(1)

Zgodnie z art. 11 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 państwa członkowskie mają obowiązek sporządzić - na szczeblu krajowym albo na szczeblu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej (FAB) - plany zawierające docelowe parametry skuteczności działania, na każdy okres odniesienia w ramach systemu skuteczności działania i opłat dla służb żeglugi powietrznej i funkcji sieciowych. Plany te mają obejmować lokalne docelowe parametry skuteczności działania, które są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na dany okres odniesienia.

(2)

Ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania na czwarty okres odniesienia (2025-2029) zostały określone w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2024/1688 (4).

(3)

Wszystkie państwa członkowskie sporządziły i przyjęły projekty planów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, które do dnia 1 października 2024 r. zostały przedłożone Komisji celem oceny. Po sprawdzeniu kompletności projektów planów skuteczności działania Komisja zwróciła się do państw członkowskich o przesłanie zaktualizowanych projektów planów skuteczności działania do dnia 15 listopada 2024 r.

(4)

Ocena Komisji przedstawiona w niniejszej decyzji opiera się na zaktualizowanym projekcie planu skuteczności działania na czwarty okres odniesienia przedłożonym przez Bułgarię („projekt planu skuteczności działania”).

(5)

Organ weryfikujący skuteczność działania, którego rolą jest wspomaganie Komisji przy wdrażaniu systemu skuteczności działania, przekazał jej sprawozdanie zawierające sugestie dotyczące oceny projektów planów skuteczności działania.

(6)

Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317 Komisja oceniła zgodność lokalnych docelowych parametrów skuteczności działania zawartych w projekcie planu skuteczności działania na podstawie kryteriów określonych w pkt 1 załącznika IV do tego rozporządzenia wykonawczego i przy uwzględnieniu uwarunkowań lokalnych, w stosownych przypadkach.

(7)

Komisja uzupełniła swoją ocenę projektu planu skuteczności działania o przegląd elementów określonych w pkt 2 załącznika IV do tego rozporządzenia wykonawczego. Jeżeli chodzi o pkt 2.1 lit. d) ppkt (vii) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że w ramach tego przeglądu nie przeprowadziła szczegółowej analizy metody zastosowanej przez Bułgarię do podziału kosztów między służbami trasowymi i terminalowymi w czwartym okresie odniesienia. Na obecnym etapie Komisja nie wyciągnęła zatem żadnych wniosków dotyczących zgodności tej metody alokacji kosztów z art. 15 ust. 2 lit. e) i f) rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (5) oraz z art. 22 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317.

(8)

Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania oceniono zgodnie z pkt 1.1 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317.

(9)

Docelowe parametry skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa zaproponowane przez Bułgarię w odniesieniu do skuteczności zarządzania bezpieczeństwem, w podziale na cele zarządzania bezpieczeństwem i ze wskazaniem poziomu wdrożenia, są następujące:

(10)

Komisja stwierdziła, że docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa zaproponowane przez Bułgarię dla instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej, BULATSA, są równe ogólnounijnym docelowym parametrom w zakresie bezpieczeństwa od 2026 r. dla trzech celów zarządzania bezpieczeństwem, natomiast osiągnięcie celów „zapewnienie bezpieczeństwa” i „zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa” planuje się odpowiednio od 2027 r. i 2029 r.

(11)

Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania określono środki dla BULATSA służące osiągnięciu lokalnych docelowych parametrów w zakresie bezpieczeństwa, m.in. dalszy rozwój systemu zarządzania bezpieczeństwem pod względem zasad kultury bezpieczeństwa, rozwiązań technologicznych, radzenia sobie ze zmęczeniem i stresem, zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa i procesów zapewnienia bezpieczeństwa.

(12)

Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach (9), (10) i (11) oraz biorąc pod uwagę, że ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa określone w decyzji wykonawczej (UE) 2024/1688 mają zostać osiągnięte do ostatniego roku czwartego okresu odniesienia, tj. do 2029 r., lokalne docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy uznać za zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania.

(13)

Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie środowiska, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do przeciętnej horyzontalnej efektywności lotu na trasie dla faktycznej trajektorii oceniono na podstawie kryterium, o którym mowa w pkt 1.2 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W związku z tym zaproponowane przez Bułgarię docelowe parametry w zakresie środowiska porównano z odpowiednimi wartościami odniesienia horyzontalnej efektywności lotu na trasie określonymi w planie usprawnienia europejskiej sieci tras („ERNIP”), sporządzonym zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/123 (6) i dostępnym w momencie przyjmowania ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, tj. w dniu 2 lipca 2024 r.

(14)

Docelowe parametry skuteczności działania w zakresie środowiska zaproponowane przez Bułgarię dla czwartego okresu odniesienia oraz odpowiadające im krajowe wartości odniesienia z ERNIP, wyrażone jako przeciętna horyzontalna efektywność lotu na trasie dla faktycznej trajektorii, są następujące:

(15)

Komisja zauważa, że docelowe parametry w zakresie środowiska zaproponowane przez Bułgarię są równe odpowiednim krajowym wartościom odniesienia dla każdego roku kalendarzowego czwartego okresu odniesienia.

(16)

Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania Bułgaria przedstawiła środki służące osiągnięciu lokalnych docelowych parametrów w zakresie środowiska, które obejmują inicjatywy mające na celu minimalizację wydłużeń lotu w okresach pozaszczytowych, poszerzenie przestrzeni powietrznej ze swobodą planowania tras, zapobieganie zmianom tras lotów poprzez utrzymanie odpowiedniej przepustowości przestrzeni powietrznej oraz zwiększenie cyfryzacji procesów zapewniania służb. Uwzględniając ustalenia organu weryfikującego skuteczność działania, Komisja uważa, że Bułgaria powinna zobowiązać się do wdrożenia wszystkich środków operacyjnych określonych w ERNIP, aby pomóc w osiągnięciu docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie środowiska na czwarty okres odniesienia.

(17)

Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach (14), (15) i (16) docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie środowiska, zawarte w projekcie planu skuteczności działania Bułgarii, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.

(18)

Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie przepustowości, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do średniego opóźnienia lotu w zarządzaniu przepływem ruchu lotniczego („opóźnienie ATFM”) na trasie oceniono na podstawie kryterium, o którym mowa w pkt 1.3 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W związku z tym zaproponowane przez Bułgarię docelowe parametry w zakresie przepustowości porównano z odpowiednimi wartościami odniesienia określonymi w planie operacyjnym sieci, sporządzonym zgodnie z art. 9 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/123 i dostępnym w momencie przyjmowania ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, tj. w dniu 2 lipca 2024 r.

(19)

Docelowe parametry w zakresie przepustowości tras zaproponowane przez Bułgarię na czwarty okres odniesienia, wyrażone w minutach opóźnienia ATFM przypadającego na lot, oraz odpowiednie wartości odniesienia określone w planie operacyjnym sieci są następujące:

(20)

Komisja zauważa, że docelowe parametry w zakresie przepustowości zaproponowane przez Bułgarię są równe odpowiednim krajowym wartościom odniesienia dla każdego roku kalendarzowego czwartego okresu odniesienia.

(21)

Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania Bułgaria przedstawiła środki służące osiągnięciu lokalnych docelowych parametrów w zakresie przepustowości tras. Przedmiotowe środki obejmują reorganizację struktur przestrzeni powietrznej, dostępność dodatkowych sektorów, zwiększenie ich liczby z 18 do 24, w przestrzeni powietrznej, za którą odpowiada ośrodek kontroli obszaru Sofia, oraz zwiększenie liczby pełnoetatowych kontrolerów ruchu lotniczego w operacjach.

(22)

Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach (19)-(21) docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie przepustowości, zawarte w projekcie planu skuteczności działania Bułgarii, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.

(23)

Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do ustalonego kosztu jednostkowego („DUC”) trasowych służb żeglugi powietrznej oceniono na podstawie kryteriów, o których mowa w pkt 1.4 lit. a), b) i c) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W kryteriach tych uwzględniono trend DUC w czwartym okresie odniesienia, długookresowy trend DUC w trzecim i czwartym okresie odniesienia (2020-2029) oraz wartość bazową DUC na szczeblu strefy pobierania opłat na tle średniej wartości dla stref pobierania opłat, w których kontekst operacyjny i gospodarczy, w jakim działają instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, jest podobny.

(24)

Docelowe parametry w zakresie efektywności kosztowej na trasie zaproponowane przez Bułgarię na czwarty okres odniesienia oraz powiązane wartości bazowe są następujące:

(25)

Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. a) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że przedstawiony przez Bułgarię trend DUC na szczeblu strefy pobierania opłat wynoszący +2,5 % w czwartym okresie odniesienia jest gorszy od ogólnounijnego trendu wynoszącego -1,2 % w tym samym okresie.

(26)

Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. b) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że dla Bułgarii długookresowy trend DUC na szczeblu strefy pobierania opłat w trzecim i czwartym okresie odniesienia wynoszący -1,0 % jest zgodny z długookresowym ogólnounijnym trendem wynoszącym -1,0 % w tym samym okresie.

(27)

Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. c) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że przedłożona przez Bułgarię wartość bazowa DUC wynosząca 25,92 EUR w ujęciu realnym w cenach z 2022 r. („EUR2022”) jest o 36,9 % niższa niż średnia wartość bazowa właściwej grupy porównawczej określonej w art. 7 decyzji wykonawczej (UE) 2024/1688 wynosząca 41,05 EUR w ujęciu EUR2022.

(28)

Wyraźnie widać, że długookresowy trend DUC dla Bułgarii w trzecim i czwartym okresie odniesienia jest zgodny z ogólnounijnym trendem oraz że wartość bazowa Bułgarii na 2024 r. jest znacznie niższa od średniej dla grupy porównawczej. W związku z tym Komisja uważa, że odchylenie od ogólnounijnego trendu DUC na czwarty okres odniesienia, o którym mowa w motywie (25), nie wyklucza uznania zgodności docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej Bułgarii z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej.

(29)

Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach (24)-(28) docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.

(30)

W świetle powyższych ustaleń docelowe parametry skuteczności działania zawarte w projekcie planu skuteczności działania Bułgarii należy uznać za zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia,