(1)

Na podstawie art. 8 ust. 4 lit. a) umowy o handlu i współpracy, Specjalny Komitet ds. Energii (zwany dalej „Specjalnym Komitetem”) jest uprawniony do monitorowania i przeglądu wdrażania oraz do zapewniania właściwego funkcjonowania umowy o handlu i współpracy w obszarze swoich kompetencji. Na podstawie art. 8 ust. 4 lit. c) Specjalny Komitet jest uprawniony do przyjmowania decyzji oraz zaleceń w odniesieniu do wszystkich kwestii, w przypadku których umowa o handlu i współpracy tak stanowi lub w odniesieniu do których Rada Partnerstwa przekazała swoje uprawnienia Specjalnemu Komitetowi zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. f). Na podstawie art. 329 ust. 3 umowy o handlu i współpracy Komitet wydaje zalecenia niezbędne do zapewnienia skutecznego wykonania rozdziałów tytułu VIII, za które jest odpowiedzialny.

(2)

Na podstawie art. 312 ust. 1 umowy o handlu i współpracy Specjalny Komitet ds. Energii podejmuje, na zasadzie priorytetu, niezbędne działania zgodnie z art. 317 w celu zapewnienia, aby operatorzy systemów przesyłowych (OSP) opracowali w określonym terminie uzgodnienia określające procedury techniczne zgodnie z załącznikiem 29.

(3)

W dniu 7 lutego 2023 r. Specjalny Komitet przyjął zalecenie nr 1/2023 (2), dla każdej ze stron, aby zwóciły się one do swoich OSP o dostarczenie dodatkowych informacji określonych w załączniku II do tego zalecenia w ciągu pięciu miesięcy od daty zwrócenia się o te informacje przez każdą ze stron.

(4)

OSP z Unii Europejskiej (UE) i ze Zjednoczonego Królestwa przekazali stronom dodatkowe informacje w odpowiedzi na ich wnioski. W lipcu 2023 r. organy regulacyjne UE i Zjednoczonego Królestwa - odpowiednio - przedstawiły stronom opinie dotyczące tych dodatkowych informacji. Na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2023 r. Specjalny Komitet z zadowoleniem przyjął ten istotny wkład we wdrażanie postanowień tytułu VIII umowy o handlu i współpracy.

(5)

Zarówno OSP z UE, jak i ze Zjednoczonego Królestwa oraz organy regulacyjne zidentyfikowali znaczące ryzyko manipulacji na rynku związane z podejściem opartym na wstępnych książkach zleceń w odniesieniu do funkcjonowania uzgodnień dotyczących obrotu energią elektryczną w ramach czasowych rynku dnia następnego, opartych na koncepcji wieloregionalnego luźnego łączenia wolumenów (zwanego dalej „MRLVC”).

(6)

Zarówno OSP z UE, jak i ze Zjednoczonego Królestwa oraz organy regulacyjne stwierdziły, że potencjalne korzyści wynikające z podejścia do MRLVC opartego na wspólnej książce zleceń będą zależały od rozwiązania szeregu podstawowych problemów projektowych. Przed podjęciem decyzji w sprawie wdrożenia konieczne są dalsze szczegółowe prace nad opracowaniem solidnego projektu MRLVC zgodnie z podejściem opartym na wspólnej książce zleceń. Projekt ten będzie musiał m.in. zapewnić bezpieczne i efektywne funkcjonowanie odpowiednich hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie oraz obejmować rozwiązanie kwestii ewentualnego kompromisu między efektywnością MRLVC a bezpiecznym i skutecznym funkcjonowaniem hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie. Przed podjęciem decyzji w sprawie wdrożenia wymagane będą również szczegółowe konsultacje, ocena i testy proponowanego mechanizmu. Ponadto Specjalny Komitet odnotował również, że opracowanie projektu musi być zgodne z procedurą określoną w art. 312 ust. 1, art. 312 ust. 2 i art. 317 umowy o handlu i współpracy oraz z wymogami określonymi w załączniku 29.

(7)

Zarówno w analizie kosztów i korzyści z 2021 r. (zwanej dalej „analizą z 2021 r.”), jak i w dodatkowych informacjach z 2023 r. przygotowanych przez OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa stwierdzono, że efektywność MRLVC będzie w znacznym stopniu uzależniona od dokładności narzędzia prognozującego pozycję netto graniczącego obszaru rynkowego. Przed podjęciem decyzji w sprawie wdrożenia konieczne są dalsze szczegółowe prace nad potwierdzeniem trafności koncepcji tego narzędzia prognozującego. Specjalny Komitet odnotowuje, że OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa zaproponowali w swoim sprawozdaniu podejście etapowe do opracowania narzędzia prognozującego, rozpoczynające się od wstępnej fazy projektowania i walidacji prototypu.

(8)

Zarówno UE, jak i Zjednoczone Królestwo mają ambitne cele, aby uwolnić potencjał energii z morskich źródeł odnawialnych na Morzu Północnym, zwiększyć dostęp do przystępnej cenowo energii i przyspieszyć swoją transformację w kierunku neutralności klimatycznej. Na podstawie art. 321 umowy o handlu i współpracy strony współpracują w zakresie rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych, dzieląc się najlepszymi praktykami oraz, w stosownych przypadkach, ułatwiając opracowywanie konkretnych projektów. W swoim sprawozdaniu OSP z UE i Zjednoczonego Królestwa stwierdzili, że przyszły rozwój morskich projektów hybrydowych będzie wymagał uzgodnień dotyczących obrotu energią elektryczną, sprzyjających efektywnemu ustalaniu cen i wykorzystaniu zdolności wytwórczych. Specjalny Komitet uznał, że należy położyć nacisk na to, aby uzgodnienia dotyczące obrotu energią elektryczną między UE a Zjednoczonym Królestwem służyły realizacji ich ambicji w zakresie szybkiego rozwoju projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na Morzu Północnym.

(9)

W analizie z 2021 r. we wszystkich uwzględnianych wariantach projektowych MRLVC w Wielkiej Brytanii w ramach czasowych rynku dnia następnego przyjęto jako założenie jedną cenę rozliczeniową. W sierpniu 2023 r. Zjednoczone Królestwo opublikowało swoje odpowiedzi uzyskane w ramach konsultacji na temat ponownego powiązania odpowiednich aukcji Wielkiej Brytanii na potrzeby handlu transgranicznego z UE w ramach czasowych rynku dnia następnego. Analiza przeprowadzona przez Zjednoczone Królestwo wykazała, że większość respondentów popiera propozycje przedstawione w ramach konsultacji. Od tego czasu Zjednoczone Królestwo współpracowało ze Specjalnym Komitetem i przedstawiło wyniki konsultacji.

(10)

W świetle postępów osiągniętych do tej pory przez OSP oraz dodatkowych informacji przedstawionych w odpowiedzi na załącznik II do zalecenia nr 1/2023 Specjalny Komitet powinien zwrócić się do stron o zapewnienie rozpoczęcia przez OSP kolejnego etapu prac. Prace te powinny skupiać się na rozwiązaniu podstawowych problemów projektowych, które zostały wcześniej zasygnalizowane, w celu wypełnienia zobowiązań Specjalnego Komitetu wynikających z art. 312 ust. 1 umowy o handlu i współpracy.

(11)

Specjalny Komitet odnotował, że strony oczekują etapowego podejścia do opracowania procedur technicznych na potrzeby MRLVC, rozpoczynając od wstępnej fazy walidacji koncepcji. W świetle ustaleń zawartych w sprawozdaniu OSP przedłożonym w lipcu 2023 r. konieczna jest dalsza analiza, którą należy uwzględnić w fazie walidacji koncepcji. Wstępny etap walidacji koncepcji powinien stanowić podstawę merytoryczną i pomóc przy opracowaniu jednolitego zestawu projektów procedur technicznych dotyczących MRLVC zgodnie z art. 312 ust. 1 i art. 317 ust. 2 umowy o handlu i współpracy.

(12)

Wszelkie decyzje Specjalnego Komitetu w sprawie wdrożenia procedur technicznych dotyczących rozwiązania MRLVC zgodnie z podejściem opartym na wspólnej książce zleceń, zgodnie z art. 317 ust. 4 umowy o handlu i współpracy, powinny być poparte konsultacjami z zainteresowanymi stronami, wystarczającymi okresami badań oraz zaktualizowaną analizą kosztów i korzyści,

a)

optymalny harmonogram operacyjny łączący operacje MRLVC, jednolite łączenie rynków dnia następnego w UE oraz uzgodnienia dotyczące hurtowego rynku energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii w ramach podejścia opartego na wspólnej książce zleceń, w tym optymalne ustalenia dotyczące walidacji i ustalenia awaryjne. Optymalny harmonogram operacyjny powinien sprzyjać solidnemu i efektywnemu wykorzystaniu połączeń międzysystemowych przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka dla bezpiecznego funkcjonowania hurtowych rynków energii elektrycznej w UE i Zjednoczonym Królestwie oraz z uwzględnieniem ewentualnych zmian na rynku w perspektywie lat 2030-2035. Ryzyko operacyjne związane z tym harmonogramem zarówno w przypadku jednolitego łączenia rynków dnia następnego w UE, jak i na hurtowym rynku energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii należy ocenić i w miarę możliwości, określić ilościowo. W analizie uzupełniającej należy uwzględnić szereg wariantów dotyczących harmonogramów operacyjnych, aby ułatwić identyfikację i ocenę stosowności optymalnego harmonogramu;

b)

projekt specyfikacji istotnych warunków zamówienia dotyczących prototypu narzędzia prognozującego pozycję netto graniczącego obszaru rynkowego, który powinien: