Mediacja w postępowaniu administracyjnym

Od 1 czerwca 2017 r. do postępowania administracyjnego wprowadzono nowy sposób załatwiania spraw, czyli mediację. Jest to metoda doprowadzenia do załatwienia sprawy przy udziale bezstronnego podmiotu (mediatora). Ten sposób postępowania ma na celu głównie ułatwienie pracy organom administracji, a także umożliwienie stronom postępowania szybszego rozwiązania problemu. Mediacja ma służyć wyjaśnieniu okoliczności faktycznych sprawy. W jej wyniku nie może zostać wydana decyzja niezgodna z prawem.

Dotychczas mediacja w postępowaniu administracyjnym była stosowana wyjątkowo. Na przykład do końca 2016 r. obowiązywał art. 47 ust. 2 ustawy z 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie, który ustanawiał organ gminy mediatorem w sprawie sporu o wysokość odszkodowania za szkodę między właścicielem lub posiadaczem gruntu a dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego. Ten specyficzny sposób załatwienia sprawy tłumaczono tym, że mediacja w tym zakresie nie prowadzi do rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy administracyjnej, lecz ma charakter odszkodowawczy (a więc zbliżony do sprawy cywilnej).

Po nowelizacji przepisów ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a) mediacja może się stać ważną instytucją postępowania administracyjnego. Autorzy nowelizacji w uzasadnieniu do projektu ustawy wskazali rodzaje konfliktów, które są szczególnie zalecane do rozwiązania poprzez mediację. Dotyczy to spraw, w których:

• występuje wielość stron,
• może być zawarta ugoda,
• organ ma zamiar wydać decyzję na niekorzyść adresata i może się spodziewać odwołania,
• wniesiony został środek odwoławczy od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji.

W uzasadnieniu wskazano także przykładowe efekty mediacji: