(1)

Rozporządzenie Rady (UE) nr 904/2010 (3) określa warunki współpracy pomiędzy właściwymi organami państw członkowskich odpowiedzialnymi za stosowanie przepisów ustawowych dotyczących podatku od wartości dodanej (VAT) oraz współpracy tych organów z Komisją, w celu zapewnienia przestrzegania tych przepisów ustawowych. Warunki te obejmują między innymi przepisy dotyczące przechowywania i wymiany - drogą elektroniczną - informacji, które mogą pomóc w dokonaniu właściwego wymiaru VAT, w kontrolowaniu prawidłowego stosowania VAT, w szczególności w odniesieniu do transakcji wewnątrzwspólnotowych, oraz w zwalczaniu oszustw w dziedzinie VAT.

(2)

Dyrektywą Rady (UE) 2025/516 (4) wprowadzono do dyrektywy Rady 2006/112/WE (5) wymogi w zakresie sprawozdawczości cyfrowej. Wymogi te zobowiązują podatników zidentyfikowanych do celów VAT do przekazywania państwom członkowskim informacji na temat każdej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz świadczenia usługi podlegających opodatkowaniu w państwie członkowskim innym niż to, w którym dostawca lub usługodawca ma siedzibę, oraz - o ile dane państwo członkowskie nie skorzystało z możliwości zwolnienia podatników z tego obowiązku - informacji dotyczących każdego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz świadczenia usługi podlegających opodatkowaniu i w odniesieniu do, do których odbiorca lub usługobiorca są zobowiązani do zapłaty VAT. Wymiana i przetwarzanie tych informacji na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych pomaga państwom członkowskim w kontrolowaniu prawidłowego stosowania VAT i wykrywania oszustw.

(3)

Dotychczasowa współpraca organów podatkowych państw członkowskich opiera się na wymianie zagregowanych informacji między krajowymi systemami elektronicznymi. Wprowadzenie wymogów w zakresie sprawozdawczości cyfrowej ma na celu zwiększenie poboru podatku poprzez terminowe dostarczanie administracjom podatkowym danych o poszczególnych transakcjach. W celu zapewnienia dostępności takich danych dla innych administracji podatkowych w efektywny sposób oraz ułatwienia wspólnego wdrażania i wspólnej interpretacji analiz i kontroli krzyżowych, niezbędny jest centralny system, w którym wymieniane będą informacje o VAT.

(4)

Aby umożliwić państwom członkowskim skuteczniejsze zwalczanie oszustw w dziedzinie VAT, Komisja powinna ustanowić elektroniczny centralny system wymiany informacji o VAT (zwany dalej „centralnym VIES”), służący do wymiany informacji o VAT. Każde państwo członkowskie powinno ustanowić krajowy system elektroniczny służący automatycznemu przekazywaniu do centralnego VIES informacji na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych zgłoszonych przez odpowiednich dostawców lub usługodawców i nabywców w różnych państwach członkowskich. Państwa członkowskie powinny również automatycznie przekazywać do centralnego VIES informacje dotyczące identyfikacji do celów VAT podatników dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych, w tym inne numery identyfikacyjne VAT nadane danej osobie. Co więcej, w każdym przypadku, w którym dokonuje się zmiany danych, państwa członkowskie powinny wczytać do centralnego VIES także metadane pozwalające śledzić czas wprowadzenia modyfikacji.

(5)

Po zmianie informacji dotyczących identyfikacji, państwa członkowskie powinny niezwłocznie automatycznie aktualizować w centralnym VIES informacje dotyczące identyfikacji do celów VAT podatników dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych, z wyjątkiem przypadków, w których państwa członkowskie uzgodnią, że taka aktualizacja nie jest istotna, niezbędna lub użyteczna. Aktualizacje takie są niezbędne, ponieważ ważność numerów identyfikacyjnych VAT podatników podlega weryfikacji pod kątem spełnienia warunku zwolnienia wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów lub świadczenia usług, przewidzianych w art. 138 dyrektywy 2006/112/WE. Aby zapewnić administracjom podatkowym rozsądny poziom pewności co do jakości i wiarygodności takich informacji, państwa członkowskie powinny automatycznie aktualizować informacje dotyczące transakcji wewnątrzwspólnotowych w centralnym VIES nie później niż jeden dzień po otrzymaniu przez państwo członkowskie informacji od podatnika.

(6)

Ponadto w odniesieniu do informacji dotyczących identyfikacji do celów VAT zgromadzonych w centralnym VIES, państwa członkowskie powinny przyjąć środki mające na celu zapewnienie, aby odpowiednie państwa członkowskie oceniały, czy dane przekazywane przez podatników na potrzeby identyfikacji do celów VAT zgodnie z art. 214 dyrektywy 2006/112/WE są kompletne i dokładne. Ponadto, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby numer identyfikacyjny VAT był oznaczany w centralnym VIES jako nieważny, w przypadku gdy podatnik nie wywiązuje się z obowiązku przekazywania danych, gdy jego działalność gospodarcza ustała lub gdy właściwy organ uznaje, że działalność gospodarcza podatnika ustała.

(7)

Każde państwo członkowskie powinno wprowadzać do centralnego VIES informacje na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych zgłoszonych przez dostawców lub usługodawców i nabywców w różnych państwach członkowskich niezwłocznie po ich otrzymaniu. Konieczne jest szybkie przetwarzanie otrzymanych informacji z przyczyn technicznych związanych z ilością danych, jak również w celu wczesnego wykrycia podejrzanych transakcji i potencjalnych przypadków oszustw w dziedzinie VAT.

(8)

Aby pomóc państwom członkowskim w zwalczaniu oszustw w dziedzinie VAT oraz w wykrywaniu oszustów, informacje umożliwiające identyfikację do celów VAT oraz informacje o VAT dotyczące transakcji wewnątrzwspólnotowych powinny być dostępne w centralnym VIES przez 10 lat. Okres ten stanowi minimum niezbędne państwom członkowskim do skutecznego prowadzenia kontroli oraz prowadzenia dochodzeń w przypadku podejrzenia popełnienia oszustwa w dziedzinie VAT lub wykrywania takich oszustw. Okres ten jest również proporcjonalny, biorąc pod uwagę ogromną ilość informacji na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz wrażliwość tych informacji jako danych handlowych i osobowych.

(9)

Aby terminowo wykrywać niezgodności, a tym samym poprawić zdolności w zakresie zwalczania oszustw w dziedzinie VAT, centralny VIES powinien umożliwiać automatyczną kontrolę krzyżową informacji zebranych zarówno od dostawcy lub usługodawcy, jak i nabywcy w ramach wymogów w zakresie sprawozdawczości cyfrowej wprowadzonych dyrektywą (UE) 2025/516 do dyrektywy 2006/112/WE. Centralny VIES powinien również umożliwiać udostępnianie państwom członkowskim wyników takiej kontroli krzyżowej na potrzeby podjęcia odpowiednich działań następczych.

(10)

Ponadto, aby centralny VIES mógł zachować zdolności istniejącego systemu wymiany informacji o VAT, o którym mowa w art. 17 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 904/2010, centralny VIES powinien również posiadać zdolność agregowania informacji w celu uzyskania ogólnego obrazu dostaw towarów i świadczenia usług oraz nabyć zgłoszonych przez podatników znajdujących się w państwach członkowskich. W celu zapewnienia, aby centralny VIES umożliwiał państwom członkowskim dalszy dostęp do wzajemnych informacji zgodnie z obecną strukturą istniejącego systemu wymiany informacji o VAT, centralny VIES powinien obsługiwać agregację danych.

(11)

Aby wspierać właściwe organy państw członkowskich w dokonywaniu właściwego wymiaru VAT, w kontrolowaniu prawidłowego stosowania VAT, zwalczaniu oszustw w dziedzinie VAT oraz wykorzystywaniu powiązań między poszczególnymi systemami informacyjnymi zawierającymi informacje istotne do celów VAT, centralny VIES powinien przetwarzać informacje otrzymane od państw członkowskich w zestawieniu z wszelkimi informacjami przekazanymi lub zgromadzonymi na podstawie rozporządzenia (UE) nr 904/2010.

(12)

Dostęp do informacji w centralnym VIES powinien być udzielany zgodnie z zasadą ograniczonego dostępu. Umożliwienie dostępu do danych wrażliwych użytkownikom, dla których przewiduje się, że jest to istotne, powinno być wykonane z wykorzystaniem pozwoleń na dostęp i rejestrów dostępów, które zabezpieczają informacje w centralnym VIES. Informacje te nie powinny być wykorzystywane do celów innych niż kontrolowanie prawidłowego stosowania VAT i zwalczanie oszustw w dziedzinie VAT. Wszyscy użytkownicy mają być związani zasadami poufności określonymi w art. 55 rozporządzenia (UE) nr 904/2010.

(13)

Na potrzeby zwalczania oszustw w dziedzinie VAT urzędnicy łącznikowi Eurofisc z państw członkowskich, o których to urzędnikach mowa w art. 36 rozporządzenia (UE) nr 904/2010, powinni mieć możliwość dostępu do informacji o VAT dotyczących transakcji wewnątrzwspólnotowych i analizowania tych informacji. W celu kontrolowania prawidłowego stosowania przepisów dotyczących VAT, urzędnicy państw członkowskich, którzy weryfikują, czy zwolnienie z VAT w przypadku określonych towarów importowanych, ustanowione w art. 143 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2006/112/WE, ma zastosowanie, również powinni mieć dostęp do informacji dotyczących identyfikacji do celów VAT przechowywanych w centralnym VIES. Ponadto, z tych samych powodów, właściwe organy państw członkowskich powinny wybrać innych urzędników, którzy muszą mieć bezpośredni dostęp do centralnego VIES, i w razie potrzeby udzielić im takiego dostępu. Co więcej, należycie akredytowane osoby z Komisji powinny mieć dostęp do informacji znajdujących się w centralnym VIES, ale wyłącznie w zakresie, w jakim dostęp ten jest niezbędny do opracowania i utrzymania tego systemu.

(14)

W celu prowadzenia dochodzeń w sprawie podejrzenia popełnienia oszustwa w dziedzinie VAT oraz wykrywania takich oszustw, systemy informacyjne wspomagające sieć Eurofisc w walce z oszustwami w dziedzinie VAT, w tym system Analizy Sieci Transakcji oraz centralny elektroniczny system informacji o płatnościach (CESOP), powinny mieć bezpośredni dostęp do centralnego VIES.

(15)

Ilość danych i częstotliwość ich przekazywania do centralnego VIES sprawiają, że konieczna jest automatyzacja przepływu informacji z centralnego VIES do elektronicznych systemów krajowych. Automatyzacja taka powinna przewidywać również efektywny i bezpieczny kanał łączności maszyna-maszyna oraz zapewniać, aby ingerencja człowieka przy dostępie do wspólnych danych nie była już potrzebna. Krajowe systemy elektroniczne, które przekazują informacje do centralnego VIES, powinny zatem także mieć dostęp do informacji przechowywanych w centralnym VIES, w tym do informacji przetworzonych i zagregowanych na potrzeby kontroli VAT oraz zwalczania oszustw w dziedzinie VAT.

(16)

Aby zapewnić jednolite warunki wykonania rozporządzenia (UE) nr 904/2010, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do zadań, które Komisja będzie wykonywać w związku z opracowywaniem, utrzymywaniem i hostingiem centralnego VIES oraz zarządzaniem nim pod względem technicznym, wprowadzaniem praktycznych rozwiązań dotyczących identyfikacji urzędników i systemów elektronicznych do centralnego VIES oraz szczegółów technicznych dotyczących dostępu dla urzędników i systemów elektronicznych do centralnego VIES, szczegółowych danych dotyczących pozwoleń urzędników i systemów elektronicznych do szczegółowych danych w centralnym VIES, do których ma być udzielony dostęp, szczegółów technicznych i formatu informacji przekazywanych do centralnego VIES oraz ról i obowiązków państw członkowskich, w przypadku gdy pełnią funkcję administratora, i Komisji jako podmiotu przetwarzającego na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (6) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (7). Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (8).

(17)

Oszustwa w dziedzinie VAT są wspólnym problemem wszystkich państw członkowskich. Państwa członkowskie same nie dysponują informacjami niezbędnymi do zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów dotyczących VAT oraz do zwalczania oszustw w dziedzinie VAT. Ponieważ cel rozporządzenia (UE) nr 904/2010, a mianowicie zwalczanie oszustw w dziedzinie VAT, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na transgraniczny charakter rynku wewnętrznego, natomiast możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(18)

Do podatników ułatwiających dostawy towarów lub świadczenie usług poprzez użycie interfejsu elektronicznego państwo członkowskie, w którym te dostawy towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu, może kierować wnioski o udostępnienie ewidencji, zgodnie z art. 242a dyrektywy 2006/112/WE. Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne i koszty przestrzegania przepisów dla tych podatników oraz uniknąć dublowania pracy, państwo członkowskie identyfikacji powinno w jak największym stopniu koordynować takie wnioski. W tym celu należy określić standardowy formularz służący do elektronicznego przekazywania tych informacji państwom członkowskim. Niemniej jednak państwa członkowskie mogą, zgodnie z art. 242a ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE, dalej występować z wnioskiem bezpośrednio do podatnika o ewidencję, która ma być przekazywana regularnie i systematycznie do czasu, gdy zostanie zapewniony zautomatyzowany dostęp do tej ewidencji.

(19)

Aby zapewnić jednolite warunki wykonania rozporządzenia (UE) nr 904/2010, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do opracowania szczegółów technicznych dotyczących standardowego formularza oraz szczegółów technicznych, włączając w to jednolite wiadomości elektroniczne, dotyczących przekazywania ewidencji przez podatników ułatwiających dostawę towarów lub świadczenie usług poprzez użycie interfejsu elektronicznego, zgodnie z art. 242a dyrektywy 2006/112/WE. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011.

(20)

Dyrektywą (EU) 2025/516 wprowadzono do dyrektywy 2006/112/WE uproszczoną procedurę punktu kompleksowej obsługi (OSS) dotyczącą podatników, którzy dokonują transgranicznego przemieszczania określonych towarów własnych. Konieczne jest zatem uwzględnienie tej procedury w ogólnych ramach procedur szczególnych VAT OSS, określonych w rozdziale XI sekcja 3 rozporządzenia (UE) nr 904/2010. Te ogóle ramy powinny w szczególności uwzględnić przekazywanie informacji między państwem członkowskim, z którego towary są przemieszczane, a państwem członkowskim, do którego są przemieszczane.

(21)

Ponieważ wprowadzona uproszczona procedura OSS jest kompleksowa i obejmuje transgraniczne przemieszczanie towarów, objętych procedurą magazynu typu call-off stock zgodnie z art. 17a dyrektywy 2006/112/WE, procedura ta została usunięta z dyrektywy 2006/112/WE. Konieczne jest, aby ta zmiana w dyrektywie 2006/112/WE została odzwierciedlona w art. 21 rozporządzenia (UE) nr 904/2010.

(22)

Nadużywanie numerów identyfikacyjnych VAT stosowanych na potrzeby OSS importu (IOSS) zostało uznane przez zainteresowane strony za potencjalne ryzyko. Aby zapewnić prawidłowe stosowanie numerów identyfikacyjnych VAT stosowanych na potrzeby IOSS i większą skuteczność procesu weryfikacji, należy rozszerzyć zakres art. 47h rozporządzenia (UE) nr 904/2010 poprzez przyznanie organom celnym dostępu do informacji o przedsiębiorcy zarejestrowanym w IOSS, co poprawi zarządzanie ryzykiem i zwiększy zdolności kontrolne tych organów celnych.

(23)

W celu wzmocnienia kontroli w odniesieniu do procedury IOSS konieczne jest dodanie w art. 17 ust. 1 lit. e) rozporządzenia (UE) nr 904/2010 całkowitej wartości towarów importowanych w ramach procedury IOSS dla każdego numeru identyfikacyjnego VAT stosowanego na potrzeby IOSS dla każdego państwa członkowskiego konsumpcji.

(24)

Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawami podstawowymi i zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”). W szczególności niniejsze rozporządzenie zapewnia pełne poszanowanie prawa do ochrony danych osobowych określonego w art. 8 Karty. W związku z tym niniejsze rozporządzenie ściśle ogranicza ilość danych osobowych, które zostaną udostępnione organom podatkowym. Przetwarzanie informacji na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się wyłącznie do celów niniejszego rozporządzenia.

(25)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 3 marca 2023 r. (9)

(26)

Ponieważ wdrożenie centralnego VIES będzie wymagało nowych rozwiązań technologicznych, konieczne jest odroczenie stosowania przepisów dotyczących centralnego VIES, aby umożliwić państwom członkowskim i Komisji opracowanie tych technologii.

(27)

Zautomatyzowany dostęp do informacji na temat transakcji wewnątrzwspólnotowych zgłaszanych za pomocą informacji podsumowujących, ma bezpośredni wpływ na efektywność kontroli VAT. W związku z tym należy utrzymać obecny system wymiany informacji o VAT, przewidziany w art. 17 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 904/2010, przez pewien okres po zniesieniu wspomnianych informacji podsumowujących. Po upływie tego okresu należy uchylić stosowne przepisy dotyczące obecnego systemu wymiany informacji o VAT, a informacje zgłoszone za pomocą informacji podsumowujących powinny być nadal dostępne na wniosek.

(28)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 904/2010,