyści płynących z pełnienia tej funkcji. W tym celu upoważnienia do współkierowania mogą być również udzielane głównym dealerom, którzy spełniają właściwe kryteria kwalifikowalności, lecz którzy mogą nie realizować wszystkich dodatkowych zobowiązań, które są wymagane do otrzymania upoważnienia do kierowania. Wszyscy główni dealerzy spełniający kryteria kwalifikowalności dotyczące współkierowania powinni być zaproszeni do uczestnictwa jako podmioty współkierujące transakcją konsorcjalną, z wyjątkiem przypadków, gdy wydajność operacyjną można by skuteczniej zapewnić przez utworzenie podzbioru kwalifikujących się podmiotów współkierujących. W takich przypadkach kwalifikujące się podmioty współkierujące powinny być wybierane w porządku alfabetycznym na zasadzie rotacji.

(18)

Aby w dalszym stopniu zwiększyć ochronę interesów finansowych Unii, procedury zawieszenia i wykluczenia głównych dealerów powinny być jasne i skuteczne. Należy zapewnić, aby w razie konieczności zawieszenia głównego dealera następowało to bez zbędnej zwłoki. W przypadku uruchomienia procedury wykluczenia należy przewidzieć wystarczająco dużo czasu dla głównych dealerów, aby mogli oni zareagować na powiadomienie o niedopełnieniu obowiązków przekazane przez Komisję oraz, w stosownych przypadkach, zastosować środki naprawcze, jeżeli można zaradzić niedopełnieniu obowiązków.

(19)

Uwzględniając potrzebę ochrony interesów finansowych Unii, należy ustanowić zasady monitorowania w celu zapewnienia przestrzegania przez członków sieci głównych dealerów obowiązków określonych w niniejszej decyzji i innych stosownych obowiązujących przepisów, w szczególności warunków ogólnych. W taki nadzór powinien być zaangażowany, w stosownych przypadkach, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

(20)

W decyzji (UE, Euratom) 2021/625 ustanowiono sieć głównych dealerów i określono w szczególności kryteria kwalifikowalności dotyczące wyboru jej członków. Decyzją Komisji (UE) 2021/857 (8) zmieniono decyzję (UE, Euratom) 2021/625 i rozszerzono kryteria kwalifikowalności przez uwzględnienie niektórych firm inwestycyjnych upoważnionych do prowadzenia działalności związanej z gwarantowaniem emisji instrumentów finansowych lub subemisją instrumentów finansowych z gwarancją przejęcia emisji na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (9). Niniejsza decyzja opiera się na zasadach ustanowionych w wyżej wymienionych decyzjach. W związku z tym niniejsza decyzja powinna zastąpić decyzję (UE, Euratom) 2021/625, którą należy zatem uchylić,

a)

Aukcje przeprowadza się za pośrednictwem systemu aukcyjnego zarządzanego przez prowadzącego aukcje wybranego przez Komisję („prowadzący aukcje").

b)

Udział w aukcjach i zakup dłużnych papierów wartościowych sprzedawanych na aukcji odbywa się zgodnie z zasadami aukcji ustalonymi przez prowadzącego aukcje i zatwierdzonymi przez Komisję. Główni dealerzy podpisują zasady aukcji i stosują się do nich.

c)

Wszyscy główni dealerzy powinni rozumieć, że działają i uczestniczą w aukcjach na własne ryzyko oraz że Komisja w żaden sposób nie ponosi odpowiedzialności za decyzje któregokolwiek z uczestników aukcji, a w szczególności za wszelkie straty, bezpośrednie lub pośrednie, powstałe w związku z jakąkolwiek transakcją zawartą przez tych uczestników.

d)

Główni dealerzy podejmują wszelkie środki w celu zapewnienia im możliwości udziału w aukcji, w szczególności zawierają umowy z prowadzącym aukcję, dopełniają wszelkich formalności niezbędnych do udziału w aukcjach oraz dysponują potrzebną w tym celu infrastrukturą techniczną.

e)

Komisja nie ponosi żadnych kosztów ani odpowiedzialności wobec głównego dealera w związku z umowami między prowadzącym aukcję a głównym dealerem ani w związku z infrastrukturą techniczną na potrzeby aukcji.

f)

Główni dealerzy mogą być zwolnieni z wypełnienia obowiązku wynikającego z art. 5 lit. a) wyłącznie w przypadkach siły wyższej, które w szczególności nie obejmują przypadków nieprawidłowego działania infrastruktury lub związanych z nią problemów technicznych.

g)

Obliczenia wolumenu zakupionego przez głównych dealerów w odpowiednim okresie sześciu miesięcy są ważone zgodnie z poniższą tabelą:

h)

Obliczenia te stosuje się w odniesieniu do okresów sześciu miesięcy, począwszy od kwietnia do września oraz od października do marca. W 2023 r. zastosowanie ma następujący okres: od stycznia do czerwca oraz od lipca do marca następnego okresu. Art. 5 lit. a) niniejszej decyzji tymczasowo nie ma zastosowania do głównych dealerów, którzy zostali dopuszczeni do sieci głównych dealerów po rozpoczęciu okresu sześciu miesięcy zdefiniowanego w lit. h). Artykuł ten zacznie obowiązywać na koniec okresu sześciu miesięcy następującego po dniu, w którym odpowiedni główny dealer zostanie dopuszczony do sieci głównych dealerów.

a)

Główni dealerzy przekazują na wniosek informacje o ustalonym przez siebie limicie ryzyka do celów własnego zarządzania pozycjami, do celów działalności handlowej w zakresie dłużnych papierów wartościowych Unii i Euratomu, a także o zakresie, w jakim stosowany jest taki limit ryzyka. Informacje, które należy przedłożyć, określa się we wniosku.

b)

Główni dealerzy niezwłocznie powiadamiają Komisję w przypadku, gdy ich rating zostanie podwyższony lub obniżony przez jedną z zewnętrznych agencji ratingowych uznanych przez ESMA zgodnie z art. 18 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 (1).

c)

Główni dealerzy niezwłocznie powiadamiają Komisję o niespełnieniu kryteriów kwalifikowalności określonych w art. 4.

d)

Główni dealerzy informują Komisję o wszelkich zmianach w danych kontaktowych przekazanych za pomocą formularza wniosku, korzystając ze wzoru załączonego do formularza wniosku, w terminie dwóch tygodni od daty wejścia zmiany w życie.

e)

Główni dealerzy przekazują Komisji, na jej wniosek, wszelkie informacje istotne dla wykonywania przez nich działalności głównego dealera, w szczególności informacje na temat ich działalności na rynku pierwotnym lub wtórnym związanej z dłużnymi papierami wartościowymi Unii i Euratomu.