(1)

Trzeci etap unii gospodarczej i walutowej (UGW) rozpoczął się w dniu 1 stycznia 1999 r. Rada, zebrana w Brukseli w dniu 3 maja 1998 r. w składzie szefów państw lub rządów, zdecydowała, że Belgia, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Austria, Portugalia i Finlandia spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 1999 r. (5).

(2)

Decyzją 2000/427/WE (6) Rada zdecydowała, że Grecja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2001 r. Decyzją 2006/495/WE (7) Rada zdecydowała, że Słowenia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2007 r. Decyzjami 2007/503/WE (8) i 2007/504/WE (9) Rada zdecydowała, że Cypr i Malta spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2008 r. Decyzją 2008/608/WE (10) Rada zdecydowała, że Słowacja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją 2010/416/UE (11) Rada zdecydowała, że Estonia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją 2013/387/UE (12) Rada zdecydowała, że Łotwa spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją 2014/509/UE (13) Rada zdecydowała, że Litwa spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją (UE) 2022/1211 (14) Rada zdecydowała, że Chorwacja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro.

(3)

Zgodnie z pkt 1 Protokołu nr 16 w sprawie niektórych postanowień dotyczących Danii, załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, oraz zgodnie z decyzją podjętą przez szefów państw lub rządów w Edynburgu w grudniu 1992 r. Dania powiadomiła Radę, że nie będzie uczestniczyć w trzecim etapie UGW. Dania nie złożyła wniosku o rozpoczęcie procedury, o której mowa w art. 140 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

(4)

Na mocy decyzji 98/317/WE Szwecja jest państwem członkowskim objętym derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 4 Aktu przystąpienia z 2003 r Czechy, Węgry i Polska są państwami członkowskimi objętymi derogacjami w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia z 2005 r(Bułgaria i Rumunia są państwami członkowskimi objętymi derogacjami w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE.

(5)

Europejski Bank Centralny (EBC) został ustanowiony w dniu 1 lipca 1998 r. Europejski System Walutowy został zastąpiony mechanizmem kursowym, którego ustanowienie zostało uzgodnione rezolucją Rady Europejskiej z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walut w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (15). Funkcjonowanie mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (ERM II) zostało określone w porozumieniu z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy EBC a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określającym procedury operacyjne mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (16).

(6)

Art. 140 ust. 2 TFUE określa procedurę uchylenia derogacji w odniesieniu do państw członkowskich, których to dotyczy. Przynajmniej raz na dwa lata lub na wniosek państwa członkowskiego objętego derogacją Komisja i EBC składają sprawozdania Radzie zgodnie z procedurą określoną w art. 140 ust. 1 TFUE.

(7)

Prawodawstwo krajowe państw członkowskich, w tym statuty krajowych banków centralnych, należy w razie potrzeby dostosować w celu zapewnienia zgodności z art. 130 i 131 TFUE oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanych dalej „statutem ESBC i EBC”). Sprawozdania Komisji i EBC zawierają szczegółową ocenę zgodności prawodawstwa Bułgarii z art. 130 i 131 TFUE oraz ze statutem ESBC i EBC.

(8)

Zgodnie z art. 1 Protokołu nr 13 w sprawie kryteriów konwergencji załączonego do TFUE kryterium stabilności cen określone w art. 140 ust. 1 tiret pierwsze TFUE oznacza, że państwo członkowskie osiągnęło trwały poziom stabilności cen, a średnia stopa inflacji, odnotowana w ciągu jednego roku poprzedzającego badanie, nie przekracza o więcej niż 1,5 punktu procentowego stopy inflacji w co najwyżej trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium stabilności cen inflacja jest mierzona za pomocą zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (HICP) zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/792 (17). W celu oceny, czy kryterium stabilności cen zostało spełnione, inflacja w poszczególnych państwach członkowskich jest mierzona jako procentowa zmiana średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w stosunku do średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w poprzednim okresie. W sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjna przyjęta została zwykła średnia arytmetyczna stóp inflacji trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększona o 1,5 punktu procentowego. Wyliczono, że w okresie jednego roku kończącym się w kwietniu 2025 r. wartość referencyjna inflacji wynosiła 2,8 %, a trzema państwami członkowskimi o najbardziej stabilnych cenach były Irlandia, Finlandia i Włochy, ze stopami inflacji wynoszącymi, odpowiednio, 1,2 %, 1,3 % i 1,4 %.

(9)

Zgodnie z art. 2 Protokołu nr 13 kryterium sytuacji finansów publicznych określone w art. 140 ust. 1 tiret drugie TFUE wymaga, aby w czasie badania państwo członkowskie nie było objęte decyzją Rady podjętą zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE, stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu.

(10)

Zgodnie z art. 3 Protokołu nr 13 kryterium udziału w mechanizmie kursowym Europejskiego Systemu Walutowego określone w art. 140 ust. 1 tiret trzecie TFUE wymaga, aby państwo członkowskie stosowało normalne granice wahań, przewidziane w mechanizmie kursowym (ERM) Europejskiego Systemu Walutowego, bez poważnych napięć przynajmniej przez dwa lata przed badaniem. W szczególności państwo członkowskie nie mogło zdewaluować z własnej inicjatywy dwustronnego centralnego kursu swojej waluty wobec euro przez ten sam okres. Od dnia 1 stycznia 1999 r. punkt odniesienia dla oceny spełnienia kryterium kursu wymiany stanowi mechanizm kursowy ERM II. Oceniając spełnienie tego kryterium w swoich sprawozdaniach, Komisja i EBC zbadały okres dwóch lat do dnia 19 maja 2025 r.

(11)

Zgodnie z art. 4 Protokołu nr 13 kryterium konwergencji stóp procentowych określone w art. 140 ust. 1 tiret czwarte TFUE oznacza, że w ciągu jednego roku przed badaniem państwo członkowskie posiadało średnią nominalną długoterminową stopę procentową nieprzekraczającą więcej niż o dwa punkty procentowe stopy procentowej w co najwyżej trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Jako kryterium do oceny konwergencji stóp procentowych zastosowano porównywalne stopy procentowe referencyjnych dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Aby ocenić, czy kryterium konwergencji stóp procentowych zostało spełnione, w sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjną przyjęto zwykłą średnią arytmetyczną nominalnych długoterminowych stóp procentowych trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększoną o dwa punkty procentowe. Wartość referencyjna dla okresu 12 miesięcy kończącego się w kwietniu 2025 r. wyniosła 5,1 % i została obliczona w oparciu o długoterminowe stopy procentowe w Irlandii (2,8 %), Finlandii (2,9 %) i we Włoszech (3,7 %).

(12)

Zgodnie z art. 5 Protokołu nr 13 Komisja dostarczyła dane wykorzystywane w ocenie spełnienia kryteriów konwergencji. Dane budżetowe zostały dostarczone przez Komisję po tym, gdy państwa członkowskie złożyły przed dniem 1 kwietnia 2025 r. odpowiednie sprawozdania zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 479/2009 (18).

(13)

Na podstawie przedłożonych przez Komisję i EBC sprawozdań w sprawie postępów dokonanych przez Bułgarię w wypełnieniu zobowiązań w zakresie urzeczywistnienia unii gospodarczej i walutowej stwierdza się, że prawodawstwo krajowe w Bułgarii, w tym statut krajowego banku centralnego, są zgodne z art. 130 i 131 TFUE oraz ze statutem ESBC i EBC.

(14)

Na podstawie przedłożonych przez Komisję i EBC sprawozdań w sprawie postępów dokonanych przez Bułgarię w wypełnieniu zobowiązań w zakresie urzeczywistnienia unii gospodarczej i walutowej stwierdza się, że w odniesieniu do spełnienia przez Bułgarię kryteriów konwergencji wymienionych w czterech tiret art. 140 ust. 1 TFUE: średnia stopa inflacji w Bułgarii w okresie 12 miesięcy kończącym się w kwietniu 2025 r. wyniosła 2,7 %, czyli poniżej wartości referencyjnej, a przegląd szerokiego zakresu wskaźników nie daje powodów do obaw co do zrównoważonego charakteru stabilności cen; Bułgaria nie jest objęta decyzją Rady w sprawie istnienia nadmiernego deficytu; Bułgaria jest członkiem mechanizmu ERM II od dnia 10 lipca 2020 r. i w ciągu dwóch lat poprzedzających ocenę kurs lewa (BGN) nie podlegał poważnym napięciom, a Bułgaria nie zdewaluowała dwustronnego centralnego kursu BGN wobec euro z własnej inicjatywy, ponadto, w okresie 12 miesięcy kończącym się w kwietniu 2025 r. długoterminowa stopa procentowa w Bułgarii wyniosła średnio 3,9 %, czyli kształtowała się znacznie poniżej wartości referencyjnej.

(15)

W świetle oceny zgodności prawnej oraz spełnienia kryteriów konwergencji, a także oceny dodatkowych czynników Bułgaria spełnia warunki konieczne do przyjęcia euro,