Zmiany i bieżące problemy w rachunkowości budżetowej

Wstęp

Rok 2022 to kalejdoskop zmian w przepisach. Na początku roku służby finansowo-księgowe były zaangażowane we wdrażanie rozwiązań nowego i skomplikowanego systemu podatkowego (Polski Ład), a następnie od 1 lipca 2022 r. trzeba było zmierzyć się z korektą tego systemu. Równolegle zostały wydane liczne przepisy dotyczące pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Po 3 miesiącach trwania uzgodnień międzyresortowych wprowadzono spore zmiany w podziałkach klasyfikacji budżetowej. W dniu 27 lipca 2022 r. zostało opublikowane rozporządzenie zmieniające. Wprowadzono dużo nowych podziałek (rozdziały, paragrafy dochodów i paragrafy wydatków), a przy niektórych zmieniono objaśnienia. Jednostki powinny na bieżąco uwzględniać wprowadzone zmiany w planowaniu, rachunkowości i sprawozdawczości. Niestety, prawie wszystkie zmiany mają moc wsteczną. Dla jednostek oznacza to, że będą musiały dokonać licznych przeksięgowań w księgach rachunkowych.

W Poradniku szczegółowo omówiono zmiany wprowadzone w poszczególnych załącznikach do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej wraz z komentarzem:

• jak w praktyce stosować nowe lub zmienione podziałki,
• od kiedy obowiązuje dany rozdział/paragraf,
• w jakiej formie JST powinny dostosować uchwały budżetowe - czy w tej sprawie należy wydać zarządzenie/uchwałę organu wykonawczego, czy podjąć uchwałę organu stanowiącego,
• jakich przeksięgowań należy dokonać w księgach rachunkowych.

W praktyce wiele kontrowersji nadal (mimo wyjaśnień Ministerstwa Finansów z 27 marca 2018 r.) wywołuje zwiększenie od 1 stycznia 2018 r. z 3500 zł do 10 000 zł limitu wartości środków trwałych, które mogą być umarzane jednorazowo. Wątpliwości dotyczą zasad klasyfikowania wydatków budżetowych na nabycie albo wytworzenie środków trwałych do wydatków bieżących lub majątkowych oraz ujmowania tych operacji gospodarczych w ewidencji księgowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Problemy te wynikają z rozbieżności między przepisami. Regulacje są nie tylko niejednolite, ale też mają luki. W czerwcu 2022 r. Ministerstwo Finansów udzieliło odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie wydatków majątkowych w przypadku zakupu środków trwałych w JST. W Poradniku znajdują się ww. wyjaśnienia Ministerstwa Finansów wraz ze wskazówkami postępowania i przykładami w tym zakresie.