Dostęp do akt w postępowaniu administracyjnym

Prawo dostępu do akt sprawy jest ściśle związane z jawnością postępowania administracyjnego. Jest to zagadnienie bardzo istotne również z praktycznego punktu widzenia, ponieważ wiąże się z wieloma obowiązkami ciążącymi na organach administracji publicznej. W niniejszym artykule zwrócimy uwagę na zakres podmiotowy i przedmiotowy dostępu do akt postępowania, tryb udostępniania danych, jak i ograniczenia w dostępie czy też kwestie obowiązków i uprawnień.

Problematyka dotycząca dostępu do akt postępowania administracyjnego jest ściśle powiązana z prawem do informacji. Prawo do informacji jest jednym z podstawowych i nieodzownych elementów współczesnej demokracji i społeczeństwa obywatelskiego. Przepis art. 51 ust. 3 Konstytucji RP stanowi, że każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa. Konstrukcja tego przepisu odpowiada założeniu jawności wewnętrznej. To oznacza jawność jedynie wobec stron, ewentualnie innych wezwanych do udziału w postępowaniu.

Wewnętrzna a zewnętrzna jawność postępowania

Prawo dostępu do akt sprawy należy rozstrzygać w kontekście jawności postępowania administracyjnego. Jawność tę można rozpatrywać w dwóch aspektach: jawności wewnętrznej (względnej) odnoszącej się do stron i uczestników postępowania oraz jawności zewnętrznej odnoszącej się do podmiotów niebędących stroną takiego postępowania.