Zaświadczenie A1 – jak skutecznie uzyskać je w ZUS i stosować w innych krajach Unii Europejskiej

Osoba mająca zaświadczenie A1 pozostaje ubezpieczona w państwie, w którym zostało ono wydane, niezależnie od tego, gdzie w danym momencie wykonuje pracę. Dla polskiego pracodawcy takiej osoby, który uzyskał A1, łączy się to ze znaczącym obniżeniem kosztów pracy, w stosunku do kosztów, które byłyby ponoszone w państwie przyjmującym delegowanego pracownika.

Podstawowym celem zaświadczenia A1 jest potwierdzenie podlegania systemowi zabezpieczenia społecznego państwa, które wydało taki dokument.

W jakim celu ZUS wystawia formularz A1

Pracownicy najemni (czyli np. osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, zleceniobiorcy) zasadniczo podlegają systemowi zabezpieczenia społecznego w kraju wykonywania pracy. Oznacza to, że składki są opłacane w kraju wykonywania pracy (zasada lex loci laboris). Jedynie wyjątkowo, po uzyskaniu zaświadczenia A1, można podlegać ubezpieczeniom w innym kraju niż kraj wykonywania pracy.

PRZYKŁAD

Polska firma produkcyjno-handlowa planuje ekspansję na rynku unijnym. W związku z tym zamierza delegować na 6 miesięcy swoich przedstawicieli handlowych oraz osoby zajmujące się obsługą administracyjną do pracy w Holandii w celu uruchomienia zagranicznego oddziału firmy. Zasadniczo w okresie 6 miesięcy pracy w Holandii pracownicy powinni podlegać tamtejszemu systemowi zabezpieczenia społecznego. Jeżeli jednak polski pracodawca uzyska zaświadczenie A1 dla każdego pracownika, składki z tytułu ich zatrudnienia nadal będą mogły być opłacane do ZUS, na zasadach przewidzianych w polskim prawie. Pozwala to na znaczne obniżenie kosztów zarówno samych składek, jak i kosztów obsługi administracyjno-kadrowej w zakresie delegowania pracowników.

Zaświadczenie A1 potwierdza, któremu ustawodawstwu (którym przepisom prawnym) w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega dana osoba. Może ono zostać wydane, jeśli są spełnione warunki określone w przepisach prawa unijnego (głównie w art. 12 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004). Fundamentalną zasadą koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jest podleganie wyłącznie jednemu systemowi zabezpieczenia społecznego.