Gmina ma interes prawny, aby skarżyć wyrok eksmisyjny

Gmina, która została zawiadomiona o sprawie o opróżnienie lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (dalej: ustawa o ochronie praw lokatorów) jest uprawniona do złożenia apelacji od wyroku nakazującego opróżnienie lokalu, w którym ustalono uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego, także w zakresie nakazu opróżnienia lokalu. Uchwałę tej treści podjął Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na rozprawie 24 listopada 2017 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w O. w sprawie o sygn. akt III CZP 64/17. Skierowane do SN pytanie prawne Sądu Okręgowego brzmiało następująco: „Czy gmina, zawiadomiona o toczącym się procesie o opróżnienie lokalu na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, która przystąpiła do sprawy, ma interes prawny w zaskarżeniu zapadłego wyroku w części uwzględniającej powództwo o opróżnienie lokalu?” Artykuł 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego stanowi, że w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy, a obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie. Orzeczenie takie wpływa na sytuację prawną gminy, mimo że nie bierze udziału w postępowaniu. Musi zatem istnieć mechanizm prawny, który pozwoli zabezpieczyć interesy gminy. Taki mechanizm wynika z art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, zgodnie z którymi do sytuacji prawnej gminy w procesie eksmisyjnym stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o interwencji ubocznej, jednak z istotnymi wyjątkami. Gmina nie musi wykazywać swojego interesu prawnego przystępując do sprawy. Czynności gminy mogą także – inaczej niż w przypadku typowej interwencji – pozostawać w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której gmina przystępuje. Przepis art. 15 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów nie ogranicza natomiast pozostałych uprawnień procesowych gminy, wiążących się z interwencja uboczną, ani nie limituje ich do jakiegoś fragmentu sprawy. Gmina może zatem złożyć apelację od wyroku nakazującego opróżnienie lokalu w pełnym zakresie, a nie jedynie w odniesieniu do obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego. W sprawie o nakazanie opróżnienia lokalu sąd orzeka o istnieniu uprawnienia pozwanego obowiązanego do opróżnienia lokalu, którego korelatem jest obowiązek osoby trzeciej – gminy, która pomimo że nie bierze udziału w postępowaniu (bo to postępowanie toczy się w strukturze procesu cywilnego i ma charakter ściśle dwustronny) – może być obciążona obowiązkiem, który jest konsekwencją art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów. Czyli wyrok w sprawie eksmisyjnej, uwzględniający powództwo eksmisyjne ma skutek wobec osoby trzeciej. Zatem musi istnieć mechanizm prawny, który pozwoli zabezpieczyć interesy gminy.