Wyrok TK z dnia 13 grudnia 2022 r. sygn. K 3/22

 WYROK

z dnia 13 grudnia 2022 r.

Sygn. akt K 3/22

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Trybunał Konstytucyjny w składzie: 

Bartłomiej Sochański – przewodniczący

Krystyna Pawłowicz

Julia Przyłębska

Piotr Pszczółkowski

Jakub Stelina – sprawozdawca,

po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 13 grudnia2022 r., wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności:

art. 24 ust. 1 pkt 1a oraz art. 37b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (Dz. U. z 2020 r. poz. 1366) z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,

orzeka: 

Art. 24 ust. 1 pkt 1a oraz art. 37b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (Dz. U. z 2022 r. poz. 217) są niezgodne z art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 

Ponadto postanawia: 

umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Orzeczenie zapadło większością głosów.

Uzasadnienie

I 

1. Wnioskiem z 2 marca 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich (dalej: wnioskodawca, Rzecznik) wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 24 ust. 1 pkt 1a oraz art. 37b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (Dz. U. z 2020 r. poz. 1366; obecnie: Dz. U. z 2022 r. poz. 217; dalej: u.k.s.s.p.) z art. 32 oraz art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

W kwestionowanych przepisach wprowadzono ograniczenie wiekowe dla kandydatów ubiegających się o przyjęcie na aplikację sędziowską i prokuratorską (art. 24 ust. 1 pkt 1a u.k.s.s.p.) oraz aplikację sędziowską uzupełniającą i aplikację prokuratorską uzupełniającą (art. 37b ust. 1 pkt 1 u.k.s.s.p.). Maksymalny wiek dla kandydatów na aplikację sędziowską i prokuratorską wynosi 35 lat oraz 40 lat dla kandydatów na aplikację sędziowską uzupełniającą i aplikację prokuratorską uzupełniającą. Od momentu uchwalenia u.k.s.s.p. do 9 sierpnia 2018 r. – 10 sierpnia 2018 r. weszły w życie zakwestionowane przepisy – u.k.s.s.p. nie przewidywała żadnych limitów wiekowych dla kandydatów na aplikantów.

Wnioskodawca wskazał, że wprowadzenie w kwestionowanych przepisach limitów wiekowych przy przyjęciu na aplikację sędziowską lub prokuratorską jeszcze bardziej niż dotychczas utrudniło dostęp do zawodu sędziego i prokuratora. Jego zdaniem ustawodawca pominął fakt, że niektóre osoby dopiero po osiągnięciu wskazanego w ustawie progu wiekowego mają możliwość podjęcia dalszego rozwoju zawodowego. Może to być determinowane różnymi czynnikami, takimi jak np. konieczność zgromadzenia odpowiednich oszczędności finansowych, by podjąć dalszą naukę, czy też pozostawania na urlopie rodzicielskim. Zauważył też, że otrzymywane przez aplikanta stypendium nie pokrywa kosztów utrzymania, co ma o tyle istotne znaczenie, że aplikant nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia.