Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

Artykuł 2

Gatunki docelowe

Państwa członkowskie gromadzą dane dotyczące liczebności i różnorodności gatunków owadów zapylających w następujących grupach taksonomicznych:

Artykuł 3

Stanowiska monitoringu

1. Stanowiskiem służącym do gromadzenia danych („stanowisko monitoringu”) jest kwadrat o wymiarach 2 km × 2 km, którego środek znajduje się w punkcie siatki głównej LUCAS.

2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 państwa członkowskie mogą korzystać z wcześniej ustanowionych stanowisk monitoringu, o ile zostały one wybrane zgodnie z wymogami określonymi w ust. 4, 5 i 6.

3. Państwa członkowskie gromadzą dane na temat liczebności i różnorodności gatunków owadów zapylających na minimalnej liczbie stanowisk monitoringu określonej w załączniku I.

4. Państwa członkowskie wybierają stanowiska monitoringu, stosując losowanie warstwowe. Warstwowanie odbywa się według regionów biogeograficznych i następujących rodzajów ekosystemów:

Oprócz warstwowania, o którym mowa w akapicie pierwszym, państwa członkowskie mogą stosować warstwowanie według regionów NUTS, klas wysokości, statusu ochrony lub bardziej uszczegółowionych kategorii użytkowania gruntów lub pokrycia terenu.

Liczba stanowisk w każdej warstwie jest proporcjonalna do geograficznego udziału tej warstwy w terytorium lądowym danego państwa członkowskiego.

5. Procedura losowania warstwowego stanowisk zapewnia reprezentatywność na całym terytorium państwa.

Odległość między stanowiskami monitoringu wynosi co najmniej:

W przypadku państw członkowskich, których terytorium lądowe jest mniejsze niż 1 000 km2, nie ma minimalnej odległości między stanowiskami monitoringu.

6. Przy stosowaniu losowania warstwowego stanowisk monitoringu państwa członkowskie mogą wykluczyć stanowisko monitoringu, jeżeli spełnia ono co najmniej jedno z następujących kryteriów wykluczenia:

7. Państwa członkowskie sporządzają wykaz stanowisk monitoringu wybranych zgodnie z ust. 4, 5 i 6 na ich terytorium („wykaz stanowisk monitoringu”).

Nie można zmieniać wykazu stanowisk monitoringu w trakcie okresu oceny.

8. Na zasadzie odstępstwa od ust. 7 akapit drugi w dowolnym momencie można zastąpić stanowisko figurujące w wykazie stanowisk monitoringu, jeżeli można stwierdzić, że spełnia ono co najmniej jedno z kryteriów wykluczenia określonych w ust. 6. Stanowiska monitoringu wyłączone z wykazu zastępuje się przez zastosowanie losowania warstwowego, o którym mowa w ust. 4, 5 i 6.

9. Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję i Europejską Agencję Środowiska o wykazie stanowisk monitoringu oraz o wszelkich zmianach w tym wykazie. Europejska Agencja Środowiska podaje ten wykaz do wiadomości publicznej.

Artykuł 4

Okres obserwacji

Państwa członkowskie określają w odniesieniu do każdego stanowiska okres obserwacji, w którym co roku zbierane są dane zgodnie z art. 5 i 6. Nie można zmieniać okresu obserwacji w trakcie okresu oceny.

Artykuł 5

Protokół gromadzenia danych dotyczących pszczół, bzygów, motyli i ciem aktywnych w dzień

1. W okresie obserwacji określonym zgodnie z art. 4 państwa członkowskie gromadzą dane dotyczące pszczół, bzygów, motyli i ciem aktywnych w dzień na każdym stanowisku monitoringu, przeprowadzając przejścia transektowe.

2. Przejścia transektowe przeprowadza się oddzielnie dla:

3. Przejścia transektowe przeprowadza się na tym samym stanowisku monitoringu raz w miesiącu w okresie obserwacji, w minimalnym odstępie czasu wynoszącym trzy tygodnie.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 3, w przypadku gdy warunki środowiskowe, o których mowa w ust. 7, nie są spełnione przez dłuższy okres, co uniemożliwia przeprowadzenie przejść transektowych raz w miesiącu, można je przeprowadzać rzadziej niż raz w miesiącu.

5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 3 państwa członkowskie mogą przeprowadzać przejścia transektowe z większą częstotliwością na stanowiskach monitoringu, w przypadku których okres obserwacji jest krótszy niż sześć miesięcy. W takim przypadku minimalny odstęp czasowy wynosi mniej niż trzy tygodnie.

6. W odniesieniu do każdego przejścia transektowego rejestruje się następujące parametry środowiskowe:

7. Przejścia transektowe przeprowadza się w warunkach środowiskowych, w których gatunki, o których mowa w ust. 1, są aktywne w stadium dorosłym swojego cyklu rozwojowego. W tym celu, w odniesieniu do parametrów środowiskowych wymienionych w ust. 6 lit. a)-f), państwa członkowskie określają warunki, na jakich mają być przeprowadzane przejścia transektowe. Warunki te mogą być dostosowane do warunków lokalnych i nie można ich zmieniać w trakcie okresu oceny.

8. Długość każdego przejścia transektowego wynosi 1 km.

9. Ten sam przebieg transektu stosuje się w odniesieniu do pszczół, bzygów, motyli i ciem aktywnych w dzień na każdym stanowisku monitoringu. Przebieg transektu musi być w pełni wytyczony w granicach stanowiska monitoringu. Przebieg transektu może być ciągły lub podzielony na części. Przed rozpoczęciem gromadzenia danych należy ustalić jego współrzędne geograficzne i nanieść położenie na mapę. Każdą część przebiegu transektu przypisuje się do jednego z rodzajów ekosystemów, o których mowa w art. 3 ust. 4 akapit pierwszy. Nie można zmieniać przebiegu transektu na poszczególnych stanowiskach monitoringu, chyba że stanie się on częściowo lub całkowicie niedostępny z powodu działania siły wyższej.

10. Wzdłuż transektu należy poruszać się do przodu ze stałą prędkością przez całkowity faktyczny czas obserwacji wynoszący 60 minut. Czas obserwacji nie obejmuje czasu potrzebnego na odłowienie okazów, obchodzenie się z nimi, ich identyfikację lub rejestrację.

11. Dane zbiera się w wyznaczonej trójwymiarowej przestrzeni obserwacyjnej wokół osoby wykonującej przejście transektowe („obserwator”):

12. Każdy zarejestrowany okaz przypisuje się do jednego z typów ekosystemów, o których mowa w art. 3 ust. 4 akapit pierwszy.

Artykuł 6

Protokół gromadzenia danych dotyczących ciem aktywnych w nocy

1. W okresie obserwacji określonym zgodnie z art. 4 państwa członkowskie gromadzą dane dotyczące ciem aktywnych w nocy na każdym stanowisku monitoringu przy użyciu pułapek świetlnych.

2. Pułapki świetlne są aktywne przez jedną noc w miesiącu w okresie obserwacji, przy czym minimalny odstęp czasu między okresami aktywności pułapki świetlnej na tym samym stanowisku monitoringu wynosi trzy tygodnie.

3. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, w przypadku gdy warunki środowiskowe, o których mowa w ust. 6, nie są spełnione przez dłuższy okres, co uniemożliwia comiesięczne umieszczanie pułapek świetlnych, pułapki świetlne mogą być umieszczane rzadziej niż raz w miesiącu.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 pułapki świetlne mogą być umieszczane częściej niż raz w miesiącu na stanowiskach monitoringu, w przypadku których okres obserwacji jest krótszy niż sześć miesięcy. W takim przypadku minimalny odstęp czasowy wynosi mniej niż trzy tygodnie.

5. W okresie aktywności każdej pułapki świetlnej rejestruje się następujące parametry środowiskowe:

6. Pułapki świetlne umieszcza się w warunkach środowiskowych, w których gatunki, o których mowa w ust. 1, są aktywne w stadium dorosłym swojego cyklu rozwojowego. W tym celu w odniesieniu do parametrów środowiskowych wymienionych w ust. 5 lit. a)-f) państwa członkowskie określają warunki, na jakich mają być umieszczane pułapki świetlne. Warunki te mogą być dostosowane do okoliczności panujących na poszczególnych stanowiskach i nie można ich zmieniać w trakcie okresu oceny.

7. Na każdym stanowisku monitoringu umieszcza się dwie pułapki świetlne w odległości co najmniej 50 m od siebie. Pułapki świetlne umieszcza się w odległości co najmniej 10 m od jednolitych części wód i co najmniej 50 m od sztucznych źródeł światła. Muszą być one umieszczone w taki sposób, aby górna część źródła światła znajdowała się w odległości od 30 cm do 1 m nad poziomem gruntu. Obszar w promieniu 1 m wokół każdej pułapki musi być wolny od przeszkód, które mogłyby zasłaniać światło pułapki.

8. Przed rozpoczęciem gromadzenia danych należy ustalić współrzędne geograficzne i nanieść na mapę położenie pułapek świetlnych dla każdego stanowiska monitoringu. Każdą pułapkę świetlną przypisuje się do jednego z typów ekosystemów, o których mowa w art. 3 ust. 4 akapit pierwszy. Nie można zmienić lokalizacji żadnej pułapki świetlnej w trakcie okresu oceny, chyba że stanie się ona niedostępna z powodu siły wyższej.

9. Państwa członkowskie stosują identyczną konstrukcję pułapki świetlnej i identyczny typ źródła światła na wszystkich stanowiskach monitoringu. Nie można zmieniać konstrukcji pułapek świetlnych i typu źródła światła w trakcie okresu oceny.

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego na szerokości geograficznej większej niż 60°N można stosować inną konstrukcję pułapki świetlnej i inny typ źródła światła.

Źródło światła każdej pułapki świetlnej musi mieć wysoką moc wyjściową w zakresie promieniowania ultrafioletowego i niebieskiego (350-550 nm). Źródła światła muszą być odpowiednio konserwowane, tak aby z upływem czasu nie zachodziły istotne zmiany pod względem emitowanego przez nie natężenia światła lub składu widmowego.

Artykuł 7

Protokół gromadzenia danych dotyczących rzadkich gatunków owadów zapylających

1. Państwa członkowskie prowadzą ukierunkowane monitorowanie wszystkich gatunków pszczół, bzygów i motyli, które oceniono jako krytycznie zagrożone. W tym celu państwo członkowskie może wykorzystać Europejską czerwoną księgę gatunków zagrożonych (6) lub krajową czerwoną księgę gatunków zagrożonych.

2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, jeżeli liczba gatunków ustalona zgodnie z ust. 1 jest wyższa niż 15, państwa członkowskie mogą ograniczyć liczbę gatunków, które mają być monitorowane, do 15.

3. Państwa członkowskie sporządzają wykaz gatunków, które mają być monitorowane zgodnie z ust. 1 i 2, i przekazują go Komisji. Wykaz ten nie może być zmieniany w trakcie okresu oceny.

4. Gatunki ujęte w wykazie, o którym mowa w ust. 3, są monitorowane za pomocą ukierunkowanych wizyt w terenie co najmniej raz w roku na znanych stanowiskach gatunków, podczas których stwierdza się ich obecność lub nieobecność. Państwa członkowskie mogą zaprzestać monitorowania danego gatunku w danym roku po stwierdzeniu jego obecności na co najmniej jednym stanowisku.

5. Wszystkie zapisy dotyczące gatunków, o których mowa w ust. 3, zawierają współrzędne geograficzne.

Artykuł 8

Identyfikacja gatunków

Państwa członkowskie identyfikują zaobserwowane lub złapane okazy gatunków docelowych do poziomu gatunku, stosując diagnostykę ekspercką, metody oparte na DNA, sztuczną inteligencję lub inne metody udowodnione naukowo.

Artykuł 9

Ocena trendów dotyczących populacji owadów zapylających

1. Trendy dotyczące liczebności i różnorodności owadów zapylających ocenia się na podstawie danych zgromadzonych przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

2. W celu przeprowadzenia oceny, o której mowa w ust. 1, dla każdego państwa członkowskiego oblicza się wskaźnik dotyczący pospolitych owadów zapylających przy użyciu metody określonej w załączniku II, a wskaźnik bogactwa gatunkowego owadów zapylających oblicza się dla każdego państwa członkowskiego przy użyciu metody określonej w załączniku III.

3. Gatunki obce są wyłączone z zakresu oceny.

4. Pierwszy okres oceny zaczyna się 16 grudnia 2026 r. i kończy się w 2030 r. Następnie każdy kolejny okres oceny trwa sześć lat.

Artykuł 10

Ocena skuteczności środków odbudowy

Do celów oceny skuteczności środków odbudowy zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2024/1991 wskaźnik dotyczący pospolitych owadów zapylających oblicza się oddzielnie dla każdego z rodzajów ekosystemów, o których mowa w art. 3 ust. 4 akapit pierwszy.

Artykuł 11

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.