(1)

Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym (2) (zwane dalej „Porozumieniem EOG”) weszło w życie z dniem 1 stycznia 1994 r.

(2)

Zgodnie z art. 98 Porozumienia EOG Wspólny Komitet EOG może podjąć decyzję o zmianie, między innymi, załącznika IV (Energia) do Porozumienia EOG.

(3)

W Porozumieniu EOG należy uwzględnić rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/759 (3) oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (4).

(4)

Szereg przepisów dyrektywy (UE) 2018/2001 wymaga dostosowań merytorycznych, które uwzględniają specyfikę Porozumienia EOG i państw EFTA.

(5)

Ponieważ wiążący cel Unii w zakresie energii odnawialnej nie ma zastosowania do państw EFTA, unijny cel określony w art. 3 ust. 1 dyrektywy (UE) 2018/2001 nie powinien mieć zastosowania do państw EFTA. Artykuł ten został zatem odpowiednio dostosowany. Państwa EFTA określają jednak dobrowolnie swoje krajowe orientacyjne cele w zakresie energii odnawialnej, określone w deklaracji państw EFTA załączonej do decyzji Wspólnego Komitetu EOG. W związku z tym państwa EFTA nie powinny być częścią unijnej platformy ds. rozwoju odnawialnych źródeł energii ani uczestniczyć w transferach statystycznych z państwami członkowskimi. Art. 8 dyrektywy (UE) 2018/2001 nie powinien mieć zatem zastosowania do państw EFTA.

(6)

Biorąc pod uwagę odległe położenie geograficzne Islandii i związane z tym wyzwania dotyczące obliczania końcowego zużycia energii brutto w odniesieniu do ilości energii zużytej w sektorze lotnictwa, do Islandii powinien mieć zastosowanie taki sam próg jak ten przyznany Cyprowi i Malcie w art. 7 dyrektywy (UE) 2018/2001.

(7)

W odniesieniu do procedur wydawania zezwoleń określonych w art. 16 dyrektywy (UE) 2018/2001, w decyzji Wspólnego Komitetu należy uwzględnić szczególne obowiązki Norwegii w zakresie konsultacji z Saamami, tak aby zapewnić możliwość przedłużenia o maksymalnie rok terminów procedury wydawania zezwoleń, o której mowa w art. 16 ust. 4, 5 i 6 dyrektywy (UE) 2018/2001.

(8)

Państwa EFTA powinny przestrzegać polityki Unii w zakresie wzajemnego uznawania gwarancji pochodzenia w odniesieniu do państw trzecich określonej w art. 19 ust. 11 dyrektywy (UE) 2018/2001. W związku z tym nie powinny one uznawać gwarancji pochodzenia wydanych przez państwo trzecie, chyba że Unia zawarła umowę z danym państwem trzecim i spełnione są kryteria określone w tym artykule. W związku z tym art. 19 ust. 11 dyrektywy (UE) 2018/2001 został odpowiednio dostosowany.

(9)

Ponieważ udział energii odnawialnej w Norwegii i Islandii jest wysoki, a Norwegia wykorzystuje energię elektryczną głównie do celów grzewczych, podczas gdy Islandia pokrywa swoje zapotrzebowanie na ciepło z odnawialnych źródeł geotermalnych albo odnawialnej energii elektrycznej, należy dostosować metody obliczania dotyczące zwiększania roli energii odnawialnej w ciepłownictwie i chłodnictwie określone w art. 23 dyrektywy (UE) 2018/2001.

(10)

Ponadto, obecnie nie jest możliwe by Liechtenstein stosował art. 25-31 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 dotyczące energii odnawialnej w sektorze transportu oraz wymogów w zakresie paliw odnawialnych, ponieważ politykę w zakresie paliw reguluje unia regionalna Liechtensteinu ze Szwajcarią. W związku z tym Liechtensteinowi należy przyznać tymczasowe odstępstwo, biorąc pod uwagę, że w ramach unii regionalnej stosuje się system zwiększania wykorzystania biopaliw oparty na mechanizmie kompensacji emisji CO_{2 mającym zastosowanie od 2024 r., którego cel wynosi 23 %. Odstępstwo powinno mieć zastosowanie wyłącznie do czasu uwzględnienia w Porozumieniu EOG dyrektywy (UE) 2018/2001 zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413 (5}).

(11)

Należy zatem odpowiednio zmienić załącznik IV (Energia) do Porozumienia EOG.

(12)

Stanowisko Unii w ramach Wspólnego Komitetu EOG powinno zatem być oparte na dołączonym projekcie decyzji,

-

Wyznaczony przez Islandię krajowy orientacyjny cel w zakresie energii odnawialnej wyrażony jako udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii brutto wynosi 80 % w 2030 r. Islandzki krajowy cel dotyczący odnawialnych źródeł energii opiera się na analizie i prognozach islandzkiej Agencji Środowiska i Energii (UOS) na 2030 r. Sektory energii elektrycznej i ogrzewania w Islandii oparte są w 100 % na odnawialnych źródłach energii wodnej i geotermalnej. Orientacyjny cel Islandii w zakresie energii odnawialnej na 2030 r. jest o szesnaście punktów procentowych wyższy niż krajowy cel orientacyjny w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r.

-

W dniu 6 listopada 2020 r. parlament Liechtensteinu (Landtag) przyjął strategię energetyczną na 2030 r., w której krajowy cel udziału energii ze źródeł odnawialnych wynosi 30 %. Cel ten jest realizowany poprzez: ok. 17 % krajowych odnawialnych źródeł energii (głównie fotowoltaika i, w miarę możliwości, energia wiatrowa oraz, na mniejszą skalę, biomasa) oraz około 13 % importowanych odnawialnych źródeł energii (e-paliwa, wodór odnawialny). Co roku sporządzane są sprawozdania na temat realizacji celów (w ramach sprawozdania monitorującego dla parlamentu Liechtensteinu).

-

Ustalony przez Norwegię krajowy orientacyjny cel w zakresie energii odnawialnej, wyrażony jako udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii brutto w 2030 r., wynosi 77,5 %. Norweski krajowy cel w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii opiera się na analizie i prognozach Norweskiej Agencji Energetycznej na 2030 r. oraz na wewnętrznych ocenach przeprowadzonych przez norweskie Ministerstwo Energii. Ponieważ Norwegia jest prekursorem w dziedzinie energii odnawialnej, startuje z wysokiego poziomu. Jednocześnie oznacza to, że stosowane są już najbardziej opłacalne i łatwo dostępne środki. Orientacyjny cel Norwegii w zakresie energii odnawialnej na 2030 r. jest o dziesięć punktów procentowych wyższy niż krajowy cel w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r., który wynosił 67,5 %.