Odebranie głównemu księgowemu dodatku funkcyjnego

PROBLEM: Czy można pracownikowi (głównemu księgowemu) jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego zmniejszyć bądź odebrać dodatek funkcyjny z powodu nienależytego wykonywania obowiązków?

ODPOWIEDŹ: Dodatek funkcyjny jest składnikiem wynagrodzenia. Należy się za pełnienie określonej funkcji czy stanowiska. Co do zasady, kiedy pracownik pełni funkcję, to nie jest możliwe odebranie lub zmniejszenie dodatku. Może to nastąpić wraz ze zmianą stanowiska lub funkcji, w drodze wypowiedzenia warunków pracy lub płacy. Gdy pracodawca jednak chce, by główny księgowy nadal pełnił tę funkcję, „bezpieczniejsze” jest obniżenie mu wynagrodzenia zasadniczego, a nie pozbawienie albo obniżenie dodatku funkcyjnego. W tym przypadku konieczne jest wypowiedzenie zmieniające lub porozumienie zmieniające.

UZASADNIENIE: Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych) w art. 30 ust. 4 stanowi, że pracownikowi samorządowemu może zostać przyznany dodatek funkcyjny. W przepisach ustawy ani rozporządzenia płacowego nie uregulowano żadnych zasad przyznawania dodatku funkcyjnego dla pracowników umownych (a do takich należy główny księgowy). Zgodnie z art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy warunki przyznawania i wypłaty tych dodatków mają być ustalane w regulaminach wynagradzania u poszczególnych pracodawców. Ustawa o pracownikach samorządowych nie definiuje tego dodatku. Nie reguluje także zasad jego przyznawania. Z orzecznictwa wynika, że dodatek ten różni się od wszystkich innych dodatków, w tym że jest ściśle i bezpośrednio związany z funkcją wykonywaną przez pracownika. Jest to stały składnik wynagrodzenia pracownika na stanowisku kierowniczym bądź innym związanym z pełnioną funkcją. Stanowi nie tylko ekwiwalent za zwiększony nakład pracy, ale także za zwiększony zakres odpowiedzialności za działania własne i podległych pracowników, za stopień utrudnienia pracy itp. Dodatek funkcyjny stanowi również ten element płacy, który jest związany z wynikami pracy pracownika na stanowisku kierowniczym, aczkolwiek związek ten nie zawsze przedstawia się jako bezpośredni i wyliczalny. Pracodawca, ustalając wewnętrzne przepisy płacowe, określa zasady przyznawania i wypłaty dodatku funkcyjnego. Przede wszystkim dodatek funkcyjny związany jest ze stanowiskiem kierowniczym, w ramach którego bierze się pod uwagę stopień samodzielności organizacyjnej, liczbę pracowników zatrudnionych w komórce organizacyjnej, zakres działania komórki organizacyjnej, kwalifikacje zawodowe oraz złożoność zadań wynikających z funkcji kierowniczych. Poza tym ustalanie wysokości przyznanego dodatku funkcyjnego według ww. kryteriów stanowi prerogatywę pracodawcy, który z punktu widzenia zakładu pracy oraz poszczególnych komórek organizacyjnych i zadań przez nie wykonujących może - na podstawie całokształtu danych - ocenić, czy i w jakiej wysokości przyznać ten dodatek pracownikowi zajmującemu funkcję kierowniczą. Oznacza to, iż w gestii pracodawcy pozostaje ustalenie kwestii dodatku i jego wysokości (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 28 maja 2018 r., sygn. akt VIII Pa 57/18).