Smog – aspekty procesowe roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa i gminom

Problematyka prawa do czystego powietrza stała się przedmiotem rozstrzygnięć sądów na Śląsku oraz w Warszawie, jako dotycząca największych lub najbardziej zanieczyszczonych aglomeracji. Nadal nie zostało rozstrzygnięte, czy prawo do czystego powietrza należy do katalogu dóbr osobistych. Tą problematyką ma się zająć Sąd Najwyższy. Niemniej jednak, mimo braku odpowiedzi na powyższe pytanie, na wokandę trafiają pozwy - w tym wnoszone przez osoby publicznie znane, domagające się zapłaty kwot na wybrany cel społeczny. W przypadku wystąpienia z roszczeniem o naruszenie dóbr osobistych powód może dochodzić zaprzestania tych naruszeń, w przypadku niektórych przeproszenia oraz dodatkowo zapłaty tytułem zadośćuczynienia kwoty na swoją rzecz lub na wybrany cel społeczny.

Pozwy o naruszenie dóbr osobistych kierowane są nie tylko przeciwko Skarbowi Państwa, lecz także przeciwko gminie (osobie prawnej), w której osoba występująca z roszczeniem mieszka. Występujący z pozwami (powodowie) konstruują odpowiedzialność solidarną, z której wynika, że zapłata zasądzonej kwoty przez jednego z pozwanych zwalnia z odpowiedzialności drugiego zobowiązanego. Odpowiedzialność gminy wydaje się być mocno dyskusyjna i nie wszystkie sądy przychylają się do niej. Zresztą część powodów nie kieruje w stosunku do nich roszczeń, natomiast wskazuje Ministra Klimatu (uprzednio Środowiska) oraz Ministra Aktywów Państwowych (uprzednio Energii) którzy w stosunkach cywilnoprawnych działają, w ramach swoich zadań w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Minister aktywów państwowych odpowiada za sprawy energii i gospodarki złożami kopalin. Minister klimatu jest właściwy do spraw środowiska.