Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 20 marca 2024 r., sygn. II SA/Bd 1233/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Brzezińska (spr.) Sędziowie sędzia WSA Jarosław Wichrowski asesor WSA Mariusz Pawełczak Protokolant sekretarz sądowy Dominika Matuszewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2024 r. sprawy ze skargi K. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2023 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia [...] lipca 2023 roku nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z 18 lipca 2023 r. nr ŚP.5231.41.2023, Burmistrz Kcyni odmówił K. B. (skarżącej) przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym bratem – K. B..

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że o ile niesporne pozostaje, że skarżąca sprawuje opiekę stałą i długotrwałą nad bratem, to jednak zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 390 – dalej "u.ś.r.") osobą uprawnioną do świadczenia jest osoba, na której spoczywa obowiązek alimentacyjny względem niepełnosprawnego, a w niniejszej sprawie żyje matka niepełnosprawnego, która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, i to na niej w pierwszej kolejności spoczywa ww. obowiązek. Organ wskazał nadto, że niepełnosprawność osoby wymagającej opieki nie powstała w żadnym z okresów wymienionych w art. 17 ust. 1 b u.ś.r., co stanowi kolejną przeszkodę dla przyznania świadczenia. Nadmienił, że skarżąca była uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 30 kwietnia 2023 r. oraz od 1 maja 2023 r. do 30 czerwca 2023 r.

Na skutek odwołania strony decyzją z dnia 14 sierpnia 2023 r., nr SKO-4111/11/1145/2023, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy utrzymało w mocy rozstrzygnięcie I instancji. W uzasadnieniu, po przytoczeniu stanu faktycznego sprawy, organ przywołał treść art. 17 ust. 1a u.ś.r. i stwierdził, że skarżąca nie jest osobą spokrewnioną w pierwszym stopniu z osobą niepełnosprawną, zatem świadczenie pielęgnacyjne jej nie przysługuje. Organ wyjaśnił, że rozbieżności interpretacyjne art. 17 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 17 ust. 1a u.ś.r. zostały rozwiane mocą uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 listopada 2022 r., sygn. I OPS 2/22, w której przesądzono, że przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobom wskazanym w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r. innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu, jest warunkowane legitymowaniem się przez rodziców niepełnosprawnego orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Organ stwierdził, że o ile rozpoznając sprawy z wcześniejszych wniosków kierował się wykładnią względniejszą dla skarżącej, to obecnie, z uwagi na ww. uchwałę, nie jest możliwe przyznanie skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego, a dopiero uzyskanie przez jej matkę orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności otworzy ku temu możliwość. Organ odwoławczy, na marginesie, zakwestionował zaistnienie przesłanki negatywnej wynikającej z art. 17 ust. 1b u.ś.r. w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13.