Świadczenia dla ukraińskich uchodźców po nowelizacji specustawy

ZUS i gminy uzyskały dostęp do dat wyjazdu ukraińskich uchodźców z Polski. Ma to ograniczyć nadużycia w korzystaniu ze świadczeń udzielanych uchodźcom. Po 120 dniach pobytu w Polsce obywatel Ukrainy korzystający z zakwaterowania i wyżywienia zapłaci z własnych środków nie więcej niż 40 zł za każdy dzień. Ale jeśli od dnia pierwszego wjazdu do Polski minęło 180 dni, to kwota wzrośnie do 60 zł.

Zmiany wprowadziła nowelizacja ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: specustawa). Co istotne, nowelizacja uwzględnia wiele postulatów zgłaszanych przez samorządy.

Terminy rejestracyjne (art. 3–4 specustawy)

Nowelizacja uchyliła 90-dniowy termin na złożenie wniosku o rejestrację pobytu obywatela Ukrainy (licząc od dnia wjazdu na terytorium Polski). Nie zmieniono zasady, że obywatelowi Ukrainy nadaje się numer PESEL na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy. Nowością jest jednak termin 30 dni na jego złożenie od dnia przybycia na terytorium Polski (w siedzibie organu wykonawczego gminy). 

Data wjazdu i wyjazdu z rejestru SG (art. 3 specustawy)

W systemie teleinformatycznym Straży Granicznej – rejestrze obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po wybuchu wojny, przechowuje się nie tylko informacje o dacie przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej w kierunku wjazdowym. Po nowelizacji w systemie przechowywana jest również informacja o przekroczeniu granicy w kierunku wyjazdowym. Zmiana ta ma zapobiec wyłudzaniu świadczeń przez osoby powracające czasowo do Ukrainy. 

Dodatkowo rejestr zawiera informacje o dacie i miejscu przekroczenia granicy zewnętrznej – w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) – niebędącej granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie nastąpił bezpośrednio z terytorium Ukrainy.