(1)

30 czerwca 2025 r. do Komisji wpłynął wniosek o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Etyczna selekcja przedstawicieli europejskich”. Celem inicjatywy wyrażonym przez jej organizatorów było wezwanie Komisji do zaproponowania prawodawstwa wprowadzającego wspólne kryteria etycznej, przejrzystej i weryfikowalnej selekcji osób kandydujących na europejskie urzędy publiczne.

(2)

Pismem z 28 lipca 2025 r. (C(2025) 5234 final), na podstawie art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2019/788, Komisja poinformowała grupę organizatorów, że w odniesieniu do wniosku o rejestrację złożonego 30 czerwca 2025 r. spełnione zostały wymogi dotyczące rejestracji określone w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. a), d) i e) tego rozporządzenia oraz że jego art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. b) nie ma zastosowania. Komisja wyjaśniła jednak, że inicjatywa nie spełnia wymogu określonego w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788, ponieważ Komisja nie jest uprawniona do proponowania prawodawstwa wprowadzającego wspólne kryteria selekcji osób kandydujących na europejskie urzędy publiczne, gdyż członkowie instytucji Unii są powoływani zgodnie z procedurami ustanowionymi w prawie pierwotnym.

(3)

W związku z tym Komisja poinformowała organizatorów zgodnie z art. 6 ust. 4 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2019/788, że mogą oni albo dokonać zmiany inicjatywy w celu uwzględnienia oceny Komisji, albo utrzymać pierwotną inicjatywę, albo ją wycofać, zgodnie z art. 6 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia (UE) 2019/788.

(4)

29 sierpnia 2025 r. grupa organizatorów przedłożyła zmienioną inicjatywę.

(5)

Celem zmienionej inicjatywy wyrażonym przez organizatorów jest wezwanie Komisji do: (i) wydania zalecenia na podstawie art. 292 TFUE wzywającego państwa członkowskie i partie polityczne do wprowadzenia minimalnych norm w zakresie etyki, sprawności psychicznej i kompetencji na potrzeby wewnętrznej selekcji osób kandydujących w wyborach europejskich i krajowych; (ii) przyjęcia dobrowolnego europejskiego kodeksu etyki dla osób kandydujących oraz (iii) zainicjowania kampanii informacyjnej i edukacyjnej. W załączniku do inicjatywy przedstawiono dalsze szczegółowe informacje na temat jej kontekstu, przedmiotu i celów. Do wniosku o rejestrację organizatorzy dołączyli również projekt aktu prawnego.

(6)

W odniesieniu do pierwszego środka, a mianowicie do wydania przez Komisję zalecenia wzywającego państwa członkowskie i partie polityczne do wprowadzenia minimalnych norm w zakresie etyki, sprawności psychicznej i kompetencji na potrzeby wewnętrznej selekcji osób kandydujących w wyborach europejskich i krajowych, Komisja stwierdza, że w inicjatywie nie wzywa się Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów. W związku z tym środek ten nie spełnia wymogu prawnego określonego w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788. Ponadto nawet jeśliby należało interpretować wniosek o rejestrację w ten sposób, że zakłada on przedłożenie przez Komisję wniosku dotyczącego zalecenia Rady w sprawie wprowadzenia takich minimalnych norm, przepisy wymienione przez organizatorów nie przyznają Unii kompetencji do przyjęcia takiego zalecenia. Ponadto art. 223 TFUE, który przyznaje Radzie, na wniosek Parlamentu Europejskiego, kompetencje do ustanawiania przepisów niezbędnych do wyboru posłów do Parlamentu Europejskiego, nie przyznaje Komisji żadnych odnośnych kompetencji. Wynika z tego, że Komisja nie jest uprawniona do przedłożenia wniosku dotyczącego zalecenia Rady w sprawie wprowadzenia minimalnych standardów selekcji osób kandydujących w wyborach.

(7)

Podobnie Komisja stwierdza, że w odniesieniu do drugiego i trzeciego środka, za pomocą którego organizatorzy wzywają Komisję do przyjęcia dobrowolnego europejskiego kodeksu etyki dla osób kandydujących oraz do rozpoczęcia kampanii informacyjnej i edukacyjnej, nie wzywa się Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów. W związku z tym przedstawione środki nie spełniają wymogu prawnego określonego w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788.

(8)

Dlatego też proponowana inicjatywa obywatelska „Etyczna selekcja przedstawicieli europejskich” wykracza w sposób oczywisty poza uprawnienia Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów w rozumieniu art. 6 ust. 4 akapit trzeci lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788.

(9)

Należy zatem odrzucić wniosek o rejestrację,