Pomoc dla ucznia zdolnego i w trudnej sytuacji materialnej

Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów. Pomoc materialna udzielania jest uczniom w celu zmniejszenia różnic w dostępie do edukacji. Ma ponadto umożliwić pokonywanie barier dostępu do edukacji wynikających z trudnej sytuacji materialnej ucznia. I wreszcie - ma wspierać edukację uczniów zdolnych. Jest ona realizowana ze środków przeznaczonych na ten cel zarówno w budżecie państwa, jak i w budżetach jednostek samorządu terytorialnego.

Pomoc materialna dla uczniów może mieć charakter zarówno pomocy pieniężnej, jak i niepieniężnej. Warunki udzielania pomocy określa ustawa z 7 września 191 r. o systemie oświaty (dalej: u.s.o.), a konkretnie przepisy jej rozdziału 8 „Pomoc materialna dla uczniów” (art. 90b-90w).

Socjalny lub motywacyjny charakter pomocy

Formy pomocy określone przepisami u.s.o. gwarantują objęcie pomocą materialną uczniów będących w trudnej sytuacji materialnej oraz uczniów zdolnych. Do korzystania z pomocy materialnej o charakterze socjalnym uprawnieni są uczniowie wszystkich placówek i szkół wymienionych w art. 90b ust. 3 i 4 u.s.o. Natomiast możliwość korzystania z pomocy o charakterze motywacyjnym została ustawowo ograniczona. Jeżeli jednak uczeń spełnia warunki do przyznania zarówno stypendium o charakterze socjalnym, jak i motywacyjnym, to ustawodawca przyznał mu prawo do jednoczesnego korzystania z obu form pomocy.