(1)

W dniu 4 marca 2022 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2022/382 (2) stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującą wprowadzeniem tymczasowej ochrony.

(2)

Zgodnie z art. 4 ust. 1 dyrektywy 2001/55/WE tymczasowa ochrona obowiązywała najpierw przez początkowy okres jednego roku, tj. do dnia 4 marca 2023 r., a następnie została automatycznie przedłużona o dodatkowy rok do dnia 4 marca 2024 r.

(3)

W dniu 19 października 2023 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2023/2409 (3) w sprawie przedłużenia tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą (UE) 2022/382 do dnia 4 marca 2025 r. W dniu 11 czerwca 2024 r. Rada przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2024/1836 (4) w sprawie przedłużenia tej tymczasowej ochrony do dnia 4 marca 2026 r.

(4)

Z uwagi na to, że z praw wynikających z tymczasowej ochrony można w danym momencie korzystać tylko w jednym państwie członkowskim, aby zapewnić przestrzeganie tej zasady i uniknąć wielokrotnej rejestracji w celu uzyskania tymczasowej ochrony, państwa członkowskie powinny odrzucać wnioski o wydanie dokumentu pobytowego na podstawie art. 8 ust. 1 dyrektywy 2001/55/WE, jeżeli okaże się, że dana osoba uzyskała już dokument pobytowy na tej podstawie w innym państwie członkowskim. Pozwoli to zapewnić zgodność z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie C-753/23 (5), w szczególności z jego pkt 30.

(5)

W kontekście uruchomienia tymczasowej ochrony na podstawie dyrektywy 2001/55/WE, w oświadczeniu z dnia 4 marca 2022 r. państwa członkowskie jednomyślnie zgodziły się nie stosować art. 11 tej dyrektywy w stosunku do osób, które korzystają z tymczasowej ochrony w danym państwie członkowskim zgodnie z decyzją wykonawczą (UE) 2022/382 i które przemieszczają się do innego państwa członkowskiego bez zezwolenia, chyba że państwa członkowskie postanowią inaczej na podstawie umowy dwustronnej.

(6)

W tym ogólnym kontekście nie należy przyjmować wykładni nakładającej na państwo członkowskie obowiązek wydania dokumentu pobytowego w celu tymczasowej ochrony osobie, która uzyskała dokument pobytowy w celu tymczasowej ochrony w innym państwie członkowskim.

(7)

Aby zapewnić aktualny obraz sytuacji do celów operacyjnych, spójne zarządzanie wydawaniem dokumentów pobytowych i nadzór nad tym procesem, państwa członkowskie powinny regularnie zamieszczać dokładne i aktualne dane na platformie rejestracji do celów tymczasowej ochrony, w tym dane dotyczące nieaktywnych rejestracji.

(8)

Obecnie z tymczasowej ochrony w Unii korzysta prawie 4,3 mln wysiedleńców z Ukrainy. Ogólna liczba rejestracji osób korzystających z tymczasowej ochrony utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi ok. 4,3 mln, przy czym zauważalna jest niewielka, lecz stała tendencja wzrostowa i niewiele osób deklaruje chęć powrotu na stałe do Ukrainy. Sytuacja w Ukrainie nie pozwala na powrót większości wysiedleńców do tego kraju w bezpiecznych i trwałych warunkach. Według szacunków Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji z kwietnia 2025 r. liczba osób przesiedlonych wewnętrznie w Ukrainie wynosiła 3 757 000, z czego 66 % znajduje się w tej sytuacji od ponad dwóch lat, a 79 % - od ponad roku. Odsetek osób wewnętrznie przesiedlonych od ponad dwóch lat był wyższy wśród osób mieszkających na zachodzie kraju (78 %). Według szacunków Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) ponad 12,7 mln osób w Ukrainie potrzebuje pilnej pomocy humanitarnej w 2025 r.

(9)

Co więcej nie można wykluczyć dalszego napływu wysiedleńców na dużą skalę z powodu trudnych warunków humanitarnych, dużej niestabilności i niepewnej sytuacji w Ukrainie w wyniku wojny napastniczej Rosji, w tym wzmożonych i powtarzających się ataków z powietrza na ludność cywilną w całym kraju. Utrzymuje się ryzyko eskalacji konfliktu. Jednocześnie nadal zagrożone jest wydajne działanie krajowych systemów azylowych, gdyby tymczasowa ochrona miała ustać i wszystkie osoby korzystające z tymczasowej ochrony w tym samym momencie wystąpiłyby o ochronę międzynarodową.

(10)

Tak długo, jak trwa wojna przeciwko Ukrainie, jest mało prawdopodobne, aby zmalała liczba wysiedleńców w Unii korzystających z tymczasowej ochrony, dlatego konieczne jest jej przedłużenie, aby zaradzić sytuacji osób obecnie korzystających z takiej ochrony w Unii lub tych, które będą jej potrzebować począwszy od dnia 5 marca 2026 r., gdyż takie przedłużenie jest zapewnieniem natychmiastowej ochrony i dostępu do zestawu zharmonizowanych praw i równocześnie sposobem na ograniczenie do minimum formalności związanych z masowym napływem osób do Unii. Przedłużenie tymczasowej ochrony powinno pomóc również zapobiec przeciążeniu systemów azylowych państw członkowskich w związku ze znacznym wzrostem liczby wniosków o ochronę międzynarodową, które mogłyby być składane przez osoby korzystające z tymczasowej ochrony w okresie do dnia 4 marca 2026 r., gdyby do tego czasu miała ustać tymczasowa ochrona, lub przez osoby uciekające przed wojną w Ukrainie i przybywające do Unii w okresie od dnia 5 marca 2026 r. do dnia 4 marca 2027 r.

(11)

Z uwagi na utrzymujące się powody przyznawania tymczasowej ochrony, w przypadku kategorii osób wysiedlonych, o których mowa w decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/382, taką ochronę należy zatem przedłużyć do dnia 4 marca 2027 r.

(12)

Niniejsza decyzja nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(13)

Rada potwierdza swoje zobowiązanie do udzielania wsparcia Ukrainie i jej obywatelom tak długo, jak będzie to konieczne, i potwierdza swoje poparcie dla kompleksowego, sprawiedliwego i trwałego pokoju, opartego na zasadach Karty Narodów Zjednoczonych i na prawie międzynarodowym, a w przypadku trwałego zawieszenia broni Rada jest gotowa działać zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2001/55/WE.

(14)

Irlandia jest związana dyrektywą 2001/55/WE, a zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji wykonawczej.

(15)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje,