Jak interpretować przepis art. 121 ust. 3a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej

Pytanie dotyczy dodatku dla pracowników socjalnych w środowiskowych domach samopomocy. Zgodnie z art. 121 ust. 3a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej „Pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje wypłacany co miesiąc dodatek do wynagrodzenia w wysokości 400 zł. W przypadku zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy dodatek przysługuje w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy”. Na podstawie art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej „W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizację wywiadu. W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się, mimo braku zmiany danych, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, a w przypadku osób przebywających w domach pomocy społecznej oraz w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi - nie rzadziej niż co 12 miesięcy”. Zmniejszyła się częstotliwość sporządzania aktualizacji wywiadów środowiskowych. W przypadku ubiegania się o usługi w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi jakimi są środowiskowe domy samopomocy, a także przy sporządzaniu aktualizacji rodzinnego wywiadu środowiskowego w przypadku korzystania z tych usług nie ustala się sytuacji dochodowej i majątkowej osób i rodzin (art. 51b ust. 2a ustawy o pomocy społecznej). Art. 119 ust 1 tej ustawy wyjaśnia co należy do zadań pracownika socjalnego „w szczególności”: 1) praca socjalna; 1a) przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych; 2) dokonywanie analizy, diagnozy i oceny zjawisk indywidualnych i społecznych, a także formułowanie opinii w zakresie zapotrzebowania na świadczenia z pomocy społecznej oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń; 3) udzielanie informacji, wskazówek, porad i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych osobom, rodzinom, grupom i społecznościom, które dzięki tej pomocy będą zdolne samodzielnie rozwiązywać problemy będące przyczyną ich trudnej sytuacji lub zaspokajać niezbędne potrzeby życiowe; 4) pomoc w uzyskaniu dla osób lub rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej specjalistycznego poradnictwa, terapii lub innych form pomocy w zakresie możliwości rozwiązywania problemów przez właściwe instytucje państwowe, samorządowe i organizacje pozarządowe; 5) udzielanie pomocy zgodnie z zasadami etyki zawodowej; 6) pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie działań samopomocowych w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin, grup i środowisk społecznych; 7) współpraca i współdziałanie z innymi specjalistami w celu przeciwdziałania i ograniczania problemów oraz skutków negatywnych zjawisk społecznych, łagodzenie konsekwencji ubóstwa; 8) inicjowanie nowych form pomocy osobom i rodzinom mającym trudną sytuację życiową oraz inspirowanie powołania instytucji świadczących usługi służące poprawie sytuacji takich osób i rodzin; 9) współuczestniczenie w inspirowaniu, opracowaniu, wdrożeniu oraz rozwijaniu regionalnych i lokalnych programów pomocy społecznej ukierunkowanych na podniesienie jakości życia; 10) inicjowanie lub współuczestniczenie w działaniach profilaktycznych nakierowanych na zapobieganie lub łagodzenie problemów społecznych. Użycie zapisu „w szczególności” jest dla mnie jednoznaczne, że te zadania są przypisane osobie, która musi posiadać odpowiednie kwalifikacje, dzięki czemu nabywa uprawnienia i dlatego tylko pracownik socjalny może mieć i powinien mieć w zakresie swoich podstawowych obowiązków pracę socjalną lub przeprowadzenie wywiadów środowiskowych. Dodam, że „w szczególności”, czyli inne obowiązki także można mu przypisać. Natomiast art. 6 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej wyjaśnia zapis pracy socjalnej - „działalność zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi”. To jest ogólny zapis. W art. 119 ust. 1 wymienia się pracę socjalną i osobno inne zapisy, które w rzeczywistości są dla mnie też pracą socjalną. Punkty 2-10 art. 119 to dla mnie „działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi”. Opis: Pracownik zatrudniony na cały etat na stanowisku pracownika socjalnego, zgodnie z zakresem swoich obowiązków, świadczy pracę socjalną (m.in. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych osobiście i telefoniczne, umawianie wizyt lekarskich, uczestniczenie w wyjazdach do lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów, pomoc w załatwianiu zakupów osobiście i telefonicznie, prowadzenie rozmów wspierających, pomoc w rozwiązywaniu problemów, pomoc w pisaniu pism urzędowych, pomoc przy zakupie leków, kontakt osobisty i telefoniczny z rodzinami/opiekunami prawnymi) poza siedzibą jednostki oraz w siedzibie jednostki, natomiast rodzinne wywiady środowiskowe przeprowadza poza siedzibą jednostki. Wywiady środowiskowe przeprowadza dla 40 uczestników domu. Dla rozłożenia swoich obowiązków pracownik przeprowadza 4-6 wywiadów miesięcznie. Poza obowiązkiem pracy socjalnej i przeprowadzaniem wywiadów środowiskowych wykonuje też inne obowiązki m.in.: opiekuna podczas dowozów i odwozów uczestników (co zajmuje ok. 3,5 godziny dziennie), sporządzanie pism i sprawozdań z zakresu prowadzonych spraw, prowadzenie dokumentacji zbiorczej i indywidualnej uczestników, udział w spotkaniach zespołu wspierająco-aktywizującego, udział przy tworzeniu IPPW-A, udział przy okresowej ocenie skuteczności postępowania wspierająco-aktywizującego. 1. Czy zapis „do którego podstawowych obowiązków należy” należy interpretować jako świadczenie pracy socjalnej lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki? 2. Czy zapis zawarty w art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej dotyczy wykonywania pracy socjalnej w siedzibie jednostki, czy też poza siedzibą? 3. Czy dobrze interpretuję pracę socjalną? 4. Czy wobec opisanej pracy socjalnej i częstotliwości przeprowadzania wywiadów środowiskowych pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia?