Rezolucja parlamentu europejskiego (ue) 2025/1597 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023, sekcja II – Rada Europejska i Rada

Akt prawny obowiązujący

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L rok 2025 poz. 1597

Wersja aktualna od 2025.10.08

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2025/1597

z dnia 7 maja 2025 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023, sekcja II - Rada Europejska i Rada

PARLAMENT EUROPEJSKI,

-	uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023, sekcja II - Rada Europejska i Rada,

-	uwzględniając art. 102 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

-	uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Spraw Konstytucyjnych,

-	uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A10-0052/2025),

mając na uwadze, że w ramach procedury udzielania absolutorium organ udzielający absolutorium pragnie podkreślić szczególne znaczenie dalszego wzmacniania legitymacji demokratycznej instytucji Unii w drodze zwiększania przejrzystości i odpowiedzialności oraz wdrażania koncepcji budżetowania celowego i właściwego zarządzania zasobami ludzkimi;

B.	mając na uwadze, że zgodnie z art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Parlament Europejski samodzielnie decyduje o udzieleniu absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii, oraz mając na uwadze, że budżet Rady Europejskiej i Rady jest sekcją budżetu Unii;

C.	mając na uwadze, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczych;

mając na uwadze, że - jak stanowi art. 317 TFUE - Komisja wykonuje budżet Unii na własną odpowiedzialność, zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami, oraz mając na uwadze, że według obowiązujących ram prawnych Komisja ma powierzać innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu, które się do nich odnoszą;

mając na uwadze, że zgodnie z art. 235 ust. 4 i art. 240 ust. 2 TFUE Radę Europejską i Radę (zwaną dalej „Radą”) wspomaga Sekretariat Generalny Rady (zwany dalej „Sekretariatem”), a także mając na uwadze, że sekretarz generalny Rady odpowiada w całości za należyte zarządzanie środkami zapisanymi w sekcji II budżetu Unii;

mając na uwadze, że przez ponad dwadzieścia lat Parlament stosował ugruntowaną i szanowaną praktykę udzielania absolutorium wszystkim instytucjom, organom, urzędom i agencjom Unii, a także mając na uwadze, że Komisja popiera dalsze stosowanie praktyki udzielania każdej instytucji i agencji oraz każdemu organowi i urzędowi Unii absolutorium dotyczącego ich wydatków administracyjnych;

G.	mając na uwadze, że zgodnie z art. 59 ust. 1 rozporządzenia finansowego Komisja powierza innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu, które się do nich odnoszą;

H.	mając na uwadze, że od czasu absolutorium z wykonania budżetu na 2009 r. brak współpracy ze strony Rady w procedurze udzielania absolutorium zmusza Parlament do odmowy udzielenia absolutorium sekretarzowi generalnemu Rady;

I.	mając na uwadze, że Rada Europejska i Rada jako instytucje unijne i organy, które otrzymują środki z budżetu ogólnego Unii, powinny działać w sposób przejrzysty i ponosić demokratyczną odpowiedzialność przed obywatelami Unii oraz podlegać demokratycznej kontroli wydatkowania środków publicznych;

mając na uwadze, że art. 15 ust. 3 TFUE zobowiązuje instytucje UE do zapewnienia w regulaminie wewnętrznym przejrzystości ich działalności, podczas gdy w kilku dochodzeniach i decyzjach Rzecznik krytykował Radę za brak przejrzystości, sugerując, że Rada nie uwzględniła w pełni krytycznego związku między demokracją a przejrzystością procesu decyzyjnego;

mając na uwadze, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza prawo podatników i opinii publicznej do otrzymywania informacji o wykorzystaniu dochodów publicznych oraz że Sąd w wyroku z 25 stycznia 2023 r. w sprawie T-163/21 (1) De Capitani/Rada stwierdził w odniesieniu do przejrzystości unijnego procesu legislacyjnego, że dokumenty sporządzane przez Radę w jej grupach roboczych mają charakter nie techniczny, lecz ustawodawczy, a zatem podlegają wnioskom o dostęp do dokumentów;

zauważa, że budżet Rady jest objęty działem 7 WRF „Europejska administracja publiczna”, który w 2023 r. wyniósł 12,3 mld EUR (co stanowi 6,4?% całkowitego budżetu Unii); zauważa, że budżet Rady wynoszący około 0,6 mld EUR stanowi około 5,2?% całkowitych wydatków administracyjnych Unii;

jest zadowolony, że Trybunał Obrachunkowy („Trybunał”) w swoim sprawozdaniu rocznym za rok budżetowy 2023 zbadał próbę 70 transakcji poddawanych przeglądowi w dziale „Administracja”, czyli o 10 więcej niż zbadano w 2022 r.; zauważa ponadto, że według Trybunału wydatki administracyjne obejmują wydatki na zasoby ludzkie, w tym wydatki na emerytury, które w 2023 r. stanowiły około 70?% całkowitych wydatków administracyjnych, oraz wydatki na budynki, wyposażenie, energię, technologię komunikacyjną i informacyjną, a jego wieloletnia praca wskazuje, że ogólnie wydatki te są obarczone niskim ryzykiem;

zauważa, że chociaż na 70 zbadanych transakcji błędy wystąpiły w 21 (30?%), na podstawie pięciu skwantyfikowanych błędów Trybunał szacuje, iż poziom błędu znajduje się poniżej progu istotności;

zauważa, że w swoim sprawozdaniu rocznym za rok budżetowy 2023 Trybunał sformułował uwagę na temat okresu obowiązywania zawartej przez Radę umowy ramowej dotyczącej utrzymania budynków; zauważa, że w czterech zbadanych płatnościach dotyczących Rady Trybunał nie stwierdził żadnych błędów kwantyfikowalnych;

Aktualna sytuacja w zakresie procedury udzielania absolutorium

wyraża głębokie ubolewanie, że od 2009 r. i ponownie w odniesieniu do roku budżetowego 2022 Parlament musiał odmówić udzielenia Radzie absolutorium, ponieważ Rada nadal odmawia współpracy z Parlamentem w procedurze udzielania absolutorium, uniemożliwiając Parlamentowi podjęcie świadomej decyzji opartej na poważnej i szczegółowej kontroli wykonania budżetu Rady;

odnotowuje, że aby umożliwić dokładną kontrolę wykonania budżetu Rady i zarządzania Radą, 20 września 2024 r. odpowiednie służby Parlamentu - w imieniu sprawozdawcy ds. procedury udzielania absolutorium - przekazały Sekretariatowi Rady kwestionariusz zawierający 90 pytań ważnych dla Parlamentu; ponadto zauważa, że podobne kwestionariusze wysłano do pozostałych instytucji, z których wszystkie dostarczyły Parlamentowi szczegółowe odpowiedzi na wszystkie pytania;

ubolewa, że 23 września 2024 r. Sekretariat ponownie poinformował Parlament, że nie udzieli odpowiedzi na kwestionariusz Parlamentu i że Rada nie weźmie udziału w wysłuchaniu zorganizowanym 12 listopada 2024 r. w ramach procesu udzielania absolutorium, w którym to wysłuchaniu uczestniczyły wszystkie inne zaproszone instytucje;

przypomina, że Parlament ma uprawnienia do udzielania absolutorium na podstawie art. 319 TFUE oraz odpowiednich przepisów rozporządzenia finansowego i Regulaminu Parlamentu, zgodnie z obecną interpretacją i praktyką, tzn. ma prawo udzielać absolutorium, aby utrzymać przejrzystość i zapewnić demokratyczną odpowiedzialność przed podatnikami Unii;

podkreśla, że art. 59 ust. 1 rozporządzenia finansowego stanowi, iż Komisja przyznaje innym instytucjom Unii uprawnienia wymagane do wykonywania sekcji budżetu dotyczących tych instytucji, i w związku z tym uważa za niezrozumiałe, że według Rady to Komisji należy udzielać absolutorium z wykonania budżetu Rady;

10.

podkreśla ugruntowaną i szanowaną praktykę udzielania absolutorium wszystkim instytucjom, organom, urzędom i agencjom Unii, w tym Radzie Europejskiej i Radzie, stosowaną przez Parlament od ponad dwudziestu lat; przypomina, że Komisja oświadczyła, iż nie jest w stanie nadzorować wykonania budżetów pozostałych instytucji Unii; podkreśla ponownie wyrażony przez Komisję pogląd, że Parlament powinien nadal bezpośrednio stosować praktykę udzielania każdej instytucji Unii absolutorium w odniesieniu do wydatków administracyjnych i wykonania budżetu UE, aby zachować zgodność z zasadą należytego zarządzania finansami;

11.

podkreśla, że obecna sytuacja oznacza, że Parlament może jedynie sprawdzać sprawozdania Trybunału i Rzecznika Praw Obywatelskich, a także publicznie dostępne informacje w witrynie internetowej Rady, z powodu uporczywego braku woli współpracy z Parlamentem ze strony Rady; podkreśla, że taki brak współpracy osłabia zdolność Parlamentu do skutecznego wypełniania jego roli nadzorczej i uniemożliwia Parlamentowi podjęcie świadomej decyzji w sprawie udzielenia absolutorium;

12.

ubolewa, że Rada od ponad dziesięciu lat pokazuje, iż nie ma żadnej woli politycznej do współpracy z Parlamentem w kontekście rocznej procedury udzielania absolutorium; podkreśla, że ta postawa wywarła trwały negatywny wpływ na obie instytucje, zdyskredytowała zarządzanie budżetem Unii i demokratyczną kontrolę nad nim i podważyła zaufanie obywateli do Unii jako przejrzystego podmiotu; podkreśla, że Rada musi przestrzegać tych samych standardów rozliczalności, jakich oczekuje od innych instytucji Unii;

13.

przypomina, że uporczywa odmowa udziału w procedurze udzielania absolutorium ze strony Rady stanowi niedopuszczalne naruszenie demokratycznej rozliczalności; wzywa do wprowadzenia zmian prawnych i proceduralnych, które umożliwią wstrzymanie środków budżetowych dla instytucji Unii, która nie wywiązuje się z obowiązków w zakresie przejrzystości;

14.

przypomina, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza prawo podatników i opinii publicznej do otrzymywania informacji o wykorzystaniu dochodów publicznych; w związku z tym domaga się pełnego poszanowania uprawnień i roli Parlamentu jako gwaranta zasady demokratycznej rozliczalności; wzywa Radę, aby należycie stosowała się do zaleceń przyjętych przez Parlament w kontekście procedury udzielania absolutorium i nalega na pełne stosowanie art. 14 ust. 1 TUE;

15.

wzywa Radę do wznowienia negocjacji z Parlamentem bez zbędnej zwłoki oraz do jak najszybszego zaangażowania Parlamentu na najwyższym szczeblu, z udziałem sekretariatów generalnych i przewodniczących obu instytucji, aby przełamać sytuację patową i rozwiązać długotrwały impas w sprawie absolutorium, przy jednoczesnym poszanowaniu odpowiednich ról Parlamentu i Rady w procedurze udzielania absolutorium oraz zapewnieniu przejrzystości i właściwej demokratycznej kontroli wykonania budżetu; zwraca się do służb prawnych Komisji i Rady o przedstawienie opinii na temat potencjalnych rozwiązań opartych na traktatach w celu wyegzekwowania od Rady wywiązywania się z obowiązków w ramach procedury udzielania absolutorium;

16.

podkreśla, że choć trzeba poprawić obecną sytuację dzięki lepszej współpracy międzyinstytucjonalnej w ramach traktatów, przegląd traktatów mógłby zapewnić jaśniejszą i bardziej przejrzystą procedurę udzielania absolutorium dzięki powierzeniu Parlamentowi wyraźnych uprawnień do udzielania absolutorium osobno poszczególnym instytucjom, organom, urzędom i agencjom Unii; podkreśla jednak, że w oczekiwaniu na taki przegląd należy poprawić obecną sytuację dzięki zacieśnionej współpracy międzyinstytucjonalnej; w związku z tym wzywa Radę do aktywnej współpracy z Parlamentem;

17.

zauważa, że pomimo braku woli współpracy ze strony Rady w zakresie procedury udzielania absolutorium Parlament podkreśla jednak niektóre priorytety polityczne i przedstawia w niniejszym sprawozdaniu pewne uwagi dotyczące zarządzania budżetem i finansami Rady oraz inne uwagi istotne dla procedury udzielania absolutorium;

18.

zauważa, że ze względu na brak współpracy Rady z Parlamentem uwagi w poniższych sekcjach opierają się głównie na zagregowanych publicznie dostępnych informacjach, które zawierają ograniczoną ilość szczegółów;

Priorytety polityczne

19.

wyraża ubolewanie, że w procedurach powoływania i mianowania w różnych instytucjach, organach, urzędach i agencjach Unii Rada wykonuje swoją prerogatywę, nie biorąc pod uwagę stanowiska zainteresowanych stron ani zaleceń Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF);

20.

odnotowuje tradycję Rady polegającą na niekwestionowaniu nominacji poszczególnych państw członkowskich na większość stanowisk;

21.

przypomina, że zgodnie z art. 286 ust. 2 TFUE Rada mianuje członków Trybunału Obrachunkowego, zgodnie z propozycjami każdego państwa członkowskiego, po konsultacji z Parlamentem; przypomina, że na podstawie tego warunku wstępnego Parlament wydaje opinię na temat kandydatur; ubolewa, że Rada wielokrotnie lekceważyła zalecenia Parlamentu, które wydał w swej roli konsultacyjnej, dotyczące mianowania członków Trybunału; przypomina, że chociaż opinia Parlamentu nie jest wiążąca dla Rady, kandydaci, którzy otrzymali negatywną opinię, wycofali swoje kandydatury, akceptując decyzję Parlamentu, uznając tym samym rolę Parlamentu jako demokratycznego organu nadzorczego zajmującego się ochroną budżetu Unii; wzywa Radę do uznania roli Parlamentu i do współpracy w procedurze udzielania absolutorium;

22.

przypomina, że sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich po konsultacji z komitetem, którego zadaniem jest opiniowanie kandydatów do wykonywania funkcji;

23.

wzywa rotacyjne prezydencje Rady, aby przestały korzystać ze sponsoringu korporacyjnego do pokrywania swoich wydatków, ponieważ wiąże się to z ryzykiem powstania konfliktu interesów, zgodnie z wnioskami z warsztatów przeprowadzonych przez Komisję Kontroli Budżetowej Parlamentu 27 czerwca 2023 r.; zauważa, że w swojej decyzji z 9 września 2024 r. w sprawie inicjatywy strategicznej dotyczącej sponsorowania prezydencji Rady Unii Europejskiej Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich zachęcił Radę, by podsumowała, w jaki sposób wdrożono niewiążące przepisy przyjęte przez Radę w sprawie korzystania ze sponsorowania przez jej prezydencję (wytyczne), a także przeanalizowała zastosowanie innych możliwych środków, które mogłyby pomóc w ograniczeniu ryzyka związanego ze sponsorowaniem; ponawia swój apel do Rady o zapewnienie budżetu dla prezydencji Rady, by zagwarantować należyte i jednolite standardy wydajności i skuteczności prac całej Rady;

24.

wyraża głębokie zaniepokojenie nadużywaniem przez rząd węgierski jego pozycji jako sprawującego prezydencję w Radzie UE, aby kontynuować dwustronne zobowiązania sprzeczne z podstawowymi wartościami Unii, takie jak spotkania premiera Viktora Orbána z prezydentem Rosji Władimirem Putinem, pomimo unijnych sankcji i nakazu aresztowania z powodu zarzutu popełnienia przez tego ostatniego zbrodni wojennych, wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny; z niepokojem odnotowuje podobne kontakty z innymi autorytarnymi przywódcami, co podważa wiarygodność UE; wzywa Radę do stanowczego potępienia takich działań i podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu zagwarantowania, że państwa członkowskie sprawujące prezydencję będą działały zgodnie z zasadami UE, chroniąc integralność i wartości Unii;

Zarządzanie budżetem i finansami

25.

ubolewa, że budżetu Rady Europejskiej i Rady nie podzielono na dwa wyraźnie odrębne budżety, co zalecał Parlament w poprzednich rezolucjach w sprawie udzielenia absolutorium, aby zwiększyć przejrzystość i rozliczalność, zwłaszcza w odniesieniu do Rady Europejskiej, gdzie obecnie niemożliwe jest uzyskanie wiarygodnych informacji na temat jej kosztów; podkreśla znaczenie wiarygodnych danych dla obiektywnej kontroli; wzywa do przestrzegania zalecenia organu udzielającego absolutorium;

26.

zauważa, że budżet Rady na 2023 r. wyniósł 647 908 757 EUR, co stanowi wzrost o 6?% w porównaniu z 2022 r., czyli wzrost wyższy niż wzrost o 2,3?% w latach 2021-2022; zauważa, że wzrost ten jest głównie związany ze zmianą parametrów aktualizacji wynagrodzeń ze względu na inflację;

27.

zauważa, że ogólny wskaźnik wykonania budżetu Rady w 2023 r. wyniósł 97,0?%; zauważa, że na koniec 2023 r. anulowano środki w wysokości prawie 20 mln EUR, z czego połowa pochodziła z linii budżetowej dotyczącej wydatków na personel;

28.

zauważa, że zgodnie z art. 29 rozporządzenia finansowego w 2023 r. Rada dokonała 41 przesunięć budżetowych na łączną kwotę 6,5 mln EUR; zauważa ponadto, że trzy z tych przesunięć wymagały poinformowania władzy budżetowej zgodnie z art. 29 ust. 2 w celu wzmocnienia szeregu linii budżetowych, takich jak „Prace związane z zagospodarowaniem i instalacją”, „Woda, gaz, energia elektryczna i ogrzewanie”, „Zakup sprzętu i oprogramowania komputerowego” oraz „Koszty wynajmu, utrzymania i naprawy samochodów służbowych”;

29.

wzywa Radę, by opublikowała roczne zestawienie wydatków na podróże i cele reprezentacyjne urzędników wyższego szczebla, w tym przewodniczącego Rady Europejskiej, wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa i Sekretariatu Generalnego, w przyjaznym dla użytkownika formacie dostępnym publicznie;

30.

zauważa, że środki przeniesione z 2023 r. na 2024 r. wyniosły łącznie 85,5 mln EUR i obejmowały głównie systemy komputerowe, koszty tłumaczeń ustnych zapewnionych w 2023 r., za które w momencie zamknięcia nie uzgodniono jeszcze faktur ze służbami Komisji Europejskiej, budynki, informacje i komunikację, sprzęt audiowizualny i konferencyjny, a także inne wydatki na personel oraz transport;

31.

wyraża zaniepokojenie niewystarczającymi mechanizmami kontroli korzystania przez Radę z usług doradczych i wykonawców zewnętrznych; wzywa do pełnego ujawnienia wszystkich zamówień o wartości przekraczającej 50 000 EUR, ze wskazaniem zakresu, rezultatów i podmiotów, którym udzielono zamówienia, aby zapobiec potencjalnemu niewłaściwemu wykorzystaniu środków publicznych;

32.

zauważa, że średni czas płatności faktur skrócił się w latach 2022-2023 z 18 do 13 dni, czyli znacznie poniżej maksymalnego terminu 30 dni, co pozwoliło uniknąć odsetek za opóźnienia w płatnościach;

33.

zauważa, że koszty podróży służbowych - zarówno Sekretariatu, jak i personelu związanego z Radą Europejską - wzrosły w latach 2022-2023 o 25?%, a koszty podróży delegacji ponoszone przez prezydencje i delegacje krajowe wzrosły w tym samym okresie o 36,6?%; wzywa Radę do oceny tego znacznego wzrostu wydatków na podróże służbowe; wobec braku dostępu do szczegółowych informacji zachęca Radę do wykorzystania tych zasobów w duchu należytego zarządzania finansami;

Zarządzanie wewnętrzne, wyniki i kontrola wewnętrzna

34.

zauważa, że Rada określiła następujące cele dotyczące wykonania budżetu w 2023 r.: zapewnienie bieżącego procesu decyzyjnego w Radzie Europejskiej i Radzie, zapewnienie stałego wsparcia dla Rady Europejskiej i Rady poprzez skuteczne i efektywne wykorzystanie zasobów finansowych, w szczególności w związku z utrzymującą się presją inflacyjną i wynikającym z niej wzrostem cen spowodowanym indeksacją umów, oraz kontynuowanie procesu cyfrowej modernizacji administracyjnej w celu poprawy jakości organizacji Sekretariatu i właściwego wykorzystania zasobów;

35.

zauważa, że aby zadbać o skuteczne wykorzystanie budżetu w 2023 r., Sekretariat nadal usprawniał swoje procesy zarządzania finansami, w szczególności w oparciu o zalecenia szeregu wewnętrznych grup zadaniowych; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności nowe narzędzia służące wydajności, takie jak włączenie elementów zasobów ludzkich i umiejętności do zintegrowanego planowania zarządzania, pełna cyfryzacja procesów finansowych i wprowadzenie podpisu elektronicznego;

36.

z zadowoleniem przyjmuje szersze wykorzystanie danych w procesie decyzyjnym, w szczególności w oparciu o miesięczną tablicę wskaźników finansowych, ukazującą kluczowe wskaźniki skuteczności działania we wszystkich służbach Sekretariatu, i tablicę wskaźników kadry kierowniczej zawierającą kluczowe wnioski z danych kadrowych w celu ułatwienia codziennego zarządzania i podejmowania decyzji w dziedzinie zasobów ludzkich;

37.

zauważa, że w 2023 r. Sekretariat zorganizował 4 429 posiedzeń, a liczba ta nie odbiegała zasadniczo od 2022 r.; zauważa ponadto, że w porównaniu z 2022 r. liczba posiedzeń fizycznych wzrosła o 11?%, natomiast liczba posiedzeń odbywających się w trybie wideokonferencji lub w trybie hybrydowym znacznie spadła - o ponad 60?%;

38.

odnotowuje, że Sekretariat wszczął 17 otwartych postępowań o udzielenie zamówienia, 12 nowych procedur negocjacyjnych, a także 21 procedur międzyinstytucjonalnych (o dowolnej wartości), w których Rada nie odgrywa wiodącej roli; zauważa, że do końca 2023 r. podpisano 41 umów w porównaniu z 42 w 2022 r., a w realizacji jest 47 kontraktów (dowolnej kategorii); zauważa, że w 2023 r. udzielono zamówień na łączną kwotę 124,1 mln EUR, co stanowi 19,15?% rocznego budżetu Rady; zauważa, że z całkowitej kwoty umów 0,5?% przeznaczono na zamówienia o niskiej i średniej wartości, 58?% na konkretne zamówienia na podstawie umów ramowych, w przypadku których Rada jest jedyną instytucją zamawiającą, a 69,5?% na konkretne zamówienia udzielane na podstawie międzyinstytucjonalnych umów ramowych;

39.

zauważa, że zgodnie z art. 118 rozporządzenia finansowego Rada przekazała organowi udzielającemu absolutorium swoje sprawozdanie roczne w sprawie audytów wewnętrznych przeprowadzonych w 2023 r.; zauważa, że na koniec 2023 r. wdrożono 81?% zaleceń wydanych w latach 2020-2022, 18?% było nadal otwartych, a w przypadku 1?% ryzyko zostało zaakceptowane przez kierownictwo lub zalecenia nie miały już zastosowania; zauważa, że w ciągu roku zakończono cztery audyty wewnętrzne zaplanowane w programie prac na 2023 r., a dwa były nadal w toku pod koniec 2023 r.; zauważa, że audytor wewnętrzny wydał zalecenia o wysokim priorytecie w ramach trzech audytów programu prac na 2023 r. dotyczących usług transportowych, serwerów IOLAN i usług podstawowych oraz systemów punktów końcowych IOLAN;

Zasoby ludzkie, równość i dobrostan pracowników

40.

zauważa, że z 3 116 pracowników na koniec 2023 r. 79?% stanowili pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony, 12,8?% - pracownicy zatrudnieni na czas określony, 7,2?% - pracownicy kontraktowi, a 1?% - oddelegowani eksperci krajowi; zauważa, że w 2023 r. podział pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony i zatrudnionych na czas określony między kategoriami stanowisk utrzymywał się na stałym poziomie - 1 474,25 administratorów (AD), 1 159 asystentów (AST) i 230 sekretarzy (AST-SC) w porównaniu z 1 519, 1 284 i 190 w 2022 r.; zauważa, że na koniec 2023 r. wskaźnik obsadzenia stanowisk w planie zatrudnienia wyniósł 97,4?%;

41.

zauważa, że ze względu na brak współpracy Rady z Parlamentem uwagi w tej sekcji opierają się głównie na zagregowanych informacjach opublikowanych na stronie internetowej Rady, które zawierają ograniczoną ilość szczegółów;

42.

odnotowuje inne inicjatywy podjęte przez Sekretariat, aby uczynić z Rady bardziej zróżnicowane i inkluzywne miejsce pracy; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2023 r. Rada otrzymała nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich za dobrą administrację w kategorii „Doskonałość w różnorodności i włączeniu społecznym” za jej program działań pozytywnych dla stażystów z niepełnosprawnościami, dzięki któremu w 2023 r. w Sekretariacie staż odbyło 6 osób z niepełnosprawnościami;

43.

ubolewa nad brakiem publicznie dostępnych informacji dotyczących płci i geograficznej reprezentacji wśród personelu Sekretariatu; wzywa Radę do przedstawienia Parlamentowi informacji na temat równowagi płci, reprezentacji geograficznej i niepełnosprawności jej pracowników oraz na temat powiązanych wewnętrznych polityk; zachęca Radę do promowania równowagi geograficznej wśród pracowników poprzez poszerzenie puli kandydatów z niedostatecznie reprezentowanych państw członkowskich;

44.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Sekretariatu w 2023 r. mające na celu przyciągnięcie i zatrzymanie wykwalifikowanych i młodszych pracowników dzięki różnym inicjatywom, np. rekrutacji ośmiu młodszych administratorów politycznych w ramach nowego programu Junior Policy Team, przeglądowi zasad mobilności wewnętrznej oraz udziałowi 41 pracowników Sekretariatu w międzyinstytucjonalnym programie obserwacji pracy; podkreśla, że staże powinny być płatne zgodnie z rezolucją Parlamentu Europejskiego z 14 czerwca 2023 r. w sprawie wysokiej jakości staży w Unii (2020/2005(INL)), w której Parlament apelował o wynagradzanie wszystkich stażystów w Europie; ubolewa nad brakiem informacji na temat realizacji planu działania dotyczącego wizerunku pracodawcy, opracowanego przez Radę w 2023 r.;

45.

zauważa, że w 2023 r. dokonano przeglądu planu zapobiegania ryzyku psychospołecznemu na lata 2020-2023, którego wyniki uwzględniono przy opracowywaniu nowego planu zapobiegania ryzyku i aktualizacji planu interwencji psychospołecznej w ramach inicjatyw Rady na rzecz promowania dobrostanu pracowników, zarówno indywidualnie, jak i w zespołach lub jednostkach; zauważa, że pracownikom i kadrze kierowniczej Sekretariatu zaoferowano różne formy wsparcia i kursy, takie jak specjalna sesja szkoleniowa na temat zarządzania w dziedzinie bezpieczeństwa psychologicznego, wytyczne dla kierowników na temat zdrowia psychicznego, specjalne warsztaty na temat zapobiegania ryzyku psychospołecznemu zorganizowane na żądanie oraz warsztaty dotyczące zarządzania stresem dla prezydencji hiszpańskiej i belgijskiej w Radzie;

46.

zauważa, że Sekretariat zakończył projekt pilotażowy dotyczący nowych metod pracy, zainicjowany w 2018 r., i przeprowadził ocenę zapewniającą cenne spostrzeżenia, zwłaszcza w zakresie komunikacji dotyczącej zmian, zaangażowania użytkowników i włączenia pracowników w procesy zmian; zauważa, że Rada podzieliła się wynikami projektu pilotażowego z innymi organizacjami prowadzącymi podobne programy; wzywa Radę, by podzieliła się swoimi doświadczeniami również z organem udzielającym absolutorium;

Ramy etyczne i przejrzystość

47.

ubolewa, że dwa kluczowe elementy ram etycznych Rady - Kodeks etyki i postępowania pracowników Sekretariatu oraz Kodeks etyki przewodniczącego Rady Europejskiej - są dostępne na stronie internetowej Rady bez dalszych instrukcji ani daty publikacji; krytykuje, że pomimo wielokrotnych postulatów Parlamentu Kodeks etyki przewodniczącego Rady Europejskiej nie został dostosowany do kodeksu postępowania Parlamentu i Komisji, w szczególności w kwestii działalności przewodniczącego po odejściu ze stanowiska; wzywa do usunięcia stwierdzonych uchybień;

48.

przypomina, że etyczne postępowanie przyczynia się do należytego zarządzania finansami i zwiększa zaufanie publiczne oraz że - jak podkreślił Trybunał w sprawozdaniu specjalnym 13/2019 - istnieje możliwość poprawy ram etycznych instytucji Unii; przypomina w szczególności o zaleceniu Trybunału dotyczącym poprawy zasad etycznych w Radzie; jest zaniepokojony brakiem wspólnych unijnych ram etycznych regulujących pracę przedstawicieli państw członkowskich w Radzie, co stwierdził Trybunał;

49.

zauważa, że w ramach wdrażania decyzji sekretarza generalnego nr 23/2021 dotyczącej nękania psychicznego i molestowania seksualnego w miejscu pracy w 2023 r. podjęto szereg działań, takich jak publikacja na stronie intranetowej Sekretariatu przewodnika dotyczącego zapobiegania molestowaniu w miejscu pracy, informowanie nowych pracowników o stosowaniu przez Radę podejścia „zero tolerancji” oraz organizowanie obowiązkowych szkoleń na temat przeciwdziałania molestowaniu i niewłaściwemu zachowaniu dla nowych kierowników i pracowników pełniących obowiązki kierownicze;

50.

zauważa, że Sekretariat publikuje sprawozdanie roczne zawierające informacje dotyczące działalności zawodowej byłych urzędników wyższego szczebla Sekretariatu po zakończeniu służby zgodnie z art. 16 akapity trzeci i czwarty Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej; zauważa, że według sprawozdania za 2023 r. jeden były urzędnik wyższego szczebla ogłosił zamiar podjęcia działalności zawodowej w okresie krótszym niż 12 miesięcy po zakończeniu służby i uzyskał od organu powołującego zezwolenie na podjęcie działalności pod określonym warunkiem, który miał na celu przestrzeganie okresu przewidzianego w art. 16 akapit drugi regulaminu pracowniczego;

51.

wzywa Radę, aby zaostrzyła przepisy dotyczące zatrudniania urzędników wyższego szczebla, kiedy kończą kadencję, w tym wydłużyła okres karencji i obowiązkowego publicznego ujawniania stanowisk zajmowanych w sektorze prywatnym; wzywa Radę do wprowadzenia obowiązku używania przez stałe przedstawicielstwa państw członkowskich unijnego rejestru służącego przejrzystości;

52.

ubolewa, że udział stałych przedstawicieli państw członkowskich w obowiązkowym rejestrze służącym przejrzystości, ustanowionym na mocy porozumienia międzyinstytucjonalnego z 20 maja 2021 r. między Parlamentem, Radą i Komisją, jest całkowicie dobrowolny, ponieważ stosowanie zasady warunkowości pozostaje w gestii stałego przedstawicielstwa każdego państwa członkowskiego; zauważa, że tylko osiem państw członkowskich i instytucji unijnych przestrzega najlepszej praktyki stosowania obowiązkowej szerokiej definicji lobbystów w swoich ramach regulacyjnych, i nalega, aby wszystkie stałe przedstawicielstwa brały aktywny udział w obowiązkowym rejestrze służącym przejrzystości przed prezydencją danego państwa członkowskiego w Radzie, w czasie jej trwania i po jej zakończeniu; apeluje o bardziej rygorystyczne i zharmonizowane zasady etyczne dotyczące konfliktów interesu, efektu „drzwi obrotowych” i przejrzystości lobbingu; przypomina stanowisko Parlamentu, zgodnie z którym przedstawiciele państw członkowskich bezpośrednio korzystający z unijnych dotacji za pośrednictwem przedsiębiorstw będących ich własnością nie powinni mieć możliwości uczestniczenia w dyskusjach politycznych lub budżetowych ani w głosowaniach dotyczących tych dotacji; ubolewa, że Rada nie wykorzystuje w pełni obowiązkowego rejestru służącego przejrzystości ani nie akceptuje propozycji jego ulepszenia; ponownie wzywa Radę, by nie angażowała się w kontakty z niezarejestrowanymi lobbystami;

53.

ubolewa, że Rada nie wykorzystuje w pełni obowiązkowego rejestru służącego przejrzystości poza jego obecnymi ograniczeniami, odrzucając wszelkie zalecenia dotyczące ulepszeń; ponownie wzywa Radę, by odmawiała spotkań z niezarejestrowanymi lobbystami;

54.

wzywa Radę, aby upoważniła wszystkich urzędników wysokiego szczebla, w tym stałych przedstawicieli i szefów delegacji, do publicznego ujawniania spotkań z grupami interesów i lobbystami w standardowym rejestrze służącym przejrzystości, tak jak muszą to robić posłowie do Parlamentu Europejskiego i członkowie Komisji Europejskiej;

55.

wyraża głębokie ubolewanie, że Rada nadal systematycznie wstrzymuje lub opóźnia dostęp do dokumentów ustawodawczych, a proces decyzyjny w Radzie jest nadal daleki od pełnej przejrzystości, co utrudnia publiczną kontrolę procesu decyzyjnego, źle wpływa na zaufanie obywateli do Unii jako przejrzystego podmiotu i zagraża reputacji Unii jako całości; przypomina i popiera zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w dochodzeniu strategicznym OI/2/2017/TE dotyczące przejrzystości procesu legislacyjnego Rady; wzywa Radę do podjęcia wszelkich niezbędnych działań, by bez zbędnej zwłoki wdrożyć te zalecenia i odnośne orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; przypomina, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie T-163/21 De Capitani przeciwko Radzie podkreślił, że Rada potrzebuje większej przejrzystości ustawodawczej, a dostęp do dokumentów ustawodawczych odpowiadałby zobowiązaniu Rady do publicznej kontroli i rozliczalności współprawodawców jako podstawy wszelkiej legitymacji demokratycznej;

56.

wyraża zaniepokojenie, że w 2023 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich ponownie wezwał Radę do udostępnienia dokumentów ustawodawczych w terminie, który umożliwiłby opinii publicznej skuteczny udział w dyskusjach; zauważa, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich wezwał również Radę do kontynuowania wysiłków na rzecz odpowiedniego informowania opinii publicznej w jak największym stopniu o środkach ograniczających przyjętych wobec Rosji; z zadowoleniem przyjmuje wszczęcie strategicznego dochodzenia przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2023 r. w sprawie sposobu, w jaki instytucje rozpatrują wnioski o publiczny dostęp do dokumentów ustawodawczych, opartego w szczególności na sześciu niedawnych skargach do Rzecznika dotyczących publicznego dostępu do dokumentów ustawodawczych Unii rozpatrywanych przez Radę;

57.

zauważa, że zespół ds. dostępu do dokumentów poinformował, że otrzymał wyjątkowo dużą liczbę wniosków o publiczny dostęp do dokumentów i udzielił na nie odpowiedzi w 2023 r., a także 3 732 wstępne wnioski o dostęp do dokumentów i 40 ponownych wniosków, co wymagało analizy 13 912 dokumentów; zauważa, że spośród wstępnych wniosków o dostęp udzielono pełnego dostępu do 10 908 dokumentów (78,4?%) i częściowego dostępu do 1 600 dokumentów (11,5?%), natomiast odmówiono dostępu do 1 404 dokumentów (10,1?%); zauważa, że w przypadku ponownych wniosków udzielono pełnego dostępu do 53 dokumentów i częściowego dostępu do 45 dokumentów, natomiast odmówiono dostępu do 48 dokumentów; zauważa, że wstępne wnioski były rozpatrywane średnio w ciągu 16 dni roboczych, a ponowne wnioski - w ciągu 32 dni roboczych;

58.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z publicznie dostępnymi sprawozdaniami rocznymi w 2023 r. właściwym delegowanym urzędnikom zatwierdzającym nie zgłoszono żadnych przypadków nadużyć finansowych ani nieprawidłowości, ani nie podlegały one kompetencjom zespołu (art. 143 rozporządzenia finansowego) ani OLAF;

Cyfryzacja

59.

zauważa, że w 2023 r. Sekretariat kontynuował realizację celu, jakim jest transformacja cyfrowa, zgodnie z priorytetami strategii cyfrowej na lata 2022-2025; zauważa, że spośród 113 projektów cyfryzacji ujętych w rocznym planie prac, dotyczących w szczególności wspólnych usług, polityki, prawa i IT, 37?% ukończono przed końcem roku, 8?% anulowano lub połączono, a 38?% nadal było w toku; zauważa, że zorganizowano bardziej zróżnicowane kursy szkoleniowe, w tym specjalne kursy dotyczące elektronicznego podpisywania umów oraz promowania FIORI - nowego doświadczenia użytkownika SAP;

60.

wzywa Radę, aby przyspieszyła wdrażanie bezpiecznych systemów głosowania cyfrowego i wymiany dokumentów w celu zwiększenia skuteczności i rozliczalności oraz ograniczenia zbędnych procedur marnujących papier;

61.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2023 r. 97?% faktur przesłano drogą elektroniczną, podobnie jak w 2022 r.; przyznaje, że ponieważ w 2023 r. co miesiąc podpisywano elektronicznie 30-40 % zamówień i umów zakupu, poczyniono znaczne postępy w kierunku pełnej cyfryzacji przepływów finansowych, od uruchamiania postępowań o udzielenie zamówienia do płatności faktur drogą elektroniczną;

62.

zauważa, że w 2023 r. Rada zwiększyła dostępność cyfrową, w szczególności poprzez publikację przewodnika na temat dostępności cyfrowej;

Cyberbezpieczeństwo i ochrona danych

63.

zauważa, że w 2023 r. Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD) wydał opinię nadzorczą zgodnie z art. 57 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) 2018/1725 (2) w związku z potrzebą przeprowadzenia oceny skutków dla ochrony danych w odniesieniu do projektu Sekretariatu dotyczącego korzystania ze scentralizowanej analizy zasobów ludzkich i usług sprawozdawczych oraz utworzenia hurtowni danych; zauważa, że w 2023 r. EIOD nie zgłosił żadnych dochodzeń ani skarg dotyczących Rady;

64.

wyraża zaniepokojenie brakiem solidnych zabezpieczeń przed inwigilacją i gromadzeniem danych przez strony trzecie; wzywa do zaostrzenia środków bezpieczeństwa, w tym do obowiązkowego szyfrowania danych i regularnych audytów bezpieczeństwa wszystkich systemów komunikacji cyfrowej wykorzystywanych przez Radę;

65.

zauważa, że w 2023 r. Sekretariat opracował i rozpoczął szereg nowych kursów szkoleniowych związanych z bezpieczeństwem informacji, kontrwywiadem i cyberbezpieczeństwem, aby poprawić świadomość i gotowość pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa; zauważa ponadto, że podczas Miesiąca Cyberbezpieczeństwa w październiku 2023 r. zorganizowano wydarzenia podnoszące świadomość na temat cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa informacji;

Budynki

66.

zauważa, że w drodze przesunięcia budżetowego w 2023 r. wzmocniono o 33?% linię budżetową 2011 „Woda, gaz, energia elektryczna i ogrzewanie”; zauważa, że Sekretariat nadal zmniejszał zużycie energii za pomocą takich metod jak ograniczenie ogrzewania budynków i wymiana kotłów w budynku Justus Lipsius;

67.

zauważa, że w 2023 r. zrealizowano kluczowe projekty budowlane, takie jak remont części sal posiedzeń w budynkach LEX i Justus Lipsius, renowacja korytarzy biurowych w budynku Justus Lipsius, modernizacja obiektów i infrastruktury dla rowerów w budynkach Rady oraz modernizacja recepcji w budynku Justus Lipsius;

68.

ubolewa, że Rada nadal nie wdrożyła uproszczonej procedury akredytacji w celu ułatwienia pracownikom innych instytucji Unii dostępu do budynków Rady; wzywa Radę do wdrożenia tego środka;

Środowisko i zrównoważony rozwój

69.

zauważa, że w następstwie audytu zewnętrznego przeprowadzonego w 2023 r. utrzymano system ekozarządzania i audytu oraz odnowiono świadectwa charakterystyki energetycznej budynków;

70.

zauważa, że w ramach toczących się priorytetowych działań na rzecz zrównoważonej mobilności zmodernizowano i dostosowano obiekty i infrastrukturę dla rowerów w budynkach Sekretariatu oraz wyremontowano lub oddano do użytku pomieszczenia wideokonferencyjne pozwalające na zdalny udział; ponadto odnotowuje wysiłki na rzecz zaangażowania personelu i kadry kierowniczej w transformację ekologiczną poprzez szkolenia i zwiększenie świadomości;

Współpraca międzyinstytucjonalna

71.

podkreśla potrzebę zmiany art. 319 TFUE, tak aby stanowił on wyraźnie, że Parlament - oprócz udzielania absolutorium Komisji - udziela również absolutorium innym instytucjom, organom, urzędom i agencjom Unii w odniesieniu do wykonania ich sekcji budżetu lub ich budżetów; zwraca się do Rady o przełamanie impasu międzyinstytucjonalnego i o wznowienie rozmów z Parlamentem Europejskim, aby osiągnąć wspólne porozumienie w sprawie skutecznego wznowienia procedury udzielania absolutorium;

Komunikacja

72.

zauważa, że w 2023 r. całkowity budżet na komunikację wykonany w ciągu roku, z uwzględnieniem przesunięć, wyniósł 11 871 300 EUR, tj. o 3,54?% więcej niż budżet na 2022 r.;

73.

zauważa, że Sekretariat świadczy usługi komunikacyjne przewodniczącemu Rady Europejskiej, którego obecność w internecie została zasadniczo zmodyfikowana w 2022 r., przewodniczącemu Eurogrupy, rotacyjnej prezydencji, wiceprzewodniczącemu Komisji/wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwom członkowskim oraz Sekretariatowi; zauważa, że w 2023 r. odnotowano wyraźny wzrost współpracy między zespołem cyfrowym Sekretariatu a prezydencjami, a w szczególności ścisła koordynacja redakcyjna doprowadziła do zwiększenia synergii w zakresie ponownego wykorzystywania treści i lepszej komplementarności, co zmaksymalizowało ogólny wpływ komunikacji;

74.

zauważa, że według ankiety internetowej przeprowadzonej w ostatnim kwartale 2023 r. 67?% użytkowników było zadowolonych z ogólnego doświadczenia ze stroną internetową Rady, którą w 2023 r. odwiedziło ponad 23 mln osób, co stanowi wzrost o 1?% w porównaniu z 2022 r., i 57 900 abonentów w porównaniu z 51 600 abonentami w 2022 r.

(1) Wyrok Sądu z dnia 25 stycznia 2023 r., De Capitani/Rada, T-163/21, ECLI:EU:T:2023:15.

(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1725/oj).

* Autentyczne są wyłącznie dokumenty UE opublikowane w formacie PDF w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Chcesz uzyskać dostęp? Skorzystaj z bezpłatnego abonamentu

TESTUJ INFORLEX przez 5 dni za darmo!

Jeśli już masz abonament Inforlex Zaloguj się