Wzrost podatków lokalnych a finanse jednostek samorządu terytorialnego

Zakres przedmiotowy pojęcia - finanse jednostki samorządu terytorialnego w kontekście dochodów - jest bardzo pojemny znaczeniowo. Skuteczność tego systemu jest zależna od wielu czynników i działań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Dbanie o finanse jednostek samorządu terytorialnego w zakresie podatków lokalnych to nie tylko ich prawidłowe naliczenie, ale także, a może przede wszystkim, ich ściągalność.

W polskim systemie finansowym ustawodawca w pewien sposób usystematyzował różne źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego, co znalazło odzwierciedlenie w przepisach prawnych ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: ustawa o dochodach JST). Z punktu widzenia dochodów, jakimi są podatki lokalne, warto w pierwszej kolejności wspomnieć o przepisach dotyczących jednostek samorządu terytorialnego o statusie gmin, bowiem one są praktycznie wyłącznymi beneficjentami wpływów z tytułu wspomnianych podatków. W tej mierze na uwagę zasługują przepisy zgrupowane w ramach art. 4 ustawy o dochodach JST, gdzie w ust. 1 postanowiono, że źródłami dochodów własnych gminy są:

1) wpływy z podatków:

1. od nieruchomości,
2. rolnego,
3. leśnego,
4. od środków transportowych,
5. dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
6. od spadków i darowizn,
7. od czynności cywilnoprawnych.

ZAPAMIĘTAJ!

Spośród wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o dochodach JST wpływów podatkowych mianem podatków lokalnych określa się zasadniczo środki pochodzące z tytułu: podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, podatku rolnego oraz podatku leśnego.

W przypadku każdego z tych podatków ustawodawca pozostawił lokalnemu uchwałodawcy (radzie gminy/radzie miasta) względną swobodę legislacyjną w zakresie kształtowania wysokości stawek. Warto więc przypomnieć zakres tzw. upoważnienia ustawowego przyporządkowany do każdego z podanych podatków i ważniejsze aspekty z tym związane.