Pracownikom delegowanym trzeba zapewnić kartę EKUZ

Pracownik delegowany do pracy w innym państwie UE powinien posiadać nie tylko wydany przez ZUS dokument A1 (zaświadczenie dotyczące właściwego ustawodawstwa), ale także kartę EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego). Karta ta uprawnia go do korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej w danym państwie (w którym pracownik tymczasowo wykonuje pracę) w nagłych przypadkach.

Karta EKUZ przysługuje wyłącznie oso­bom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego (lub osobom, które mają prawo do świadczeń zdro­wotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami ustawy zdrowotnej). Jest wydawana, jeśli pracownik delegowany w okresie wykonywania pracy za granicą podlega ubezpieczeniom w Polsce (co potwierdza zaświadczenie A1 wydane przez ZUS).

Delegowanie pracowników polega na tym, że polski pracodawca wysyła pracowników do pracy za granicę w celu realizacji umowy zawartej z zagranicznym kontrahentem. Jest to wyjątek od zasady podlegania ubezpieczeniom w państwie wykonywania pracy.

Pracownik delegowany w dalszym ciągu będzie objęty ubezpieczeniami w Polsce, pod warunkiem że pracodawca delegujący standardowo prowadzi swoją działalność w Polsce oraz że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i osoba ta nie jest wysłana, by zastąpić inną delegowaną osobę.

Co to jest karta EKUZ

Karta EKUZ potwierdza prawo m.in. pracownika delegowanego do pracy do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych (publiczna służba zdrowia) w państwach członkowskich UE i EFTA.

Na podstawie karty EKUZ pracownikowi delegowanemu są udzielane świadczenia zdrowotne, aby nie musiał on wracać do Polski przed zakończeniem okresu delegowania i po przebytym leczeniu mógł kontynuować swój pobyt i pracę w państwie, do którego został wysłany.

Karta EKUZ obejmuje wyłącznie świadczenia w nagłych przypadkach, zagrożenia życia. Nie dotyczy leczenia planowanego. Karta EKUZ jest ważna wraz z dokumentem tożsamości.

Jak uzyskać kartę EKUZ

Wniosek o wydanie EKUZ (Wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) w związku z wykonywaniem pracy w innym państwie UE/EFTA) może złożyć pracownik delegowany lub pracodawca (na podstawie upoważnienia udzielonego przez pracownika). Do wniosku należy załączyć dokument (zaświadczenie) A1.

We wniosku należy podać m.in. dane pracownika delegowanego (imię, nazwisko, PESEL lub serię i numer dokumentu tożsamości wskazanego w zgłoszeniu do ubezpieczeń, datę urodzenia), dane kontaktowe (e-mail, telefon), cel wyjazdu (praca – na podstawie zaświadczenia A1).

Zgodnie z wyjaśnieniami zamieszczonymi na stronie www.pacjent.gov.pl wniosek o wydanie EKUZ można złożyć m.in.:

1) osobiście w oddziale NFZ, e-mailem lub pocztą tradycyjną – zeskanowany wniosek należy wysłać e-mailem na adres: ekuz.praca@nfz.gov.pl;

2) przez elektroniczną skrzynkę podawczą (ePUAP);

3) przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) – należy się zalogować na IKP i wejść w zakładkę Moje konto. W informacji dotyczącej ubezpieczenia zdrowotnego znajduje się także informacja na temat EKUZ. Należy kliknąć Złóż wniosek (w celu złożenia wniosku o wydanie karty).

Na IKP w zakładce Moje konto pracownik (ubezpieczony) może sprawdzić status karty, do kiedy jest ważna (Ubezpieczenie zdrowotne za granicą), oraz na jakim etapie procedowania znajduje się wniosek o jej wydanie. Dostępny jest tam również link Śledź przesyłkę, pod którym można sprawdzić, gdzie znajduje się karta od momentu wysłania jej przez NFZ.

Jaki jest okres ważności karty EKUZ

Zasadniczo w przypadku pracowników delegowanych karta EKUZ jest wydawana na okres ważności dokumentu A1.

Zgodnie z wyjaśnieniami NFZ prawo do korzystania z karty EKUZ wygasa w sytuacji:

• zakończenia okresu delegowania wskazanego w zaświadczeniu A1 – w dniu zakończenia delegowania,

• przerwania okresu delegowania (należy o tym poinformować ZUS i NFZ) – w dniu przerwania delegowania,

• ustania tytułu do ubezpieczeń i utraty prawa do świadczeń, np. w razie rozwiązania umowy o pracę, umowy zlecenia, w trakcie urlopu bezpłatnego – po upływie 30 dni od dnia utraty prawa do świadczeń zdrowotnych.

We wskazanych wyżej przypadkach należy poinformować NFZ (podobnie jak ZUS) o skróceniu (przerwaniu) okresu delegowania czy ustaniu tytułu do ubezpieczeń itd., aby zapobiec nieuprawnionemu korzystaniu z karty.

Małgorzata Kozłowska

radca prawny, specjalista i praktyk, od wielu lat zajmuje się prawem ubezpieczeń społecznych