(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1735 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie i zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1724 (¹), w szczególności jego art. 26 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu (UE) 2024/1735 ustanowiono środki mające na celu zwiększenie unijnej zdolności produkcji technologii neutralnych emisyjnie i ich kluczowych komponentów. Środki te powinny zwiększyć konkurencyjność sektora technologii neutralnych emisyjnie, przyciągnąć inwestycje i poprawić dostęp czystych technologii do rynku w Unii. W ramach regulujących je przepisów art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 przyczynia się do realizacji celu, jakim jest rozwój i utrzymanie bazy przemysłowej na potrzeby wdrażania technologii energii odnawialnej w celu zabezpieczenia dostaw energii w Unii i uniknięcia zależności w odniesieniu do dostaw tych technologii. W tym celu we wspomnianym artykule zobowiązano państwa członkowskie do stosowania określonych kryteriów pozacenowych do co najmniej 30 % wolumenu sprzedawanego na aukcji rocznie na państwo członkowskie lub, alternatywnie, do co najmniej 6 gigawatów rocznie na państwo członkowskie na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych z wykorzystaniem technologii energii odnawialnej wymienionych w art. 4 ust. 1 lit. a)-j) tego rozporządzenia (²). W art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 wprowadzono wymóg stosowania określonych kryteriów pozacenowych jako kryteriów wstępnej kwalifikacji, natomiast w przypadku innych kryteriów państwa członkowskie mogą swobodnie decydować w modelu aukcji o tym, czy stosować je jako kryteria wstępnej kwalifikacji, czy jako kryteria udzielenia zamówienia, czy też jako połączenie obu rodzajów kryteriów. Ponadto zgodnie z art. 26 ust. 2 akapit ostatni rozporządzenia (UE) 2024/1735 państwa członkowskie mogą stosować dodatkowe kryteria pozacenowe wykraczające poza kryteria wymienione w art. 26 ust. 2.

(2) Przepisy określające kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, które należy uwzględnić w ramach aukcji mających na celu wdrażanie energii z niektórych źródeł odnawialnych, służą ułatwieniu opracowania i stosowania kryteriów określonych w art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 oraz zagwarantowaniu jednolitości w całej Unii przy jednoczesnym zapewnieniu państwom członkowskim dostatecznej elastyczności. Zharmonizowane wdrażanie kryteriów powinno doprowadzić do ograniczenia kosztów transakcji ponoszonych przez podmioty gospodarcze i państwa członkowskie oraz zapobiec fragmentacji rynku wewnętrznego zgodnie z zasadą unijnej wartości dodanej. Należy to osiągnąć przy jednoczesnym zapewnieniu państwom członkowskim dostatecznej elastyczności, która umożliwi im dostosowywanie stosowania kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia do modelu i planowania ich odpowiednich systemów aukcji, szczególnych cech tych systemów oraz innych względów związanych z pozostałymi celami polityki publicznej, zgodnie z zasadą pomocniczości. Stosowanie tych kryteriów w ramach aukcji energii ze źródeł odnawialnych nie powinno podważać głównych celów aukcji, związanych z szybkim, wydajnym i zrównoważonym wdrażaniem energii ze źródeł odnawialnych, i powinno zagwarantować procedurę przetargową zgodną z zasadami konkurencji oraz pewność prawa. W niniejszym rozporządzeniu określono kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, które należy uwzględnić w ramach aukcji mających na celu wdrażanie energii z niektórych źródeł odnawialnych, aby zagwarantować opracowywanie i stosowanie tych kryteriów w sposób obiektywny, przejrzysty i niedyskryminacyjny, a przy tym nieskutkujący nieproporcjonalnym wzrostem kosztów.

(3) Kryterium związane z odpowiedzialnym prowadzeniem działalności gospodarczej powinno zagwarantować, aby działalność przedsiębiorstw odpowiadała potrzebom społeczeństwa i przyrody. W oparciu o odpowiednie ramy norm międzynarodowych, takie jak Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka: wdrażanie dokumentu ramowego ONZ „Chronić, szanować i naprawiać”, Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej, Wytyczne OECD dotyczące należytej staranności w odpowiedzialnym prowadzeniu działalności biznesowej, Trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej MOP (deklaracja MNE) oraz odpowiednie przepisy Unii dotyczące należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (³), w szczególności dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1760 (⁴), a także dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 (⁵) i rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2772 (⁶), wprowadzenie kryterium wstępnej kwalifikacji w zakresie odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej do aukcji energii ze źródeł odnawialnych powinno wykraczać poza wymogi należytej staranności zawarte w istniejących przepisach Unii, zobowiązując do podjęcia działań dotyczących podstawowych elementów należytej staranności w odniesieniu do ogólnej działalności gospodarczej oferenta związanej z aukcją. Oferenci powinni być również zobowiązani do publicznego informowania o podjętych w tym celu działaniach. Aby uniknąć nadmiernych obciążeń biurokratycznych, osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, które nie są objęte zakresem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (⁷) zgodnie z jej art. 19a i 29a wraz z późniejszymi zmianami, oraz społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej nie powinny być zobowiązane do przestrzegania tego dodatkowego obowiązku i podlegają one mniej rygorystycznym wymogom, a jednocześnie są całkowicie zwolnione ze stosowania kryterium odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku projektów o mocy poniżej 10 MW. Państwa członkowskie powinny jednak zachować możliwość rozszerzenia obowiązku podjęcia działań w celu uwzględnienia podstawowych elementów należytej staranności w przypadku projektów o mocy powyżej 10 MW na osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, które nie są objęte zakresem dyrektywy 2013/34/UE, jak określono w jej art. 19a i 29a wraz z późniejszymi zmianami, oraz na społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej. Ocena spełnienia kryterium odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej powinna opierać się na podstawowych elementach należytej staranności określonych w załączniku I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2023/2772 (⁸).

(4) Zapewnienie wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa danych w instalacjach wytwarzających energię ma kluczowe znaczenie dla utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii oraz krytycznej infrastruktury energetycznej. Ryzyko w cyberprzestrzeni w sektorze energetycznym może mieć negatywny wpływ na poufność informacji przetwarzanych podczas budowy i eksploatacji instalacji wytwarzających energię odnawialną oraz wpływać na zdolność operatora do utrzymania kontroli operacyjnej nad instalacją. Instalacje wytwarzające energię odnawialną mogą doświadczać wielu rodzajów ryzyka w cyberprzestrzeni w odniesieniu do łańcucha dostaw, takich jak poważna i nieoczekiwana korupcja łańcucha dostaw, niedostępność produktów, usług lub procesów z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w łańcuchu dostaw lub cyberataki inicjowane przez podmioty w łańcuchu dostaw, w tym państwowe i przestępcze podmioty postępujące w złym zamiarze, prowadzące wysoce zaawansowane i natarczywe działania.

(5) W celu zapewnienia, aby wszyscy oferenci należycie uwzględniali ryzyko w cyberprzestrzeni i ryzyko związane z bezpieczeństwem danych, aukcje na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych powinny obejmować kryteria wstępnej kwalifikacji zobowiązujące tych oferentów do wdrożenia środków zarządzania ryzykiem w cyberprzestrzeni, odzwierciedlenia tych środków w planie dotyczącym cyberbezpieczeństwa oraz zapewnienia, aby miały one zastosowanie do produktów lub usług ICT dostarczanych przez ich dostawców. Przechowywanie i przetwarzanie danych dotyczących eksploatacji instalacji wytwarzających energię odnawialną w jurysdykcjach nienależących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego może stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa instalacji i całego systemu. W przypadkach gdy oferent podlega jurysdykcji państwa trzeciego, która zobowiązuje go do przekazywania organom tego państwa informacji na temat podatności oprogramowania lub sprzętu na zagrożenia przed powzięciem informacji o tym, że doszło do wykorzystania tych podatności, należy zagwarantować dodatkowy poziom ochrony danych w celu zapewnienia bezpieczeństwa instalacji i całego systemu. Dodatkowy poziom ochrony danych jest również niezbędny, jeżeli zgodnie z oświadczeniem publicznym wydanym w imieniu Unii w ramach wspólnej unijnej reakcji dyplomatycznej na szkodliwe działania w cyberprzestrzeni (⁹) albo w imieniu co najmniej jednego z jej państw członkowskich agresorzy działający poza terytorium tego państwa trzeciego prowadzą szkodliwe działania lub kampanie w cyberprzestrzeni. W tym celu państwa członkowskie powinny w szczególności uwzględniać ukierunkowane środki ograniczające nałożone przez Unię w celu powstrzymywania cyberataków, które stanowią zewnętrzne zagrożenie dla Unii lub jej państw członkowskich, oraz reagowania na nie (¹⁰). Publiczne oświadczenia w imieniu państwa członkowskiego mają szczególne znaczenie dla prowadzonych przez nie aukcji. W takich przypadkach oferenci powinni przedstawić uzasadniony plan dotyczący cyberbezpieczeństwa wskazujący środki techniczne, operacyjne i organizacyjne mające na celu zagwarantowanie, że dane wykorzystywane lub generowane w toku ich działalności gospodarczej związanej z aukcją będą przechowywane i przetwarzane w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i nie będą przekazywane poza jego terytorium. Operator mający siedzibę w EOG musi zachować kontrolę operacyjną nad instalacją, aby zapewnić odpowiedni nadzór i egzekwowanie prawa UE w celu zagwarantowania bezpieczeństwa instalacji i całego systemu.

(6) Włączenie kryteriów mających zapewnić zdolność oferenta do realizacji projektu ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania wiarygodności oferentów i ich ofert oraz zapewnienia, że oferenci dysponują niezbędną wiedzą techniczną, doświadczeniem oraz możliwościami finansowymi i gospodarczymi, a także posiadają realistyczny biznesplan i plan techniczny, które umożliwią pełne ukończenie projektu w ustalonym terminie, z poszanowaniem poszczególnych specyfikacji i wymogów dotyczących kryteriów pozacenowych uwzględnionych w aukcji. Oferentów należy zatem zobowiązać do przedstawienia konkretnej dokumentacji i dowodów. Podczas opracowywania takich kryteriów państwa członkowskie powinny również uwzględnić koszty projektu, związane z nim ryzyko, moc projektu, dojrzałość technologii, stopień innowacyjności wymagany w ramach aukcji oraz inne odpowiednie warunki rynkowe. Jest to szczególnie istotne, ponieważ nałożenie nadmiernych wymogów, na przykład w odniesieniu do projektów realizowanych na mniejszą skalę, może w sztuczny sposób ograniczyć konkurencję i wykluczyć mniejsze podmioty, które w przypadku nieobowiązywania tych wymogów mogłyby wziąć udział w aukcji. Ponadto nałożenie nadmiernych wymogów może ograniczyć udział nowych uczestników w aukcji. Z kolei w przypadku większych projektów, których realizacja wiąże się z większym ryzykiem, może być konieczne nałożenie bardziej rygorystycznych warunków, aby zapewnić pełną realizację projektów w ustalonym terminie przy jednoczesnym zagwarantowaniu procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji.

(7) Zgodnie z art. 26 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1735 państwa członkowskie muszą uwzględnić kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia w celu oceny wkładu aukcji w zrównoważony rozwój i odporność. W art. 25 rozporządzenia (UE) 2024/1735 instytucje zamawiające i podmioty zamawiające zobowiązano do tego, aby w niektórych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego stosowały minimalne obowiązkowe wymogi dotyczące zrównoważenia środowiskowego oraz określone obowiązkowe wymogi w celu oceny wkładu oferty w odporność. Zarówno postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak i aukcje mające na celu wdrażanie odnawialnych źródeł energii przyczyniają się do zwiększenia odporności Unii. Przedsiębiorstwa publiczne działające w sektorze energetycznym, które są podmiotami zamawiającymi zgodnie z art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE (¹¹), podlegają przepisom art. 25 rozporządzenia (UE) 2024/1735 przy zamawianiu technologii neutralnych emisyjnie wymienionych w art. 4 ust. 1 lit. a)-k) rozporządzenia (UE) 2024/1735. Jednocześnie mogą one również uczestniczyć jako oferenci w aukcjach energii ze źródeł odnawialnych z zastrzeżeniem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735. W motywie 81 rozporządzenia (UE) 2024/1735 przypomniano o znaczeniu zagwarantowania, aby wymogi dotyczące zrównoważoności i odporności stosowano w sposób zapewniający uczciwą i równą konkurencję między uczestnikami rynku niezależnie od ich struktury własnościowej. Aby zagwarantować taką uczciwą i równą konkurencję, do celów oceny wymogów dotyczących odporności i zrównoważenia środowiskowego przedsiębiorstwa publiczne uczestniczące w aukcjach energii odnawialnej zgodnie z art. 26 powinny podlegać wyłącznie przepisom określonym w art. 26. Przepisy określone w art. 25 powinny mieć zastosowanie do zamówień na technologie neutralne emisyjnie, z wyjątkiem przypadków, gdy takie zamówienia wykorzystuje się do realizacji projektów będących przedmiotem zamówienia udzielonego w kontekście aukcji energii ze źródeł odnawialnych, z zastrzeżeniem art. 26 (¹²).

(8) Konkretny wybór rodzaju kryteriów stosowanych do oceny wkładu aukcji w zrównoważoność i odporność (kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia) wchodzi w zakres kompetencji właściwych organów przygotowujących daną aukcję. Właściwe organy powinny jednak zapewnić, aby wybór rodzaju kryteriów nie osłabiał konkurencyjnego charakteru procedury przetargowej i nie skutkował nadmiernym spowolnieniem wdrażania technologii energii odnawialnej.

(9) Ocena wkładu aukcji w odporność powinna mieć na celu zapewnienie dostępu Unii do bezpiecznych i zrównoważonych dostaw energii poprzez (i) zmniejszenie obecnych zależności i unikanie nowych strategicznych zależności od pojedynczych państw trzecich w zakresie dostaw technologii energii odnawialnej neutralnych emisyjnie i ich głównych konkretnych komponentów oraz (ii) zwiększenie zdolności produkcyjnych Unii w zakresie tych technologii i komponentów. Należy to osiągnąć bez uszczerbku dla realizacji wiążącego celu Unii dotyczącego energii odnawialnej na 2030 r., określonego w art. 3 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (¹³). Podejmując decyzję o zastosowaniu odporności jako kryterium wstępnej kwalifikacji lub kryterium udzielenia zamówienia w odniesieniu do technologii neutralnych emisyjnie lub ich głównych konkretnych komponentów, właściwe organy powinny wziąć pod uwagę poziom zależności Unii od państwa trzeciego w odniesieniu do tej technologii neutralnej emisyjnie lub jej głównego konkretnego komponentu, dostępność alternatywnych źródeł dostaw oraz możliwy wpływ stosowania odporności jako kryterium wstępnej kwalifikacji zamiast kryterium udzielenia zamówienia na dostawy tego głównego konkretnego komponentu. W przypadkach stosowania odporności jako kryterium udzielenia zamówienia w aukcjach właściwe organy powinny dążyć do zwiększenia dywersyfikacji dostaw Unii z miejsc innych niż państwo, od którego Unia jest nadmiernie zależna, poprzez przyznawanie większej liczby punktów oferentom zapewniającym większą dywersyfikację ich źródeł dostaw w porównaniu z oferentami spełniającymi minimalne wymogi w zakresie odporności.

(10) Aby zaradzić zależnościom Unii od jednego państwa trzeciego dostarczającego ponad 50 % konkretnej technologii neutralnej emisyjnie lub jej komponentów lub co najmniej 40 % tej technologii lub tych komponentów w określonych okolicznościach oraz aby promować dywersyfikację dostaw, właściwe organy państw członkowskich powinny ograniczyć udział w odpowiednich aukcjach lub przyznawać punkty na podstawie wymogów związanych z pochodzeniem produktu końcowego i określonej liczby głównych konkretnych komponentów określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2025/1178 (¹⁴) pochodzących z państwa trzeciego, od którego Unia jest nadmiernie zależna. Ponadto należy wprowadzić ograniczenia dotyczące miejsca pochodzenia niektórych kluczowych komponentów strategicznych ze względu na ich wartość technologiczną i zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw energii i łańcucha dostaw konkretnych technologii neutralnych emisyjnie, natomiast w przypadku innych głównych konkretnych komponentów oferenci powinni zachować elastyczność pod względem wyboru komponentów, które zamierzają pozyskać z państwa trzeciego, od którego Unia jest nadmiernie zależna, w granicach określonych w niniejszym rozporządzeniu. Niniejsze wymogi przewidują praktyczną i obiektywnie weryfikowalną metodykę oceny odporności technologii neutralnych emisyjnie i ich głównych konkretnych komponentów, które są uwzględnione w aukcji. Należy określić szczegółowe wymogi dotyczące poszczególnych technologii i ich głównych konkretnych komponentów, biorąc pod uwagę ich szczególne okoliczności i charakterystykę, w tym dostępność alternatywnych źródeł dostaw, dostateczny poziom zdolności produkcji na szczeblu światowym, poziom dojrzałości i stopień wdrożenia technologii, wpływ dywersyfikacji na łańcuchy dostaw oraz koszty ogólne. W przypadku produktów końcowych technologii fotowoltaicznych (słoneczne systemy fotowoltaiczne) i modułów fotowoltaicznych niepreferencyjne reguły pochodzenia ustanowione w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/2446 (¹⁵) stanowią, że montaż ogniw fotowoltaicznych (HS 8541 42), które są zaklasyfikowane do tej samej pozycji taryfowej co moduły fotowoltaiczne (HS8541 43), lub równoważnych komponentów w modułach fotowoltaicznych pochodzenie modułu nie ulega zmianie. Z tego względu jako odniesienie do wkładu tych konkretnych etapów produkcji w odporność należy uwzględnić montaż systemu fotowoltaicznego i montaż modułu fotowoltaicznego, a nie ich pochodzenie.

(11) W przypadku niektórych głównych konkretnych komponentów poziom zależności od jednego państwa trzeciego może być na tyle wysoki, że ścisłe stosowanie kryterium odporności zagrażałoby bezpieczeństwu dostaw tego komponentu. W takich przypadkach właściwe organy powinny zachować pewną elastyczność umożliwiającą podwyższenie progu dotyczącego głównych konkretnych komponentów, które mogą pochodzić z państwa trzeciego, od którego zależność jest nadmierna.

(12) Przy przeprowadzaniu oceny wymaganej na mocy art. 26 ust. 8 rozporządzenia (UE) 2024/1735 dotyczącej kryteriów odporności i zrównoważoności w odniesieniu do aukcji na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych oraz ich wpływu na przyspieszone wdrażanie technologii energii odnawialnej Komisja powinna należycie uwzględnić skuteczność kryterium odporności oraz to, czy skuteczność ta nie jest podważana przez praktyki mające na celu zmianę pochodzenia lub miejsca montażu produktów końcowych technologii neutralnych emisyjnie lub ich głównych konkretnych komponentów.

(13) Właściwe organy państw członkowskich powinny również ocenić wkład aukcji na potrzeby technologii lądowej energetyki wiatrowej, technologii morskiej energetyki wiatrowej i elektrolizerów w odporność, nawet w przypadku gdy nie istnieje jedno państwo trzecie dostarczające ponad 50 % tych technologii lub ich komponentów lub co najmniej 40 % tych technologii lub komponentów w określonych okolicznościach, ponieważ w przypadku tych technologii istnieje znaczne ryzyko zwiększenia zależności od przywozu z Chińskiej Republiki Ludowej, co może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw w Unii. Wynika to z obecnych i prognozowanych globalnych tendencji w zakresie unijnej podaży i unijnego popytu w odniesieniu do tych technologii oraz z faktu, że zdolności produkcyjne Chińskiej Republiki Ludowej przekraczają 50 % światowej produkcji (¹⁶), a jej prognozowana wielkość produkcji znacznie przekracza cele i przewidywany popyt na szczeblu krajowym.

(14) W art. 26 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1735 wskazano, że wkład aukcji w zrównoważoność można ocenić poprzez wprowadzenie kryteriów dotyczących zrównoważenia środowiskowego wykraczającego poza minimalne wymogi określone w mającym zastosowanie prawie, innowacji lub integracji systemu energetycznego.

(15) W rozporządzeniu (UE) 2024/1735 przewidziano uwzględnienie kwestii związanych ze zrównoważeniem środowiskowym zarówno w niektórych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, jak i w niektórych aukcjach mających na celu wdrażanie odnawialnych źródeł energii. W rozporządzeniu przyznano Komisji uprawnienia wykonawcze do określenia minimalnych wymogów dotyczących zrównoważenia środowiskowego na potrzeby zamówień publicznych oraz do doprecyzowania kryteriów zrównoważenia środowiskowego, które mogą być stosowane w ramach aukcji mających na celu wdrażanie odnawialnych źródeł energii. Minimalne wymogi zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym przyjętym na podstawie art. 25 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2024/1735, natomiast kryteria zrównoważenia środowiskowego ustanowiono w niniejszym rozporządzeniu. Oba akty mają zapewnić osiągnięcie tego samego celu, jakim jest zwiększenie zrównoważenia środowiskowego technologii neutralnych emisyjnie i zmniejszenie ich wpływu na środowisko. Niemniej jednak w obu rozporządzeniach przewidziano różne podejścia oraz różny zakres ich zastosowania, aby uwzględnić różne szczegółowe uprawnienia, różnice w postępowaniach dotyczących zamówień publicznych i aukcji mających na celu wdrażanie odnawialnych źródeł energii, różny zakres objętych nimi technologii neutralnych emisyjnie oraz różnice pod względem rodzaju organów odpowiedzialnych za te różne postępowania i wolumenów wdrażanych za ich pośrednictwem.

(16) Decydując się na ustanowienie kryteriów zrównoważenia środowiskowego, właściwe organy powinny określić kryteria oceny wpływu na klimat i środowisko. Powinny przy tym zastosować co najmniej jedno z kryteriów zrównoważenia środowiskowego określonych w niniejszym rozporządzeniu wykonawczym lub inne kryteria, które uznają za istotne.

(17) Jednym z istotnych kryteriów, które właściwe organy państw członkowskich mogą wprowadzić w ramach aukcji w celu oceny wkładu technologii energii odnawialnej w zrównoważenie środowiskowe, jest ślad węglowy tych technologii. Aby kryterium to było obiektywne, przejrzyste i niedyskryminacyjne, pomiaru i oceny śladu węglowego technologii neutralnej emisyjnie należy dokonać w odniesieniu do cyklu życia. Należy również zharmonizować metody oceny śladu węglowego w całym cyklu życia, aby zmniejszyć margines przypuszczeń i zwiększyć porównywalność wyników jako warunek niezbędny dla umożliwienia skutecznego wkładu w zrównoważenie środowiskowe. Dalsza harmonizacja w tym obszarze ma nastąpić w ramach czystego ładu przemysłowego (¹⁷). W przypadku gdy prawo Unii przewiduje metodę oceny śladu węglowego danej technologii neutralnej emisyjnie, państwa członkowskie powinny stosować ją w krajowych aukcjach na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych z wykorzystaniem tej technologii.

(18) W przypadku braku prawa Unii określającego konkretną metodę lub metodę wskazującą, że jest ona odpowiednia do wykorzystania jako metoda zastępcza do oceny śladu węglowego danej technologii energii odnawialnej, aby zwiększyć porównywalność wyników przy stosowaniu śladu węglowego jako kryterium w ramach aukcji, konieczne jest dalsze określenie parametrów projektowych w odniesieniu do tego kryterium, w szczególności pod względem metodyki i wymogów jakościowych dotyczących danych.

(19) Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym jest kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, jak określono w planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym (¹⁸).

(20) Aukcje dotyczące technologii neutralnych emisyjnie mogą przyczynić się do tej transformacji poprzez ustanowienie kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia związanych z obiegiem zamkniętym. Jeżeli organy zdecydują o ich ustanowieniu, powinny określić kryteria dotyczące możliwości recyklingu, łatwości naprawy i konserwacji lub łatwości modernizacji, możliwości ponownego użycia, przerobienia i odnowienia produktów lub dotyczące wykorzystania lub zawartości materiałów pochodzących z recyklingu, w tym surowców krytycznych, w odniesieniu do co najmniej jednego istotnego parametru produktu określonego w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 (¹⁹).

(21) Utrata różnorodności biologicznej i załamanie się ekosystemu stanowią jedne z największych zagrożeń dla ludzkości. Unia wprowadziła ramy prawne, strategie i plany działania w celu ochrony przyrody oraz odtworzenia siedlisk i populacji gatunków, takie jak strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 (²⁰) i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1991 (²¹). Kryzys klimatyczny przyczynia się do globalnej utraty różnorodności biologicznej, która z kolei pogłębia zmianę klimatu - są to zatem zjawiska nierozerwalnie ze sobą powiązane, co potwierdzono w ostatnich badaniach. Różnorodność biologiczna i zdrowe ekosystemy mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju odpornego na zmianę klimatu.

(22) Technologie neutralne emisyjnie mogą mieć zarówno negatywny, jak i pozytywny wpływ na różnorodność biologiczną. W odniesieniu do aukcji należy opracować kryteria, które przyczynią się do zachowania różnorodności gatunków, ekosystemów i ich zdolności reprodukcyjnych. Negatywne skutki mają głównie charakter lokalny i mogą obejmować utratę lub pogorszenie stanu siedlisk, a także niepokojenie gatunków, w tym poprzez hałas i kolizje. Pozytywne skutki obejmują między innymi łagodzenie zmiany klimatu, ograniczenie zanieczyszczenia powietrza i interwencje krajobrazowe przynoszące korzyści zwierzętom wolno żyjącym. Kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, które odnoszą się do wpływu na różnorodność biologiczną, mogą promować synergie między technologiami neutralnymi emisyjnie a różnorodnością biologiczną. W całym okresie realizacji projektu należy w przejrzysty sposób monitorować wpływ projektów na różnorodność biologiczną i w razie potrzeby podejmować działania w zakresie adaptacji.

(23) W przypadku gdy właściwe organy uwzględnią wpływ technologii neutralnych emisyjnie na różnorodność biologiczną jako kryterium udzielenia zamówienia, w ramach tego kryterium należy wymagać wniesienia pozytywnego wkładu netto w różnorodność biologiczną. Przykłady środków uwzględniających pozytywny wkład netto w różnorodność biologiczną mogą obejmować odbudowę lub przywrócenie siedlisk, środki mające na celu poprawę siedlisk gatunków i zwiększenie ich populacji lub zmniejszenie presji wywieranej na środowisko w związku z innymi działaniami. Nagradzanie pozytywnego wkładu netto w różnorodność biologiczną wykraczającego poza środki kompensacyjne zapewnia równe warunki działania konkurującym ze sobą oferentom, których projekty mają różne skutki, i stanowi zachętę do unikania lub minimalizowania negatywnych skutków.

(24) Efektywność energetyczna ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia ambitnych celów Unii w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 % do 2030 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r., jak określono w pakiecie „Gotowi na 55”. Ponadto efektywność energetyczna stanowi również kluczowy czynnik wpływający na obniżenie cen energii i zwiększenie odporności dostaw energii do Unii, umożliwiając tym samym zarówno sprawiedliwą, jak i bezpieczną transformację ekologiczną.

(25) Aukcje mogą przyczynić się do efektywności energetycznej poprzez uwzględnienie - na etapie oceny wkładu w zrównoważony rozwój - kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia wskazujących produkty, których efektywność energetyczna zostanie poddana ocenie, oraz, w odniesieniu do każdego produktu, określenie obowiązującej metodyki oceny. Kryteria te należy ustanowić, w stosownych przypadkach, zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 (²²) lub z wskaźnikami referencyjnymi efektywności energetycznej określonymi w środkach wykonawczych przyjętych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE (²³).

(26) Zrównoważona gospodarka wodna ma istotne znaczenie dla odporności Unii, a niewłaściwe gospodarowanie wodą pod względem strukturalnym prowadzi do degradacji i zanieczyszczenia jej ograniczonych zasobów i ekosystemów związanych z wodą. W dyrektywie 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁴) ustanowiono zintegrowany model zarządzania jakością wody, a unijna polityka wodna ma na celu umożliwienie Europejczykom dostępu do wystarczających zasobów wody dobrej jakości, zagwarantowanie dobrego stanu wszystkich jednolitych części wód w całej Europie, a także zapewnienie wystarczającej, zrównoważonej i sprawiedliwej dostępności wody dla wszystkich sektorów wykorzystujących wodę, w tym dla przemysłu. Niektóre technologie neutralne emisyjnie mają wpływ na wodę w fazie użytkowania, ponieważ wykorzystują wodę lub odprowadzają ścieki do jednolitych części wód. W związku z tym istotne może być opracowanie pozacenowych kryteriów zrównoważenia środowiskowego związanych z wodą w ramach aukcji dotyczących takich technologii.

(27) Ograniczenie zanieczyszczenia jest kolejnym kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, zgodnie z planem działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń. W planie określono cel polegający na ograniczeniu zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby do poziomów nieuznawanych już za szkodliwe dla zdrowia i ekosystemów naturalnych, z poszanowaniem ograniczeń naszej planety. Aukcje dotyczące technologii neutralnych emisyjnie mogą przyczynić się do ograniczenia zanieczyszczeń poprzez ustanowienie kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia dotyczących poziomów zanieczyszczeń. Jeżeli właściwe organy zdecydują o stosowaniu takich kryteriów, odpowiednie metodyki, progi i mechanizmy zgodności należy określić zgodnie z prawem Unii i na jego podstawie, jeżeli jest ono dostępne, z uwzględnieniem, w stosownych przypadkach, kryteriów określonych w dodatku C do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2486 (²⁵).

(28) Innowacje mają kluczowe znaczenie dla konkurencyjności, wzrostu gospodarczego i szybkiego wdrażania energii ze źródeł odnawialnych. Celem dyrektywy (UE) 2018/2001 jest promowanie innowacji w zakresie wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych poprzez ustanowienie orientacyjnego celu dotyczącego udziału innowacyjnych technologii energii odnawialnej na poziomie co najmniej 5 % nowo zainstalowanej mocy w zakresie energii ze źródeł odnawialnych do 2030 r. Włączenie kryteriów innowacji do modelu aukcji powinno promować opracowywanie całkowicie nowych rozwiązań lub doskonalenie rozwiązań wykraczających poza aktualny stan techniki. Umożliwi to stworzenie solidnych ram napędzających przyjmowanie najnowocześniejszych technologii, zapewniając zrównoważoną i konkurencyjną ścieżkę w kierunku neutralności klimatycznej.

(29) W przypadku stosowania innowacji jako kryterium wstępnej kwalifikacji lub kryterium udzielenia zamówienia w ramach aukcji należy rozróżnić dwa rodzaje aukcji. Pierwszym i najczęstszym rodzajem są aukcje, które nie koncentrują się konkretnie na innowacjach jako głównym czynniku wpływającym na aukcję, ale których głównym celem jest wdrażanie odnawialnych źródeł energii. Chociaż celem tych aukcji nie jest promowanie innowacji samych w sobie, niektóre elementy nagradzające innowacyjność można włączyć do modelu aukcji jako kryteria udzielenia zamówienia lub kryteria wstępnej kwalifikacji. Drugą, mniejszą podgrupę aukcji można określić mianem aukcji ukierunkowanych na aspekty czysto innowacyjne, których głównym celem jest promowanie innowacji związanych z przyszłym wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii, takich jak projekty dotyczące energii fal, energii pływów lub wiatrowych turbin latawcowych.

(30) W przypadku obu rodzajów aukcji, w których innowacje uwzględnia się jako kryterium wstępnej kwalifikacji lub kryterium udzielenia zamówienia, właściwe organy powinny każdorazowo ocenić wkład projektów kandydujących w minimalny poziom poprawy kluczowych wskaźników skuteczności działania, aby zagwarantować, że projekt dostarcza rozwiązania, technologie lub udoskonalenia wykraczające poza aktualny stan techniki dostępnej już na rynku, związanej z przedmiotem aukcji. Wybór kluczowych wskaźników skuteczności działania, na podstawie których innowacje będą porównywane z najnowocześniejszymi rozwiązaniami i technologiami, zależy od celu polityki publicznej realizowanej przez państwa członkowskie. Mogą do nich należeć na przykład kluczowe wskaźniki skuteczności działania w celu pomiaru poprawy efektywności technologii pod względem wytwarzania energii, możliwości recyklingu, elastyczności rozwiązania lub technologii w celu promowania integracji systemu energetycznego, zmniejszenia zależności od surowców, długowieczności technologii, zmniejszenia wpływu na środowisko lub inne kluczowe wskaźniki skuteczności działania w zależności od konkretnego celu publicznego realizowanego przez włączenie kryterium pozacenowego dotyczącego innowacji.

(31) W przypadku aukcji ukierunkowanych na aspekty czysto innowacyjne wprowadzenie kryteriów wstępnej kwalifikacji w celu oceny innowacyjności powinno również uwzględniać dojrzałość proponowanych rozwiązań lub technologii, aby zagwarantować, że projekt kandydujący spełnia cele oferty, a etap rozwoju proponowanych innowacji nie jest na tyle wczesny, że innowacje te nie zostaną zrealizowane. W przypadku aukcji, które nie koncentrują się konkretnie na innowacjach, należy również dopuścić możliwość wymagania przez właściwe organy określonego poziomu dojrzałości projektów zgłaszanych w przetargu, aby uniknąć składania ofert projektów będących na bardzo wczesnym etapie rozwoju, które prawdopodobnie nie będą spełniały celów aukcji.

(32) Rozpowszechnianie wiedzy na temat najnowszych innowacyjnych osiągnięć ma zasadnicze znaczenie dla dalszego stymulowania innowacji, w szczególności w odniesieniu do aukcji ukierunkowanych na aspekty czysto innowacyjne (²⁶). Właściwe organy państw członkowskich, jako kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, powinny uwzględnić potrzebę rozpowszechniania wyników zwycięskiego projektu za pośrednictwem konferencji, publikacji, powszechnie dostępnych repozytoriów lub darmowego/otwartego oprogramowania, a w stosownych przypadkach także danych operacyjnych, pod warunkiem wprowadzenia odpowiednich środków poufności. Podobnie powinny zobowiązać oferenta, którego oferta zostanie wyłoniona jako zwycięska, do terminowego udostępnienia licencji związanych z wynikami badań dotyczących projektów badawczo-rozwojowych objętych pomocą, chronionych prawami własności intelektualnej, po cenie rynkowej i na zasadzie braku wyłączności i niedyskryminacji do użytku przez zainteresowane strony w EOG. W przypadku aukcji, które nie koncentrują się konkretnie na innowacjach, właściwe organy państw członkowskich powinny mieć możliwość uwzględnienia tego rodzaju wymogów w zakresie rozpowszechniania wiedzy jako kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia.

(33) Wraz z wprowadzeniem nowych instalacji wytwarzających energię odnawialną o zmiennej wydajności system elektroenergetyczny staje w obliczu szczególnych wyzwań, takich jak konieczność rozwiązania problemów związanych z przeciążeniem sieci przy jednoczesnym utrzymaniu jej stabilności. Potrzeby te zaspokaja się zazwyczaj poprzez redysponowanie i inne rozwiązania, które wiążą się z pewnym kosztem dla systemu. Wprowadzenie integracji systemu energetycznego jako kryterium pozacenowego w ramach aukcji energii ze źródeł odnawialnych może zmniejszyć wspomniane koszty dla systemu poprzez uwzględnienie wpływu eksploatacji projektu w zakresie energii odnawialnej na system. Niemniej jednak potrzeb systemu energetycznego nie można zaspokoić wyłącznie za pomocą kryteriów pozacenowych w ramach aukcji energii ze źródeł odnawialnych i konieczne jest przyjęcie rozwiązań systemowych, w tym w odniesieniu do planowania sieci, aspektów regulacyjnych, sygnałów rynkowych lub taryf sieciowych.

(34) Kryteria pozacenowe na potrzeby integracji systemu energetycznego należy opracować w taki sposób, aby umożliwić włączenie wszystkich technologii i rozwiązań, które mogą przyczynić się do zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb systemu. Jeżeli jest to należycie uzasadnione na podstawie zidentyfikowanych potrzeb systemu lub zezwala na to prawo Unii, aukcje powinny również koncentrować się na co najmniej jednej technologii lub co najmniej jednym rozwiązaniu. Te technologie lub rozwiązania mogą stanowić część inwestycji przewidzianych w projekcie zgłaszanym w przetargu lub można je pozyskać na podstawie umowy z osobą trzecią, o ile stanowią one nową inwestycję. Możliwość ta pozwoli oferentom dokonać wyboru najbardziej opłacalnych rozwiązań. Ocena wkładu różnych technologii i rozwiązań w zaspokojenie potrzeb systemu może wymagać użycia narzędzi modelowania, które umożliwią organom obiektywne i niedyskryminacyjne oszacowanie wpływu scenariuszy zakładających realizację projektu zgłaszanego w przetargu oraz jego brak na system energetyczny. Alternatywne podejścia mogą koncentrować się na obiektywnych i weryfikowalnych zmiennych służących jako wskaźniki zastępcze dotyczące ogólnych potrzeb systemu lub jako wskaźniki zastępcze dotyczące wkładu konkretnych technologii, ze szczególnym uwzględnieniem planowania sieci. Przyjęcie takich alternatywnych podejść wiąże się jednak z ryzykiem niedoszacowania potencjalnego wpływu projektu kandydującego na system.

(35) Uwzględniając integrację systemu energetycznego jako kryterium w modelu aukcji, właściwe organy powinny wziąć pod uwagę wkład projektów zgłaszanych w przetargu w zaspokajanie potrzeb systemu w oparciu o następujące trzy kluczowe parametry: wkład projektów zgłaszanych w przetargu w zaspokojenie potrzeb systemu elektroenergetycznego z perspektywy czasowej; ich wkład w tworzenie połączeń między nośnikami energii; oraz ich wkład w zaspokojenie potrzeb systemu elektroenergetycznego z perspektywy danej lokalizacji.

(36) W przypadku oceny wkładu projektów zgłaszanych w przetargu w zaspokajanie potrzeb systemu elektroenergetycznego z perspektywy czasowej należy uwzględnić szeroki zakres rozwiązań, w tym tych związanych z magazynowaniem energii i odpowiedzią odbioru, które mogą przyczynić się do skorygowania dysproporcji spowodowanych wahaniami produkcji energii ze źródeł odnawialnych i zapotrzebowania na energię elektryczną. W ramach aukcji mających na celu wdrażanie energii ze źródeł odnawialnych wykorzystanie aktywów umożliwiających modulację wytwarzania, przesyłu do sieci lub zużycia energii w ramach projektów zgłaszanych w przetargu przyczynia się do zaspokojenia potrzeb systemu dzięki zapewnieniu elastyczności pod względem czasu. Można ją osiągnąć na przykład poprzez połączenie kilku technologii wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, połączenie aktywów wytwórczych i aktywów związanych z magazynowaniem energii elektrycznej lub połączenie aktywów wytwórczych z aktywami lub rozwiązaniami związanymi z popytem, które w razie potrzeby mogą zwiększać lub zmniejszać zapotrzebowanie na energię elektryczną.

(37) W przypadku oceny wkładu projektu zgłaszanego w przetargu w tworzenie połączeń między nośnikami energii należy uwzględnić zdolność do transferu energii ze źródeł odnawialnych z jednego nośnika energii do drugiego z wykorzystaniem aktywów służących do konwersji energii. Połączenia między nośnikami energii odnoszą się w szczególności do przekształcania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w inny nośnik energii, taki jak ciepło lub wodór, do celów jej zużycia w sektorze popytu, który nie zużywa energii elektrycznej w sposób bezpośredni. W ten sposób stopniowa dekarbonizacja systemu elektroenergetycznego, do której przyczynia się projekt zgłaszany w przetargu, może umożliwić dekarbonizację sektorów popytu, które nie wykorzystują energii elektrycznej, na przykład w odniesieniu do ogrzewania niektórych budynków mieszkalnych lub przemysłowych lub wykorzystywania wodoru w niektórych procesach przemysłowych. Połączenia między nośnikami energii przyczyniają się zatem do zaspokojenia potrzeb systemu energetycznego pod względem dekarbonizacji, gdy stanowią najbardziej oszczędny kosztowo sposób postępowania. Ponadto aktywa związane z konwersją energii, które tworzą te połączenia między nośnikami energii, na przykład elektrolizery lub instalacje do wytwarzania i magazynowania ciepła, również pomagają zaspokoić potrzeby związane z elastycznością pod względem czasu w sektorze energii elektrycznej.

(38) W przypadku oceny wkładu projektu zgłaszanego w przetargu w zaspokojenie potrzeb systemu elektroenergetycznego z perspektywy danej lokalizacji należy skupić się na związku między topologią a lokalizacją aktywów związanych z wytwarzaniem i zużyciem energii, który może prowadzić do problemów z przeciążeniem sieci i mniejszego wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych. Optymalna lokalizacja nowych projektów związanych z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych oraz punktu przyłączenia do sieci może zatem przyczynić się do złagodzenia problemów związanych z przeciążeniem sieci i ma kluczowe znaczenie dla zaspokojenia potrzeb systemu elektroenergetycznego. W związku z tym udział w aukcjach można ograniczyć do projektów zlokalizowanych na wstępnie określonych obszarach, na których mogą one przyczynić się do zmniejszenia przeciążenia sieci, lub w ramach aukcji można przyznawać punkty projektom zgłaszanym w przetargu na podstawie wpływu ich lokalizacji.

(39) Aby zapewnić skuteczność kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu w ramach aukcji energii ze źródeł odnawialnych, właściwe organy państw członkowskich powinny ustanowić metodykę oceny kryteriów pozacenowych określonych w niniejszym rozporządzeniu, wprowadzić odpowiednie mechanizmy monitorowania i gwarancje w celu zapewnienia zgodności z tymi kryteriami oraz odpowiednie kary w przypadku ich nieprzestrzegania. Wspomniane gwarancje i kary należy ustalić na poziomie, który zrównoważy potrzebę zagwarantowania procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji, zniechęcając przy tym przedsiębiorstwa do składania ofert bez zdecydowanego zamiaru realizacji projektu i zapewnienia zgodności z jego specyfikacją. Poziom gwarancji i kar należy opracować w taki sposób, aby nieprzestrzeganie specyfikacji dotyczących aukcji wiązało się z wyższymi kosztami dla oferentów niż poniesienie kosztów i wywiązanie się z wymogów specyfikacji.

(40) W przypadku niektórych kryteriów konieczne może być wykazanie zgodności przez cały okres realizacji projektu, na przykład wkład w integrację systemu energetycznego, cyberbezpieczeństwo lub zrównoważenie środowiskowe może wymagać stałego monitorowania. Należy wprowadzić zharmonizowane przepisy dotyczące harmonogramu weryfikacji takiej zgodności. Wszyscy oferenci biorący udział w aukcji powinni zobowiązać się do spełnienia wszystkich wymogów i specyfikacji aukcji zawartych w ofercie w momencie jej składania. Moment wykazania faktycznej zgodności z wymogami wynikającymi z poszczególnych kryteriów pozacenowych i innych wymogów dotyczących aukcji może być różny i w stosownych przypadkach powinny go określić właściwe organy państw członkowskich.

(41) Oferenci powinni przedstawić szczegółową dokumentację, aby udowodnić zgodność z niektórymi kryteriami pozacenowymi. Właściwe organy państw członkowskich powinny wymagać złożenia oświadczeń dotyczących dochowania należytej staranności potwierdzonych przez osoby trzecie, aby udowodnić zgodność z kryteriami wstępnej kwalifikacji w odniesieniu do odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej w ramach aukcji dotyczących odnawialnych źródeł energii. Aby wykazać skuteczne wdrożenie środków zarządzania ryzykiem w cyberprzestrzeni, oferent powinien przedłożyć plan dotyczący cyberbezpieczeństwa i regularnie go aktualizować. W stosownych przypadkach organy mogą wymagać od oferentów i ich dostawców poddawania się regularnym kontrolom bezpieczeństwa przeprowadzanym przez niezależne osoby trzecie oraz regularnego przedstawiania wyników tych kontroli.

(42) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla art. 4 dyrektywy (UE) 2018/2001 oraz art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także dla zobowiązań międzynarodowych Unii. Właściwe organy państw członkowskich powinny wprowadzić kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia w ramach aukcji mających na celu wdrażanie energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii i zgodnie z odpowiednim wymogiem dotyczącym nałożenia środków ograniczających ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego. Kryteria te powinny także być zgodne z prawem Unii i nie powinny wykraczać poza jego zakres oraz powinny być spójne z zobowiązaniami podjętymi na podstawie umów handlowych i inwestycyjnych, których stronami są Unia lub państwa członkowskie, oraz uzgodnień handlowych i inwestycyjnych, do których przystąpiły Unia lub państwa członkowskie.

(43) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Unii Energetycznej,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEDMIOT, DEFINICJE I ZASADY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejszym rozporządzeniem ustanawia się specyfikacje dotyczące kryteriów określonych w art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) „społeczność energetyczna działająca w zakresie energii odnawialnej” oznacza społeczność energetyczną działającą w zakresie energii odnawialnej zdefiniowaną w art. 2 pkt 16 dyrektywy (UE) 2018/2001;

2) „należyta staranność” oznacza proces, w ramach którego przedsiębiorstwa identyfikują negatywne oddziaływania na środowisko i społeczeństwo wynikające z ich działalności gospodarczej związanej z aukcją, zapobiegają im, łagodzą je oraz rozliczają sposoby reagowania na nie; obejmują one negatywne oddziaływania związane z własnymi operacjami przedsiębiorstwa i jego łańcuchem wartości na wyższym i niższym szczeblu, w tym za pośrednictwem jego produktów lub usług, a także relacji biznesowych;

3) „sieci i systemy informatyczne” oznaczają sieci i systemy informatyczne zdefiniowane w art. 6 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 (²⁷);

4) „bezpieczeństwo sieci i systemów informatycznych” oznacza bezpieczeństwo sieci i systemów informatycznych zdefiniowane w art. 6 pkt 2 dyrektywy (UE) 2022/2555;

5) „kontrola operacyjna” oznacza upoważnienie do wprowadzania i realizowania polityki operacyjnej regulującej bieżące działania, procesy i zasoby, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie instalacji, w szczególności jej sieci i systemów informatycznych;

6) „montaż” modułu fotowoltaicznego oznacza integrację i połączenie szeregu ogniw fotowoltaicznych lub równoważnych komponentów wymienionych w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2025/1178 w jedną jednostkę;

7) „ślad węglowy” oznacza sumę emisji gazów cieplarnianych i pochłaniania gazów cieplarnianych w systemie produktu, z uwzględnieniem wszystkich istotnych działań w granicach przestrzennych i czasowych systemu, wyrażoną jako ekwiwalenty dwutlenku węgla ocenione na podstawie współczynników globalnego ocieplenia w perspektywie 100 lat i obliczoną na podstawie badania oceny cyklu życia z zastosowaniem jednej kategorii wpływu zmiany klimatu;

8) „gospodarka o obiegu zamkniętym” oznacza system gospodarczy, w którym możliwie jak najdłużej utrzymuje się wartości produktów, materiałów i innych zasobów w gospodarce, zwiększa ich wydajne wykorzystywanie w produkcji i konsumpcji i tym samym ogranicza skutki środowiskowe ich wykorzystywania, a także minimalizuje się powstawanie odpadów i uwalnianie substancji niebezpiecznych na wszystkich etapach ich cyklu życia, w tym poprzez stosowanie hierarchii postępowania z odpadami;

9) „wpływ na różnorodność biologiczną” oznacza wszelkie zmiany w różnorodności biologicznej, takie jak zmiany liczebności lub rozmieszczenia gatunków lub rozmieszczenia, struktury i funkcji siedlisk i ekosystemów będące bezpośrednim lub pośrednim skutkiem technologii neutralnych emisyjnie w całym ich cyklu życia;

10) „efektywność energetyczna” oznacza stosunek produkcji energii do wkładu energii w przypadku produktów wytwarzających energię lub sprawność konwersji tj. stosunek produkcji energii do wkładu energii w przypadku produktów służących do konwersji i magazynowania energii;

11) „zanieczyszczenie” oznacza zanieczyszczenie zdefiniowane w art. 3 pkt 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (²⁸) oraz, w odniesieniu do zanieczyszczenia związanego z wodą, zdefiniowane w art. 2 pkt 33 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE;

12) „elastyczność pod względem czasu” oznacza zdolność uczestników rynku do dostosowywania modeli wytwarzania, przesyłu do sieci i zużycia energii w taki sposób, aby przyczynić się do zaspokojenia potrzeb systemu w odpowiednich ramach czasowych, na ogół poprzez reagowanie na sygnały rynkowe, w szczególności w sektorze energii elektrycznej;

13) „wpływ lokalizacji” oznacza zdolność uczestników rynku do tego, aby pomóc w zaspokojeniu potrzeb systemu elektroenergetycznego w oparciu o wybór lokalizacji i punktu przyłączenia do sieci;

14) „połączenie między nośnikami energii” oznacza zdolność uczestników rynku do przekazywania energii z jednego nośnika energii do drugiego z wykorzystaniem aktywów służących do konwersji energii.

Artykuł 3

Zasady ogólne

Kryteria pozacenowe stosowane w ramach aukcji na podstawie art. 26 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1735 są zgodne z następującymi zasadami ogólnymi:

a) są określane i oceniane w sposób obiektywny, przejrzysty i niedyskryminacyjny, z uwzględnieniem celów polityki realizowanych w ramach aukcji oraz potencjalnego wkładu każdej technologii w realizację tych celów;

b) odzwierciedlają dojrzałość rynkową danych technologii i mogą być opracowane poprzez uwzględnienie odpowiednich zainteresowanych uczestników rynku, w tym podmiotów realizujących projekty, producentów, społeczeństwa obywatelskiego i ekspertów, w poszczególnych kryteriach pozacenowych aukcji;

c) przyczyniają się do szybkiego, efektywnego i zrównoważonego wdrażania energii ze źródeł odnawialnych w konkurencyjny sposób, przyciągają prywatne inwestycje i przynoszą korzyści, takie jak pewność inwestycyjna;

d) zapewniają procedurę przetargową zgodną z zasadami konkurencji i zapobiegają powstaniu niemożliwych do przezwyciężenia i nieuzasadnionych barier wejścia oraz nieproporcjonalnych kosztów, a jednocześnie zniechęcają przedsiębiorstwa do składania ofert bez zdecydowanego zamiaru realizacji projektu i zapewnienia zgodności z jego specyfikacją;

e) są stosowane zgodnie z prawem Unii i zobowiązaniami Unii wynikającymi z międzynarodowych umów handlowych i inwestycyjnych;

f) przewidują stosowanie metod oceny określonych w przepisach Unii w odniesieniu do danej technologii neutralnej emisyjnie, jeżeli metody takie są dostępne;

g) w przypadku gdy w aktach delegowanych na podstawie art. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1781 określono klasy efektywności w odniesieniu do technologii neutralnych emisyjnie, odpowiednie kryteria aukcji mających na celu wdrażanie takiej technologii neutralnej emisyjnie opierają się na wspomnianych klasach efektywności.

ROZDZIAŁ II

OBOWIĄZKOWE KRYTERIA WSTĘPNEJ KWALIFIKACJI

Artykuł 4

Odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej

1. Kryteria wstępnej kwalifikacji związane z odpowiedzialnym prowadzeniem działalności gospodarczej zobowiązują oferentów, z wyjątkiem osób fizycznych, przedsiębiorstw nieobjętych zakresem dyrektywy 2013/34/UE w rozumieniu jej art. 19a i 29a z późniejszymi zmianami lub społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej, do podjęcia działań w celu uwzględnienia w działalności gospodarczej związanej z aukcją podstawowych elementów należytej staranności określonych w art. 5 ust. 1 lit. a)-g) dyrektywy (UE) 2024/1760 w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

2. W przypadku oferentów niebędących osobami fizycznymi, przedsiębiorstwami nieobjętymi zakresem dyrektywy 2013/34/UE zdefiniowanym w art. 19a i 29a tej dyrektywy z późniejszymi zmianami lub społecznościami energetycznymi działającymi w zakresie energii odnawialnej właściwe organy wymagają, aby podawali oni do wiadomości publicznej informacje na temat odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej w drodze publicznego oświadczenia obejmującego co najmniej podstawowe elementy wymienione w pkt 61 lit. a)-e) załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2023/2772.

3. W przypadku osób fizycznych, przedsiębiorstw nieobjętych zakresem dyrektywy 2013/34/UE w rozumieniu jej art. 19a i 29a z późniejszymi zmianami oraz społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej właściwe organy wymagają, aby oferenci składający oferty dotyczące projektów o mocy powyżej 10 MW w odniesieniu do swojej działalności gospodarczej związanej z aukcją przekazywali informacje na temat podstawowych elementów należytej staranności określonych w pkt 61 lit. c) i d) załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2023/2772 lub z wykorzystaniem dobrowolnych standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju zalecanych na szczeblu Unii, jeżeli są one dostępne.

4. Właściwe organy mogą stosować ust. 1 i 2 do osób fizycznych, przedsiębiorstw nieobjętych zakresem dyrektywy 2013/34/UE zgodnie z jej art. 19a i 29a z późniejszymi zmianami oraz społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej, które składają oferty dotyczące projektów o mocy powyżej 10 MW. W przypadku zastosowania tych ustępów do wspomnianych oferentów ust. 3 nie ma zastosowania.

Artykuł 5

Cyberbezpieczeństwo i bezpieczeństwo danych (kryteria wstępnej kwalifikacji)

Kryteria wstępnej kwalifikacji związane z cyberbezpieczeństwem i bezpieczeństwem danych wymagają od oferentów:

a) przyjęcia odpowiednich i proporcjonalnych środków technicznych, operacyjnych i organizacyjnych, które odzwierciedlają zasady uwzględniania bezpieczeństwa na etapie projektowania i domyślnego bezpieczeństwa, aby zagwarantować bezpieczeństwo sieci i systemów informatycznych instalacji wytwarzających energię odnawialną, w tym, w stosownych przypadkach, środków wymienionych w art. 21 ust. 2 dyrektywy (UE) 2022/2555;

b) w przypadku gdy co najmniej 9 miesięcy przed publikacją aukcji objętej zakresem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 oferent podlega jurysdykcji państwa trzeciego, która zobowiązuje go do przekazywania organom tego państwa informacji na temat podatności oprogramowania lub sprzętu na zagrożenia przed powzięciem informacji o tym, że doszło do wykorzystania tych podatności, lub gdy istnieje publiczne oświadczenie wydane w imieniu Unii lub państwa członkowskiego prowadzącego aukcję, że agresorzy działający poza terytorium tego państwa trzeciego prowadzą szkodliwe działania lub kampanie w cyberprzestrzeni - przedstawienia planu cyberbezpieczeństwa wskazującego sposoby zagwarantowania przez oferenta bezpieczeństwa instalacji i całego systemu, w szczególności przyjęcia niezbędnych środków technicznych, operacyjnych i organizacyjnych w celu zagwarantowania, aby dane wykorzystywane lub generowane w toku jego działalności gospodarczej związanej z aukcją były przechowywane w Europejskim Obszarze Gospodarczym i nie były przekazywane poza jego terytorium;

c) w przypadku gdy oferent polega na dostawcach w zakresie dostaw produktów ICT wykorzystywanych w instalacji wytwarzających energię odnawialną lub usług ICT związanych z jej eksploatacją - zagwarantowania i wykazania, że dostawcy stosują środki, o których mowa w lit. a), oraz - w przypadku gdy dostawcy ci spełniają którykolwiek z dwóch warunków określonych w lit. b) w odniesieniu do oferentów - że dostawcy ci również stosują środki, o których mowa w lit. b);

d) zagwarantowania, aby operator mający siedzibę w Europejskim Obszarze Gospodarczym zachował kontrolę operacyjną nad instalacją.

Artykuł 6

Zdolność do pełnej i terminowej realizacji projektu

1. Kryteria wstępnej kwalifikacji związane ze zdolnością do pełnej i terminowej realizacji projektu zobowiązują oferentów do przedstawienia co najmniej dwóch z następujących dokumentów:

a) dokumentacja służąca identyfikacji oferenta lub oferentów w przypadku konsorcjum składającego ofertę;

b) dokumentacja wykazująca zgodność z obowiązującymi przepisami, w tym wszelkimi odpowiednimi pozwoleniami wymaganymi do budowy i eksploatacji projektu, lub dokumentacja potwierdzająca kwalifikowalność do uzyskania takich pozwoleń;

c) dokumentacja dotycząca sytuacji finansowej i gospodarczej przedsiębiorstwa, potwierdzająca jego zdolność finansową do ukończenia projektu i pokrycia potencjalnych zobowiązań zamiast ogłoszenia upadłości lub uchylania się od tych zobowiązań innymi sposobami, w tym poprzez stosowanie wymogów dotyczących minimalnej wartości netto, minimalnego poziomu zysków lub minimalnej oceny zobowiązań długoterminowych;

d) opis projektu zgodnie z wymogami zawartymi w specyfikacji aukcji;

e) dowody potwierdzające techniczną wykonalność projektu oraz wiedzę i doświadczenie potrzebne do jego ukończenia, w tym dowody potwierdzające wcześniejsze doświadczenie w realizacji podobnych projektów;

f) harmonogram budowy i eksploatacji projektu, w tym daty wszystkich odpowiednich etapów pośrednich prowadzących do ukończenia projektu.

2. Wymogi określone w ust. 1 niniejszego artykułu podlegają dostosowaniu w zależności od kosztów projektu, ryzyka związanego z projektem, mocy projektu, stopnia dojrzałości technologii, stopnia innowacyjności wymaganego w ramach aukcji oraz innych odpowiednich warunków rynkowych.

ROZDZIAŁ III

WKŁAD W ODPORNOŚĆ

Artykuł 7

Wkład w odporność

1. W przypadku gdy co najmniej 9 miesięcy przed dniem publikacji aukcji objętej zakresem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 Komisja zgodnie z art. 29 ust. 2 tego rozporządzenia ustaliła, że ponad 50 % unijnych dostaw produktów końcowych technologii neutralnych emisyjnie, o których mowa w lit. a)-f) niniejszego ustępu, pochodzi z jednego państwa trzeciego lub że unijne dostawy produktów końcowych technologii neutralnych emisyjnie, o których mowa w lit. a)-f) niniejszego ustępu, pochodzących z jednego państwa trzeciego wzrosły średnio o co najmniej 10 punktów procentowych w ciągu dwóch kolejnych lat i stanowią co najmniej 40 % unijnych dostaw, właściwe organy zezwalają na udział w aukcji lub przyznają punkty wyłącznie w odniesieniu do ofert, które spełniają następujące wymogi dotyczące produktów końcowych i głównych konkretnych komponentów wymienionych w rozporządzeniu wykonawczym 2025/1178 będących częścią oferty:

a) w przypadku technologii fotowoltaicznych - produkty końcowe nie są montowane w tym państwie trzecim i co najmniej cztery główne konkretne wykorzystane komponenty nie pochodzą z tego państwa trzeciego. Falowniki fotowoltaiczne i ogniwa fotowoltaiczne lub ich równoważne elementy nie pochodzą z tego państwa trzeciego, a moduły fotowoltaiczne nie są w nim montowane;

b) w przypadku technologii lądowej energetyki wiatrowej - produkty końcowe nie pochodzą z tego państwa trzeciego i nie więcej niż trzy główne konkretne komponenty pochodzą z tego państwa trzeciego. Układy napędowe z napędem bezpośrednim (w tym generatory) lub przekładniowe układy napędowe (w tym generatory) nie pochodzą z tego państwa trzeciego;

c) w przypadku technologii morskiej energetyki wiatrowej - produkty końcowe nie pochodzą z tego państwa trzeciego i nie więcej niż cztery główne konkretne komponenty pochodzą z tego państwa trzeciego. Układy napędowe z napędem bezpośrednim (w tym generatory) lub przekładniowe układy napędowe (w tym generatory) nie pochodzą z tego państwa trzeciego;

d) w przypadku elektrolizerów - produkty końcowe nie pochodzą z tego państwa trzeciego i nie więcej niż dwa główne konkretne komponenty pochodzą z tego państwa trzeciego. Stos ogniw nie pochodzi z tego państwa trzeciego;

e) w przypadku technologii pomp ciepła - produkty końcowe nie pochodzą z tego państwa trzeciego i nie więcej niż jeden główny konkretny komponent pochodzi z tego państwa trzeciego;

f) w przypadku wszystkich technologii neutralnych emisyjnie objętych zakresem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 innych niż technologie wymienione w lit. a)-e) - produkty końcowe nie pochodzą z tego państwa trzeciego.

W przypadku gdy co najmniej 9 miesięcy przed dniem publikacji odnośnej aukcji Komisja zgodnie z art. 29 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1735 ustaliła, że oprócz warunków, o których mowa w akapicie pierwszym, ponad 85 % unijnych dostaw co najmniej jednego głównego konkretnego komponentu pochodzi z jednego państwa trzeciego, państwa członkowskie zezwalają na udział w aukcjach lub przyznają punkty wyłącznie ofertom, w których w odniesieniu do co najmniej jednego z tych głównych konkretnych komponentów ilość komponentu pochodzącego z tego państwa trzeciego nie przekracza 85 %.

W przypadku gdy aukcje są publikowane w czasie krótszym niż 9 miesięcy od dnia, w którym Komisja po raz ostatni ustaliła udział dostaw unijnych pochodzących z jednego państwa trzeciego, o którym mowa w akapitach pierwszym i drugim, właściwe organy stosują niniejszy ustęp na podstawie tego ostatniego ustalenia lub wcześniejszego ustalenia. Jeżeli nie ma wcześniejszego ustalenia, właściwe organy mogą stosować niniejszy ustęp na podstawie ostatniego ustalenia.

2. W przypadku gdy warunki określone w ust. 1 nie są spełnione, ale co najmniej 9 miesięcy przed dniem publikacji aukcji objętej zakresem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735 Komisja ustaliła, że ponad 50 % unijnych dostaw co najmniej jednego głównego konkretnego komponentu danej technologii neutralnej emisyjnie pochodzi z jednego państwa trzeciego lub że unijne dostawy co najmniej jednego głównego konkretnego komponentu tej technologii neutralnej emisyjnie pochodzącego z jednego państwa trzeciego wzrosły średnio o co najmniej 10 punktów procentowych w ciągu dwóch kolejnych lat i odpowiadają za co najmniej 40 % unijnych dostaw, właściwe organy zezwalają na udział w aukcji lub przyznają punkty wyłącznie ofertom, w których ilość każdego ze wspomnianych głównych konkretnych komponentów pochodzących z danego państwa trzeciego nie przekracza 50 %. Przy stosowaniu tego obowiązku właściwe organy mogą łącznie zastosować kryteria wstępnej kwalifikacji i kryteria udzielenia zamówienia w odniesieniu do poszczególnych głównych konkretnych komponentów.

W przypadku gdy udział unijnych dostaw pochodzących z jednego państwa trzeciego, o których mowa w akapicie pierwszym, przekracza 85 %, właściwe organy mogą podnieść limit maksymalnej ilości komponentów, o którym mowa w akapicie pierwszym, z 50 % do 85 %.

W przypadku gdy aukcje są publikowane w czasie krótszym niż 9 miesięcy od dnia, w którym Komisja po raz ostatni ustaliła udział dostaw unijnych pochodzących z jednego państwa trzeciego, o którym mowa w akapitach pierwszym i drugim, właściwe organy stosują niniejszy ustęp na podstawie tego ostatniego ustalenia lub wcześniejszego ustalenia. Jeżeli nie ma wcześniejszego ustalenia, właściwe organy mogą stosować niniejszy ustęp na podstawie ostatniego ustalenia.

3. W przypadku technologii lądowej energetyki wiatrowej, technologii morskiej energetyki wiatrowej i elektrolizerów, co do których w momencie publikacji aukcji Komisja nie ustaliła zgodnie z art. 29 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1735, że ponad 50 % unijnych dostaw produktu końcowego danej technologii neutralnej emisyjnie lub więcej niż 40 % dostaw, które w ciągu dwóch kolejnych lat wzrosły średnio o co najmniej 10 punktów procentowych, pochodzi z jednego państwa trzeciego, właściwe organy stosują kryterium odporności, zezwalając na udział w aukcjach lub przyznając punkty wyłącznie ofertom, w przypadku których co najmniej 75 % produktów końcowych objętych ofertą spełnia wymogi określone w ust. 1 w odniesieniu do produktów końcowych i głównych konkretnych komponentów pochodzących lub montowanych w Chińskiej Republice Ludowej.

ROZDZIAŁ IV

WKŁAD W ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

Artykuł 8

Zrównoważenie środowiskowe - ślad węglowy

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryterium śladu węglowego właściwe organy uwzględniają kryterium wstępnej kwalifikacji lub kryterium udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, i wskazują technologie neutralne emisyjnie spośród technologii objętych zakresem art. 26 rozporządzenia (UE) 2024/1735, których ślad węglowy należy ocenić na poziomie projektu lub komponentu, a w odniesieniu do każdej technologii neutralnej emisyjnie - mającą zastosowanie obiektywną, przejrzystą i niedyskryminującą metodykę oceny śladu węglowego.

2. Oferenci są zobowiązani do pomiaru śladu węglowego i przekazywania informacji na ten temat z zastosowaniem metod oceny cyklu życia przewidzianych w wiążącym prawie Unii, które w szczególności odnosi się do technologii energii odnawialnej będących przedmiotem aukcji, o ile są one dostępne. Jeżeli nie istnieje wiążąca unijna metoda pomiaru śladu węglowego konkretnej technologii neutralnej emisyjnie i przekazywania informacji na ten temat, ale istnieje wiążąca unijna metoda obliczania śladu węglowego produktu, a akt ustanawiający tę metodykę przewiduje możliwość jej wykorzystania jako wskazówki służącej obliczeniu śladu węglowego określonej technologii neutralnej emisyjnie, oferenci są zobowiązani do pomiaru śladu węglowego tej technologii neutralnej emisyjnie i przekazywania informacji na ten temat z wykorzystaniem tej metodyki.

3. Jeżeli nie określono tego w zastosowanej metodyce, właściwe organy określają i publikują jednostki funkcjonalne, granice systemu i założenia stosowane do pomiaru śladu węglowego oraz zobowiązują oferentów do przedstawienia swoich obliczeń w przejrzysty sposób. Jeżeli nie określono tego w zastosowanej metodyce, organy krajowe określają i ujawniają wymogi dotyczące modelowania i jakości danych w odniesieniu do wykorzystywanych danych pierwotnych, danych wtórnych oraz baz danych. Właściwe organy wymagają stosowania spójnych i reprezentatywnych danych.

4. W przypadku metod pomiaru śladu węglowego nieuwzględnionych w ust. 2 niniejszego artykułu ocena śladu węglowego obejmuje co najmniej emisje gazów cieplarnianych wytwarzane na skutek następujących etapów cyklu życia odnośnych technologii neutralnych emisyjnie:

(i) wydobywanie, produkcja, przetwarzanie i transport zasobów;

(ii) procesy wytwarzania;

(iii) energia elektryczna/energia wykorzystywana w tych procesach;

(iv) transport komponentów i produktu końcowego;

(v) instalacja, obsługa i utrzymanie;

(vi) likwidacja i wycofanie z eksploatacji.

Artykuł 9

Zrównoważenie środowiskowe - gospodarka o obiegu zamkniętym

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem pomocą kryteriów gospodarki o obiegu zamkniętym, jako kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, właściwe organy uwzględniają wkład projektów uczestniczących w aukcji w osiągnięcie co najmniej jednego z następujących parametrów, pod warunkiem że odpowiadają one za istotną część wpływu produktu na środowisko:

- możliwość recyklingu produktów, w odniesieniu do co najmniej jednego istotnego parametru produktu określonego w lit. d) załącznika I do rozporządzenia (UE) 2024/1781;

- łatwość naprawy i konserwacji lub łatwość modernizacji, możliwości ponownego użycia, przerobienia i odnowienia produktów, w odniesieniu do co najmniej jednego istotnego parametru produktu określonego w lit. b), c) i e) załącznika I do rozporządzenia (UE) 2024/1781;

- wykorzystanie lub zawartość materiałów pochodzących z recyklingu w produktach, w tym surowców krytycznych.

2. Podczas określania kryteriów gospodarki o obiegu zamkniętym, o których mowa w ust. 1, właściwe organy stosują metody przewidziane w prawodawstwie Unii, które w szczególności dotyczy technologii neutralnych emisyjnie objętych zakresem niniejszego rozporządzenia wykonawczego, jeżeli jest ono dostępne. Jeżeli nie przewidziano takich metod ani nie wymieniono ich w prawodawstwie Unii, właściwe organy stosują metody określone w normach międzynarodowych, jeżeli są one dostępne.

Artykuł 10

Zrównoważenie środowiskowe - wpływ na różnorodność biologiczną

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów związanych z wpływem eksploatacji technologii neutralnych emisyjnie na różnorodność biologiczną właściwe organy uwzględniają kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, w celu oceny wkładu projektu w poprawę wpływu technologii neutralnych emisyjnie na różnorodność biologiczną na etapach ich instalacji, eksploatacji i likwidacji, jak określono w ust. 2 i 3.

2. W przypadku gdy właściwe organy uwzględniają wpływ technologii neutralnych emisyjnie na różnorodność biologiczną jako kryterium wstępnej kwalifikacji, kryterium to obejmuje następujące elementy:

a) obecność systemu monitorowania pozytywnego i negatywnego wpływu instalacji na różnorodność biologiczną na etapach instalacji, eksploatacji i likwidacji;

b) zobowiązanie do wdrożenia rozwiązań adaptacyjnych w celu złagodzenia możliwego negatywnego wpływu na różnorodność biologiczną stwierdzonego w ocenach oddziaływania na środowisko przeprowadzonych w stosownych przypadkach zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE (²⁹) lub dyrektywą 92/43/EWG (³⁰) i na podstawie lit. a) niniejszego ustępu oraz do zapewnienia skuteczności rozwiązań mających pozytywny wpływ na różnorodność biologiczną w przypadku ich wdrożenia.

System, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. a), monitoruje wpływ na obszary lądowe, w przestrzeni nad obszarami lądowymi, na glebę, wodę, dno morskie, w przestrzeni nad dnem morskim lub nad powierzchnią morza, w tym pod względem hałasu i zanieczyszczenia, w zależności od danej technologii.

Dane i informacje zebrane w ramach systemu, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. a), są udostępniane co najmniej społeczności naukowej i organom publicznym, chyba że stanowią szczególnie chronione informacje handlowe.

3. W przypadku gdy właściwe organy uwzględniają wpływ technologii neutralnych emisyjnie na różnorodność biologiczną jako kryterium udzielenia zamówienia, w ramach tego kryterium wymaga się wniesienia pozytywnego wkładu netto w różnorodność biologiczną (³¹), jeżeli organ publiczny uzna to za istotne, w co najmniej jednym z następujących obszarów:

a) ochrona siedlisk lub gatunków na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG;

b) ochrona dzikiego ptactwa, w tym jego siedlisk, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE (³²);

c) odbudowa ekosystemów na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/1991;

d) w przypadku instalacji morskich - osiągnięcie dobrego stanu środowiska zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE (³³);

e) osiągnięcie dobrego stanu wód zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE.

Działania mające na celu spełnienie tego kryterium można prowadzić na terenie instalacji lub poza nim.

Artykuł 11

Zrównoważenie środowiskowe - efektywność energetyczna

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów efektywności energetycznej właściwe organy uwzględniają kryterium wstępnej kwalifikacji lub kryterium udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, określające produkty, których efektywność energetyczna podlega ocenie, oraz, w odniesieniu do każdego produktu, mającą zastosowanie metodykę oceny. Pomiaru i oceny efektywności energetycznej dokonuje się na podstawie metod przewidzianych w odniesieniu do danego produktu w prawodawstwie Unii, jeżeli jest ono dostępne.

2. W przypadku gdy dany produkt jest objęty aktem delegowanym przyjętym na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1369, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE (³⁴) lub powiązanym aktem wykonawczym Komisji, kryterium, o którym mowa w ust. 1, musi być zgodne z kryterium określonym w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2017/1369.

3. W przypadku gdy produkt nieobjęty ust. 2 wchodzi w zakres środka wykonawczego przyjętego na podstawie dyrektywy 2009/125/WE, kryterium dotyczy produktów, które spełniają wymogi poziomów referencyjnych efektywności energetycznej określonych w ramach przedmiotowego środka wykonawczego.

4. W przypadku gdy produkt nie jest objęty ust. 2 lub 3, pomiaru i oceny efektywności energetycznej dokonuje się na podstawie innych metod przewidzianych w prawodawstwie Unii, jeżeli jest ono dostępne.

5. W przypadku gdy prawodawstwo Unii nie przewiduje odpowiednich metod, a ust. 4 nie ma zastosowania, pomiaru i oceny efektywności energetycznej dokonuje się na podstawie norm międzynarodowych.

Artykuł 12

Zrównoważenie środowiskowe - efektywne wykorzystanie wody i rozwiązania zapobiegające zanieczyszczeniu wody

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów związanych z wodą właściwe organy uwzględniają kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, w celu oceny wkładu działań realizowanych w ramach projektu w utrzymanie i, w stosownych przypadkach, poprawę stanu jednolitych części wód.

2. W przypadku gdy właściwe organy uwzględniają wpływ technologii neutralnych emisyjnie na wodę jako kryterium wstępnej kwalifikacji, kryterium to obejmuje następujące elementy:

a) obecność systemu monitorowania pozytywnego i negatywnego wpływu instalacji na wodę na wszystkich istotnych etapach cyklu życia;

b) zobowiązanie do wdrożenia rozwiązań adaptacyjnych w celu uniknięcia negatywnego wpływu na stan wód i zapewnienia skuteczności rozwiązań w celu wywarcia, w stosownych przypadkach, pozytywnych skutków oraz przyczynienia się do utrzymania lub osiągnięcia dobrego stanu wód zgodnie ze wskazaniami systemu monitorowania, o którym mowa w lit. a).

3. W przypadku gdy właściwe organy uwzględniają wpływ technologii neutralnych emisyjnie na wodę jako kryterium udzielenia zamówienia, w ramach tego kryterium wymaga się wniesienia pozytywnego wkładu w osiągnięcie lub utrzymanie dobrej jakości i ilości wód zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE.

Artykuł 13

Zrównoważenie środowiskowe - zanieczyszczenie

W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów związanych z zanieczyszczeniem właściwe organy uwzględniają kryteria wstępnej kwalifikacji lub kryteria udzielenia zamówienia, lub ich połączenie, w celu oceny wkładu projektu w ograniczenie zanieczyszczenia, innego niż zanieczyszczenie w następstwie emisji gazów cieplarnianych, podczas instalacji, eksploatacji i likwidacji. Odpowiednie metody, progi i mechanizmy zgodności określa się zgodnie z prawem Unii i na jego podstawie, jeżeli jest ono dostępne, z uwzględnieniem, w stosownych przypadkach, kryteriów określonych w dodatku C do rozporządzenia delegowanego (UE) 2023/2486.

Artykuł 14

Wkład w zrównoważony rozwój: innowacje

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów innowacji właściwe organy w stosownych przypadkach stosują rozróżnienie między:

a) aukcjami ukierunkowanymi na aspekty czysto innowacyjne, które koncentrują się konkretnie na promowaniu nowych technologii lub rozwiązań, oraz

b) aukcjami, które nie koncentrują się konkretnie na innowacjach jako głównym czynniku wpływającym na aukcję.

W przypadku obu rodzajów aukcji stosowanie kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia w zakresie innowacyjności wiąże się ze wprowadzeniem wymogu osiągnięcia minimalnego poziomu poprawy kluczowych wskaźników skuteczności działania, który wykracza poza najnowocześniejsze technologie i rozwiązania dostępne już na rynku, w odniesieniu do wszystkich projektów oraz przedmiotu aukcji, w której uczestniczą.

2. Oprócz wymogów określonych w ust. 1 akapit drugi wkład aukcji, o których mowa w ust. 1 lit. a), w innowacje z zastosowaniem kryteriów wstępnej kwalifikacji ocenia się poprzez wprowadzenie wymogu dotyczącego osiągnięcia określonego poziomu dojrzałości w odniesieniu do wszystkich projektów. W przypadku tego rodzaju aukcji właściwe organy uwzględniają dodatkowe wymogi zobowiązujące zwycięskiego oferenta do rozpowszechniania wiedzy na temat wyników innowacyjnych projektów lub do oferowania licencji na wyniki badań i projektów rozwojowych chronionych prawami własności intelektualnej po cenie rynkowej oraz na niewyłącznych i niedyskryminacyjnych zasadach, aby mogły je wykorzystać zainteresowane strony w EOG.

3. Oprócz wymogów określonych w ust. 1 akapit drugi wkład aukcji, o których mowa w ust. 1 lit. b), w innowacje z zastosowaniem wstępnej kwalifikacji można ocenić poprzez wprowadzenie wymogu dotyczącego osiągnięcia określonego poziomu dojrzałości w odniesieniu do wszystkich projektów. W przypadku tego rodzaju aukcji właściwe organy mogą również uwzględnić dodatkowe wymogi dotyczące praktyk rozpowszechniania wiedzy na temat innowacyjnych wyników projektów lub praktyk udzielania licencji w odniesieniu do wyników dalszych badań i projektów rozwojowych, które są chronione prawami własności intelektualnej, po cenie rynkowej oraz na niewyłącznych i niedyskryminacyjnych zasadach, aby mogły je wykorzystać zainteresowane strony w EOG.

4. Poziom dojrzałości innowacji proponowanej w ramach aukcji, o których mowa w ust. 2 i 3, ocenia się, w stosownych przypadkach, przy zastosowaniu wiarygodnych i ugruntowanych metod, takich jak odniesienie do poziomu gotowości technologicznej.

Artykuł 15

Wkład w zrównoważony rozwój: integracja systemu energetycznego

1. W przypadku podjęcia decyzji o ocenie wkładu aukcji w zrównoważony rozwój, o którym mowa w art. 26 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1735, z zastosowaniem kryteriów integracji systemu energetycznego właściwe organy uwzględniają wkład uczestniczących projektów w zaspokajanie potrzeb systemu wynikający z ich eksploatacji na podstawie elastyczności pod względem czasu, wpływu lokalizacji i połączeń między nośnikami energii, na warunkach określonych w ust. 2, 3 i 4.

2. Elastyczność uczestniczącego projektu pod względem czasu ocenia się w odniesieniu do proponowanych rozwiązań stanowiących nowe inwestycje lub zamawianych za pośrednictwem osób trzecich, w szczególności w postaci połączenia kilku technologii wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, połączenia aktywów wytwórczych i aktywów związanych z magazynowaniem energii elektrycznej lub połączenia aktywów wytwórczych z aktywami lub rozwiązaniami związanymi z popytem. O ile nie jest to należycie uzasadnione, z oceny nie wyklucza się żadnej technologii, która może przyczynić się do zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb systemu.

3. Wpływ lokalizacji uczestniczącego projektu na potrzeby systemu ocenia się w odniesieniu do połączenia jego istotnych cech, w tym czasowego profilu wytwarzania lub zdolności wytwórczych, oraz wyboru lokalizacji i punktu przyłączenia do sieci, z uwzględnieniem planowania sieci.

4. Zdolność uczestniczącego projektu do tworzenia połączeń między nośnikami energii ocenia się w odniesieniu do jego zdolności do przekazywania energii ze źródeł odnawialnych z jednego nośnika energii do drugiego, a w szczególności w odniesieniu do tego, czy obejmują one połączenie aktywów wytwórczych i aktywów służących do konwersji energii.

ROZDZIAŁ V

OCENA I ZGODNOŚĆ Z KRYTERIAMI

Artykuł 16

Ocena kryteriów wstępnej kwalifikacji lub kryteriów udzielenia zamówienia oraz aspektów zgodności aukcji

1. Właściwe organy określają przejrzystą, obiektywną i niedyskryminacyjną metodę oceny ofert pod kątem wybranych kryteriów pozacenowych, w szczególności poprzez ilościową ocenę kryteriów w oparciu o metodę punktacji utworzoną i opublikowaną przed rozpoczęciem procedury przetargowej. W przypadku gdy ocena ilościowa nie jest możliwa, można przewidzieć ocenę jakościową kryteriów pozacenowych, jeżeli jest to uzasadnione realizowanymi celami polityki publicznej i jeżeli opracowano ją w sposób ograniczający zarówno obciążenia administracyjne, jak i ryzyko wystąpienia problemów natury prawnej. Metodykę oceny ofert opracowuje się po konsultacji i współpracy z zainteresowanymi stronami i ekspertami. W przypadku gdy właściwe organy nie dysponują wystarczającymi informacjami, aby z wyprzedzeniem ustanowić metodykę przyznawania punktów, ocenę punktową w odniesieniu do danego aspektu można również ustalić poprzez odniesienie do oferenta, który złożył najwyższą ocenę w odniesieniu do tego konkretnego kryterium pozacenowego. W takim przypadku wprowadza się środki mające na celu ograniczenie strategicznego składania ofert.

2. Wszyscy oferenci biorący udział w aukcji w momencie składania oferty lub wcześniej zobowiązują się do spełnienia wymogów aukcji i specyfikacji zawartych w składanej ofercie. Właściwe organy decydują, w którym momencie oferenci są zobowiązani do wykazania zgodności z kryteriami pozacenowymi, co może nastąpić na różnych etapach całego okresu realizacji projektu, stosownie do przypadku.

3. Z wyjątkiem oferentów, którzy kwalifikują się jako osoby fizyczne, przedsiębiorstwa nieobjęte zakresem dyrektywy 2013/34/UE w rozumieniu jej art. 19a i 29a z późniejszymi zmianami oraz społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej zdefiniowane w art. 2 pkt 16 dyrektywy (UE) 2018/2001, spełnienie kryteriów, o których mowa w art. 4, ocenia się na podstawie odpowiednich oświadczeń dodatkowych potwierdzonych przez niezależne osoby trzecie. Oferenci podlegający sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju na podstawie dyrektywy 2013/34/UE mogą przedstawić istotne informacje na temat sposobu spełnienia wymogów określonych w art. 4, korzystając z przewidzianego w nim formatu.

4. Spełnienie kryteriów, o których mowa w art. 5, ocenia się, zobowiązując oferentów do przedstawienia planu cyberbezpieczeństwa projektu zgłaszanego w przetargu i regularnego aktualizowania go w trakcie realizacji projektu.

5. Spełnienie kryteriów, o których mowa w art. 7, ocenia się, zobowiązując oferentów do przedstawienia dokumentacji celnej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (³⁵), jeżeli jest ona dostępna, oraz innych odpowiednich dokumentów wykazujących pochodzenie lub miejsce montażu technologii neutralnej emisyjnie lub jej głównych konkretnych komponentów, w tym faktur lub wszelkich innych środków.

6. Właściwe organy stosujące kryteria pozacenowe zapewniają ich przestrzeganie.

7. Właściwe organy wymagają od oferentów przedstawienia odpowiednich gwarancji w celu zapewnienia zgodności z kryteriami objętymi niniejszym rozporządzeniem określonymi w specyfikacjach aukcji, takimi jak gwarancje przetargowe, gwarancje ukończenia i gwarancje należytego wykonania umowy.

8. Ustalając poziom gwarancji, o których mowa w ust. 7, właściwe organy uwzględniają również takie kwestie, jak koszty projektu, ryzyko związane z projektem, moc projektu, wartość tej mocy dla systemu energetycznego, dojrzałość technologii, stopień innowacyjności wymagany w ramach aukcji, inne odpowiednie warunki rynkowe oraz charakter naruszenia. Poziom gwarancji musi być wystarczająco wysoki, aby zniechęcić do nieprzestrzegania kryteriów pozacenowych podczas stosowania strategii przetargowych.

Artykuł 17

Kary

1. Właściwe organy określają kary za nieprzestrzeganie kryteriów objętych niniejszym rozporządzeniem. Kary te mogą przybierać różne formy, takie jak kary ryczałtowe, kary dzienne, zmniejszenie lub wycofanie wsparcia lub wykluczenie z udziału w przyszłych rundach aukcji.

2. Ustalając poziom kar, o których mowa w ust. 1, właściwe organy uwzględniają również takie kwestie, jak koszty projektu, ryzyko związane z projektem, moc projektu, wartość tej mocy dla systemu energetycznego, dojrzałość technologii, stopień innowacyjności wymagany w ramach aukcji, inne odpowiednie warunki rynkowe oraz charakter naruszenia. Poziom kar musi być wystarczająco wysoki, aby zniechęcić do nieprzestrzegania kryteriów pozacenowych podczas stosowania strategii przetargowych.

ROZDZIAŁ VI

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 18

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 23 maja 2025 r.