(1)

Mikrodrobiny plastiku są wszechobecne, trwałe i są zjawiskiem o charakterze transgranicznym. Są szkodliwe dla środowiska i potencjalnie szkodliwe dla zdrowia ludzi. Szkody, jakie mikrodrobiny plastiku powodują w środowisku i potencjalnie dla zdrowia ludzi, mogą być jeszcze większe w przypadku zawartości szkodliwych dodatków chemicznych i innych substancji potencjalnie niebezpiecznych dodawanych na etapach produkcji i przekształcania. Mikrodrobiny plastiku są łatwo przenoszone przez powietrze oraz lądowe wody powierzchniowe i prądy oceaniczne, a ich mobilność jest czynnikiem, który powiększa problem. Występują one w glebie, w tym na gruntach rolnych, jeziorach, rzekach, ujściach rzek, na plażach, w lagunach, morzach, oceanach oraz w odległych, niegdyś dziewiczych regionach. Ich obecność w glebie ma wpływ na jej właściwości i powoduje w niej zmiany, które negatywnie wpływają na wzrost niektórych roślin. Wpływ mikrodrobin plastiku na środowisko morskie został szczegółowo udokumentowany. Po przedostaniu się mikrodrobin plastiku do środowiska morskiego, zebranie ich jest niemal niemożliwe i wiadomo, że są one połykane przez szereg organizmów i zwierząt oraz szkodzą różnorodności biologicznej i ekosystemom. Trwałość granulatu z tworzyw sztucznych w środowisku wodnym można liczyć co najmniej w dziesięcioleciach, a połykanie granulatu z tworzyw sztucznych przez dziko żyjące organizmy morskie, w szczególności ptaki morskie i żółwie morskie, może spowodować fizyczny uszczerbek lub śmierć. Jako dodatkowe źródło zarówno emisji gazów cieplarnianych, jak i presji na ekosystemy, mikrodrobiny plastiku przyczyniają się również do zmiany klimatu. Nieodłączną część problemu stanowi potencjał mikrodrobin plastiku do działania jako nośnik wchłanianych substancji toksycznych lub mikroorganizmów chorobotwórczych. Ludzie są narażeni na kontakt z mikrodrobinami plastiku znajdującymi się w powietrzu i żywności. Rosnąca świadomość występowania mikrodrobin plastiku w łańcuchu żywnościowym może podważyć zaufanie konsumentów i mieć konsekwencje gospodarcze. Mogą wystąpić negatywne skutki gospodarcze dla działalności takiej jak rybołówstwo komercyjne i rolnictwo, a także dla sektora rekreacji i turystyki na obszarach dotkniętych uwolnieniami.

(2)

W swojej opinii z dnia 30 kwietnia 2019 r. zatytułowanej „Zagrożenia dla środowiska i zdrowia związane z zanieczyszczeniem mikrodrobinami plastiku” Grupa Głównych Doradców Naukowych Komisji stwierdziła, że „istnieją poważne powody do obaw i przedsięwzięcia środków ostrożności”.

(3)

Granulat z tworzyw sztucznych obejmuje wszelkie materiały do formowania zawierające polimery, pochodzenia pierwotnego lub wtórnego, lub obu tych kategorii łącznie, niezależnie od tego, czy zostały uzyskane z biomasy lub czy oczekuje się, że ulegną biodegradacji z upływem czasu. Granulat z tworzyw sztucznych ma zastosowanie przede wszystkim w procesach wytwarzania produktów z tworzyw sztucznych poprzez formowanie, co obejmuje formowanie sensu stricto, wytłaczanie, spienianie, powlekanie tworzywami sztucznymi, kompresję lub wtryskiwanie. Alternatywnie granulat z tworzyw sztucznych może być wykorzystywany w procesach wytwarzania produktów innych niż tworzywa sztuczne, gdzie jest on chemicznie wbudowany w matrycę, takich jak beton lekki, lub gdzie jest fizycznie zawarty w produkcie, jak na przykład asfalt. Granulat z tworzyw sztucznych może zawierać chemiczne dodatki i może występować w różnych kształtach i formach, takich jak nurdle, granulki, płatki i żywice oraz w postaci cylindrycznej, koralików, sproszkowanej, mikroproszku, mikrokulek i aglomeratów. Średnica cząstek granulatu z tworzyw sztucznych wynosi zazwyczaj od 2 do 5 mm, jednakże niewielka ich część może być mniejsza lub większa.

(4)

Pył z granulatu z tworzyw sztucznych jest odpadem przemysłowym powstałym podczas operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych, jego rozdrabniania lub przetwarzania, który nie jest wykorzystywany w procesach wytwarzania produktów z tworzyw sztucznych i nie wchodzi zatem w zakres definicji „granulatu z tworzyw sztucznych” zawartej w niniejszym rozporządzeniu. Trudno jest uniknąć wytwarzania takiego pyłu, można je jednak zminimalizować. Pył ten należy usuwać za pomocą filtrów lub urządzeń wychwytujących w ramach środków zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy.

(5)

Straty granulatu z tworzyw sztucznych stanowią w Unii trzecie co do wielkości źródło mikrodrobin plastiku uwalnianych w sposób niezamierzony do środowiska i wynikają ze złych praktyk podczas operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych na wszystkich etapach łańcucha dostaw, co obejmuje etap produkcji, w tym recykling, wytwarzania przedmieszek, mieszania, przekształcania, przetwarzania, dystrybucji, transportu, w tym drogą morską i podczas innych operacji logistycznych, przechowywania, pakowania oraz czyszczenia pojemników i zbiorników na granulat z tworzyw sztucznych. W związku z powyższym podejście oparte na łańcuchu dostaw ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, aby wszystkie podmioty gospodarcze, które wykonują operacje obejmujące granulat z tworzyw sztucznych, były zaangażowane w zapobieganie stratom. Od 2015 r. europejski przemysł wytwórczy tworzyw sztucznych stopniowo przyjmuje międzynarodowy program Operation Clean Sweep® (OCS) jako dobrowolne zobowiązanie. W ramach tego programu każde przedsiębiorstwo, które wytwarza granulat lub wykonuje operacje obejmujące granulat uznaje znaczenie osiągnięcia zerowych strat granulatu i zobowiązuje się do przyjęcia najlepszych praktyk. Chociaż praktyki takie są na ogół dobrze rozumiane przez sygnatariuszy OCS, nie zostały one całościowo wdrożone. Poziom stosowania się do założeń programu OCS przez przemysł tworzyw sztucznych pozostaje niski.

(6)

W większości krajów świata wyrażono obawy co do wpływu zanieczyszczeń mikrodrobinami plastiku na środowisko i na zdrowie ludzi. Szereg państw członkowskich przyjęło lub zaproponowało specjalne środki. Mozaika krajowych ograniczeń może jednak potencjalnie utrudnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

(7)

Aby zmierzyć się z problemem zanieczyszczenia plastikiem, Komisja w swoim komunikacie z dnia 16 stycznia 2018 r. zatytułowanym „Europejska strategia na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym” potwierdziła istnienie zagrożeń związanych z mikrodrobinami plastiku oraz wezwała do przyjęcia innowacyjnych rozwiązań ukierunkowanych na poszczególne źródła mikrodrobin plastiku. Komisja odnowiła to zobowiązanie w swoich komunikatach z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu, z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie nowego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym oraz z dnia 12 maja 2021 r. w sprawie planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń. Plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń obejmuje, wśród celów na 2030 r., zmniejszenie o 30 % ilości mikrodrobin plastiku uwalnianych do środowiska.

(8)

W rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (4) odniesiono się do zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku w drodze nałożenia ograniczenia na wprowadzanie do obrotu mikrodrobin plastiku celowo dodawanych do produktów, ponieważ stosowanie mikrocząstek polimerów syntetycznych jako takich lub celowo dodawanych do produktów powoduje znaczne zanieczyszczenie mikrodrobinami plastiku, to zaś stwarza niedopuszczalne ryzyko dla środowiska.

(9)

Zalecenie OSPAR 2021/06 w sprawie ograniczenia strat granulatu z tworzyw sztucznych trafiających do środowiska morskiego (zwane dalej „zaleceniem OSPAR 2021/06”) zostało przyjęte w czerwcu 2021 r. przez umawiające się strony Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru północno-wschodniego Atlantyku (zwanej dalej „konwencją OSPAR”) w celu ograniczenia ilości odpadów morskich poprzez propagowanie terminowego opracowania i wdrożenia skutecznych i spójnych norm zapobiegania stratom granulatu oraz systemów certyfikacji dla całego łańcucha dostaw tworzyw sztucznych. Środki służące minimalizacji ryzyka związanego z transportem granulatu z tworzyw sztucznych drogą morską są analizowane przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO), która wydała niewiążący okólnik MEPC.1/Circ.909 w sprawie zaleceń dotyczących transportu granulatu z tworzyw sztucznych drogą morską w kontenerach (zwany dalej „okólnikiem MEPC.1/Circ.909”). W tym kontekście Unia i jej państwa członkowskie powinny ściśle monitorować wszelkie przyszłe postępy osiągane na szczeblu IMO oraz odegrać czołową rolę w zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony środowiska w tym względzie, na przykład poprzez ustanowienie wysokiego standardu ochrony.

(10)

W przedłożonym przez Unię w ramach Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. Ochrony Środowiska wniosku przed drugą sesją międzyrządowego komitetu negocjacyjnego na temat międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi (INC-2) Unia i jej państwa członkowskie podkreśliły, że w przyszłym instrumencie należy uwzględnić środki mające na celu ograniczenie niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku.

(11)

Pomimo istnienia aktów prawnych Unii dotyczących zapobiegania uwalnianiu odpadów, zanieczyszczeń, odpadów morskich i chemikaliów, brak jest szczegółowych unijnych przepisów zapobiegających stratom granulatu z tworzyw sztucznych jako źródłu zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku w całym łańcuchu dostaw. Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE (5) ustanowiono podstawowe zasady gospodarowania odpadami oraz nałożono na państwa członkowskie ogólne obowiązki w zakresie podejmowania środków zapobiegających wytwarzaniu odpadów. Te ogólne obowiązki należy uzupełnić poprzez zajęcie się szczegółowymi aspektami i wymogami dotyczącymi ostrożnego wykonywania operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych, aby unikać sytuacji, w których staje się on odpadem.

(12)

Chociaż produkcja materiałów polimerowych na skalę przemysłową jest objęta zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (6), inne rodzaje działalności, takie jak przekształcanie, transport lub przechowywanie granulatu z tworzyw sztucznych, prowadzone zazwyczaj przez małe i średnie przedsiębiorstwa, nie są objęte tą dyrektywą. Ponadto w dokumencie referencyjnym dotyczącym najlepszych dostępnych technik w produkcji polimerów z sierpnia 2007 r., ustanowionym zgodnie z dyrektywą Rady 96/61/WE (7), nie odniesiono się konkretnie do kwestii strat granulatu z tworzyw sztucznych.

(13)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE (8) dotyczy monitorowania i oceny wpływu mikroodpadów, w tym mikrodrobin plastiku, na środowisko przybrzeżne i morskie. Opracowano aktualizację pierwszych wytycznych dotyczących monitorowania odpadów morskich w celu harmonizacji metodologii, w tym w odniesieniu do monitorowania występowania i dystrybucji granulatu z tworzyw sztucznych wzdłuż wybrzeża. Dyrektywa 2008/56/WE nie zawiera jednak szczegółowych wymogów dotyczących zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych u źródła lub ich ograniczania.

(14)

Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2055 (9), zmieniające załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, dotyczy strat mikrocząstek polimerów syntetycznych, tj. granulatu z tworzyw sztucznych, wykorzystywanych w obiektach przemysłowych, jako uwolnień, których można uniknąć, oraz wprowadza wymóg w zakresie sprawozdawczości dotyczący szacowanej ilości mikrodrobin plastiku uwalnianych do środowiska w ujęciu rocznym. Mimo że wymóg ten nie określa metodyki szacowania strat, służy on zwiększeniu ilości informacji na temat strat granulatu z tworzyw sztucznych oraz poprawie jakości informacji zbieranych do celów oceny ryzyka związanego z tymi mikrodrobinami plastiku w przyszłości.

(15)

W celu zapewnienia bezpiecznego i odpowiedzialnego wykonywania operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych na wszystkich etapach jego łańcucha dostaw, tak aby zapobiec stratom tego granulatu do środowiska, oraz w celu realizacji ambitnych założeń przewidujących osiągnięcie zerowych strat granulatu z tworzyw sztucznych konieczne jest ustanowienie wymogów dotyczących operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych w całym łańcuchu dostaw, a mianowicie w produkcji, w tym uzyskanej w wyniku zastosowania technologii recyklingu, wytwarzania przedmieszek, mieszania, przekształcania, przetwarzania, dystrybucji, transportu, przechowywania, pakowania i czyszczenia zbiorników i pojemników w stacjach oczyszczania. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich podmiotów wykonujących operacje obejmujące granulat z tworzyw sztucznych w całym łańcuchu dostaw, bez względu na zastosowanie końcowe tego granulatu.

(16)

Wymogi dotyczące operacji powinny uwzględniać zalecane na poziomie międzynarodowym dobre praktyki postępowania, a także istniejące wymogi dotyczące operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych, ustanowione przez przemysł w Unii. W tym zakresie istotne jest, aby Unia i jej państwa członkowskie kontynuowały wysiłki zmierzające do uznania zaleceń zawartych w okólniku MEPC.1/Circ.909 za wiążące na poziomie międzynarodowym. Ponadto, Unia może promować dyskusje na poziomie międzynarodowym w odniesieniu do zobowiązania przewoźników do powiadomienia właściwych organów w przypadku transportu granulatu z tworzyw sztucznych w innym państwie niż to, w którym mają miejsce zamieszkania lub siedzibę.

(17)

Ze względu na szkodliwy charakter strat granulatu z tworzyw sztucznych do środowiska, a także zważywszy na określony w niniejszym rozporządzeniu ogólny obowiązek dotyczący unikania strat granulatu z tworzyw sztucznych, spoczywający na podmiotach gospodarczych i przewoźnikach, należy ustanowić konkretne wymogi dotyczące zamieszczania informacji w formie piktogramu oraz tekstu ostrzegawczego. Aby zmniejszyć obciążenie podmiotów gospodarczych i przewoźników, powinna istnieć możliwość wdrożenia tych wymogów z uwzględnieniem już istniejących obowiązków wynikających z załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006. W pkt 7 i 10 pozycji 78 tego załącznika określono wymogi informacyjne dla dostawców mikrocząstek polimerów syntetycznych. Do celów niniejszego rozporządzenia przez dostawcę mikrocząstek polimerów syntetycznych należy rozumieć każdego wytwórcę, importera, dalszego użytkownika lub dystrybutora wprowadzającego do obrotu granulat z tworzyw sztucznych złożony z mikrocząstek polimerów syntetycznych. Dostawca ten powinien zamieszczać odpowiednie informacje na etykiecie, opakowaniu, ulotce dołączonej do opakowania lub na karcie charakterystyki. Powinien on mieć możliwość przekazania tych odpowiednich informacji przy przekazywaniu informacji określonych w pozycji 78 pkt 10 załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006. Ponieważ jednak różne możliwe sposoby przekazywania tych odpowiednich informacji mogą różnić się pod względem skuteczności w odniesieniu do przyczyniania się do realizacji ogólnego obowiązku unikania strat granulatu, Komisja powinna ocenić ich względną skuteczność w kontekście przeglądu niniejszego rozporządzenia.

(18)

W przypadku uwolnienia i rozprzestrzenienia w środowisku morskim granulatu z tworzyw sztucznych może on powodować zagrożenie dla żywych zasobów i organizmów morskich oraz zakłócać inne zgodne z prawem sposoby wykorzystywania morza, takie jak rybołówstwo i akwakultura. Granulat z tworzyw sztucznych odpowiada za 70 % tworzyw sztucznych zjadanych przez ptaki morskie, ponieważ przypomina on ptakom rybią ikrę, mimo że stanowi on zaledwie 0,05 % tworzyw sztucznych obecnych w wodach powierzchniowych. Takie niewielkie cząstki tworzyw sztucznych znaleziono w żołądkach 63 z około 250 gatunków ptaków morskich na świecie. Ponadto szacuje się, że granulat z tworzyw sztucznych stanowi pod względem masy drugie co do wielkości bezpośrednie źródło zanieczyszczenia mórz mikrodrobinami plastiku. Szacuje się, że co roku do oceanu trafiają miliardy pojedynczych granulek z tworzyw sztucznych. Jest to wynikiem strat i wydostawania się granulatu, zarówno na małą, jak i dużą skalę na lądzie i na morzu na wszystkich etapach łańcucha dostaw, w szczególności podczas przewozu granulatu z tworzyw sztucznych. Co więcej, granulat z tworzyw sztucznych może osiadać na plażach i na wybrzeżach i w efekcie negatywnie wpływać na turystykę i działania wykonywane na lądzie. Szereg incydentów z udziałem statków morskich doprowadziło do uwolnienia do środowiska morskiego wielu ton granulatu z tworzyw sztucznych, co miało katastrofalne skutki dla środowiska i społeczności lokalnych. Na przykład wypadek kontenerowca Toconao, który w 2023 r. dotknął północne wybrzeże Hiszpanii, spowodował utratę sześciu kontenerów, z których jeden przewoził tysiąc worków granulatu z tworzyw sztucznych o wadze 25 kg każdy. Spowodowało to wyrzucenie milionów granulek z tworzyw sztucznych na brzeg u wybrzeży Galicji.

(19)

Aby odnieść się do tej kwestii z perspektywy transportu morskiego, działający w ramach IMO Komitet Ochrony Środowiska Morskiego zatwierdził w 2024 r. okólnik MEPC.1/Circ.909. Ponieważ jednak zalecenia te nie są prawnie wiążące, Unia, zgodnie z jej obowiązkiem wynikającym z Traktatów w zakresie zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska oraz promowania działań na poziomie międzynarodowym służących rozwiązywaniu globalnych problemów w dziedzinie środowiska, powinna niniejszym rozporządzeniem wprowadzić wiążące przepisy, aby na poziomie światowym ustanowić pionierskie rozwiązania zapewniające wyższy poziom ochrony środowiska w tym obszarze. Załadowcy powinni zapewniać, aby granulat z tworzyw sztucznych był zapakowany w wysokiej jakości opakowania, aby informacje dotyczące transportu zostały dostarczone, w odpowiednim czasie, operatorowi, agentowi i kapitanowi statku morskiego oraz aby szczególny wymóg dotyczący sztauowania został należycie wypełniony. Operatorzy, agenci i kapitanowie statków morskich powinni zapewniać, na podstawie informacji dotyczących transportu otrzymanych ze strony załadowców, aby kontenery zawierające granulat z tworzyw sztucznych były odpowiednio sztauowane i zabezpieczone w sposób minimalizujący zagrożenia dla środowiska morskiego bez uszczerbku dla bezpieczeństwa statku morskiego i osób znajdujących się na pokładzie. W szczególności kontenery zawierające granulat z tworzyw sztucznych należy sztauować pod pokładem, gdy jest to racjonalnie wykonalne, lub na odkrytym pokładzie, na osłoniętych obszarach jego centralnej części. Wymogi te są uzupełnieniem ogólnych ram prawnych IMO i Unii w zakresie bezpieczeństwa transportu morskiego oraz zapobiegania zanieczyszczaniu morza przez statki, w szczególności dyrektywy 2002/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (10), którą ustanowiono system zapobiegania wypadkom na morzu i zanieczyszczaniu morza z uwzględnieniem międzynarodowych norm prawnych.

(20)

Podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni wdrożyć wymogi dotyczące operacji obejmujących granulat z tworzyw sztucznych, podejmując w kolejności priorytetów działania zapobiegające uwalnianiu granulatu z tworzyw sztucznych do środowiska jako najwyższy priorytet. Pierwszym krokiem powinno być zatem zapobieganie przypadkom wydostania się granulatu z tworzyw sztucznych na zewnątrz pierwotnego zabezpieczenia podczas rutynowych operacji, a tym samym zmniejszenie do najniższego możliwego poziomu ryzyka wydostania się granulatu, w tym w drodze unikania wszelkich zbędnych operacji, na przykład przez ograniczenie punktów transferu, oraz stosowanie wysokiej jakości opakowań, a następnie ograniczenie skutków wydostania się granulatu z tworzyw sztucznych, aby uwolnione w ten sposób ilości nie trafiły do środowiska, a ostatnim etapem powinno być usuwanie skutków po wydostaniu się lub stracie granulatu. Ograniczenie oraz usuwanie skutków wydostania się granulatu należy przeprowadzać w sposób minimalizujący szkody w środowisku, w szczególności we wrażliwych siedliskach.

(21)

Chociaż celem niniejszego rozporządzenia jest zapobieganie stratom granulatu z tworzyw sztucznych w odniesieniu do wszystkich podmiotów gospodarczych, przewoźników UE i przewoźników spoza UE, należy dostosować obowiązki mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, aby ograniczyć spoczywające na nich obciążenia. Z drugiej strony nie należy uniemożliwiać państwom członkowskim wprowadzania lub utrzymywania bardziej rygorystycznych środków ochronnych. Środki takie – w tym środki ukierunkowane na podmioty gospodarcze, które wykonują operacje obejmujące ponad 5 ton granulatu z tworzyw sztucznych – powinny być zgodne z Traktatami.

(22)

Aby zapewnić identyfikowalność granulatu z tworzyw sztucznych objętego operacjami i transportowanego w każdym państwie członkowskim oraz aby umożliwić właściwym organom skuteczne przeprowadzanie kontroli zgodności, konieczna jest rejestracja instalacji, w których wykonuje się operacje obejmujące granulat z tworzyw sztucznych, oraz przewoźników transportujących ten granulat.

(23)

Aby zapobiegać stratom granulatu z tworzyw sztucznych, podmioty gospodarcze powinny ustanowić, wdrożyć i stale aktualizować plan zarządzania ryzykiem, w tym ocenę ryzyka, określający możliwości wydostania się granulatu oraz jego strat oraz dokumentujący w szczególności istniejące specjalne wyposażenie i procedury stosowane do zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych, ograniczania i usuwania ich skutków. W planie zarządzania ryzykiem należy również uwzględniać koszty i korzyści związane z dodatkowym wyposażeniem i procedurami w odniesieniu do zapobiegania zidentyfikowanym ryzykom, z uwzględnieniem charakteru i wielkości instalacji oraz skali jej działalności. W przypadku gdy granulat z tworzyw sztucznych uzupełniono o dodatki, podmioty gospodarcze powinny przeanalizować zagrożenia związane z tak zmodyfikowanym granulatem, a w przypadku gdy prawdopodobne jest, że dodatki te zwiększą szkody dla zdrowia ludzi lub dla środowiska w przypadku strat granulatu z tworzyw sztucznych, podmioty gospodarcze powinny rozważyć włączenie tej informacji do planu zarządzania ryzykiem.

(24)

Aby umożliwić właściwym organom weryfikację zgodności z wymogami planu zarządzania ryzykiem, podmioty gospodarcze powinny przedstawić właściwemu organowi plan zarządzania ryzykiem, który opracowały, wraz ze swoją własną deklaracją zgodności lub świadectwem zgodności, stosownie do przypadku.

(25)

Podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość określenia – z zastosowaniem podejścia opartego na analizie ryzyka – specjalnego wyposażenia do zainstalowania lub procedur do wdrożenia. Weryfikując zgodność, właściwe organy powinny mieć jednak możliwość wymagania od podmiotów gospodarczych zmiany planu zarządzania ryzykiem, w tym w drodze podjęcia w określonym terminie któregokolwiek z działań wymienionych w niniejszym rozporządzeniu, aby zapewnić odpowiednie wdrożenie wymogów niniejszego rozporządzenia.

(26)

Aby ocenić adekwatność planu zarządzania ryzykiem sporządzonego dla każdej instalacji, podmioty gospodarcze powinny prowadzić zapisy szacunkowej ilości strat granulatu z tworzyw sztucznych rocznie, wraz z całkowitą ilością granulatu objętego operacjami w danej instalacji. Aby zmniejszyć obciążenie podmiotów gospodarczych, właściwe organy i podmioty certyfikujące powinny mieć możliwość wykorzystywania informacji na temat szacunkowych uwolnionych ilości w ramach wymogu w zakresie sprawozdawczości przewidzianego na podstawie załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006.

(27)

Ze względu na charakter swojej działalności przewoźnicy nie powinni być zobowiązani do ustanawiania i wdrażania planu zarządzania ryzykiem. Zamiast tego powinni być zobowiązani do wdrożenia konkretnych środków mających na celu zapobieganie wydostaniu się granulatu i jego stratom, ograniczanie i usuwanie ich skutków. Środki te powinny podlegać weryfikacji przez właściwe organy, przede wszystkim w procesie transportu. Niektóre z tych środków należy wdrożyć podczas operacji załadunku i rozładunku, obarczonych szczególnym ryzykiem wydostawania się i strat granulatu. Odpowiedzialność za te operacje zazwyczaj ponoszą zarówno podmioty gospodarcze, jak i przewoźnicy, podczas gdy za transport odpowiedzialni są wyłącznie przewoźnicy.

(28)

Przewoźnicy spoza UE powinni wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela, który powinien występować w imieniu danego przewoźnika spoza UE i do którego powinien móc zwrócić się każdy właściwy organ. Upoważniony przedstawiciel powinien zostać wyraźnie wyznaczony w drodze pisemnego upoważnienia przez przewoźnika spoza UE w odniesieniu do szczególnych obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Wyznaczenie przedstawiciela nie wpływa na obowiązki lub odpowiedzialność prawną przewoźnika spoza UE wynikającą z niniejszego rozporządzenia. W razie niespełnienia wymogów przez przewoźnika spoza UE upoważniony przedstawiciel powinien podlegać postępowaniom egzekucyjnym w zakresie odnoszącym się do jego upoważnienia.

(29)

Skuteczne wdrożenie działań niezbędnych do zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych, ograniczania i usuwania ich skutków wymaga pełnej współpracy i zaangażowania pracowników, których zatrudniają podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE. Podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni być zobowiązani do przeszkolenia swoich pracowników zgodnie z ich szczególnymi rolami i obowiązkami, aby zapewnić posiadanie przez nich wiedzy na temat wyposażenia oraz umiejętności jego montażu, użytkowania i konserwacji, a także stosowanie procedur niezbędnych do zapewnienia zgodności z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, w tym w odniesieniu do monitorowania i zgłaszania strat granulatu z tworzyw sztucznych. W stosownych przypadkach podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni podejmować środki naprawcze, w tym, w razie potrzeby, udoskonalić istniejące urządzenia i procedury. Powinni oni być również zobowiązani do monitorowania i prowadzenia ewidencji rocznych szacunkowych ilości strat, aby pomóc w uzupełnieniu utrzymujących się luk w wiedzy.

(30)

Średnie i duże przedsiębiorstwa mają zazwyczaj bardziej złożoną strukturę ze względu na swoją wielkość. W przypadkach gdy przedsiębiorstwa te użytkują instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach równych progowi 1 500 ton rocznie lub od niego wyższych, przedsiębiorstwa te powinny być zobowiązane do wdrożenia, w odniesieniu do każdej instalacji, dodatkowych działań, takich jak przeprowadzanie rocznej oceny wewnętrznej oraz przyjęcie programu szkoleń uwzględniającego szczególne potrzeby oraz ustaleń dotyczących programu szkoleń. Ocena wewnętrzna mogłaby obejmować aspekty takie jak szacowane ilości i przyczyny strat, wyposażenie lub procedury służące zapobieganiu, ograniczaniu i usuwaniu skutków wdrożone w celu uniknięcia przyszłych strat oraz skuteczność tych procedur i wyposażenia, rozmowy z pracownikami, kontrole istniejących procedur i wyposażenia oraz przegląd wszelkich odpowiednich dokumentów.

(31)

Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe, średnie i duże przedsiębiorstwa użytkujące instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach poniżej progu 1 500 ton rocznie, powinny podlegać obowiązkowi przedstawienia swojej własnej deklaracji zgodności. Należy im również zapewnić wystarczająco dużo czasu na wykazanie zgodności.

(32)

Przedsiębiorstwa, które użytkują instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach równych progowi 1 500 ton rocznie lub od niego wyższych, mogą być odpowiedzialne za większe ryzyko wystąpienia strat granulatu z tworzyw sztucznych. Średnie i duże przedsiębiorstwa, które użytkują instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach równych progowi 1 500 ton rocznie lub od niego wyższych, powinny wykazać zgodność z wymogami niniejszego rozporządzenia w drodze uzyskania i odnawiania certyfikatu wydawanego przez podmiot certyfikujący. Zgodnie z podejściem opartym na łańcuchu dostaw, przy jednoczesnym ograniczaniu obciążeń administracyjnych nakładanych, małe przedsiębiorstwa, które użytkują instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach równych progowi 1 500 ton rocznie lub od niego wyższych, powinny wykazać zgodność w drodze uzyskania certyfikatu wydawanego przez podmiot certyfikujący z okresem ważności wynoszącym pięć lat. Proces certyfikacji ma również na celu pomoc małym przedsiębiorstwom, które użytkują instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych objęty jest operacjami w ilościach równych progowi 1 500 ton rocznie lub od niego wyższych, w zidentyfikowaniu działań niezbędnych do spełnienia wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Po upływie okresu ważności certyfikatu takie małe przedsiębiorstwa powinny wykazać zgodność w drodze powiadamiania właściwego organu o aktualizacji swojego planu zarządzania ryzykiem oraz przedstawiania swojej własnej deklaracji zgodności co pięć lat od ostatniego powiadomienia, chyba że takie małe przedsiębiorstwa postanowią – w odpowiednim czasie – nadal wykazywać zgodność w drodze odnawiania certyfikatu wydawanego przez podmiot certyfikujący.

(33)

Podmioty certyfikujące, a w szczególności świadczący usługi doradcze, nie powinni brać udziału w jakiejkolwiek działalności, która mogłaby kolidować z niezależnością ich osądów lub uczciwością w odniesieniu do czynności certyfikacyjnych, do których został akredytowany. Podmiotami certyfikującymi mogą być akredytowane jednostki oceniające zgodność albo weryfikatorzy środowiskowi uprawnieni do przeprowadzania weryfikacji i walidacji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 (11). W celu zapewnienia jednolitych informacji certyfikat powinien mieć jednolity format.

(34)

Aby umożliwić właściwym organom skuteczniejszą weryfikację zgodności na podstawie niniejszego rozporządzenia, podmioty certyfikujące powinny powiadamiać właściwe organy o wynikach swoich ocen. Certyfikaty nie powinny przesądzać o wyniku oceny zgodności przeprowadzanej przez właściwe organy.

(35)

Aby zapewnić przejrzystość, właściwe organy powinny podawać niektóre informacje do wiadomości publicznej. Informacje te obejmują powiadomienia dotyczące użytkowanych instalacji, udział w transporcie granulatu z tworzyw sztucznych w Unii, w tym znaczące zmiany względem wcześniejszych powiadomień, ustanowienie upoważnionego przedstawiciela, plany zarządzania ryzykiem, własne deklaracje zgodności, certyfikaty i pozwolenia, które powinny być dostępne za pośrednictwem łatwej do znalezienia, bezpłatnej ogólnodostępnej strony internetowej. Aby zapewnić bezpieczeństwo i poufność, właściwe organy powinny jednak móc nie ujawniać konkretnych szczegółowych informacji, jeżeli ich ujawnienie zagroziłoby bezpieczeństwu danych instalacji, społeczności lokalnych lub innym interesom publicznym. Komisja powinna ponadto publikować wykazy krajowych stron internetowych oraz upoważnionych przedstawicieli przewoźników spoza UE, aby zapewnić szeroki dostęp do tych informacji, przy jednoczesnym zachowaniu tajemnicy przedsiębiorstwa.

(36)

Aby zostać zarejestrowanym w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS), podmioty gospodarcze są zobowiązane do przestrzegania przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym niniejszego rozporządzenia. W związku z tym podmioty gospodarcze zarejestrowane w EMAS należy uznać za spełniające wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, pod warunkiem że weryfikator środowiskowy upewnił się, że wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu zostały włączone do systemu zarządzania środowiskowego takiego podmiotu gospodarczego i wdrożone. Takie podmioty gospodarcze powinny zatem być zwolnione z obowiązku certyfikacji i powiadamiania właściwych organów przy odnawianiu swoich deklaracji własnych i aktualizacji planu zarządzania ryzykiem. Oprócz zwolnienia przewidzianego dla podmiotów zarejestrowanych w EMAS oraz w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych innych systemów o wysokim poziomie integralności, podmiotom gospodarczym, które opracowują i wdrażają inne systemy zarządzania środowiskowego dla każdej instalacji, należy umożliwić zwolnienie z wymogu zgodności z niniejszym rozporządzeniem po spełnieniu określonych kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(37)

Właściwe organy powinny zweryfikować, czy podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE wywiązują się z obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu, posługując się, w stosownych przypadkach, ustaleniami dokonanymi w ramach procesu certyfikacji lub deklaracjami własnymi. Taka weryfikacja powinna opierać się, w stosownych przypadkach, na kontrolach środowiskowych lub innych działaniach weryfikacyjnych, z zastosowaniem podejścia opartego na analizie ryzyka. Kontrole powinny być w miarę możliwości skoordynowane z kontrolami wymaganymi na podstawie innych aktów prawnych Unii. Właściwe organy powinny przekazywać Komisji informacje na temat wykonywania niniejszego rozporządzenia.

(38)

Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem za pomocą pozwoleń opartych na systemie regularnych kontroli instalacji w celu zbadania pełnego zakresu odnośnych skutków oddziaływania tych instalacji na środowisko, w tym związanych z wydostawaniem się granulatu i jego stratami. W przypadku instalacji znajdujących się w państwie członkowskim, które wybrało egzekwowanie i weryfikację zgodności poprzez taki system pozwoleń i regularnych kontroli, podmioty gospodarcze powinny być zwolnione z obowiązku uzyskania certyfikatu lub przedstawiania swojej własnej deklaracji zgodności w odniesieniu do tych instalacji, w przypadku których podmioty te posiadają pozwolenie nakładające warunki niezbędne do zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem. W przypadku instalacji, wobec których ma zastosowanie takie zwolnienie, podmioty gospodarcze powinny powiadamiać odpowiednie właściwe organy o planie zarządzania ryzykiem i o jego regularnych aktualizacjach. W przypadku gdy zgodność jest zapewniana za pomocą pozwoleń, państwa członkowskie powinny podejmować niezbędne kroki w celu przeglądu warunków przewidzianych w istniejących pozwoleniach oraz wydawać nowe pozwolenia umożliwiające zapewnienie w stosownym czasie zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

(39)

Dyrektywa 2008/98/WE przewiduje, że państwa członkowskie zobowiązane są wymagać od podmiotów zajmujących się recyklingiem uzyskania pozwolenia, którego warunki zapewniają, aby produkcja granulatu z tworzyw sztucznych odbywała się w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi ani nieszkodzący środowisku, w szczególności poprzez unikanie zagrożeń dla wody, powietrza, gleby, roślin lub zwierząt.

(40)

Aby zminimalizować skutki wszelkich strat, podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni podejmować środki naprawcze niezbędne do przywrócenia zgodności z niniejszym rozporządzeniem. Wymagane środki naprawcze powinny być proporcjonalne do stwierdzonego naruszenia i jego spodziewanych szkodliwych skutków dla środowiska. W przypadku wykrycia przez właściwe organy naruszenia niniejszego rozporządzenia organy te powinny powiadomić podmiot gospodarczy, przewoźnika UE lub przewoźnika spoza UE o tym naruszeniu oraz zażądać podjęcia środków naprawczych w celu przywrócenia zgodności.

(41)

Właściwe organy powinny posiadać minimalny zestaw uprawnień w zakresie przeprowadzania kontroli i egzekwowania przepisów w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem, szybszej i skuteczniejszej współpracy między takimi organami oraz powstrzymywania podmiotów gospodarczych, przewoźników UE i przewoźników spoza UE, upoważnionych przedstawicieli, załadowców oraz operatorów, agentów i kapitanów statków morskich przewożących granulat z tworzyw sztucznych, w stosownych przypadkach, przed naruszaniem niniejszego rozporządzenia. Uprawnienia te powinny być wystarczające do sprostania wyzwaniom związanym z egzekwowaniem przepisów oraz do zapobiegania wykorzystywaniu luk w systemie egzekwowania przez podmioty gospodarcze nieprzestrzegające przepisów poprzez przenoszenie się do państw członkowskich, których właściwe organy nie są przygotowane do zajmowania się niezgodnymi z prawem praktykami. Właściwe organy powinny mieć możliwość wykorzystania wszelkich faktów i okoliczności danej sprawy jako dowodów do celów prowadzonej przez nie kontroli.

(42)

Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa mają znaczny udział w łańcuchu dostaw granulatu z tworzyw sztucznych. Wypełniając odpowiednie obowiązki określone w niniejszym rozporządzeniu, przedsiębiorstwa te mogą stawać w obliczu szczególnych wyzwań związanych z wdrażaniem oraz ponosić proporcjonalnie wyższe koszty. Komisja powinna podnosić świadomość podmiotów gospodarczych i przewoźników w zakresie konieczności zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych. Ponadto Komisja, w porozumieniu ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, powinna opracować materiały szkoleniowe – które mogą przybrać różne formy, w tym poradników i kursów– aby pomóc podmiotom gospodarczym i przewoźnikom w wypełnianiu ich obowiązków, w szczególności w odniesieniu do wymogów dotyczących oceny ryzyka. W związku z tym należy wziąć pod uwagę zalecenie OSPAR 2021/06. Państwa członkowskie powinny zapewnić dostęp do informacji i pomocy – w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw oraz małych przedsiębiorstw – w zakresie wywiązywania się z obowiązków oraz przestrzegania wymogów dotyczących oceny ryzyka. Pomoc udzielana przez państwa członkowskie mogłaby obejmować wsparcie techniczne i specjalistyczne szkolenia dla wszystkich pracowników, którzy wykonują operacje obejmujące granulat z tworzyw sztucznych. Mogłaby ona obejmować również wsparcie finansowe – w tym do celów certyfikacji dla małych przedsiębiorstw, a także dostęp do finansowania. Państwa członkowskie powinny podejmować działania zgodnie z mającymi zastosowanie zasadami pomocy państwa.

(43)

Aby stworzyć wspólne podstawy szacowania strat granulatu z tworzyw sztucznych, konieczne jest ustanowienie znormalizowanej metodyki, określonej w normie zharmonizowanej, przyjmowanej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 (12). W rozporządzeniu (UE) nr 1025/2012 przewidziano procedurę sprzeciwu wobec norm zharmonizowanych, w przypadku gdy normy takie nie spełniają w pełni wymogów określonych w tym rozporządzeniu.

(44)

Aby zapewnić osiągnięcie celów niniejszego rozporządzenia oraz skuteczne egzekwowanie jego wymogów, państwa członkowskie powinny wyznaczyć swoje własne właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie i egzekwowanie niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy na ich terytorium istnieje więcej niż jeden wyznaczony właściwy organ, państwa członkowskie powinny zapewnić ścisłą współpracę między wszystkimi wyznaczonymi właściwymi organami w celu zapewnienia skutecznego wykonywania przez te organy ich obowiązków.

(45)

Aby zapewnić zgodność, właściwe organy powinny również podejmować niezbędne kroki, w tym kontrole i przesłuchania na podstawie odpowiednich informacji, takich jak uzasadnione skargi złożone przez strony trzecie. Strony trzecie wnoszące skargę powinny mieć możliwość wykazania wystarczającego interesu lub powoływania się na naruszenie prawa.

(46)

Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby wszelkie środki podejmowane przez ich właściwe organy na podstawie niniejszego rozporządzenia podlegały skutecznym środkom zaskarżenia zgodnie z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapewnienie ochrony sądowej praw osób na podstawie prawa Unii jest zadaniem sądów państw członkowskich. Ponadto art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) zobowiązuje państwa członkowskie do ustanowienia środków wystarczających do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii. W tym względzie państwa członkowskie powinny zapewnić, aby społeczeństwo, w tym osoby fizyczne lub prawne objęte niniejszym rozporządzeniem, miały dostęp do wymiaru sprawiedliwości zgodnie ze zobowiązaniami, które państwa członkowskie podjęły jako strony Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisanej w dniu 25 czerwca 1998 r. (13) (zwanej dalej „konwencją z Aarhus”).

(47)

Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić wdrożenie tych przepisów. Państwa członkowskie mogą ustanowić przepisy dotyczące zarówno kar administracyjnych, jak i sankcji karnych. Nałożenie sankcji karnych i kar administracyjnych nie powinno w żadnym razie prowadzić do naruszenia prawa do niebycia ponownie sądzonym lub karanym w postępowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony (zasada ne bis in idem), zgodnie z interpretacją Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W przypadku najpoważniejszych naruszeń popełnionych przez osobę prawną, takich jak naruszenia o dużej wadze ze względu na ich charakter, zakres i powtarzalność, lub gdy naruszenia te stwarzają duże ryzyko dla zdrowia ludzi lub środowiska, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby ich krajowy system sankcji obejmował administracyjne kary pieniężne, których maksymalna wysokość powinna stanowić co najmniej 3 % rocznego obrotu tej osoby prawnej w Unii w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym została nałożona administracyjna kara pieniężna. W przypadku takich naruszeń oraz bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE (14) państwa członkowskie powinny mieć możliwość równoległego lub alternatywnego nakładania sankcji karnych, pod warunkiem że są one skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

(48)

W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny wspierać finansowanie projektów mających na celu: usuwanie skutków na obszarach zanieczyszczonych granulatem z tworzyw sztucznych z wykorzystaniem praktyk zrównoważonych środowiskowo; zbieranie, przetwarzanie i dostarczanie informacji na temat awarii lub wypadków powodujących straty oraz powiązanych reakcji; zwiększenie wiedzy na temat skutków strat granulatu z tworzyw sztucznych dla zdrowia ludzi i środowiska; oraz promowanie programów na rzecz podnoszenia świadomości, w szczególności w odniesieniu do najbardziej dotkniętych obszarów, takich jak strefy przemysłowe i porty.

(49)

W przypadku wystąpienia szkód dla zdrowia ludzi wynikających z naruszenia niniejszego rozporządzenia państwa członkowskie powinny zapewnić, aby osoby prywatne, które poniosły szkody, mogły dochodzić i uzyskać odszkodowanie z tytułu tych szkód od odpowiednich osób fizycznych lub prawnych. Takie zasady dotyczące odszkodowania przyczyniają się do osiągania celów polegających na zachowaniu, ochronie i poprawie jakości środowiska i ochronie zdrowia ludzi, jak określono w art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Leżą one również u podstaw prawa do życia oraz prawa człowieka do integralności i ochrony zdrowia zgodnie z art. 2, 3 i 35 Karty oraz prawa do skutecznego środka prawnego określonego w art. 47 Karty. Ponadto dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/WE (15) nie daje stronom prywatnym prawa do odszkodowania z powodu szkód wyrządzonych środowisku lub bezpośredniego zagrożenia wystąpieniem takich szkód.

(50)

Niniejsze rozporządzenie powinno zatem uwzględniać prawo do odszkodowania z tytułu szkód poniesionych przez osoby prywatne, aby zapewnić im możliwość ochrony ich praw związanych ze szkodami dla zdrowia spowodowanymi naruszeniami niniejszego rozporządzenia, a tym samym zapewnić jego skuteczniejsze egzekwowanie. Procedury dotyczące dochodzenia odszkodowania należy opracować i stosować w taki sposób, aby nie uniemożliwiały ani nadmiernie nie utrudniały korzystania z prawa do odszkodowania.

(51)

Wpływ niniejszego rozporządzenia na autonomię proceduralną państw członkowskich powinien być ograniczony do tego, co jest niezbędne do realizacji jego celów w postaci ochrony zdrowia ludzi poprzez bezpieczne środowisko, oraz nie powinien rozciągać się na inne krajowe przepisy proceduralne ustanawiające prawo do ubiegania się o odszkodowanie z tytułu naruszeń niniejszego rozporządzenia. Takie krajowe przepisy nie powinny jednak utrudniać skutecznego funkcjonowania mechanizmu ubiegania się o odszkodowanie wymaganego na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(52)

Aby zapewnić osobom prywatnym możliwość ochrony ich praw związanych ze szkodami dla zdrowia spowodowanymi naruszeniami niniejszego rozporządzenia, a tym samym zapewnić skuteczniejsze egzekwowanie tych przepisów, organizacje pozarządowe propagujące ochronę zdrowia ludzi lub ochronę środowiska, lub organizacje propagujące ochronę konsumentów i spełniające wszelkie wymogi prawa krajowego, jako członkowie zainteresowanej społeczności, powinny być uprawnione do udziału, w imieniu albo na rzecz osoby poszkodowanej, w postępowaniach określonych przez państwa członkowskie, bez uszczerbku dla krajowych przepisów proceduralnych dotyczących reprezentacji i obrony w sądach. Państwa członkowskie zazwyczaj posiadają autonomię proceduralną służącą zapewnieniu skutecznego środka prawnego przeciwko naruszeniom prawa Unii, z zastrzeżeniem poszanowania zasad równoważności i skuteczności. Doświadczenie pokazuje jednak, że mimo istnienia przytłaczających dowodów epidemiologicznych wskazujących na negatywne skutki zdrowotne zanieczyszczenia dla społeczeństwa, nie jest proste ustalenie bezpośredniego związku między konkretnym przypadkiem straty granulatu z tworzyw sztucznych a konkretnym wpływem na zdrowie ludzi lub środowisko, a taki wpływ na ogół nie jest również natychmiastowy.

(53)

W celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmian w załącznikach do niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (16). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(54)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do zgłaszania informacji na temat wykonywania niniejszego rozporządzenia. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (17).

(55)

Aby zapewnić podmiotom gospodarczym, przewoźnikom UE, przewoźnikom spoza UE, załadowcom oraz operatorom, agentom i kapitanom statków morskich wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, należy odroczyć jego stosowanie.

(56)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapobieganie stratom granulatu z tworzyw sztucznych, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki działań możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,

1)

do celów zapobiegania: sprawdzenie podczas załadunku i rozładunku oraz po wykonaniu tych czynności, czy granulat z tworzyw sztucznych został odpowiednio usunięty z zewnętrznych powierzchni środków transportu i kontenerów przed opuszczeniem przez nie instalacji; oraz czy rampy służące do załadunku i rozładunku środków transportu są zamknięte w momencie opuszczania przez te środki transportu instalacji; jasna komunikacja na temat wymogów dotyczących bezpiecznego sztauowania; kontrola wzrokowa integralności opakowania na granulat z tworzyw sztucznych przed transportem; zapewnienie stosowania osłon ochronnych na przykład na wózkach widłowych / urządzeniach hydraulicznych, aby zapobiec przebiciu opakowań; zapobieganie wszelkim uwolnieniom podczas transportu, na przykład poprzez zapewnienie technicznie dostosowanych środków transportu i uzupełnienia kontenerów, w razie potrzeby, odpowiednim uszczelnieniem; regularne czyszczenie przedziałów ładunkowych, kontenerów i przyczep w celu zminimalizowania strat granulatu z tworzyw sztucznych, który się wydostał; kontrola wzrokowa otworów i integralności przedziałów ładunkowych, kontenerów i przyczep w celu ograniczenia i zminimalizowania strat granulatu z tworzyw sztucznych przed podróżą i, w miarę możliwości, w jej trakcie, w tym w terminalach multimodalnych, terminalach kolejowych, portach śródlądowych i portach morskich;

2)

do celów ograniczania oraz usuwania skutków: w miarę możliwości naprawienie opakowań uszkodzonych podczas transportu i utrzymanie pozostałego granulatu z tworzyw sztucznych w przedziale ładunkowym; zebranie granulatu z tworzyw sztucznych, który się wydostał, do zamykanych pojemników lub worków w celu właściwego unieszkodliwienia; w przypadku transportu granulatu z tworzyw sztucznych w pojemnikach zbiorczych, otwieranie włazu dennego / stożka wysypowego silosu dopiero po wprowadzeniu pojemnika do basenu do czyszczenia; wymiana wyściółki w pojemnikach wyłącznie w odpowiednich i publicznie niedostępnych miejscach, gdzie można ograniczyć skutki wszelkich przypadków wydostania się granulatu; powiadomienie stosownych organów, takich jak międzynarodowe i krajowe organy ds. sytuacji nadzwyczajnych lub organy ds. ochrony środowiska z państwa członkowskiego, w którym wystąpiła strata granulatu;

3)

wyposażenie środka transportu: co najmniej jedno przenośne urządzenie oświetleniowe, narzędzia ręczne (na przykład miotły, szufelki i zmiotki, wiadra, taśmy naprawcze itp.); zamknięte pojemniki / wzmocnione worki do zbierania.

-

weryfikacja została przeprowadzona w zgodności z wymogami rozporządzenia (UE) 2025/2365, z uwzględnieniem kontroli na miejscu przeprowadzonych w dniach … (daty),

-

wyniki weryfikacji potwierdzają, że nie ma dowodów na brak zgodności z wymogami rozporządzenia (UE) 2025/2365.