Nazwa etapu: Wejście w życie ustawy reformującej Agencję ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2. Poprawa ram prawnych na rzecz skuteczniejszej walki z korupcją

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 4.7 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Wejście w życie ustawy reformującej Agencję ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem. Ustawa koncentruje się na następujących głównych obszarach:

Etap 4.7 jest trzecim z czterech etapów wdrażania reformy 2 przewidzianej w rozdziale 4 (Zwalczanie korupcji i prania pieniędzy). Poprzedzono go etapem 4.4 (Wejście w życie znowelizowanego kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego) oraz etapem 4.6 (Przyjęcie planu działania na rzecz realizacji strategii odzyskiwania mienia na lata 2023-2025), które pozytywnie oceniono w III kw. 2024 r. Następuje po nim etap 4.5 (wymagany do II kw. 2026 r.) dotyczący przyjęcia nowej strategii antykorupcyjnej i państwowego programu antykorupcyjnego na okres po 2025 r.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 4.7.

Celem reformy 2 przewidzianej w rozdziale 4 (Zwalczanie korupcji i prania pieniędzy) jest wzmocnienie kluczowych instytucji antykorupcyjnych i usprawnienie postępowań karnych w celu zwiększenia ich skuteczności, w tym w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu. Reforma ma również zaradzić niedociągnięciom związanym z odzyskiwaniem mienia i zarządzaniem nim na szczeblach instytucjonalnym i proceduralnym. W tym celu w dniu 18 czerwca 2025 r. ukraiński parlament przyjął ustawę nr 4503-IX. Ustawa wprowadza szereg usprawnień w zakresie funkcjonowania Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem oraz zarządzania nią. Ustawa weszła w życie w dniu 30 lipca 2025 r.

W ustawie przewidziano przejrzystą i opartą na kryteriach merytorycznych procedurę wyboru szefa agencji, w tym wiarygodnej kontroli uczciwości i profesjonalizmu. Obejmuje ona wymogi dotyczące kwalifikacji i uczciwości oraz kryteria wykluczające możliwość zajmowania danego stanowiska. Wymogi dotyczące kwalifikacji obejmują wyższe wykształcenie prawnicze lub ekonomiczne oraz co najmniej pięcioletnie odpowiednie doświadczenie zawodowe. Ustawa określa skład komisji konkursowej w celu wyboru szefa Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem. Trzech z sześciu członków komisji konkursowej powołuje Rada Ministrów Ukrainy według własnego uznania, a pozostałych trzech - Rada Ministrów Ukrainy na podstawie propozycji darczyńców międzynarodowych ze wspólnej listy kandydatów. Komisja konkursowa zatwierdza i publikuje metodykę oceny kompetencji i uczciwości kandydatów. Szefa Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem powołuje się na okres pięciu lat i może on zajmować to stanowisko tylko przez jedną kadencję z rzędu.

Ustawa wprowadza niezależny zewnętrzny system oceny skuteczności działania. Ustawa stanowi, że niezależną zewnętrzną ocenę (kontrolę) skuteczności działania Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem przeprowadza się rok po powołaniu nowego szefa, a następnie po raz drugi trzy lata po powołaniu. W skład zewnętrznej komisji oceniającej wchodzi trzech członków powoływanych przez Radę Ministrów Ukrainy na podstawie propozycji organizacji międzynarodowych. Ustawa określa kryteria kwalifikowalności dla członków komisji oceniającej i stanowi, że członkowie muszą działać niezależnie. Komisja oceniająca ma dostęp do dokumentów będących w posiadaniu Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem, a także może zwrócić się do innych organów o przekazanie informacji niezbędnych do jej pracy. Komisja oceniająca przedstawi uzasadnione stanowisko w sprawie skuteczności działania Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem, a także zalecenia dotyczące wyeliminowania stwierdzonych niedociągnięć w pracy agencji oraz zwiększenia skuteczności jej działania.

Ustawa wprowadza szereg ulepszeń w procedurze zarządzania zajętym mieniem i jego sprzedaży. Określono w niej ogólne zasady zajmowania i przekazywania mienia do Agencji ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem, wyceny mienia i jego przechowywania.

W ustawie upoważniono Agencję ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem do zarządzania mieniem, aby zachować jego wartość ekonomiczną i zapobiegać ryzyku uszkodzenia lub utraty takiego mienia. Ustawa określa prawa i obowiązki podmiotów zarządzających mieniem i stanowi, że Agencja ds. Odzyskiwania Mienia i Zarządzania Mieniem musi sporządzić plan zarządzania mieniem w odniesieniu do mienia przekazanego jej zarządowi. Ustawa zawiera przepisy szczegółowe dotyczące zarządzania niektórymi kategoriami aktywów, takimi jak środki pieniężne, papiery wartościowe i nieruchomości. Ustawa wprowadza również przepisy dotyczące sprzedaży zajętego mienia w drodze aukcji w systemie handlu cyfrowego.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Przyjęcie strategii restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 3. Udoskonalona restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja pożyczek zagrożonych

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 5.4 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Przyjęcie strategii restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych zgodnie z odpowiednimi praktykami UE. Koncentruje się ona na następujących głównych obszarach:

Etap 5.4 jest pierwszym etapem wdrażania reformy 3 przewidzianej w rozdziale 5 (Rynki finansowe). Następuje po nim etap 5.5 (wymagany do I kw. 2026 r.) dotyczący wejścia w życie aktów prawnych mających na celu usprawnienie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 5.4.

Celem reformy 3 przewidzianej w rozdziale 5 (Rynki finansowe) jest usprawnienie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych. W tym celu w dniu 6 czerwca 2024 r. ukraińska Rada Stabilności Finansowej przyjęła strategię rozwoju akcji kredytowej.

Strategia ma na celu wprowadzenie ram prawnych, które ułatwiają prowadzenie akcji kredytowej, obejmujących określony zestaw środków usprawniających restrukturyzację i uporządkowaną likwidację pożyczek zagrożonych oraz harmonogram ich wdrażania, zgodnie z odpowiednimi praktykami UE, takimi jak praktyki dotyczące niewypłacalności i odzyskiwania długów.

W strategii określono w szczególności środki mające na celu rozbudowanie wymogów ostrożnościowych w zakresie uznawania, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych. Obejmuje to doprecyzowanie definicji pożyczek zagrożonych poprzez rozróżnienie na aktywa zagrożone i aktywa, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, oraz poprzez rozszerzenie zakresu pojęcia „zagrożone” na aktywa o obniżonej jakości, których formalnie nie dotyczy niewykonanie zobowiązania. Dodatkowe środki obejmują przywrócenie spoczywającego na bankach obowiązku aktualizacji i przedkładania strategii zarządzania pożyczkami zagrożonymi oraz ich restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

Strategia obejmuje również środki mające na celu poprawę wymiany danych dotyczących pożyczek zagrożonych i innych istotnych informacji na rynku między instytucjami finansowymi i agencjami państwowymi, aby usprawnić restrukturyzację i uporządkowaną likwidację pożyczek zagrożonych. Obejmują one zwiększenie funkcjonalności rejestru kredytowego Narodowego Banku Ukrainy, rozszerzenie dostępu banków i innych uczestników rynku finansowego do państwowych elektronicznych zasobów informacyjnych, opracowanie propozycji usprawnienia wymiany informacji dotyczących sprzedaży pożyczek zagrożonych oraz powiązane zasady dostępu. Wszystkie te środki powinny usprawnić restrukturyzację i uporządkowaną likwidację pożyczek zagrożonych.

W strategii przewidziano ponadto przegląd barier prawnych i proceduralnych oraz określono środki mające na celu poprawę ram restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych. Obejmuje to udoskonalenie przepisów mających znaczenie dla restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pożyczek zagrożonych, w szczególności poprzez zmiany ukraińskiego kodeksu postępowania upadłościowego, aby usprawnić wybór syndyków masy upadłości i nadzór nad nimi, ulepszyć procedury dotyczące sprzedaży masy upadłości w drodze licytacji oraz dostosować przepisy do zasad dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 (1) w sprawie restrukturyzacji zapobiegawczej. Dodatkowe środki powinny wprowadzić zabezpieczenia przed oszukańczymi praktykami i bezprawnym naciskiem w postępowaniach upadłościowych, poprawić ramy prawne finansowej restrukturyzacji i umarzania długów oraz usprawnić przepisy dotyczące odzyskiwania należności i egzekucji z zabezpieczeń.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Wejście w życie przepisów dotyczących kształcenia zawodowego

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 1. Poprawa kształcenia zawodowego

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 7.1 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Wejście w życie ukraińskiej ustawy o »kształceniu zawodowym«. Ustawa koncentruje się na następujących głównych obszarach:

Etap 7.1 jest jedynym etapem wdrażania reformy 1 przewidzianej w rozdziale 7 (Kapitał ludzki).

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 7.1.

Celem reformy 1 przewidzianej w rozdziale 7 (Kapitał ludzki) jest usprawnienie przejścia z kształcenia zawodowego do rynku pracy, wspieranie odbudowy Ukrainy i poprawa jakości systemu kształcenia zawodowego. W tym celu ukraiński parlament przyjął w dniu 21 sierpnia 2025 r. ustawę nr 4575-IX o kształceniu zawodowym, która weszła w życie w dniu 12 września 2025 r.

W ustawie określono sprawiedliwe zasady i kryteria dotyczące funkcjonowania podmiotów zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym (VET), a także jasne procedury przyznawania kwalifikacji uczniom. W szczególności wprowadzono w niej system wewnętrznego i zewnętrznego zapewniania jakości w celu monitorowania usług edukacyjnych. W tym kontekście podmioty zajmujące się kształceniem i szkoleniem zawodowym będą musiały przestrzegać: (i) kryteriów licencjonowania umożliwiających prowadzenie działalności edukacyjnej oraz (ii) nowych norm, w tym norm dotyczących głównych efektów uczenia się i liczby punktów ECTS (europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów) wymaganych do uzyskania kwalifikacji w ramach kształcenia.

Poprzez reformę statusu organizacyjnego i prawnego systemu kształcenia i szkolenia zawodowego ustawa poprawia ogólne ramy instytucjonalne systemu oraz zdolności instytucjonalne podmiotów zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym, które działają zarówno w ramach kształcenia formalnego, jak i nieformalnego. Na przykład ustawa poprawia autonomię finansową podmiotów zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym oraz umożliwia im zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli osiągających najlepsze wyniki. Co więcej, w ustawie wyraźnie określono organy odpowiedzialne za zarządzanie każdą instytucją i ich obowiązki. Obejmuje to na przykład rolę rad nadzorczych i rad pedagogicznych.

Ustawa określa wyraźniejsze powiązania między zainteresowanymi stronami zaangażowanymi w zapewnianie kształcenia zawodowego na szczeblu krajowym i lokalnym. Stanowi ona, że ukraiński parlament jest odpowiedzialny za określanie polityki państwa w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego, natomiast jej wdrażanie dzieli się między centralne organy wykonawcze i organy samorządu lokalnego. Ustawą ustanowiono również rady ds. kształcenia zawodowego na szczeblu regionalnym jako organy doradcze odpowiedzialne za promowanie i wdrażanie regionalnej polityki w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego, które skupiają przedstawicieli samorządu regionalnego i lokalnego, pracodawców i ich stowarzyszenia oraz przedstawicieli podmiotów zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym. Na szczeblu międzynarodowym przepisy określają prawo podmiotów zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym do podpisywania umów o współpracy i ustanawiania powiązań z partnerami międzynarodowymi, aby zapewnić kształcenie zawodowe.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Przyjęcie uchwały w sprawie udzielania zamówień publicznych na usługi społeczne

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 8. Poprawa zabezpieczenia społecznego

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 7.10 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Przyjęcie uchwały Rady Ministrów Ukrainy w sprawie zakupów usług społecznych ze środków budżetu państwa. Uchwała jest neutralna pod względem budżetowym i nie ma żadnego wpływu na stabilność długu Ukrainy, a także koncentruje się na następujących głównych obszarach:

Etap 7.10 jest jedynym etapem wdrażania reformy 8 przewidzianej w rozdziale 7 (Kapitał ludzki).

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 7.10.

Celem reformy 8 przewidzianej w rozdziale 7 (Kapitał ludzki) jest poprawa świadczenia publicznych usług społecznych poprzez wprowadzenie mechanizmów zamawiania niektórych usług od zarejestrowanych usługodawców. W tym celu Rada Ministrów przyjęła uchwałę nr 764 z dnia 25 czerwca 2025 r., w której zreformowano system udzielania zamówień publicznych na usługi społeczne.

Uchwała ta stanowi zmianę w sposobie finansowania i świadczenia usług społecznych na rzecz dzieci z niepełnosprawnościami. Polega ona na przejściu od instytucji finansujących niezależnie od świadczonych usług do modelu zakupów ukierunkowanego na wyniki. W ramach nowego modelu usługodawcy muszą osiągnąć wskaźnik frekwencji na poziomie co najmniej 85 % wśród odbiorców w okresie trzech miesięcy, zapewniając spójne i skuteczne wsparcie potrzebującym dzieciom.

Model ten ma na celu zapewnienie wysokich standardów i rozliczalności dzięki wdrożeniu systemu, który umożliwia udział wyłącznie kwalifikowanym usługodawcom publicznym i prywatnym w oparciu o jasne normy i kryteria. Nie tylko podnosi to ogólną jakość świadczonych usług, lecz także zapewnia zaspokojenie potrzeb wspólnoty przy zweryfikowanym poziomie kompetencji. Ogólnie rzecz biorąc, model ten jest neutralny pod względem budżetowym i nie ma wpływu na stabilność długu Ukrainy.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Przyjęcie strategii na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz planu działania w celu jej wdrożenia

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 3. Dostęp do finansowania i rynków

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 8.4 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Przyjęcie uchwały Rady Ministrów Ukrainy w sprawie zatwierdzenia strategii na rzecz MŚP oraz planu działania w celu jej wdrożenia. Koncentruje się ona na następujących głównych obszarach:

Etap 8.4 jest pierwszym etapem wdrażania reformy 3 przewidzianej w rozdziale 8 (Otoczenie biznesowe). Reforma 3 obejmuje dodatkowy krok 8.5, wymagany do I kw. 2026 r., aby zapewnić wejście w życie przepisów dotyczących uproszczenia procesu przyłączania do zewnętrznych sieci technicznych.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 8.4.

Celem reformy 3 jest usprawnienie polityki publicznej w zakresie rozwoju i wsparcia MŚP. W tym celu w dniu 30 sierpnia 2024 r. Rada Ministrów zatwierdziła tę strategię wraz z planem działań operacyjnych na mocy uchwały Rady Ministrów nr 821-r.

W strategii określono nadrzędny cel: odbudowę i rozwój sektora MŚP w czasie wojny i po jej zakończeniu poprzez stworzenie warunków dla zrównoważonego rozwoju, tworzenia wartości, wdrażania cyfrowych rozwiązań i łatwiejszego dostępu do finansowania, tak aby ukraińskie przedsiębiorstwa mogły konkurować w kraju i na rynkach międzynarodowych.

Aby ocenić postępy w realizacji tych celów, w dokumencie wymieniono niektóre cele, które należy osiągnąć do 2027 r., takie jak zwiększenie udziału MŚP w wartości dodanej brutto do 74 % oraz zwiększenie sprzedaży dokonanej przez MŚP do 10,65 bln UAH. Strategia jest wyraźnie dostosowana do wymogów przystąpienia do UE oraz zaleceń OECD dotyczących MŚP i powinna zapewniać lepszy dostęp do rynków, finansowania i wiedzy.

Towarzyszący jej plan działania przekłada strategię na 86 ponumerowanych działań realizowanych do końca 2027 r. przez 15 ministerstw i 9 organizacji wyspecjalizowanych. Działania te podzielono na cztery filary:

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Zatwierdzenie i opublikowanie na stronie internetowej Ministerstwa ds. Społeczności, Terytoriów i Rozwoju Infrastruktury Ukrainy badania dotyczącego środków niezbędnych do przyznania gminom osobowości prawnej

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 1. Wspieranie decentralizacji

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 9.2 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 9.2 jest drugim etapem wdrażania reformy 1 „Wspieranie decentralizacji” przewidzianej w rozdziale 9 (Decentralizacja i polityka regionalna). Reforma 1 obejmuje dodatkowy krok 9.3, wymagany do I kw. 2026 r., aby zapewnić wejście w życie zmian ukraińskiej ustawy o samorządzie lokalnym w Ukrainie.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 9.2.

Celem reformy 1 jest wprowadzenie struktury przekształcenia lokalnej administracji państwowej w organy typu prefektury oraz zapewnienie lepszego podziału uprawnień między samorządem terytorialnym a organami wykonawczymi. Badanie pt. „Wspólnota jako podmiot prawa publicznego: Ukraina w kontekście doświadczeń europejskich i międzynarodowych” opublikowano w czerwcu 2025 r. na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Wspólnot i Terytoriów (nazwę ministerstwa zmieniono we wrześniu 2024 r.).

W badaniu przeanalizowano doświadczenia innych państw w zakresie określania osobowości prawnej wspólnot, w tym doświadczenia państw członkowskich UE, takich jak Niemcy, Polska i Francja. Przeanalizowano w nim koncepcję wspólnoty jako publicznej osoby prawnej w kontekście prawa ukraińskiego oraz w kontekście wdrażania zasad lokalnej samorządności określonych w Europejskiej karcie samorządu lokalnego.

W badaniu stwierdzono, że uznanie wspólnot za podmioty prawa publicznego jest dla Ukrainy kluczowym krokiem w kierunku zakończenia reformy decentralizacyjnej. W badaniu przedstawiono zalecenia dotyczące przyznawania wspólnotom statusu podmiotu prawnego oraz przeanalizowano niezbędne zmiany w konstytucji Ukrainy i obowiązujących przepisach wymagane do osiągnięcia tego celu.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Przyjęcie harmonogramu dotyczącego procesu rozdzielenia narzutu z tytułu odnawialnych źródeł energii od taryfy przesyłowej

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2. Udoskonalone ramy regulacyjne na rzecz zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych i zapewnienia stabilnego funkcjonowania systemu energetycznego.

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 10.4 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 10.4 jest drugim etapem wdrażania reformy 2 „Udoskonalone ramy regulacyjne na rzecz zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych i zapewnienia stabilnego funkcjonowania systemu energetycznego” przewidzianej w rozdziale 10 (Sektor energetyczny). Reforma 2 obejmuje dwa dodatkowe etapy. Etap 10.2 dotyczący wprowadzenia ram opartych na zasadach rynkowych w przypadku energii ze źródeł odnawialnych, wymagany do IV kw. 2024 r., został zrealizowany. Etap 10.3 dotyczący wejścia w życie przepisów mających na celu usprawnienie procedur wydawania pozwoleń na inwestycje w energię ze źródeł odnawialnych jest wymagany do III kw. 2026 r.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 10.4.

Celem reformy 2 jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym Ukrainy. W tym celu w dniu 25 czerwca 2025 r. Rada Ministrów Ukrainy zatwierdziła w drodze uchwały nr 612-p harmonogram służący poprawie zarządzania wdrażaniem energii ze źródeł odnawialnych poprzez rozdzielenie narzutu z tytułu odnawialnych źródeł energii od taryfy przesyłowej.

Harmonogram jest kluczowym krokiem w kierunku stworzenia bardziej przejrzystego i rynkowego modelu finansowania energii ze źródeł odnawialnych w Ukrainie. Dotychczas narzut z tytułu odnawialnych źródeł energii stanowił istotny element taryfy przesyłowej, a znaczną część przychodów z tej taryfy przeznaczano na płatności za energię elektryczną ze źródeł odnawialnych. W harmonogramie przedstawiono stopniowe przejście na nowy system.

W planie określono stopniowe rozdzielenie, z różnymi zasadami dotyczącymi obecnych i nowych producentów energii ze źródeł odnawialnych. Płatności na rzecz istniejących producentów energii ze źródeł odnawialnych będą nadal objęte taryfą przesyłową do dnia 1 stycznia 2030 r. Od dnia 1 lipca 2026 r. nowi producenci energii ze źródeł odnawialnych, w tym zwycięzcy „zielonych” aukcji, będą otrzymywać zapłatę w drodze odrębnego narzutu.

Jest to kluczowa zmiana mająca na celu zapewnienie bardziej przejrzystego i niezależnego mechanizmu finansowania nowych projektów.

W harmonogramie wymieniono wymagane zmiany legislacyjne. Po pierwsze, należy zmienić ustawę o rynku energii elektrycznej, która jest kluczowym etapem w Planie Ukrainy, aby w pełni rozdzielić narzut. Po drugie, Krajowa Komisja Regulacyjna ds. Energii i Usług Użyteczności Publicznej (NEURC) jest upoważniona do opracowania niezbędnego prawa wtórnego, w tym do przyjęcia metodyki obliczania narzutu z tytułu energii ze źródeł odnawialnych, zmian metodyki obliczania taryfy przesyłowej, kodeksu systemu przesyłowego i przepisów dotyczących rynku detalicznego, które mają kluczowe znaczenie dla praktycznego wdrożenia nowych przepisów.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Publikacja wykazu projektów inwestycyjnych dotyczących wydobycia surowców krytycznych

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2. Udoskonalone procedury administracyjne

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 13.3 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

„Publikacja wykazu projektów inwestycyjnych dotyczących wydobycia surowców krytycznych”.

Etap 13.3 jest jednym z dwóch etapów wdrażania reformy 2 „Udoskonalone procedury administracyjne” przewidzianej w rozdziale 13 (Gospodarka surowcami krytycznymi), który jest wymagany do II kw. 2025 r. Drugi etap to etap 13.4, który jest również częścią obecnej raty. Reforma 2 obejmuje jeden dodatkowy etap 13.5, wymagany do I kw. 2025 r., który oceniono już pozytywnie w ramach czwartej raty.

Przedstawione dowody

https://www.geo.gov.ua/wp-content/uploads/presentations/ukr/investicijnij-atlas-nadrokoristuvacha-strategichni-ta-kritichni-minerali.pdf.

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 13.3.

Celem reformy 2 jest optymalizacja procedury i zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla potencjalnych inwestorów. Głównym celem jest zwiększenie przejrzystości, szybkości i efektywności kosztowej nowych decyzji inwestycyjnych.

Listę projektów inwestycyjnych dotyczących wydobycia surowców krytycznych („atlas inwestycyjny”) opublikowano na oficjalnej stronie Ukraińskiej Służby Geologicznej pod hiperłączem: https://www.geo.gov.ua/en/critical-raw-materials.

W dokumencie przedstawiono listę możliwości inwestycyjnych związanych z wydobyciem minerałów w Ukrainie, w tym złóż surowców krytycznych będących przedmiotem udzielania zezwoleń w drodze aukcji elektronicznych i przetargów w ramach umowy o współdzieleniu produktów. Dokument zawiera przegląd rozpoznanych złóż i różnych łańcuchów dostaw oraz strategii dotyczących surowców krytycznych w UE.

Przedstawiono w nim również mapę surowców krytycznych w Ukrainie wraz z krótkim opisem dostępnych złóż, kodami QR prowadzącymi do bardziej szczegółowych informacji, licencjami, a także wykaz potencjalnych inwestorów strategicznych w odniesieniu do różnych rodzajów projektów inwestycyjnych dotyczących surowców krytycznych.

Ogólnie rzecz biorąc, w niniejszym dokumencie podkreślono wysiłki Ukrainy na rzecz zwiększenia atrakcyjności tego kraju dla inwestycji w sektorze surowców krytycznych.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Uruchomienie międzynarodowych przetargów w ramach umowy o współdzieleniu produktów (ang. PSA - Product Sharing Agreement) i zapewnienie przejrzystości tych przetargów

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 2. Udoskonalone procedury administracyjne

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 13.4 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 13.4 jest jednym z dwóch etapów wdrażania reformy 2 „Udoskonalone procedury administracyjne” przewidzianej w rozdziale 13 (Gospodarka surowcami krytycznymi), który jest wymagany do II kw. 2025 r. Drugi etap to etap 13.3, który jest również częścią obecnej raty. Reforma 2 obejmuje jeden dodatkowy etap 13.5, wymagany do I kw. 2025 r., który oceniono już pozytywnie w ramach czwartej raty.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 13.4.

Celem reformy 2 jest optymalizacja procedury i zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla potencjalnych inwestorów. Głównym celem jest zwiększenie przejrzystości, szybkości i efektywności kosztowej nowych decyzji inwestycyjnych.

W dniu 30 czerwca 2025 r. międzyresortowa komisja ds. umowy o współdzieleniu produktów („komisja ds. PSA”) zatwierdziła wzór PSA. Wzór PSA ma służyć za podstawę umów między rządem Ukrainy a inwestorami. W dniu 14 lipca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę nr 845, w której zawarto wykazy minerałów o znaczeniu strategicznym i krytycznym, a także wykaz podpowierzchniowych obszarów górniczych (złóż mineralnych) o znaczeniu strategicznym lub krytycznym, na użytkowanie których zostanie wydane pozwolenie w drodze przetargu w celu zawarcia PSA.

Komisja ds. PSA podjęła decyzję o rozpoczęciu przetargu w celu zawarcia umowy o współdzieleniu minerałów metalicznych, które mają być wydobywane w obrębie złoża Dobra. Zostało to potwierdzone uchwałą Rady Ministrów nr 1059. Przetarg opublikowano dnia 12 września 2025 r.

Ogólnie rzecz biorąc, przyjęcie wzoru PSA i uchwały nr 845 podkreśla zobowiązanie Ukrainy do stworzenia jasnych ram regulacyjnych, aby przyciągnąć inwestycje zagraniczne w sektorze surowców krytycznych. Poprzez identyfikację podpowierzchniowych obszarów górniczych minerałów krytycznych i ogłoszenie przetargów na ich wydobycie Ukraina określa swoją rolę jako aktywnego uczestnika globalnego rynku surowców krytycznych. Ma to na celu skuteczne zwiększenie zaufania inwestorów dzięki dostosowaniu krajowych celów do międzynarodowych standardów inwestycyjnych.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający

Nazwa etapu: Wznowienie systemu obowiązkowego monitorowania, raportowania i weryfikacji (MRW)

Powiązana reforma/inwestycja: Reforma 3. Mechanizmy rynkowe wprowadzania opłat emisyjnych

Źródło finansowania: pożyczka

Kontekst

Wymóg dotyczący etapu 15.6 opisany w załączniku do decyzji wykonawczej Rady:

Etap 15.6 jest drugim i ostatnim krokiem we wdrażaniu reformy 3 „Mechanizmy rynkowe wprowadzania opłat emisyjnych” przewidzianej w rozdziale 15 (Zielona transformacja i ochrona środowiska), który jest wymagany do II kw. 2025 r. Pierwszy etap 15.5 dotyczący przyjęcia planu działania na rzecz ustanowienia krajowego systemu handlu emisjami gazów cieplarnianych zrealizowano już w sposób zadowalający.

Przedstawione dowody

Analiza

Uzasadnienie i dowody merytoryczne przedstawione przez władze ukraińskie obejmują wszystkie elementy składowe etapu 15.6.

Celem reformy 3 jest wspieranie rozwoju mechanizmów rynkowych w zakresie wprowadzania opłat emisyjnych, a w szczególności zapewnienie odpowiedniego gromadzenia danych na potrzeby wprowadzenia handlu uprawnieniami do emisji w Ukrainie. W dniu 8 stycznia 2025 r. parlament ukraiński przyjął ustawę nr 4187-IX w sprawie zmian w niektórych ukraińskich ustawach dotyczących wznowienia monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji gazów cieplarnianych, która weszła w życie w dniu 1 lutego 2025 r.

Ustawa przywraca obowiązkowy charakter systemu monitorowania, raportowania i weryfikacji (MRW) w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych na poziomie instalacji, który wprowadzono w 2021 r. Te obowiązkowe wymogi zawieszono ze względu na wprowadzenie stanu wojennego w następstwie pełnoskalowej inwazji wojskowej Rosji w lutym 2022 r. Przedmiotowy system MRW jest warunkiem wstępnym wdrożenia systemu handlu emisjami (ETS), a w jego ramach wymaga się od operatorów instalacji, które wytwarzają lub mogą wytwarzać emisje gazów cieplarnianych, spełnienia szeregu obowiązków.

Obecnie system ten obejmuje 11 rodzajów działalności w ramach ETS. Jednolity rejestr to system wdrażania MRW, który jest obecnie poddawany cyfryzacji. Objęte nim podmioty muszą przedłożyć zweryfikowane roczne sprawozdanie na temat emisji gazów cieplarnianych do marca następnego roku (raportowanie). Sprawozdanie na temat emisji gazów cieplarnianych musi zweryfikować niezależny audytor akredytowany przez Ukraińską Krajową Agencję Akredytacyjną (weryfikacja). Zgodnie z prawem zwalnia się z tych obowiązków zakłady, które są zlokalizowane na tymczasowo okupowanym terytorium, nie są kontrolowane lub są zniszczone.

Ocena Komisji: zrealizowano w sposób zadowalający