Strefa czystego transportu na terenie gminy

Uchwalając w 2018 roku ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych, ustawodawca przewidział możliwość tworzenia przez gminy stref wyłączonych z ruchu dla części pojazdów samochodowych – stref czystego transportu. Po kilku latach obowiązywania podstawy do tworzenia przez gminy takich stref okazuje się, że w praktyce niezmiernie rzadko sięga się po ten instrument.

W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko na terenie gminy można ustanowić strefę czystego transportu obejmującą drogi, których zarządcą jest gmina – brzmi art. 39 ust. 1 ustawy z 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (dalej: u.e.p.a.). Przepis ten, poza wskazaniem celu, w jakim jest tworzona strefa czystego transportu, nie zawiera obecnie praktycznie żadnych dodatkowych warunków dla gmin. 

Przed zmianą ustawy o elektromobilności (nowelizacja z 2 grudnia 2021 r., która weszła w życie 24 grudnia 2021 r.), przepisy ograniczały możliwość tworzenia strefy czystego transportu jedynie do gmin liczących powyżej 100 tys. mieszkańców dla terenu śródmiejskiej zabudowy lub jej części, stanowiącej zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze śródmieścia, określonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wprowadzone następnie zmiany wynikały z potrzeby dostosowania ustawy do oczekiwań społecznych oraz nadania gminom prawa do stopniowego wprowadzania zmian związanych z ograniczaniem wjazdu do miast pojazdów emitujących zanieczyszczenia powietrza. Ustawodawca dostrzegł także, że ówcześnie obowiązujące przepisy były dość restrykcyjne – w efekcie czego miasta nie były zainteresowane tworzeniem stref czystego transportu. Dokonane zmiany miały zatem na celu uelastycznienie przepisów w tym zakresie. Jak zatem ramy prawne wyglądają obecnie?